A. më ®Çu
1.Lý do chän ®Ò tµi
1.1. Quan hÖ hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang
Nga lµ mèi quan hÖ truyÒn thèng l©u ®êi. Tõ nh÷ng n¨m
50 cña thÕ kØ XX quan hÖ gi÷a ViÖt Nam D©n chñ Céng
hoµ vµ Liªn bang Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa X« ViÕt vµ
ngµy nay lµ quan hÖ hîp t¸c gi÷a Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa
ViÖt Nam víi Liªn bang Nga ngµy cµng ®îc cñng cè vµ ph¸t
triÓn, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc dÇu khÝ.
Hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang Nga trong
lÜnh vùc dÇu khÝ b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kØ tríc, quan hÖ nµy ®îc n©ng lªn mét bíc ®¸ng kÓ trªn nguyªn
t¾c hîp t¸c hai bªn cïng cã lîi kÓ tõ khi ChÝnh phñ Céng hoµ
X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam ký HiÖp ®Þnh ngµy 19 th¸ng 6
n¨m 1981 vÒ viÖc thµnh lËp XÝ nghiÖp liªn doanh
Vietsovpetro víi Liªn bang Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa X«
ViÕt ®Ó tiÕn hµnh th¨m dß ®Þa chÊt vµ khai th¸c dÇu khÝ ë
thÒm lôc ®Þa Nam ViÖt Nam.
1.2. Vietsovpetro lµ xÝ nghiÖp liªn doanh ®Çu tiªn ë ViÖt
Nam gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X« tiÕn hµnh th¨m dß vµ khai
th¸c dÇu khÝ ë thÒm lôc ®Þa Nam ViÖt Nam. Trong gÇn 30
n¨m qua XÝ nghiÖp liªn doanh ®· cã nh÷ng ®ãng gãp to lín
cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, ®Æt nÒn t¶ng cho sù h×nh
thµnh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp míi ë níc ta –
ngµnh c«ng nghiÖp dÇu khÝ.
Vietsovpetro ®îc ®¸nh gi¸ lµ liªn doanh thµnh c«ng nhÊt
cña Liªn bang Nga ë níc ngoµi vµ lµ liªn doanh thµnh c«ng
nhÊt, mÉu mùc nhÊt cña ViÖt Nam víi níc ngoµi.
1
“XÝ nghiÖp nµy ®· trë thµnh mét trong nh÷ng xÝ nghiÖp
lín nhÊt ë khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng, vµ ®øng vµo
hµng mêi c«ng ty khai th¸c dÇu khÝ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ
nhÊt thÕ giíi.... §Õn n¨m 2000 XÝ nghiÖp ®· khai th¸c ®îc
75 triÖu tÊn dÇu, s¶n lîng hµng n¨m ®¹t h¬n 12 triÖu tÊn.
Nh vËy XÝ nghiÖp liªn doanh nµy trë thµnh mét c¬ së s¶n
xuÊt lín nhÊt cña níc Nga ë níc ngoµi vµ lµ c¬ së c«ng nghiÖp
dÇu cña ViÖt Nam” [42;145].
1.3. Vietsovpetro trë thµnh biÓu tîng cao ®Ñp cho mèi
quan hÖ hîp t¸c h÷u nghÞ ViÖt Nam víi Liªn X« tríc ®©y vµ
Liªn bang Nga hiÖn nay.
T×m hiÓu quan hÖ hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn
bang Nga trong khu«n khæ Vietsovpetro nh»m lµm s¸ng râ
mèi quan hÖ h÷u nghÞ hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam và Liªn X«,
Liªn bang Nga trong mét lÜnh vùc cô thÓ ®Ó thÊy ®îc
nh÷ng ®ãng gãp cña phÝa Liªn X«, Liªn bang Nga vµ ViÖt
Nam trong sù ph¸t triÓn, thµnh c«ng cña Vietsovpetro, còng
nh cña ngµnh DÇu khÝ ViÖt Nam. Tõ ®ã thÊy ®îc triÓn väng
hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn bang Nga ë lÜnh vùc dÇu khÝ
trong nh÷ng n¨m tiÕp theo.
2. LÞch sö nghiªn cøu vÊn ®Ò
Hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang Nga vÒ lÜnh
vùc dÇu khÝ trong khu«n khæ Vietsovpetro lµ mét vÊn ®Ò
cã ý nghÜa s©u s¾c. Do vËy tõ tríc tíi nay ®· cã nhiÒu t¸c
gi¶ trong vµ ngoµi níc nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy díi nhiÒu gãc
®é kh¸c nhau.
Cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh nghiªn cøu Hîp t¸c gi÷a ViÖt
Nam vµ Liªn X«, Liªn bang Nga vÒ lÜnh vùc dÇu khÝ trong
2
khu«n khæ Vietsovpetro qua mét sè nguån t liÖu mµ chóng
t«i tiÕp cËn ®îc.
Næi bËt nhÊt lµ cuèn “Vietsovpetro 20 n¨m x©y dùng vµ
ph¸t triÓn” do Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia phèi hîp víi
XÝ nghiÖp liªn doanh Vietsovpetro biªn so¹n vµ xuÊt b¶n
nh©n kû niÖm hai m¬i n¨m ngµy thµnh lËp Vietsovpetro.
§©y lµ cuèn s¸ch cã tÝnh chÊt tæng kÕt, ghi l¹i qu¸ tr×nh
x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña XÝ nghiÖp liªn doanh
Vietsovpetro tõ 1981 ®Õn 2001. Cuèn s¸ch còng ®· bíc ®Çu
tr×nh bµy c¸c bµi häc kinh nghiÖm trong lÜnh vùc hîp t¸c
liªn doanh víi níc ngoµi. Ngoµi ra cuèn s¸ch cã phÇn phô lôc,
ghi l¹i c¸c sù kiÖn, c¸c kú häp cña Héi ®ång XÝ nghiÖp liªn
doanh, danh s¸ch c¸c c¸n bé chñ chèt, c¸c ®¬n vÞ c¬ së
cña Vietsovpetro qua c¸c thêi kú. Nh×n chung ®©y lµ c«ng
tr×nh kh¸ hoµn chØnh vÒ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña
XÝ nghiÖp liªn doanh Vietsovpetro tõ ®Çu cho ®Õn n¨m
2001.
