Tài liệu Hoàn thiện việc lập và phân tích hệ thống các bctc trong các doanh nghiệp việt nam

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn më ®Çu Tõ khi kinh tÕ n-íc ta chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr-êng theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã ý thøc tù chñ trong kinh doanh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng cña m×nh.V× vËy, trong mäi ho¹t ®éng, c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i thËn träng, c©n nh¾c ®Ó thu ®-îc lîi nhu©n tèi ®a vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n. C¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i ghi chÐp c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh, tÝnh to¸n chi phÝ, doanh thu…råi ph©n tÝch ®Ó thÊy ®-îc ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu ®Ó tõ ®ã ph¸t huy ®iÓm m¹nh, h¹n chÕ ®iÓm yÕu. MÆt kh¸c, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, c¸c doanh nghiªp cßn cã quan hÖ víi nhiÒu ®èi t-îng nh-: c¸c doanh nghiÖp kh¸c, nhµ ®Çu t-, ng©n hµng, nhµ cung cÊp.TÊt c¶ nh÷ng ng-êi nµy ®Òu muèn biÕt t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Ó hä cã h-íng ®Çu t-, cho vay hay cung cÊp tÝn dông th-¬ng m¹i.Nh- vËy viÖc lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n vµ ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n lµ viÖc lµm tèi cÇn thiÕt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh(BCTC) míi ®-îc söa ®æi vµ ban hµnh ngµy 25/10/2000 cña bé Tµi ChÝnh mÆc dï ®· cã nh÷ng b-íc ®æi míi v-ît bËc, ®· ®¬n gi¶n h¬n xong viÖc ¸p dông nã vµo thùc tÕ vÉn cßn mét sè khã kh¨n vµ nã ch-a thùc sù ph¸t huy ®-îc t¸c dông vèn cã cña c¸c BCTC .V× vËy víi mong muèn t×m hiÓu thªm vÒ c¸c BCTC, ph©n tÝch c¸c BCTC vµ thùc tr¹ng ë ViÖt nam hiÖn nay nªn em chän ®Ò t¯i “Hoµn thiÖn viÖc lËp vµ ph©n tÝch hÖ thèng c¸c BCTC trong c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam” l¯m chuyªn ®Ò b²o c²o kÕ to²n cña m×nh. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn chuyªn ®Ò gåm 2 phÇn: PhÇn 1:Mét sè lÝ luËn vÒ hÖ thèng BCTC vµ ph©n tÝch BCTC trong doanh nghiÖp. PhÇn 2:Thùc tr¹ng vµ mét sè h-íng ®Ò xuÊt trong viÖc lËp vµ ph©n tÝch c¸c BCTC. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn 1 Mét sè lý luËn chung vÒ BCTC vµ ph©n tÝch c¸c BCTC trong doanh nghiÖp 1.1B¸o c¸o tµi chÝnh 1.1.1T¸c dông vµ yªu cÇu cña c¸c BCTC 1.1.1.1Kh¸i niÖm B¸o c¸o tµi chÝnh lµ h×nh thøc biÓu hiÖn cña ph-¬ng ph¸p tæng hîp, c©n ®èi kÕ to¸n ,ph¶n ¸nh tæng qu¸t thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp vµo mét thêi ®iÓm, t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú. 1.1.1.2.T¸c dông cña BCTC BCTC lµ nh÷ng tµi liÖu cã tÝnh lÞch sö vµ ®-îc lËp víi ®é chÝnh x¸c cao, ®-îc ph¸p luËt quy ®Þnh vµ ®-îc b¸o c¸o c«ng khai phôc vô cho c¸c ®èi t-îng cÇn quan t©m:nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp( ban gi¸m ®èc, héi ®ång qu¶n trÞ), nh÷ng ng-êi cã lîi Ých trùc tiÕp (nhµ ®Çu t-, cho vay) vµ nh÷ng ng-êi cã lîi Ých gi¸n tiÕp (thuÕ, tµi chÝnh, thèng kª, kÕ ho¹ch).Tuú thuéc vµo quyÒn lîi cña m×nh mµ mçi ®èi t-îng cã gãc ®é quan t©m kh¸c nhau ®Õn c¸c th«ng tin trªn c¸c BCTC. §èi víi chñ doanh nghiÖp, BCTC cung cÊp nh÷ng th«ng tin tæng hîp vÒ t×nh h×nh, kÕt qu¶ kinh doanh, t×nh h×nh tµi s¶n, t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµm c¬ së trong viÖc ®Ò ra nh÷ng ph-¬ng ¸n, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh trong kú tíi. §èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n-íc, BCTC doanh nghiÖp lµm c¬ së, c¨n cø cho viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ ph¸p luËt kinh tÕ cña nhµ n-íc. §èi víi c¸c chñ ®Çu t- bao gåm c¸c cæ ®«ng, c¸c bªn tham gia liªn doanh, c¸c ng©n hµng…b¸o c¸o tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp lµ c¬ së, c¨n cø ®Ó ®-a ra nh-ng quyÕt ®Þnh ®Çu t-, cho vay vèn. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §èi víi c¸c b¹n hµng BCTC doanh nghiÖp sÏ cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp lµm c¬ së c¨n cø ®Ó ®-a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh trong viÖc ký kÕt hîp ®ång mua b¸n c¸c biÖn ph¸p thanh to¸n tiÒn hµng. Ngoµi nh÷ng BCTC do chÕ ®é kÕ to¸n Nhµ n-íc qui ®Þnh, trong doanh nghiÖp cßn cã hÖ thèng b¸o c¸o qu¶n trÞ. §©y lµ b¸o c¸o ph¶n ¸nh chi tiÕt c¸c chØ tiªu kinh tÕ trong doanh nghiÖp nh»m cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho chñ doanh nghiÖp vµ nh÷ng c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp.B¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ kh«ng theo nh÷ng quy ®Þnh cña bé Tµi chÝnh mµ xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu vµ theo qui ®Þnh cña chñ doanh nghiÖp vµ gi¸m ®èc doanh nghiÖp. 