Tài liệu Kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty tnhh pro-cut việt nam

Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp LỜI MỞ ĐẦU Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, các loại hình kinh tế trở nên đa dạng hơn. Trong đó, doanh nghiệp thương mại ngày càng phát triển và có vai trò quan trọng hơn. Bởi lẽ, nó thỏa mãn được các nhu cầu ngày càng cao của đời sống xã hội, thúc đẩy sự phát triển của các lĩnh vực khác của nền kinh tế, thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế của nước ta với các nước trong khu vực cũng như trên thế giới, góp phần thực hiện tốt các mục tiêu kinh tế đã đề ra của Đảng và Nhà nước ta. Sau khi chuyển nền kinh tế từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường có sự điều tiết vĩ mô của Nhà nước, cùng với xu thế toàn cầu hóa hiện nay, đòi hỏi các doanh nghiệp phải thích ứng với nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Các doanh nghiệp thương mại đã không ngừng hoàn thiện bộ máy tổ chức quản lý kinh doanh của mình để đạt được hiệu quả cao nhất. Doanh nghiệp thương mại đóng vai trò vô cùng to lớn đối với nền kinh tế của nước ta hiện nay, quá trình kinh doanh theo một chu kỳ nhất định: mua- dự trữ- bán. Ba khâu này có quan hệ mật thiết với nhau. Mặc dù bán hàng là khâu cuối cùng, có tính quyết định đến quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhưng muốn có hàng để bán thường xuyên và liên tục thì doanh nghiệp cần phải tổ chức thu mua hàng hóa và dự trữ. Việc thu mua và tổ chức nguồn hàng sẽ góp phần thực hiện được mục tiêu đã đề ra của doanh nghiệp, thể hiện được sức cạnh tranh đối với các doanh nghiệp khác. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề đó, qua thời gian học tập tại trường Đại học Thương Mại cũng như tiềm hiểu thực tế tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam, em đã chọn đề tài: “kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam” làm nội dung của khóa luận này. Nội dung của khóa luận này được nghiên cứu dựa theo những kiến thức đã được trang bị tại nhà trường về kế toán thương mại, phân tích hoạt động kinh tế và tình hình thực tế tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam để tìm hiểu nội dung của kế toán mua hàng và thanh toán tiền cho khách hàng. Từ khâu kế toán chứng từ ban đầu cho đến lập báo cáo tài chính. Từ đó thấy được những vấn đề đã làm tốt và những vấn đề còn tồn tại, nhằm đưa ra các biện pháp khắc phục để hoàn thiện công tác kế toán mua hàng và thanh toán tiền cho khách hàng tại công ty. GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang i SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp Bố cục của luận văn gồm 3 chương: Chương I: Cơ sở lý luận về kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng trong doanh nghiệp thương mại. Chương II: Thực trạng kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam. Chương III: Các kết luận và đề xuất về kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam. Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của các anh chị phòng kế toán của công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam, và sự chỉ bảo của cô giáo PGS.TS. Nguyễn Phú Giang - bộ môn kiểm toán, trường Đại học Thương Mại đã giúp em hoàn thiện bài khóa luận này. GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang ii SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp MỤC LỤC LỜIMỞ ĐẦU ............................................................................................................. i MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................................... vi DANH MỤC VIẾT TẮT ........................................................................................ vii CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN MUA HÀNG VÀ THANH TOÁN TIỀN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP. ............................................... 1 1.1. Cơ sở lý luận về kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng trong doanh nghiệp thƣơng mại: .................................................................................................. 1 1.1.1. Một số khái niệm liên quan đến mua hàng và thanh toán tiền hàng: ......... 1 1.1.2. Một số lý thuyết về kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng: ................. 2 1.1.2.1. Các phương thức mua hàng: ......................................................................... 2 1.1.2.2. Các phương thức thanh toán:........................................................................ 