Luận văn tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
TÓM LƯỢC
Dù kinh doanh trong lĩnh vực nào, lợi nhuận luôn là mục tiêu mà các
doanh nghiệp theo đuổi. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này đòi hỏi phải có
sự phối hợp nhịp nhàng giữa các khâu từ tổ chức quản lý đến sản xuất kinh
doanh và tiêu thụ sản phẩm…..Nhu cầu nắm bắt chính xác tình hình hoạt động
thực tế tại đơn vị thông qua các thông tin kế toán thực sự rất cần thiết đối với
người sử dụng thông tin cũng như các nhà quản trị. Điều đó đòi hỏi công tác kế
toán, cũng như kế toán kết quả kinh doanh tại các đơn vị nói chung, công ty
TNHH thương mại Yên Hưng nói riêng cần hoàn thiện hơn nữa để đáp ứng yêu
cầu ngày càng lớn của nền kinh tế. Xuất phát từ tính cấp thiết của vấn đề đặt ra
em đã lựa chọn đề tài “ Kế toán kết quả kinh doanh tại công ty TNHH thương
mại Yên Hưng”.
Nội dung của luận văn là việc nghiên cứu lý luận về kế toán kết quả kinh
doanh. Đồng thời, khảo sát thực trạng kế toán kết quả kinh doanh tại công ty
TNHH thương mại Yên Hưng trong việc sử dụng và luân chuyển chứng từ, các
tài khoản và vận dụng tài khoản, sổ kế toán. Thông qua đó đánh giá thực trạng
kế toán tại công ty nhằm làm rõ những ưu điểm và những tồn tại trong việc vận
dụng chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán (QĐ 48/BTC) cũng như nguyên nhân
của các tồn tại đó. Dựa vào các hạn chế của công ty em đã mạnh dạn đề xuất
một số giải pháp khắc phục những tồn tại trong kế toán kết quả kinh doanh trên
các nội dung: vận dụng tài khoản, sổ sách kế toán và công tác kế toán quản trị.
Với mong muốn có thể làm cơ sở tham khảo cho công ty trong việc nâng cao
hiệu quả kinh doanh hơn nữa để tồn tại và phát triển trong tương lai.
LỜI CẢM ƠN
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Qua quá trình học tập tại trường em đã có được những kiến thức cơ bản về
công tác kế toán, tuy nhiên việc áp dụng, kinh nghiệm thực hành thực tế chưa có
dẫn đến việc nghiên cứu đề tài còn gặp phải một số khó khăn. Song với sự giúp
đỡ nhiệt tình của ban giám đốc, đặc biệt là sự chỉ bảo tận tình của các chị kế
toán tại công ty TNHH thương mại Yên Hưng giúp em có được những kiến thức
thực tế về kế toán. Cùng với sự hướng dẫn chi tiết, chu đáo, tận tình của thầy
giáo ThS. Trần Hải Long em đã hoàn thành bài luận văn của mình. Em xin gửi
lời cảm ơn chân thành đến quý công ty trong thời gian thực tập vừa qua và thầy
giáo đã hướng dẫn em trong thời gian thực hiện đề tài này.
