Tài liệu Kc082 phân phối trong nền kttt

Lêi më ®Çu Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt lµ sù kÕt hîp hai hoµ gi÷a c¸c kh©u: S¶n xuÊt, ph©n phèi, trao ®æi vµ tiªu dïng. Trong ®ã ph©n phèi lµ mét kh©u quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña qu¸ tr×nh nµy. Nã nèi liÒn s¶n xuÊt víi trao ®æi, tiªu dïng, phôc vô vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt, phôc vô tiªu dïng. Kh«ng nh÷ng thÕ, quan hÖ ph©n phèi cßn lµ mét yÕu tè rÊt träng yÕu cña quan hÖ s¶n xuÊt, nã ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých cña mçi thµnh viªn vµ lîi Ých cña toµn x· héi. Trong thêi gian ®Çu cña thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë níc ta hiÖn nay, do nÒn kinh tÕ cßn nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ nªn còng cßn cã nhiÒu h×nh thøc lîi Ých kinh tÕ kh¸c nhau vµ tÊt yÕu lµ cßn xuÊt hiÖn nhiÒu m©u thuÉn gi÷a c¸c h×nh thøc lîi Ých kinh tÕ ®ã. Mét trong nh÷ng yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ lµ kÞp thêi ph¸t hiÖn ra m©u thuÉn gi÷a c¸c lîi Ých vµ t×m c¸ch gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn ®ã. ViÖc gi¶i quyÕt c¸c quan hÖ vÒ lîi Ých kinh tÕ ®îc thÓ hiÖn th«ng qua quan hÖ ph©n phèi. Tõ vai trß quan träng cña ph©n phèi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ th× viÖc nghiªn cøu quan hÖ ph©n phèi lµ hÕt søc cÇn thiÕt, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nÒn kinh tÕ níc ta hiÖn naycßn ®ang trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Muèn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng níc ta theo ®Þnh híng XHCN th× viÖc gi¶i quyÕt c¸c quan hÖ ph©n phèi lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ, ph¸t triÓn x· héi v× môc tiªu c«ng b»ng x· héi. Nghiªn cøu ph©n phèi lµ mét phÇn trong qu¸ tr×nh ngiªn cøu kinh tÕ ë tÇm vÜ m«, ®ã lµ mét vÊn ®Ò lín lao. Do tr×nh ®é, kh¶ n¨ng vµ thêi gian cßn h¹n chÕ nªn trong bµi viÕt nµy em kh«ng thÓ nghiªn cøu ®îc hÕt. Ph¹m vi nghiªn cøu cña bµi viÕt nµy chØ dõng l¹i ë viÖc nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt vÒ ph©n phèi, c¸c h×nh thøc ph©n phèi. Cô thÓ lµ nghiªn cøu c¸c h×nh thøc ph©n phèi ë níc ta, ®Æc biÖt lµ ph©n phèi theo lao ®éng vµ c¸c h×nh thøc thu nhËp hay ph©n phèi thu nhËp. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, chñ yÕu nghiªn cøu quan hÖ ph©n phèi ë ViÖt Nam tõ nh÷ng n¨m 1985 cho ®Õn nay. §ã lµ thêi kú nÒn kinh tÕ ®Êt níc ta b¾t ®Çu chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN. NÒn kinh tÕ thÞ trêng lµ m«i trêng tèt cho quan hÖ ph©n phèi ®îc thÓ hiÖn râ nÐt, ®Æc biÖt 2 lµ khi nÒn kinh tÕ níc ta cßn ®ang trong qu¸ tr×nh qu¸ ®é vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n. §Ò tµi nµy ®îc bè côc gåm 2 ch¬ng chÝnh : Ch¬ng I : Lý luËn chung vÒ ph©n phèi trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng Trong phÇn nµy sÏ tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò chung nhÊt, c¬ b¶n nhÊt vÒ ph©n phèi: b¶n chÊt, vai trß cña quan hÖ ph©n phèi vµ néi dung chñ yÕu cña quan hÖ ph©n phèi, ®Æc biÖt phÇn nµy cßn cã kinh nghiÖm cña mét sè níc vÒ ph©n phèi Ch¬ng II : Thùc tr¹ng cña qu¸ tr×nh ph©n phèi vµ c¸c gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao, hoµn thiÖn quan hÖ ph©n phèi ë ViÖt Nam trong thêi gian tíi Tõ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph©n phèi, ë ch¬ng nµy sÏ nghiªn cøu cô thÓ qu¸ tr×nh ph©n phèi ë ViÖt Nam, c¸c h×nh thøc ph©n phèi ®Æc biÖt lµ ph©n phèi thu nhËp. Th«ng qua ®ã nªu ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m thùc hiÖn quan hÖ ph©n phèi ®Ó ®¹t môc tiªu c«ng b»ng x· héi. Em xin tr©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn vµ quan t©m cña thÇy ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. Trong bµi viÕt cßn nhiÒu sai sãt mong thÇy chØ b¶o ®Ó em rót kinh nghiÖm lÇn sau söa ch÷a. Em c¸m ¬n thÇy. 3 Ch¬ng 1 B¶n chÊt mèi quan hÖ ph©n phèi vµ c¸c h×nh thøc ph©n phèi ë níc ta hiÖn nay 1.1. B¶n chÊt cña quan hÖ ph©n phèi. Ph©n phèi lµ mét kh©u kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Nã nèi liÒn s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, phôc vô vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt, phôc vô tiªu dïng. MÆt kh¸c, quan hÖ ph©n phèi cßn lµ mét yÕu tè rÊt träng yÕu cña quan hÖ s¶n xuÊt, nã ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých cña mçi thµnh viªn vµ lîi Ých cña toµn x· héi. 1.1.1. Mèi quan hÖ chung gi÷a s¶n xuÊt vµ ph©n phèi, trao ®æi, tiªu dïng. Trong qóa tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi x¸c ®Þnh tû lÖ theo ®ã mçi c¸ nh©n tham dù vµo s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt ra ; trao ®æi ®em l¹i cho c¸ nh©n nh÷ng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh mµ anh ta muèn dung phÇn nhËn ®îc do ph©n phèi ®Ó trao ®æi lÊy ; cuèi cïng, trong tiªu dïng, c¸c s¶n phÈm trë thµnh nh÷ng vËt phÈm tiªu dïng vµ ®èi tîng cña viÖc chiÕm h÷u c¸ nh©n. s¶n xuÊt t¹o ra nh÷ng vËt phÈm thÝch hîp víi c¸c nhu cÇu ; ph©n phèi, ph©n chia c¸c vËt ®ã theo nh÷ng quy luËt x· héi ; trao ®æi l¹i, ph©n phèi l¹i c¸i ®· ®îc ph©n phèi, theo nh÷ng nhu cÇu c¸ biÖt ; cuèi cïng, trong tiªu dïng, s¶n phÈm tho¸t ra khái sù vËn ®éng x· héi ®ã trùc tiÕp trë thµnh ®èi tîng vµ kÎ phôc vô cho mét nhu cÇu c¸ biÖt, vµ tho¶ m·n nhu cÇu ®ã trong qóa tr×nh tiªu dïng. Nh vËy, s¶n xuÊt thÓ hiÖn ra lµ ®iÓm xuÊt ph¸t, tiªu dïng lµ ®iÓm cuèi cïng, ph©n phèi vµ trao ®æi lµ ®iÓm trung gian, ®iÓm trung gian nµy l¹i cã hai yÕu tè, v× ph©n phèi ®îc quy ®Þnh lµ yÕu tè xuÊt ph¸t tõ x· héi, cßn trao ®æi lµ yÕu tè xuÊt ph¸t tõ c¸ nh©n. Nhng ph©n phèi kh«ng ph¶i lµ mét lÜnh vùc ®éc lËp, ®øng bªn c¹nh s¶n xuÊt vµ bªn ngoµi s¶n xuÊt. Ph©n phèi thuéc ph¹m trï quan hÖ s¶n xuÊt lµ kÕt qu¶ cña sù ph©n phèi nh÷ng c«ng cô s¶n xuÊt. Ph©n phèi x¸c ®Þnh tû lÖ (sè lîng) s¶n phÈm dµnh cho c¸ nh©n ; trao ®æi x¸c ®Þnh nh÷ng s¶n phÈm trong ®ã c¸ nh©n ®ßi hái c¸i phÇn do ph©n phèi dµnh cho m×nh. Nh vËy s¶n xuÊt, ph©n phèi, tiªu dïng h×nh thµnh mét tam ®o¹n luËn ®óng c¸ch: S¶n xuÊt lµ c¸i chung, ph©n phèi vµ trao ®æi lµ c¸i ®Æc thï, tiªu dïng lµ c¸i ®¬n nhÊt khÐp kÝn tæng thÓ. §¬ng nhiªn, c¸i ®ã ®óng lµ mét mèi liªn hÖ, nhng lµ mèi liªn hÖ hêi hît bÒ ngoµi. S¶n xuÊt h×nh nh lµ do c¸c quy luËt phæ biÕn cña tù nhiªn quy ®Þnh ; ph©n phèi do sù ngÉu nhiªn cña x· héi quyÕt ®Þnh, v× vËy nã cã thÓ ¶nh hëng Ýt nhiÒu thuËn lîi ®Õn s¶n xuÊt ; trao 4 ®æi n»m gi÷a hai kh©u ®ã, nh lµ mét sù vËn ®éng x· héi cã tÝnh chÊt h×nh thøc, cßn hµnh vi cuèi cïng – tiªu dïng – kh«ng ®îc coi lµ ®iÓm kÕt thóc, mµ cßn lµ môc ®Ých cuèi cïng, nãi thùc ra lµ n»m bªn ngoµi kinh tÕ, trõ trêng hîp nã t¸c ®éng trë l¹i ®iÓm xuÊt ph¸t vµ lµm cho toµn bé qóa tr×nh b¾t ®Çu l¹i. 1.1.2 C¬ së kinh tÕ cña sù ph©n phèi C¬ së kinh tÕ cña sù ph©n phèi, ë ®©y bao hµm ý nghÜa nãi ®Õn viÖc ph©n phèi vËt phÈm tiªu dïng cho c¸ nh©n mçi thµnh viªn trong x· héi. Nhng v× ph©n phèi bao giê còng gåm c¶ ph©n phèi cho s¶n xuÊt xem lµ yÕu tè cña s¶n xuÊt vµ ph©n phèi cho tiªu dïng xem lµ kÕt qu¶ cña qóa tr×nh s¶n xuÊt, cho nªn kh«ng ph¶i lµ toµn bé s¶n phÈm x· héi t¹o ra ®Òu ®îc ph©n phèi cho tiªu dïng c¸ nh©n. Tríc hÕt, x· héi cÇn ph¶i trÝch ra mét phÇn ®Ó: Bï ®¾p nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt ®· hao phÝ ; më réng s¶n xuÊt; lËp quü dù tr÷ ®Ó phßng khi tai ho¹ bÊt ngê. PhÇn trÝch nµy lµ mét ®iÒu tÊt yÕu vÒ kinh tÕ, v× nÕu kh«ng kh«i phôc vµ më réng s¶n xuÊt th× kh«ng thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÊu ngµy cµng t¨ng cña x· héi. PhÇn cßn l¹i cña tæng s¶n phÈm x· héi th× ®Ó tiªu dïng. Nhng tríc khi tiÕn hµnh ph©n phèi trùc tiÕp cho tiªu dïng c¸ nh©n, cßn ph¶i trÝch mét phÇn ®Ó: Chi phÝ vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh vµ tæ chøc, b¶o vÖ tæ quèc. Më réng c¸c sù nghiÖp phóc lîi c«ng céng vµ cøu tÕ x· héi . Sau ®ã, phÇn vËt phÈm tiªu dïng cßn l¹i míi ®îc trùc tiÕp ph©n phèi cho tiªu dïng c¸ nh©n cña nh÷ng ngêi lµm viÖc trong nÒn s¶n xuÊt x· héi phï hîp víi sè lîng vµ chÊt lîng cña lao ®éng còng nh sè lîng vèn vµ tµi s¶n mµ hä ®ãng gãp vµo qóa tr×nh s¶n xuÊt. Nh vËy, tæng s¶n phÈm x· héi võa ®îc ph©n phèi ®Ó tiªu dïng cho s¶n xuÊt, võa ®îc ph©n phèi ®Ó tiªu dïng c¸ nh©n. 1.1.3. Vai trß cña quan hÖ ph©n phèi trong nÒn s¶n xuÊt x· héi. Bµn vÒ vai trß cña ph©n phèi trong nÒn s¶n xuÊt x· héi, F.¡nghen cho r»ng “sù ph©n phèi chõng nµo mµ cßn bÞ nh÷ng nh©n tè lý do thuÇn tuý kinh tÕ chi phèi, th× nã sÏ ®îc ®iÒu tiÕt bëi lîi Ých cña s¶n xuÊt, r»ng s¶n xuÊt sÏ ®îc thuËn lîi trªn hÕt trong mäi ph¬ng thøc ph©n phèi mµ mäi thµnh viªn trong x· héi cã thÓ ph¸t triÓn, duy tr× vµ thùc hµnh nh÷ng n¨ng khiÕu cña hä mét c¸ch hoµn thiÖn nhÊt ”. Ph©n phèi kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ mét kÕt qu¶ tiªu cùc cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi ; nã còng t¸c ®éng l¹i m¹nh nh thÕ ®Õn c¶ 5 s¶n xuÊt lÉn trao ®æi. BÊt cø ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi nµo vµ bÊt cø h×nh thøc trao ®æi míi nµo, lóc ®Çu kh«ng nh÷ng ®Òu bÞ nh÷ng h×nh thøc cò vµ nh÷ng thiÕt chÕ chÝnh trÞ t¬ng øng ng¨n trë, mµ cßn bÞ c¶ ph¬ng thøc ph©n phèi cò ng¨n trë. Nh÷ng ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi vµ nh÷ng h×nh thøc trao ®æi míi Êy, tríc hÕt ®Òu ph¶i tr¶i qua mét cuéc ®Êu tranh l©u dµi míi dµnh ®îc sù ph©n phèi thÝch øng víi chóng. Nhng mét ph¬ng thøc trao ®æi vµ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh cµng linh ho¹t bao nhiªu, cµng dÔ ph¸t triÓn vµ tiÕn triÓn bao nhiªu th× sù ph©n phèi cµng chãng ®¹t tíi tr×nh ®é tho¸t khái chÝnh ngay nh÷ng ®iÒu kiÖn ®· ®Î ra nã vµ cµng chãng trë nªn xung ®ét víi ph¬ng thøc s¶n xuÊt vµ trao ®æi cò bay nhiªu. 1.2.C¸c h×nh thøc ph©n phèi chñ yÕu ë níc ta hiÖn nay 1.2.1 .Ph©n phèi theo lao ®éng: Lµ nguyªn t¾c ph©n phèi vËt phÈm tiªu dïng cho c¸c c¸ nh©n trong x· héi c¨n cø vµo sè lîng, chÊt lîng lao ®éng hay hiÖu qu¶ lao ®éng mµ hä ®· cèng hiÕn cho x· héi kh«ng ph©n biÖt mµu da, t«n gi¸o, ®¶ng ph¸i, nam n÷. 1.2.2 .Ph©n phèi theo vèn vµ tµi s¶n : Lµ nguyªn t¾c ph©n phèi vËt phÈm tiªu dïng cho c¸ nh©n c¨n cø vµo vèn vµ tµi s¶n mµ hä cã ®Ó ph©n phèi. 1.2.3.Ph©n phèi ngoµi thï lao lao ®éng th«ng qua c¸c quü phóc lîi kh¸c: Lµ nguyªn t¾c ph©n phèi vËt phÈm tiªu dïng cho c¸ nh©n nh»m ®¶m b¶o nh÷ng nhu cÇu chung cña x· héi vµ ®¶m b¶o cuéc sèng cho mét sè ngêi kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng. Trong c¸c h×nh thøc c¬ b¶n ®ã, ph©n phèi theo lao ®éng lµ c¸ch chñ yÕu, nhng ph©n phèi ngoµi thï lao lao ®éng qua c¸c quü phóc lîi x· héi ngµy cµng trë nªn quan träng trong qóa tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi. §©y lµ c¸ch ph©n phèi vËt phÈm tiªu dïng lu«n lu«n kÕt hîp víi nhau vµ t¸c ®éng cïng mét lóc trong thùc tiÔn. Hai c¸ch ph©n phèi nµy dùa vµo nhau vµ bæ sung cho nhau ®Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt nh÷ng yªu cÇu chung cña x· héi. §ång thêi, ph©n phèi theo tµi s¶n , vèn vµ nh÷ng ®ãng gãp kh¸c ngµy nay còng trë thµnh mét tÊt yÕu, hîp quy luËt. 1.3. Kinh nghiÖm cña mét sè níc vÒ ph©n phèi 1.3.1.Sù vËn dông nguyªn t¾c ph©n phèi cña chñ nghÜa x· héi t¹i Liªn X« Trong thêi gian ®Çu sau chiÕn tranh, nÒn kinh tÕ Liªn X« gÆp nhiÒu khã kh¨n do hËu qu¶ cña chiÕn tranh. H¬n n÷a, trong x· héi Liªn X« lóc ®ã tån t¹i nhiÒu giai cÊp: nh÷ng ®Þa chñ cßn sãt cña x· héi phong kiÕn, nh÷ng nhµ t 6 b¶n non trÎ míi xuÊt hiÖn ë Liªn X« vµ giai cÊp c«ng nh©n tÇng líp chÝnh vµ chiÕm vai trß chñ ®¹o trong viÖc ®iÒu hµnh ®Êt níc sau chiÕn tranh. Mét yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i ®iÒu tiÕt viÖc tiªu dïng trong x· héi. §Çu tiªn lµ viÖc dïng phiÕu b¸nh m× - kiÓu ®iÒu tiÕt tiªu dïng cæ ®iÓn cña nh÷ng t b¶n lóc bÊy giê, nh»m thùc hiÖn mét nhiÖm vô: ph©n ph«i b¸nh