3 1.1.3. Đặc điểm của quá trình mua hàng và thanh toán tiền hàng: ...................... 3 1.2. Nội dung kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng trong doanh nghiệp ....................................................................................................................... 4 1.2.1. Kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng theo chuẩn mực kế toán Việt Nam: 4 1.2.1.1. Chuẩn mực số 02- Hàng tồn kho: ................................................................. 5 1.2.1.2. Các chuẩn mực kế toán có liên quan khác:................................................... 5 1.2.2. Kế toán quá trình mua hàng và thanh toán tiền hàng ( QĐ 48 ngày 14 tháng 9 năm 2006 do Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký quyết định số 48/2006/QĐBT ban hành):............................................................................................................ 6 1.2.1.1. Kế toán quá trình mua hàng và thanh toán tiền hàng theo phương pháp kê khai thường xuyên: ..................................................................................................... 6 1.2.3. Hệ thống sổ sách quá trình mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách: ..................................................................................................................... 14 1.2.3.1. Hình thức kế toán Nhật ký chung: ............................................................... 14 CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN MUA HÀNG VÀ THANH TOÁN TIỀN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH PRO-CUT VIỆT NAM. ......................... 16 2.1. Tổng quan tình hình và ảnh hƣởng nhân tố môi trƣờng đến kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: ............... 16 GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang iii SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp 2.1.1. Đánh giá tổng quan tình hình kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng trong các doanh nghiệp thương mại hiện nay: ...................................................... 17 2.1.2. Ảnh hưởng của nhân tố môi trường tới kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: ................................................... 18 2.1.2.1. Môi trường bên ngoài: ................................................................................ 18 2.1.2.2. Môi trường bên trong: ................................................................................. 19 2.2. Tổng quan về tổ chức quản lý và chính sách kế toán tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: ................................................................................................. 20 2.2.1. Đặc điểm tổ chức quản lý của công ty:......................................................... 20 2.2.1.1. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty: ............................................. 20 2.2.1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý kinh doanh của Công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: ..................................................................................................................... 21 Sơ đồ 1.2: Tổ chức bộ máy quản lý công ty ............................................................. 21 2.2.2. Tổ chức bộ máy kế toán và chính sách kế toán tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: ................................................................................................................. 22 2.2.2.1. Tổ chức bộ máy kế toán: ............................................................................. 22 2.2.2.2. Chính sách kế toán của công ty:.................................................................. 23 2.3. Thực trạng kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách tại Công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: ................................................................................ 24 2.3.1. Phương thức mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH ProCut Việt Nam: .......................................................................................................... 24 2.3.1.1. Phương thức mua hàng: .............................................................................. 24 2.3.1.2. Phương thức thanh toán và quản lý nợ phải trả của công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: .................................................................................................................. 