Cuèn “DÇu khÝ ViÖt Nam”, t¸c gi¶ §oµn ThiÖn TÝch, Nhµ
xuÊt b¶n §¹i häc quèc gia thµnh phè Hå ChÝ Minh n¨m 1999.
§©y lµ cuèn s¸ch tr×nh bµy t¬ng ®èi ®Çy ®ñ vÒ tiÒm
n¨ng dÇu khÝ cña níc ta, qu¸ tr×nh t×m kiÕm, th¨m dß dÇu
khÝ qua c¸c giai ®o¹n. §ång thêi cuèn s¸ch còng tr×nh bµy
vÒ sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp dÇu
khÝ non trÎ cña ViÖt Nam cho ®Õn hÕt thÕ kû XX vµ ®Þnh
híng ph¸t triÓn cña ngµnh DÇu khÝ ViÖt Nam nh÷ng n¨m
®Çu thÕ kû XXI.
3
NhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ quan hÖ gi÷a ViÖt Nam
vµ Liªn X«, Liªn bang Nga ®Òu ®¸nh gi¸ sù hîp t¸c trªn
lÜnh vùc dÇu khÝ lµ mét thµnh tùu to lín. Nh “Quan hÖ h÷u
nghÞ vµ hîp t¸c ViÖt Nam – Liªn X«”, t¸c gi¶ NguyÔn M¹nh
Cêng, Trêng §¹i häc tæng hîp Hµ Néi, n¨m 1992. Trong luËn
v¨n tèt nghiÖp cña m×nh, t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy mét c¸ch
toµn diÖn cã hÖ thèng quan hÖ hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ
Liªn X« trªn nhiÒu lÜnh vùc. ë phÇn hîp t¸c vÒ kinh tÕ ®·
®Ò cËp ®Õn lÜnh vùc dÇu khÝ, t¸c gi¶ ®· ®iÓm qua viÖc ra
®êi XÝ nghiÖp liªn doanh Vietsovpetro vµ kÕt qu¶ khai th¸c
cña XÝ nghiÖp liªn doanh ®Õn n¨m 1991. Hay “Quan hÖ
Nga – ViÖt giai ®o¹n 1991 ®Õn nay”, t¸c gi¶ NguyÔn ThÞ
Thanh Ph¬ng, Häc viÖn quan hÖ quèc tÕ, Hµ Néi 2000. ë
luËn v¨n nµy t¸c gi¶ còng ®· nªu lªn nh÷ng thµnh tùu næi
bËt mµ XÝ nghiÖp liªn doanh Vietsovpetro ®¹t ®îc trong gÇn
mêi n¨m hîp t¸c víi Liªn bang Nga
Ngoµi c¸c c«ng tr×nh kÓ trªn, hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ
Liªn X«, Liªn bang Nga ®îc c¸c t¸c gi¶ cña ngµnh dÇu khÝ
®Ò cËp ®Õn rÊt nhiÒu trong c¸c bµi viÕt ®¨ng trªn T¹p chÝ
dÇu khÝ. TiÓu biÓu nh: “Liªn X« vµ sù ph¸t triÓn ngµnh c«ng
nghiÖp dÇu khÝ ViÖt Nam” cña Tr¬ng Thiªn, TCDK sè
7.1987; “XÝ nghiÖp liªn doanh Vietsovpetro, thµnh qu¶ cña
20 n¨m hîp t¸c ViÖt – X« vµ ViÖt – Nga trong lÜnh vùc dÇu
khÝ” cña NguyÔn Giao, TCDK th¸ng 11.2001; “Vietsovpetro
– BiÓu tîng cao ®Ñp cña t×nh h÷u nghÞ vµ hîp t¸c ViÖt Nam
– Liªn bang Nga” cña TrÇn Lª §«ng, TCDK sè 6.2005; “25
n¨m hîp t¸c ViÖt Nam – Nga trong khu«n khæ XÝ nghiÖp liªn
doanh Vietsovpetro” cña Bïi §øc H¹nh, TCDK sè 7.2006; “Hîp
4
t¸c ViÖt Nam – Liªn bang Nga nh÷ng chÆng ®êng lÞch sö
kh«ng thÓ nµo quªn”, cña Bïi §øc H¹nh, TrÇn Hoµng Anh,
TCDK sè 7.2005.
Qua kh¶o s¸t nguån t liÖu, chóng t«i rót ra mét sè nhËn
xÐt sau ®©y:
Hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang Nga vÒ lÜnh
vùc dÇu khÝ trong khu«n khæ Vietsovpetro ®· thu hót ®îc
sù quan t©m cña nhiÒu nhµ nghiªn cøu. §©y thùc sù lµ
nguån t liÖu rÊt cÇn thiÕt gióp chóng t«i cã mét c¸i nh×n
toµn diÖn h¬n ®Õn vÊn ®Ò ®Ò tµi ®Æt ra. Nh÷ng c«ng
tr×nh mµ chóng t«i dÉn ë trªn ®· Ýt nhiÒu ®Ò cËp ®Õn
Hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang Nga vÒ lÜnh
vùc dÇu khÝ trong khu«n khæ Vietsovpetro. Tuy nhiªn, ®a
sè c¸c c«ng tr×nh còng chØ míi ph¶n ¸nh ®îc mét c¸ch
kh¸i qu¸t vÊn ®Ò mµ ®Ò tµi chóng t«i ®Æt ra. Nh vËy cã
thÓ nãi r»ng Hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang
Nga vÒ lÜnh vùc dÇu khÝ trong khu«n khæ Vietsovpetro vÉn
cha cã c«ng tr×nh nµo hoµn chØnh vµ cã hÖ thèng, díi gãc
®é sö häc.