1.1.1.3.Yªu cÇu cña b¸o c¸o tµi chÝnh Tõ tÇm quan träng cña BCTC, nªn khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i tu©n thñ theo c¸c yªu cÇu sau: - TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ph¶i lËp vµ göi c¸c BCTC ®óng qui ®Þnh. - Sè liÖu vµ tµi liÖu do b¸o c¸o tµi chÝnh cung cÊp ph¶i chÝnh x¸c, trung thùc, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. - Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh hÖ thèng BCTC cña doanh nghiÖp bao gåm: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n(BC§KT) B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh(BCKQH§KD) B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ.(BCLCTT) B¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh Trong ®ã hiÖn nay b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ ch-a b¾t buéc. C¸c doanh nghiÖp ph¶i lËp vµ göi c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®Õn nh÷ng n¬i qui ®Þnh trong thêi han nhÊt ®Þnh. - Qui ®Þnh n¬i göi b¸o c¸o: 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 N¬i nhËn b¸o c¸o C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp Thêi h¹n nép b¸o c¸o C¬ quan tµi chÝnh C¬ quan thuÕ C¬ quan thèng kª DN cÊp trªn C¬ quan ®¨ng kÝ kinh doanh x x 1.DN nhµ n-íc QuÝ, n¨m x x x 2.DN cã vèn ®Çu tn-íc ngoµi N¨m x x x x 3.C¸c lo¹i DN kh¸c N¨m x x x -Quy ®Þnh vÒ thêi h¹n nép b¸o c¸o. B¸o c¸o quÝ cña doanh nghiÖp nhµ n-íc: C¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp vµ h¹ch to¸n phô thuéc tæng c«ng ty vµ c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp kh«ng n»m trong tæng c«ng ty, thêi h¹n nép b¸o caã tµi chÝnh quÝ chËm nhÊt lµ 20 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc quÝ. §èi víi tæng c«ng ty,thêi h¹n lËp BCTC quý ch©m nhÊt lµ 45 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc quÝ. §èi víi BCTC n¨m, c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp, h¹ch to¸n phô thuéc tæng c«ng ty vµ c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp kh«ng n»m trong tæng c«ng ty, thêi h¹n nép b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m chËm nhÊt 30 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc n¨m. §èi víi tæng c«ng ty, thêi h¹n göi b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m, chËm nhÊt 90 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc n¨m. §èi víi doanh nghiÖp t- nh©n, c«ng ty hîp c«ng ty hîp danh, thêi h¹n nép b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m chËm nhÊt 30 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc n¨m. §èi v¬i c«ng ty tr¸ch nhiªm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi vµ c¸c lo¹i h×nh hîp t¸c x·, thêi h¹n nép b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m chËm nhÊt 90 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc n¨m. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.1.2.C¸c lo¹i BCTC vµ ph-¬ng ph¸p lËp BCTC doanh nghiÖp 1.1.2.1.B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 1.1.2.1.1.Kh¸i niÖm: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ BCTC ph¶n ¸nh tæng qu¸t t×nh h×nh tµi s¶n cña doanh nghiÖp theo 2 mÆt: kÕt cÊu tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh d-íi h×nh th¸i tiÒn tÖ vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh thêi ®iÓm lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n: cuèi ngµy cña ngµy cuèi kú h¹ch to¸n(cuèi quÝ,n¨m)..Ngoµi nh÷ng thêi ®iÓm ®ã doanh nghiÖp cßn cã thÓ lËp BC§KT ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c theo yªu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp nh- khi doanh nghiÖp s¸t nhËp, chia t¸ch, ph¸ s¶n 1.1.2.1.2.Néi dung kÕt cÊu BCDKT BC§KT ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi s¶n cña doanh nghiÖo theo 2 mÆt: KÕt cÊu tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n d-íi h×nh th¸i tiÒn tÖ vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. BC§KT cã 2 phÇn:Ph¶n ¸nh riªng biÖt hai néi dung vµ cã theo h×nh thøc mét bªn hay theo h×nh thøc 2 bªn: +Theo h×nh thøc 2 bªn: -PhÇn bªn tr¸i ph¸n ¸nh kÕt cÊu tµi s¶n theo tõ chuyªn m«n gäi lµ phÇn tµi s¶n. -PhÇn bªn ph¶i ph¶n ¸nh nguån h×nh thµnh tµi s¶n theo tõ chuyªn m«n gäi lµ phÇn nguån vèn. C¶ hai phÇn ®Òu cã hai cét sè liÖu: *Cét sè ®Çu n¨m ph¶n ¸nh tµi s¶n vµ nguån vèn ë thêi ®iÓm ®Çu n¨m *Cét sè cuèi n¨m ph¶n ¸nh tµi s¶n vµ nguån vèn ë thêi ®iÓm cuèi kú khi lËp BC§KT. +Theo h×nh thøc mét bªn:C¶ hai phÇn tµi s¶n vµ nguån vèn ®-îc s¾p xÕp mét bªn trªn BCDKT trong ®ã phÇn tµi s¶n ë phÝa trªn, phÇn nguån vèn ë phÝa d-íi. 1.1.2.1.3.TÝnh c©n ®èi cña BC§KT  BiÓu hiÖn cña tÝnh c©n ®èi:Lµ tæng céng cña phÇn tµi s¶n lu«n b»ng tæng céng víi phÇn nguån vèn.  C¬ së cña tÝnh c©n ®èi:KÕt cÊu tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n lµ hai mÆt cña cïng mét khèi l-îng tµi s¶ncña doanh nghiÖp ®-îc ph¶n 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ¸nh vµo cïng mét thêi ®iÓm khi lËp BC§KT do ®ã sè tæng céng hai phÇn lu«n b»ng nhau  ý nghÜa cña tÝnh c©n ®èi:TÝnh c©n ®èi cña BC§KT cho phÐp ta kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c sù ®óng ®¾n cña qu¸ tr×nh h¹ch to¸n vµ lËp BC§KT.