Đăng ký Đăng nhập

Tài liệu Hộp số tự động TOYOTA

.PDF
151
278
80

Mô tả:

Lêi nãi ®Çu Cuèn Tµi LiÖu §µo T¹o nµy ®îc biªn so¹n cho c¸c kü thuËt viªn lµm viÖc t¹i nhµ Ph©n Phèi & §¹i Lý cña TOYOTA ë níc ngoµi sö dông. Cuèn nµy, “Ly Hîp vµ Hép Sè Thêng” lµ tËp 7 cña bé 18 cuèn Tµi LiÖu §µo T¹o cÊu thµnh Giai §o¹n 2 cña ch¬ng tr×nh ®µo t¹o kü n¨ng New TEAM mµ tÊt c¶ c¸c kü thuËt viªn ph¶i thµnh th¹o. Gi¶ng viªn nªn sö dông cuèn tµi liÖu nµy cïng víi cuèn Híng DÉn §µo T¹o. Tªn cña c¸c cuèn Tµi LiÖu §µo T¹o New TEAM Giai §o¹n 2 nh sau: TË p 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Híng dÉn ®µo t¹o TËp §éng C¬ X¨ng HÖ Thèng Nhiªn LiÖu HÖ Thèng §¸nh Löa HÖ Thèng KiÓm So¸t KhÝ X¶ EFI (HÖ Thèng Phun X¨ng §iÖn Tö) §éng C¬ Diesel Ly Hîp vµ Hép Sè Thêng Trôc C¸c §¨ng, Vi Sai, B¸n Trôc vµ CÇu Xe Hép Sè Tù §éng 10 11 12 13 14 15 16 17 Híng dÉn ®µo t¹o HÖ Thèng Treo HÖ Thèng L¸i Gãc ®Æt B¸nh Xe vµ Lèp Xe HÖ Thèng Phanh KiÕn Thøc C¬ B¶n VÒ §iÖn HÖ Thèng Khëi §éng HÖ Thèng N¹p §iÖn §iÖn Th©n Xe 18 HÖ Thèng Sëi Êm vµ §iÒu Hßa SÏ lµ kh«ng ®ñ nÕu chØ “biÕt” hay “HiÓu” - B¹n cÇn ph¶i thµnh th¹o mçi bµi thùc tËp ®Õn møc b¹n cã thÓ lµm ®îc ®iÒu ®ã. V× lý do nµy, cuèn Tµi LiÖu §µo T¹o nµy bao gåm c¶ phÇn Lý ThuyÕt vµ Thùc Hµnh. PhÇn ®Çu cña c¸c trang cã ký hiÖu ?? chØ ra ®©y lµ trang lý thuyÕt hoÆc lµ cã ký hiÖu ?? chØ ra r»ng ®©y lµ trang thùc hµnh: Còng xin lu ý r»ng ®èi víi c¸c quy tr×nh ®¹i tu, cuèn Tµi LiÖu §µo T¹o chØ bao gåm nh÷ng ®iÓm chÝnh cÇn ph¶i t×m hiÓu. H·y tham kh¶o cuèn CÈm Nang Söa Ch÷a t¬ng øng ®Ó biÕt thªm chi tiÕt. C¸c chó ý sau thêng xuÊt hiÖn trong cuèn tµi liÖu nµy víi ý nghÜa: Chó ý T×nh tr¹ng nguy hiÓm cã kh¶ n¨ng g©y nguy hiÓm cho ngêi nÕu kh«ng tu©n theo c¸c híng dÉn Lu ý Cã thÓ x¶y ra háng hãc cho xe hay c¸c bé phËn nÕu kh«ng tu©n theo c¸c híng dÉn Chó thÝch C¸c ®iÒu cÇn chó ý hay c¸c diÔn gi¶i mµ kh«ng n»m trong 2 môc trªn Tham kh¶o C¸c th«ng tin kh«ng cÇn ph¶i vît qua trong khi kiÓm tra chøng chØ TEAM, nhng cã thÓ cã Ých cho gi¶ng viªn & häc viªn ®Ó hiÓu s©u thªm vÒ chñ ®Ò TEAM: lµ viÕt t¾t cña “Technical Education for Automotive Masrery ”, mét ch ¬ng tr×nh ®µo t¹o ®îc chia ra thµnh 3 giai ®o¹n theo tr×nh ®é cña kü thuËt viªn. Ch¬ng tr×nh nµy cho phÐp kü thuËt viªn tham gia nh÷ng khãa ®µo t¹o t¬ng øng víi tr×nh ®é cña hä mét c¸ch cã hÖ thèng nhê ®ã gióp hä ®¹t ® îc kü n¨ng vµ hiÖu qu¶ cña mét kü thuËt viªn lµnh nghÒ trong thêi gian ng¾n nhÊt. Kh¸i qu¸t vÒ hép sè tù ®éng LÞch sö cña hép sè tù ®éng