Tõ nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu nãi trªn, chóng t«i cè g¾ng
®Ó xö lý t liÖu, lùa chän, ph©n tÝch vµ tæng hîp nh»m gi¶i
quyÕt vÊn ®Ò theo néi dung ®Ò tµi ®ßi hái. Trong qu¸
tr×nh lµm luËn v¨n, chóng t«i tham kh¶o, tiÕp thu chän läc
vµ tõ gãc ®é lÞch sö, tËp trung tr×nh bµy mét c¸ch cã hÖ
thèng cô thÓ Hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang
Nga vÒ lÜnh vùc dÇu khÝ trong khu«n khæ Vietsovpetro
®Õn hÕt n¨m 2008.
5
3. Môc ®Ých, nhiÖm vô cña ®Ò tµi
3.1. Môc ®Ých
Tõ viÖc tr×nh bµy cã hÖ thèng, toµn diÖn, sÏ cung cÊp
cho ngêi häc kiÕn thøc vÒ lÞch sö hîp t¸c kinh tÕ ViÖt Nam
trong thêi kú hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt lµ quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai
níc ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang Nga trong lÜnh vùc dÇu
khÝ.
T×m hiÓu nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn quan hÖ hîp t¸c trong lÜnh vùc dÇu khÝ gi÷a hai níc,
®ång thêi chØ ra nh÷ng mÆt thuËn lîi, khã kh¨n vµ triÓn
väng cho thêi k× míi.
3.2. NhiÖm vô
Nghiªn cøu ®Ò tµi nµy ®Æt ra mét sè nhiÖm vô sau
®©y:
- T×m hiÓu nh÷ng c¬ së h×nh thµnh, nh÷ng nh©n tè t¸c
®éng ®Õn mèi quan hÖ hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«,
Liªn bang Nga trong khu«n khæ Vietsovpetro.
- HÖ thèng ho¸ vÒ hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn
bang Nga trong th¨m dß ®Þa chÊt vµ khai th¸c dÇu khÝ
trong khu«n khæ Vietsovpetro, lµ c¬ së cho viÖc tr×nh bµy
néi dung c¬ b¶n cña ®Ò tµi.
- Tõ thùc tiÔn cña qu¸ tr×nh quan hÖ hîp t¸c gi÷a ViÖt
Nam vµ Liªn X«, Liªn bang Nga vÒ lÜnh vùc dÇu khÝ trong
khu«n khæ Vietsovpetro, chóng t«i luËn gi¶i nh÷ng mÆt
thuËn lîi, khã kh¨n vµ mét sè triÓn väng trong t¬ng lai.
4. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
4.1.
§èi tîng nghiªn cøu
6
Hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang Nga vÒ lÜnh
vùc dÇu khÝ trong khu«n khæ Vietsovpetro chñ yÕu trong
t×m kiÕm th¨m dß ®Þa chÊt vµ khai th¸c dÇu khÝ. Tuy
nhiªn ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ Vietsovpetro trong sù hîp t¸c Êy
®Ò tµi kh«ng thÓ kh«ng ®Ò cËp ®Õn qu¸ tr×nh ra ®êi,
ph¸t triÓn cña Vietsopetro.
4.2. Ph¹m vi nghiªn cøu
Thêi gian tõ 1981 (ký hiÖp ®Þnh hîp t¸c dÇu khÝ) ®Õn
nay.
Néi dung: §Ò tµi nghiªn cøu sù hîp t¸c th¨m dß ®Þa chÊt
vµ khai th¸c dÇu khÝ gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang
Nga do Vietsovpetro thùc hiÖn. Tõ ®ã kh¼ng ®Þnh vai trß
cña Vietsovpetro trong mèi quan hÖ hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam
vµ Liªn X«, Liªn bang Nga. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh
triÓn väng hîp t¸c.
Ngoµi ph¹m vi thêi gian vµ néi dung giíi h¹n trªn, nh÷ng
vÊn ®Ò kh¸c kh«ng n»m trong khung nghiªn cøu cña ®Ò
tµi.
5. Nguån tµi liÖu vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
5.1. Nguån tµi liÖu
Nguån tµi liÖu gèc: C¸c v¨n kiÖn cña §¶ng vÒ hîp t¸c víi
Liªn X«, Liªn bang Nga; C¸c HiÖp ®Þnh hîp t¸c gi÷a ViÖt
Nam vµ Liªn X«, Liªn bang Nga; C¸c bµi ph¸t biÓu cña l·nh
®¹o ViÖt Nam, Liªn X«, Liªn bang Nga; C¸c b¸o c¸o tæng
kÕt, ph¬ng híng cña Vietsovpetro vµ ngµnh DÇu khÝ ViÖt
Nam. Sè liÖu cña Vietsovpetro cung cÊp.
7
Nguån tµi liÖu nghiªn cøu: Th viÖn Quèc gia ViÖt Nam; Th
viÖn ViÖn DÇu khÝ ViÖt Nam; Th viÖn ViÖn nghiªn cøu khoa
häc vµ thiÕt kÕ biÓn cña Vietsovpetro; Phßng truyÒn thèng
cña Vietsovpetro; Phßng truyÒn thèng cña TËp ®oµn DÇu
khÝ Quèc gia ViÖt Nam; Sè liÖu do XÝ nghiÖp liªn doanh
Vietsovpetro cung cÊp; Tham kh¶o Internet.
5.2.Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña luËn v¨n
Trªn c¬ së thu thËp ®îc, b»ng ph¬ng ph¸p luËn M¸c –
Lªnin vµ c¸c ph¬ng ph¸p luËn nghiªn cøu lÞch sö, chóng t«i
cè g¾ng t¸i hiÖn kh¸ch quan ch©n thùc vÒ Hîp t¸c gi÷a
ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang Nga vÒ th¨m dß ®Þa chÊt vµ
khai th¸c dÇu khÝ trong khu«n khæ Vietsovpetro tõ 1981
®Õn nay.
Trong ®ã, ®Ò tµi chñ yÕu sö dông ph¬ng ph¸p lÞch sö
kÕt hîp víi ph¬ng ph¸p logÝc vµ c¸c ph¬ng ph¸p bé m«n
nh»m gi¶i quyÕt triÖt ®Ó c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra.