25 2.3.2. Kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: ..................................................................................................................... 25 2.3.2.1. Thủ tục chứng từ: ........................................................................................ 25 2.3.2.2. Kế toán chi tiết mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách của công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: ........................................................................................ 33 2.3.2.3. Kế toán tổng hợp mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: ........................................................................................ 40 2.3.2.4. Kế toán tổng hợp mua hàng: ....................................................................... 40 CHƢƠNG III. CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .... 42 GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang iv SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp 3.1. Các kết luận và phát hiện qua nghiên cứu tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: ..................................................................................................................... 42 3.1.1. Kết quả đã đạt được:...................................................................................... 42 3.1.1.1. Về tình hình tổ chức bộ máy kế toán và công tác kế toán tại công ty: ........ 42 3.1.1.2. Về công tác kế toán nghiệp vụ mua hàng tại công ty: ................................. 43 3.1.2 Những mặt hạn chế, tồn tại và nguyên nhân: .............................................. 44 3.1.2.1. Về hạch toán ban đầu: ................................................................................. 44 3.1.2.2. Về tài khoản sử dụng: .................................................................................. 44 3.1.2.3. Về trình tự hạch toán:.................................................................................. 45 3.2. Một số đề xuất, kiến nghị kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam:........................................................................ 45 3.2.1. Sự cần thiết và yêu cầu chung về hoàn thiện công tác kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: ................................ 45 3.2.1.1. Sự cần thiết về hoàn thiện công tác kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng: ..................................................................................................................... 45 3.2.1.2. Một số yêu cầu về hoàn thiện công tác kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách: ........................................................................................................ 46 3.2.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam:........................................................... 47 3.2.2.1. Về hạch toán ban đầu: ................................................................................. 47 3.2.2.2. Về tài khoản sử dụng: .................................................................................. 48 3.2.2.3. Về hạch toán: ............................................................................................... 49 3.2.2.4. Về tổ chức bộ máy kế toán: ......................................................................... 49 3.3. Điều kiện thực hiện: ........................................................................................ 50 KẾT LUẬN ............................................................................................................. 51 TÀI LIỆU THAM KHẢO: PHỤ LỤC GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang v SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp DANH MỤC BẢNG BIỂU Sơ đồ 1.1. Hình thức kế toán nhật ký chung .................................................................................... 14 Sơ đồ 1.2: Tổ chức bộ máy quản lý công ty..................................................................................... 21 Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của công ty ..................................................................... 