§iÒu nµy cã ý nghÜa lµ khi lËp BC§KT chÝnh x¸c th× sè tæng céng 2 phÇn sÏ b»ng nhau, BC§KT c©n ®èi, cßn khi lËp BC§KT kh«ng c©n ®èi chøng tá qu¸ tr×nh h¹ch to¸n hoÆc khi lËp BC§KT®· cã sai sãt.Tuy nhiªn, BC§KT c©n ®èi ch-a h¼n h¹ch to¸n ®· ®óng, lËp BC§KT ®· chÝnh x¸c. 1.1.2.1.4.C¬ së sè liÖu vµ ph-¬ng ph¸p lËp BC§KT:  C¬ së sè liÖu:Khi lËp BC§KT ph¶i c¨n cø vµo: BC§KT ngµy 31/12 n¨m tr-íc. Sè d- cuèi kú cña c¸c tµi kho¶n trong c¸c sæ kÕ to¸n ë thêi ®iÓm lËp BC§KT.  Ph-¬ng ph¸p lËp: Cét sè ®Çu n¨m: KÕ to¸n lÊy sè liÖu ë cét sè cuèi kú trong BC§KT ngµy 31/12 n¨m tr-íc ®Ó ghi theo c¸c chØ tiªu t-¬ng øng. Cét sè cuèi kú:KÕ to¸n lÊy sè d- cuèi kú cña c¸c tµi kho¶n trong c¸c sæ kÕ to¸n ë thêi ®iÓm lËp BC§KT ®Ó ghi theo ph-¬ng ph¸p sau: + Sè d- bªn bªn nî cña c¸c tµi kho¶n lo¹i 1, 2 ®-îc ghi vµo c¸c chØ tiªu ë phÇn tµi s¶n, riªng tµi kho¶n 129,139, 159, 229, 214 sè d- bªn cã nh-ng vÉn ghi vµo phÇn tµi s¶n nh-ng theo ph-¬ng ph¸p ghi sè ©m. + Sè d- bªn cã cña c¸c tµi kho¶n (lo¹i 3,4) ®-îc ghi vµo c¸c chØ tiªu ë phÇn nguån vèn. Riªng TK 412, 413, 421 nÕu cã sè d- bªn nî vÉn ghi vµo phÇn nguån vèn vµ ghi sè ©m. + §èi víi c¸c tµi kho¶n l-ìng tÝnh (131, 331)kh«ng ®-îc bï trõ gi÷a sè d- nî vµ sè d- cã mµ ph¶i ghi theo sè d- chi tiÕt trong ®ã sè d- bªn nî ghi vµo phÇn tµi s¶n, sè d- bªn cã ghi vµo phÇn nguån vèn. 1.1.2.2.B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh 1.1.2.2.1.T¸c dông cña b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh(BCKQKD) Kh¸i niÖm:BCKQKD lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp ph¶n ¸nh tæng qu¸t kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú kÕ to¸n vµ t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi nhµ n-íc. BCKQKD ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú kÕ to¸n.Ngoµi ra b¸o c¸o nµy cßn ph¶n ¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nghÜa vô ®èi víi nhµ n-íc, còng nh- t×nh h×nh thuÕ GTGT®-îc khÊu trõ, ®-îc hoµn l¹i, ®-îc miÔn gi¶m vµ thuÕ GTGT hµng b¸n néi ®Þa trong mét kú kÕ to¸n. BCKQKD còng lµ BCTC quan träng cho nhiÒu ®èi t-îng kh¸c nhau nh»m phôc vô cho viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp. Th«ng qua sè liÖu BCKQKD cã thÓ ®¸nh gi¸ xu h-íng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp qua c¸c kú kh¸c nhau 1.1.2.2.2 Néi dung vµ kÕt cÊu BCKQKD BCKQKD ®-îc ph¶n ¸nh theo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh vµ ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c. C¸c chØ tiªu b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh ®-îc tr×nh bµy theo 3phÇn: PhÇn ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp sau mçi k× ho³t ®éng (phÇn I “l±i ,Lç”).PhÇn n¯y cã nhiÒu chØ tiªu liªn quan ®Õn doanh thu, chi phÝ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c chØ tiªu kh¸c liªn quan ®Õn thu nhËp, chi phÝ cña tõng ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ c¸c ho¹t ®éng bÊt th-êng, còng nh- toµn bé ho¹t ®éng kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¸c chØ tiªu nµy ®Òu ®-îc theo dâi chi tiÕt theo sè quý tr-íc, vµ luü kÕ tõ ®Çu n¨m. PhÇn ph¶n ¸nh tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña doanh nghiÖp ®èi víi nhµ n-íc gåm c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn c¸c lo¹i thuÕ, c¸c kho¶n phÝ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c.C¸c chi tiªu ë kú nµy còng ®-îc chi tiÕt thµnh sè cßn ph¶i nép kú tr-íc, sè ph¶i nép kú nµy, sè ®· nép trong kú nµy vµ sè cßn ph¶i nép ®Õn cuèi kú nµy cïng víi sèph¶i nép, sè ®· nép luü kÕ tõ ®Çu n¨m ®Õn cuèi kú b¸o c¸o. PhÇn ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ, ®-îc hoµn l¹i, ®-îc gi¶m vµ thuÕ GTGT b¸n hµng néi ®Þa.PhÇn nµy chi tiÕt c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ, ®· khÊu trõ, ®-îc hoµn l¹i, ®· hoµn l¹i, ®-îc gi¶m, ®· gi¶m, vµ sè thuÕ GTGT cßn ®-îc ®-îc khÊu trõ, cßn ®-îc hoµn l¹i, cßn ®-îc gi¶m cuèi kú. 1.1.2.2.3 Ph-¬ng ph¸p lËp BCKQKD * §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh: cÇn ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c tæng doanh thu(doanh thu gép), c¸c kho¶n gi¶m trõ, hµng b¸n tr¶ l¹i vµ gi¶m gi¸ hµng b¸n, c¸c kho¶n thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt thuÕ xuÊt nhËp khÈu ph¶i nép ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn, c¸c kho¶n chi phÝ gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo c«ng thøc: Doanh thu thuÇn = Tæng doanh - Hµng b¸n bÞ _ Gi¶m gi¸ _thuÕ TT§B vµ thu tr¶ l¹i hµng b¸n thuÕ XNK(nÕu cã) Lîi nhuËn gép = Doanh thu _ Gi¸ vèn hµng thuÇn b¸n Lîi nhuËn tõ ho¹t = ®éng sxkd Lîi nhuËn _ gép Chi phÝ _ Chi phÝ qu¶n lý b¸n hµng doanh nghiÖp * §èi