0
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học
độc lập của tôi. Các số liệu, kết quả trong luận văn là trung thực và có nguồn
gốc rõ ràng.
Tác giả luận văn
NGUYỄN ĐẶNG THÀNH
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
LỜI MỞ ĐẦU
1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
TẠI CÁC DOANH NGHIỆP QUÂN ĐỘI 4
1.1. MỘT SỐ ĐỊNH NGHĨA CƠ BẢN.........................................................4
1.2 VAI TRÒ VÀ NGUYÊN TẮC TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP QUÂN ĐỘI............................................6
1.2.1. Vai trò của tổ chức công tác kế toán đối với công tác
quản lý trong các doanh nghiệp Quân đội 6
1.2.2. Nguyên tắc của tổ chức công tác kế toán trong doanh
nghiệp Quân đội 7
1.3.NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP QUÂN ĐỘI.............................................8
1.3.1. Tổ chức bộ máy kế toán
8
1.3.2 Tổ chức hệ thống chứng từ và tổ chức công tác ghi
chép ban đầu
14
1.3.2.1. Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán..........................................14
1.3.2.2. Tổ chức kiểm tra và xử lý chứng từ kế toán............................16
1.3.2.3. Tổ chức luân chuyển chứng từ kế toán....................................17
1.3.3.Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán 18
1.3.4. Tổ chức lựa chọn hình thức kế toán và hệ thống sổ
kế toán
22
1.3.4.1. Hình thức kế toán Nhật ký - sổ cái...........................................23
1.3.4.2. Hình thức kế toán chứng từ ghi sổ...........................................24
1
1.3.4.3. Hình thức kế toán nhật ký chung.............................................26
1.3.4.4. Hình thức kế toán Nhật ký - Chứng từ.....................................27
1.3.5.Tổ chức công tác kế toán trong điều kiện sử dụng
máy vi tính 30
1.3.6. Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán
30
1.3.7. Tổ chức kiểm tra kế toán 34
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
35
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI
CÔNG TY KHẢO SÁT THIẾT KẾ & TƯ VẤN XÂY DỰNG/BQP
36
2.1.ĐẶC ĐIỂM CỦA CÔNG TY KHẢO SÁT THIẾT KẾ & TƯ VẤN XÂY
DỰNG/BQP CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN....36
2.1.1.Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Khảo
sát Thiết kế & Tư vấn Xây dựng/BQP 36
2.1.2.Đặc điểm ngành nghề sản xuất kinh doanh
39
2.1.3.Cơ cấu tổ chức của Công ty Khảo sát Thiết kế và Tư
vấn Xây dựng/BQP
40
2.2.THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY
KHẢO SÁT THIẾT KẾ VÀ TƯ VẤN XÂY DỰNG/BQP........................47
2.2.1.Tổ chức bộ máy kế toán
47
2.2.2. Tổ chức hệ thống chứng từ và kiểm tra chứng từ kế
toán. 52
2.2.3. Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán sử dụng trong
công ty
54
2.2.4. Hình thức kế toán và tổ chức hệ thống sổ kế toán
61
2.2.5.Tổ chức hệ thống báo cáo tài chính 61
2.2.6.Công tác kiểm tra kế toán tại Công ty
64
2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG
TY KHẢO SÁT THIẾT KẾ VÀ TƯ VẤN XÂY DỰNG/BQP..................65
1
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ
CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY KHẢO SÁT THIẾT KẾ
VÀ TƯ VẤN XÂY DỰNG/BQP
68
3.1 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC
CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY KHẢO SÁT THIẾT KẾ VÀ TƯ
VẤN XÂY DỰNG/BQP.............................................................................68
3.1.1.Phương hướng hoàn thiện 68
3.1.1.1 Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán phải phù hợp với cơ chế
quản lý hiện nay - cơ chế thị trường định hướng XHCN......................68
3.1.1.2 Tổ chức công tác kế toán tại Công ty phải phù hợp với yêu cầu
hội nhập kinh tế, hội nhập kế toán quốc tế............................................70
3.1.1.3 Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán phải phù hợp với đặc điểm
tổ chức, hoạt động, yêu cầu và trình độ quản lý của doanh nghiệp......71
3.1.1.4. Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán phải nâng cao hiệu quả và