Tuy nhiên do còn những hạn chế về thời gian thực hiện cũng như kiến thức vì
vậy bài luận văn của em không tránh khỏi thiếu sót, em rất mong nhận được sự
đánh giá, nhận xét, ý kiến bổ sung của các thầy, cô giáo cùng các bạn để bài
luận văn của em hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 22 tháng 05 năm 2011
Sinh viên thực hiện
Cao Thị Thuỳ Linh
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH 1
1.1 Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.....................................................................1
1.1.1 Về mặt lý thuyết..................................................................................................1
1.1.2 Về mặt thực tiễn..................................................................................................2
1.2 Xác lập và tuyên bố đề tài.....................................................................................3
1.3 .Mục tiêu nghiên cứu của đề tài............................................................................3
1.4 Phạm vi nghiên cứu...............................................................................................4
1.4.1 Về mặt lý thuyết :................................................................................................4
1.4.2 Về mặt thực tiễn :...............................................................................................4
1.5 Kết cấu luận văn....................................................................................................4
CHƯƠNG 2: TÓM LƯỢC MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN KẾT
QUẢ KINH DOANH...................................................................................................6
2.1 Một số định nghĩa và khái niệm cơ bản về kế toán kết quả kinh doanh............6
2.1.1 Khái niệm.............................................................................................................6
2.1.2 Nội dung và phương xác định kết quả kinh doanh.............................................9
2.2 Một số lý thuyết của vấn đề nghiên cứu kế toán kết quả kinh doanh.............10
2.2.1 Các quy định của chuẩn mực kế toán có liên quan..........................................10
2.2.2. Kế toán kết quả kinh doanh của chế độ kế toán hiện hành (theo quyết định
48/2006/qđ – btc ngày 14/09/2006).............................................................................13
2.2.2.1 Chứng từ sử dụng...........................................................................................13
2.2.2.2 Tài khoản sử dụng..........................................................................................13
2.2.2.3 Trình tự hạch toán..........................................................................................15
2.2.2.4. Sổ kế toán.......................................................................................................17
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
2.3 Tổng quan tình hình khách thể nghiên cứu của đề tài......................................18
2.4 Phân định nội dung nghiên cứu của đề tài.........................................................21
CHƯƠNG 3 : PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ THỰC TRẠNG KẾ TOÁN
KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI YÊN HƯNG
..................................................................................................................................... 23
3.1 Phương pháp hệ nghiên cứu các vấn đề.............................................................23
3.1.1. Phương pháp thu thập dữ liệu..........................................................................23
3.1.2 Phương pháp xử lý, phân tích dữ liệu...............................................................23
3.1.3 Ý nghĩa của phương pháp nghiên cứu..............................................................24
3.2 .Tình hình và nhân tố môi trường ảnh hưởng đến kế toán kết quả kinh doanh
của công ty tnhh thương mại yên hưng....................................................................24
3.2.1 Tổng quan về công ty tnhh thương mại yên hưng............................................24
3.2.1.1 Giới thiệu chung.............................................................................................24
3.2.1.2.Đặc điểm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh.........................................25
3.2.1.3 Đặc điểm bộ máy tổ chức của công ty tnhh thương mại yên hưng.............25
3.2.1.4 Đặc điểm tổ chức bộ máy công tác kế toán...................................................26
3.2.1.5 Chính sách kế toán của công ty....................................................................27
3.2.2 Đánh giá ảnh hưởng của môi trường đến kế toán kết quả kinh doanh tại công
ty tnhh yên hưng.........................................................................................................28
3.2.2.1 Ảnh hưởng của môi trường bên ngoài...........................................................28
3.2.2.2 Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong doanh nghiệp...................................30
3.3 Thực trạng kế toán kết kinh doanh tại công ty tnhh thương mại yên hưng...31
3.3.1 chứng từ và luân chuyển chứng từ:..................................................................31
3.3.2 Tài khoản và vận dụng tài khoản:.....................................................................32
3.3.3 Tổ chức sổ kế toán:............................................................................................35
CHƯƠNG 4 : KẾT LUẬN VÀ CÁC GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN KẾ
TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI YÊN
HƯNG......................................................................................................................... 37
4.1 Các kết luận và phát hiện qua nghiên cứu.........................................................37
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
4.1.1. Những ưu điểm đạt được..................................................................................37
4.1.2.Những hạn chế cần khắc phục..........................................................................39
4.2 Dự báo triển vọng và quan điểm thực hiện kế toán kết quả kinh doanh.........41
4.2.1 Dự báo triển vọng kế toán kết quả kinh doanh.................................................41
4.2.2 Nguyên tắc hoàn thiện.......................................................................................43
4.3. Các giải pháp hoàn thiện kế toán kết quả kinh doanh tại công ty tnhh thương
mại yên hưng..............................................................................................................45
4.3.1 Về kế toán tài chính..........................................................................................45
4.3.2 về kế toán quản trị ( giải pháp 7).......................................................................50
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
DANH MỤC BẢNG BIỂU
1.