víi ho¹t ®éng tµi chÝnh:Lîi nhËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a thu nhËp cña ho¹t ®éng tµi chÝnh víi chi phÝ cña ho¹t ®éng nµy . Trong tr-êng hîp ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶i chÞu thuÕ GTGT th× ph¶i lÊy thu nhËp trõ ®i thuÕ, sau ®ã míi tiÕn hµnh so s¸nh ®Ó t×m ra kÕt qu¶ theo c«ng thøc: Lîi nhuËn ho¹t ®éng = Thu nhËp ho¹t ®éng _ chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh tµi chÝnh tµi chÝnh * §èi víi ho¹t ®éng bÊt th-êng: Lîi nhuËn tõ ho¹t ®«ng bÊt th-êng lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a doanh thu ho¹t ®éng bÊt th-êng vµ chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th-êng theo c«ng thøc: Lîi nhuËn ho¹t ®éng = Thu nhËp ho¹t ®éng _Chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th-êng bÊt th-êng bÊt th-êng Sau khi x¸c ®Þnh ®-îc lîi tøc cña c¸c ho¹t ®éng, tiÕn hµnh tæng hîp l¹i sÏ ®-îc lîi nhuËn tr-íc thuÕ theo c«ng thøc: Lîi nhuËn =Lîi nhuËn ho¹t ®éng +Lîi nhuËn ho¹t ®éng +Lîi nhuËn ho¹t tr-íc thuÕ kinh doanh tµi chÝnh ®éng bÊt th-êng Ph-¬ng ph¸p tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu: C¨n cø vµo c¸c sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp vµ kÕ to¸n chi tiÕt cña cña c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh doanh thu, chi phÝ vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, doanh thu, chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh, thu nhËp chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th-êng còng nh- c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh quan hÖ giao nép víi nhµ n-íc, ®Õn cuèi kú ph¶i tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu vµ thùc hiÖn c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh(nÕu cã) ®Ó lÊy sè liÖu ghi v¯o cét “quÝ n¯y”.§ång thêi lÊy sè liÖu ë b²o c²o kÕt qu¶ kinh 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 doanh quý tr­íc dÓ ®iÒn v¯o cét “quý tr­íc” v¯ ®iÒn v¯o cét ®Çu n¨m ®Ó ghi v¯o cét “®Çu n¨m”. 1.1.2.3.B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ 1.1.2.3.1.Néi dung 1.1.2.3.1.1 Kh¸i niÖm Lµ BCTC tæng hîp ph¶n ¸nh viÖc h×nh thµnh vµ sö dông c¸c lo¹i tiÒn tÖ ph¸t sinh trong kú b¸o c¸o cña doanh nghiÖp. BCLC tiÒn tÖ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi chñ doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp. Nã cho phÐp ng-êi sö dông cã thÓ nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ ®-îc t×nh h×nh l-u chuyÓn tiÒn tÖ trong kú, kh¶ n¨ng t¹o ra tiÒn, sù biÕn ®éng tµi s¶n thuÇn cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp vµ dù tÝnh ®-îc luång tiÒn trong kú tiÕp theo. 1.1.2.3.1.2.Néi dung BCLC tiÒn tÖ gåm:l-u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng kinh doanh,ho¹t ®éng ®Çu t-, ho¹t ®éng tµi chÝnh. + L-u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng kinh doanh ph¶n ¸nh toµn bé dßng tiÒn thu vµo, chi ra tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp: tiÒn thu b¸n hµng, thu tõ c¸c kho¶n ph¶i thu vµ c¸c nguån thu kh¸c. C¸c kho¶n chi phÝ bµng tiÒn: tr¶ cho ng-êi b¸n, chi tr¶ c«ng nh©n viªn, c¸c kho¶n chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. +L-u chuyÓn tõ ho¹t ®éng ®Çu t- cña doanh nghiÖp ph¶n ¸nh toµn bé c¸c dßng tiÒn thu vµo, chi ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t- cña doanh nghiÖp: ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n, mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh nh»m më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Çu t- vµo c¸c ®¬n vÞ kh¸c d-íi h×nh thøc gãp vèn liªn doanh, ®Çu t- chøng kho¸n, vay ng¾n h¹n, dµi h¹n… +L-u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh: ph¶n ¸nh c¸c dßng tiÒn liªn quan trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp bao gåm c¸c ho¹t ®éng lµm t¨ng gi¶m nguån vèn kinh doanh: chñ doanh nghiÖp gãp vèn, rót vèn, vay vèn, nhËp vèn hoÆc tr¶ vèn liªn doanh, ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. 1.1.2.3.2.Ph-¬ng ph¸p lËp BCLC tiÒn tÖ Cã hai ph-¬ng ph¸p lËp b¸p c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ: Ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp vµ ph-¬ng ph¸p gi¸n tiÕp. +Ph-¬ng ph¸p gi¸n tiÕp: 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 BCLC tiÒn tÖ ®-îc lËp b»ng c¸ch ®iÒu chØnh lîi tøc tr-íc thuÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh khái ¶nh h-ëng cña c¸c nghiÖp vô kh«ng trùc tiÕp thu tiÒn hoÆc chi tiÒn ®· lµm t¨ng hoÆc gi¶m lîi tøc, lo¹i trõ c¸c kho¶n lç, l·i tõ ho¹t ®éng ®Çu t- vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh ®· tÝnh vµo lîi nhuËn tr-íc thuÕ, ®iÒu chØnh c¸c kho¶n môc thuéc vèn l-u ®éng. C¬ së ®Ó lËp theo ph-¬ng ph¸p nµy lµ c¨n cø vµo: sè liÖu cña BCKQKD, BC§KT vµ c¸c sè liÖu kh¸c nh-: sæ c¸i, c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt, b¸o c¸o vèn gãp, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. +Ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp: BCLC tiÒn tÖ ®-îc lËp b»ng c¸ch x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch trùc tiÕp c¸c kho¶n thu chi b»ng tiÒn trªn c¸c sæ kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn theo tõng lo¹i ho¹t ®éng vµ theo tõng néi dung chi. Ph-¬ng ph¸p nµy lËp c¨n cø vµo: Sè liÖu cña BC§KT, sæ kÕ to¸n theo dâi thu chi tiÒn (tiÒn mÆt vµ tiÒn göi ng©n hµng), sæ theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu, nî ph¶i tr¶… 1.1.2.4.ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh (BCTC) 1.1.2.4.1.T¸c dông cña thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ThuyÕt minh BCTC lµ mét b¸o c¸o kÕ to¸n tæng qu¸t nh»m môc ®Ých gi¶i tr×nh, bæ sung, thuyÕt minh nh÷ng th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o mµ ch-a ®-îc tr×nh bµy ®Çy ®ñ, chi tiÕt hÕt trªn c¸c BCTC kh¸c.ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh cã t¸c dông chñ yÕu sau: -Cung cÊp sè liÖu, th«ng tin ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ mét c¸ch cô thÓ, chi tiÕt h¬n vÒ t×nh h×nh chi phÝ thu nhËp vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Cung cÊp sè liÖu, th«ng tin ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh t¨ng gi¶m theo tõng lo¹i nhãm, t×nh h×nh t¨ng, gi¶m vèn chñ së h÷u theo tõng lo¹i nguån vµ tõng nguån cÊp vµ ph©n tÝch tÝnh hîp lý trong viÖc ph©n bæ, c¬ cÊu vèn, t×nh h×nh kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¸ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp. -Th«ng qua thuyÕt minh BCTC mµ biÕt ®-îc chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp ®ã tõ ®ã mµ kiÓm tra viÖc chÊp hµnh c¸c qui ®Þnh, chÕ ®é, thÓ lÖ kÕ to¸n, ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp ®· ®¨ng kÝ ¸p dông còng nh- nh÷ng kiÕn nghÞ ®Ò xuÊt cña doanh nghiÖp. 1.1.2.4.2. Néi dung cña thuyÕt minh BCTC Trong b¶n thuyÕt minh BCTC gåm nh÷ng bé phËn sau: 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368  §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp:Trong phÇn nµy cÇn nªu lªn h×nh thøc së h÷u vèn, h×nh thøc ho¹t ®éng kinh doanh ,tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®ã cã nh©n viªn qu¶n lý.Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n ¶nh h-ëng quan träng ®Õn t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong n¨m b¸o c¸o cu¶ doanh nghiÖp.  ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp, ë phÇn nµy cÇn tr×nh bµy néi dung sau: Niªn ®é kÕ to¸n, ®¬n vÞ tiÒn tÖ sö dôngtrong ghi chÐp kÕ to¸n vµ nguyªn t¾c,ph-¬ng ph¸p chuyÓn ®æi c¸c ®ång tiÒn kh¸c nhau, h×nh thøc sæ s¸ch kÕ to¸n ¸p dông,ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n TSC§, ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú, ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho (theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn hoÆc kiÓm kª ®Þnh kú) ph-¬ng ph¸p tÝnh to¸n c¸c kho¶n dù phßng, t×nh h×nh trÝch lËp vµ hoµn lËp dù phßng. Chi tiÕt mét sè chØ tiªu trong BCTC nh-: -Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè,t×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh vµ lý do t¨ng gi¶m,t×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn, t×nh h×nh t¨ng gi¶m vèn chñ së h÷u,t×nh h×nh t¨ng gi¶m c¸c kho¶n ®Çu t- vµo c¸c ®¬n vÞ kh¸c,c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶. - Gi¶i thÝch, thuyÕt minhkét sè t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh -Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp -Ph-¬ng h-íng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú tíi. - C¸c kiÕn nghÞ. 1.1.2.4.3.C¬ së sè liÖu vµ quy tr×nh lËp thuyÕt minh BCTC *C¨n cø ®Ó lËp thuyÕt minh BCTC lµ: -C¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt kú b¸o c¸o -BC§KT kú b¸o c¸o -ThuyÕt minh BCTC kú tr-íc, n¨m tr-íc: §Ó thuyÕt minh BCTC ph¸t huy t¸c dông cung cÊp, bæ sung,thuyÕt minh thªm c¸c tµi liÖu,chi tiÕt cô thÓ chi c¸c ®èi t-îng sö dông th«ng tin kh¸c nhaura ®-îc quyÕt ®Þnh phï hîp víi môc ®Ých sö dông th«ng tin cña m×nh ®ßi bhái ph¶i tu©n thñ theo c¸c quy ®Þnh vÒ ph-¬ng ph¸p lËp nh- sau. +PhÇn tr×nh bµy b»ng lêi ph¶i ng¾n gän,râ rµng,dÔ hiÓu.PhÇn tr×nh bµy b»ng sè liªu ph¶i ®¶m b¶o thèng nhÊt víi sè liÖu trªn c¸c BCTC kh¸c. 