chất lượng quản lý tài chính.................................................................71
3.1.2. Các giải pháp hoàn thiện 72
3.1.2.1. Về tổ chức bộ máy kế toán......................................................72
3.1.2.2. Về chứng từ kế toán.................................................................73
3.1.2.3. Về hệ thống tài khoản kế toán..................................................73
3.1.2.4. Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán............................................83
3.1.2.5. Về hệ thống kế toán quản trị của doanh nghiệp.......................84
3.1.2.6. Kết hợp tổ chức kế toán với hệ thống kiểm soát nội bộ...........85
3.1.2.7.Nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ, nhân viên kế toán.....85
3.1.2.8. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào lĩnh vực kế toán......86
3.2 NHỮNG ĐIỀU KIỆN CƠ BẢN ĐỂ THỰC HIỆN GIẢI PHÁP HOÀN
THIỆN.........................................................................................................88
3.2.1. Đối với các chính sách áp dụng từ phía nhà nước, Bộ Quốc Phòng....87
3.2.2.Về phía Công ty 90
KẾT LUẬN
91
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
93
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BHXH
Bảo hiểm xã hội
BHTN
Bảo hiểm thất nghiệp
BHYT
Bảo hiểm y tế
BQP
Bộ Quốc phòng
BTC
Bộ Tài chính
CTĐB
Công trình đặc biệt
CTKS
Công ty Khảo sát
DN
Doanh nghiệp
GTGT
Giá trị gia tăng
GTTL
Giao thông thủy lợi
KHCN
Khoa học công nghệ
KPCĐ
Kinh phí công đoàn
KTNN
Khai thác nước ngầm
KTQT
Kế toán quản trị
KSTK
Khảo sát thiết kế
MTQS
Môi trường quân sự
QĐ
Quyết định
SXKD
Sản xuất kinh doanh
TK
Tài khoản
TMCP
Thương mại cổ phần
TSCĐ
Tài sản cố định
TVDA
Tư vấn dự án
TVXD
Tư vấn xây dựng
USD
Đô la Mỹ
VNĐ
Việt Nam đồng
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
SƠ ĐỒ:
Sơ đồ 1.1: Mô hình tổ chức bộ máy kế toán ở doanh nghiệp áp dụng........10
hình thức tổ chức công tác kế toán tập trung...............................................10
Sơ đồ 1.2: Mô hình tổ chức bộ máy kế toán ở doanh nghiệp áp dụng.............12
hình thức kế toán phân tán.............................................................................12
Sơ đồ 1.3: Bộ máy kế toán đối với doanh nghiệp áp dụng hình thức kế toán
vừa tập trung, vừa phân tán..........................................................................14
Sơ đồ 1.4:Tổ chức sổ kế toán và trình tự ghi chép sổ của hình thức kế toán
Nhật ký - Sổ cái..............................................................................................24
Sơ đồ 1.5: Tổ chức kế toán và trình tự ghi chép sổ của hình thức kế toán.25
Sơ đồ 1.6: Tổ chức sổ kế toán và trình tự ghi chép sổ của hình thức kế toán
Nhật ký chung.................................................................................................27
Sơ đồ 1.7: Tổ chức sổ kế toán và trình tự ghi chép sổ của hình thức kế toán
Nhật ký-chứng từ............................................................................................29
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức hoạt động của Công ty.......................................41
Sơ đồ 2.2: Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty..........................................52
Sơ đồ 2.3: Kế toán theo hình thức Nhật ký chung.......................................61
Sơ đồ 2.4: Sơ đồ hạch toán kinh phí Bộ Quốc Phòng cấp
bằng hiện vật...........................................................................................80
BẢNG:
Bảng 2.1: Kết quả SXKD giai đoạn 2007 – 2009..........................................38
Bảng 2.2: Phân loại tổng quát hệ thống tài khoản kế toán.........................55
1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việc tổ chức công tác kế toán khoa học và hợp lý tại doanh nghiệp
không những đảm bảo cho việc thu nhận, hệ thống hóa thông tin kế toán đầy
đủ, kịp thời, đáng tin cậy phục vụ cho công tác quản lý kinh tế, tài chính mà
còn giúp doanh nghiệp quản lý chặt chẽ tài sản của doanh nghiệp, ngăn ngừa
những hành vi làm tổn hại đến tài sản của doanh nghiệp.