Phụ lục 3.1 Phiếu điều tra phỏng vấn
2. Phụ lục 3.3 Hoá đơn GTGT_mẫu số 01/GTKT_3LL
3. Phụ lục 3.4 Phiếu xuất kho_mẫu số 02_VT
4. Phụ lục 3.5 Phiếu nhập kho_mẫu số 01_VT
5. Phụ lục 3.6 Phiếu thu_mẫu số 01_TT
6. Phụ lục 3.7 Phiếu chi_mẫu số 02_TT
7. Phụ lục 3.8 Sổ cái TK 511
8. Phụ lục 3.9 Sổ cái TK 515
9. Phụ lục 3.10 Sổ cái TK 632
10.Phụ lục 3.11 Sổ cái TK 635
11.Phụ lục 3.12 Sổ cái TK 642
12.Phụ lục 3.13 Sổ cái TK 821
13.Phụ lục 3.14 Sổ cái TK 911
14.Phụ lục 3.15 Sổ cái TK 421
15.Phụ lục 3.16 Chứng từ ghi sổ số 1
16.Phụ lục 4.1 Báo cáo kết quả kinh doanh ( theo kế toán quản trị)
17.Kỷ yếu nghiên cứu sinh viên
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
1
Phụ lục 2.1 Trình tự ghi sổ theo hình thức Nhật ký chung
2
Phụ lục 2.2 Trình tự ghi sổ theo hình thức Nhật ký Sổ cái
3
Phụ lục 2.3 Trình tự ghi sổ theo hình thức Chứng từ ghi sổ
4
Phụ lục 2.4 Hình thức kế toán trên máy vi tính
5
Phụ lục 2.5 Sơ đồ tài khoản chữ T – Xác định kết quả kinh doanh
6
Sơ đồ 3.1 Tổ chức bộ máy của công ty
7
Sơ đồ 3.2 Tổ chức bộ máy công tác kế toán
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
1. SXKD : Sản xuất kinh doanh
2. KQKD : Kết quả kinh doanh
3. BTC
: Bộ tài chính
4. HTK
: Hàng tồn kho
5. TSCĐ : Tài sản cố định
6. TNDN : Thu nhập doanh nghiệp
7. TNHH : Trách nhiệm hữu hạn
8. GTGT : Giá trị gia tăng
9. TK
: Tài khoản
10. SPS
: Số phát sinh
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
1
Khoa Kế toán – Kiểm toán
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH
DOANH
1.1 Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
1.1.1 Về mặt lý thuyết
Trong nền kinh tế thị trường hội nhập mạnh mẽ với sự cạnh tranh khốc liệt
vốn có, để đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của mình các doanh nghiệp đều
hướng tới mục tiêu cuối cùng là lợi nhuận. Do vậy nhu cầu sử dụng thông tin tài
chính một cách nhanh chóng, đầy đủ và chính xác càng trở nên cấp thiết.Vai trò
của kế toán càng được khẳng định rõ hơn trong xu thế phát triển kinh tế ngày
nay, bởi kế toán là một công cụ quản lý tài chính, cung cấp các thông tin tài
chính hiện thực, có giá trị pháp lý và độ tin cậy cao, giúp doanh nghiệp và các
đối tượng có liên quan đánh giá đúng đắn tình hình SXKD của đơn vị làm cơ sở
để đưa ra các quyết định kinh tế kịp thời.
Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp là kết quả cuối cùng để đánh giá
chính xác hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp từng thời kỳ.Tùy
theo quy mô, loại hình kinh doanh cũng như công tác tổ chức kế toán tại doanh
nghiệp mà kế toán kết quả kinh doanh của mỗi doanh nghiệp được hạch toán sao
cho phù hợp nhất. Kế toán kết quả kinh doanh là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp
phản ánh thực trạng SXKD. Đồng thời, nó còn là một công cụ tài chính phục vụ
đắc lực cho công tác quản trị : Dựa vào kết quả kinh doanh giúp ta có cái nhìn
vừa tổng quan, vừa chi tiết về tình hình cụ thể tại đơn vị.Thông qua việc theo
dõi thực trạng, đánh giá các vấn đề thực tế nhà quản trị đưa ra những giải pháp,
những quyết định kinh tế phù hợp nhằm thực hiện mục tiêu quan trọng đã định
ra. Điều đó đòi hỏi kế toán kết quả kinh doanh phải được thực hiện một cách kịp
thời và chính xác, đây chính là nhiệm vụ chung của công tác kế toán.
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
2
Khoa Kế toán – Kiểm toán
1.1.2 Về mặt thực tiễn
Với sự phát triển ngày nay, đòi hỏi công tác kế toán không ngừng đổi mới và
hoàn thiện về nội dung, phương pháp cũng như hình thức tổ chức để đáp ứng
nhu cầu quản lý ngày càng cao của nền kinh tế nói chung, cũng như đối với các
doanh nghiệp nói riêng. Điều đó ảnh hưởng trực tiếp tới của mỗi đơn vị cũng
như của công ty TNHH thương mại Yên Hưng.