22 GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang vi SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang vii SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp LỜI MỞ ĐẦU MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC VIẾT TẮT CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN MUA HÀNG VÀ THANH TOÁN TIỀN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP. 1.1. Cơ sở lý luận về kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng trong doanh nghiệp thƣơng mại: 1.1.1. Một số khái niệm liên quan đến mua hàng và thanh toán tiền hàng: 1.1.2. Một số lý thuyết về kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng: 1.1.2.1. Các phương thức mua hàng: 1.1.2.2. Các phương thức thanh toán: Đặc điểm của quá trình mua hàng và thanh toán tiền hàng: 1.1.3. 1.2. Nội dung kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng trong doanh nghiệp 1.2.1. Kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng theo chuẩn mực kế toán Việt Nam: 1.2.1.1. Chuẩn mực số 02- Hàng tồn kho: 1.2.1.2. Các chuẩn mực kế toán có liên quan khác: 1.2.2. Kế toán quá trình mua hàng và thanh toán tiền hàng ( QĐ 48 ngày 14 tháng 9 năm 2006 do Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký quyết định số 48/2006/QĐ-BT ban hành): 1.2.1.1. xuyên: Kế toán quá trình mua hàng và thanh toán tiền hàng theo phương pháp kê khai thường 1.2.3. Hệ thống sổ sách quá trình mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách: 1.2.3.1. Hình thức kế toán Nhật ký chung: Sơ đồ 1.1. Hình thức kế toán nhật ký chung CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN MUA HÀNG VÀ THANH TOÁN TIỀN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH PRO-CUT VIỆT NAM. 2.1. Tổng quan tình hình và ảnh hƣởng nhân tố môi trƣờng đến kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 2.1.1. Đánh giá tổng quan tình hình kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng trong các doanh nghiệp thương mại hiện nay: 2.1.2. Ảnh hưởng của nhân tố môi trường tới kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 2.1.2.1. Môi trường bên ngoài: 2.1.2.2. Môi trường bên trong: 2.2. Tổng quan về tổ chức quản lý và chính sách kế toán tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 2.2.1. Đặc điểm tổ chức quản lý của công ty: GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang viii SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp 2.2.1.1. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty: 2.2.1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý kinh doanh của Công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: Sơ đồ 1.2: Tổ chức bộ máy quản lý công ty 2.2.2. Tổ chức bộ máy kế toán và chính sách kế toán tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 2.2.2.1. Tổ chức bộ máy kế toán: Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của công ty 2.2.2.2. Chính sách kế toán của công ty: 2.3. Thực trạng kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách tại Công ty TNHH ProCut Việt Nam: 2.3.1. Phương thức mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 2.3.1.1. Phương thức mua hàng: 2.3.1.2. Phương thức thanh toán và quản lý nợ phải trả của công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 2.3.2. Kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 2.3.2.1. Thủ tục chứng từ: 2.3.2.2. Kế toán chi tiết mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách của công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 2.3.2.3. Kế toán tổng hợp mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 2.3.2.4. Kế toán tổng hợp mua hàng: CHƢƠNG III. CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 3.1. Các kết luận và phát hiện qua nghiên cứu tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 3.1.1. Kết quả đã đạt được: 3.1.1.1. Về tình hình tổ chức bộ máy kế toán và công tác kế toán tại công ty: 3.1.1.2. Về công tác kế toán nghiệp vụ mua hàng tại công ty: 3.1.2 Những mặt hạn chế, tồn tại và nguyên nhân: 3.1.2.1. Về hạch toán ban đầu: 3.1.2.2. Về tài khoản sử dụng: 3.1.2.3. Về trình tự hạch toán: 3.2. Một số đề xuất, kiến nghị kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH ProCut Việt Nam: 3.2.1. Sự cần thiết và yêu cầu chung về hoàn thiện công tác kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 3.2.1.1. Sự cần thiết về hoàn thiện công tác kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng: 3.2.1.2. Một số yêu cầu về hoàn thiện công tác kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách: GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang ix SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp 3.2.