Tài liệu Kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần nam việt

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ MỸ HẠNH KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NAM VIỆT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Kế toán Mã số ngành: 52340301 Tháng 01, năm 2014 1 TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ MỸ HẠNH MSSV: 4114105 KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NAM VIỆT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Kế toán Mã số ngành: 52340301 CÁN BỘ HƢỚNG DẪN LÊ TÍN Tháng 01, năm 2014 2 LỜI CẢM TẠ Trƣớc tiên em xin cảm ơn quý thầy cô của Trƣờng Đại học Cần Thơ nói chung và quý thầy cô Khoa Kinh tế và Quản trị kinh doanh nói riêng, những ngƣời đã truyền đạt rất nhiều kiến thức quý báu cho em, không chỉ về cách học, cách làm mà cả cách sống khi bƣớc ra tiếp xúc với xã hội. Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp của mình với đề tài “Kế toán chi phí xuất và giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần Nam Việt”, ngoài nổ lực của bản thân, em đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn nhiệt tình của thầy Lê Tín từ lúc mới hình thành đề tài đến khi hoàn tất luận văn của mình. Em xin chân thành cảm ơn thầy và chúc thầy luôn vui vẻ, hạnh phúc và thành công trong sự nghiệp giảng dạy của mình. Ngoài ra, em cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám đốc và các anh chị trong Công ty, nơi em thực tập. Em xin kính chúc Công ty ngày càng phát triển và bền vững, kính chúc Ban Giám đốc và các anh chị luôn dồi dào sức khỏe, vui tƣơi và thành công trong công việc cũng nhƣ trong cuộc sống. Em xin chân thành cảm ơn! Cần Thơ, ngày….. tháng ….năm ….. Ngƣời thực hiện Nguyễn Thị Mỹ Hạnh i TRANG CAM KẾT Tôi xin cam kết luận văn này đƣợc hoàn thành là dựa trên các kết quả nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc dùng trong các luận văn cùng cấp khác. Cần thơ, Ngày…. Tháng…. Năm…. Ngƣời thực hiện Nguyễn Thị Mỹ Hạnh ii NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP .................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ..., Ngày…..Tháng…..Năm 2014 Thủ trƣởng đơn vị iii NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN .................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Cần thơ, Ngày…..Tháng…..Năm 2014 Giáo viên hƣớng dẫn Lê Tín iv NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN .................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Cần Thơ, Ngày…..Tháng…..Năm 2014 Giáo viên phản biện v MỤC LỤC Trang Chƣơng 1: GIỚI THIỆU .................................................................................... 1 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................................................. 1 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ....................................................................... 2 1.2.1 Mục tiêu chung................................................................................. 2 1.2.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................. 2 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU........................................................................... 2 1.3.1 Không gian ....................................................................................... 2 1.3.2 Thời gian ......................................................................................... 2 1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu ...................................................................... 2 Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... 3 2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN ...................................................................................... 3 2.1.1 Khái quát về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ..................... 3 2.1.1.1 Chi phí sản xuất............................................................................. 3 2.1.2.1 Giá thành sản phẩm ....................................................................... 5 2.1.2 Nội dung kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm ...................... 5 2.1.2.1 Đối tƣợng tính giá thành và kỳ tính giá thành .............................. 6 2.1.2.2 Kế toán chi phí sản xuất ................................................................ 7 2.1.2.3 Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất............................................... 11 2.1.2.4 Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ ........................................... 