Xuất phát từ vai trò quan trọng đó của công tác kế toán, tổ chức tốt
công tác kế toán là vấn đề luôn được các doanh nghiệp quan tâm. Nếu các
doanh nghiệp tổ chức tốt công tác kế toán sẽ mang lại nguồn lợi lớn cho
doanh nghiệp, ngược lại sẽ gây ra sự lãng phí, thất thoát, giảm năng lực sản
xuất kinh doanh.
Trong tiến trình mở cửa và hội nhập nền kinh tế Việt Nam với khu vực
và toàn thế giới, đáp ứng nhu cầu Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nước,
Công ty Khảo sát Thiết kế & Tư vấn Xây dựng/ Bộ Quốc phòng là doanh
nghiệp Quốc phòng hoạt động trong lĩnh vực khảo sát, thiết kế và tư vấn xây
dựng trong và ngoài Quân đội trên phạm vi cả nước. Để đạt được thành công
trên thương trường trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt và gay gắt
đòi hỏi doanh nghiệp phải có sự phát triển nhanh chóng về mọi mặt đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ mới, trong đó tổ chức công tác kế toán đóng vai trò đặc biệt
quan trọng trong sự nghiệp chung rất vinh quang nhưng cũng nhiều thách
thức này.
Từ nhận thức về vai trò của tổ chức công tác kế toán trong doanh
nghiệp, từ thực tế tổ chức công tác kế toán tại Công ty Khảo sát Thiết kế và
Tư vấn Xây dựng/BQP, tôi chọn đề tài: “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán
tại Công ty Khảo sát Thiết kế và Tư vấn Xây dựng/BQP ” làm đề tài nghiên
2
cứu luận văn Thạc sỹ để có cơ hội bày tỏ quan điểm của bản thân và góp phần
đưa ra những đề xuất và giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán
tại Công ty Khảo sát Thiết kế và Tư vấn Xây dựng/BQP.
2. Nội dung nghiên cứu đề tài
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận về tổ chức công tác kế toán tại các
doanh nghiệp Quân đội.
- Nghiên cứu thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Công ty Khảo sát
Thiết kế & Tư vấn Xây dựng/BQP.
- Đưa ra những đề xuất và giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác
kế toán tại Công ty Khảo sát Thiết kế & Tư vấn Xây dựng/BQP.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Tổ chức công tác kế toán tại các Doanh nghiệp
Quân đội.
- Phạm vi nghiên cứu: Tổ chức công tác kế toán tại Công ty Khảo sát
Thiết kế & Tư vấn Xây dựng/BQP.
4. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
- Sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng của Chủ nghĩa Mác Lênin để nghiên cứu lý luận cũng như các vấn đề thực tiễn một cách có logic.
- Kết hợp sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp
thống kê, so sánh để nghiên cứu và phân tích các vấn đề thực tiễn. Trên cơ sở
đó đề xuất phương hướng và biện pháp phù hợp để giải quyết vấn đề.
5. Mục đích nghiên cứu của đề tài
- Góp phần hệ thống hoá những lý luận cơ bản về tổ chức công tác kế
toán tại các doanh nghiệp Quân đội.
- Phân tích thực trạng và những điểm còn hạn chế về tổ chức công tác
kế toán tại Công ty Khảo sát Thiết kế & Tư vấn Xây dựng/BQP.
3
- Đề xuất phương hướng và giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế
toán tại Công ty Khảo sát Thiết kế & Tư vấn Xây dựng/BQP.
6. Kết cấu luận văn
Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức công tác kế toán tại các doanh
nghiệp Quân đội.
Chương 2: Thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Công ty Khảo sát
Thiết kế & Tư vấn Xây dựng/BQP.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế
toán tại Công ty Khảo sát Thiết kế & Tư vấn Xây dựng/BQP.
4
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC
DOANH NGHIỆP QUÂN ĐỘI
1.1. MỘT SỐ ĐỊNH NGHĨA CƠ BẢN
Kế toán có thể được xem xét dưới nhiều góc độ khác nhau theo quan
điểm của các tác giả khác nhau.
Khái niệm kế toán khi nghiên cứu trên góc độ hoạt động: Là quá trình
thu thập, xử lý và cung cấp các thông tin về tài chính của hoạt động sản xuất
kinh doanh.