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 +Trong c¸c biÓu sè liÖu, cét "sè kÕ ho¹ch" thÓ hiÖn sè liÖu kÕ ho¹ch cña kú b¸o c¸o +C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp chØ sö dông trong thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m. 1.1.2.4.4.Ph-¬ng ph¸p lËp thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ChØ tiªu 1:§Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ChØ tiªu 2:ChÝnh s¸ch kÕ ho¹ch ¸p dông t¹i doanh nghiÖp. ChØ tiªu 3:Chi tiÕt mét sè chØ tiªu trong b¸o c¸o tµi chÝnh: -Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè -T×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh, -T×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn. -T×nh h×nh t¨ng gi¶m vèn chñ së h÷u. - T×nh h×nh t¨ng gi¶m c¸c kho¶n ®Çu t- vµo cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c. - C¸c kho¶n ph¶i thu vµ nî ph¶i tr¶ kh¸c. ChØ tiªu 4: Gi¶i thÝch,thuyÕt minh mét sè t×nh h×nhvµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ChØ tiªu 5: Ph-¬ng ph¸p lËp mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp: +Bè trÝ l¹i c¬ cÊu tµi s¶n vµ c¬ cÊu nguån vèn. +Kh¶ n¨ng thanh to¸n +Tû suÊt sinh lêi. ChØ tiªu 6:§¸nh gi¸ kh¸i qu¸t c¸c chØ tiªu. ChØ tiªu 7: C¸c kiÕn nghÞ Chi tiÕt mét sè chØ tiªu trong b¸o c¸o tµi chÝnh. +Chi phÝ s¶n xuÊt kinhdoanh theo yÕu tè: 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 YÕu tè chi phÝ Sè tiÒn 1.Chi phÝ nguyªn vËt liÖu. . . 2.Chi phÝ nh©n c«ng . . 3.Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. 4.Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 5. Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn Tæng céng + T×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh: Theo tõng nhãm tµi s¶n cè ®Þnh,mçi lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh(tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh, tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh, tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh) tr×nh bay trªn mét biÓu riªng: NhãmTSC§ ChØ tiªu I. Nguyªn gi¸ TSC§ 1.Sè d- ®Çu kú 2.Sè t¨ng trong kú Trong ®ã: - Mua s¾m míi -X©y dùng míi 3.Sè Gi¶m trong kú Trong ®ã -Thanh lý -Nh-îng b¸n 4. Sè cuèi kú Trong ®ã -Ch-a sö dông -Ch-a khÊu hao hÕt -Chê thanh lý II. Gi¸ trÞ ®· hao mßn 1.§Çu kú 2.T¨ng trong kú 3.Gi¶m trong kú 4.Sè cuèi kú III.Gi¸ trÞ cßn l¹i 1.§Çu kú 2.Cuèi kú §Êt Nhµ cöa,vËt kiÕn tróc ...... Tæng céng 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lý do t¨ng, gi¶m +T×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn ChØ tiªu KÕ ho¹ch Thùc hiÖn Kú nµy Kú tr-íc 1.Tæng quü l-¬ng 2.TiÒn th-ëng 3.Tæng thu nhËp 4.TiÒn l-¬ng b×nh qu©n 5.Thu nhËp b×nh qu©n Lý do t¨ng, gi¶m T×nh h×nh t¨ng, gi¶m nguån vèn chñ së h÷u ChØ tiªu Sè ®Çu kú T¨ng trong kú Gi¶m trong kú Sè cuèi kú I. Nguån vèn kinh doanh 1.Ng©n s¸ch Nhµ n-íc cÊp 2. Tù bæ sung 3.Vèn liªn doanh 4.Vèn cæ phÇn II. C¸c quü 1.Quü ph¸t triÓn kinh doanh 2.Quü nghiªn cøu khoa häc vµ ®µo t¹o 3.Quü dù phßng tµi chÝnh 4.Quü khen th-ëng 5.QuÜ phóc lîi 6.Quü dù phßng vÒ trî vÊp mÊt viÖc lµm III. Nguån vèn ®Çu t- XDCB 1.Ng©n s¸ch cÊp 2.Nguån kh¸c Tæng céng Lý do t¨ng, gi¶m: 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 +T×nh h×nh t¨ng gi¶m c¸c kho¶n ®Çu t- vµo c¸c ®¬n vÞ kh¸c ChØ tiªu Sè ®Çu kú T¨ng trong kú Gi¶m trong kú Sè cuèi kú KÕt qu¶ ®Çu t- I. §Çu t- ng¾n h¹n 1.§Çu t- vµo liªn doanh 2, §Çu t- vµo chøng kho¸n 3.®Çu t- kh¸c II. §Çu t- dµi h¹n 1.§Çu t- vµo liªn doanh 2.§Çu t- vµo chøng kho¸n 3.§Çu t- kh¸c Tæng céng Lý do t¨ng, gi¶m +C¸c kho¶n ph¶i thu vµ nî ph¶i tr¶ Sè ®Çu kú ChØ tiªu Tæng sè Trong®ã sè qu¸ h¹n Sè ph¸t sinh trong kú T¨ng Gi¶m Sè cuèi kú Tæng sè Trong ®ã sèqu¸ h¹n Tæng sè tiÒntranh chÊpmÊt kh¶n¨ng thanh to¸n 1. C¸c kho¶n ph¶i thu -Cho vay -Ph¶i thu tõ kh¸ch hµng -Tr¶ tr-íc cho ng-êi b¸n -Ph¶i thu t¹m øng -Ph¶i thu néi bé -Ph¶i thu kh¸c 2.c¸c kho¶n ph¶i tr¶ 2.1Nî dµi h¹n -vay dµi h¹n -nî dµi h¹n kh¸c 2.2.Nî ng¾n h¹n -Vay ng¾n h¹n Ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n Ng-êi mua tr¶ tr-íc Doanh thu nhËn tr-íc -Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn -Ph¶i tr¶ thuÕ C¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n-íc kh¸c -Ph¶i tr¶ néi bé -Ph¶i tr¶ kh¸c Tæng céng Trong ®ã sè ph¶i thu b»ng ngo¹i tÖ( qui ra USD) sè ph¶i tr¶ b»ng ngo¹i tÖ( qui ra USD) 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lý do tranh chÊp mÊt kh¶ n¨nh thanh to¸n: + Gi¶i thÝch vµ thuyÕt minh mét sè t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh(phÇn tù trinhf bµy cña doanh nghiÖp) +Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ChØ tiªu n¨m tr-íc N¨m nay 1.Bè trÝ c¬ cÊu vèn Tµi s¶n cè ®Þnh/ Tæng tµi s¶n(%) Tµi s¶n l-u ®éng/Tæng tµi s¶n 2.Tû suÊt lîi nhuËn tû suÊt lîi nhËn trªn doanh thu(%) Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn 3.T×nh h×nh tµi chÝnh Tû lÖ nî ph¶i tr¶ trªn tæng tµi s¶n(%) Kh¶ n¨ng thanh to¸n(%) 1.2. Ph©n tÝch B¸o c¸o tµi chÝnh trong doanh nghiÖp. 1.2.1.ý nghÜa vµ ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n 1.2.1.1 ý nghÜa Ho¹t ®éng tµi chÝnh cã mèi quan hÖ trùc tiÕp víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.Do ®ã, tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu cã ¶nh h-ëng ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.Ng-îc l¹i, t×nh h×nh tµi chÝnh tèt hay xÊu ®Òu cÝ t¸c ®éng thóc ®Èy hoÆc k×m h·m ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh . Ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ néi dung chñ yÕu cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh kÕt qu¶ vµ t×nh h×nh c¸cmÆt ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp b»ng c¸c chØ tiªu kinh tÕ.Nhøng b¸o c¸o nµy do kÕ to¸n so¹n th¶o ®Þnh kú,nh»m môc ®Ých cung cÊp th«ng tin vÒ kÕt qu¶ vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp hoÆc cña tæ chøc cho ng-êi sö dông chóng. TÊt c¶ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®Òu lµ nh÷ng tµi liÖu cã tÝnh lÞch sö v× chóng ph¶n ¸nh nh÷ng g× x¶y ra trong kú h¹ch to¸n .Môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh lµ gióp cho c¸c ®èi t-îng sö dông b¸o c¸o dù ®o¸n 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 t-¬ng lai b»n c¸ch so s¸nh, ®¸nh gi¸, vµ xem xÐt xu h-íng ph¸t triÓn t¹i mét doanh nghiÖp dùa trªn c¸c th«ng tin cã tÝnh lÞch sö ®ã. C¸c th«ng tin qua ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, kÕ to¸n cÇn thiÕt cho ng-êi sö dông kh¸c nhau, cã thÓ kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau: Ng-êi sö CÇn quyÕt ®Þnh YÕu tè cÇn dù C©u tr¶ lêi nhËn dông th«ng cho c¸c môc tiªu ®o¸n cho t-¬ng ®-îc tõ c¸c th«ng tin lai tin,th-êng cã d¹ng c©u hái Nhµ qu¶n trÞ §iÒu hµnh ho¹t -LËp kÕ ho¹ch cho t-¬ng doanh nghiÖp ®éng s¶n xuÊt lai. kinh doanh -§Çu t- dµi h¹n. -ChiÕn l-îc s¶n phÈm vÒ thÞ tr-êng Nhµ ®Çu t- Cã nªn ®Çu t- -Gi¸ trÞ ®Çu t- nµo sÏ vµo ®¬n vÞ nµy ®-îc thu trong t-¬ng lai. hay kh«ng? -Lîi Ých kh¸c cã thÓ thu ®-îc. Nhµ cho vay Cã nªn cho ®¬n vÞ -®¬n vÞ cã kh¶ n¨ng tr¶ nµy vay vèn hay theo ®óng hîp ®ång hay kh«ng? kh«ng? - c¸c l¬i Ých nao kh¸c víi nhµ cho vay? C¬ quan nhµ -C¸c kho¶n ®ãng n-íc vµ ng-êi gãp cho nhµ lµm c«ng n-íc. -Cã nªn tiÕp tôc hîp ®ång hay kh«ng? -Ho¹t ®éng ®¬n vÞ cã hîp ph¸p vµ thÝch hîp kh«ng? -§¬n vÞ cã thÓ t¨ng thu nhËp víi ng-êi lµm c«ng hay kh«ng? - Chän ph-¬ng ¸n nµo cho hiÖu qu¶ cao nhÊt? -Huy ®éng nguån vèn ®Çu t- nµo? -N¨ng lùc qu¶n trÞ ®¬n vÞ trong viÖc ®iÒu hµnh vµ khai th¸c vè ®Çu t- thÕ nµo? -T×nh h×nh c«ng nî cña doanh nghiÖp -lîi tøc t¨ng lªn lµ do ho¹t ®éng chñ yÕu nµo? -T×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng t¨ng tr-ëng cña doanh nghiÖp? -Cã thÓ cã nh÷ng biÕn ®«ng vÒ thu nhËp trong t-¬ng lai? Qua b¶ng trªn ta thÊy tÊt c¶ th«ng tin cÇn ph¶i ®-îc gi¶i ®¸p cho c¸c c©u hái cña c¸c ®èi t-îng sö dông kh¸c nhau, ®Òu kh«ng cã s½n trong b¸o c¸o tµi chÝ, kÕ to¸n , hoÆc bÊt cø mét tµi liÖu nµo t¹i doanh nghiÖp.c¸c th«ng tin cã ®-îc ®Òu ph¶i qua ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n. Qu¸ tr×nh ph©n tÝch tµi chÝn kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ph¶i h-íng tíi c¸c môc tiªu sau: 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 -Ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶i nh»m gi¶i quyÕt tèt c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ, thÓ hiÖn qua viÖc thanh to¸n víi c¸c ®¬n vÞ liªn quan.Mèi quan hÖ nµy sÏ ®-îc cô thÓ ho¸ thµnh c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ mÆt l-îng, chÊt vµ thêi gian. -Ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶i ®¶m b¶o nguyªnt¾c hiÖu qu¶.Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái tèi thiÕu ho¸ viÖc sö dông nguån vèn s¶n xuÊt, nh-ng vÉn ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh b×nh th-êng vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao. -Ho¹t ®éng tµi ch×nh ph¶i ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së t«n träng ph¸p lËt, chÊp hµnh vµ tu©n thñ c¸c chÕ ®é vÒ tµi chÝnh tÝn dông, nghÜa vô ®ãng gãp, kû luËt thanh to¸n víi c¸c ®¬n vÞ vµ c¬ quan liªn quan. 1.2.1.2 Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch Khi ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh cÇn ph¶i sö dông mét sè ph-¬ng ph¸p, ë ®ay chóng ta tiÕp cËn mét sè ph-¬ng ph¸p chñ yÕu ®-îc sö dông nhiÒu trong qua tr×nh ph©n tÝch, ®ã lµ ph-¬ng ph¸p so s¸nh.Ph-¬ng ph¸p so s¸nh ®-îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn vµ møc ®é biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ. §Ó tiÕn hµnh so s¸nh ®-îc ,cÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: -Chän tiªu chuÈn so s¸nh. -§iÒu kiÖn ®Ó so s¸nh ®-îc gi÷a c¸c chØ tiªu kinh tÕ -Môc tiªu so s¸nh + Chän tiªu chuÈn so s¸nh tiªu chuÈn so s¸nh ë ®©y lµ chØ tiªu ®-îc chän lµm c¨n cø so s¸nh( kú gèc ®Ó so s¸nh).Tuú theo yªu cÇu cña ph©n tÝch mµ lùa chän c¸c c¨n cø hoÆc kú gèc th×ch hîp. ThÝ dô:- Khi nghiªn cøu khi nghiªn cøu vÒ tèc ®é t¨ng tr-ëng , kú gèc ®-îc chän lµm c¨n cø s¸nh lµ tµi liÖu cña n¨m tr-íc hoÆc kú tr-íc . - Khi nghiªn cøu biÕn ®éng so víi c¸c môc tiªu ®Æt ra th× kú gèc ®-îc chän cã thÓ lµ sæ kÕ ho¹ch , dù to¸n . - Khi xem xÐt kÕt qu¶ ®¹t d-îc cña doanh nghiÖp víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c , th× kú gèc d-îc chän cã thÓ lµ tiªu chuÈn trung b×nh cña doanh nghiÖp cïng ngµnh kinh doanh (ë ph¹m vi quèc gia , khu v-c mét sè n-íc hoÆc quèc tÕ ) +§iªï kiÖn cã thÓ so s¸nh ®-îc. §iÒu kiÖn cã thÓ so s¸nh ®-îc gi÷a c¸c chØ tiªu kinh tÕ ph¶i ®-îc quan t©m c¶ vÒ kh«ng gian vµ thêi gian. 