m× hiÖn cã, lµm sao cho ai nÊy ®Òu cã b¸nh ¨n. Nhng viÖc thùc hiÖn ®ã gÆp nhiÒu khã kh¨n do sù ph¸ ho¹i cña thÕ lùc thï ®Þch v× vËy chÝnh phñ ®· dÒ ra mét chÝnh s¸ch míi: tríc hÕt chÝnh s¸ch ®ã ph¶i thªm vµo chÕ ®é phiÕu b¸nh m× viÖc cìng bøc tËp hîp toµn thÓ nh©n d©n thµnh nh÷ng héi tiªu dïng v× ®ã lµ ph¬ng phÊp duy nhÊt ®Ó thùc hiÖn dîc viÖc kiÓm so¸t tiªu dïng ; hai lµ b¾t bän nnhµ gi¸u ph¶i lµm nghÜa vô lao ®éng, chóng ph¶i ®¶m nhiÖm nh÷ng chøc vô kh«ng c«ng trong c¸c héi tiªu dïng ; ba lµ ph©n ®Òu cho nh©n d©n tæng sè thùc tÕ cña s¶n phÈm trong x· héi ®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng. ChÝnh quyÒn X« viÕt lóc ®ã kiªn quyÕt tiÕp tôc thay thÕ viÖc bu«n b¸n b»ng chÕ ®é ph©n phèi s¶n phÈm mét c¸ch cã kÕ ho¹ch vµ cã tæ chøc trªn quy m« toµn quèc. Môc ®Ých lµ tæ chøc toµn thÓ nh©n d©n vµo c¸c c«ng x· s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cã kh¶ n¨ng ph©n phèi tÊt c¶ nh÷ng s¶n phÈm cÇn thiÕt mét c¸ch nhanh chãng nhÊt, cã kÕ ho¹ch nhÊt vµ tiÕt kiÖm nhÊt, tèn Ýt nh©n c«ng nhÊt, b»ng c¸ch tËp trung chÆt chÏ bé m¸y ph©n phèi. Vµ hîp t¸c x· lµ mét ph¬ng tiÖn qu¸ ®é ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých ®ã. ViÖc sö dông hîp t¸c x· lµ mét vÊn ®Ò gièng nh viÖc sö dông chuyªn gia t s¶n v× ®øng ®Çu bé m¸y hîp t¸c x· do CNTB ®Ó l¹i lµ nh÷ng ngêi cã thãi quen suy nghÜ vµ qu¶n lý kinh tÕ cña t s¶n. §¶ng Céng s¶n Nga buéc tÊt c¶ c¸c ®¶ng viªn ph¶i lµm viÖc trong hîp t¸c x·, l·nh ®¹o c¸c hîp t¸c x· ®ã ph¶i theo tinh thÇn céng s¶n, lµm cho tæng thÓ nh©n d©n ®Òu vµo hîp t¸c x· vµ biÕn c¸c hîp t¸c x· ®ã tõ trªn xuèng díi thµnh mét hîp t¸c x· thèng nhÊt c¶ níc. §Æc biÖt lµ viÖc chuyÓn ®æi tõ chÕ ®ä trng thu l¬ng thùc trong chÝnh s¸ch céng s¶n thêi chiÕn sang thuÕ l¬ng thùc cho phï hîp víi nh©n d©n vµ thùc hiÖn môc tiªu c«ng b»ng. MÆt kh¸c, §¶ng céng s¶n Nga cßn sö dông biÖn ph¸p qu¶n lý sù ph©n phèi th«ng qua sù kiªm kª vµ kiÓm so¸t cña toµn d©n ®èi víi s¶n xuÊt vµ ph©n phèi s¶n phÈm. 1.3.2. VÊn ®Ò ph©n phèi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ Trung Quèc thêi kú c¶i c¸ch Chóng ta sÏ nghiªn cøu vai trß cña ph©n phèi ®Æc biÖt lµ ph©n phèi thu nhËp trong qu¸ tr×nh phÊt triÓn kinh tÕ cña Trung Quèc.Trung Quèc lµ mét ®Êt níc cã d©n sè ®«ng, kinh tÕ - v¨n ho¸ l¹c hËu, nhng 20 n¨m qua nhê thùc 7 hiÖn c¶i c¸ch më cöa mµ bé mÆt kinh tÕ - x· héi cña níc nµy ®· thay ®æi râ rÖt. Tõ thùc tiÔn ®ã, c¸c nhµ khoa häc Trung Quèc ®· rót ra nhËn xÐt cho r¨ng: “Ph©n phèi thu nhËp kh«ng chØ biÓu hiÖn mét kÕt qu¶ cña t¨ng trëng kinh tÕ, ®ång thêi nã l¹i ¶nh hëng, thËm chÝ lµ mét ®¹i lîng biÕn ®æi quan träng quyÕt ®Þnh kinh tÕ t¨ng trëng” Trong thêi gian ®Çu kho¶ng 20 n¨m tríc c¶i c¸ch (1956-1976), trung Quèc lµ mét x· héi cã tr×nh ®é b×nh qu©n ho¸ rÊt cao nhng cung l¹i lµ mét x· héi vÉn tån t¹i mét sè nh©n tè bÊt b×nh ®¼ng. X· héi Trung Quèc nh vËy lµ do: ChÕ ®é XHCN ë Trung Quèc lµ chÕ ®é lÊy c«ng h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt nªn sau khi tõng bíc thùc hiÖn c«ng h÷u ho¸ vÒ t liÖu s¶n xuÊt, ngêi d©n trõ mét sè Ýt thu nhËp tõ l·i suÊt tiªt kiÖm ra cßn hÇu nh kh«ng cã thu nhËp tµi s¶n kh¸c; vµ ×nh h×nh ®Êt níc trong thêi kú ®Êu cÇn t¨ng tÝch luü, gi¶m tiªu dïng, nªn thu nhËp lao ®éng còng ®îc b×nh qu©n ë møc thÊp. Nhng s ù chªnh lÖch thu nhËp gi÷a c¸c tÇng líp nh©n d©n vµ c¸c khu vùc lµ kh¸ lín. VÒ ph¬ng thøc ph©n phèi hµng tiªu dïng, Trung Quèc ®· nhÊn m¹nh ph¬ng thøc ph©n phèi hiÖn vËt, tøc lµ thùc hiÖn chÕ ®é cung cÊp, bµi xÝch ph¬ng thøc ph©n phèi theo thÞ trêng (th«ng qua tiÒn tÖ mua b¸n). Sau khi c¶i c¸ch më cöa ®Õn nay qu¸ tr×nh ph©n phèi thu nhËp ë Trung Quèc cã nhiÒu ®ét ph¸ vÒ lý luËn: §· ®ét ph¸ vµo quan niÖm b×nh qu©n chñ nghÜa, x©y dùng lý lu¹n cho phÕp mét sè vïng mét sè ngêi giµu lªn tríc, khuyÕn khÝch ngêi giµu tríc gióp ®ì ngêi giµu sau, cuèi cïng thùc hiÖn cïng giµu cã; Thùc hiÖn chÝnh s¸ “u tiªn hiÖu qu¶, chiÕu cè c«ng b»ng” tøc lµ tiÕn hµnh ph©n phèi theo sè lîng, chÊt lîng, hiÖu suÊt lao ®éng vµ b¶o hé thu nhËp hîp ph¸p, th«n tÝnh thu nhËp phi ph¸p...; §· ®ét ph¸ vµo quan ®iÓm truyÒn thèng cho r»ng:ph©n phèi theo lao ®éng lµ ®Æc diÓm cña CNXH, ph©n phèi theo vèn lµ ®Æc ®iÓm cña CNTB, x©y dùng lý luËn kiªn tr× ph©n phèi theo lao ®éng lµ chÝnh, cho phÐp yÕu tè s¶n xuÊt tham gia vµo ph©n phèi; X©y dùng vµ kiÖn toµn hÖ thèng b¶o hiÓm x· héi thÝch øng víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng XHCN. Nhê nh÷ng chÝnh s¸ch vµ ®æi míi ®ã nÒn kinh tÕ Trung Quèc ®· ®¹t ®îc mét sè thµnh tùu ®¸ng kÓ: NÒn kinh tÕ t¨ng trëng víi tèc ®é cao, t¨ng trëng GDP b×nh qu©n hµng n¨m 1979-1997 ®¹t 9,8%, trë thµnh cêng quèc ®øng thø 7 thÕ giíi vÒ kinh tÕ; Hµng ho¸ tõ chç tríc ®©y thiÕu ®· trë nªn phong phó ®¸p øng nhu cÇu néi ®Þa vµ xuÊt khÈu; Møc thu nhËp vµ tiªu dïng cña ngêi d©n ®îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao, t¨ng trëng GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi ®· tõ 8 379 NDT(1978) t¨ng lªn 6079 NDT(1997); Møc tiªu dïng cña d©n c c¶ níc tõ 184 NDT (1979) lªn ®Õn 2036 NDT(1997). 