12 2.1.2.5 Các phƣơng pháp tính giá thành sản phẩm ................................. 16 2.1.3 Phân tích sự biến động giá thành sản phẩm ................................... 27 2.1.3.1 Phân tích biến động giá thành sản phẩm ..................................... 27 2.1.3.2 Phân tích biến động của từng khoản mục chi phí trong giá thành ................................................................................................................. 29 2.1.3.3 Phƣơng pháp hệ thống chỉ số liên hoàn hai nhân tố ................... 32 2.2 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU .......................................................................... 33 2.3 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................. 34 vi 2.3.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu ......................................................... 34 2.3.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu ....................................................... 35 Chƣơng 3: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN NAM VIỆT ................................................................................................................ 36 3.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH ......................................................................... 36 3.2 CƠ CẤU TỔ CHỨC ................................................................................. 36 3.3 NGÀNH NGHỀ KINH DOANH VÀ CHỨC NĂNG NHIỆM VỤ .......... 38 3.4 TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN .............................................................. 39 3.4.1 Sơ đồ tổ chức ................................................................................. 39 3.4.2 Chế độ kế toán và hình thức ghi sổ kế toán ................................... 39 3.4.3 Phƣơng pháp kế toán ...................................................................... 41 3.5 SƠ LƢỢC KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH ....... 42 3.6 THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN VÀ ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN ............. 45 3.6.1 Thuận lợi ........................................................................................ 45 3.6.2 Khó khăn ........................................................................................ 45 3.6.3 Định hƣớng phát triển .................................................................... 47 Chƣơng 4: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NAM VIỆT .......................................................................................................................... 48 4.1 CÁC QUY TRÌNH ÁP DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY .......................................................................................................................... 48 4.1.1 Quy trình kiểm soát chất lƣợng ...................................................... 48 4.1.2 Quy trình nuôi cá............................................................................ 48 4.1.3 Quy trình sản xuất, chế biến cá tra fillet đông lạnh ....................... 50 4.2 CÁC NGUYÊN TẮC TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY .......................................................... 55 4.2.1 Nguyên tắc tập hợp các loại chi phí sản xuất ................................. 55 4.2.2 Nguyên tắc tính giá thành sản phẩm .............................................. 55 4.3 KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY THÁNG 11/2013 ................................................................... 55 vii 4.3.1 Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ................................... 56 4.3.2 Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp ........................................... 58 4.3.3 Hạch toán chi phí sản xuất chung .................................................. 60 4.3.4 Đánh giá sản phẩm dở dang ........................................................... 65 4.3.5 Các khoản điều chỉnh giảm giá thành ............................................ 65 4.3.6 Tổng hợp chi phí tính giá thành sản phẩm ..................................... 65 4.4 PHÂN TÍCH BIẾN ĐỘNG CỦA CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM ..................................................................................................... 67 4.4.1 Phân tích biến động của giá thành sản phẩm trong 3 năm 2011, 2012, 2013 ....................................................................................................... 