Cho ®Õn nöa ®Çu cña thËp kû Hép sè tù ®éng cã thÓ chia 70, hép sè ®îc TYOTA sö dông phæ thµnh hai lo¹i, chóng kh¸c nhau vÒ hÖ biÕn nhÊt lµ lo¹i hép sè thêng, nhng thèng sö dông ®Ó ®iÒu khiÓn chuyÓn b¾t ®Çu tõ n¨m 1977 víi viÖc giíi thiÖu sè vµ thêi ®iÓm khãa biÕn m«. Mét lo¹i hép sè tù ®éng A40D trªn xe CROWN, lµ ®iÒu khiÓn hoµn toµn b»ng thñy lùc, sè lîng hép sè tù ®éng t¨ng m¹nh (nh nã chØ sö dông hÖ thèng thñy lùc ®Ó cã thÓ thÊy ë trang sau). Ngµy nay, ®iÒu khiÓn, lo¹i kia lµ lo¹i ®iÒu khiÓn hép sè tù ®éng cã thÓ thÊy thËm chÝ ®iÖn, nã còng sö dông sè liÖu (chÕ ®é ngay c¶ trªn xe 4WD (hai cÇu chñ chuyÓn sè vµ khãa biÕn m«) lu trong ®éng) vµ xe t¶i nhá. ECU (bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö) ®Ó ®iÒu khiÓn. Lo¹i ®iÒu khiÓn ®iÖn bao gåm c¶ c¸c chøc n¨ng chuÈn ®o¸n vµ dù phßng ngoµi chøc n¨ng ®iÒu khiÓn chuyÓn sè vµ thêi ®iÓm khãa biÕn m« vµ ®îc gäi lµ ECT (hép sè ®iÒu khiÓn ®iÖn). AT* (Lo¹i ®iÒu khiÓn hoµn toµn thñy lùc) AT ECT* (lo¹i ®iÒu khiÓn ®iÖn) §iÒu khiÓn chuyÓn sè vµ thêi ®iÓm khãa ChuÈn ®o¸n Dù phßng Chøc n¨ng kh¸c 2 C¸c bé phËn truyÒn lùc cña hép sè tù ®éng ®iÒu khiÓn thñy lùc vµ ETC vÌ c¬ b¶n lµ gièng nhau, nhng ph¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn sang sè rÊt kh¸c nhau. Do ETC ®îc m« t¶ chi tiÕt trong phÇn kh¸c, nªn c¸c m« t¶ trong ch¬ng nµy sÏ chØ bao gåm hép sè tù ®éng lo¹i ®iÒu khiÓn hoµn toµn b»ng thñy lùc. §Æc tÝnh kü thuËt hép sè TOYOTA Lo¹i: 02-2TD(G)20, 02-2TD23, 02-2TD(G)25 KiÓu BiÕn m« hçn hîp, 3 b¸nh c«ng t¸c, ®iÒu khiÓn thuû lùc, c¬ cÊu hµnh tinh vi sai. Cã 3 cÊp tèc ®é tù ®éng HÖ sè biÕn ®æi m«men K0 = 2,86 Tû sè truyÒn: Sè 1 = 3,075 Sè 2 = 1,567 Sè 3 = 1,00 Sè lïi = 2,655  Sö dông dÇu GM Dexron II ,lîng dÇu 10 lÝt Lo¹i: 02-2TD15, 02-2TD18 KiÓu biÕn m« hçn hîp, 3 b¸nh c«ng t¸c ®iÒu khiÓn thuû lùc C¬ cÊu hµnh tinh vi sai, cã 2 cÊp tèc ®é tù ®éng HÖ sè biÕn ®æi m«men K0 = 2,86 Tû sè truyÒn Sè 1 = 1,567 Sè 2 = 1,00 Sè lïi = 2,655  Sö dông dÇu GM Dexron II ,lîng dÇu 10 lÝt S¬ ®å kÕt cÊu, ®iÒu khiÓn thuû lùc hép sè TOYOTA thÓ hiÖn ë trang sau: 3 Hép sè tù ®éng lµ g×? C¸c u ®iÓm cña hép sè tù ®éng Khi tµi xÕ ®ang l¸i xe cã hép sè thêng, cÇn sang sè ®îc sö dông ®Ó chuyÓn sè khi ®¹p ch©n ga nh»m môc ®Ých t¨ng tèc ®é xe. Khi l¸i xe lªn dèc hay khi ®éng c¬ kh«ng cã ®ñ lùc ®Ó leo dèc t¹i sè ®ang ch¹y, hép sè ®îc chuyÓn vÒ sè thÊp. V× c¸c lý do trªn, nªn ®iÒu cÇn thiÕt ®èi víi l¸i xe lµ ph¶i thêng xuyªn nhËn biÕt t¶i vµ tèc ®é ®éng c¬ ®Ó chuyÓn sè mét c¸ch phï