9 Ch¬ng 2 Thùc tr¹ng quan hÖ ph©n phèi vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hoµn thiÖn quan hÖ ph©n phèi ë níc ta trong thêi gian tíi. 2.1 Thùc tr¹ng cña quan hÖ ph©n phèi ë níc ta Trong giai ®o¹n x©y dùng x· héi chñ nghÜa tríc ®æi míi, chóng ta chñ tr¬ng thiÕt lËp chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu vµ trªn c¬ së ®ã thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng m¸y mãc cña M¸c díi CNXH vµo hoµn c¶nh chra chÝn muåi trong nÒn kinh tÕ tËp trung ë níc ta. DÉn tíi hµnh ®éng cña chóng ta lµ nhanh chãng chãng c¶i t¹o c¸c thµnh phÇn kinh tÕ b»ng mäi gi¸, ®Ó t¹o lËp hai h×nh thøc së h÷u nhµ níc vµ tËp thÓ, vµ tëng thÕ lµ chóng ta ®· cã ®îc c¬ së kinh tÕ cña CNXH lµm c¬ së cho ph©n phèi theo lao ®éng. MÆt kh¸c, trong lÜnh vùc trao ®æi, chóng ta l¹i thùc hµnh ph©n phèi b»ng hiÖn vËt mét c¸ch réng kh¾p, tõ s¶n xuÊt, ®Õn tiªu dïng. KhiÕn quan hÖ hµng tiÒn bÞ thñ tiªu, thíc ®o lao ®éng b»ng gi¸ trÞ bÞ phñ ®Þnh. KÕt qu¶ lµ trong ph©n phèi ta kh«ng thùc hiÖn ®îc ph©n phèi ®óng cho lao ®éng, ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi mµ l¹i ®a ®Õn sù “qu©n b×nh x· héi”. §iÒu ®ã ®· t¹o ra kÎ hë, lµm triÖt tiªu nh÷ng nh©n tè tÝch cùc, d¸m hy sinh v× nghÜa lín, biÕt quªn m×nh trong lao ®éng. §ång thêi t¹o ra chç dùa cho thãi lêi nh¸c, û l¹i, dùa dÉm, ¨n b¸m ë kh¾p mäi n¬i mäi ngêi. §©y còng lµ mét trong c¸c nguyªn nh©n ®Èy x· héi ta vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ, nghÌo nµn, chËm ph¸t triÓn. TÊt c¶ nh÷ng khã kh¨n ®ã ®· dÉn tíi tæng s¶n phÈm x· héi tõ n¨m 1976 1980 b×nh qu©n hµng n¨m chØ t¨ng 1%, thu nhËp quèc d©n s¶n xuÊt b×nh qu©n hµng n¨m t¨ng 0,2 %, trong khi d©n sè t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 2,25%. §iÒu nµy ®· lµm cho chØ tiªu tæng hîp tÝnh b×nh qu©n ®Çu ngêi gi¶m xuèng: thu nhËp quèc d©n s¶n xuÊt theo ®Çu ngêi b×nh qu©n hµng n¨m tõ n¨m 1976 - 1980 gi¶m 1,37%; thu nhËp quèc d©n sö dông b×nh qu©n ®Çu ngêi gi¶m 5,15%. Quü tiªu dïng c¸ nh©n cña d©n c liªn tôc gi¶m: n¨m 1976 lµ 100% th× n¨m 1977 cßn 95,5%;1978:92,8%;1980:88,6%. C¸c chØ tiªu kh¸c do §¶ng ®Ò ra chØ ®¹t ë møc thÊp. NhËn râ dîc c¸c sai lÇm thiÕu sãt, tõ n¨m 1986 ®Õn nay, §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· chuyÓn híng nÒn kinh tÕ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc, ®a d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ lÊy kinh tÕ quèc doanh lµm nßng cèt, kinh tÕ tËp thÓ kh«ng ngõng ®îc më réng theo nguyªn t¾c hiÖu qu¶, tù nguyÖn... §ång thêi thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi võa theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, võa theo møc ®ãng gãp vèn (trong ®ã ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ chñ 10 yÕu). VÒ nguyªn t¾c ph©n phèi míi nµy, V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh: “Kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa thùc hiÖn ph©n phèi chñ yÕu theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, ®ång thêi ph©n phèi theo møc ®ãng gãp vèn vµ c¸c nguån lùc kh¸c vµo s¶n xuÊt, kinh doanh vµ th«ng qua phóc lîi x· héi ” Nguyªn t¾c ph©n phèi “võa theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, võa theo møc ®èng gãp vèn” mµ chóng ta thùc hiÖn tõ khi tiÕn hµnh sù nghiÖp ®æi míi so víi nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng mµ chóng ta ®· thùc hiÖn trong thêi gian tríc cã hai ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n : §iÓm kh¸c nhau thø nhÊt liªn quan ®Õn c¸ch x¸c ®Þnh sù cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng cña mçi ngêi cho x· héi. Sù cèng hiÕn cña mçi ngêi trong x· héi dï ®îc thÓ hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, song vÉn cã thÓ quy vÒ hai lo¹i c¬ b¶n: cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng vµ cèng hiÕn b»ng sù gãp vèn. Nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, nh chóng ta ®· biÕt, lµ nguyªn t¾c ph©n phèi c¨n cø vµo cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng. NÕu chØ thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng th× gi¸ trÞ cña tæng s¶n phÈm x· héi sÏ ®îc chia thµnh hai phÇn: mét phÇn ®îc dµnh ®Ó t¸i s¶n xuÊt, ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi chung ; phÇn cßn l¹i sÏ ®îc ph©n phèi cho c¸c c¸ nh©n theo sù cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng cña hä trong x· héi. Ph©n phèi cho c¸c c¸ nh©n theo møc cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng cã nghÜa lµ: ai lµm nhiÒu hëng nhiÒu, ai lµm Ýt hëng Ýt, ai kh«ng lµm th× kh«ng hëng. Cßn trong thêi kú ®æi míi, chóng ta x¸ ®Þnh sù cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng cña mçi ngêi trong x· héi c¨n cø vµo “kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ”, nãi gän lµ c¨n cø vµo hiÖu qu¶ lao ®éng §iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n thø hai lµ, trong thêi kú tríc ®æi míi, chóng ta chñ tr¬ng chØ thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, cßn trong thêi kú ®æi míi, chóng ta chu tr¬ng thùc hiÖn ®ång thêi c¶ nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng vµ ph©n phèi theo møc ®ãng gãp, trong ®ã nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng lµ chñ yÕu. Khi thùc hiÖn ®ång thêi c¶ hai nguyªn t¾c th× gi¸ trÞ tæng s¶n phÈm x· héi sÏ ®ùoc chia thµnh ba phÇn: mét phÇn dµnh ®Ó t¸i s¶n xuÊt, phÇn thø hai ®îc ph©n phèi cho ngêi lao ®éng theo møc cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng cho x· héi, phÇn thø ba ®îc ph©n phèi cho ngêi cã vèn ®ãng gãp (ai gãp nhiÒu hëng nhiÒu, ai gãp Ýt hëng Ýt, ai kh«ng gãp kh«ng hëng). Ngêi nµo võa cã vèn ®ãng gãp, võa cã cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng sÏ ®îc hëng c¶ trong phÇn thø hai vµ trong phÇn thø ba. Trªn thùc tÕ, mçi ngêi do ®Òu cã quyÒn së h÷u mét phÇn gi¸ trÞ nh nhau trong tæng sè gi¸ 11 trÞ cña t liÖu s¶n xuÊt thuéc së h÷u toµn d©n nªn ®Òu cã quyÒn thu nhËp nh nhau tõ vèn gãp cña m×nh, thu nhËp nµy ®îc ®îc biÓu hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau trong ®ã cã c¶ phóc lîi x· héi. Nhng ngoµi sè thu nhËp nh nhau Êy, mét sè ngêi cã vèn ®ãng gãp thªm cßn cã thªm thu nhËp hîp p¸hp kh¸c dï kh«ng trùc hay gi¸n tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tøc lµ dï kh«ng cã cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng. Gi¸ trÞ gia t¨ng cña tiÒn cho vay mµ ngêi cho vay ®îc hëng lµ h×nh thøc dÔ nh×n thÊy cña thu nhËp hîp ph¸p kh«ng ph¶i do cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng mµ do cèng hiÕn b»ng sù gãp vèn. Chñ tr¬ng thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi võa theo lao ®éng, võa theo møc ®ãng gãp vèn lµ sù ®æi míi quan träng trong quan ®iÓm quan träng cña §¶ng