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng tại công ty TNHH Pro-Cut Việt Nam: 3.2.2.1. Về hạch toán ban đầu: 3.2.2.2. Về tài khoản sử dụng: 3.2.2.3. Về hạch toán: 3.2.2.4. Về tổ chức bộ máy kế toán: 3.3. Điều kiện thực hiện: KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO: DANH MỤC VIẾT TẮT Công ty trách nhiệm hữu hạn: TNHH Thuế giá trị gia tăng: GTGT Chiết khấu thương mại: CKTM Sơ đồ 1.1. Hình thức kế toán Nhật ký chung Sơ đồ 1.2. Tổ chức bộ máy quản lý của công ty Sơ đồ 2.1. Tổ chức bộ máy kế toán của công ty GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang x SVTH:Nguyễn Thị Trang Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN MUA HÀNG VÀ THANH TOÁN TIỀN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP. 1.1. Cơ sở lý luận về kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng trong doanh nghiệp thƣơng mại: 1.1.1. Một số khái niệm liên quan đến mua hàng và thanh toán tiền hàng: Trong nền kinh tế thị trường, hoạt động chủ yếu của các doanh nghiệp thương mại là cung cấp hàng hóa và dịch vụ nhằm thỏa mãn nhu cầu của xã hội. Mục tiêu cuối cùng của các doanh nghiệp là tối đa hóa lợi nhuận. Chính vì thế mà các doanh nghiệp chú trọng ngay từ khâu mua hàng. Các doanh nghiệp cần phải xác định rõ được tầm quan trọng của khâu mua hàng ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như thế nào. Ngày nay, nhu cầu xã hội ngày càng thay đổi và có xu hướng đòi hỏi cao hơn về tất cả các phương diện như chất lượng, mẫu mã, tính năng…Chính vì thế các doanh nghiệp càng phải tìm hiểu sâu về thị trường, những mặt hàng nào đáp ứng nhu cầu xã hội tốt nhất đem lại hiệu quả kinh tế là cao nhất. Hoạt động mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách phải được các doanh nghiệp thực hiện sao cho vừa đáp ứng được yêu cầu của xã hội, nhà cung ứng, vừa đảm bảo đạt được hoạt động của công ty trong khâu tiêu thụ. Để làm rõ vấn đề này, chúng ta cần tìm hiểu một số khái niệm liên quan đến mua hàng và thanh toán tiền hàng trong doanh nghiệp thương mại. Vậy: Mua hàng: là khâu khởi đầu của hoạt động thương mại, là quá trình vốn của doanh nghiệp được chuyển từ hình thái tiền tệ sang hình thái hàng hóa. Doanh nghiệp nắm được sở hữu về hàng hóa và mất quyền sở hữu về tiền tệ hoặc phải có trách nhiệm thanh toán tiền hàng. Chi phí mua hàng: bao gồm giá mua, các loại thuế không được hoàn lại, chi phí vận chuyển, bốc xếp,bảo quản trong quá trình mua hàng và các chi phí khác có liên quan trực tiếp đến việc mua hàng. Các khoản chiết khấu thương mại và giảm giá hàng mua do hàng mua không đúng quy cách, phẩm chất được (-) khỏi chi phí mua. Chiết khấu thanh toán: là khoản tiền người bán giảm trừ cho người mua, do người mua thanh toán tiền mua hàng trước thời hạn theo hợp đồng. GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang 1 SVTH:Nguyễn Thị Trang Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán Hàng tồn kho: là những tài sản được giữ để bán trong kỳ sản xuất kinh doanh bình thường; đang trong quá trình sản xuất ra các thành phẩm để bán hoặc dưới hình thức nguyên vật liệu, vật dụng sẽ được sử dụng trong quá trình sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ. Thuế GTGT: Thuế là loại thuế ra đời nhằm khắc phục việc đánh thuế trùng lắp của thuế doanh thu, nó chỉ đánh vào giá trị tăng thêm (được thể hiện bằng tiền lương, tiền công, lợi nhuận, lợi tức và các khoản chi phí tài chính khác) của các sản phẩm, dịch vụ tại mỗi công đoạn sản xuất và lưu thông, làm sao để đến cuối chu kỳ sản xuất, kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ thì tổng số thuế thu được ở các công đoạn sẽ khớp với số thuế tính theo giá bán cho người cuối cùng. 1.1.2. Một số lý thuyết về kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng: 1.1.2.1. Các phương thức mua hàng: a. Mua hàng trong nước: Mua theo hợp đồng: Công ty thực hiện mua hàng trực tiếp từ người bán. Điều này tạo thuận lợi cho việc kiểm tra hàng hóa được chính xác hơn. Tuy nhiên việc mua bán trực tiếp sẽ làm mất nhiều thời gian của công ty hơn Công ty chọn mua hàng từ các nguồn hàng, các nhà cung cấp khác nhau theo yêu cầu kinh doanh của công ty. Dựa theo hợp đồng đã ký kết với người bán, hàng hóa sẽ được giao cho công ty theo đúng thời gian đã ghi trên hợp đồng. Công ty chọn phương thức thanh toán là trả sau theo sự chấp nhận của người bán. Nguyên nhân là do mua hàng theo phương thức này là mua theo số lượng nhiều, giá trị của hàng hóa lớn. Tuy nhiên công ty sẽ phải chịu mức giá cao hơn so với giá trả ngay. Mua theo đơn đặt hàng: Công ty tìm hiểu về nhu cầu của khách hàng (số lượng, chất lượng, mẫu mã…), tìm hiểu về nhà cung cấp. Sau đó sẽ gửi đơn đặt hàng cho nhà cung cấp. Dựa trên đơn đặt hàng, nhà cung cấp sẽ giao hàng cho công ty. Phương thức thanh