Tài liệu Kế toán nguyên vật liệu tại công ty cổ phần vận tải thuỷ bộ bắc giang

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi më ®Çu "Cã bét míi gét nªn hå". §èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo th× vèn còng lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó b¶o ®¶m tiÕn tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc vµ cã hiÖu qu¶. Vèn thÓ hiÖn tiÒm lùc søc m¹nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng, vèn cña mét doanh nghiÖp cµng lín th× doanh nghiÖp ®ã cµng ®îc nhiÒu ngêi biÕt ®Õn vµ tin tëng kiÕn t¹o nªn søc c¹nh tranh to lín mµ kh«ng ai cã thÓ phñ nhËn ®îc. Víi DNVVN vèn cµng cã ý nghÜa h¬n, ®Æc biÖt lµ nguån vèn vay ng©n hµng. DNVVN vèn n¨ng ®éng, linh ho¹t vµ cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh t¹o viÖc lµm, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Tuy nhiªn DNVVN lîi thÕ th× Ýt mµ bÊt lîi th× nhiÒu thÓ hiÖn ë quy m« vèn tù cã nhá bÐ, c«ng nghÖ thiÕt bÞ l¹c hËu, tr×nh ®é qu¶n lý cña chñ doanh nghiÖp vµ tay nghÒ ®éi ngò lao ®éng cßn nhiÒu h¹n chÕ. Nhµ níc ta ®· cã nhiÒu chñ tr¬ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, hç trî DNVVN vÒ mäi mÆt nh hç trî tµi chÝnh, th«ng tin, ®µo t¹o, x©y dùng c¸c trung t©m t vÊn... Song ®Ó c¸c DNVVN ph¸t triÓn vµ ph¸t huy vai trß tÝch cùc trong nÒn kinh tÕ th× rÊt cÇn sù trî gióp vÒ mäi mÆt cña Nhµ níc, cña nhiÒu ngµnh, nhiÒu cÊp ®Æc biÖt lµ sù hç trî DNVVN tiÕp cËn víi vèn vay ng©n hµng. HiÖn nay c¸c DNVVN ®ang ®øng tríc mét vÊn ®Ò nan gi¶i lµ khã tiÕp cËn víi nguån vèn vay tõ ng©n hµng. Do ®ã lµm thÕ nµo ®Ó c¸c DNVVN tiÕp cËn ®îc víi vèn vay ®ang lµ ®ßi hái bøc xóc trong thùc tiÔn. Nh»m gãp phÇn ®¸p øng ®ßi hái ®ã vµ ®îc sù chØ b¶o híng dÉn tËn t×nh cña C« gi¸o TS Lu ThÞ H¬ng, em ®· chän ®Ò tµi: "Gi¶i ph¸p t¨ng cêng hç trî DNVVN vay vèn t¹i ng©n hµng th¬ng m¹i" Ngoµi lêi më ®Çu, kÕt luËn, môc lôc vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n ®îc kÕt cÊu thµnh 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: Hç trî DNVVN vay vèn t¹i ng©n hµng th¬ng m¹i- Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng hç trî DNVVN vay vèn NHTM Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p t¨ng cêng hç trî DNVVN vay vèn t¹i NHTM. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng 1 Doanh nghiÖp võa vµ nhá víi ho¹t ®éng vay vèn t¹i ng©n hµng th¬ng m¹i 1.1. Tæng quan vÒ DNVVN 1.1.1. Kh¸i niÖm DNVVN, tiªu chÝ ph©n lo¹i C©u hái ®Çu tiªn ®îc ®Æt ra khi nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy lµ: ThÕ nµo lµ DNVVN ? ViÖc nghiªn cøu nh÷ng tiªu chuÈn nµy vèn ®· cÇn thiÕt l¹i cµng trë nªn quan träng h¬n do cã sù kh¸c biÖt kh¸ lín vÒ tiªu chuÈn DNVVN gi÷a níc nµy víi níc kh¸c. NÕu kh«ng cã tiªu chuÈn râ rµng chÝnh x¸c vÒ DNVVN th× kh«ng thÓ theo dâi ®îc t×nh h×nh, ®¸nh gi¸ ®îc chÊt lîng ho¹ch ®Þnh vµ hiÖu qu¶ thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi víi DNVVN, hiÓu vµ ph©n tÝch ®îc sè liÖu thèng kª vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c DNVVN. V× vËy hÇu hÕt c¸c níc ®Òu nghiªn cøu tiªu thøc ph©n lo¹i DNVVN. Tuy nhiªn kh«ng cã tiªu thøc thèng nhÊt ®Ó ph©n lo¹i DNVVN cho tÊt c¶ c¸c níc vµ ngay trong mét níc viÖc ph©n lo¹i còng cã sù kh¸c nhau tuú theo tõng thêi kú, ngµnh nghÒ, ®Þa bµn. Cã hai nhãm tiªu chÝ phæ biÕn dïng ®Ó ph©n lo¹i doanh nghiÖp võa vµ nhá:  Tiªu chÝ ®Þnh tÝnh  Tiªu chÝ ®Þnh lîng Tiªu chÝ ®Þnh tÝnh: Tiªu chÝ nµy dùa trªn nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña c¸c DNVVN nh tr×nh ®é chuyªn m«n ho¸ thÊp, sè ®Çu mèi qu¶n lý Ýt... Sö dông c¸c tiªu chÝ nµy cã u thÕ lµ ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña vÊn ®Ò nhng thêng khã x¸c ®Þnh trªn thùc tÕ. Do ®ã c¸c tiªu chÝ nµy chØ lµm c¬ së ®Ó tham kh¶o, kiÓm chøng mµ Ýt ® îc sö dông ®Ó ph©n lo¹i. Tiªu chÝ ®Þnh lîng: Cã thÓ sö dông c¸c tiªu thøc nh sè lao ®éng, gi¸ trÞ tµi s¶n hay vèn, doanh thu, lîi nhuËn. Sè lao ®éng cã thÓ lµ lao ®éng trung b×nh trong danh s¸ch, lao ®éng thêng xuyªn, lao ®éng thùc tÕ. Tµi s¶n hoÆc vèn cã thÓ dïng gi¸ trÞ tæng tµi s¶n (hay vèn), tµi s¶n cè ®Þnh, gi¸ trÞ tµi s¶n cßn l¹i. Doanh thu cã thÓ lµ tæng doanh thu trong mét n¨m, tæng gi¸ trÞ gia t¨ng trong mét n¨m. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ë c¸c níc tiªu chÝ ®Þnh lîng ®Ó x¸c ®Þnh quy m« doanh nghiÖp rÊt ®a d¹ng. Díi ®©y lµ mét sè tiªu chÝ ph©n lo¹i DNVVN qua ®iÒu tra ë 12 níc vµ khu vùc thuéc APEC. Trong c¸c níc nµy tiªu chÝ sè lao ®éng ®îc sö dông phæ biÕn nhÊt (11/12 níc sö dông chiÕm 91,67%). C¸c tiªu chÝ kh¸c th× tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cña tõng níc: vèn ®Çu t (3/12 chiÕm 25%), tæng gi¸ trÞ tµi s¶n (4/12 chiÕm 33,33%), doanh thu (4/12 chiÕm 33,33%) vµ tû lÖ vèn gãp (1/12 chiÕm 8,33%). Sè lîng tiªu chÝ chØ cã tõ mét ®Õn hai vµ cao nhÊt lµ ba tiªu chÝ ph©n lo¹i. B¶ng 1.1: tiªu chÝ ph©n lo¹i DNVVN trªn thÕ giíi Níc Australia Canada Hong Kong Indonesia NhËt B¶n Malaysia Mexico Philippines Singapore §µi loan Th¸i Lan Mü Tiªu chÝ ph©n lo¹i Sè lao ®éng Sè lao ®éng; Doanh thu Sè lao ®éng Sè lao ®éng; Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n; Doanh thu Sè lao ®éng; Vèn ®Çu t Doanh thu; Tû lÖ vèn gãp Sè lao ®éng Sè lao ®éng; Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n; Doanh thu Sè lao ®éng; Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n Vèn ®Çu t; Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n; Doanh thu Sè lao ®éng; Vèn ®Çu t Sè lao ®éng (Nguån: Bé KÕ ho¹ch §Çu t) Sù ph©n lo¹i doanh nghiÖp theo quy m« lín, võa vµ nhá chØ mang tÝnh t¬ng ®èi do qu¸ tr×nh ph©n lo¹i cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh:  Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét níc Tr×nh ®é ph¸t triÓn cµng cao th× trÞ sè c¸c tiªu chÝ cµng t¨ng lªn. Nh vËy ë mét níc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ thÊp th× c¸c chØ sè vÒ lao ®éng, vèn ®Ó ph©n lo¹i doanh nghiÖp sÏ thÊp h¬n so víi c¸c níc ph¸t triÓn. Râ rµng lµ ë c¸c níc ph¸t triÓn, m«i trêng sèng, thu nhËp còng nh tr×nh ®é cña ngêi d©n cao h¬n h¼n so víi c¸c níc kh¸c nªn c¸c quan niÖm, yªu cÇu ®Æt ra cho nÒn kinh tÕ ch¾c ch¾n sÏ cao h¬n. VÝ dô nh ë NhËt B¶n, doanh nghiÖp cã 300 lao ®éng vµ 1 triÖu USD tiÒn vèn lµ DNVVN cßn doanh nghiÖp cã tiªu chÝ nh vËy ë Th¸i Lan l¹i lµ doanh nghiÖp lín. ë Mü doanh nghiÖp cã 500 lao ®éng lµ DNVVN trong khi ®ã ë Hång K«ng víi tiªu chÝ nµy doanh nghiÖp ®ã l¹i ®îc coi lµ doanh nghiÖp lín.  