ta vÒ ph©n phèi nãi riªng, vÒ con ®êng ®i lªn CNXH nãi chung. §ay sÏ lµ chñ tr¬ng l©u dµi, t¬ng øng víi ®é dµi cña thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH. Bëiv×, chØ khi nµo gi¸ trÞ t liÖu s¶n xuÊt cña Nhµ níc ta nhiÒu ®Õn møc kh«ng cÇn thu hót sù ®ãng gãp cña c¸c c¸ nh©n ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt th× lóc ®ã chóng ta míi chÊm døt viÖc thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi võa theo lao ®éng võa theo møc ®ãng gãp vèn ®Ó chuyÓn sang thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Vµ còng chØ khi ®ã, thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH míi kÕt thóc vµ CNXH míi ®îc h×nh thµnh. Theo quan niÖm míi vÒ c«ng b»ng x· héi, sù gãp vèn còng ®îc coi lµ cèng hiÕn vµ thu nhËp ë møc ®é hîp lý cã ®îc do sù ®ãng gãp vèn còng lµ c«ng b»ng. Nªn víi viÖc thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi ®ã trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë níc ta hiÖn nay, chóng ta hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®îc môc tiªu c«ng b»ng x· héi, kh¸i niÖm “«ng b»ng x· héi” ®· mang néi dung míi. §ã lµ nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm cho t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi cña níc ta cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc: lùc lîng s¶n xuÊt bíc ®Çu ph¸t triÓn, ®êi sèng cña ®a sè nh©n d©n tiÐp tôc ®îc c¶i thiÖn, x· héi c¬ b¶n æn ®Þnh... 2.1.1 ¦u ®iÓm Quan hÖ ph©n phèi thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ ®Êt níc. Quan hÖ ph©n phèi t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng s¶n xuÊt còng nh lµm viÖc ngµy cµng nhiÒu v× lîi Ých cña b¶n th©n, cña doanh nghiÖp còng nh cña toµn x· héi, qua ®ã thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ trong níc tõng bíc n©ng cao thu nhËp cña c¸c tÇng líp d©n c. Cô thÓ lµ Trong 5 n¨m 1991-1995 nÒn kinh tÕ ®· kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng tr× trÖ suy tho¸i ; ®¹t møc t¨ng trëng kh¸ cao, liªn tôc vµ t¬ng ®èi toµn diÖn; thùc hiÖn vît møc hÇu hªt c¸c chØ tiªu ®Ò ra trong thêi gian ®ã: tæng s¶n phÈm 12 trong níc(GDP) t¨ng b×nh qu©n h»ng n¨m lµ 8,2%; l¹m ph¸t bÞ ®Èy lïi tõ 774,7 n¨m 1986 xuèng cßn 67,1 n¨m 1991vµ 12,7 n¨m 1995. §Çu t toµn x· héi b»ng vèn trong vµ ngoµi níc so víi GDP n¨m 1990 lµ 15,8,n n¨m 1995 lµ 27,4. L¬ng thùc kh«ng nh÷ng ®ñ ¨n mµ cßn xuÊt khÈu ®îc mçi n¨m kho¶ng 2 triÖu tÊn. Cßn trong 5 n¨m 1996-2000 nÒn kinh tÕ ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu: kinh tÕ t¨ng trëng kh¸, tæng s¶n phÈm trong níc (GDP) t¨ng b×nh qu©n h»ng n¨m 7%, trong ®ã GDP n¨m 2000 gÊp ®«i GDP n¨m 1990. Tæng quü tiªu dïng t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m h¬n 5%, tiªu dïng b×nh qu©n ®Çu ngêi t¨ng hµng n¨m gÇn 3,5%; tû lÖ tÝch luü trong tæng tÝch luü tiªu dïng b×nh qu©n 5 n¨m lµ 26,8%; riªng n¨m 2000 kho¶ng 28,7%; tû lÖ tiªu dïng t¬ng øng kho¶ng 71,3%. §êi sèng vËt chÊt cña nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn : mçi n¨m thªm h¬n 1,2 triÖu viÖc lµm míi; tû lÖ hé nghÌo (theo tiªu chuÈn níc ta) tõ trªn 30% gi¶m xuèng 10%. Tû lÖ t¨ng d©n sè tù nhiªn hµng n¨m tõ 2,3 % gi¶m xuèng 1,4%. Tuæi thä trung b×nh tng tõ 65,2 tuæi lªn 68,3 tuæi vµ nhiÒu nh÷ng thµnh tùu kh¸c n÷a. Nã thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi, gãp phÇn ph©n phèi l¹i lùc lîng lao ®éng cña toµn bé x· héi. Nguyªn t¾c ph©n phèi cña níc ta hiÖn nay lµ:ph©n phèi võa theo lao ®éng võa theo møc ®ãng gãp vèn. ViÖc ph©n chia c«ng b»ng tû lÖ gi÷a ph©n phèi theo lao ®éng vµ ph©n phèi theo møc ®ãng gãp vèn ®Ó c¶ hai bªn (ngêi chñ së h÷u vèn vµ ngêi lao ®éng) ®Òu hµi lßng sÏ phô thuéc vµo t×nh h×nh cô thÓ trong tõng ®¬n vÞ vµ tõng thêi ®iÓm; tû lÖ Êy ph¶i do thùc tiÔn cuéc sèng quy ®Þnh. Qua viÖc x¸c ®Þnh c¸c tû lÖ ®ã mµ thùc hiÖn ®îc sù ph©n phèi ®Çy ®ñ cho c¸c c¸ nh©n trong toµn x· héi vµ thùc hiÖn ®îc c«ng b½ng x· héi. Tríc ®ay, chóng ta quan niÖm r»ng “kh«ng lµm th× kh«ng hëng” míi lµ c«ng b»ng, cßn “kh«ng lµm mµ cã hëng” lµ bÊt c«ng b»ng. Quan niÖm Êy lµ mét nguyªn nh©n vÒ nhËn thøc dÉn chóng ta tíi chñ tr¬ng chØ thùc hiÖn nguyªn t¨cs ph©n phèi theo lao ®éng mµ kh«ng thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi võa theo lao ®éng, võa theo møc ®ãng gãp vèn. NÕu theo quan niÖm cò vÒ c«ng b»ng x· héi th× hiÖn nay, chóng ta cha thÓ thùc hiÖn ®îc môc tiªu c«ng b»ng x· héi. Bëi v×, Môc tiªu ®ã chØ cã thÓ ®¹t ®îc khi mµ mäi ngêi ®Òu cã b×nh ®¼ng trong viÖc së h÷u t liÖu s¶n xuÊt, mµ sù b×nh ®¼ng cña tÊt c¶ mäi ngêi trong viÖc së h÷u t liÖu s¶n xuÊt l¹i chØ tÊt yÕu xuÊt hiÖn khi gi¸ trÞ cña t liÖu s¶n xuÊt thuéc së h÷u toµn d©n ®· nhiÒu ®Ðn møc x· héi kh«ng cÇn sù gãp vèn cña c¸c c¸ nh©n. Theo quan niÖm míi vÒ “c«ng b»ng x· héi”, sù gãp vèn còng ®îc coi lµ sù cèng hiÕn vµ thu nhËp ë 13 møc ®é hîp lý cã ®îc do sù ®ãng gãp vèn còng lµ c«ng b»ng. Víi quan niÖm míi nµy, chóng ta cã thÓ ®¹t ®îc môc tiªu c«ng b»ng x· héi trong giai ®o¹n hiÖn nay. 2.1.2 Nhîc ®iÓm vµ tån t¹i cña quan hÖ ph©n phèi ë níc ta + Sù chªnh lÖch, bÊt hîp lý gi÷a c¸c bé phËn, c¸c ngµnh nghÒ, c¸c vïng kh¸c nhau. + T×nh tr¹ng tham « cßn diÔn ra. + NhiÒu c¸n bé chñ chèt bÞ tha hãa vÒ ®¹o ®øc, nh©n phÈm 2.2. gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quan hÖ ph©n phèi ë ViÖt Nam trong thêi gian tíi Trong nÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay, quan hÖ ph©n phèi cã vai trß rÊt quan träng nhng bªn c¹ch ®ã vÉn cßn xuÊt hiÖn nh÷ng nhîc ®iÓm nh trªn chóng ta võa xÐt. §øng tríc t×nh h×nh ®ã th× §¶ng vµ Nhµ níc ta cã rÊt nhiÒu chÝnh s¸ch nh»m ph¸t huy vai trß, ®éng lùc cña ph©n phèi ®èi víi nÒn kinh tÕ ®Êt níc. 2.2.1. Gi¶i quyÕt sù m©u thuÉn gi÷a kinh tÕ quèc doanh-tËp thÓ vµ kinh tÕ t nh©n HiÖn nay vÉn cha cã gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nµo, ngoµi gi¶i ph¸p ®Ó cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh tù ®øng v÷ng, tù ph¸t triÓn trong c¹nh tranh cña c¬ chÕ thÞ trêng ®Ó gióp gi¶i quyÕt sù yÕu kÐm cña thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ. Trong thêi gian qua §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· ban hµnh luËt cæ phÇn ho¸ réng r·i c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh, ®ång thêi c«ng bè luËt ph¸ s¶n ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp lµm ¨n thua lç. §iÒu ®ã sÏ lµm cho c¸c xÝ nghiÖp, c«ng ty trong thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ – quèc doanh ph¶i tù v¬n lªn ®Î chiÕn th¾ng c¸c ¸p lùc trong c¹ch tranh, ph¸t triÓn ®ñ søc chi phèi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, ®ãng vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®Þnh híng XHCN. Chóng ta cÇn thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh m¹nh lµm c¬ së kinh tÕ – x· héi ®Ó thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Nhµ níc ta cÇn can thiÖp b»ng thiÖp b»ng luËt lao ®éng vµo tiÒn l¬ng t¹o ra ph©n phèi c«ng b»ng. §æi míi vµ t¨ng cêng ho¹t ®éng cña kinh tÕ tËp thÓ trong lÜnh vùc ph©n phèi, lu th«ng. Ph¸t huy vai trß trung t©m kinh tÕ, khoa häc - c«ng nghÖ, v¨n ho¸ - x· héi cña doanh ngiÖp nhµ níc trong n«ng, ng nghiÖp, nhÊt lµ ë miÒn nói, h¶i ®¶o, vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ngêi. TriÓn khai tÝch cùc vµ v÷ng ch¾c viÖc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc ®Ó huy ®éng thªm vèn, t¹o thªm ®éng lùc thóc ®Èy doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, lµm cho tµi s¶n nhµ níc ngµy cµng t¨ng lªn, kh«ng ph¶i ®Ó t nh©n ho¸. Bªn c¹nh nh÷ng doanh ngiÖp 14 100% vèn nhµ níc sÏ cã nhiÒu doanh nghiÖp n¾m ®a sè hay n¾m tû lÖ cæ phÇn chi phèi. Gäi thªm cæ phÇn hoÆc b¸n cæ phÇn cho ngêi lao ®éng t¹i doanh nghiÖp, cho c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n ngoµi doanh nghiÖp tuú tõng trêng hîp cô thÓ; vèn huy ®éng ®îc ph¶i dïng ®Ó ®Çu t më réng s¶n xuÊt kinh doanh. Thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kh«ng h¹n chÕ vÒ quy m« trong nh÷ng ngµnh, nghÒ, lÜnh vùc vµ ®Þa bµn mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm; khuyÕn khÝch hîp t¸c liªn doanh víi nhau vµ víi doanh nghiÖp nhµ níc, chuyÓn thµnh doanh nghiÖp cæ phÇn vµ b¸n cæ phÇn. Nhµ níc b¶o hé quyÒn së h÷u vµ lîi Ých hîp ph¸p cho c¸c doanh nghiÖp t nh©n; t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®i ®«i víi t¨ng cêng qu¶n lý, híng dÉn lµm ¨n ®óng ph¸p luËt, cã lîi cho quèc kÕ d©n sinh. 2.2.2. N©ng cao vai trß ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc ®èi víi ph©n phèi H¬n lóc nµo hÕt, trong c¬ chÕ thÞ trêng, Nhµ níc ®îc xem lµ nh©n tè hµng ®Çu, th«ng qua §¶ng l·nh ®¹o. Nhµ níc lµ c¬ quan qu¶n lý x· héi, hµnh ph¸p vµ t ph¸p, cã nghÜa vô tËp hîp toµn bé nguån lùc trong vµ ngoµi níc nh»m ph¸t triÓn toµn diÖn kinh tÕ, x· héi ®Êt níc. Vµ vai trß cña sù qu¶n lý cña Nhµ níc ®èi víi ph©n phèi lµ hÕt søc quan träng: t¹o ra c¬ së kinh tÕ x· héi ®Ó thùc hiÖn ph©n phèi vµ më réng ph©n phèi theo lao ®éng trong x· héi, tõng bíc thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi. Nhµ níc t«n träng nguyªn t¾c vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng kh¸ch quan cña thÞ trêng, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy mÆt tÝch cùc, ®ång thêi kh¾c phôc, h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc cña thÞ trêng. Nhµ níc tËp trung lµm tèt chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc, quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ®Þnh híng ph¸t triÓn, thùc hiÖn nh÷ng dù ¸n träng ®iÓm b»ng nguån lùc tËp trung; ®æi míi thÓ chÕ qu¶n lý, c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, kinh doanh; ®iÒu tiÕt thu nhËp hîp lý. X©y dùng ph¸p luËt vµ kiªmt tra gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn; gi¶m m¹nh sù can thiÖp trùc tiÕp b»ng biÖn ph¸p hµnh chÝnh vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh. D¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, c«ng khai ho¸ vµ thùc hiÖn ®óng tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan nhµ níc trong quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp vµ nh©n d©n; kiªn quyÕt xo¸ bá nh÷ng quy ®Þnh vµ thñ tôc mang nÆng tÝnh hµnh chÝnh, quan liªu, bao cÊp, k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, g©y phiÒn hµ, s¸ch nhiÔu cho doanh nghiÖp vµ nh©n d©n. Ph¶i ®Æc biÖt chó ý tíi vai trß cu¨ nhµ níc, tæ chøc bé m¸y nhµ níc vµ nh÷ng con ngêi ®îc tuyÓn dông ®¶m tr¸ch c«ng viÖc Nhµ níc. CÇn ph¶i ®æi míi tËn gèc quan niÖm vµ ph¬ng ph¸p c«ng t¸c c¸n bé tõ kh©u ®¸nh gi¸, 15 tuyÓn chän, sö dông, bè trÝ c¸n bé, nhÊt lµ c¸n bé chñ chèt. §êi sèng míi ®ßi hái ph¶i tËp trung trong bé m¸y Nhµ níc nh÷ng con ngêi cã taid ®øc, nh×n xa thÊy réng, d¸m lµm, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm; tÝnh to¸n hiÖu qu¶, gi÷ nghiªm kû c¬ng, phÐp níc. §¸nh gi¸ lùa chän c¸n bé ph¶i c¨n cø vµo tiªu chuÈn c¬ b¶n. Ngêi cã b¶n lÜnh chÝnh trÞ, kiªn ®Þnh víi môc tiªu lý tëng cña §¶ng, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc c¸ch m¹ng trong s¸ng, lèi sèng lµnh m¹nh, thùc sù cÇn kiÖm liªm chÝnh trÝ c«ng v« t, gÇn gòi quÇn chóng, cã n¨ng lùc vµ phÈm chÊt ngang tÇm nhiÖm vô. ®µo t¹o ph¶i g¾n víi nguån chøc danh, yªu cÇu sö dông. Kh«ng ®æi míi néi dung, ph¬ng ph¸p ®µo t¹o theo quy tr×nh thuËn nghÞch. Nhµ níc ®Þnh híng sù ph¸t triÓn, trùc tiÕp ®Çu t vµo mét sè lÜnh vùc ®Ó dÉn d¾t nç lùc ph¸t triÓn theo ®Þnh híng XHCN; thiÕt lËp khu«n khæ luËt ph¸p, cã hÖ thèng chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n ®Ó t¹o m«i trêng æn ®Þnh vµ thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n ph¸t ®¹t. Ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n; qu¶n lý tµi s¶n c«ng vµ kiÓm kª, kiÓm so¸t toµn bé ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi. Thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ kinh tÕ vµ chøc n¨ng chñ së h÷u tµi s¶n c«ng cña Nhµ níc. 16 2.2.3. C¸c gi¶i ph¸p chèng chñ nghÜa b×nh qu©n Sù ph©n phèi b×nh qu©n lµ kh«ng c«ng b»ng, ®ã lµ mét nguyªn nh©n k×m h·m sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt, v× ngêi lµm nhiÒu mµ hëng Ýt sÏ kh«ng cè g¾ng lµm nhiÒu h¬n, ngêi lµm Ýt mµ hëng nhiÒu sÏ dùa dÉm vµo ngêi kh¸c vµ còng kh«ng cè g¾ng lµm nhiÒu h¬n. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ph©n phèi b×nh qu©n, tõ khi ®æi míi ®Õn nay chóng ta chñ tr¬ng x¸c ®Þnh sù cèng hiÕn bµng søc lao ®éng cña mçi ngêi trong x· héi c¨n cø vµo “kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ”. HiÖu qu¶ lao ®éng phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè, chø kh«ng ph¶i chØ phô thuéc vµo c¸c yÕu tè nh tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cña ngêi lao ®éng, cêng ®é vµ thêi gian lao ®éng mµ nã cßn phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè chñ quan vµ kh¸ch quan kh¸c nhau trong x· héi. ViÖc lÊy hiÖu qu¶ lao ®éng lµm c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh sù cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng cña tõng ngêi sÏ gi¶m bít ®îc sai lÇm chñ quan cã thÓ cã cña ngêi tÝnh to¸n khi thùc hiÖn nguyªn t¾c theo lao ®éng. Muèn ph©n phèi ®îc thùc hiÖn c«ng b»ng th× viÖc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ lao ®éng lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt, chóng ta cÇn x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ lao ®éng cña mçi lao ®éng dùa vµo sù cèng hiÕn cña hä cho c«ng viÖc Êy. ViÖc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng còng gãp phÇn chèng chñ nghÜa b×nh qu©n. 2.2.4. Ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, khuyÕn khÝch lµm giµu Ph¬ng thøc ph©n phèi, ngoµi tÝnh chÊt cña chÕ ®é së h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt cßn do sè lîng s¶n phÈm cã thÓ ph©n phèi quyÕt ®Þnh. Do vËy, muèn thùc hiÖn ®îc ngµy cµng ®Çy ®ñ sù c«ng b»ng x· héi trong ph©n phèi th× cÇn ph¶i s¶n xuÊt ra ngµy cµng nhiÒu s¶n phÈm. Thùc hiÖn sù ph©n phèi b×nh ®¼ng trong ®iÒu kiÖn cña c¶i vËt chÊt qu¸ nghÌo nµn chØ lµ chia ®Òu sù nghÌo khæ. §Ó tiÕn lªn sù b×nh ®¼ng trong ph©n phèi, ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt ®èi víi níc ta lµ ph¶i ph¸t huy mäi tiªmg n¨ng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ®¸at níc. Ra søc ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Chóng ta cÇn ph¸t triÓn kinh tÕ nhanh, cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó gãp phÇn thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi võa theo hiÖu qu¶ lao ®éng, võa theo vèn vµ tµi s¶n ®Ó ®¹t môc tiªu c«ng b»ng x· héi. Mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ®îc ®¸nh gi¸ b»ng hiÖu qu¶ tæng hîp vÒ kinh tÕ, tµi chÝnh, x· héi, m«i trêng, quèc phßng vµ an ninh. Tríc m¾t, tËp trung n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ doanh ngiÖp Nhµ níc, hiÖu 17 qu¶ ®Çu t, hiÖu qu¶ sö dông vèn. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu ®Çu t dùa trªn c¬ së ph¸t huy c¸c thÕ m¹nh vµ c¸c lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc, t¨ng søc c¹nh tranh, g¾n víi nhu cÇu thÞ trêng trong vµ ngoµi níc, nhu cÇu ®êi sèng nh©n d©n vµ quèc phßng, an ninh. T¹o thªm søc mua cña thÞ trêng trong níc vµ më réng thÞ trêng ngoµi níc, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Môc tiªu phÊn ®Êu cña nh©n d©n ta lµ d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh. D©n cã giµu th× níc míi cã thÓ m¹nh, nøoc m¹nh míi cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn sù c«ng b»ng x· héi vµ cã cuéc sèng v¨n minh. Nhµ níc kh«ng nh÷ng khuyÕn khÝch mäi ngêi lµm giµu mét c¸ch hîp ph¸p mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì ngêi nghÌo. §Ó cã thu nhËp, tríc hÕt mçi ngêi ph¶i ®îc lao ®éng, ph¶i cã viÖc lµm. Muèn vËy, cÇn n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸, chuyªn m«n kü thuËt cho ngêi lao ®éng ®Ó hä cã thÓ tiÕp thu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn thu©n lîi ®Ó tao thªm viÖc lµm cho ngêi d©n; bªn c¹ch ®ã cÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng ®Ó t¨ng thªm thu nhËp cho ngêi lao ®éng còng nh cho nÒn kinh tÕ ®Êt níc. MÆt kh¸c, cÇn thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ®Òn ¬n ®¸p nghÜa, b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c ho¹t ®éng nh©n ®¹o, tõ thiÖn ®Ó tõng bíc ®¹t tíi sù c«ng b»ng x· héi. Muèn v©y, cÇn x©y dùng vµ ph¸t triÓn quü xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo b»ng nhiÒu nguån vèn trong vµ ngoµi níc, qu¶n lý chÆt chÏ viÖc sö dông quü nµy ®óng ®èi tîng vµ cã hiÖu qu¶; tæ chøc tèt viÖc thi hµnh ph¸p lÖnh vÒ ngêi cã c«ng víi ®Êt níc; thùc hiÖn vµ hoµn thiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi, ®¶m b¶o ®êi sèng cña nh÷ng ngêi nghØ hu æn ®Þnh vµ tõng bíc c¶i thiÖn; ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng tõ thiÖn. 2.2.5. Hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp §èi víi nh÷ng ngêi lµm c«ng ¨n l¬ng, th× tiÒn l¬ng ph¶i thùc sù lµ nguån thu nhËp chÝnh ®Ó nu«i sèng hä, tõ ®ã cã thÓ hä hoµn toµn yªn t©m vµ say mª víi nghÒ nghiÖp. V× vËy, viÖc gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò tiÒn l¬ng sÏ cã t¸c dông kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn, æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn ®êi sèng kh«ng chØ ®èi víi gia ®×nh c¸n bé c«ng nh©n viªn, mµ cßn ¶nh hëng ®Õn møc sèng chung cña x· héi. Trªn c¬ së ®ã, viÖc giaie quyÕt hîp lý vÊn ®Ò l¬ng trong khu vùc nhµ níc cßn cã t¸c dông to lín trong viÖc hoøng ®¹o tiÒn c«ng ngoµi khu vùc quèc doanh. ChÝnh v× vËy, cÇn ph¶i tiÕp rôc x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng. Ph¶i lµm cho tiÒn l¬ng thùc sù trë thµnh gi¸ c¶ cña søc lao ®éng, ®iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng ®Ó lµm c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh møc tiÒn l¬ng. Muèn vËy, møc l¬ng cho ngêi lao ®éng ph¶i thÓ hiÖn 18 tr×nh ®é häc vÊn, tay nghÒ, qu¸ tr×nh lao ®éng, lao ®éng gi¶n ®¬n hay lao ®éng phøc t¹p. Møc l¬ng ph¶i tho¶ m·n nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt më réng søc lao ®«ng, ®¶m b¶o cho ngêi lao ®éng sèng ®ñ mµ kh«ng cÇn lµm thªm g×. NÕu hä muèn lµm giµu th× buéc ph¶i lµm thªm nhiÒu viÖc. ChØ trªn c¬ së nh vËy tiÒn l¬ng míi khuyÕn khÝch mäi ngêi lao ®éng lu«n lu«n n©ng cao tr×nh ä tay nghÒ, khuyÕn khÝch thÕ hÖ trÎ ra søc häc tËp kh«ng ngõng ®Ó n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt ®Ó thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ trêng. MÆt kh¸c cÇn x¸c ®Þnh møc tiÒn l¬ng tèi thiÓu: tøc lµ møc l¬ng ®¶m b¶o cho mét møc sèng tèi thiÓu. Tuy nhiªn, møc sèng cña ngêi lao ®éng ph¶i phï hîp víi yªu cÇu vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Møc l¬ngtèi thiÓu ®ã ph¶i ®¶m b¶o tÝnh to¸n ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè cÇn thiÕt cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vµ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó gi÷ v÷ng vai trß diÒu tiÕt cña Nhµ níc , ph¸t huy quyÒn tù chñ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ trong lÜnh vùc lao ®éng. TiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý ph©n phèi tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng ®èi víi c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau th× kh¸c nhau. §èi víi lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh cô thÓ lµ cac doanh nghiÖp quèc doanh, nguån tiÒn chi tr¶ kh«ng ph¶i tõ ng©n s¸ch Nhµ níc mµ ph¶i tõ kÕt qu¶ s¶n xuÊt, kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nµy; c¸c doanh ngiÖp nµy, sau khi bï ®¾p c¸c shi phÝ, hoµn thµnh nghÜa vô nép ng©n s¸ch, tæng thu nhËp cßn l¹i cña doanh nghiÖp do doanh nghiÖp toµn quyÒn sö dông chia cho nh©n viªn. Trong lÜnh vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp, Nhµ níc trªn c¬ së biªn chÕ nghiªm ngÆt vµ tiÕp tôc thùc hiÖn kho¸n quü l¬ng theo khèi lîng c«ng viÖc. Bªn c¹ch chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng th× c¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn c«ng lao ®éng cÇn ®îc hoµn thiÖn chÆt chÏ h¬n n÷a ®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng cho ngêi lao ®éng. CÇn ph¶i ®¶m b¶o cho ngêi lao ®éng nhËn ®îc tiÒn c«ng ®Çy ®ñ cho nh÷ng cèng hiÕn mµ hä ®· bá ra. §iÒu ®ã kh«ng chØ cã ý nghÜa ®èi víi ngêi lao ®éng mµ cßn cã ý nghÜa víi x· héi ®Ó ®¶m b¶o môc tiªu c«ng b»ng x· héi. Thu nhËp c¸ nh©n ®îc h×nh thµnh tõ nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi kh¸c nhau, cho nªn sù ®iÒu tiÕt ®èi víi tõng h×nh thøc thu nhËp ®ßi hái ph¶i n¾m v÷ng tÝnh chÊt vµ møc ®é tngf lo¹i thu nhËp ®Ó viÖc ®iÒu tiÕt thÓ hiÖn ®óng víi tÝnh chÊt, s¸t víi thu nhËp nh»m khuyÕn khÝch mäi ngêi lµm giµu mét c¸ch chÝnh ®¸ng vµ ®¶m b¶o tÝnh ®Þnh h¬ng XHCN trong ph©n phèi thu nhËp. §Ó ®iÒu tiªt thu nhËp cÇn thùc hiÖn th«ng qua h×nh thøc ®iÒu tiÕt gi¶m vµ t¨ng thu nhËp c¸ nh©n. §iÒu tiÕt gi¶m ®îc thùc hiÖn th«ng qua h×nh thøc 19 thuÕ thu nhËp c¸ nh©n vµ h×nh thøc tù nguyÖn ®ãng gãp cña c¸ nh©n cã thu nhËp cao vµo quü phóc lîi x· héi, tõ thiÖn... Trong ®ã, thuÕ thu nhËp c¸ nh©n lµ h×nh thøc quan träng nhÊt chñ yÕu víi mäi nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. §èi víi níc ta , môc ®Ých cña sù ®iÒu tiÕt gi¶m thu nhËp c¸ nh©n lµ ®Ó thùc hiÖn tõng bíc c«ng b»ng x· héi, ®ång thêi kh«ng triÖt tiªu ®éng lùc t¨ng thu nhËp h¬n n÷a cña c¸c bé phËn d©n c cã thu nhËp cao. §Ó lµm tèt viÖc nµy cÇn n¾m ®óng thu nhËp c¸ nh©n trªn c¬ së ph©n biÖt ®îc chÝnh x¸c c¸c nguån thu nhËp cac nh©n b»ng c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc, hµnh chÝn, kinh tÕ. §iÒu tiÕt t¨ng thu nhËp c¸ nh©n ®îc thch hiÖn th«ng quan ng©n s¸ch nhµ níc, ng©n s¸ch cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi,c¸c quü baoe hiÓm, trî cÊp, phô cÊp c¸c lo¹i, qua c¸c ho¹t ®éng tõ thiÖn cña c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n nh»m trî gióp thêng xuyªn cho nh÷ng ngêi cã thu nhËp thÊp, nh÷ng ngêi thÊt nghiÖp, nh÷ng ngêi tham gia b¶o hiÓm khi gÆp rñi ro, nhng ngêi thuéc diÖn chÝnh s¸ch x· héi, bæ sung thu nhËp mang tÝnh chÊt b×nh qu©n cho c¸c tæ chøc, c¸c doanh nghiÖp vµo cac dÞp lÔ, tÕt.... 20 kÕt luËn Víi môc ®Ých cuèi cïng cña ph©n phèi trong chÕ ®é míi lµ ®¶m b¶o cho c¸c thµnh viªn ®îc lµm theo n¨ng lùc, hëng theo nhu cÇu. Tuy nhiªn trong giai ®o¹n ®Çu qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë níc ta hiÖn nay ®ang cßn nhiÒu khã kh¨n tríc m¾t bëi trong x· héi vÉn cßn nhiÒu giai cÊp tÇng líp víi lîi Ých cßn cha thèng nhÊt, thªm vµo ®ã lµ sù kh¸c biÖt nhau vÒ møc sèng vµ nh÷ng mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ trêng, c¬ chÕ qu¶n lý cña nhµ níc nªn vÊn ®Ò ph©n phèi lµm sao ®Ó ®¹t c«ng b»ng x· héi ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n. Song víi vai trß quan träng cña nã trong viÖc æn ®Þnh, t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cña c¶ quèc gia, vÊn ®Ò ph©n phèi nhÊt ®Þnh sÏ ®îc gi¶i quyÕt ®Ó ®¸p øng víi nh cÇu ph¸t triÓn cña x· héi vµ nhu cÇu kh¼ng ®Þnh m×nh cña mçi thµnh viªn trong x· héi. Kh«ng ngõng ‘’§æi míi chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng vµ thu nhËp, khuyÕn khÝch mäi ngêi t¨ng thu nhËp vµ lµm giµu dùa vµo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, b¶o vÖ c¸c nguån thu nhËp hîp ph¸p; ®iÒu tiÕt hîp lý thu nhËp gi÷a c¸c bé phËn d©n c, c¸c ngµnh vµ c¸c vïng. ®Êu tranh ng¨n chÆn thu nhËp phi ph¸p.,, (1) ®· vµ ®ang lµ ®Þnh híng cho §¶ng vµ nhµ níc ta tõng bíc c¶i c¸ch quan hÖ ph©n phèi cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ®Êt níc vµ cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸. Tõng bíc kh¼ng ®Þnh ®îc tÝnh u viÖt cña chÕ ®ä míi.