Quan ®iÓm cña §¶ng vÒ c¸c vÊn ®Ò hîp t¸c quèc tÕ, ®êng lèi ®èi ngo¹i còng ®îc qu¸n triÖt trong qu¸ tr×nh nghiªn
cøu. Ngoµi ra, luËn v¨n cßn sö dông c¸c ph¬ng ph¸p chuyªn
ngµnh vµ liªn ngµnh nh: tæng hîp, thèng kª, ph©n tÝch, ®èi
chiÕu, so s¸nh, suy luËn l«gÝc ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò
mµ luËn v¨n ®Æt ra.
6. §ãng gãp cña luËn v¨n
§a ra mét c¸i nh×n toµn diÖn díi gãc ®é sö häc vÒ qu¸
tr×nh hîp t¸c th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ gi÷a ViÖt Nam
vµ Liªn X«, Liªn bang Nga trong khu«n khæ Vietsovpetro.
8
Bíc ®Çu ®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng lîi Ých mµ ViÖt Nam thu ®îc
trong qu¸ tr×nh hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«, Liªn bang
Nga trong khu«n khæ Vietsovpetro.
Nh÷ng kÕt qu¶ thu ®îc, luËn v¨n cã thÓ dïng lµm tµi liÖu
tham kh¶o cho nh÷ng ai quan t©m tíi mèi quan hÖ gi÷a ViÖt
Nam vµ Liªn X«, Liªn bang Nga ®Æc biÖt trong lÜnh vùc dÇu
khÝ, ®ång thêi gãp phÇn t×m hiÓu vÒ hîp t¸c víi níc ngoµi
trong dÇu khÝ.
7. Bè côc cña luËn v¨n
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, tµi liÖu tham kh¶o, néi
dung cña luËn v¨n ®îc bè côc thµnh ba ch¬ng.
Ch¬ng 1: C¬ së cña sù Hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X«,
Liªn bang Nga vÒ lÜnh vùc dÇu khÝ trong khu«n khæ XÝ
nghiÖp liªn doanh Vietsovpetro
Ch¬ng 2: Hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X« vÒ lÜnh vùc
dÇu khÝ trong khu«n khæ XÝ nghiÖp liªn doanh Vietsovpetro
Ch¬ng 3: Hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn bang Nga vÒ
lÜnh vùc dÇu khÝ trong khu«n khæ XÝ nghiÖp liªn doanh
Vietsovpetro
9
b. Néi dung
Ch¬ng 1
C¬ së cña sù hîp t¸c gi÷a viÖt nam vµ liªn x«, liªn
bang nga vÒ lÜnh vùc dÇu khÝ trong khu«n khæ xÝ
nghiÖp liªn doanh vietsovpetro
1.1. DÇu khÝ và vai trß cña dÇu khÝ trong nÒn kinh
tÕ quèc d©n
Dầu mỏ và khí đốt là một loại tài nguyên khoáng sản quý mà thiên nhiên
ban tặng cho con người. So với các khoáng sản khác như: than đá, đồng, chì,
nhôm, sắt…thì dầu khí được con người biết đến và sử dụng tương đối muộn
hơn.
Dầu mỏ và khí đốt là hợp chất hyđrocacbon được khai thác lên từ lòng đất,
thường ở thể lỏng và thể khí. Ở thể khí, chúng bao gồm khí thiên nhiên và khí
đồng hành. Khí thiên nhiên là toàn bộ hyđrocacbon ở thể khí khai thác từ
giếng khoan bao gồm cả khí ẩm, khí khô. Khí đồng hành là khí tự nhiên nằm
10
trong các vỉa dầu dưới dạng mũ khí hoặc khí hoà tan và được khai thác đồng
thời với dầu thô.
Trong bảng tuần hoàn Menđêlêép, các nguyên tố cacbon và hyđro có đặc
tính kỳ diệu là trong các điều kiện nhiệt độ và áp suất khác nhau chúng kết
hợp và tạo thành những hợp chất hyđrocacbon khác nhau. Loài người đã sớm
biết sử dụng đặc tính quý giá để phục vụ nhu cầu cuộc sống của mình.
Dầu mỏ và khí đốt thiên nhiên đều là loại khoáng sản năng lượng, có tính
“linh động” cao. Sau nữa, chúng có bản chất sinh thành, di cư, tích tụ gần
giống nhau. Giống như nhiều loại tài nguyên khoáng sản khác, dầu khí được
hình thành do kết quả quá trình vận động phức tạp lâu dài hàng triệu năm về
vật lý, hóa học, địa chất, sinh học...trong vỏ trái đất. Theo quan điểm của
nhiều nhà nghiên cứu, dầu mỏ và khí đốt thiên nhiên đều được hình thành từ
các đá có chứa vật chất hữu cơ (gọi là đá mẹ) bị chôn vùi dưới điều kiện áp
suất và nhiệt độ nhất định. Sau đó chúng di chuyển đến nơi đất đá có độ rỗng
nào đó (đá chứa) và tích tụ lâu dài ở đó nếu có những lớp đá chắn đủ khả
năng giữ chúng (đá chắn).
Công nghiệp khí và công nghiệp dầu có những đặc thù khác hẳn nhau.
Trước hết, do tính linh động của khí, mỏ khí được khai thác với số rất ít giếng
khoan nhưng vẫn đảm bảo hệ số thu hồi cao. Mặt khác, do giá trị thể tích của
khí thấp hơn nhiều lần nên giá vận chuyển, tàng trữ của khí cao, làm quá trình
thương mại hóa khí thiên nhiên diễn ra chậm hơn thương mại hoá dầu mỏ.
Thông thường, dầu mỏ sau khi khai thác có thể xử lý, tàng trữ và xuất khẩu
ngay. Khí thiên nhiên đòi hỏi phải có một kết cấu hạ tầng đủ mạnh để vận
chuyển vào bờ, xử lý và phải có thị trường tiêu thụ. Thêm nữa, quá trình xử lý
và dòng sản phẩm cũng như phương thức phân phối các sản phẩm khí và dầu
cũng hoàn toàn khác nhau. Nhìn chung, công nghiệp khí đòi hỏi đầu tư lớn
hơn, đồng bộ hơn. Đồng bộ không chỉ trong ngành dầu khí, mà còn giữa
ngành dầu khí với các ngành công nghiệp khác như điện, phân bón, nhựa,
11
v.v... Điều này tạo nên những mối liên hệ chặt chẽ giữa công nghiệp dầu khí
với các ngành công nghiệp khác.