TÝnh chÊt ngµnh nghÒ Do ®Æc ®iÓm cña tõng ngµnh nghÒ nªn cã ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng nh dÖt may, l¹i cã ngµnh sö dông nhiÒu vèn, Ýt lao ®éng nh ho¸ chÊt, ®iÖn. ChÝnh v× vËy cÇn tÝnh ®Õn nh©n tè nµy ®Ó cã sù so s¸nh ®èi chøng trong ph©n lo¹i DNVVN gi÷a c¸c ngµnh kh¸c nhau. Thùc tÕ nhiÒu níc cho thÊy ngêi ta thêng ph©n chia thµnh hai ®Õn ba nhãm ngµnh víi c¸c tiªu chÝ ph©n lo¹i kh¸c 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nhau. Thêng lµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt cã tiªu chÝ cao h¬n cßn c¸c ngµnh dÞch vô cã tiªu chÝ thÊp h¬n. Ngoµi ra cã thÓ dïng kh¸i niÖm hÖ sè ngµnh Ib ®Ó so s¸nh ®èi chøng gi÷a c¸c ngµnh kh¸c nhau.  Vïng l·nh thæ Do tr×nh ®é ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng kh¸c nhau nªn sè lîng vµ quy m« doanh nghiÖp còng kh¸c nhau. ë thµnh phè mét doanh nghiÖp ®îc cho lµ quy m« nhá nhng nã lµ lín ®èi víi c¸c vïng nói, n«ng th«n. V× vËy cÇn tÝnh ®Õn c¶ hÖ sè vïng Ia ®Ó ®¶m b¶o tÝnh t¬ng thÝch trong viÖc so s¸nh quy m« doanh nghiÖp gi÷a c¸c vïng kh¸c nhau.  TÝnh chÊt lÞch sö Mét doanh nghiÖp tríc ®©y ®îc coi lµ lín nhng víi quy m« nh vËy, hiÖn t¹i hoÆc trong t¬ng lai cã thÓ lµ nhá hoÆc võa. LÊy vÝ dô ®¬n cö nh ë ViÖt Nam tríc n¨m 1986 doanh nghiÖp cã quy m« tõ 100 lao ®éng trë lªn lµ doanh nghiÖp lín nhng hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp cã sè lao ®éng díi 300 ngêi th× lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá. Tõ ®ã thÊy r»ng trong viÖc x¸c ®Þnh quy m« doanh nghiÖp cÇn tÝnh thªm hÖ sè t¨ng trëng quy m« doanh nghiÖp trung b×nh Id. HÖ sè nµy chØ ®îc sö dông khi x¸c ®Þnh quy m« doanh nghiÖp cho c¸c thêi kú kh¸c nhau.  Môc ®Ých ph©n lo¹i Kh¸i niÖm DNVVN sÏ kh¸c nhau tuú thuéc vµo môc ®Ých. NÕu môc ®Ých ph©n lo¹i lµ ®Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp yÕu míi ra ®êi sÏ kh¸c víi môc ®Ých lµ ®Ó gi¶m thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp cã c«ng nghÖ s¹ch, hiÖn ®¹i kh«ng g©y « nhiÔm m«i trêng. Nh vËy ®Ó x¸c ®Þnh quy m« DNVVN cña mét níc tríc hÕt cÇn x¸c ®Þnh quy m« trung b×nh chung sau ®ã x¸c ®Þnh c¸c hÖ sè Ia, Ib, Id. Qua viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c tiªu chÝ ph©n lo¹i DNVVN ë mét sè níc, ta thÊy r»ng ®Ó x¸c ®Þnh tiªu chÝ ph©n lo¹i DNVVN ë ViÖt Nam mét c¸ch phï hîp cÇn c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ViÖt Nam vµ tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn viÖc ph©n lo¹i nh ®· tr×nh bµy ë trªn.  VÒ tiªu chÝ ph©n lo¹i: Ph©n lo¹i DNVVN chñ yÕu theo hai tiªu chÝ lµ lao ®éng thêng xuyªn vµ vèn s¶n xuÊt v× chóng cã tÝnh phæ dông, tÝnh kh¶ thi vµ tÝnh chuÈn x¸c. + TÝnh phæ dông: tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã sè liÖu vÒ hai tiªu thøc nµy. + TÝnh kh¶ thi: cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc hai tiªu chÝ nµy ë mäi cÊp ®é (toµn bé nÒn kinh tÕ, ngµnh, doanh nghiÖp). + TÝnh chuÈn x¸c: ®©y lµ hai tiªu chÝ cã thÓ x¸c ®Þnh t¬ng ®èi chÝnh x¸c trÞ sè cña chóng trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam.  VÒ trÞ sè c¸c tiªu chÝ: 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ngµy 20/6/1998, Thñ tíng ChÝnh phñ ®· cã C«ng v¨n sè 681/CP-KTN quy ®Þnh tiªu chÝ t¹m thêi x¸c ®Þnh DNVVN, ®ã lµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ph¸p ®Þnh tèi ®a 5 tû ®ång vµ sè lao ®éng trung b×nh hµng n¨m díi 200 ngêi. ThÕ nhng qua qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ®iÒu tra c¸c doanh nghiÖp, ChÝnh phñ thÊy r»ng hai tiªu chÝ nµy cha cã sù t¬ng thÝch víi nhau. V× vËy ngµy 23/11/2001 ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 90/N§-CP quy ®Þnh DNVVN lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn ®¨ng ký kh«ng qu¸ 10 tû ®ång hoÆc sè lao ®éng trung b×nh hµng n¨m kh«ng qu¸ 300 ngêi.  VÒ lÜnh vùc ngµnh: CÇn ph©n biÖt hai lÜnh vùc chÝnh lµ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ th¬ng m¹i dÞch vô. Tuy nhiªn viÖc ph©n lo¹i theo hai nhãm ngµnh nµy lµ qu¸ réng v× trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp th× tÝnh chÊt vµ møc ®é sö dông vèn, lao ®éng vµ doanh thu rÊt kh¸c nhau. §Ó ®¹t tíi møc chuÈn x¸c h¬n cÇn ph©n lo¹i theo ngµnh hÑp h¬n dùa trªn ®Æc tÝnh sö dông lao ®éng, vèn cña c¸c ngµnh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së nh÷ng ph©n tÝch trªn cã thÓ ®i ®Õn íc lîng tiªu chÝ ®Ó ph©n lo¹i DNVVN nh sau: Tiªu chÝ C«ng nghiÖp Doanh Trong ®ã: nghiÖp võa Doanh vµ nhá nghiÖp nhá Th¬ng m¹i, dÞch vô Doanh Trong ®ã: nghiÖp võa Doanh vµ nhá nghiÖp nhá Vèn s¶n xuÊt ( ®ång ViÖt Nam ) Díi 10 tû <3 tû Díi 5 tû <2 tû Lao ®éng thêng xuyªn ( ngêi ) Díi 300 <100 <200 <50 Tõ tiªu chÝ ph©n lo¹i vÒ DNVVN mµ ta cã thÓ ®a ra kh¸i niÖm mét c¸ch chuÈn x¸c. Ngµy 23/11/2001 ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 90/2001/N§CP ®Þnh nghÜa DNVVN nh sau: Doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ®éc lËp, ®· ®¨ng ký kinh doanh theo ph¸p luËt hiÖn hµnh, cã vèn ®¨ng ký kh«ng qu¸ 10 tû ®ång hoÆc sè lao ®éng trung b×nh hµng n¨m kh«ng qu¸ 300 ngêi. Theo ®Þnh nghÜa nµy DNVVN bao gåm nh÷ng doanh nghiÖp sau: - C¸c doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ nhá thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp. - C¸c doanh nghiÖp nhµ níc cã quy m« võa vµ nhá thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp nhµ níc. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - C¸c hîp t¸c x· cã quy m« võa vµ nhá thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo LuËt Hîp t¸c x·. - C¸c hé kinh doanh c¸ thÓ ®¨ng ký theo NghÞ ®Þnh sè 02/2000/N§-CP ngµy 03 th¸ng 2 n¨m 2000 cña ChÝnh phñ vÒ ®¨ng ký kinh doanh. 1.1.2. §Æc ®iÓm cña DNVVN BÊt kú mét níc nµo còng ®Òu cã DNVVN vµ muèn ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp nµy cµng ngµy cµng lín m¹nh. Muèn thÕ hä cÇn n¾m ®îc ®Æc ®iÓm cña DNVVN. §Æc ®iÓm DNVVN bao gåm c¶ ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu.  