Khái niệm kế toán trên góc độ sử dụng: Là phương pháp quản lý có hiệu
quả, là cơ sở để đánh giá hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh.
Trước hết, Viện Kế toán công chứng Hoa Kỳ vào năm 1941 định nghĩa
kế toán như sau: Kế toán là nghệ thuật ghi chép, phân loại và tổng hợp một
cách có ý nghĩa và dưới hình thức bằng tiền các nghiệp vụ kinh tế phát sinh,
các sự kiện mà ít nhiều có liên quan đến tài chính và giải trình kết quả của
việc ghi chép này. Định nghĩa này của kế toán chú trọng đến việc giữ sổ sách
cố hữu của người kế toán. Tuy nhiên đây là quan điểm cổ điển về kế toán, nó
không còn phù hợp với thực tiễn kế toán hiện nay nữa.
Ngày nay, với quan điểm mới, kế toán không chỉ quan tâm đến việc giữ
sổ sách mà đến toàn bộ các hoạt động bao gồm việc hoạch định chương trình
và giải quyết các vấn đề, đánh giá các hoạt động của doanh nghiệp và kiểm
tra sổ sách. Kế toán ngày nay chú trọng đến nhu cầu bức thiết của những
người sử dụng thông tin kế toán dù họ ở bên trong hay bên ngoài doanh
nghiệp. Do vậy, vào năm 1970 Viện Kế toán Công chứng Hoa Kỳ cho rằng
nhiệm vụ của kế toán là cung cấp thông tin định lượng, chủ yếu mang tính
chất tài chính về các đơn vị kinh tế hạch toán độc lập nhằm giúp ích cho việc
làm các quyết định kinh tế.
5
Theo tinh thần của kế toán quốc tế, kế toán được định nghĩa là hệ thống
thông tin và kiểm tra dùng để đo lường/phản ánh, xử lý và truyền đạt những
thông tin về tài chính, kết quả kinh doanh và các luồng tiền tạo ra của một
đơn vị kinh tế.
Theo quan điểm nêu trong Luật kế toán của Việt Nam, định nghĩa kế
toán được trình bày ở điều 4 như sau: Kế toán là việc thu thập, xử lý, phân
tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và
thời gian lao động.
Theo điều lệ tổ chức kế toán Nhà nước Việt Nam thì kế toán được xem
là việc ghi chép, tính toán bằng con số dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời
gian lao động, chủ yếu dưới hình thức giá trị để kiểm tra tình hình vận động
của các loại tài sản, quá trình và kết quả sản xuất kinh doanh, sử dụng vốn của
Nhà nước cũng như của từng tổ chức xí nghiệp.
- Khái niệm tổ chức công tác kế toán:
Tổ chức công tác kế toán là tổ chức việc thực hiện các chuẩn mực và
chế độ kế toán để phản ánh tình hình và kết quả hoạt động sản xuất kinh
doanh, tổ chức bộ máy kế toán, tổ chức thực hiện chế độ kiểm tra kế toán, chế
độ bảo quản, lưu trữ tài liệu kế toán, cung cấp thông tin tài liệu kế toán và các
nhiệm vụ khác của kế toán. Là tổ chức việc thu nhận hệ thống hoá và cung
cấp các thông tin về hoạt động sản xuất kinh doanh ở đơn vị kế toán nhằm
phục vụ cho công tác quản lý.
- Ý nghĩa của việc tổ chức công tác kế toán:
Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin
tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động. Kế toán là một
trong những công cụ quản lý kinh tế nhằm phản ánh và giám đốc toàn diện
các mặt hoạt động kinh tế tài chính ở doanh nghiệp. Trong kế toán mọi nghiệp
vụ kinh tế đều được ghi chép đầy đủ, liên tục, có hệ thống trên cơ sở các
6
chứng từ hợp lệ, chính điều này đã làm tăng ý nghĩa kiểm tra, giám sát của kế
toán. Nhiệm vụ của kế toán là thu thập, xử lý thông tin, số liệu kế toán theo
đối tượng và nội dung công việc kế toán theo quy định của chuẩn mực kế
toán; kiểm tra, giám sát các khoản thu chi tài chính, các nghĩa vụ thu, nộp,
thanh toán nợ; kiểm tra việc quản lý, sử dụng tài sản và nguồn hình thành tài
sản; phát hiện và ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật về kế toán; Phân
tích thông tin số liệu kế toán giúp đơn vị, người quản lý điều hành đơn vị;
Cung cấp thông tin số liệu kế toán theo quy định của pháp luật. Do vậy, việc
tổ chức công tác kế toán khoa học và hợp lý tại doanh nghiệp giúp cho việc
cung cấp thông tin kế toán kịp thời, đầy đủ, phản ánh kịp thời tình hình biến
động của tài sản, doanh thu, chi phí, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh,
qua đó làm giảm bớt khối lượng công tác kế toán trùng lắp, tiết kiệm chi phí,
đồng thời giúp cho việc kiểm kê, kiểm soát tài sản, nguồn vốn, hoạt động kinh
tế, đo lường và đánh giá hiệu quả kinh tế, xác định lợi ích của Nhà nước, của
các chủ thể trong nền kinh tế thị trường.