67 4.4.2 Phân tích biến động giữa thực tế và kế hoạch của từng khoản mục chi phí sản xuất trong 3 năm 2011, 2012, 2013 ............................................... 68 4.4.2.1 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ................................................. 68 4.4.2.2 Chi phí nhân công trực tiếp ......................................................... 71 4.4.2.3 Chi phí sản xuất chung ................................................................ 73 Chƣơng 5: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NAM VIỆT.................................................................................... 74 5.1 NHỮNG TỒN TẠI VÀ NGUYÊN NHÂN............................................... 74 5.2 CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NAM VIỆT ..................................................................................................... 75 5.2.1 Trang bị nâng cao thiết bị hỗ trợ kế toán ....................................... 75 5.2.2 Hoàn thiện tổ chức hệ thống kế toán.............................................. 75 5.2.3 Đội ngũ nhân viên .......................................................................... 75 5.3 CÁC GIẢI PHÁP HẠ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM ................................... 75 5.3.1 Tạo nguồn nguyên liệu bền vững ................................................... 75 5.3.2 Nâng cao tay nghề của nhân công trực tiếp sản xuất ..................... 76 5.3.3 Tiết kiệm các loại chi phí để hạ giá thành sản phẩm ..................... 76 5.3.3.1 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ................................................. 76 5.3.3.2 Chi phí nhân công trực tiếp ......................................................... 77 viii 5.3.3.3 Chi phí sản xuất chung ................................................................ 78 Chƣơng 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................... 79 6.1 KẾT LUẬN................................................................................................ 79 6.1 KIẾN NGHỊ ............................................................................................... 79 6.1.1 Đối với Nhà nƣớc ........................................................................... 79 6.1.2 Đối với chính quyền tỉnh An Giang ............................................... 80 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 82 PHỤ LỤC 1 PHIẾU NHẬP KHO ................................................................... 83 PHỤ LỤC 2 PHIẾU XUẤT KHO ................................................................... 84 PHỤ LỤC 3 BẢNG TỔNG HỢP TIỀN LƢƠNG THÁNG 11 NĂM 2013 ... 85 PHỤ LỤC 4 PHIẾU ĐỀ NGHỊ CẤP VẬT TƢ ............................................... 86 PHỤ LỤC 5 PHIẾU CHI ................................................................................. 87 PHỤ LỤC 6 BẢNG SẢN LƢỢNG CÁC LOẠI SẢN PHẨM SẢN XUẤT TẠI CÔNG TY THÁNG 11 NĂM 2013 ......................................................... 88 PHỤ LỤC 7 SỔ CHI TIẾT TK 621 “CHI PHÍ NGUYÊN VẬT LIỆU TRỰC TIẾP CỦA MẶT HÀNG CÁ TRA FILLET” ................................................. 89 PHỤ LỤC 8 SỔ CÁI TK 621 “SỔ CÁI CHI PHÍ NGUYÊN VẬT LIỆU TRỰC TIẾP CỦA MẶT HÀNG CÁ TRA FILLET” ..................................... 93 PHỤ LỤC 9 SỔ CHI TIẾT TK 622 “CHI PHÍ NHÂN CÔNG TRỰC TIẾP CỦA MẶT HÀNG CÁ TRA FILLET” ........................................................... 95 PHỤ LỤC 10 SỔ CÁI TK 622 “CHI PHÍ NHÂN CÔNG TRỰC TIẾP CỦA MẶT HÀNG CÁ TRA FILLET” .................................................................... 97 PHỤ LỤC 11 SỔ CHI TIẾT TK 627 “CHI PHÍ SẢN XUẤT CHUNG” ....... 99 PHỤ LỤC 12 SỔ CÁI TK 627 “CHI PHÍ SẢN XUẤT CHUNG” ............... 103 PHỤ LỤC 13 SỔ CHI TIẾT TK 154 “CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH DỞ DANG CỦA MẶT HÀNG CÁ TRA FILLET” ..................................... 105 PHỤ LỤC 14 SỔ CÁI TK 154 “CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH DỞ DANG CỦA MẶT HÀNG CÁ TRA FILLET” ............................................ 106 PHỤ LỤC 15 SỔ CHI TIẾT TK 1524 “PHẾ PHẨM BÁN RA NGOÀI” .... 107 PHỤ LỤC 16 SỔ CÁI TK 1524 “PHẾ PHẨM BÁN RA NGOÀI” ............. 108 ix PHỤ LỤC 17 PHIẾU TÍNH GIÁ THÀNH MẶT HÀNG CÁ TRA FILLET THỊT ĐỎ........................................................................................................ 109 PHỤ LỤC 18 PHIẾU TÍNH GIÁ THÀNH MẶT HÀNG CÁ TRA FILLET THỊT TRẮNG................................................................................................ 