Nh÷ng ®iÓm m¹nh cña DNVVN: - DÔ khëi nghiÖp, lóc ban ®Çu kh«ng ®ßi hái g× nhiÒu vÒ mäi mÆt. C¸c doanh nghiÖp lín hiÖn nay còng thêng b¾t ®Çu tõ DNVVN . - C¸c DNVVN n¨ng ®éng linh ho¹t nªn dÔ thÝch øng thËm chÝ cßn ®ãn ®Çu nh÷ng biÕn chuyÓn cña c«ng nghÖ qu¶n lý, nh÷ng dao ®éng tõng lóc hoÆc c¬ b¶n l©u dµi cña thÞ trêng, nh÷ng thay ®æi cã khi ®ét ngét cña m«i trêng thÓ chÕ, chÕ ®é kinh tÕ x· héi - §Æc biÖt thÝch nghi víi viÖc ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng cña ®Þa ph¬ng vµ c¬ së, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng. - T¹o ra nh÷ng hiÖu øng tÝch cùc vµ gi¶m bít ®îc nh÷ng hiÖu øng tiªu cùc so víi c¸c doanh nghiÖp lín. - ThuËn lîi ®Ó kÕt hîp t¨ng trëng kinh tÕ víi c«ng b»ng x· héi, thÓ hiÖn trong kinh tÕ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc vµ nh÷ng nÐt riªng u tréi cña ®Þa ph¬ng. - Lµ sù bæ sung thiÕt yÕu cho chÝnh sù sinh tån vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp lín. VÒ nghiªn cøu triÓn khai, DNVVN lµ n¬i thö nghiÖm nh÷ng ®æi míi ph¸t minh s¸ng chÕ. VÒ s¶n xuÊt lµ ngêi ®¶m nhiÖm cã hiÖu qu¶ cao nh÷ng c«ng ®o¹n c¶ ë phÇn ®Çu, phÇn gi÷a vµ phÇn cuèi cña qu¸ tr×nh chÕ t¸c mµ doanh nghiÖp lín kh«ng cÇn lµm. VÒ dÞch vô DNVVN cã kh¶ n¨ng cung øng tèt nhiÒu dÞch vô do cã u thÕ trong viÖc tiÕp xóc víi kh¸ch hµng. VÒ th¬ng m¹i DNVVN cã tÝnh c¬ ®éng nhanh nh¹y th©m nhËp vµo nh÷ng thÞ trêng tèt vµ rót khái nh÷ng thÞ trêng kh«ng cã tiÒm n¨ng.  Nh÷ng ®iÓm yÕu cña DNVVN - ThiÕu nguån lùc ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu lín ®¸p øng yªu cÇu vµ tËn dông kh¶ n¨ng cña c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ vèn. - Kh«ng ®ñ søc thùc hiÖn nh÷ng dù ¸n lín vÒ ®Çu t chuyÓn ®æi c¬ cÊu, vÒ tiÕp thÞ qu¶ng c¸o, vÒ ®µo t¹o.. ®Ó theo kÞp, thóc ®Èy vµ tËn thu lîi Ých cña toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - DNVVN thêng "lÐp vÕ " trong c¸c mèi quan hÖ (víi Nhµ níc, víi thÞ trêng, ng©n hµng, c¸c trung t©m khoa häc, víi giíi b¸o chÝ...). H¬n n÷a c¸c DNVVN thêng ph¶i dùa vµo c¸c doanh nghiÖp lín ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. - ThiÕu søc phßng, tr¸nh vµ chèng c¸c rñi ro. Cµng cã nhiÒu DNVVN ra ®êi th× còng cã nhiÒu DNVVN ph¸ s¶n. - Dï dîc c«ng nhËn lµ ®éng lùc quan träng thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn song DNVVN rÊt khã tù tËp hîp hoÆc ®îc tËp hîp thµnh lùc lîng thèng nhÊt vµ ®ñ m¹nh ®Ó cã vÞ thÕ chi phèi vÒ kinh tÕ, x· héi vµ chÝnh trÞ. 1.1.3. Nguån vèn ph¸t triÓn DNVVN  Vèn tù cã TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi lo¹i h×nh kinh doanh vµ mäi thµnh phÇn kinh tÕ muèn tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cã vèn tù cã (VTC). §èi víi DNNN, vèn tù cã lµ gi¸ trÞ thùc cã cña vèn ®iÒu lÖ do nhµ níc quy ®Þnh vµ ®îc ng©n s¸ch nhµ níc cÊp ph¸t. §èi víi c«ng ty cæ phÇn, VTC h×nh thµnh tõ vèn do c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp. §èi víi c¸c doanh nghiÖp t nh©n, VTC lµ vèn riªng cña chñ doanh nghiÖp. Nh vËy VTC lµ mét bé phËn vèn quan träng thÓ hiÖn h×nh thøc tiÒn tÖ n»m trong tæng vèn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Lîi nhuËn hµng n¨m cña doanh nghiÖp thêng ®îc chia lµm hai phÇn: mét phÇn nép NSNN hoÆc ®Ó tr¶ l·i cæ phÇn (nÕu lµ c«ng ty cæ phÇn) vµ mét phÇn ®a vµo dù tr÷ ®Ó t¨ng vèn tù cã. VTC cµng lín, doanh nghiÖp cµng gi¶m ®îc chi phÝ ®Çu vµo mµ vÉn më réng ®îc s¶n xuÊt kinh doanh. Ngîc l¹i VTC cµng Ýt th× rñi ro trong kinh doanh cµng lín, chi phÝ ph¶i tr¶ vèn ®i vay lµm gi¶m mét phÇn quan träng thu nhËp cña doanh nghiÖp. VTC cña c¸c DNVVN thêng ®îc t¹o ra tõ vèn riªng cña chñ doanh nghiÖp, vèn ®ãng gãp cña c¸c cæ ®«ng, b¹n bÌ, hä hµng, cña c¸c x· viªn....Nguån vèn nµy chØ chiÕm kho¶ng 5-10% vèn lu©n chuyÓn cña doanh nghiÖp, ®©y lµ mét bÊt lîi cho DNVVN. C¸c DNVVN cÇn ph¶i t×m c¸ch t¨ng lîi nhuËn tõ ®ã lµm cho tû träng VTC trong nguån vèn cña doanh nghiÖp ®îc n©ng lªn mét bíc ®¸ng kÓ.  Nguån vèn chÝnh thøc Nguån vèn nµy bao gåm vèn vay tõ ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c, vèn do NSNN cÊp ph¸t, vèn vay u ®·i, viÖn trî cña Quü hç trî ph¸t triÓn, cña c¸c tæ chøc phi ChÝnh phñ. Nãi chung c¸c DNVVN rÊt khã tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn chÝnh thøc nµy. VÒ nguån vèn vay ng©n hµng, c¸c DNVVN chñ yÕu chØ ®îc vay vèn ng¾n h¹n, vay trung vµ dµi h¹n ®ßi hái c¸c ®iÒu kiÖn rÊt chÆt chÏ mµ c¸c DNVVN cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña ng©n hµng nh 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 kh«ng cã ®ñ c¸c giÊy tê ph¸p lý cña c¸c bÊt ®éng s¶n ®em thÕ chÊp, cha ®ñ søc lËp c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶, doanh thu kh«ng cao...C¸c DNVVN còng cã rÊt Ýt c¬ héi ®îc ng©n s¸ch nhµ níc cÊp ph¸t do quy m« nhá kh«ng ®ñ n¨ng lùc ®Ó ®Çu t vµo nh÷ng lÜnh vùc träng ®iÓm cña nhµ níc. H¬n n÷a c¸c nguån vèn vay u ®·i viÖn trî cña c¸c tæ chøc quèc tÕ nh ILO, UNIDO, ZDH, ViÖn Friedrich erbert...tuy ®· phÇn nµo c¶i thiÖn nguån vèn cho DNVVN song chØ nh÷ng doanh nghiÖp cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn nh vèn ®iÒu lÖ tèi thiÓu, ph¬ng ¸n kh¶ thi, sù cam kÕt thùc hiÖn hîp ®ång cña chñ doanh nghiÖp.... th× míi ®îc vay hoÆc viÖn trî. V× vËy thiÕu vèn ®ang lµ mét trë ng¹i lín cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña DNVVN.  Nguån vèn phi chÝnh thøc Tríc t×nh h×nh thiÕu vèn nghiªm träng nµy, c¸c DNVVN ph¶i dùa vµo nguån vèn phi chÝnh thøc lµ chñ yÕu. Theo ViÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ trung ¬ng, 75% doanh nghiÖp ViÖt Nam cã vèn díi 50 triÖu ®ång, chØ cã kho¶ng 1/3 sè doanh nghiÖp nhá vay ®îc vèn trong ®ã 20% lµ vèn vay ng©n hµng cßn l¹i 80% lµ tõ nguån vèn phi chÝnh thøc. Nguån vèn phi chÝnh thøc ®îc t×m kiÕm tõ cho vay nÆng l·i, vay ngêi th©n, b¹n bÌ....víi l·i suÊt kh¸ cao chñ yÕu lµ vay nãng song c¸c chñ doanh nghiÖp vÉn chÊp nhËn do nhu cÇu cÊp b¸ch vÒ vèn. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp cßn cã thÓ chiÕm dông vèn cña nhau qua h×nh thøc mua chÞu. Tuy nhiªn ph¹m vi vµ quy m« nguån vèn nµy kh«ng lín l¾m. Chi phÝ cho nguån vèn tÝn dông phi chÝnh thøc cña DNVVN rÊt cao song còng kh«ng thÓ phñ nhËn ®îc vai trß cña nguån vèn nµy trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña DNVVN nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay khi c¸c DNVVN kh«ng cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn nguån vèn tÝn dông chÝnh thøc. Do ®ã cã thÓ thÊy r»ng c¸c DNVVN ®ang rÊt cÇn vèn ®Ó ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ thiÕt bÞ. Tríc t×nh h×nh nµy, Nhµ níc cÇn ®a ra nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p hç trî nh»m t¨ng n¨ng lùc tµi chÝnh cho DNVVN. Bëi c¸c DNVVN lµ "x¬ng sèng" cña nÒn kinh tÕ, cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. 