Tóm lại, việc tổ chức công tác kế toán khoa học, hợp lý tại doanh nghiệp
không những đảm bảo cho việc thu nhận, hệ thống hóa thông tin kế toán đầy
đủ, kịp thời, đáng tin cậy phục vụ cho công tác quản lý kinh tế tài chính mà
còn giúp doanh nghiệp quản lý chặt chẽ tài sản của doanh nghiệp, ngăn ngừa
những hành vi làm tổn hại đến tài sản của doanh nghiệp.
1.2 VAI TRÒ VÀ NGUYÊN TẮC TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ
TOÁN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP QUÂN ĐỘI
Công tác kế toán trong các doanh nghiệp Quân đội cũng phải tuân thủ
các nguyên tắc tổ chức công tác kế toán các doanh nghiệp nói chung.
1.2.1. Vai trò của tổ chức công tác kế toán đối với
công tác quản lý trong các doanh nghiệp Quân đội
Trong quản lý doanh nghiệp, tổ chức công tác kế toán là
một trong những nội dung quan trọng. Với chức năng cung
7
cấp thông tin và kiểm tra các hoạt động kinh tế - tài chính
nên công tác kế toán ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả và
chất lượng của công tác quản lý doanh nghiệp. Thêm vào đó,
nó còn ảnh hưởng đến việc đáp ứng các yêu cầu quản lý khác
nhau của các đối tượng có quyền lợi trực tiếp hoặc gián tiếp
liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, trong đó có cơ
quan chức năng của nhà nước. Trong giai đoạn hiện nay, khi
nền kinh tế của Việt Nam đang hội nhập vào nền kinh tế khu
vực và thế giới thì vấn đề cạnh tranh diễn ra ngày càng
thường xuyên và khốc liệt hơn. Lúc này, chất lượng thông tin
của kế toán được coi như một trong những tiêu chuẩn quan
trọng để đảm bảo sự an toàn và khả năng thắng lợi của các
quyết định kinh doanh. Thông tin của kế toán tài chính và kế
toán quản trị hợp thành hệ thống thông tin hữu ích và cần
thiết cho các nhà quản trị. Để tổ chức công tác kế toán trong
một doanh nghiệp cần căn cứ vào qui mô hoạt động, đặc
điểm của ngành và lĩnh vực hoạt động; đặc điểm về tổ chức
sản xuất và quản lý cũng như tính chất của quy trình sản xuất
trong doanh nghiệp đồng thời phải căn cứ vào các chính sách,
chế độ nhà nước ban hành. Tổ chức công tác kế toán phù hợp
với tình hình hoạt động của doanh nghiệp không chỉ tiết kiệm
được chi phí mà còn đảm bảo cung cấp thông tin nhanh
chóng, đầy đủ, có chất lượng phù hợp với các yêu cầu quản lý
khác nhau.
1.2.2. Nguyên tắc của tổ chức công tác kế toán
trong doanh nghiệp Quân đội
8
Việc tổ chức công tác kế toán trong một doanh nghiệp
phải đảm bảo những nguyên tắc sau:
- Tổ chức công tác kế toán phải đảm bảo tuân thủ Luật kế
toán, hệ thống chuẩn mực kế toán, các qui định, thông tư
hướng dẫn thực hiện chế độ kế toán trong doanh nghiệp và
các văn bản pháp qui khác có liên quan đến hoạt động sản
xuất kinh doanh, hoạt động kế toán như các bộ luật về thuế,
Luật doanh nghiệp… Do đó, doanh nghiệp cần nắm vững hệ
thống văn bản pháp quy và vận hành trong thực tế của hệ
thống này.