hîp. ë hép sè tù ®éng, nh÷ng nhËn biÕt nh vËy cña l¸i xe lµ kh«ng cÇn thiÕt, l¸i xe kh«ng cÇn ph¶i chuyÓn sè mµ viÖc chuyÓn lªn hay xuèng ®Õn sè thÝch hîp nhÊt ®îc thùc hiÖn mét c¸ch tù ®éng t¹i thêi ®iÓm thÝch hîp nhÊt theo t¶i ®éng c¬ vµ tèc ®é xe (søc c¶n cña mÆt ®êng) So víi hép sè thêng, hép sè tù ®éng cã c¸c u ®iÓm sau: • Nã lµm gi¶m mÖt mái cho l¸i xe b»ng c¸ch lo¹i bá c¸c thao t¸c c¾t ly hîp vµ thêng xuyªn ph¶i chuyÓn sè • Nã chuyÓn sè mét c¸ch tù ®éng vµ ªm dÞu t¹i c¸c tèc ®é thÝch hîp víi chÕ ®é l¸i xe do vËy gi¶m bít cho l¸i xe sù cÇn thiÕt ph¶i thµnh th¹o c¸c kü thuËt l¸i xe khã kh¨n vµ phøc t¹p nh vËn hµnh ly hîp. • Nã tr¸nh cho ®éng c¬ vµ dßng dÉn ®éng khái bÞ qu¸ t¶i, do nã nèi chóng b»ng thñy lùc (qua biÕn m«) tèt h¬n so víi nèi b»ng c¬ khÝ. 4 C¸c lo¹i hép sè tù ®éng C¸c hép sè sö dông cho xe FR cã bé truyÒn ®éng b¸nh r¨ng cuèi cïng (vi sai) l¾p ë bªn ngoµi, nhng c¸c hép sè sö dông trªn xe FF l¹i l¾p ë bªn trong. Lo¹i hép sè tù ®éng sö dông trªn xe FF cßn gäi lµ “Hép sè cã vi sai”. Khi m« t¶ hép sè tù ®éng trong s¸ch nµy sÏ bao gåm c¶ hép sè cã vi sai cho xe cÇu tríc chñ ®éng trõ c¸c trêng hîp ®Æc biÖt. Th«ng thêng hép sè tù ®éng cã thÓ chia lµm hai lo¹i, c¸c hép sè sö dông trªn xe FF (®éng c¬ ®Æt tríc - cÇu tríc chñ ®éng) vµ FR (®éng c¬ ®Æt tríc - cÇu sau chñ ®éng). C¸c hép sè sö dông trªn xe FF ®îc thiÕt kÕ gän nhÑ h¬n so víi lo¹i l¾p trªn xe FR do chóng ®îc l¾p ®Æt trong khoang ®éng c¬. 5 C¸c bé phËn chÝnh & chøc n¨ng c¬ b¶n cña chóng Cã nhiÒu lo¹i hép sè tù ®éng träng lµ ph¶i n¾m ®îc c¸c nguyªn lý c¬ kh¸c nhau, chóng ®îc cÊu t¹o theo b¶n cña c¸c bé phËn chÝnh. mét vµi c¸ch kh¸c nhau nhng c¸c chøc • Bé biÕn m« n¨ng c¬ b¶n vµ nguyªn lý ho¹t ®éng • Bé b¸nh r¨ng hµnh tinh cña chóng lµ gièng nhau. Hép sè tù ®éng bao gåm mét • Bé ®iÒu khiÓn thñy lùc vµi bé phËn chÝnh. Chóng thùc hiÖn • Bé truyÒn ®éng b¸nh r¨ng cuèi phÇn lín c¸c chøc n¨ng cña hép sè tù cïng ®éng, c¸c bé phËn nµy ph¶i vËn hµnh • C¸c thanh ®iÒu khiÓn chÝnh x¸c còng nh ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi nhau. §Ó hiÓu biÕt ®Çy ®ñ ho¹t • DÇu hép sè tù ®éng ®éng cña hép sè tù ®éng, ®iÒu quan 6 1. BiÕn m« thñy lùc BiÕn m« thñy lùc ®îc l¾p ë ®Çu vµo cña chuçi b¸nh r¨ng truyÒn ®éng hép sè vµ ®îc b¾t b»ng bu l«ng vµo trôc sau cña trôc khuûu th«ng qua tÊm truyÒn ®éng. Bé biÕn m« ®îc ®æ ®Çy dÇu hép sè tù ®éng, nã lµm t¨ng m«men do ®éng c¬ t¹o ra vµ truyÒn m«men nµy ®Õn hép sè hoÆc lµ ®ãng vai trß nh mét khíp nèi thñy lùc truyÒn m«men ®Õn hép sè. Trªn xe cã l¾p hép sè tù ®éng, bé biÕn m« còng cã t¸c dông nh b¸nh ®µ cña ®éng c¬. Do kh«ng cÇn cã mét b¸nh ®µ nÆng nh vËy trªn xe cã hép sè thêng, nªn xe cã hép sè tù ®éng sö dông tÊm truyÒn ®éng cã vµnh bªn ngoµi d¹ng vµnh r¨ng dïng cho viÖc khëi ®éng c¬ b»ng m« t¬ khëi ®éng. Khi tÊm dÉn ®éng quay víi tèc ®é cao cïng víi biÕn m« thñy lùc, träng lîng cña nã sÏ t¹o nªn sù c©n b»ng tèt nh»m ng¨n chÆn rung ®éng khi quay víi tèc ®é cao. Chøc n¨ng cña bé biÕn m« • T¨ng m«men do ®éng c¬ t¹o ra • §ãng vai trß nh mét ly hîp thñy lùc ®Ó truyÒn (hay kh«ng truyÒn) m«men ®éng c¬ ®Õn hép sè. • HÊp thô c¸c dao ®éng xo¾n cña ®éng c¬ vµ hÖ thèng truyÒn lùc • Cã t¸c dông nh mét b¸nh ®µ ®Ó lµm ®Òu chuyÓn ®éng quay cña ®éng c¬ • DÉn ®éng b¬m dÇu cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn thñy lùc 7 2. Bé b¸nh r¨ng hµnh tinh Bé b¸nh r¨ng hµnh tinh ®îc dÆt trong vá hép sè chÕ t¹o b»ng hîp kim nh«m. Nã thay ®æi tèc ®é ®Çu ra cña hép sè vµ/hoÆc chiÒu quay, sau ®ã truyÒn chuyÓn ®éng nµy ®Õn bé truyÒn ®éng cuèi cïng. Bé b¸nh r¨ng hµnh tinh bao gåm: c¸c b¸nh r¨ng hµnh tinh ®Ó thay ®æi tèc ®é ®Çu ra, ly hîp vµ phanh h·m dÉn ®éng b»ng ¸p suÊt (dÇu) thñy lùc ®Ó ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña bé b¸nh r¨ng hµnh tinh, c¸c trôc ®Ó truyÒn c«ng suÊt ®éng c¬, vµ c¸c vßng bi gióp cho truyÓn ®éng quay cña trôc ®îc ªm. Chøc n¨ng cña bé b¸nh r¨ng hµnh tinh nh sau: • Cung cÊp mét vµi tû sè truyÒn b¸nh r¨ng ®Ó ®¹t ®îc m«men vµ tèc ®é quay phï hîp víi c¸c chÕ ®é ch¹y xe vµ ®iÒu khiÓn cña l¸i xe. • Cung cÊp b¸nh r¨ng ®¶o chiÒu ®Ó ch¹y lïi • Cung cÊp vÞ trÝ sè trung gian ®Ó cho phÐp ®éng c¬ ch¹y kh«ng t¶i khi xe ®ç, Bé c¸c b¸nh r¨ng hµnh tinh Mét bé c¸c b¸nh r¨ng hµnh tinh lµ mét lo¹t c¸c b¸nh r¨ng ¨n khíp trong bao gåm: b¸nh r¨ng mÆ trêi, mét vµi b¸nh r¨ng hµnh tinh, cÇn dÉn nèi c¸c b¸nh r¨ng hµnh tinh víi b¸nh r¨ng bao, vµ mét b¸nh r¨ng bao. C¸c b¸nh r¨ng nµy ®îc gäi lµ bé c¸c b¸nh r¨ng hµnh tinh quay t¬ng tù nh c¸c hµnh tinh quay xung quanh mÆt trêi. 8 trong c¸c bé phËn cña b¸nh r¨ng hµnh tinh bÊt ®éng. Lo¹i kh¸c lµ phanh lo¹i d¶i. ë lo¹i phanh nµy, mét d¶i phanh ®îc quÊn quanh trèng phanh, trèng nµy ®îc g¾n víi mét trong c¸c bé phËn cña b¸nh r¨ng hµnh tinh. Khi ¸p suÊt thñy lùc t¸c dông lªn pÝtt«ng, pÝtt«ng sÏ tiÕp xóc víi d¶i phanh, d¶i phanh sÏ xiÕt vµo trèng phanh ®Ó gi÷ bÊt ®éngbé phËn ®ã cña bé truyÒn hµnh tinh. Phanh h·m Phanh h·m gi÷ cè ®Þnh mét trong c¸c bé phËn cña b¸nh r¨ng hµnh tinh (b¸nh r¨ng