1.1.4. Vai trß cña DNVVN trong nÒn kinh tÕ Trªn kh¾p thÕ giíi ngêi ta ®· thõa nhËn r»ng khu vùc DNVVN ®ãng mét vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mçi níc vµ vai trß ®ã ®îc thÓ hiÖn kh¸c nhau ë mçi níc. §èi víi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh §øc, NhËt, Mü... mÆc dÇu cã nhiÒu c«ng ty lín nhng DNVVN vÉn cã vai trß hÕt søc quan träng. ë NhËt B¶n ngêi ta coi DNVVN lµ mét nguån lùc ®¶m b¶o cho søc sèng cña nÒn kinh 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 tÕ, lµ bé phËn hîp thµnh quan träng cña c¬ cÊu quy m« nhiÒu tÇng cña c¸c doanh nghiÖp. §èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn th× ngoµi vai trß lµ mét bé phËn hîp thµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, gãp phÇn t¨ng trëng kinh tÕ, DNVVN cßn cã vai trß quan träng trong chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi. §èi víi c¸c níc ë ch©u ¸ nh Hµn Quèc, Th¸i Lan, Indonesia, Philippines, DNVVN cßn cã vai trß tÝch cùc trong viÖc chèng ®ì c¸c tiªu cùc cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo sù æn ®Þnh kinh tÕ x· héi vµ tõng bíc kh«i phôc nÒn kinh tÕ. ë ViÖt Nam, DNVVN ®ãng vai trß quan träng trong viÖc t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm, huy ®éng nguån vèn trong níc, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo sù t¨ng trëng vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. H¬n thÕ n÷a c¸c DNVVN chiÕm mét tû lÖ ¸p ®¶o trong tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ë ViÖt Nam. Theo tiªu chÝ ph©n lo¹i dùa vµo tæng gi¸ trÞ vèn th× DNVVN chiÕm tû lÖ 95,6% trong tæng sè c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp; chiÕm kho¶ng 99% trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp t nh©n; chiÕm 97,38% trong tæng sè c¸c hîp t¸c x·; chiÕm 94,72% trong tæng sè c¸c c«ng ty TNHH; chiÕm 42,37% trong tæng sè c¸c c«ng ty cæ phÇn vµ 65,88% trong tæng sè c¸c DNNN. Vai trß cña DNVVN ®îc thÓ hiÖn qua c¸c néi dung sau:  T¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng §©y lµ mét thÕ m¹nh râ rÖt cña DNVVN vµ lµ nguyªn nh©n chñ yÕu khiÕn chóng ta ph¶i ®Æc biÖt chó träng ph¸t triÓn DNVVN ë níc ta hiÖn nay. Theo sè liÖu cña Tæng côc Thèng kª, n¨m 2000 c¶ níc cã tíi 1.447.000 ngêi trong ®é tuæi lao ®éng kh«ng cã viÖc lµm trong ®ã khu vùc thµnh thÞ cã 692.000 ngêi chiÕm 48%, cßn khu vùc n«ng th«n chiÕm 52%. Theo dù b¸o tõ nay ®Õn n¨m 2010, d©n sè cã thÓ t¨ng chËm l¹i nhng nguån lao ®éng vÉn t¨ng nhanh liªn tôc ®ßi hái gi¶i quyÕt viÖc lµm hÕt søc khÈn tr¬ng. Khu vùc DNVVN thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ hiÖn thu hót kho¶ng 2526% lùc lîng lao ®éng phi n«ng nghiÖp cña c¶ níc nhng triÓn väng thu hót thªm lao ®éng rÊt lín v× suÊt ®Çu t cho mét chç lµm viÖc ë ®©y thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi doanh nghiÖp lín chñ yÕu lµ do chi phÝ thÊp vµ thu hót ®îc c¸c nguån vèn r¶i r¸c trong d©n. Lîng vèn trung b×nh cho mét chç lµm viÖc trong mét doanh nghiÖp t nh©n chØ cã 35 triÖu ®ång vµ trong c«ng ty TNHH lµ 45 triÖu ®ång trong khi ®ã lîng vèn trung b×nh cho mét chç lµm viÖc t¹i DNNN lµ 87,5 triÖu ®ång. C¸c DNVVN ®ang lµ n¬i cã nhiÒu thuËn lîi nhÊt ®Ó tiÕp 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nhËn sè lao ®éng ®Æc biÖt lµ sè lao ®éng ë n«ng th«n t¨ng lªn mçi n¨m ®ång thêi cßn tiÕp nhËn sè lao ®éng tõ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc d«i ra qua viÖc cæ phÇn ho¸, giao, b¸n, kho¸n, cho thuª, ph¸ s¶n doanh nghiÖp hiÖn ®ang ®îc triÓn khai.  §ãng gãp to lín vµo qu¸ tr×nh t¨ng trëng kinh tÕ Mçi n¨m DNVVN ®ãng gãp kho¶ng 25-26% GDP cña c¶ níc. Theo íc tÝnh toµn bé khu vùc DNVVN t¹o ra kho¶ng 31% gi¸ trÞ tæng s¶n lîng c«ng nghiÖp, 78% tæng møc b¸n lÎ, 64% tæng khèi lîng lu©n chuyÓn hµng ho¸, 100% gi¸ trÞ s¶n lîng hµng ho¸ cña mét sè ngµnh nghÒ nh ®å méc, sµnh sø, chiÕu cãi, m©y tre ®an, giµy dÐp, thñ c«ng mü nghÖ. XÐt vÒ t¬ng quan gi÷a gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh víi doanh thu ®Ó xem xÐt hiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn ta thÊy chØ tiªu nµy ë DNVVN ®ang rÊt kh¶ quan: ®Ó t¹o ra 1 ®ång doanh thu, c¸c DNNN thuéc trung ¬ng qu¶n lý ph¶i ®Çu t 0,562 ®ång vèn cè ®Þnh trong khi ®ã c¸c DNNN do ®Þa ph¬ng qu¶n lý chØ ®Çu t 0,220 ®ång (chiÕm 39%); hîp t¸c x· 0,298 ®ång (53%); doanh nghiÖp t nh©n 0,197 ®ång (35%); c«ng ty TNHH 0,188 ®ång (33%). C¸c DNVVN níc ta thêi gian gÇn ®©y rÊt chó träng ph¸t triÓn ®Çu t kinh doanh vµo lÜnh vùc thñ c«ng mü nghÖ, kh¬i dËy c¸c lµng nghÒ. HiÖn nay c¶ níc cã kho¶ng 1.400 lµng nghÒ trong ®ã 2/3 lµ lµng nghÒ truyÒn thèng cã tõ hµng tr¨m n¨m nay. NhiÒu s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ ®Æc trng cña tõng ®Þa ph¬ng ®· næi tiÕng trong c¶ níc, mét sè ®· ®îc xuÊt khÈu vµ ®îc níc ngoµi ®¸nh gi¸ cao nh lôa V¹n Phóc, kh¶m trai B¾c Ninh, ®óc ®ång Ngò X·....t¹o mét nguån doanh thu lín cho c¸c lµng nghÒ, t¨ng thu nhËp cho ngêi d©n ®Þa ph¬ng. §ång thêi viÖc g×n gi÷ nh÷ng s¶n phÈm ®éc ®¸o, cñng cè vµ ph¸t triÓn c¸c DNVVN trong nh÷ng ngµnh nghÒ truyÒn thèng lµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña d©n téc trong t¨ng trëng kinh tÕ.  Gãp phÇn thùc hiÖn viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. Sù ph¸t triÓn DNVVN ®· t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn hÕt søc quan träng vÒ c¬ cÊu cña toµn bé nÒn kinh tÕ: tõ mét nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt nhá thuÇn n«ng lµ chñ yÕu sang mét nÒn kinh tÕ cã ®ñ c¬ cÊu theo híng h×nh thµnh mét x· héi v¨n minh hiÖn ®¹i. MÊy n¨m trë l¹i ®©y bé mÆt kinh tÕ x· héi cña nhiÒu vïng ®· cã thay ®æi: nhiÒu thÞ trÊn thÞ tø ®«ng ®óc, nhén nhÞp h¬n tríc, nhiÒu côm c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp míi ®îc h×nh thµnh ®i ®«i víi giao th«ng n«ng th«n ph¸t triÓn, ®êng dÉn ®iÖn to¶ ra nhiÒu vïng n«ng th«n. KÕt qu¶ nµy cã ®îc lµ nhê sù ph¸t triÓn cña c¸c DNVVN ë n«ng th«n ®· thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ lµm cho c«ng nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh vµ cßn thóc ®Èy c¸c ngµnh th¬ng m¹i dÞch vô ph¸t triÓn. H¬n n÷a sù ph¸t triÓn 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 cña c¸c DNVVN ë n«ng th«n sÏ thu hót nh÷ng ngêi lao ®éng thiÕu hoÆc cha cã viÖc lµm vµ cã thÓ thu hót mét sè lîng lín lao ®éng thêi vô trong c¸c thêi kú n«ng nhµn vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, rót dÇn lùc lîng lao ®éng lµm n«ng nghiÖp chuyÓn sang lµm c«ng nghiÖp vµ dÞch vô nhng vÉn sèng ngay t¹i quª h¬ng b¶n qu¸n, thùc hiÖn ®îc ph¬ng ch©m “ly n«ng bÊt ly h¬ng”. ë thµnh thÞ, DNVVN gãp phÇn lµm t¨ng tû träng khu vùc c«ng nghiÖp dÞch vô vµ thu hÑp dÇn tû träng khu vùc n«ng nghiÖp trong c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n. V× vËy cã thÓ nãi sù ph¸t triÓn cña DNVVN ®· ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt nãc.  