Phương pháp tìm kiếm, thăm dò và khai thác các mỏ dầu và khí đốt có rất
nhiều điểm giống nhau. Hơn nữa, trong nhiều trường hợp, các tích tụ dầu mỏ
và khí đốt thường đi liền nhau, vì vậy, các nhà đầu tư luôn sẵn sàng nghiên
cứu, phát triển, khai thác cả hai nguyên liệu này cùng lúc. Cũng vì vậy, người
ta quen gọi ghép công nghiệp dầu mỏ và công nghiệp khí đốt thành một tên
chung là công nghiệp dầu khí.
Dầu khí được gọi là "Vàng đen” đóng vai trò quan trọng trong đời sống
kinh tế toàn cầu. Dầu khí mang lại lợi nhuận siêu ngạch khổng lồ cho các
quốc gia và dân tộc trên thế giới đang sở hữu và tham gia trực tiếp kinh doanh
nguồn tài nguyên trời cho này.
Từ địa vị chưa mấy được chú ý vào đầu thế kỷ XX, dầu mỏ, với tư cách
một nhân tố tạo nên sức mạnh quốc gia, đã khẳng định tầm quan trọng của nó
ngay trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, khi những chiếc máy bay chạy bằng
động cơ đốt trong soán ngôi của các phương tiện di chuyển dùng ngựa và
than. Đến giữa thế kỷ XX, rất ít người còn hoài nghi về vai trò quan trọng
không thể thiếu của dầu mỏ trong cán cân năng lượng toàn cầu. Nửa cuối thế
kỷ XX, thế giới chứng kiến sự bứt phá và chiếm lĩnh vị trí thống soái của dầu
mỏ và khí thiên nhiên với nền công nghiệp và dịch vụ xã hội, bỏ xa nhiên liệu
hóa thạch truyền thống là than đá. Những năm đầu của thế kỷ XXI này đang
đánh dấu sự vươn lên ngoạn mục của dầu mỏ và khí đốt khi các quốc gia giàu
hai nguồn tài nguyên này dường như đang có khả năng khuynh đảo ít nhất là
một phần của thế giới văn minh bằng cách đóng hay mở các giếng dầu hoặc
các đường ống dẫn khí. Mấy năm nay, Iran vẫn bướng bỉnh với các nghị
quyết của Liên hợp quốc và các cường quốc Âu - Mĩ về vấn đề hạt nhân cũng
dựa vào thế có trữ lượng dầu gần 20 tỷ tấn, chỉ đứng sau Arập Xêút.
Vênêzuêla, một trong những nước có trữ lượng dầu khổng lồ, cũng tỏ ra hết
sức ngang ngạnh trong quan hệ với Mĩ. Quan hệ Nga – Ukraine, Nga –
12
Belarus cũng lóc ấm (thậm chí đã quyết định thành lập Liên bang với nhau),
lúc lạnh cũng vì khí đốt. Rồi Trung Quốc, quốc gia có tốc độ phát triển kinh
tế cùng với tốc độ tăng trưởng nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới (trong khi
nguồn tài nguyên trong nước có hạn), đã có những hoạt động hết sức mạnh
mẽ để đẩy mạnh quan hệ hợp tác kinh tế với hầu hết các nước châu Phi cũng
nhằm vào nguồn tài nguyên dầu khí từ lục địa này.
Hiện nay, trong cán cân năng lượng, dầu khí vẫn giữ vai trò quan trọng
nhất so với các dạng năng lượng khác. “Cùng với than đá, dầu khí chiếm tới
90% tổng tiêu thụ năng lượng toàn cầu” [73;20].
Không ít các cuộc chiến tranh, các cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị
có nguyên nhân sâu xa từ các hoạt động cạnh tranh sản xuất kinh doanh trong
lĩnh vực dầu khí. Kể từ cuộc khủng hoảng kinh tế của các nước châu Á đến
nay, không một vấn đề nào tác động mạnh đến toàn cầu bằng vấn đề tăng giá
nhiên liệu trong nh÷ng n¨m vừa qua.
Không phải ngẫu nhiên mà giá cổ phiếu của các công ty sản xuất kinh
doanh dầu khí biến động tùy thuộc rất lớn vào các kết quả tìm kiếm thăm dò
của chính các công ty đó ở trên thế giới. Lợi dụng hiện tượng biến động này,
không ít các thông tin không đúng sự thật về các kết quả thăm dò dầu khí
được tung ra làm điêu đứng các nhà đầu tư chứng khoán trên lĩnh vực này,
thậm chí làm khuynh đảo cả quyết sách của các quốc gia.
“Có thể nói, dầu mỏ đã trở thành động lực phát triển của thế giới trên con
đường tiến tới văn minh, đồng thời cũng là nguyên nhân gây ra biết bao biến
động xã hội để tàn phá nền văn minh đó.” [12;25]
Đối với nước ta, vai trò và ý nghĩa của dầu khí càng trở nên quan trọng
trong thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Không chỉ là vấn đề thu nhập kinh tế đơn thuần, trong những năm qua dầu
khí đã đóng góp phần đáng kể vào ngân sách quốc gia, làm cân đối hơn cán
cân xuất nhập khẩu thương mại quốc tế, góp phần tạo nên sự phát triển ổn
định nước nhà trong những năm đầu đầy khó khăn của thời kỳ đổi mới.
13
Hơn thế nữa, sự ra đời của ngành dầu khí đánh dấu một sự kiện lớn trong
lịch sử phát triển nền kinh tế quốc dân Việt Nam – ngành kinh tế hoàn toàn
mới – ngành công nghiệp dầu khí. Trên một ý nghĩa nhất định, từ thế bị động
ta chuyển sang thế chủ động trong việc thu hút vốn đầu tư, tiếp thu công nghệ
hiện đại của nước ngoài, phát triển ngành nghề dịch vụ, giải quyết công ăn
việc làm..