toán trong trường hợp này là trả ngay. b. Nhập khẩu: Nhập khẩu của doanh nghiệp là hoạt động mua hàng và dịch vụ từ nước ngoài cho nhu cầu trong nước nhằm phục vụ mục đích thu lợi nhuận. Nhập khẩu trực tiếp.: công ty sẽ tiến hành giao dịch, làm hợp đồng với người bán, tự làm thủ tục hải quan và nhận hàng. GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang 2 SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp Nhập khẩu ủy thác: doanh nghiệp tiến hành giao dịch làm hợp đồng với người bán. Sau đó sẽ ủy quyền cho một công ty dịch vụ thực hiện việc làm thủ tục hải quan, nhận hàng hóa sau đó tiến hành trả hàng cho doanh nghiệp ủy thác. 1.1.2.2. Các phương thức thanh toán:  Thanh toán trực tiếp: khi nhận được hàng, doanh nghiệp thanh toán tiền ngay cho người bán có thể bằng tiền mặt, tiền tạm ứng, séc, chuyển khoản hoặc bằng hàng( hàng đổi hàng).  Thanh toán trả chậm: hàng hóa đã nhận nhưng doanh nghiệp chưa thanh toán tiền cho người bán hoặc chỉ thanh toán một phần theo thỏa thuận 1.1.3. Đặc điểm của quá trình mua hàng và thanh toán tiền hàng: Bán hàng là khâu đầu tiên trong hoạt động của doanh nghiệp thương mại. Nó đảm bảo cho quá trình hoạt động của doanh nghiệp được diễn ra một cách thường xuyên và liên tục, nhằm thực hiện được các mục tiêu đã đề ra của doanh nghiệp. Nghiệp vụ mua hàng và thanh toán tiền hàng của doanh nghiệp có những đặc điểm cơ bản sau: a. Phạm vi xác định hàng mua:  Hàng hóa được coi là hàng mua và hạch toán vào chị tiêu hàng mua khi đồng thời thỏa mãn 3 điều kiện: - Phải thông qua một phương thức mua bán và một thể thức thanh toán nhất định. - Hàng mua phải đúng mục đích: để bán hoặc gia công chết biến để bán. - Doanh nghiệp phải được quyền sở hữu về hàng hóa và mất quyền sở hữu về tiền tệ.  Hàng hóa không được coi là hàng mua trong các trường hợp sau: - Hàng mua về được tiêu dùng trong nội bộ doanh nghiệp. - Hàng mua về để sửu chữa lớn hoặc xây dựng cơ bản. - Hàng nhận bán đại lý ký gửi. - Hàng hao hụt tổn thất trong quá trình mua theo hợp đồng bên bán phải chịu. - Trường hợp ngoại lệ được coi là hàng mua: hàng hóa hao hụt tổn thất trong quá trình mua theo hợp đồng bên mua phải chịu. GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang 3 SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp b. Thời điểm xác định hàng mua:  Là thời điểm chuyển tiền sở hữu, thời điểm này xác định phụ thuộc vào phương thức mua hàng. Nếu mua hàng theo phương thức nhận hang thì thời điểm chuyển tiền sở hữu đi, cán bộ nghiệp vụ nhận hàng ký nhận vào chứng từ thanh thoán tiền hoặc chấp nhận thanh toán. Nếu mua theo phương thức gửi hàng thì thời điểm chuyển tiền sở hữu đi, đơn vị nhận được hàng hóa do bên bán chuyển đến, ký nhận vào chứng từ đa thanh toán tiền hàng hoặc ký nhận chấp nhận thanh toán. c. Phương thức xác định giá thực tế mua hàng:  Doanh nghiệp phải tuân thủ nguyên tắc giá gốc: Đối với hàng mua ngoài: Giá thực tế hàng mua = Giá thanh toán với người bán + thuế nhập khẩu, thuế TTĐB + chi phí phát sinh khi mua – chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại. Thuế GTGT của hàng mua có tính vào giá trị hàng mua hay không phụ thuộc vào hàng mua dùng cho hoạt động kinh doanh thuộc đối tượng chịu thuế hay không chịu thuế GTGT và doanh nghiệp tính thuế theo phương pháp trực tiếp hay khấu trừ. d. Thanh toán: Tùy vào từng hợp đồng, doanh nghiệp chấp nhận thanh toán cho bên bán theo nhiều phương thức khác nhau tùy vào sự tín nhiệm thỏa thuận giữa hai bên mà lựa chọn phương thức thanh toán phù hợp. - Thanh toán trực tiếp - Thanh toán trả chậm. 1.2. Nội dung kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng trong doanh nghiệp 1.2.1. Kế toán mua hàng và thanh toán tiền hàng theo chuẩn mực kế toán Việt Nam: GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang 4 SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp 1.2.1.1. Chuẩn mực số 02- Hàng tồn kho: Chi phí mua: bao gồm giá mua, các loại thuế không được hoàn lại, không được khấu trừ, chi phí vận chuyển, bốc xếp, bảo quản trong quá trình mua hàng và các chi phí khác có liên quan trực tiếp đến việc mua hàng tồn kho. Các khoản chiết khấu thương mại và giảm giá hàng mua do hàng mua không đúng quy cách, phẩm chất được trừ khỏi chi phí mua. Giá gốc hàng tồn kho bao gồm chi phí mua và các chi phí khác có liên quan trực tiếp phát sinh để có được hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện tại. 1.2.1.2. Các chuẩn mực kế toán có liên quan khác: Chuẩn mực chung số 01: Các nguyên tắc kế toán:  Nợ phải trả: Nợ phải trả xác định nghĩa vụ hiện tại của doanh nghiệp khi doanh nghiệp nhận về một số tài sản, tham gia một cam kết hoặc phát sinh các nghĩa vụ pháp lý. Việc thanh toán các nghĩa vụ hiện tại có thể được thực hiện bằng nhiều các, như: a. Trả bằng tiền mặt b. Trả bằng tài sản khác; c. Cung cấp dịch vụ d. Thay thế nghĩa vụ này bằng nghĩa vụ khác e. Chuyển đổi nghĩa vụ nợ phải trả thành vốn chủ sở hữu. Nợ phải trả phát sinh từ các giao dịch và sự kiện đã qua, như mua hàng hóa chưa trả tiền, sủ dụng dịch vụ chưa thanh toán, vay nợ, cam kết bảo hành hàng hóa, cam kết nghĩa vụ hợp đồng, phải trả nhân viên, thuế phải nộp, phải trả khác.  