DNVVN thu hót ®îc kh¸ nhiÒu vèn trong d©n. Do tÝnh chÊt nhá lÎ, dÔ ph©n t¸n ®i s©u vµo c¸c ngâ ng¸ch, b¶n lµng vµ yªu cÇu sè lîng vèn ban ®Çu kh«ng nhiÒu nªn c¸c DNVVN cã vai trß vµ t¸c dông rÊt lín trong viÖc thu hót c¸c nguån vèn nhµn rçi n»m r¶i r¸c trong c¸c tÇng líp d©n c ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh gãp phÇn kh¾c phôc mét nghÞch lý trong nhiÒu n¨m lµ c¸c doanh nghiÖp th× thiÕu vèn ®Çu t trong khi lîng vèn trong d©n cßn nhiÒu kh¶ n¨ng tiÒm Èn cha ®îc khai th¸c. MÆc dï lîng vèn thu hót vµo tõng doanh nghiÖp kh«ng lín nhng nhê sè lîng DNVVN ®«ng nªn toµn bé vèn thu hót vµo s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng t¨ng h¹n chÕ tiªu dïng kh«ng sinh lîi.  C¸c DNVVN gãp phÇn lµm n¨ng ®éng nÒn kinh tÕ trong c¬ chÕ thÞ trêng. Víi lîi thÕ cña quy m« nhá lµ yªu cÇu vèn Ýt, n¨ng ®éng, linh ho¹t, s¸ng t¹o trong kinh doanh, DNVVN cã nhiÒu kh¶ n¨ng thay ®æi mÆt hµng, chuyÓn híng s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ lµm cho nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng h¬n. NghÜa lµ hµng ho¸ rÊt ®a d¹ng phong phó víi nhiÒu mÉu m·, nhiÒu lo¹i gi¸, ngêi tiªu dïng tha hå chän lùa sao cho phï hîp. §èi víi doanh nghiÖp lín, DNVVN cã thÓ lµm ®¹i lý, vÖ tinh tiªu thô hµng ho¸ hoÆc cung cÊp c¸c vËt t ®Çu vµo víi gi¸ rÎ h¬n do ®ã gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cho doanh nghiÖp lín.  Cuèi cïng, DNVVN lµ n¬i ¬m mÇm c¸c tµi n¨ng kinh doanh, lµ n¬i ®µo t¹o, rÌn luyÖn c¸c nhµ doanh nghiÖp. Kinh doanh quy m« nhá sÏ lµ n¬i cho c¸c nhµ doanh nghiÖp lµm quen víi m«i trêng kinh doanh còng nh thÓ hiÖn tµi n¨ng cña hä. B¾t ®Çu tõ kinh doanh quy m« nhá vµ th«ng qua c«ng viÖc ®iÒu hµnh qu¶n lý, c¸c nhµ doanh 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nghiÖp sÏ trëng thµnh lªn thµnh nh÷ng nhµ doanh nghiÖp lín, tµi ba t¹o thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp nµy sÏ ngµy cµng ph¸t triÓn trë thµnh nh÷ng doanh nghiÖp lín trong t¬ng lai. V× vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh c¸c tµi n¨ng kinh doanh sÏ ®îc ¬m mÇm trong c¸c DNVVN. Tãm l¹i, DNVVN gi÷ mét vÞ thÕ quan träng trong nÒn kinh tÕ. Nã lµ ®éng lùc cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. ChÝnh phñ còng ®· nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña DNVVN trong c¸c NghÞ quyÕt cña Ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng, trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 10 n¨m 2001-2010 vµ ®a ra nh÷ng h×nh thøc hç trî rÊt thiÕt thùc cho DNVVN ®Æc biÖt lµ gióp ®ì DNVVN tiÕp cËn vèn vay ng©n hµng th¬ng m¹i. 1.2. ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng th¬ng m¹i ®èi víi DNVVN 1.2.1. TÇm quan träng cña vèn vay ng©n hµng ®èi víi DNVVN Nh trªn ®· tr×nh bµy, VTC cña DNVVN rÊt nhá bÐ. V× thÕ ®Ó ®¶m b¶o tiÕn tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc æn ®Þnh, DNVVN ph¶i dùa vµo nguån vèn vay lµ chñ yÕu trong ®ã cã vèn vay ng©n hµng. Vai trß cña vèn tÝn dông ng©n hµng (TDNH) ®îc thÓ hiÖn râ nÐt nh sau: Thø nhÊt, tÝn dông ng©n hµng lµ ®ßn bÈy kinh tÕ hç trî sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn c¸c DNVVN. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ai còng muèn ®ång vèn cña m×nh ph¶i sinh lêi. Nh÷ng ngêi cã vèn t¹m thêi nhµn rçi s½n sµng cho vay sè tiÒn ®ã ®Ó lÊy l·i cßn nh÷ng nhµ doanh nghiÖp muèn më réng s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, mua nguyªn vËt liÖu mµ kh«ng cã tiÒn rÊt cÇn vay ®Ó thùc hiÖn c¸c môc ®Ých trªn vµ còng v× môc ®Ých sinh lîi cña vèn. §Ó gi¶i quyÕt m©u thuÉn ®ã, ng©n hµng th«ng qua quan hÖ tÝn dông thu hót nh÷ng kho¶n tiÒn t¹m thêi nhµn rçi vµ mang cho c¸c nhµ doanh nghiÖp ®ang cÇn vèn vay. Do ®ã TDNH ®· t¹o c¬ héi cho c¸c chñ doanh nghiÖp muèn thµnh lËp c«ng ty hoÆc më réng s¶n xuÊt cã thÓ vay vèn ®Ó thùc hiÖn. H¬n n÷a, nguån vèn tù cã cña c¸c DNVVN lµ rÊt bÐ chØ chiÕm kho¶ng 5-10% vèn lu©n chuyÓn, kh«ng ®ñ søc tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng më réng s¶n xuÊt, quy m«, ®æi míi n©ng cÊp chÊt lîng thiÕt bÞ c«ng nghÖ, s¶n phÈm. Trong khi ®ã thÞ trêng vèn dµi h¹n vµ thÞ trêng chøng kho¸n cho DNVVN cha cã, nh vËy DNVVN ph¶i dùa vµo vèn vay ng©n hµng tõ 85-90% ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Thø hai, TDNH t¸c ®éng vµo xu híng chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c DNVVN theo chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vµ chiÕn lîc CNH-H§H nÒn kinh tÕ quèc d©n. HiÖn nay nhµ níc ta ®ang ®Èy nhanh tiÕn ®é chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ thiªn vÒ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. V× vËy, ®Ó më réng c¸c ngµnh nghÒ nµy vµ thu hÑp mét sè ngµnh 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 kh¸c t¹o ra mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, nhµ níc cÇn sö dông mét sè c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn tÝn dông ng©n hµng. Nh÷ng doanh nghiÖp ®Çu t vµo nh÷ng lÜnh vùc, ngµnh nghÒ, nh÷ng vïng mµ ChÝnh phñ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn th× c¸c NHTM sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp nh níi láng h¹n møc tÝn dông, l·i suÊt cho vay u ®·i h¬n c¸c doanh nghiÖp kh¸c, ®¬n gi¶n thñ tôc vay vèn, ®iÒu kiÖn vay vèn còng ®îc níi láng h¬n. C¸c doanh nghiÖp muèn ®îc hëng u ®·i sÏ ®Çu t vµo nh÷ng lÜnh vùc, ngµnh nghÒ ®ã gãp phÇn ®Èy nhanh, ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Thø ba, víi t c¸ch lµ cÇu nèi gi÷a tiÕt kiÖm vµ ®Çu t, TDNH trë thµnh ®éng lùc kÝch thÝch c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ d©n c trong níc thùc hiÖn tiÕt kiÖm, thóc ®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung vèn tiÒn tÖ. MÆt kh¸c TDNH cßn thu hót nguån vèn níc ngoµi díi nhiÒu h×nh thøc nh trùc tiÕp vay b»ng tiÒn, b¶o l·nh cho c¸c doanh nghiÖp mua thiÕt bÞ tr¶ chËm, sö dông h¹n møc L/C. Nh vËy nguån vèn trong níc vµ níc ngoµi ®Çu t cho doanh nghiÖp chñ yÕu ®îc thu hót qua kªnh TDNH. Hay cã thÓ nãi TDNH trë thµnh ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng nhÊt gióp c¸c DNVVN thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng, t¨ng cêng øng dông c«ng nghÖ vµ kü thuËt hiÖn ®¹i nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ. Thø t, TDNH gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông vèn cña DNVVN. Ng©n hµng víi c¬ chÕ ho¹t ®éng c¬ b¶n lµ “vay ®Ó cho vay”, “vay cã hoµn tr¶ theo thêi h¹n quy ®Þnh c¶ vèn lÉn l·i” nªn mét doanh nghiÖp khi vay vèn ng©n hµng ph¶i tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng, nÕu