110 PHỤ LỤC 19 TÍNH CHÊNH LỆCH CHI PHÍ NHÂN CÔNG TRỰC TIẾP BA NĂM 2011, 2012, 2013 ......................................................................... 111 x DANH SÁCH BẢNG Trang Bảng 2.1 Giá thành kế hoạch đơn vị sản phẩm A, B ....................................... 20 Bảng 2.2 Chi phí sản xuất phát sinh trong tháng ............................................ 23 Bảng 2.3 Chi phí sản xuất phát sinh ở từng giai đoạn ..................................... 25 Bảng 3.1 Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh trong 3 năm 2011, 2012, 2013 .......................................................................................................................... 43 Bảng 3.2 Quy hoạch thủy sản Nam Bộ giai đoạn 2010 - 2020 ....................... 46 Bảng 4.1 Bảng mô tả quy trình công nghệ chế biến theo tiêu chuẩn của từng công đoạn sản xuất ........................................................................................... 52 Bảng 4.2 Bảng tập hợp chi phí nguyên vật liệu theo từng loại sản phẩm tháng 11/2013 ............................................................................................................ 56 Bảng 4.3 Bảng sản lƣợng thành phẩm sản xuất trong tháng 11/2013 ............. 57 Bảng 4.4 Bảng phân bổ tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng của sản phẩm cá tra fillet tháng 11/2013 ................................................................................ 59 Bảng 4.5 Bảng các khoản mục chi phí sản xuất chung ................................... 60 Bảng 4.6 Bảng phân bổ chi phí sản xuất chung theo từng mặt hàng ............... 61 Bảng 4.7 Bảng giá trị phế phẩm thu đƣợc trong kỳ ........................................ 65 Bảng 4.8 Bảng tính giá thành mặt hàng cá tra fillet đông lạnh ....................... 66 Bảng 4.9 Phân tích tình hình thực hiện giá thành đơn vị của mặt hàng cá tra fillet đông lạnh năm 2011, 2012, 2013 ............................................................ 67 Bảng 4.10 Bảng số liệu thu thập về sản lƣợng của mặt hàng cá tra fillet đông lạnh năm 2011, 2012, 2013 .............................................................................. 68 Bảng 4.11 Bảng phân tích biến động tổng giá thành của mặt hàng cá tra fillet đông lạnh năm 2011, 2012, 2013 ..................................................................... 68 Bảng 4.12 Bảng phân tích biến động CP NVLTT của mặt hàng cá tra fillet còn thịt đỏ năm 2011, 2012, 2013 .......................................................................... 69 Bảng 4.13 Bảng phân tích biến động CP NVLTT của mặt hàng cá tra fillet thịt trắng năm 2011, 2012, 2013 ............................................................................ 70 Bảng 4.14 Bảng tổng hợp chi phí nhân công trực tiếp sản xuất cá tra fillet năm 2011, 2012, 2013 ............................................................................................. 71 Bảng 4.15 Bảng phân tích biến động chi phí nhân công trực tiếp ................... 72 xi DANH SÁCH HÌNH Trang Hình 2.1 Sơ đồ hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp .............................. 7 Hình 2.2 Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp ...................................... 8 Hình 2.3 Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất chung............................................ 10 Hình 2.4 Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất theo phƣơng pháp kê khai thƣờng xuyên ................................................................................................................ 11 Hình 2.5 Sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất theo phƣơng pháp kiểm kê định kỳ ............................................................................................................. 12 Hình 3.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Công ty .................................................... 37 Hình 3.2 Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của Công ty ...................................... 39 Hình 3.3 Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chung ............. 41 Hình 3.4 Biểu đồ tình hình lợi nhuận sau thuế của Công ty ........................... 44 Hình 4.1 Sơ đồ quy trình sản xuất, chế biến sản phẩm cá tra fillet đông lạnh của Công ty ...................................................................................................... 