Ghi nhận nợ phải trả: Nợ phải trả được ghi nhận trong Bảng cân đối kế toán khi có đủ điều kiện chắc chắn là doanh nghiệp sẽ phải dùng một lượng tiền chi ra để trang trải cho những nghĩa vụ hiện tại mà doanh nghiệp phải thanh toán, và khoản nợ phải trả đó phải xác định được một cách đáng tin cậy.  Nguyên tắc giá gốc: Tài sản phải được ghi nhận theo giá gốc. Giá gốc của tài sản được tính theo số tiền hoặc khoản tương đương tiền đã trả, phải trả hoặc tính GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang 5 SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp theo giá trị hợp lý của tài sản đó vào thời điểm tài sản được ghi nhận. Giá gốc của tài sản không được thay đổi trừ khi có quy định khác trong chuẩn mực kế toán. 1.2.2. Kế toán quá trình mua hàng và thanh toán tiền hàng ( QĐ 48 ngày 14 tháng 9 năm 2006 do Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký quyết định số 48/2006/QĐBT ban hành): 1.2.1.1. Kế toán quá trình mua hàng và thanh toán tiền hàng theo phương pháp kê khai thường xuyên: 1.2.1.1.1. Mua hàng trong nước: a. Chứng từ sử dụng: Khi các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, kế toán thực hiện việc hạch toán ban đầu. Tổ chức hạch toán ban đầu là tổ chức hệ thống chứng từ, quy định hướng dẫn cách ghi chép vào chứng từ và tổ chức việc luân chuyển, bảo quản chứng từ trong doanh nghiệp theo quy định hiện hành. Trong công tác hạch toán ban đầu của kế toán nghiệp vụ mua hàng và thanh toán tiền hàng cho khách thường có các chứng từ sau: Hóa đơn GTGT: do bên bán lập được viết thành 3 liên: người mua hàng sẽ giữ liên 2, trên hóa đơn GTGT phải ghi rõ giá bán chưa thuế GTGT, thuế GTGT và tổng giá thanh toán. Hóa đơn mua hàng: Nếu mua hàng ở cơ sở kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp hoặc đối tượng không phải nộp thuế GTGT thì chứng từ mua hàng là hóa đơn bán hàng. Bảng kê mua hàng: Nếu mua hàng ở thị trường tự do thì chứng từ mua hàng là bảng kê mua hàng do cán bộ mua hàng lập và phải ghi rõ họ tên, địa chỉ người bán, số lượng, đơn giá của từng mặt hàng và tổng giá thanh toán. Biên bản kiểm nhận hàng hóa. Các chứng từ thanh toán: phiếu chi, giấy báo nợ, phiếu thanh toán… b. Tài khoản sử dụng:  Tài khoản 151” Hàng mua đang đi đường”: Nội dung: Tài khoản này dùng để phản ánh giá trị hàng hóa, vật tư mua ngoài thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp nhưng chưa được kiểm nhận nhập kho. Kết cấu: Bên nợ: GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang 6 SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp Phản ảnh trị giá hàng hóa, vật tư đã mua đang đi đường, kết chuyển trị giá thực tế của hàng hóa thực tế của hàng hóa vật tư đang đi đường cuối kỳ Bên có: Phản ánh trị giá hàng hóa, vật tư đang đi đường về nhập kho hoặc chuyển bán thẳng… Số dư nợ: Phản ánh trị giá hàng hóa, vật tư đang đi đường hiện còn.  TK 156 “Hàng hóa”: Nội dung: Tài khoản này dùng để phản ánh tình hình tăng giảm số hiện có và tình hình biến động trị giá hàng hoá tồn kho của doanh nghiệp. Kết cấu: Bên nợ: Phản ánh trị giá hàng nhập kho và chi phí thu mua hàng hóa phát sinh trong kỳ. Bên có: Phản ánh trị giá hàng hóa xuất kho, chi phí mua hàng phân bổ cho hàng tháng bán ra trong kỳ. Số du nợ: Phản ánh trị giá mua và chi phí mua hàng hóa còn tồn kho hiện còn. TK 156 có TK cấp 2: TK 1561: Giá mua hàng hoá TK 1562: Chi phí thu mua TK 1567: Hàng hoá bất động sản đầu tư  TK 133 “ Thuế GTGT” Nội dung: Tài khoản này phản ánh phản ánh số thuế GTGT được khấu trừ và tình hình thuế GTGT  TK 331 “Phải trả người bán” Nội dung: tài khoản này sử dụng để phản ánh công nợ và tình hình thanh toán công nợ phải trả người bán. Kết cấu: Bên nợ: Số tiền đã trả chi người bán vật tư, hàng hóa, cung cấp dịch vụ; Số tiền ứng trước cho người bán, người cung cấp nhưng chưa nhận được hàng hóa, vật GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang 7 SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp tu, dịch vụ; Số tiền người bán chấp nhận giảm giá hàng hóa, dịch vụ đã giao theo hợp đồng, chiết khấu thanh toán, chiết khấu thương mại được người bán chấp nhận cho doanh nghiệp trừ vào các khoản nợ phải trả người bán, giá vật tư, hàng hóa thiếu hụt, kém phẩm chất khi kiểm nhận và trả lại người bán. Bên có: Số tiền phải trả cho người bán vật tư, hàng hóa, cung cấp dịch vụ; Điều chỉnh số chênh lệch giữa giá tạm tính nhỏ hơn giá thực tế của số vật tư, hàng hóa, dịch vụ đã nhận, khi có hóa đơn hoặc thông báo có chính thức. Số dư bên có: Số tiền còn phải trả cho người bán, người cung cấp. Tài khoản này đến cuối kỳ có thể vừa có số dư bên nợ, vừa có số dư bên có. Trong trường hợp đó, kế toán phải theo dõi chi tiết cho từng tài khoản cụ thể. Cuối kỳ kế toán không được đối trừ giữa số dư nợ và số dư có. c. Phương pháp hạch toán:  Kế toán mua hàng theo phương thức nhận hàng Khi mua hàng về nhập kho Nợ TK 156: Giá mua hàng hoá Nợ TK 133: Thuế GTGT đầu vào Có TK 111,112,331: Tổng giá thanh toán Nếu phát sinh chi phí trong quá trình mua thì các chi phí này sẽ được hạch toán vào tài khoản 1562: Nợ TK 1562 Chi phí mua hàng Nợ TK 1331 thuế CTGT Có TK 1111, 1121, 3311 Nếu có bao bì đi kèm hàng hóa tính tiền riêng khi nhập kho: Nợ TK 1532 Trị giá bao bì Nợ TK 133 Thuế GTGT Có TK 111, 112, 331  Kế toán mua hàng theo phương thức gửi hàng: Hàng và chứng từ cùng về ( hạch toán tương tự như trường hợp trên) Hàng về trước chứng từ về sau. GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang 8 SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp Doanh nghiệp làm thủ tục nhập kho, kế toán ghi sổ hàng tồn kho theo giá tạm tính Nợ TK 156 Có TK 111,112,331 Khi nhận được chứng từ xác nhận được giá chính thức: Phản ảnh thuế GTGT Nợ TK 133 Thuế GTGT Theo hóa đơn Có TK 111, 112, 331 Xử lý chênh lệch: nếu giá trị hàng hóa lớn hơn giá tạm tính. Kế toán ghi: Nợ TK 156 Có TK 11, 112, 331 Chênh lệch tăng Nếu giá tạm tính nhỏ hơn giá trị hàng hóa. Kế toán ghi: Nợ TK 111, 112, 331 Có TK 156 Chênh lệch giảm  Kế toán các trường hợp phát sinh trong quá trình mua:  TH1: Chiết khấu thương mại mua hàng Phát sinh ngay lúc mua thì khoản chiết khấu này đã được trừ trực tiếp vào giá mua của hàng hoá nên không được thể hiện trên sổ kế toán. Phát sinh sau lúc mua kế toán ghi giảm giá thực tế của hàng mua. Nợ TK 111, 112, 331: giảm công nợ Có Tk 156,157, 632, 151, 1381: giảm hàng(CKTM) Có Tk 133: giảm VAT  TH2: Giảm giá hàng mua: Nợ TK 111, 112, 331 Có TK 156, 151 Có TK 133  TH3: Kế toán hàng mua bị trả lại : Nợ TK 111,112,331 Có TK 156,151 Có TK 133 GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang 9 SVTH:Nguyễn Thị Trang Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp  TH4: Chiết khấu thanh toán hàng mua: phát sinh trong tường hợp doanh nghiệp thanh toán tiền trước thời hạn cho khách: Nợ TK 111, 112, 331 Có TK 515 chiết khấu thanh toán 1.2.1.1.2. Mua hàng nước ngoài:  Chứng từ sử dụng: hóa đơn GTGT, hợp đồng nhập khẩu, biên bản kiểm nhận hàng, hóa đơn bán hàng… Tài khoản sử dụng: - Tài khoản 151 “ Hàng mua đang đi đường”. Tài khoản này dùng để theo dõi, ghi chép hàng nhập khẩu doanh nghiệp đến cuối kỳ kế toán, chứng từ hàng đã về chưa về nhập kho. Tài khoản 156 “Hàng hoá”. Tài khoản này đã được dùng để ghi chép, phản ánh hàng nhập khẩu đã nhập kho hàng của doanh nghiệp. Tài khoản 331 “Phải trả người bán”. Tài khoản này dùng để ghi chép, phản ánh tình hình thanh toán tiền hàng nhập khẩu cho người bán. Tài khoản 333 “Thuế và các khoản phải nộp nhà nước”. Tài khoản này dùng để ghi chép, phản ánh tinh hình nộp thuế nhập khẩu, thuế GTGT của hàng nhập khẩu. ( Tài khoản 3333- Thuế xuất nhập khẩu, tài khoản 33312- Thuế GTGT hàng nhập khẩu). Ngoài ra kế toán hàng nhập khẩu còn phải sử dụng các tài khoản 111- Tiền mặt, tài khoản 112- tiền gửi ngân hàng, TK 515- Doanh thu hoạt động tài chính, Tài khoản 635- Chi phí tài chính, tài khoản 144- Thế chấp ký cược ký quỹ ngắn hạn v.v….Trường hợp hàng nhập khẩu có bao bì tính giá riêng thì giá trị bao bì được phản ánh vào tài khoản 153 “Công cụ dụng cụ” ( Chi tiết tài khoản 1532- Bao bì luân chuyển).  Trình tự hạch toán: Sau khi ký hợp đồng nhập khẩu, doanh nghiệp làm thủ tục mở L/C. Ngân hàng chấp nhận thì doanh nghiệp tiến hành ký quỹ mở L/C bằng tiền mặt hoặc tiền gửi ngân hàng tại ngân hàng ngoại thương hoặc các ngân hàng đang mở tài khoản giao dịch. Khi ký quỹ kế toán ghi:  Nếu trả ngay: GVHD: PGS.TS Nguyễn Phú Giang 10 SVTH:Nguyễn Thị Trang