Đặc biệt, rồi đây lĩnh vực chế biến dầu khí (khâu hạ nguồn) phát triển,
ngành dầu khí có thể chủ động đảm bảo cung cấp nhiên liệu cho các ngành
kinh tế quốc dân đồng thời cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp hoá dầu,
nhất là nguyên liệu sản xuất sợi tổng hợp cho ngành công nghiệp dệt may, sản
xuất phân đạm, chất nổ, chất dẻo, nguyên liệu cho các ngành công nghiệp
khác như dầu nhờn, nhựa đường, chất tổng hợp….Theo đó sự phát triển của
lĩnh vực hạ nguồn sẽ góp phần đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành
Dầu khí Việt Nam.
1.2. Vµi nÐt vÒ ngµnh DÇu khÝ Liªn X«
Liªn X« lµ mét trong nh÷ng níc cã nÒn c«ng nghiÖp l©u
®êi nhÊt trªn thÕ giíi. C«ng nghiÖp dÇu cña níc Nga ®· cã tõ
thÕ kû XIX. Trong thêi gian Êy, trªn ®Êt níc Nga – ngêi ta
thÊy cã c¸c m¹ch dÇu rØ ra trong nhiÒu n¨m, ®Æc biÖt vïng
Capca.
N¨m 1900, níc Nga míi chØ khai th¸c ®îc 10 triÖu tÊn dÇu
tõ 1700 giÕng khoan (víi chiÒu s©u trung b×nh 300m) cña
mét vïng hÑp thuéc b¸n ®¶o Apser«n ë gÇn Bacu. Lóc ®ã
con sè nµy chiÕm h¬n nöa tæng s¶n lîng dÇu thÕ giíi. Tríc
c¸ch m¹ng th¸ng Mêi níc Nga míi chØ cã hai vïng Bacu vµ
Gr«zni cho dÇu khai th¸c, hai vïng nµy chiÕm 96% sè dÇu
cña níc Nga lóc ®ã. Trong c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ
cña Liªn X«, c«ng nghiÖp nÆng mµ næi bËt trong ®ã lµ
14
ngµnh n¨ng lîng lu«n ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Cïng víi ®iÖn,
dÇu má lµ nguån n¨ng lîng chñ yÕu ®îc Liªn X« tËp trung
ph¸t triÓn. Sau ®¹i chiÕn thÕ giíi lÇn thø hai møc khai th¸c
dÇu ë Liªn X« kh«ng ngõng t¨ng lªn. Trong nh÷ng n¨m
1930, nhê t×m ra vïng chøa dÇu khæng lå ë Vonga – Uran
nªn møc khai th¸c ®· t¨ng rÊt nhanh. S¶n lîng cña vïng nµy
®· vît rÊt nhanh vïng Bacu. §Õn ®Çu nh÷ng n¨m 1950, Liªn
X« l¹i ph¸t hiÖn ra mét vïng chøa dÇu khÝ lín ®ã lµ vïng T©y
Xibiai, ë ®©y ph¸t hiÖn ®îc 120 má víi 58 má dÇu, 47 má
khÝ vµ 15 má dÇu khÝ.
Vµo gi÷a nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX, Liªn X« cã gÇn
500 má dÇu khÝ ®ang ®îc khai th¸c. S¶n lîng khai th¸c dÇu
má vµ khÝ thiªn nhiªn cña Liªn X« kh«ng ngõng t¨ng lªn vµ
lu«n lµ mét trong nh÷ng níc dÉn ®Çu thÕ giíi. “Tõ 1974, Liªn
X« ®· vît MÜ vÒ s¶n xuÊt dÇu má: 1974, Liªn X« - 459 triÖu
tÊn; MÜ – 435 triÖu tÊn; n¨m 1975, Liªn X« - 491 triÖu tÊn;
MÜ – 410 ®Õn 415 triÖu tÊn”. [39;92]
Trong c«ng t¸c th¨m dß dÇu khÝ nãi chung ë Liªn X« lu«n
®¶m b¶o sù c©n ®èi gi÷a c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ngµnh
dÇu khÝ víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c. Tríc hÕt lµ vÊn ®Ò
®Çu t vèn, Liªn X« rÊt chó träng ®Õn viÖc lµm thÕ nµo ®Ó
ph¸t triÓn c¸c má míi vµ t¨ng thªm tr÷ lîng víi sè vèn ®Çu t
ban ®Çu rÊt h¹n chÕ. Liªn X« rÊt chó träng ®Õn c«ng t¸c
nghiªn cøu tæng hîp vµ c¬ së lý thuyÕt cña c¸c ph¬ng ph¸p
th¨m dß dÇu khÝ. “Chi phÝ cho gi¸ thµnh c«ng t¸c t×m kiÕm
– th¨m dß dÇu khÝ cña Liªn X« chiÕm kho¶ng 25% sè vèn
15
®Çu t cho c«ng nghiÖp dÇu khÝ. Hµng n¨m, hiÖu qu¶ c«ng
t¸c t×m kiÕm – th¨m dß ®¹t trung b×nh 20%” [56;123].
ë Liªn X«, viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ phô thuéc vµo
sè lîng lç khoan s©u ®Ó ph¸t hiÖn ra mét má. ChÝnh v×
thÕ, Liªn X« ®· kh«ng ngõng nghiªn cøu ®Ó c¶i tiÕn c¸c ph¬ng ph¸p, c¶i tiÕn thiÕt bÞ sao cho cã thÓ x¸c ®Þnh chÝnh
x¸c c¸c lîng th«ng tin ë díi s©u, dù kiÕn c¸c triÓn väng cã
chøa dÇu cña c¸c cÊu t¹o díi ®Êt mét c¸ch chÝnh x¸c b»ng
c¸c ph¬ng ph¸p nhanh vµ rÎ tiÒn nhÊt, chñ yÕu lµ c¸c ph¬ng ph¸p ®Þa chÊt - ®Þa vËt lý nhê kÕt qu¶ nghiªn cøu
tæng hîp vÒ c¸c quy luËt c¬ b¶n cña ®Þa chÊt dÇu khÝ, h¹n
chÕ ®Õn møc tèi thiÓu khèi lîng khoan s©u. Liªn X« kh«ng
®i theo con ®êng cña Mü ch¹y theo sè l¬ng lç khoan vµ mÐt
khoan. VÊn ®Ò t¨ng hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c khoan lµ hÕt søc
cÇn thiÕt. Do ®ã Liªn X« ®· nghiªn cøu vµ c¶i tiÕn tÊt c¶
c¸c ph¬ng ph¸p øng dông cho ®Þa chÊt dÇu khÝ.