Công ty TNHH thương mại Yên Hưng thành lập năm 2006 với chức năng
buôn bán dầu mỡ công nghiệp và vận tải kết hợp kinh doanh nhiều lĩnh vực
khác. Qua quá trình hình thành và phát triển công ty đã khắc phục những khó
khăn cơ bản để hoàn thành mục tiêu kinh tế đặt ra, tạo dựng uy tín với các khách
hàng trong đó phải kế đến công tác kế toán, công cụ là kế toán kết quả kinh
doanh. Hiện nay, thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt, đòi hỏi thông tin kế
toán cần được cung cấp đầy đủ, cụ thể hơn đáp ứng yêu cầu những thay đổi của
công ty phù hợp với sự vận động mạnh mẽ của môi trường kinh doanh. Hơn
nữa, thực hiện tốt kế toán kết quả kinh doanh góp phần giúp cho doanh nghiệp
thực hiện được các mục tiêu chung, tăng doanh thu, lợi nhuận, tăng khả năng
cạnh tranh trên thị trường, nâng cao uy tín của công ty trên lĩnh vực kinh doanh.
Trong thời gian thực tập tại công ty TNHH thương mại Yên Hưng, cũng như
qua các phiếu điều tra, thông qua các tài liệu tham khảo, trao đổi với bộ phận kế
toán em nhận thấy mức độ quan trọng của kế toán kết quả kinh doanh đối với sự
tồn tại và phát triển, sự ảnh hưởng to lớn đến hiệu quả kinh tế của công ty. Bên
cạnh đó, trong thực tế công tác kế toán còn gặp phải những hạn chế, khó khăn
nhất định làm ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả kinh doanh như việc áp dụng
chuẩn mực kế toán ,chế độ kế toán (sử dụng tài khoản ,sổ kế toán ,...chưa đầy
đủ, chi tiết....).Đó là những vấn đề còn tồn tại cần được hoàn thiện, khắc phục
trong công tác kế toán ,đặc biệt là kế toán kết quả kinh doanh tại đơn vị nhằm
nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty trong tương lai.
1.2 Xác lập và tuyên bố đề tài
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
3
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Việc xác định kết quả kinh doanh một cách trung thực, chính xác, kịp thời
và có sự thống nhất giữa các doanh nghiệp có vai trò quan trọng. Đó là cơ sở để
đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp, là chỉ tiêu so sánh năng lực hoạt
động giữa các doanh nghiệp với nhau, là một trong những căn cứ để nhà quản trị
ra quyết định. Để thực hiện được những yêu cầu đó thì đòi hỏi hệ thống các quy
định, hướng dẫn của Nhà Nước về kế toán doanh nghiệp nói chung và kế toán
kết quả kinh doanh nói riêng phải được ban hành đầy đủ, rõ ràng và thống nhất,
công tác kế toán ở doanh nghiệp phải được tổ chức và thực hiện một cách khoa
học, hợp lý.Tuy nhiên, hiện nay không ít cách doanh nghiệp còn gặp phải những
khó khăn do nhiều nguyên nhân khác nhau như : sự hạn chế về năng lực trình độ
của đội ngũ nhân viên kế toán, ý muốn chủ quan của doanh nghiệp, sự thống
nhất giữa các doanh nghiệp trong việc vận dụng các quy định về kế toán, hay sự
khác nhau trong việc lựa chọn các phương pháp tính toán.
Xuất phát từ cơ sở lý luận và tình hình thực tế tại công ty, cùng với sự giúp
đỡ của ban lãnh đạo, với sự gợi ý của các chị trong bộ phận kế toán của công ty
em đã lựa chọn đề tài nghiên cứu : “Kế toán kết quả kinh doanh tại công ty
TNHH thương mại Yên Hưng ”
1.3 Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Với mục tiêu dựa trên cơ sở lý luận để giải quyết các vấn đề thực tiễn :
- Hệ thống hóa lý luận về kế toán kết quả kinh doanh theo chuẩn mực, chế độ
kế toán hiện hành và các quy định tài chính liên quan.
- Khảo sát thực trạng kế toán kết quả kinh doanh tại công ty TNHH thương mại
Yên Hưng.
- Đánh giá thực trạng chỉ ra những ưu điểm, cũng như hạn chế còn tồn tại.
- Đề xuất giải pháp để hoàn thiện kế toán kết quả kinh doanh của công ty.