qu¸ h¹n doanh nghiÖp ph¶i chÞu l·i suÊt cao h¬n. Muèn thÕ doanh nghiÖp ph¶i sö dông ®ång vèn vay mét c¸ch cã hiÖu qu¶ tøc lµ ph¶i t¹o ra mét lîng lín h¬n kho¶n tiÒn vay ban ®Çu. TÊt nhiªn, nÕu doanh nghiÖp kh«ng tr¶ ®îc nî, ng©n hµng buéc ph¶i khoanh nî vµ cã thÓ lµ bá qua. Song lµm nh thÕ c¸c doanh nghiÖp sÏ bÞ gi¶m uy tÝn lÇn sau khã cã thÓ vay ®îc vèn tõ ng©n hµng vµ hËu qu¶ lµ kh«ng më réng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc, lµm ¨n thua lç dÉn tíi gi¶i thÓ hoÆc ph¸ s¶n . Thø n¨m, TDNH t¹o ra mét hÖ thèng thÞ trêng c¸c yÕu tè ®Çu vµo, ®Çu ra mét c¸ch ®ång bé cho c¸c DNVVN. C¸c DNVVN cã vèn lu ®éng rÊt nhá so víi nhu cÇu cÇn thiÕt. Nguån vèn ®Ó mua vËt t hµng ho¸ dù tr÷ cho s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu ®îc bï ®¾p b»ng vèn TDNH (thÞ trêng c¸c yÕu tè ®Çu vµo). MÆt kh¸c TDNH còng t¸c ®éng m¹nh mÏ vµo viÖc tiªu thô s¶n phÈm cho c¸c doanh nghiÖp th«ng qua cho vay tiªu dïng, cho vay hoÆc b¶o l·nh c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸ nh©n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc lu th«ng mua b¸n hµng ho¸ (thÞ trêng c¸c yÕu tè ®Çu ra). Th«ng thêng ng©n hµng chØ cho c¸c doanh nghiÖp vay vèn lµm kinh tÕ song ®Ó trî gióp DNVVN tiªu thô s¶n phÈm, ng©n hµng 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 hiÖn ®ang më réng cho vay tiªu dïng ®Ó ngêi d©n cã ®iÒu kiÖn mua s¾m nhiÒu h¬n, gãp phÇn t¹o ra sù c©n b»ng cung-cÇu cho nÒn kinh tÕ. Thø s¸u, TDNH gãp phÇn quan träng thùc hiÖn c¸c quy ho¹ch, ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña toµn bé nÒn KTQD, cña tõng ®Þa ph¬ng, tõng vïng, tõng ngµnh kinh tÕ. C¸c ch¬ng tr×nh nµy kh«ng n»m ngoµi môc ®Ých gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, kh¬i dËy c¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ ®Þa ph¬ng, ph¸t huy vµ lµm sèng l¹i nhiÒu ngµnh nghÒ truyÒn thèng. C«ng cô chñ yÕu ®Ó thùc hiÖn c¸c môc ®Ých trªn lµ l·i suÊt. HiÖn nay ë níc ta cã mét ng©n hµng chÝnh s¸ch duy nhÊt lµ ng©n hµng phôc vô ngêi nghÌo. T¹i ®©y ngêi nghÌo ®îc vay vèn lµm ¨n víi l·i suÊt u ®·i vµ thêi h¹n dµi h¬n t¹o c¬ héi t¨ng thu nhËp c¶i thiÖn ®êi sèng cho ngêi d©n, gi¶m bít sù c¸ch biÖt gi÷a ngêi giÇu, ngêi nghÌo. TDNH cßn lµm sèng l¹i c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng qua viÖc xo¸ bá sù ph©n biÖt l·i suÊt cho vay gi÷a doanh nghiÖp quèc doanh vµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, cho vay u ®·i ®èi víi c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng. Do vËy TDNH lµ c«ng cô h÷u Ých ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. 1.2.2. H×nh thøc cho vay cña ng©n hµng ®èi víi DNVVN Theo nguyªn lý kÕ ho¹ch ho¸ tÝn dông cña níc ta, c¸c NHTM ®· x©y dùng ®îc mét sè ph¬ng thøc cho vay kh¸ khoa häc. Cã 2 ph¬ng thøc cho vay chñ yÕu lµ cho vay theo sè d vµ cho vay lu©n chuyÓn. Cho vay lu©n chuyÓn lµ ph¬ng thøc cho vay tiªn tiÕn nhÊt v× vèn cña ng©n hµng lu«n tiÕp cËn kÞp thêi qu¸ tr×nh chu chuyÓn cña ®èi tîng cho vay, chóng hÇu nh vËn hµnh song song xuyªn suèt tõ ®Çu ®Õn cuèi, cïng khëi hµnh vµ cïng kÕt thóc chu kú víi ®èi tîng cho vay. Cßn cho vay theo sè d lµ ph¬ng thøc cho vay mµ vèn tÝn dông kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕp cËn vµ lu©n chuyÓn song song víi ®èi tîng cho vay. Dùa trªn hai ph¬ng thøc cho vay chñ yÕu nµy c¸c ng©n hµng ®· ®a d¹ng ho¸ thµnh 7 h×nh thøc cho vay nh sau:  Cho vay tõng lÇn: Khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay vèn kh«ng thêng xuyªn th× ng©n hµng ¸p dông ph¬ng thøc cho vay tõng lÇn. Mçi lÇn cã nhu cÇu vay vèn, doanh nghiÖp lËp hå s¬ vay vèn theo quy ®Þnh cña ng©n hµng. Sau khi ng©n hµng thÈm ®Þnh, nÕu chÊp thuËn cho vay th× ng©n hµng cïng doanh nghiÖp ký hîp ®ång tÝn dông theo mÉu cã s½n. ViÖc thÈm ®Þnh xÐt duyÖt cho vay, qu¶n lý gi¸m s¸t t×nh h×nh sö dông vèn vay vµ thu håi nî ®îc thùc hiÖn theo tõng hîp ®ång tÝn dông. Trong thêi h¹n hiÖu lùc rót vèn cña hîp ®ång tÝn dông, doanh nghiÖp cã thÓ rót vèn mét lÇn hoÆc nhiÒu lÇn phï hîp víi nhu cÇu cña doanh 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nghiÖp nhng tæng sè tiÒn c¸c lÇn rót vèn kh«ng ®îc vît qu¸ sè tiÒn ghi trong hîp ®ång tÝn dông. H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông chñ yÕu cho c¸c DNVVN bëi tÝnh ®¬n gi¶n dÔ ¸p dông cña nã song mçi lÇn vay vèn doanh nghiÖp l¹i ph¶i tiÕn hµnh c¸c thñ tôc cho vay nh tríc rÊt tèn thêi gian vµ tiÒn b¹c.  Cho vay theo h¹n møc tÝn dông: H×nh thøc cho vay nµy ®îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã nhu cÇu vay vèn thêng xuyªn, môc ®Ých sö dông vèn râ rµng vµ cã tÝn nhiÖm víi ng©n hµng. C¨n cø nhu cÇu vay vèn theo h¹n møc cña doanh nghiÖp, trÞ gi¸ tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp, ng©n hµng cïng doanh nghiÖp x¸c ®Þnh h¹n møc tÝn dông. Sau khi hîp ®ång tÝn dông theo h¹n møc ®· cã hiÖu lùc, mçi lÇn rót vèn vay doanh nghiÖp kh«ng ph¶i ký hîp ®ång tÝn dông mµ lËp giÊy nhËn nî kÌm b¶ng kª cïng b¶n sao c¸c chøng tõ tµi liÖu chøng minh môc ®Ých sö dông vèn vay. Trong thêi h¹n rót vèn cña hîp ®ång tÝn dông, doanh nghiÖp cã thÓ võa rót vèn vay võa tr¶ nî tiÒn vay nhng sè d nî tiÒn vay trªn tµi kho¶n tiÒn vay kh«ng ®îc vît h¹n møc tÝn dông. §Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc æn ®Þnh, tríc khi hÕt thêi h¹n rót vèn theo hîp ®ång tÝn dông doanh nghiÖp cã thÓ c¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh kú tíi ®a ra møc vèn cÇn vay vµ cïng tho¶ thuËn víi ng©n hµng ®Ó x¸c ®Þnh mét h¹n møc tÝn dông míi. Víi h×nh thøc cho vay nµy doanh nghiÖp ph¶i göi b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh theo ®Þnh kú ®Ó c¸c c¸n bé tÝn dông cña ng©n hµng thùc hiÖn kiÓm tra ®¶m b¶o nî vay b»ng ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n c©n ®èi vËt t ®¶m b¶o nî vay.  Cho vay theo dù ¸n ®Çu t: Ng©n hµng cho c¸c doanh nghiÖp vay vèn ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt, c¬ së h¹ tÇng, kinh doanh, dÞch vô vµ c¸c dù ¸n phôc vô ®êi sèng. Víi h×nh thøc cho vay nµy, ngoµi nh÷ng ®iÒu kiÖn ®· tr×nh bµy ë trªn doanh nghiÖp cÇn cã thªm c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Sao göi c¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn dù ¸n ®Çu t. - Bªn vay ph¶i cã vèn chñ së h÷u tham gia dù ¸n. Vèn tham gia cã thÓ lµ tiÒn hoÆc tµi s¶n ®a vµo x©y dùng dù ¸n kÓ c¶ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, tiÒn thuª ®Êt ®· tr¶, c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· tù ®Çu t vµo dù ¸n. Vèn tham gia cña chñ ®Çu t ph¶i ®îc ®a vµo c«ng tr×nh tríc, ng©n hµng cho vay sau hoÆc cïng tham gia theo tû lÖ. 