- Tổ chức công tác kế toán cần đảm bảo thu nhận và hệ
thống hoá thông tin về toàn bộ hoạt động kinh tế tài chính ở
doanh nghiệp nhằm cung cấp thông tin kế toán đáng tin cậy
phục vụ cho công tác quản lý kinh tế tài chính của nhà nước
và quản trị kinh doanh của doanh nghiệp.
- Phù hợp với quy mô đặc điểm tổ chức sản xuất kinh
doanh và đặc điểm tổ chức quản lý của doanh nghiệp.
- Phù hợp với trình độ khả năng của đội ngũ cán bộ kế
toán của doanh nghiệp và khả năng trang bị các phương tiện
kỹ thuật tính toán ghi chép của doanh nghiệp.
1.3.NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP QUÂN ĐỘI
1.3.1. Tổ chức bộ máy kế toán
Tổ chức bộ máy kế toán là sự sắp xếp, phân công công
việc (phần hành) cho từng kế toán viên trong một phòng kế
toán (hoặc bộ phận kế toán) của một doanh nghiệp, bao gồm:
tổ chức nhân sự, tổ chức các phần hành kế toán, tổ chức mối
9
quan hệ giữa các phần hành và tổ chức mối quan hệ giữa
phòng kế toán và các phòng ban khác có liên quan. Việc tổ
chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp cần đáp ứng những
yêu cầu:
- Việc tổ chức nhân sự phải đảm bảo nguyên tắc
bất kiêm nhiệm. Điều này sẽ tránh tình trạng một người xử
lý quá nhiều công việc dẫn đến gian lận mà doanh nghiệp
không thể kiểm soát được. Bên cạnh đó, việc xác định rõ
trách nhiệm của từng nhân viên trong doanh nghiệp sẽ tránh
tình trạng đùn đẩy công việc và đổ trách nhiệm cho nhau.
- Tính đồng bộ trong công việc: Tính đồng bộ trong
công việc thể hiện ở chỗ toàn bộ công việc được phân bổ đều
cho tất cả các phòng ban cũng như nhân viên, không để xảy
ra tình trạng giao quá nhiều việc cho bộ phận, nhân viên này
và quá ít việc cho bộ phận, nhân viên khác, hoặc quá nhiều
việc vào thời điểm này và quá ít việc vào thời điểm khác. Tính
đồng bộ trong công việc giúp cho công tác kế toán tại doanh
nghiệp vận hành trôi chảy, đảm bảo cung cấp số liệu chính xác
và kịp thời cho các đối tượng sử dụng thông tin kế toán.
- Đảm bảo năng lực của nhân viên: Việc đảm bảo
năng lực của nhân viên cũng là vấn đề mà lãnh đạo doanh
nghiệp cần đặc biệt quan tâm vì chất lượng của công tác kế
toán phụ thuộc chủ yếu vào trình độ và khả năng thành thạo
công việc của những người này. Ngoài việc tuyển dụng những
nhân viên có lòng yêu nghề và trình độ chuyên môn cao,
doanh nghiệp cần chú trọng đến công tác đào tạo và bồi
dưỡng kiến thức mới cho nhân viên để họ có thể đáp ứng
10
được những yêu cầu ngày càng cao trong công việc, đồng thời
thường xuyên phổ biến những yêu cầu và qui định về đạo đức
nghề nghiệp cho nhân viên. Định kỳ, doanh nghiệp cũng nên
tổ chức “luân chuyển cán bộ” để tránh tình trạng nhân viên
giải quyết công việc theo “lối mòn”, điều này cũng giúp doanh
nghiệp phát hiện ra những nhân viên có thể làm tốt công việc
mà trước đây họ chưa được phân công, đồng thời tránh sự
gian lận của những nhân viên có thâm niên trong lĩnh vực họ
đã và đang đảm nhiệm. Ngoài ra, luân chuyển cán bộ còn là
một giải pháp giúp doanh nghiệp đào tạo được những nhân
viên có hiểu biết về toàn bộ quy trình kế toán trong doanh
nghiệp, đặc biệt là các đối tượng có thể phát triển thành cán
bộ quản lý.