mÆt trêi, b¸nh r¨ng bao hay cÇn dÉn) ®Ó ®¹t ®îc tû sè truyÒn cÇn thiÕt. Nã ®îc dÉn ®éng b»ng ¸p suÊt thñy lùc. Cã hai lo¹i phanh. Mét lµ phanh nhiÒu ®Üa lo¹i ít, ë lo¹i phanh nµy, c¸c ®Üa thÐp ®îc l¾p cè ®Þnh víi vá hép sè vµ ®Üa phanh quay liÒn mét khèi víi tõng bé phËn b¸nh r¨ng hµnh tinh, chóng bÞ Ðp vµo nhau ®Ó gi÷ cho mét 9 TOYOTA ngµy nay, nã bao gåm: Mét vµi ®Üa thÐp vµ ®Üa ly hîp ®îc bè trÝ xen kÏ, ¸p suÊt thñy lùc ®îc sö dông ®Ó nèi vµ ng¾t ly hîp. Khíp mét chiÒu bao gåm vßng trong vµ vßng ngoµi, c¸c con l¨n ®îc l¾p ë gi÷a. Nã chØ truyÒn m«men theo mét híng. Ly hîp vµ khíp mét chiÒu C¸c ly hîp sÏ nèi bé biÕn m« víi c¸c b¸nh r¨ng bé truyÒn hµnh tinh ®Ó truyÒn m« men ®éng c¬ ®Õn trôc trung gian còng nh ng¾t bé biÕn m« khái c¸c b¸nh r¨ng hµnh tinh ®Ó ngõng sù truyÒn m«men. Ly hîp nhiÒu ®Üa lo¹i ít thêng ®îc sö dông trong hép sè tù ®éng cña 10 3. HÖ thèng ®iÒu khiÓn thñy lùc HÖ thèng ®iÒu khiÓn thñy lùc bao gåm c¸cte dÇu cã t¸c dông nh mét b×nh chøa dÇu, b¬m dÇu ®Ó t¹o ra ¸p suÊt thñy lùc; c¸c lo¹i van víi c¸c chøc n¨ng kh¸c nhau; c¸c khoang vµ èng dÉn dÇu ®Ó ®a dÇu hép sè ®Õn c¸c ly hîp, phanh vµ c¸c bé phËn kh¸c cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn thñy lùc. PhÇn lín c¸c van trong hÖ thèng ®iÒu khiÓn thñy lùc ®îc ®Æt vµo trong bé th©n van n»m bªn díi c¸c b¸nh r¨ng hµnh tinh. Chøc n¨ng cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn thñy lùc nh sau: • Cung cÊp dÇu thñy lùc ®Õn bé biÕn m« • §iÒu chØnh ¸p suÊt thñy lùc do b¬m dÇu t¹o ra • ChuyÓn hãa t¶i träng ®éng c¬ vµ tèc ®é xe thµnh “tÝn hiÖu” thñy lùc. • Cung cÊp ¸p suÊt thñy lùc ®Õn c¸c ly hîp vµ phanh ®Ó ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña b¸nh r¨ng hµnh tinh. • B«i tr¬n c¸c chi tiÕt chuyÓn ®éng quay b»ng dÇu • Lµm m¸t biÕn m« vµ hép sè b»ng dÇu. 11 truyÒn hµnh tinh ®Ó tù ®éng thay ®æi tû sè truyÒn phï hîp víi c¸c chÕ ®é l¸i xe. ViÖc chuyÓn sè ®îc thùc hiÖn b»ng bé ®iÒu khiÓn thñy lùc theo ph¬ng ph¸p sau: §iÒu khiÓn chuyÓn sè HÖ thèng ®iÒu khiÓn thñy lùc chuyÓn hãa t¶i ®éng c¬ vµ tèc ®é xe thµnh “tÝn hiÖu” thñy lùc. Dùa trªn c¸c tÝn hiÖu nµy, ¸p suÊt thñy lùc ®îc cung cÊp ®Õn c¸c ly hîp vµ phanh cña bé Tèc ®é xe T¶i cña ®éng c¬ Van ly t©m ®iÒu chØnh ¸p suÊt thñy lùc do b¬m dÇu t¹o ra tû lÖ víi tèc ®é xe; ¸p suÊt nµy ®îc (gäi lµ “¸p suÊt ly t©m”) cã t¸c dông nh mét “tÝn hiÖu” tèc ®é xe ®Õn bé ®iÒu khiÓn thñy lùc. Bím ga trong bé ®iÒu khiÓn thñy lùc sÏ ®iÒu chØnh ¸p suÊt thñy lùc do b¬m dÇu t¹o ra tû lÖ víi lîng