Các nguyên tắc hoàn thiện phải đảm bảo đúng chuẩn mực kế toán Việt Nam
(VAS),chế độ và các quy định tài chính hiện hành.
1.4 Phạm vi nghiên cứu
1.4.1 Về mặt lý thuyết :
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
4
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Đề tài nghiên cứu về kế toán kết quả kinh doanh tại công ty theo chế độ kế
toán được ban hành theo quyết định số 48/2006/QĐ – BTC; Hệ thống chuẩn
mực kế toán Việt Nam; Luật kế toán.
1.4.2 Về mặt thực tiễn :
Đề tài nghiên cứu được thực hiện trên cơ sở thực tập thực tế tại công ty
TNHH thương mại Yên Hưng (có quy mô doanh nghiệp nhỏ và vừa). Đối tượng
của luận văn là nghiên cứu kế toán kết quả kinh doanh tại công ty.
- Không gian :
+ Công ty TNHH thương mại Yên Hưng
+ Địa chỉ : Số 1, ngõ 120 đường Trường Chinh, phường Phương
Mai,quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
- Thờigian thực tập tại công ty : ngày 10/1 đến ngày 19/4
- Số liệu nghiên cứu trong đề tài là kết quả kinh doanh trong năm tài chính
(năm 2010)
1.5 Kết cấu luận văn
Luận văn được kết cấu bao gồm 4 chương :
Chương 1 : “Tổng quan nghiên cứu kế toán kết quả kinh doanh” trong
chương này nhằm chỉ ra tính cấp thiết, xác lập đề tài với mục đích nghiên cứu
về cả mặt lý luận và thực tiễn trong kế toán kết quả kinh doanh. Để từ đó đưa ra
vấn đề cần nghiên cứu, mục tiêu của vấn đề cần nghiên cứu.
Chương 2 : “Tóm lược một số vấn đề lý luận cơ bản về kế toán kết quả kinh
doanh” chương này luận văn tập trung làm rõ những quy định về chuẩn mực,
chế độ kế toán hiện hành trong kế toán kết quả kinh doanh, những khái niệm và
nội dung cần thiết để phục vụ cho vấn đề cần nghiên cứu của đề tài. Bên cạnh đó
là những ưu điểm ,nhược điểm, những vấn đề còn phải khắc phục trong các công
trình đề tài về kế toán kết quả kinh doanh để phản ánh, xác lập nội dung của đề
tài sát thực hơn.
Chương 3 : “Phương pháp nghiên cứu và thực trạng kế toán kết quả kinh
doanh tại công ty TNHH thương mại Yên Hưng ”, trong chương này đề cập đến
các phương pháp nghiên cứu sử dụng trong đề tài để phản ánh nội dung kế toán
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
5
Khoa Kế toán – Kiểm toán
kết quả kinh doanh thực tế tại công ty, với sự ảnh hưởng của các nhân tố môi
trường.
Chương 4 : “Các kết luận và giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán kết quả
kinh doanh tại công ty TNHH thương mại Yên Hưng”, nội dung của chương này
là đưa ra các kết luận và các phát hiện trong quá trình nghiên cứu đề tài trong
công ty đưa ra các giải pháp hoàn thiện kế toán kết quả kinh doanh trong doanh
nghiệp.
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
6
Luận văn tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
CHƯƠNG 2: TÓM LƯỢC MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ
TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH
2.1 Một số định nghĩa và khái niệm cơ bản về kế toán kết quả kinh doanh
2.1.1 Khái niệm
Kết quả kinh doanh : là kết quả cuối cùng về các hoạt động cuả doanh nghiệp
trong một kỳ kế toán nhất định, là biểu hiện bằng tiền phần chênh lệch giữa tổng
doanh thu và tổng chi phí của các hoạt động kinh tế đã được thực hiện. Kết quả
kinh doanh được biểu hiện bằng lãi (nếu doanh thu lớn hơn chi phí), hoặc lỗ
(nếu doanh thu nhỏ hơn chi phí).
Kết quả hoạt động kinh doanh : là số chênh lệch giữa doanh thu thuần về bán
hàng và cung cấp dịch vụ và doanh thu tài chính với trị giá vốn hàng bán, chi phí
bán hàng , chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí tài chính.
Kết quả hoạt động khác : là số chênh lệch giữa các khoản thu nhập khác và
các khoản chi phí khác ngoài dự tính của doanh nghiệp, hay những khoản thu
không mang tính chất thường xuyên ,hoặc những khoản thu có dự tính nhưng ít
có khả năng xảy ra do nguyên nhân chủ quan hay khách quan mang lại.