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Göi c¸c tµi liÖu, b¸o c¸o ®Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt cho ng©n hµng ®Ó kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc sö dông vèn vay.  Cho vay hîp vèn: §©y lµ h×nh thøc nhiÒu ng©n hµng hoÆc c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c cïng cho mét ®èi tîng vay vèn vµ do mét ng©n hµng hoÆc mét tæ chøc tÝn dông ®øng ra lµm ®Çu mèi dµn xÕp. H×nh thøc nµy míi ®îc ¸p dông ë ViÖt Nam vµ ®· tá ra kh¸ h÷u hiÖu. Cho vay hîp vèn khi nhu cÇu vay vèn cña mét doanh nghiÖp qu¸ lín mµ mét ng©n hµng kh«ng thÓ ®¸p øng næi dï r»ng ng©n hµng thÈm ®Þnh thÊy dù ¸n hoÆc ph¬ng ¸n nµy lµ kh¶ thi. KÕt qu¶ lµ ng©n hµng sÏ t×m thªm c¸c ®èi t¸c kh¸c ®Ó cïng tiÕn hµnh cho vay trªn c¬ së c¸c bªn cïng cã lîi.  Cho vay tr¶ gãp: Theo h×nh thøc nµy ng©n hµng cïng kh¸ch hµng x¸c ®Þnh vµ tho¶ thuËn sè tiÒn vay ph¶i tr¶ céng víi sè nî gèc ®îc chia ra ®Ó tr¶ nî theo nhiÒu kú h¹n trong thêi h¹n cho vay. Tµi s¶n mua b»ng vèn vay chØ thuéc së h÷u cña bªn vay khi tr¶ ®ñ nî gèc vµ l·i cho ng©n hµng. Cho vay tr¶ gãp thêng ¸p dông víi nh÷ng doanh nghiÖp quy m« nhá vèn Ýt, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cao.  Cho vay theo h¹n møc tÝn dông dù phßng: Ng©n hµng cam kÕt ®¶m b¶o s½n sµng cho doanh nghiÖp vay vèn trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh vµ trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp chñ ®éng thu xÕp c¸c nguån vèn cÇn thiÕt thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn hoÆc ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh. ¸p dông h×nh thøc nµy doanh nghiÖp ph¶i tr¶ phÝ cam kÕt cho ng©n hµng. Trong thêi h¹n hiÖu lùc rót vèn cña hîp ®ång, nÕu doanh nghiÖp cã nhu cÇu sö dông vèn vay th× mçi lÇn rót vèn ph¶i lËp giÊy nhËn nî theo mÉu vµ kÌm b¶ng kª cïng b¶n sao c¸c chøng tõ, tµi liÖu chøng minh môc ®Ých sö dông vèn vay phï hîp víi hîp ®ång ®· ký. Tuy nhiªn tèng sè tiÒn c¸c lÇn rót vèn vay céng l¹i kh«ng ®îc vît qu¸ h¹n møc tÝn dông dù phßng vµ thêi h¹n cho vay trong giÊy nhËn nî kh«ng ®îc dµi h¬n thêi gian cho vay quy ®Þnh trong hîp ®ång h¹n møc tÝn dông dù phßng.  C¸c h×nh thøc cho vay kh¸c: Ngoµi nh÷ng h×nh thøc cho vay c¬ b¶n trªn ng©n hµng cßn cã thÓ cho doanh nghiÖp vay theo mét sè h×nh thøc kh¸c tuú vµo sù tho¶ thuËn gi÷a ng©n hµng vµ doanh nghiÖp nh ph¬ng thøc cho vay ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 dông, ph¬ng thøc cho vay chiÕt khÊu, ph¬ng thøc cho vay theo h¹n møc thÊu chi... Trong c¸c h×nh thøc cho vay trªn th× ng©n hµng cho DNVVN vay vèn chñ yÕu theo h×nh thøc cho vay tõng lÇn v× nã ®¬n gi¶n vµ h¹n chÕ rñi ro. 1.2.3. Quy tr×nh cho vay cña ng©n hµng ®èi víi DNVVN Ng©n hµng tríc khi ®a ra quyÕt ®Þnh cho vay ph¶i tiÕn hµnh theo mét quy tr×nh cã tr×nh tù nh sau:  Kh¸ch hµng lµ c¸c DNVVN cã nhu cÇu vay vèn ng©n hµng ph¶i lËp hå s¬ vay vèn vµ mang ®Õn ng©n hµng. Hå s¬ vay vèn thêng bao gåm: hå s¬ ph¸p lý chøng minh sù tån t¹i cña doanh nghiÖp lµ hîp ph¸p; hå s¬ kinh tÕ ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp vµ hå s¬ xin vay trong ®ã cã giÊy ®Ò nghÞ xin vay vèn, hîp ®ång tÝn dông, hîp ®ång b¶o ®¶m tiÒn vay…Hå s¬ vay vèn cã phÇn do kh¸ch hµng lËp, cã phÇn do ng©n hµng lËp hoÆc c¶ hai cïng lËp theo mÉu quy ®Þnh s½n. Cô thÓ:  §èi víi ph¸p nh©n vµ doanh nghiÖp t nh©n Hå s¬ ph¸p lý gåm: - GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. - §iÒu lÖ doanh nghiÖp (trõ doanh nghiÖp t nh©n). - QuyÕt ®Þnh bæ nhiÖm Tæng gi¸m ®èc, KÕ to¸n trëng (®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp) vµ QuyÕt ®Þnh chøng nhËn Ban qu¶n trÞ chñ nhiÖm hîp t¸c x· (®èi víi lo¹i h×nh HTX). - GiÊy phÐp hµnh nghÒ, giÊy phÐp ®Çu t (víi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi) vµ hîp ®ång liªn doanh (víi c¸c doanh nghiÖp liªn doanh). - QuyÕt ®Þnh giao vèn vµ c¸c v¨n b¶n bµn giao tµi s¶n cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc cã thÈm quyÒn cho c¸c DNNN. - Biªn b¶n gãp vèn, danh s¸ch thµnh viªn s¸ng lËp víi lo¹i h×nh c«ng ty cæ phÇn vµ c«ng ty TNHH. - C¸c thñ tôc vÒ kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña ng©n hµng cho vay; ®¨ng ký mÉu ch÷ ký cña ngêi giao dÞch víi ng©n hµng, giÊy ®¨ng ký më tµi kho¶n tiÒn göi. Hå s¬ kinh tÕ gåm: - KÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh trong kú (3 th¸ng, 6 th¸ng hay 1 n¨m). - B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kú tríc. - B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh kú tríc. Hå s¬ vay vèn gåm: - B¶n sao hîp ®ång mua hµng hay b¸o gi¸, phiÕu nhËp kho c¸c chøng tõ thanh to¸n. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Hîp ®ång tÝn dông. - Hîp ®ång b¶o ®¶m tiÒn vay.  §èi víi hé gia ®×nh, c¸ nh©n, tæ hîp t¸c Hå s¬ ph¸p lý gåm: - Sæ hé khÈu - GiÊy phÐp kinh doanh. - GiÊy tê hîp ph¸p hîp lÖ ®îc giao cho thuª quyÒn sö dông ®Êt, mÆt níc. - GiÊy phÐp ®¸nh b¾t thuû h¶i s¶n, ®¨ng ký tµu thuyÒn (víi c¸c hé ®¸nh b¾t thuû h¶i s¶n). - GiÊy chøng nhËn cña UBND x·, phêng cho phÐp ho¹t ®éng (víi tæ hîp t¸c). Hå s¬ vay vèn gåm: - GiÊy ®Ò nghÞ xin vay vèn kÌm ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh (®èi víi hé kh«ng ph¶i thÕ chÊp cÇm cè tµi s¶n). - GiÊy ®Ò nghÞ xin vay vèn, ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh vµ hå s¬ b¶o ®¶m tiÒn vay (®èi víi hé ph¶i thùc hiÖn thÕ chÊp cÇm cè tµi s¶n).  C¸n bé tÝn dông nhËn hå s¬ vay vèn cña kh¸ch hµng vµ cã tr¸ch nhiÖm ®èi chiÕu víi danh môc hå s¬ quy ®Þnh, kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña tõng lo¹i hå s¬ råi b¸o c¸o cho trëng phßng tÝn dông.  Trëng phßng tÝn dông cö ngêi ®i thÈm ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn vay vèn theo quy ®Þnh. Trëng phßng tÝn dông cßn cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra hå s¬ vay vèn, tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña hå s¬ mét lÇn n÷a vµ c¸c b¸o c¸o thÈm ®Þnh do c¸n bé tÝn dông tr×nh, tiÕn hµnh xÐt duyÖt, t¸i thÈm ®Þnh nÕu thÊy cÇn thiÕt, ghi ý kiÕn vµo b¸o c¸o thÈm ®Þnh, t¸i thÈm ®Þnh (nÕu cã) vµ tr×nh gi¸m ®èc duyÖt.  Gi¸m ®èc ng©n hµng n¬i cho vay kiÓm tra, xem xÐt l¹i hå s¬ vay vèn vµ b¸o c¸o thÈm ®Þnh, t¸i thÈm ®Þnh ( nÕu cã) do phßng tÝn dông tr×nh lªn tõ ®ã ra quyÕt ®Þnh cho vay hoÆc kh«ng cho vay vµ chuyÓn giao cho phßng tÝn dông thùc hiÖn quyÕt ®Þnh ®ã.  