nhÊn bµn ®¹p ga; ¸p suÊt nµy (gäi lµ “¸p suÊt bím ga”) cã t¸c dông nh mét “tÝn hiÖu” vÒ ®é më bím ga ®Õn bé ®iÒu khiÓn thñy lùc. Bé ®iÒu khiÓn thñy lùc ¸p suÊt ly t©m vµ ¸p suÊt bím ga lµm cho c¸c van chuyÓn sè trong bé ®iÒu khiÓn thñy lùc ho¹t ®éng; ®é lín c¸c ¸p suÊt nµy ®iÒu khiÓn ®é dÞch chuyÓn cña c¸c van nµy vµ ®Õn lît chóng l¹i ®iÒu khiÓn ¸p suÊt thñy lùc tíi c¸c ly hîp vµ phanh trong bé truyÒn hµnh tinh, kÕt qu¶ lµ ®iÒu khiÓn chuyÓn sè trong hép sè 12 4. Liªn kÓt ®iÒu khiÓn b»ng tay Hép sè tù ®éng chuyÓn sè lªn cao vµ xuèng sè thÊp mét c¸ch tù ®éng. Tuy nhiªn còng cã 2 liªn kÕt ®Ó cho phÐp l¸i xe ®iÒu khiÓn hép sè tù ®éng b»ng tay. C¸c liªn kÕt nµy bao gåm: CÇn vµ c¸p chän sè, c¸p ch©n ga vµ bím ga. CÇn chän sè CÇn chän sè t¬ng øng víi cÇn sang sè ë hép sè thêng. Nã ®îc nèi víi hép sè th«ng qua c¸p hay thanh nèi. L¸i xe cã thÓ chän chÕ ®é l¸i xe - TiÕn hay lïi, sè trung gian hay ®ç xe - b»ng c¸ch dïng cÇn sè chän sè nµy. Trªn phÇn lín c¸c hép sè tù ®éng, chÕ ®é tiÕn bao gåm 3 d·y “D” (Drive - l¸i xe) “2” (Second - d¶i tèc ®é thø hai) “L” (Low - tèc ®é thÊp). V× lý do an toµn, ®éng c¬ kh«ng thÓ khëi ®éng ë vÞ trÝ “N” (trung gian) hay “P” (®ç xe). Cã nghÜa lµ khi ®ã hép sè kh«ng thÓ truyÒn c«ng suÊt tõ ®éng c¬ ®Õn hÖ thèng truyÒn lùc. Chó ý Kh«ng bao giê chuyÓn cÇn sè lªn vÞ trÝ “R” khi xe ®ang ch¹y vÒ phÝa tríc do nã cã thÓ lµm háng hép sè. Kh«ng bao giê chuyÓn cÇn sè lªn vÞ trÝ “P” khi xe ®ang ch¹y, do nã cã thÓ lµm háng hép sè. Kh«ng nhÊn ga khi ®¹p phanh mµ hép sè vÉn ®ang ë sè tiÕn hay lïi, do ®iÒu ®ã sÏ lµm qu¸ t¶i vµ g©y háng hép sè. §Ó ®ç xe t¹m thêi khi ®éng c¬ ®ang ch¹y, cÇn chuyÓn cÇn chän sè vÒ vÞ trÝ “P” hay “N” vµ kÐo phanh tay. NÕu cÇn sè ë vÞ trÝ kh¸c, xe cã thÓ chuyÓn ®éng (cã xu híng ®Æc biÖt m¹nh khi ®ang bËt ®iÒu hßa do tèc ®é kh«ng t¶i cña ®éng c¬ t¨ng lªn trªn tèc ®é t¶i b×nh thêng b»ng thiÕt bÞ bï kh«ng t¶i). 13 sè x¶y ra t¬ng øng víi c¸c tèc ®é thÊp cña xe. Khi nhÊn thªm bµn ®¹p ga, viÖc chuyÓn sè x¶y ra t¬ng øng víi c¸c tèc ®é cao. Bµn ®¹p ga vµ c¸p d©y ga ph¶i ®îc ®iÒu chØnh chÝnh x¸c ®Õn ®é dµi tiªu chuÇn bëi v× ®Ó viÖc chuyÓn sè diÔn ra t¹i thêi ®iÓm chÝnh x¸c cÇn ph¶i chuyÓn ®èi tîng nhÊn bµn ®¹p ga thµnh gãc më bím ga chÝnh x¸c vµ truyÒn chÝnh x¸c gãc më bím ga nµy ®Õn hép sè. Bµn ®¹p ga Bµn ®¹p ga ®îc nèi víi bím ga cña chÕ hßa khÝ (hay cæ häng giã trong ®éng c¬ EFI) b»ng d©y c¸p. Lîng nhÊn bµn ®¹p ga - cã nghÜa lµ ®é më cña bím ga - ®îc truyÒn chÝnh x¸c ®Õn hép sè b»ng c¸p nµy. Hép