Nhóm chỉ tiêu về doanh thu, thu nhập.
Doanh thu : là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ
kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của
doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.(Bộ tài chính, hệ thống
CMKTVN, NXB Thống kê-2006, trang 56)
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ:là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ
thu được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm,
hàng hóa ,cung cấp dịch vụ cho khách hàng bao gồm cả các khoản phụ thu và
phí thu thêm ngoài giá bán (nếu có).(Kế toán doanh nghiệp, Học viện tài chính,
NXB Thống kê ,2004, trang 308)
Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ :được tính bằng tổng
doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trừ (-) các khoản giảm trừ (như: chiết
khấu thương mại, hàng bán bị trả lại, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
7
Khoa Kế toán – Kiểm toán
GTGT phải nộp tính theo phương pháp trực tiếp. (Kế toán doanh nghiệp, Học
viện tài chính, NXB Thống kê , 2004, trang 342)
Doanh thu hoạt động tài chính :là số tiền thu được từ các hoạt động đầu tư
tài chính.(Giáo trình Kế toán tài chính 2 – Đại học Thương Mại ,trang 78)
Các khoản giảm trừ doanh thu bao gồm :
Chiết khấu thương mại : là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho
khách hàng mua hàng với khối lượng lớn.
Giảm giá hàng bán : là khoản giảm trừ cho người mua do hàng hóa kém
phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu.
Trị giá hàng bán bị trả lại : là giá trị khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu
thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán.
Thu nhập khác : là những khoản thu góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu từ
hoạt động ngoài các hoạt động tạo ra doanh thu.
Doanh thu và thu nhập khác : là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp
thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông
thường và các hoạt động khác của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở
hữu, không bao gồm các khoản phân phối cho cổ đông hoặc chủ sở hữu. (26
chuẩn mực kế toán Việt Nam,nhà xuất bản thống kê,p.12).
Nhóm chỉ tiêu về chi phí :
Chi phí : là tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán
dưới hình thức các khoản tiền chi ra,các khoản khấu trừ tài sản hoặc chi phí các
khoản nợ dẫn đến làm giảm vốn chủ sở hữu,không bao gồm khoản phân phối
cho cổ đông hoặc chủ sở hữu. (26 chuẩn mực kế toán Việt Nam,nhà xuất bản
thống kê,p.12).
Chi phí bán hàng : là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động
sống, lao động vật hóa và các chi phí cần thiết khác phát sinh trong quá trình
tiêu thụ hàng hóa. (Giáo trình Kế toán tài chính 2 – Đại học Thương Mại,trang
39).
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
8
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Chi phí quản lý doanh nghiệp : là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí
về lao động sống, lao động vật hóa và các chi phí cần thiết khác phát sinh trong
quá trình quản lý kinh doanh, quản lý hành chính và các chi phí chung khác liên
quan đến toàn bộ doanh nghiệp.(Giáo trình Kế toán tài chính 2 – Đại học
Thương Mại,trang 39).
Chi phí tài chính : là các chi phí ,các khoản lỗ liên quan đến hoạt động tài
chính.
Chi phí khác : là các khoản chi phí thực tế phát sinh các khoản lỗ do các sự
kiện hoặc các nghiệp vụ riêng biệt với hoạt động thông thường của doanh
nghiệp mang lại. Ngoài ra, còn bao gồm các khoản chi phí kinh doanh bị bỏ sót
từ những năm trước nay phát hiện ghi bổ sung .(Giáo trình Kế toán tài chính 2 –
Đại học Thương Mại,trang 79).
Thuế thu nhập doanh nghiệp :
Thuế TNDN bao gồm toàn bộ số thuế thu nhập tính trên thu nhập chịu thuế
TNDN, kể cả các khoản thu nhập nhận được từ hoạt động sản xuất, kinh doanh
hàng hóa, dịch vụ tại nước ngoài mà Việt Nam chưa ký hiệp định về tránh đánh
thuế hai lần.Thuế TNDN bao gồm các các loại thuế liên quan khác được khấu
trừ tại nguồn đối với các tổ chức, cá nhân nước ngoài hoạt động tại Việt Nam
không có cơ sở thường trú tại Việt Nam được thanh toán bởi công ty liên doanh,
liên kết hay công ty con tính trên khoản phân phối cổ tức,lợi nhuận (nếu
có);hoặc thanh toán dịch vụ cung cấp cho đối tác cung cấp dịch vụ nước ngoài
theo quy định của luật thuế TNDN hiện hành.(Bộ tài chính,hệ thống
CMKTVN,NXB Thống kê-2006,trang 238)
Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp : là tổng chi phí thuế thu nhập hiện hành
và chi phí thuế thu nhập hoãn lại (hoặc thu nhập thuế thu nhập hiện hành và thu
nhập thuế thu nhập hoãn lại ) khi xác định lợi nhuận hoặc lỗ của một kỳ (Bộ tài
chính,hệ thống CMKTVN,NXB Thống kê-2006,trang 238).