51 xii DANH SÁCH TỪ VIẾT TẮT BHXH : Bảo hiểm xã hội BHYT : Bảo hiểm y tế BTP : Bán thành phẩm CP : Chi phí CPSX : Chi phí sản xuất DN : Doanh nghiệp Đvsp : Đơn vị sản phẩm ĐH : Đặt hàng ĐĐH : Đơn đặt hàng ĐBSCL : Đồng bằng sông Cửu Long EU : Liên minh Châu Âu GĐ : Giai đoạn GTGT : Giá trị gia tăng GMP : Quy phạm về thực hành sản xuất tốt HACCP : Phân tích mối nguy hiểm và điểm kiểm soát khi tới hạn KPCĐ : Kinh phí công đoàn NVPX : Nhân viên phân xƣởng NVL : Nguyên vật liệu NVLTT : Nguyên vật liệu trực tiếp NCTT : Nhân công trực tiếp PX : Phân xƣởng SXC : Sản xuất chung SXKD : Sản xuất kinh doanh SP : Sản phẩm SPDD : Sản phẩm dở dang SQF : Thực phẩm đạt chất lƣợng an toàn TSCĐ : Tài sản cố định TK : Tài khoản xiii TP : Thành phẩm TNHH : Thƣơng nghiệp hữu hạn TNDN : Thu nhập doanh nghiệp xiv Chƣơng 1 GIỚI THIỆU 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Xã hội ngày càng phát triển thì thông tin càng trở nên đa dạng và bức thiết. Ngày nay, thông tin đƣợc xem nhƣ là yếu tố trực tiếp của quá trình sản xuất kinh doanh. Thông tin kế toán là thông tin hết sức cần thiết và quan trọng đối với các nhà quản lý. Bất kỳ nhà quản lý nào trong doanh nghiệp – từ một tổ hợp công nghiệp đến một cửa hàng thực phẩm – đều phải dựa vào thông tin kế toán để quản lý, điều hành, kiểm soát và ra quyết định kinh tế. Chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là mối quan tâm hàng đầu của các nhà quản lý bởi nó ảnh hƣởng trực tiếp đến giá bán của sản phẩm, khi đó nó sẽ ảnh hƣởng đến sản lƣởng tiêu thụ và lợi nhuận của doanh nghiệp, mà mục tiêu hàng đầu của doanh nghiệp đó là tối đa hóa lợi nhuận. Vì vậy, việc tổ chức và thực hiện tốt công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là hết sức cần thiết. Riêng công tác hạch toán giá thành sản phẩm là khâu rất phức tạp, nó đòi hỏi ngƣời làm kế toán phải có đầy đủ kinh nghiệm để xác định đúng các loại chi phí, chi phí nào đƣợc tính vào giá thành sản phẩm và chi phí nào không đƣợc tính vào giá thành sản phẩm. Nếu không xác định đúng, doanh nghiệp có thể bỏ sót hoặc thêm vào những chi phí không hợp lý khiến cho giá của sản phẩm bị đội lên và làm mất tính cạnh tranh của doanh nghiệp về giá cả của sản phẩm trên thị trƣờng. Đối với các doanh nghiệp sản xuất, đặc biệt những doanh nghiệp có quy mô lớn, sản xuất những mặt hàng mang tính cạnh tranh cao. Ngoài các yếu tố nhƣ nguồn vốn, nguồn nguyên liệu, thị trƣờng tiêu thụ,… thì doanh nghiệp cần phải chú trọng đến việc quản lý chi phí và tính giá thành sản phẩm. Nhất là trong điều kiện thị trƣờng cạnh tranh khốc liệt hiện nay, một doanh nghiệp muốn tồn tại và đứng vững trên thị trƣờng phải tự chủ trong mọi hoạt động kinh doanh, từ việc đầu tƣ vốn, tổ chức sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Để cạnh tranh với các đối thủ, doanh nghiệp phải không ngừng nâng cao chất lƣợng sản phẩm thay đổi mẫu mã phù hợp với nhu cầu của khách hàng, và biện pháp tối ƣu nhất đó là hạ giá thành sản phẩm. Để làm đƣợc điều đó bắt buộc doanh nghiệp phải hết sức tỉnh táo trong kinh doanh, phải hạch toán một cách đúng đắn, đầy đủ và quản lý các khoản chi phí một cách khoa học đó là chìa khóa dẫn đến sự thành công của một doanh nghiệp, giúp cho doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh và tạo cho mình một chỗ đứng trên thị trƣờng. Thấy đƣợc tầm quan trọng của việc tổ chức và thực hiện công tác kế toán 1 chi phí sản xuất và tính giá thành đối với Công ty, tôi quyết định chọn đề tài: “Kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần Nam Việt”để làm luận văn tốt nghiệp. 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung Phân tích thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần Nam Việt, từ đó đề ra các giải pháp hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Phân tích và đánh giá thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần Nam Việt. - Phân tích biến động giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần Nam Việt. - Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần Nam Việt. 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1 Không gian Đề tài đƣợc thực hiện tại Công ty cổ phần Nam Việt, số 19D đƣờng Trần Hƣng Đạo, phƣờng Mỹ Quý, thành phố Long Xuyên, An Giang. 1.3.2 Thời gian Đề tài đƣợc thực hiện từ tháng 01/2014 đến 04/2014 và dựa trên các số liệu của 3 năm 2011, 2012, 2013. 