Sau khi hoµn tÊt c¸c kh©u c«ng viÖc trªn, nÕu kho¶n vay ®îc gi¸m ®èc ký duyÖt th× phßng tÝn dông chuyÓn hå s¬ cho phßng kÕ to¸n thùc hiÖn nghiÖp vô h¹ch to¸n, thanh to¸n. Thñ quü thùc hiÖn gi¶i ng©n cho doanh nghiÖp. C¸n bé tÝn dông theo dâi cho vay vµ thu nî theo nh÷ng tho¶ thuËn ®· cam kÕt trong hîp ®ång. 1.2.4. C¸c ®iÒu kiÖn vay vèn ng©n hµng Nh÷ng ®iÒu kiÖn quy ®Þnh ®èi víi ngêi vay vèn cã t¸c dông rµng buéc tr¸ch nhiÖm cña ngêi vay vèn ®èi víi viÖc sö dông ®óng môc ®Ých vµ thu håi vèn vay ®Ó tr¶ nî ®óng h¹n, gi¶m bít c¸c tæn thÊt cho ng©n hµng khi x¶y ra 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 rñi ro. C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh cho vay khi doanh nghiÖp tho¶ m·n 5 ®iÒu kiÖn sau: Thø nhÊt lµ ®iÒu kiÖn ph¸p lý cña doanh nghiÖp: C¸c doanh nghiÖp ph¶i cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù, n¨ng lùc hµnh vi d©n sù vµ chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Cô thÓ lµ: VÒ n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù: Doanh nghiÖp ph¶i cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp, cã giÊy phÐp kinh doanh vµ cã giÊy phÐp hµnh nghÒ cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn vµ ®ang cã hiÖu lùc ph¸p lý, cã vèn ®iÒu lÖ vµ cã mét sè giÊy tê kh¸c thÝch hîp víi tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp. Tãm l¹i cã thÓ hiÓu nh÷ng doanh nghiÖp cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù lµ nh÷ng doanh nghiÖp ®îc phÐp ho¹t ®éng mét c¸ch hîp ph¸p cã c¸c quyÒn nh©n th©n, quyÒn së h÷u thõa kÕ tµi s¶n vµ c¸c quyÒn kh¸c ®èi víi tµi s¶n. VÒ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù: N¨ng lùc hµnh vi d©n sù lµ kh¶ n¨ng nhËn thøc ®îc nh÷ng hµnh vi m×nh lµm vµ ®iÒu khiÓn ®îc hµnh vi ®ã theo ý m×nh còng nh ý thøc ®îc nh÷ng hËu qu¶ cã thÓ x¶y ra do hµnh vi cña m×nh g©y nªn. Ph¸p luËt níc ta quy ®Þnh chØ nh÷ng ngêi tõ 18 tuæi trë lªn míi cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, díi ®é tuæi nµy th× cha cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, cha ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt song khi cã hµnh vi ph¹m ph¸p ph¶i cã ngêi ®øng ra b¶o l·nh, chÞu tr¸ch nhiÖm. Víi LuËt doanh nghiÖp th«ng tho¸ng nh hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ®Òu tho¶ m·n ®iÒu kiÖn nµy. Thø hai lµ ®iÒu kiÖn vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp: §Ó ®îc vay vèn doanh nghiÖp ph¶i cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®¶m b¶o tr¶ nî trong thêi h¹n cam kÕt. Cã nghÜa lµ doanh nghiÖp vay vèn ph¶i cã t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh, kinh doanh cã hiÖu qu¶, chÊp hµnh chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª, göi ng©n hµng c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh theo ®Þnh kú phï hîp quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Ng©n hµng xem xÐt kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tríc khi vay vèn vµ sau khi vay vèn. Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tríc khi vay thÓ hiÖn ë quy m« vèn tù cã cña doanh nghiÖp. Quy m« vèn tù cã cña doanh nghiÖp cµng lín th× ng©n hµng cµng yªn t©m. VÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp sau khi vay vèn ®îc thÓ hiÖn ë hiÖu qu¶ cña vèn vay ®em l¹i ®ã lµ doanh thu thu ®îc tõ dù ¸n hoÆc ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh so víi chi phÝ bá ra. Thø ba lµ ®iÒu kiÖn vÒ môc ®Ých sö dông vèn vay: C¸c doanh nghiÖp cã môc ®Ých sö dông vèn vay hîp ph¸p. §èi víi ph¸p nh©n môc ®Ých sö dông vèn vay phï hîp víi mÆt hµng, ngµnh nghÒ ®· ®¨ng ký trong giÊy phÐp kinh doanh. Víi c¸c ®èi tîng kh¸c, môc ®Ých vay vèn phï hîp víi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ kh«ng tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Thø t lµ ®iÒu kiÖn vÒ ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh: C¸c doanh nghiÖp cã dù ¸n ®Çu t hoÆc ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh kh¶ thi. §ã lµ c¸c dù ¸n hoÆc ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, ®Çu t ph¸t triÓn, dÞch vô, ®êi sèng cã thÓ triÓn khai thùc hiÖn ®îc vµ theo tÝnh to¸n khi cho vay nÕu dù ¸n hoµn thµnh ®a vµo sö dông sÏ cã lîi cho ®êi sèng, nÒn kinh tÕ vµ cho c¶ x· héi. Thø n¨m lµ ®iÒu kiÖn vÒ b¶o ®¶m tiÒn vay: Thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o ®¶m tiÒn vay theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ híng dÉn cña Ng©n hµng nhµ níc. §Ó h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông, ng©n hµng thêng dïng c¸c ph¬ng thøc kh¸c nhau ®Ó gi¶m bít møc ®é tæn thÊt do rñi ro bÞ vì nî. §ã lµ c¸c h×nh thøc b¶o ®¶m tiÒn vay: b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n thÕ chÊp, b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay vµ b¶o ®¶m b»ng sù b¶o l·nh b»ng tµi s¶n cña bªn thø ba. 1.3. Hç trî DNVVN tiÕp cËn vèn vay ng©n hµng 1.3.1. Sù cÇn thiÕt cña viÖc hç trî DNVVN tiÕp cËn vèn vay ng©n hµng Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c DNVVN ®· béc lé nh÷ng tån t¹i, khã kh¨n nhÊt ®Þnh mµ ®¸ng chó ý lµ vèn chñ së h÷u Ýt, vèn vay chiÕm mét tû träng ®¸ng kÓ trong nguån vèn cña DNVVN gÊp kho¶ng 4 lÇn vèn tù cã, thiÕu dù ¸n kh¶ thi, thiÕu tµi s¶n ®¶m b¶o nghÜa vô tr¶ nî, t×nh h×nh tµi chÝnh kh«ng lµnh m¹nh, c«ng nghÖ thiÕt bÞ l¹c hËu, tr×nh ®é qu¶n lý còng nh tr×nh ®é chuyªn m«n cha cao, kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm. Mäi khã kh¨n nµy ®Òu b¾t nguån tõ khã kh¨n vÒ vèn ®Æc biÖt lµ vèn vay ng©n hµng. H¬n n÷a c¸c DNVVN khã vay vèn ng©n hµng do ®iÒu kiÖn vay vèn cßn qu¸ chÆt, c¸c DNVVN ho¹t ®éng kh«ng hiÖu qu¶. Trong khi ®ã NghÞ quyÕt §¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng kh¼ng ®Þnh: "§¶ng ta chñ tr¬ng thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh theo ph¸p luËt ®Òu lµ bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN, cïng ph¸t triÓn l©u dµi, hîp t¸c vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh". DNVVN l¹i chiÕm tû träng chñ yÕu ë níc ta kho¶ng h¬n 90% vµ ho¹t ®éng díi mäi h×nh thøc nh lµ DNNN, doanh nghiÖp t nh©n, doanh nghiÖp liªn doanh, c¸c c«ng ty cæ phÇn vµ c«ng ty TNHH. Do ®ã §¶ng vµ nhµ níc cÇn ph¶i cã nh÷ng chñ tr¬ng chÝnh s¸ch thÝch hîp hç trî cho DNVVN ph¸t triÓn mµ sù hç trî tèt nhÊt lóc nµy lµ hç trî cho DNVVN tiÕp cËn ®îc víi nguån vèn vay tõ ng©n hµng. H¬n n÷a viÖc hç trî kh«ng chØ mang l¹i lîi Ých cho DNVVN mµ cßn ®em l¹i nh÷ng lîi Ých nhÊt ®Þnh cho nhµ níc vµ cho x· héi ®ã lµ gi¶m ®îc tû lÖ thÊt nghiÖp mét c¸ch ®¸ng kÓ, t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ níc, ph©n phèi l¹i thu nhËp, 20