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
9
Luận văn tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
2.1.2 Nội dung và phương xác định kết quả kinh doanh.
Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm kết quả hoạt động kinh doanh
và kết quả hoạt động khác. Cuối mỗi kỳ kinh doanh,kế toán phải tổng hợp kết
quả của tất cả các hoạt động trong doanh nghiệp để xác định kết quả kinh doanh
của doanh nghiệp.
Kết quả kinh doanh trước thuế.
Trong doanh nghiệp, kết quả kinh doanh bao gồm kết quả hoạt động kinh
doanh và kết quả hoạt động khác.
Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp được xác định theo công thức:
Doanh thu thuần
về bán hàng và
cung cấp dịch vụ.
Tổng doanh thu bán
hàng và cung cấp
dịch vụ trong kỳ
=
_
Lợi nhuận gộp về bán
hàng và cung cấp DV
Lợi
nhuận
thuần từ
hoạt
động
kinh
doanh
=
Các khoản
giảm trừ
doanh thu
=
Lợi nhuận
gộp về bán
hàng và
cung cấp
dịch vụ
Doanh thu thuần về
bán hàng và cung cấp
DV
+
Doanh thu
hoạt động
tài chính
_
_
Thuế tiêu thụ
đặc biệt, thuế
xuất khẩu, thuế
GTGT nộp theo
PP trực tiếp
_
Trị giá vốn hàng
bán
Chi phí
hoạt động
tài chính
_
Chi phí
bán hàng,
chi phí
quản lý
DN
Kết quả hoạt động khác
Kết quả hoạt
động khác
Kết quả kế toán
trước thuế
Thu nhập hoạt
động khác
=
=
Kết quả hoạt động
kinh doanh
Chi phí hoạt
động khác
_
+
Kết quả hoạt
động khác
Thuế thu nhập doanh nghiệp
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
10
Luận văn tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Chi phí thuế thu
Thu nhập chịu
Thu nhập chịu = Doanh thu để
Chi phí hợp
nhập doanh nghiệp
thuế TNDN
tính =thu nhập thuế lý trong kỳ
X
phải nộp
_
trong kỳ
chịu thuế trong
Tỷ suất thuế thu
Thu nhập chịu
nhập doanh nghiệp
thuế khác
phải nộp.
+
trong kỳ.
kỳ.
Kết quả kinh doanh sau thuế
Kết quả sau thuế là kết quả cuối cùng doanh nghiệp sử dụng để phân phối lợi
nhuận được xác định theo công thức:
Kết quả kế
toán sau thuế
=
Kết quả hoạt động kinh
doanh trước thuế
_
Chi phí thuế thu nhập
doanh nghiệp.
2.2 Một số lý thuyết của vấn đề nghiên cứu kế toán kết quả kinh doanh.
2.2.1 Các quy định của chuẩn mực kế toán có liên quan
Một số chuẩn mực kế toán Việt Nam liên quan đến kế toán kết quả kinh
doanh.
Chuẩn mực số 01 – Chuẩn mực chung (được ban hành và công bố theo
QĐ số 165/2002/QĐ – BTC ngày 31/12/2002 của Bộ trưởng BTC).Phản ánh các
nguyên tắc, yêu cầu kế toán cơ bản, các yếu tố của BCTC.Doanh nghiệp cần tôn
trọng một số quy định đó khi kế toán xác định kết quả kinh doanh như :
Nguyên tắc cơ sở dồn tích : Mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính của doanh
nghiệp liên quan đến tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn chủ sở hữu, doanh thu và
chi phí phải được ghi sổ kế toán vào thời điểm phát sinh, không căn cứ vào thời
điểm thực tế thu hoặc thực tế chi tiền hoặc tương đương tiền.
Nguyên tắc phù hợp: Việc ghi nhận doanh thu và chi phí phải phù hợp với
nhau. Khi ghi nhận một khoản doanh thu thì phải ghi nhận một khoản chi phí
tương ứng có liên quan đến việc taọ doanh thu đó. Chi phí tương ứng với doanh
thu gồm chi phí của kỳ tạo ra doanh thu và chi phí của các kỳ trước hoặc chi phí
phải trả nhưng liên quan đến doanh thu của kỳ gốc.
Nguyên tắc thận trọng trong kế toán đòi hỏi :
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
11
Khoa Kế toán – Kiểm toán
a) Phải lập các khoản dự phòng nhưng không lập quá lớn;
b) Không đánh giá cao hơn giá trị của các tài sản và các khoản thu
nhập;
c) Không đánh giá thấp hơn giá trị của các khoản nợ phải trả và chi
phí;
d) Doanh thu và thu nhập chỉ được ghi nhận khi có bằng chứng chắc
chắn về khả năng thu được lợi ích kinh tế, còn chi phí phải được ghi nhận khi có
bằng chứng về khẳ năng phát sinh chi phí.
Chuẩn mực số 14 – Doanh thu và thu nhập khác (được ban hành theo QĐ
số 149/2001/QĐ – BTC ngày 31/12/2001 của Bộ trưởng BTC),các nội dung liên
quan đến xác định kết quả kinh doanh.
Điều kiện ghi nhận doanh thu :
Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn tất cả 5
điều kiện sau:
Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua.
Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người
sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa.
Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
Doanh nghiệp đã thu hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán
hàng.
Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
Doanh thu cunh cấp dịch vụ được ghi nhận khi thỏa mãn 4 điều kiện
sau.
Doanh thu được xác định tương đối là chắc chắn
Có khẳ năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó.
Xác định phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập bảng cân đối kế
toán.
Xác định được chi phí phát sinh cho giao dịch và chi phí để hoàn thành
giao dịch cung cấp dịch vụ đó.
Nguyên tắc ghi nhận doanh thu :
Việc ghi nhận doanh thu và chi phí phải tuân thủ theo nguyên tắc phù
hợp.
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
Luận văn tốt nghiệp
12
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Doanh thu (kể cả doanh thu nội bộ) phải được theo dõi riêng biệt theo
từng loại doanh thu.Trong từng loại doanh thu lại được chi tiết cho từng khoản
doanh thu,nhằm phản ánh chính xác kết quả kinh doanh,đáp ứng yêu cầu quản lý
và lập báo cáo tài chính của doanh nghiệp.
Chuẩn mực số 02 – Hàng tồn kho (ban hành theo QĐ số 149/2001/QĐ –
BTC ngày 31/12/2001 của Bộ trưởng BTC) quy định và hướng dẫn các nguyên
tắc và phương pháp kế toán HTK.Một số quy định liên quan đến kế toán xác
định KQKD:
Giá gốc của HTK bao gồm : chi phí mua, chi phí chế biến, chi phí liên quan
trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện
tại.
Giá trị của HTK được xác định ở mỗi một doanh nghiệp bằng 1 trong 4
phương pháp sau : Phương pháp giá thực tế đích danh; bình quân gia qyền; nhập
trước xuất trước; nhập sau xuất trước.
Các chi phí không tính vào giá gốc của hàng tồn kho.
Trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho.
Chuẩn mực số 17 – Thuế thu nhập doanh nghiệp (ban hành theo QĐ
12/2005/QĐ-BTC ngày 15/02/2005 của Bộ trưởng BTC).Chuẩn mực quy định
và hướng dẫn các nguyên tắc và phương pháp kế toán thuế TNDN.Các nội dung
cơ bản của chuẩn mực liên quan đến kế toán xác định KQKD.
Ghi nhận thuế thu nhập doanh nghiệp :
Hàng quý kế toán xác định và ghi nhận số thuế TNDN tạm nộp trong quý.
Thuế thu nhập tạm phải nộp từng quý được tính vào chi phí thuế TNDN hiện
hành của quý đó.
Cuối năm tài chính, kế toán xác định và ghi nhận số thuế TNDN thực tế phải
nộp trong năm trên cơ sở tổng thu nhập chịu thuế cả năm và thuế xuất thuế
SVTH: Cao Thị Thùy Linh
Lớp: K43D3
- Xem thêm -