1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu Do giới hạn về mặt thời gian nên đề tài chỉ tập trung nghiên cứu kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm cá tra fillet đông lạnh tại Công ty cổ phần Nam Việt. 2 Chƣơng 2 PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 2.1.1 Khái quát về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm 2.1.1.1 Chi phí sản xuất a. Khái niệm [Trần Quốc Dũng. Giáo trình kế toán tài chính. Đại học Cần Thơ 2007. Trang 43] Chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống và lao động vật hóa mà doanh nghiệp đã chi ra để tiến hành sản xuất trong một kỳ kế toán. Các khoản chi phí này chủ yếu phát sinh tại các phân xƣởng sản xuất của doanh nghiệp. b. Phân loại [Nguyễn Năng Phúc và Nguyễn Ngọc Quang. Kế toán tài chính trong doanh nghiệp. Nhà xuất bản tài chính 2004. Trang 166-168] Phân loại chi phí sản xuất là việc sắp xếp các chứng từ chi phí có cùng tiêu thức chung, thành một nhóm nhằm tăng cƣờng công tác quản trị chi phí trong doanh nghiệp. Do vậy, có nhiều tiêu thức phân loại khác nhau. Sau đây ta nghiên cứu các tiêu thức: - Căn cứ nội dung kinh tế của chi phí sản xuất hay gọi là yếu tố chi phí, chi phí sản xuất chia thành 5 yếu tố: + CP nguyên liệu, vật liệu: Gồm toàn bộ các loại giá trị nguyên liệu, nhiên liệu, phụ tùng thay thế, vật liệu thiết bị xây dựng cơ bản, dụng cụ,... mà doanh nghiệp đã thực sự sử dụng cho hoạt động sản xuất. + CP nhân công: Là toàn bộ tiền lƣơng, tiền công phải trả, tiền trích BHXH, BHYT, KPCĐ của công nhân sản xuất trong doanh nghiệp. + CP khấu hao TSCĐ: Là toàn bộ giá trị khấu hao phải trích của các TSCĐ sử dụng trong sản xuất doanh nghiệp. + CP dịch vụ mua ngoài: Là toàn bộ số tiền doanh nghiệp phải trả về các dịch vụ mua từ bên ngoài: Tiền điện, tiền nƣớc, tiền điện thoại,… phục vụ cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. + CP khác bằng tiền: Gồm toàn bộ các chi phí khác dùng cho hoạt động sản xuất kinh doanh ở doanh nghiệp, ngoài các yếu tố chi phí trên nhƣ chi phí tiếp khách, thiệt hại trong sản xuất,… Tùy theo yêu cầu quản lý các chi phí có thể phân loại chi tiết hơn nhƣ: CP vật liệu chính, CP vật liệu phụ, CP nhiên liệu, CP năng lƣợng,… Cách phân loại này không phân biệt nơi CP phát sinh và mục đích sử dụng của CP mà chỉ căn cứ vào nội dung kinh tế của CP. Mục đích của cách phân loại này để biết đƣợc CPSX của doanh nghiệp gồm những yếu tố nào, mức CP là bao nhiêu, từ đó là nguồn thông tin cần thiết để lập các kế hoạch về 3 tiền, kế hoạch cung cấp vật tƣ, kế hoạch quỹ lƣơng và phân tích tình hình thực hiện kế hoạch CPSX. Cách phân loại CP này còn là cơ sở để tổng hợp các chỉ tiêu tổng sản phẩm sản xuất của doanh nghiệp. - Căn cứ vào khoản mục CPSX hay công dụng của CP, CPSX chia thành 3 khoản mục: + CP vật liệu trực tiếp: Là giá trị thực tế của các loại NVL sử dụng trực tiếp cho chế tạo sản phẩm. + CP nhân công trực tiếp: Bao gồm các khoản tiền lƣơng phải trả và các khoản trích theo lƣơng của công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm. Các khoản phụ cấp theo lƣơng, tiền tăng ca, tiền công phải trả cho lao động thuê ngoài cũng đƣợc hạch toán vào khoản mục này. + CP sản xuất chung : Bao gồm các CP phát sinh ở phân xƣởng, bộ phận sản xuất ngoài và các CPSX trực tiếp nhƣ:  CP nhân viên phân xƣởng gồm lƣơng chính lƣơng phụ và các khoản tính theo lƣơng của nhân viên phân xƣởng.  CP vật liệu gồm giá trị nguyên vật liệu dùng để sữa chữa, bảo dƣỡng TSCĐ, các CP công cụ, dụng cụ,… ở phân xƣởng.  CP khấu hao TSCĐ sử dụng tại phân xƣởng, bộ phận sản xuất.  CP dịch vụ mua ngoài nhƣ CP điện, nƣớc, điện thoại sử dụng cho sản xuất và quản lý ở phân xƣởng.  Các CP bằng tiền khác. Cách phân loại này dựa trên công dụng của CP trong quá trình sản xuất sản phẩm dùng để tính giá thành sản xuất sản phẩm. Phƣơng pháp tập hợp CP theo khoản mục có ý nghĩa cho việc phân tích giá thành để tìm ra nguyên nhân làm thay đổi giá thành so với định mức, so với kế hoạch và đề ra các biện pháp hạ giá thành. - Căn cứ vào mối quan hệ giữa CP với kết quả sản phẩm sản xuất, CPSX chia thành 2 dạng : + CP cố định (chi phí bất biến) là những CP mang tính tƣơng đối ổn định không phụ thuộc vào khối lƣợng sản phẩm sản xuất trong một giới hạn nhất định. Trong doanh nghiệp, các CP cố định thƣờng là các CP liên quan đến quản lý và vận hành doanh nghiệp hoặc CP khấu hao TSCĐ… + CP biến đổi (chi phí khả biến) là những chi phí thay đổi phụ thuộc vào khối lƣợng sản phẩm sản xuất. Trong doanh nghiệp các CP biến đổi thƣờng là CP vật liệu, CP nhân công trực tiếp… Cách phân loại CP theo chi phí cố định và chi phí biến đổi chỉ là tƣơng đối, trong các điều kiện khác nhau chúng có thể chuyển hóa cho nhau phụ thuộc vào mục đích nghiên cứu. Việc phân loại CP này có ý nghĩa quan trọng 4