sè tù ®éng t¨ng hay gi¶m tèc dùa vµo t¶i cña ®éng c¬ (®é më cña bím ga) vµ l¸i xe cã thÓ thay ®æi ®iÒu ®ã b»ng lîng nhÊn bµn ®¹p ga. Khi nhÊn bµn ®¹p ga Ýt, hép sè viÖc chuyÓn lªn hay xuèng sè cña hép 14 H·y sö dông que th¨m dÇu ®Ó kiÓm tra møc dÇu. Ch¾c ch¾n r»ng ®éng c¬ ®ang ch¹y t¹i chÕ ®é kh«ng t¶i vµ dÇu ATF ë nhiÖt ®é ho¹t ®éng b×nh thêng. Chøc n¨ng cña dÇu ATF • TruyÒn m«men trong bé biÕn m« DÇu hép sè tù ®éng (ATF) DÇu kho¸ng cã gèc dÇu má cÊp cao ®Æc biÖt ®îc hßa lÉn víi mét vµi phô gia ®Æc biÖt dïng ®Ó b«i tr¬n hép sè tù ®éng. Lo¹i dÇu nµy ®îc gäi lµ dÇu hép sè tù ®éng (viÕt t¾t lµ “ATF”) ®Ó ph©n biÖt nã víi c¸c lo¹i dÇu kh¸c. Lo¹i dÇu ATF nhÊt ®Þnh ph¶i lu«n ®îc dïng cho hép sè tù ®éng. Sö dông dÇu ATF kh«ng ®óng tiªu chuÈn hay sö dông dÇu ATF thÝch hîp nhng cã hßa trén víi dÇu ATF kh«ng theo tiªu chuÈn sÏ lµm gi¶m phÈm cÊp cña dÇu hép sè tù ®éng. §Ó ®¶m b¶o ®óng chøc n¨ng cña hép sè tù ®éng, møc dÇu còng rÊt quan träng. • §iÒu khiÓn hÖ thèng ®iÒu khiÓn thñy lùc, còng nh ho¹t ®éng cña ly hîp vµ phanh trong phÇn hép sè. • B«i tr¬n c¸c b¸nh r¨ng hµnh tinh vµ c¸c chi tiÕt chuyÓn ®éng kh¸c. • Lµm m¸t c¸c chi tiÕt chuyÓn ®éng. 15 5. Bé truyÒn ®éng cuèi cïng Trong hép sè tù ®éng cã vi sai ®îc ®Æt n»m ngang, hép sè vµ bé truyÒn ®éng cuèi cïng ®îc ®Æt chung trong cïng mét vá. Bé truyÒn ®éng cuèi cïng bao gåm mét cÆp b¸nh r¨ng gi¶m tèc cuèi cïng (b¸nh r¨ng chñ ®éng vµ bÞ ®éng) vµ c¸c b¸nh r¨ng vi sai. Chøc n¨ng cña bé truyÒn ®éng cuèi cïng còng gièng nh trªn xe cã cÇu sau chñ ®éng, nhng nã dïng c¸c b¸nh r¨ng xo¾n lµm c¸c b¸nh r¨ng gi¶m tèc cuèi cïng (b¸nh r¨ng nhá vµ b¸nh r¨ng lín). Do vËy, trong bé truyÒn ®éng cuèi cïng hép sè tù ®éng cã vi sai, dÇu hép sè tù ®éng ®îc sö dông thay cho dÇu b¸nh r¨ng hypoit. Chó ý Côm vi sai vµ hép sè trong xªri hép sè tù ®éng cã vi sai A100 vµ A500 ®îc ng¨n ra b»ng phít ch¾n dÇu, do vËy khi thay dÇu hép sè tù ®éng c¶ 2 côm ph¶i ®îc ®æ dÇu hép sè riªng biÖt. 16 7. Vá hép sè Bé vá hép sè bao gåm: vá hép sè cã chøa truyÒn ®éng b¸nh r¨ng hép sè vµ phÇn lín hÖ thèng ®iÒu khiÓn thñy lùc; vµ ®u«i hép sè cã chøa trôc thø cÊp (hép sè tù ®éng cã vi sai kh«ng cã phÇn ®u«i; vµ truyÒn ®éng cuèi cïng ®îc ®Æt trong vá hép sè phÝa cã vi sai). Mét èng th«ng h¬i ®îc l¾p ë phÝa trªn hép sè ®Ó ng¨n kh«ng cho ¸p suÊt trong vá t¨ng lªn qu¸ cao. 8. Dßng truyÒn lùc cña hép sè 17 Bé biÕn m« Kh¸i qu¸t Bé biÕn m« võa truyÓn võa khuyÕch ®¹i m«men tõ ®éng c¬ b»ng c¸ch sö dông dÇu hép sè lµm m«i trêng lµm viÖc. Bé biÕn m« bao gåm: c¸nh b¬m ®îc dÉn ®éng b»ng trôc khuûu, r«to tuabin ®îc nèi víi trôc s¬ cÊp hép sè, stato ®îc b¾t chÆt vµo vá hép sè qua khíp mét chiÒu vµo trôc stato, vá bé biÕn m« chøa tÊt c¶ c¸c bé phËn trªn. BiÕn m« ®îc ®æ ®Çy dÇu thñy lùc cung cÊp bëi b¬m dÇu, dÇu nµy ®îc v¨ng ra khái c¸nh b¬m thµnh mét dßng truyÒn c«ng suÊt lµm quay r«to tuabin. 