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ ®-îc h×nh thµnh trong cïng thêi gian cÇn chó ý c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Ph¶i ph¶n ¸nh cïng néi dung kinh tÕ; - Ph¶i cã cïng ph-¬ng thøc tÝnh to¸n; - Ph¶i cã cïng ®¬n vÞ tÝnh to¸n; Ngoµi ra, c¸c chØ tiªu kinh tÕ ph¶i ®-îc quy ®æi vÒ cïng mét quy m« ho¹t ®éng víi c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh t-¬ng tù nhau. +Môc tiªu so s¸nh ®Ó ®¸p øng c¸c môc tiªu so s¸nh, c¸c chØ tiªu ®-îc thÓ hiÖn d-íi ba h×nh thø d-íi ®©y: - Sè tuyÖt ®èi: lµ kÕt qu¶ so s¸nh gi÷a c¸c kú ph©n tÝch ®-îc thùc hiÖn b»ng phÐp trõ gi÷a c¸c møc ®é cña chØ tiªu ®ang xem xÐt ë c¸c kú kh¸c nhau. KÕt qu¶ so s¸nh b»ng sè tuyÖt ®èi ph¶n ¸nh biÕn ®éng vÒ mÆt quy m« hoÆc khèi l-îng c¸c chØ tiªu ph©n tÝch - Sè t-¬ng ®èi: Lµ kÕt qu¶ so s¸nh gi÷a c¸c kú ph©n tÝch ®-îc thùc hiÖn b»ng phÐp chia gi÷a c¸c møc ®é cña chØ tiªu ®ang xem xÐt ë c¸c kú kh¸c nhau. KÕt qu¶ so s¸nh b»ng sè t-¬ng ®èi ph¶n ¸nh mèi quan hÖ tû lÖ, kÕt cÊu cña tõng chØ tiªu trong tæng thÓ, hoÆc biÕn ®éng vÒ tèc ®é cña chØ tiªu nghiªn cøu gi÷a c¸c kú kh¸c nhau. - Sè b×nh qu©n lµ chØ tiªu biÓu hiÖn tÝnh phæ biÕn tÝnh ®¹i diÖn cña c¸c chØ tiªu khi so s¸nh gi÷a c¸c kú ph©n tÝch. + Ph©n tÝch theo chiÒu däc vµ ph©n tÝch theo chiÒu ngang - Qu¸ tr×nh so s¸nh, x¸c ®Þnh c¸c tû lÖ, quan hÖ t-¬ng quan gi÷a c¸c d÷ kiÖn trªn BCTC cña kú hiÖn hµnh ®-îc gäi lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch theo chiÒu däc. - Qu¸ tr×nh so s¸nh x¸c ®Þnh tû lÖ vµ chiÒu h-íng t¨ng gi¶m cña c¸c d÷ kiÖn trªn BCTC cña nhiÒu kú kh¸c nhau ®-îc gäi lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch theo chiÒu ngang. Tuy nhiªn, ph©n tÝch theo chiÒu ngang cÇn chó ý lµ trong ®iÒu kiÖn x¶y ra l¹m ph¸t, kÕt qu¶ tÝnh ®-îc chØ cã ý nghÜa khi chóng ®· lo¹i trõ ¶nh h-ëng cña biÕn ®éng vÒ gi¸. 1. 1.2.3.NhiÖm vô vµ néi dung ph©n tÝch a. NhiÖm vô ph©n tÝch: NhiÖm vô cña ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh ë doanh nghiÖp trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ ph-¬ng h-íng 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ph©n tÝch mµ tiÕn hµnh ph©n tÝch nh»m x¸c ®Þnh t×nh h×nh thùc tr¹ng vµ triÓn väng ho¹t ®éng tµi chÝnh, v¹ch râ nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ tån t¹i cña viÖc thu chi tiÒn tÖ. Tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p tÝch cùc nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. b. Néi dung ph©n tÝch: Néi dung ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò sau: - §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n. - Ph©n tÝch tû suÊt nh»m ph¶n ¸nh t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. - Ph©n tÝch c¸c tû suÊt nh»m ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Ph©n tÝch c¸c tû suÊt nh»m ph¶n ¸nh t×nh h×nh ®Çu t- vµ c¬ cÊu vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Ph©n tÝch c¸c tû suÊt nh»m ph¶n ¸nh t×nh h×nh thu nhËp vµ ®Çu t- c¸c cæ phiÕu th-êng. Sè liÖu trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®-îc dïng lµm c¨n cø ®Ó tÝnh ra c¸c chØ tiªu tµi chÝnh nh- :ChØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n ,c¸c chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn,chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng…§©y lµ c¸c chØ tiªu quan träng ph¶n ¸nh râ nÐt t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp.MÆt kh¸c ,kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ hay kh«ng,hiÖu qu¶ cao hay thÊp ®iÒu ®ã ph¶n ¸nh qua t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tèt hay xÊu.Nh÷ng th«ng tin trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh lµ mét nguån th«ng tin quan träng trong ph©n tÝch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ,c¸c doanh nghiÖp tù chñ vÒ tµi chÝnh lu«n h-íng tíi ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× viÖc ph©n tÝch Tµi chÝnh doanh nghiÖp rÊt quan träng v× vËy viÖc lËp vµ ph©n tÝch c¸c th«ng tin kÕ to¸n lµ viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt. §Ó ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp dùa vµo c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh ng-êi ta th-êng ph©n tÝch c¸c chØ tiªu sau: 1.2.2.ChØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n. Nhãm chØ tiªu nµy ®-îc rÊt nhiÒu ng-êi quan t©m,nh- c¸c nhµ ®Çu t-,ng-êi cho vay,nhµ cung cÊp .Hä quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trªn gãc ®é :Doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng tr¶ c¸c kho¶n nî 20