- Mô hình tổ chức bộ máy kế toán
a. Hình thức tổ chức bộ máy kế toán tập trung
Theo hình thức này, toàn doanh nghiệp (công ty, tổng công ty…) chỉ tổ
chức một phòng kế toán trung tâm ( ở văn phòng công ty, tổng công ty,…)
còn ở các đơn vị phụ thuộc không tổ chức kế toán riêng.
Phòng kế toán trung tâm thực hiện toàn bộ công tác kế toán ở doanh
nghiệp, chịu trách nhiệm thu nhận, xử lý và hệ thống hoá toàn bộ thông tin kế
toán phục vụ cho quản lý kinh tế, tài chính của doanh nghiệp. Phòng kế toán
trung tâm lưu trữ, bảo quản toàn bộ hồ sơ, tài liệu kế toán của doanh nghiệp.
Tại các đơn vị phụ thuộc ( xí nghiệp, tổ, đội…), phòng kế toán trung
tâm bố trí nhân viên kế toán làm nhiệm vụ hướng dẫn hạch toán ban đầu, thu
nhận và kiểm tra chứng từ ban đầu để định kỳ chuyển chứng từ về phòng kế
toán trung tâm. Phòng kế toán trung tâm thực hiện cả kế toán tài chính, cả kế
toán quản trị đáp ứng yêu cầu quản trị kinh doanh ở doanh nghiệp.
11
Hình thức tổ chức công tác kế toán tập trung thường phù hợp với những
đơn vị kế toán có quy mô vừa và nhỏ, địa bàn hoạt động hẹp. Hình thức này
không phù hợp với đơn vị kế toán có quy mô lớn có địa bàn hoạt động sản
xuất, kinh doanh ở nhiều địa phương.
KẾ TOÁN TRƯỞNG
Bộ phận
kế toán
Bộ phận
kế toán
Bộ phận
kế toán
Bộ phận
kế toán
Bộ phận
kế toán
Bộ phận
kế toán
tổng hợp
Các nhân viên kế toán ở các đơn vị phụ
Sơ đồ 1.1: Mô hình tổ chức bộ máy kế toán ở doanh nghiệp áp dụng
hình thức tổ chức công tác kế toán tập trung
12
b. Hình thức tổ chức bộ máy kế toán phân tán
Theo hình thức này, doanh nghiệp thành lập phòng kế toán trung tâm
(đơn vị kế toán cấp trên); còn ở các đơn vị kế toán cấp cơ sở đều có tổ chức
kế toán riêng (đơn vị kế toán cấp cơ sở). Doanh nghiệp lựa chọn hình thức tổ
chức công tác kế toán này thường là những doanh nghiệp đã phân cấp quản lý
kinh tế, tài chính cho các đơn vị cơ sở ở mức độ cao hơn, tức là đã phân phối
nguồn vốn riêng, xác định lỗ, lãi riêng nhằm phát huy tính chủ động sáng tạo
của các đơn vị kế toán cấp cơ sở này trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Trường hợp này, toàn bộ công việc kế toán của doanh nghiệp được
phân công, như sau:
Phòng kế toán trung tâm có nhiệm vụ:
- Thực hiện các phần hành công việc kế toán phát sinh ở đơn vị kế toán
cấp trên và công tác tài chính của doanh nghiệp.
- Hướng dẫn và kiểm tra công tác kế toán ở các đơn vị kế toán cấp cơ sở;
- Thu nhận, kiểm tra báo cáo tài chính của các đơn vị cơ sở gửi lên và
cùng với báo cáo tài chính phần hành công việc kế toán ở đơn vị kế toán cấp
trên để lập báo cáo tài chính tổng hợp của toàn doanh nghiệp.
Ở các đơn vị kế toán cấp cơ sở: Thực hiện toàn bộ công tác kế toán phát
sinh ở đơn vị kế toán cấp cơ sở, tổ chức thu nhận, xử lý và hệ thống hoá toàn
bộ thông tin kế toán ở đơn vị mình để lập được các báo cáo tài chính định kỳ
gửi về phòng kế toán trung tâm. Từng đơn vị kế toán cấp cơ sở phải căn cứ
vào khối lượng công việc kế toán ở đơn vị mình để xây dựng bộ máy kế toán
ở đơn vị cho phù hợp.
- Xem thêm -