Trong ph¬ng ph¸p ®Þa chÊt, Liªn X« ®· ph¸t triÓn c¸c
khoa häc dù ®o¸n, chuyÓn c¸c th«ng tin ®Þa chÊt sang sè
liÖu to¸n häc ®a vµo m¸y tÝnh ®iÖn tö ®Ó chän ph¬ng ¸n
tèi u nhÊt. §ång thêi Liªn X« cßn lîi dông c¸c ph¬ng ph¸p
nghiªn cøu ®Þa h×nh, ¶nh m¸y bay vµ vÖ tinh nh©n t¹o,
cÊu tróc ®Þa chÊt trªn mÆt... tæng hîp thµnh nh÷ng ph¬ng
ph¸p dù ®o¸n míi cã sù hç trî ®¾c lùc cña to¸n häc tÝnh
to¸n vµ c¸c m¸y tÝnh ®iÖn tö cã ®é chÝnh x¸c cao.
§èi víi c«ng t¸c ®Þa vËt lý, Liªn X« c¶i tiÕn vµ øng dông
réng r·i c¸c ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh cÊu t¹o víi ®é chÝnh x¸c
cao, mµ chñ yÕu lµ ph¬ng ph¸p ®Þa chÊt ph¶n x¹, nh ph16
¬ng ph¸p ®iÓm s©u chung (OGT), biÓu ®å sãng ngîc(MOG), ®Þa chÊt lç khoan (SK) vµ cã khoan th«ng sè hç trî.
Liªn X« cßn sö dông c¸c ph¬ng ph¸p mang tÝnh chÊt t×m
kiÕm trùc tiÕp nh ph¬ng ph¸p ®Þa chÊn thu sãng ®Þnh híng (RNP), träng lùc chÝnh x¸c, ph¬ng ph¸p th¨m dß ®iÖn
theo c¸c tiªu chuÈn ®iÖn dùa trªn m¹ng líi khoan s©u, ®Õn
c¸c chiÒu s©u 7 – 10 km vµ s©u h¬n n÷a b»ng nh÷ng m¸y
thu sãng ®éng ®Êt tù nhiªn “Zemla”. Ph¬ng ph¸p ghi tõ ®îc
øng dông réng r·i ®Ó ®óc kÕt tù ®éng c¸c tµi liÖu vµ vÏ c¸c
mÆt c¾t ®Þa chÊt. C¸c thiÕt bÞ vµ c¸c ph¬ng ph¸p vÒ mÆt
®Þa vËt lý nªu trªn ®· n©ng cao ®¸ng kÓ hiÖu qu¶ cña
c«ng t¸c th¨m dß ®Þa chÊn.
“Vµo nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX, Liªn X« cã gÇn 2500
®éi ®Þa vËt lý th¨m dß ®ang tiÕn hµnh c¸c c«ng tr×nh
nghiªn cøu phøc t¹p” [56;125]. C¸c nhµ ®Þa chÊt th¨m dß
Liªn X« ®· ®ãng gãp mét phÇn lín vµo viÖc ph¸t hiÖn c¸c
má dÇu khæng lå ë T©y Xibia, vïng Pªc«ra, b¸n ®¶o
Manguxl¾c, Ucraina, Bel«ruxia, Pecm¬ vµ vïng bê biÓn
Azecbaijan.
Trong c«ng t¸c khoan nhÊt lµ khoan s©u, tèc ®é khoan
cña Liªn X« so víi c¸c níc kh¸c cßn chËm. Do ®ã Liªn X« ®·
ra søc hiÖn ®¹i ho¸ c¸c thiÕt bÞ khoan vµ dÔ dµng khoan
xuèng c¸c cÊu tróc ®Þa chÊt phøc t¹p. Liªn X« ®· n©ng cao
c«ng suÊt m¸y khoan, chÕ ®é khoan tèi u vµ hîp lý ho¸ tæ
chøc. Tõ 1965, Liªn X« ®· dïng khoan tuabin thay cho khoan
r«to. C¸c m¸y khoan tuabin ®· gióp cho khoan dÔ dµng ë
c¸c giÕng khoan theo híng ë miÒn nói, c¸c chç dèc thµnh vµ
17
ë ven biÓn. Khoan tuabin gióp cho Liªn X« ®¹t ®îc nh÷ng
chiÒu s©u tíi 4000 – 5000 m. Liªn X« còng sö dông c¸c luìi
khoan b»ng kim c¬ng. C¸c th¸p khoan ®îc trang bÞ c¸c mãc
treo tù ®éng vµ c¸c têi h¬i ®Ó th¸o l¾p èng khoan ®îc dÔ
dµng. C¸c th¸p khoan ®îc trang bÞ b»ng c¸c thiÕt bÞ tù
®éng hãa qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn vµ kÐo h¹ cÇn ®Ó gi¶m
thêi gian trong c¸c lç khoan s©u. §ång thêi Liªn X« ph¸t
triÓn c¸c lo¹i m¸y ®æi ¸p cã kh¶ n¨ng chÞu ®îc ¸p suÊt 350
– 700 at vµ c¶i tiÕn hÖ thèng ®æ xi m¨ng vµ dung dÞch
khoan. Liªn X« ®· chÕ t¹o c¸c lo¹i m¸y khoan l¾p s½n tõng
bé phËn lín ®Ó chuyÓn ®Õn n¬i sö dông ®îc dÔ dµng.
“Hµng n¨m Liªn X« s¶n xuÊt 500 th¸p khoan s©u vµ 1500 –
1600 thiÕt bÞ c¸c lo¹i dïng cho c¸c giÕng th¨m do vµ lÊy
mÉu, c¸c giÕng nghiªn cøu ®Þa vËt lý. ThiÕt bÞ khoan cña
Liªn X« ®îc sö dông réng r·i ë nhiÒu vïng trong níc vµ xuÊt
khÈu ra níc ngoµi” [56;128].
Trong c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc dÇu khÝ vµ tæng hîp
c¸c tµi liÖu ®Þa chÊt vËt lý, c¸c nhµ khoa häc Liªn X«, ®Æc
biÖt lµ c¸c viÖn sÜ ViÖn hµn l©m khoa häc Liªn X«, ®· gãp
phÇn rÊt quan träng vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ
nguån gèc dÇu má. C¸c nhµ khoa häc ®· ®Ò ra vµ theo
thuyÕt nguån gèc khoa häc h÷u c¬ cña dÇu má nh M.V.
L«m«n«xèp, V.I. Verna®xki, G.V. Abikh, I.M. Gubkin. C¸c
nhµ khoa häc næi tiÕng nµy ®· nghiªn cøu s©u s¾c vÒ c¸c
lÜnh vùc lín cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ thµnh phÇn,
®iÒu kiÖn thÓ n»m cña dÇu má, c¸c quy luËt ph©n bè cña
dÇu má trong lßng ®Êt. Nhê c«ng t¸c nghiªn cøu tæng hîp
18
tèt cã lý luËn s©u s¾c, c¸c nhµ nghiªn cøu vÒ ®Þa chÊt dÇu
khÝ Liªn X« ®· gãp phÇn t×m ra c¸c vïng chøa dÇu khæng lå
ë T©y Xibia, vïng Vonga – Uran, vïng Manguxl¾c vµ ®ang
tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c nghiªn cøu ë vïng thÒm lôc ®Þa Liªn
X« víi diÖn tÝch tæng céng 2,5 triÖu kil«mÐt vu«ng. §ång
thêi, hä ¸p dông ph¬ng ph¸p th¨m dß trùc tiÕp dÇu khÝ
b»ng c¸c ph¬ng ph¸p ®Þa vËt lý hiÖn ®¹i.
Nh vËy, Liªn X« sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai lµ níc cã
tiÒm lùc lín vÒ dÇu khÝ, ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c dÇu
khÝ cña Liªn X« còng t¬ng ®èi ph¸t triÓn. NhiÒu thµnh tùu
míi cña khoa häc c«ng nghÖ ®· ®îc øng dông hiÖu qu¶ vµo
ngµnh dÇu khÝ. §iÒu ®ã ®· dÉn s¶n lîng khai th¸c dÇu khÝ
ë Liªn X« kh«ng ngõng t¨ng cao. Tû träng dÇu má vµ khÝ
®èt dÇn chiÕm vÞ trÝ chñ yÕu trong c¬ cÊu nhiªn liÖu cña
Liªn X«. “N¨m 1965, tû träng cña dÇu má vµ khÝ ®èt chiÕm
h¬n mét n÷a c¬ cÊu nhiªn liÖu cña Liªn X«, n¨m 1972 –
61,8% vµ ®Õn cuèi nh÷ng n¨m 70 (cña thÕ kû XX) chiÕm
kho¶ng 2 phÇn 3” [39;91]
Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i
cña Liên Xô lµ tÝch cùc giúp đỡ các nước xã hội chủ nghĩa anh em về vật
chất và tinh thần, tạo nên những điều kiện thuận lợi cho các nước anh em tiến
hành cách mạng xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Sù ra ®êi cña Uû ban kinh tÕ ®èi ngo¹i (CKES) vµo n¨m
1957 ®¸nh dÊu mét bíc ph¸t triÓn míi cña ho¹t ®éng kinh
tÕ ®èi ngo¹i Liªn X«: Kh«ng chØ dõng l¹i ë bu«n b¸n quèc
tÕ mµ b¾t ®Çu tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt quèc tÕ
díi h×nh thøc cÊp tÝn dông vµ trî gióp kinh tÕ kü thuËt cho
19
c¸c níc XHCN vµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. ViÖc hîp t¸c víi
Liªn X«, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc dÇu khÝ lµ rÊt thuËn lîi.
1.3. Vµi nÐt vÒ ngµnh DÇu khÝ ViÖt Nam
ViÖt Nam tr¶i qua gÇn mét thÕ kØ Ph¸p x©m lîc (18581954) lµ thêi k× mµ thÕ giíi cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn khæng
lå vÒ c«ng nghiÖp dÇu khÝ. Do chÝnh s¸ch khai th¸c thuéc
®Þa chØ chó träng nh÷ng mèi lîi tríc m¾t cña thùc d©n
Ph¸p, qu¸ tr×nh th¨m dß, t×m kiÕm dÇu khÝ ë ViÖt Nam
diÔn ra t¬ng ®èi muén vµ chËm ch¹p h¬n c¸c níc trong khu
vùc. “Cho ®Õn cuèi 1954, cha cã mét c«ng tr×nh nµo vÒ
t×m kiÕm, th¨m dß mét c¸ch cã hÖ thèng ®îc xóc tiÕn”
[73;28].
1.3.1. Chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh
vÒ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp dÇu khÝ ViÖt Nam
Cuối năm 1954 đầu năm 1955, ngay từ những ngày đầu được giải phóng,
miền Bắc nước ta bước vào thời kỳ hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục
và phát triển kinh tế, Ðảng và Nhà nước đã có chủ trương hình thành ngành
công nghiệp dầu khí ở nước ta. Công tác nghiên cứu, tìm kiếm, thăm dò dầu
khí ở miền Bắc đã được Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa bắt đầu triển
khai một cách có hệ thống.
Sau cuéc ®i th¨m chÝnh thøc Liªn X« cña ®oµn ®¹i biÓu
ChÝnh phñ ViÖt Nam do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh dÉn ®Çu n¨m
1955, hai níc ViÖt Nam vµ Liªn X« ®· cã nh÷ng tho¶ thuËn
quan träng, “trong ®ã Liªn X« ®Æt ra ch¬ng tr×nh to lín vµ
dµi h¹n nh»m gióp ®ì ViÖt Nam toµn diÖn vÒ mäi mÆt ®Ó
nhanh chãng kh¾c phôc hËu qu¶ chiÕn tranh vµ b¾t ®Çu
x©y dùng l¹i ®Êt níc”.[58;1]
20
- Xem thêm -
.DOC 
166 
52 
114 