18 KÕt cÊu 1. C¸nh b¬m C¸nh b¬m ®îc g¾n liÒn víi vá biÕn m«, rÊt nhiÒu c¸nh cã d¹ng cong ®îc l¾p theo híng kÝnh ë bªn trong. Vµnh dÉn híng ®îc l¾p trªn c¹nh trong cña c¸nh qu¹t ®Ó dÉn híng cho dßng ch¶y cña dÉn ®îc ªm. Vá biÕn m« ®îc nèi víi trôc khuûu qua tÊm dÉn ®éng. 2. R«to tuabin Còng nh c¸nh b¬m, rÊt nhiÒu c¸nh qu¹t ®îc l¾p trong r«to tuabin: Híng cong cña c¸c c¸nh nµy ngîc chiÒu víi c¸c c¸nh trªn c¸nh bím. R«to tuabin ®îc l¾p trªn trôc s¬ cÊp hép sè sao cho c¸c c¸nh qu¹t cña nã ®èi diÖn víi c¸c c¸nh trªn c¸nh b¬m, gi÷a chóng cã mét khe hë rÊt nhá. Chó ý C¸nh b¬m ®îc nèi víi trôc khuûu vµ lu«n quay cïng víi nã R«to Chó tuabin ý ®îc nèi trôc s¬ cÊp hép sè vµ quay cïng víi nã khi xe ch¹y ë d·y sè “D”, “2”, “L” hay “R”. Tuy nhiªn nã bÞ ng¨n kh«ng cho quay khi xe ®ang ®ç vµ hép sè ë d·y “D”, “2”, “L” hay “R”. Vµ nã tù quay tù do cïng víi chuyÓn ®éng quay cña c¸nh b¬m khi hép sè ë d·y “P” hay “N”. 19 3. Stato Stato ®îc ®Æt gi÷a c¸nh b¬m vµ r«to tuabin. Nã ®îc l¾p trªn trôc stato, trôc nµy l¾p cè ®Þnh vµo vá hép sè qua khíp mét chiÒu. C¸c c¸nh cña stato nhËn dßng dÇu khi nã ®i ra khái r«to tuabin vµ híng cho nã ®Ëp vµo mÆt sau cña c¸nh qu¹t trªn c¸nh b¬m lµm cho c¸nh b¬m ®îc “cêng hãa”. Khíp mét chiÒu cho phÐp stato quay cïng chiÒu víi trôc khuûu ®éng c¬. Tuy nhiªn nÕu stato cè g¾ng quay theo chiÒu ngîc l¹i, khíp mét chiÒu sÏ khãa stato l¹i vµ kh«ng cho nã quay. Do vËy stato quay hay bÞ khãa phô thuéc vµo híng cña dßng dÇu ®Ëp vµo c¸c c¸nh qu¹t. Ho¹t ®éng cña khíp mét chiÒu Khi vßng ngoµi cè g¾ng quay theo híng nh mòi tªn A trong h×nh díi ®©y, nã sÏ Ên vµo phÇn ®Çu cña c¸c con l¨n. Do kho¶ng c¸ch Lu«n lu«n ng¾n h¬n L nªn con l¨n bÞ nghiªng ®i, cho phÐp vßng ngoµi quay. Tuy nhiªn khi vßng ngoµi cè g¾ng quay theo chiÒu ngîc l¹i B, con l¨n kh«ng thÓ nghiªng ®i do kho¶ng c¸ch Lùc lîng ng¾n h¬n L. KÕt qu¶ lµ lµm cho con l¨n cã t¸c dông nh mét miÕng chªm khãa vµnh ngoµi vµ gi÷ kh«ng cho nã chuyÓn ®éng. Lß xo gi÷ ®îc l¾p thªm ®Ó trî gióp cho con l¨n, nã gi÷ cho c¸c con l¨n lu«n nghiªng mét chót theo híng khãa vßng ngoµi. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan