Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1
Lêi më ®Çu
Qua nhiÒu n¨m ®æi míi ,d-íi sù qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ n-íc,
nÒn kinh tÕ n-íc ta ®· cã nh÷ng b-íc chuyÓn biÕn râ rÖt .C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt
kinh doanh thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ cïng c¹nh tranh b×nh ®¼ng tr-íc ph¸t
luËt ®· t×m ®ùoc vÞ trÝ xøng ®¸ng trªn thÞ tr-êng trong vµ ngoµi n-íc.
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay víi xu h-íng toµn cÇu ho¸ , quan hÖ bu«n b¸n
Th-¬ng M¹i gi÷a n-íc ta víi c¸c n-íc b¹n ngµy cµng ®-îc më réng vÒ mäi
mÆt .Do vËy vai trß cña ngµnh Th-¬ng M¹i ®· trë nªn rÊt quan träng kh«ng
chØ lµ cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt víi kinh doanh trong mµ cßn më réng sang c¸c
n-íc trªn thÕ giíi. §iÒu nµy ®· gãp phÇn lµm cho s¶n xuÊt trong n-íc ph¸t
triÓn c¶ vÒ chiÒu s©u vµ chiÒu réng sang c¸c n-íc trªn thÕ giíi . §iÒu nµy ®·
gãp phÇn lµm cho s¶n xuÊt trong n-íc ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu
s©u , hµng ho¸ th× ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i , mÉu m·
víi mét chÊt l-îng ®¶m b¶o .
Mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× kÕ to¸n cµng træ nªn quan träng vµ trë
thµnh c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ N-íc vµ
Doanh NghiÖp . §èi víi nhµ n-íc , kÕ to¸n lµ c«ng cô ®Ó tÝnh to¸n x©y dùng
vµ kiÓm tra viÖc chÊp hµnh thùc hiÖn ng©n s¸ch Nhµ N-íc ®Ó qu¶n lý nÒn
kinh tÕ quèc d©n .§èi víi c¸c doanh nghiÖp , kÕ to¸n lµ c«ng cô ®iÒu hµnh,
qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ,tÝnh to¸n kinh tÕ , kiÓm tra b¶o vÖ , sö dông tµi s¶n tiÒn
vèn , nh»m ®¶m b¶o quyÒn chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ chñ ®éng
vÒ tµi chÝnh .
Víi tÇm quan träng nh- vËy , trong sù ®æi míi cña nÒn kinh tÕ , kÕ to¸n
n-íc ta ®· cã nh÷ng b-íc chuyÓn ®æi toµn diÖn phï hîp víi yªu cÇu cña nÒn
kinh tÕ kinh tÕ vµ hoµ nhËp víi c¸c th«ng lÖ Quèc tÕ vµ chuÈn mùc kÕ to¸n mµ
liªn ®oµn kÕ to¸n quèc gia ®· ®-a ra .
Tõ ngµy 1/1/1996 C¸c Doanh NghiÖp ViÖt Nam b¾t ®Çu ¸p dông “ HÖ
thèng chÕ ®é kÕ to¸n “ míi do Bé Tµi ChÝnh ban hµnh vµ mçi doanh nghiÖp
ph¶i tù lùa chän mét h×nh thøc kÕ toµn phï h¬p nhÊt víi ®¹c ®iÓm kinh doanh
cña doanh nghiÖp m×nh cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. §Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2
nghiÖp Cæ PhÇn th× viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vµ tõng b-íc hoµn thiÖn kÕ
to¸n tiªu thô hµng ho¸ sao cho phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n míi ®ang trë thµnh
mèi quan t©m hµng ®Çu cña nh÷ng ng-êi lµm c«ng t¸c kÕ to¸n tÞa c¸c doang
nghiÖp Cæ PhÇn .
XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ®ã , em ®· chän ®Ò tµi “ KÕ To¸n Thµnh PhÈm
Tiªu Thô vµ X¸c §Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i C«ng ty cæ phÇn Tø Gia“ , ®Ó nh»m
nªu bËt tÇm quan träng cña kÕ to¸n tiªu thô ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cæ
phÇn nãi riªng vµ x· héi nãi chung .
Víi thêi gian häc tËp vµ nghiªn cøu t¹i tr-êng THDL Kinh TÕ- Kü
ThuËt Hµ Néi I vµ thùc tËp t¹i C«ng Ty Cæ PhÇn Tø Gia , ®-îc sù gióp ®ë tËn
t×nh h-íng dÉn cña c« gi¸o NguyÔn Mai Anh , cïng víi c¸c c¸n bé nh©n viªn
phßng kÕ to¸n cña c«ng ty , em ®· hoµn thiÖn b¶n chuyªn ®Ò thùc tËp tèt
nghiÖp víi ®Ì tµi ®· chän .
Tuy nhiªn do tr×nh ®é cßn han chÕ nªn bµi chuyªn ®Ò khã tr¸nh khái
nh÷ng sai sãt , em rÊt mong nhËn ®-îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o
vµ nh÷ng ng-êi quan t©m ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n
tiªu thô, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô nãi riªng ®Ó bµi chuyªn ®Ò thùc tËp nµy cña
em ®-îc hoµn thiÖn h¬n .
Néi dung chuyªn ®Ò thùc tËp gåm :
Lêi nãi ®Çu
Néi dung
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng tiªu thô hµng ho¸ vµ kÕ to¸n
nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ t¹i c¸c Doanh NghiÖp Cæ PhÇn trong
®iÒu kiÖn hiÖn nay
PhÇn II: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô
hµng ho¸ t¹i C«ng Ty Cæ PhÇn Tø Gia
PhÇn III: Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ t¹i
C«ng Ty Cæ PhÇn Tø Gia.
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3
PhÇn I
Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng tiªu thô hµng ho¸ vµ kÕ to¸n
nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ t¹i c¸c doang nghiÖp cæ phÇn
trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay.
I . lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng tiªu thô hµng ho¸ t¹i c¸c doanh
nghiÖp cæ phÇn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay
1.§Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng
NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng vËn ®éng theo quy luËt , t¹o nªn mét trËt tù kinh tÕ cu¶
mét x· héi vµ thóc ®Èy x· héi ph¸t triÓn .Cã thÓ ®Þnh nghÜa kh¸i qu¸t vÒ nÒn
kinh tÕ thÞ tr-êng nh- sau :
“ Mét nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng lµ mét c¬ chÕ tinh vi ®Ó phèi hîp mét c¸ch kh«ng
tù gi¸c gi÷a nh©n d©n vµ doanh nghiÖp th«ng qua hÖ thèng gi¸ c¶ vµ
thÞ tr-êng ,nã lµ ph-¬ng tiÖn giao th«ng ®Ó tËp hîp tri thøc vµ hµnh ®éng cña
hµng triÖu c¸ nh©n kh¸c nhau kh«ng cã bé n·o tËp trung nã vÉn gi¶i quyÕt
®-îc bµi to¸n mµ m¸y tÝnh lín nhÊt ngµy nay kh«ng thÓ gi¶i ®-îc, kh«ng ai
thiÕt kÕ ra nã .Nã tù xuÊt hiÖn vµ còng nh- x· héi loµi ng-ê , nã ®ang thay ®æi
“ .( Kinh tÕ häc ).
NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng mang nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau :
TÝnh tù chñ cña c¸c Doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng rÊt cao , ®iÒu
nµy ®èi lËp víi nÒn kinh tÕ bao cÊp vµ nã ®ång nghÜa víi sù n¨ng ®éng trong
kinh doanh, tù chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc kÕt qu¶ kinh doanh cña ®¬n vÞ .
Trªn thÞ tr-êng hµng ho¸ hÕt søc phong phó .Sù ®a d¹ng vÒ sè l-îng mÉu m·
hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng mét mÆt ph¶n ¸nh tr×nh ®é cao cña n¨ng suÊt lao
®éng x· héi , mËt khac nãi lªn møc ®é ph¸t triÓn cña quan hÖ trao ®æi , tr×nh
®é ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ sù ph¸t triÓn cña thÞ tr-êng .
Gi¸ c¶ hµng ho¸ ®-îc h×nh thµnh trªn thÞ tr-êng , gi¸ c¶ thij tr-êng võa lµ sù
thÓ hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ thÞ tr-êng võa chÞu sù t¸c ®éng c¶u quan hÖ c¹nh
tranh , cung – cÇu hµng ho¸ .Trªn c¬ së gi¸ c¶ thÞ tr-êng , gi¸ ¶c hµng ho¸ lµ
kÕt qu¶ cña sù th-¬ng l-îng gi÷a ng-êi b¸n vµ ng-êi mua.
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
4
C¹nh tranh lµ mét tÊt yÕu c¶u thÞ tr-êng . Nã tån t¹i trªn c¬ së nh÷ng ®¬n vÞ
s¶n xuÊt hµng ho¸ ®éc lËp , kh¸c nhau vÒ lîi Ých kinh tÕ , lîi Ých kinh tÕ ®-îc
thùc hiÖn th«ng qua lîi nhuËn thu ®-îc cña mçi doanh nghiÖp .ViÖc t×m c¸c
biÖn ph¸p mang l¹i lîi nhuËn cao lµ t¸t yÕu cña mçi doanh ngiÖp , chÝnh lµ
yÕu tè t¹o nªn sù c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng .
Sù vËn ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr-êng lu«n cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n-íc . Nhµ
n-íc t¸c ®éng th«ng qua c¸c c«ng cô kinh tÕ nh- : ThuÕ , l·i suÊt tiÒn vay ,
chÝnh s¸ch gi¸ c¶ vµ mét sè chÝnh s¸ch kinh tÕ kh¸c .
Nh- vËy th«ng qua nghiªn cøu nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ nÒn kinh tÕ thÞ tr-¬ng cho
thÊy r»ng thÞ tr-êng lu«n ®Þnh h-íng cho c¸c doanh nghiÖp d-íi nhiÒu h×nh
thøc vµ mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ®øng v÷ng th× ph¶i biÕt thÝch nghi
vµ khai th¸c thËt tèt thÞ tr-êng tiªu dïng. §Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c Doanh
NghiÖp Cæ PhÇn vµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× tiªu thô hµng ho¸ vµ thµnh
phÈm chÝnh lµ tiÒn ®Ò ®Ó doanh nghiÖp cã thu nhËp , lîi nhuËn ®Ó më réng s¶n
xuÊt kinh doanh .Muèn vËy doanh nghiÖp ph¶i n¾m b¾t ®-îc vµ ph©n tÝch s©u
s¾c sù biÕn ®éng cña thÞ tr-êng trong tõng giai ®o¹n kh¸c nhau ,ph¶i ®Ò cao
vai trß cña ng-êi tiªu dïng , coi kh¸ch hµng lµ th-îng ®Õ , g¾n chÆt s¶n xuÊt
kinh doanh cña ®¬n vÞ víi nhu cÇu tiªu dïng cña thÞ tr-êng , thÞ hiÕu cña
kh¸ch hµng trªn c¬ së nguån lùc cho phÐp , cã nh- v©y daonh nghiÖp míi cã
thÓ c¹nh tranh ®-îc víi c¸c ®èi thñ vµ ®-ngs v÷ng trªn thÞ tr-êng.
2. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng tiªu thô hµng ho¸ t¹i c¸c Doanh NghiÖp Cæ
PhÇn:
2.1. C¸c kh¸i niÖm :
* Kh¸i niÖm vµ vai trß tiªu thô ( b¸n hµng ):
- Kh¸i niÖm :
§èi víi Doanh NghiÖp Cæ PhÇn th× tiªu thô hµng ho¸ ®-îc biÓu hiÖn lµ ho¹t
®éng b¸n hµng vµ h¹ot ®éng b¸n hµng trong doanh ngiÖp chÝnh lµ qu¸ tr×nh
doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u hµng ho¸ cho kh¸ch hµng
vµ thu tiÒn vÒ hay ®-îc quyÒn thu tiÒn vÒ .
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
5
C¸c ho¹t ®éng b¸n hµng nµy xuÊt hiÖn hai dßng vËn ®éng : Hµng ho¸ ®Òn tay
ng-êi tiªu dïng vµ c¸c lo¹i chøng tõ thanh to¸n thu tiÒn vÒ tay doanh nghiÖp.
VËy xÐt ë gãc ®é kinh tÕ th× ho¹t ®éng b¸n hµng chÝnh lµ sù thay ®æi h×nh th¸i
gi¸ trÞ hµng ho¸ ,qua qu¸ tr×nh tiªu thô th× hµng ho¸ chuyÓn tõ h×nh th¸i tiÒn tÖ
vµ vßng chu chuyÓn vèn cña doanh nghiÖp ®-îc hoµn thµnh .
- Vai trß c¶u tiªu thô hµng ho¸ ®èi víi c¸c Doanh NghiÖp Cæ PhÇn :
Tiªu thô hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng ®Æc tr-ng chñ yÕu cña Doanh NghiÖp Cæ PhÇn
, lµ kh©u cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh .do vËy, nã cã vai trß
quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp .§èi víi mét
Doanh NghiÖp Cæ PhÇn , th× tiªu thô hµng ho¸ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ ,chÝnh x¸c
®iÓm m¹nh yÕu cña ®¬n vÞ , lµ c¬ së h×nh thµnh nªn doanh thu vµ lîi nhuËn ®Ó
bï ®¾p chi phÝ bá ra , b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh doanh th«ng qua c¸c
ph-¬ng thøc tiªu thô . Mét qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ tèt , hîp lý sÏ ®em l¹i
hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cho doanh nghiÖp bëi trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t
th× c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i coi träng kh¸ch hµng lµ trung t©m ,mäi ho¹t
®éng ®Òu ph¶i h-íng tíi tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng .V× vËy khi
tiÕn hµnh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp ph¶i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nh- : Kinh
doanh mÆt hµng g×? h-íng tíi ®èi t-îng kh¸ch hµng nµo ? kinh doanh nh- thÕ
nµo ? tøc lµ ph¶i tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh- : Nghiªn cøu thÞ tr-êng tiªu
dïng, lùa chän x¸ lËp c¸c kªnh ph©n phèi , c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn
Marketing…§Ó tæ chøc tèt kh©u tiªu thô hµng ho¸ daonh nghiÖp kh«ng nh÷ng
ph¶i lµm tèt mçi phÇn viÖc mµ ph¶i biÕt phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a bé phËn
tham gia trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸. Do vËy, tiªu
thô hµng hµng thÓ hiÖn kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu x· héi, quy m« kinh doanh,
nguån lùc tµi chÝnh, con ng-êi , c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp .
* Doanh thu :
Lµ tæng gi¸ c¸c lîi Ých kinh tÕ daonh nghiÖp thu ®-îc trong kú kÕ to¸n ph¸t
sinh tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt , kinh doanh th«ng th-êng cña doanh nghiÖp ,
gãp phÇn lµm t¨ng vèn chñ së h÷u .
* C¸c kho¶n gi¶m trõ :
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
6
Bao gåm: chiÕt khÊu th-¬ng m¹i , gi¶m gi¸ hµng b¸n , gi¸ trÞ hµng ho¸ bÞ tr¶
l¹i , chiÕt khÊu thanh to¸n .
- ChiÕt khÊu th-¬ng m¹i : Lµ kho¶n daonh nghiÖp b¸n gi¶m gi¸ niªm yÕt cho
kh¸ch hµng mua hµng víi ®èi t-îng lín
- Gi¶m gi¸ hµng b¸n: Lµ kho¶n gi¶m trõ cho ng-êi mua do hµng ho¸ kÐm
chÊt l-îng , sai quy c¸ch hoÆc l¹c hËu thÞ hiÕu .
- Gi¸ trÞ hµng ho¸ bÞ tr¶ l¹i : Lµ gi¸ trÞ hµng ho¸ ®· x¸c ®Þnh lµ tiªu thu bÞ
kh¸ch hµng tr¶ l¹i vµ tõ chèi thanh to¸n.
- ChiÕt khÊu thanh to¸n : Lµ kho¶n tiÒn mµ ng-êi b¸n gi¶m tr¶ cho ng-êi mua
, do ng-êi mua thanh to¸n tiÒn mua hnµg tr-íc thêi h¹n theo hîp ®ång .
- Nguyªn t¾c x¸ ®Þnh doanh thu b¸n hµng : Doanh thu b¸n hµng ®-îc ghi nhËn
khi ®ång thêi tho¶ m·n 5 ®iÒu kiÖn sau :
1.Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn quyÒn së
h÷u s¶n phÈm hoÆc hnµg ho¸ cho ng-ßi mua.
2. Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý hµng ho¸ nh- ng-êi së
h÷u hµng ho¸ hoÆc quyÒn kiÓm so¸t hµng ho¸ .
3. Doanh thu ®-îc x¸c ®Þnh t-¬ng ®èi ch¾c ch¾n
4. Doanh nghiÖp ®· thu ®-îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n hnµg .
5. X¸c ®Þnh ®-îc chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch b¸n hµng .
* KÕt qu¶ b¸n hµng :
Lµ hiÖu sè gi÷a thu nhËp vµ chi phÝ ®Ó t¹o ra thu nhËp .
KÕt qu¶ kinh doanh = thu nhËp - chi phÝ
KÕt qu¶ ho¹t
Doanh thu
TrÞ gi¸ vèn
Chi phÝ b¸n
®éng kinh doanh
b¸n hµng
hµng b¸n
hµng vµ QLKD
2.2 C¸c ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ c¶ hµng ho¸ :
Gi¸ c¶ hµng ho¸ lµ mét trong nh÷ng nh©n tè chñ yÕu t¸c ®éng ®Õn tiªu thô ,
gi¸ c¶ hµng ho¸ cã thÓ kÝch thÝch hay h¹n chÕ cung- cÇu do ®ã sÏ ¶nh h-ëng
®Õn tiªu thô .Gi¸ c¶ chÝnh lµ mét ®Æc tr-ng cña s¶n phÈm mµ ng-êi tiªu dung
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
7
cã thÓ nhË thÊy trùc tiÕp nhÊt , ®ay lµ dÊu hiÖu võa mang tÝnh kinh tÕ ph¶i tr¶
bao nhiªu cho mét s¶n phÈm , võa mang dÊu hiÖu t©m lý x· héi ®ã lµ gi¸ trÞ
thu ®-îc bao nhiªu cho mét s¶n phÈm .MÆt kh¸c gi¸ c¶ cßn mang dÊu hiÖu vÒ
mét møc chÊt l-îng gi¶ ®Þnh .Th«ng th-êng nh÷ng hµng ho¸ chÊt l-îng kÕm
th× chÊt l-îng sÏ thÊp vµ ng-îc l¹i ng-êi tiªu dïng th-êng hay ®¸nh gi¸ chÊt
l-îng th«ng qua gi¸ c¶ cña nã khi ®øng tr-íc nh÷ng mÆt hµng cïng lo¹i hoÆc
cã kh¶ n¨ng thay thÕ nhau. ViÖc x¸c ®Þnh mét møc gi¸ phï hîp , dung hoµ
gi÷a lîi Ých ng-êi tiªu dïng vµ lîi Ých cña Doanh nghiÖp sÏ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng
tiªu thô vµ thu lîi nhuËn ,tr¸nh ®-îc sù ø ®éng hµng ho¸ , h¹n chÕ thua lç.
Th«ng th-êng t¹i c¸c Doanh nghiÖp Cæ PhÇn gi¸ b¸n hµng ho¸ ®-îc x¸c ®Þnh
tyheo c«ng thøc sau :
Gi¸ b¸n hµng
Gi¸ mua thùc tÕ
ThÆng sè
ho¸ ch-a thuÕ
cña cöa hµng
th-¬ng m¹i
ThÆng sè th-¬ng m¹i lµ mét bé phËn trong cÊu thµng gi¸ b¸n hµng ho¸ nh»m
bï ®¾p chi phÝ b¸n hµng ,chi phÝ qu¶n lý vµ h×nh thµnh lîi nhuËn cho Doanh
nghiÖp , ®-îc tÝnh theo tû lÖ % so víi gi¸ mau thùc tÕ cña hµng ho¸ .
Th¨ng sè
gi¸ mua thùc
( 1 + tû lÖ % thÆng
th-¬ng m¹i
tÕ cña hµng ho¸
sè th-¬ng m¹i )
Gi¸ b¸n hµng
Gi¸ mua thùc
( 1 + tû lÖ % thÆng
ho¸ ch-a thuÕ
tÕ cña hµng ho¸
sè th-¬ng m¹i)
VËy :
§èi víi hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc hµng ho¸
kh«ng thuéc ®èi t-îng chÞu thuÕ GTGT th× :
Gi¸ b¸n hµng = Gi¸ thanh to¸n (trong ®ã bao gåm c¶ thuÕ GTGT)
Tuy nhiªn ®Ó tÝnh ®-îc gi¸ b¸n ®óng ,phï hîp th× viÖc x¸c ®Þnh gi¸ vèn v«
cïng quan tréng ®èi víi Doanh nghiÖp , bëi gi¸ vèn lµ c¬ së h×nh thµnh gi¸
b¸n .Do vËy , Doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông 1 trong 5 h×nh thøc sau :
1. Ph-¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh :
Theo ph-¬ng ph¸p nµy Doanh nghiÖp ph¶i biÕt ®-îc c¸c ®¬n vÞ hµng tån kho
vµ c¸c ®¬n vÞ hµng xuÊt b¸n thuéc nh÷ng lÇn mua nµo, ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
8
mua ®ã lµ bao nhiªu ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ hµng ho¸ tån kho cuèi kú .Ph-¬ng
ph¸p nµy ®¶m b¶o trÞ gi¸ hµng xuÊt kho chÝnh x¸c nhÊt ,nh-ng chØ phï hîp víi
nh÷ng Doanh nghiÖp Ýt mÆt hµng , hang ho¸ co gi¸ trÞ cao .
2. Ph-¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n :
Theo ph-¬ng ph¸p nµy ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ b×nh qu©n cña hµng ho¸ lu©n chuyÓ
trong th¸ng khi kh«ng x¸c ®Þnh hµng ho¸ tån kho thuéc lÇn mua nµo .
TrÞ gi¸ mua
TrÞ gi¸ mua
§¬n gi¸ mua
cña hµng ho¸
cña hµng ho¸
b×nh qu©n cña mét ®¬n
tån ®Çu kú
nhËp trong kú
vÞ hµng ho¸ lu©n chuyÓn
Sè l-îng hµng ho¸
Sè l-îng hµng ho¸
tån ®Çu kú
nhËp trong kú
TrÞ gi¸ mua hµng cña
Sè l-îng hµng ho¸
§¬n gi¸ mua b×nh
hµng ho¸ xuÊt trong kú
tiªu thô tõng mÆt hµng
qu©n cña tõng mÆt
3. Theo ph-¬ng ph¸p nhËp tr-íc xuÊt tr-íc :
Theo ph-¬ng ph¸p nµy hµng ho¸ nhËp kho tr-íc sÏ xuÊt b¸n tr-íc .Hµng ho¸
xuÊt kho thuéc ®ît nhËp nµo th× ph¶i lÊy gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp ®ã ®Ó tÝnh
gi¸ vèn b¸n hµng .
TrÞ gi¸ mua cña hµn ho¸ xuÊt kho trong kú = Gi¸ mua thùc tÕ cña ®¬n vÞ hµng
ho¸ nhËp kho thuéc theo tõng lÇn nhËp kho tr-íc * Sè l-äng hµng ho¸ xuÊt
kho thuéc sè l-îng tõng lÇn nhËp kho .
Ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ c¶ th-êng xuyªn biÕn
®éng , víi c¸ch tÝnh gi¸ nh- vËy ®¶m b¶o trÞ gi¸ mua cña hµng ho¸ xuÊt kho
kÞp thêi ,s¸t víi thùc tÕ vËn ®éng cña hµng ho¸ vµ gi¸ c¶ tõng thêi kú nh-ng
khèi l-îng c«ng viÖc ghi sæ vµ tÝnh to¸n nhiÒu nªn kh«ng ®¶m b¶o ®é chÝnh
x¸c cao.
4. Ph-¬ng ph¸p nhËp sau ,xuÊt tr-íc :
Theo ph-¬ng ph¸p nµy hµng ho¸ nhËp kho sau l¹i ®-îc b¸n tr-íc .
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
9
TrÞ gi¸ mua cña hµng hãa xuÊt kho trong kú = Gi¸ mua thùc tÕ cña ®¬n vÞ
hµng ho¸ theo tõng lÇn nhËp kho sau * Sè l-îng hnµg ho¸ xuÊt kho trong kú
thuéc sè l-îng tõng lÇn nhËp kho
Tãm l¹i , mçi ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn ®Òu cã nh÷ng -u nh-îc ®iÓm ,do vËy
khi x©m nhËp vµo thÞ tr-êng Doanh nghiÖp cÇn ph¶i nghiªn cøu kü thÞ tr-êng ,
gi¸ c¶ thÞ tr-êng ®Ó lùa chän mét ph-¬ng ph¸p thÝch hîp nhÊt víi ®Æc ®iÓm
quy m« kinh doanh cña Doanh nghiÖp , khi lùa chon ph¶i thùc hiÖn theo mét
quy t¾c nhÊt qu¸n , thèng nhÊt tõ kú nµy sang kú kh¸c nhê ®ã cã thÓ kiÓm
tra,®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®-îc chÝnh x¸c nhÊt .
2.3 C¸c phu¬ng ph¸p tiªu thô vµ c¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n :
2.3.1 C¸c ph-¬ng thøc tiªu thô :
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng , hµng ho¸ ®-îc tiªu thô chñ yÕu nhê ho¹t ®éng
th- ¬ng m¹i , phÇn lín c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®-a cc¸ s¶n phÈm ra thÞ
tr-êng ®Òu ph¶i nhê qua trung gian ®ã lµ c¸c doanh nghiÖp ,míi ®Õn tay ng-êi
tiªu dïng , bëi sù chuyªn m«n ho¸ s©u s¾c trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay. Doanh
nghiÖp víi t- c¸ch lµ trung gian , lµ cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng , ho¹t
®éng chñ yÕu cña Doanh nghiÖp lµ tiªu thô hµng ho¸ , dßng vËn ®äng cña
hµng ho¸ qua kh©u trung gian th-¬ng m¹i lµ ®Ó tiÕp tôc cho s¶n xuÊt hoÆc tiªu
dïng c¸ nh©n .
Mét Doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc tiªu thô sau :
- Ph-¬ng thøc giao c«ng ty , nhËn ®¹i lý .
- B¸n hµng theo ph-¬ng thøc göi b¸n (b¸n bu«n )
- B¸n hµng theo ph-¬ng thøc tr-c tiÕp (b¸n lÎ)
- B¸n hµng theo ph-¬ng thøc hµng tr¶ gãp
Trong ®ã ph-¬ng thøc giao nhËn c«ng ty , ®¹i lý vµ ph-¬ng thøc hµng tr¶
gãp lµ chñ yÕu nhÊt.
*Tiªu thô hµng ho¸ b¸n bu«n ( ph-¬ng thøc göi hµng ):
B¸n bu«n lµ qu¸ tr×nh b¸n hµng cho nh÷ng ng-êi trung gian ®Ó hä tiÕp tôc
chuyÓn b¸n cho nh÷ng ng-êi s¶n xuÊt ®Ó tiÕp tôc s¶n xuÊt ra nh÷ng mÆt
hµng s¶n xuÊt míi .B¸n bu«n ®-îc tiÕn hµng qua 2 ph-¬ng thøc :
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
10
B¸n bu«n qua kho : lµ ph-¬ng thøc thanh to¸n hµng mµ hµng ho¸ mua vÒ
®-îc nhËp vµo kho cña Doanh NghiÖp sau ®ã míi xuÊt khÈu .
B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng : lµ h×nh thøc b¸n hµng mµ hµng ho¸ b¸n ra khi
mau vÒ kh«ng nhËp kho cña Doang NghiÖp mµ ®-îc chuyÓn th¼ng cho
ng-êi mua .
*Tiªu thô hµng ho¸ b¸n lÎ ( ph-¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp ):
B¸n lÎ lµ h×nh thøc b¸n hµng trùc tiÕp cho ng-êi tiªu dïng tho¶ m·n
nhu cÇu
tiªu dïng c¸ nh©n vµ tËp thÓ , kh«ng cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt .§-îc thùc hiÖn
d-íi hai h×nh thøc :
- Bn¸ lÎ thu tiÒn tËp trung.
- B¸n lÎ thu tiÒn trùc tiÕp
*B¸n hµng theo ph-¬ng thøc c«ng ty, ®¹i lý :
Giao nhËn c«ng ty, ®¹i lý lµ ph-¬ng thøc b¸n hµng mµ doanh nghiÖp giao
hµng hoÆc nhËn hµng cña mét tæ chøc kinh tÕ kh¸c .Hai bªn tiÕn hµnh ký kÕt
hîp ®ång , x¸c ®Þnh râ c¸c mÆt hµng c«ng ty , ®¹i lý gi¸ b¸n , thuÕ ,tû lÖ hoa
hång , ph-¬ng thøc thanh to¸n , giao nhËn hnµg ,c¸c quyÒn lîi , nghÜa vô cña
hai bªn .
B¸n hang theo ph-¬ng thøc tr¶ gãp :
B¸n hµng tr¶ gãp lµ mét biÕn t-íng cña ph-¬ng thøc b¸n hµng tr¶ chËm khi
giao hµng cho ng-êi mua hµng ho¸ ®-îc coi tiªu thô ngay , Doanh NghiÖp lËp
ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ h¬p ®ång thanh to¸n ®Ó c¨n cø giao hµng vµ nhËn tiÒn
hµng lÇn ®Çu , phÇn tiÒn cßn l¹i ng-êi mua sÏ tr¶ dÇn ë kú tiÕp theo vµ chÞu
mét l·i suÊt nhÊt ®Þnh .PhÇn l·i suÊt ®-îc ®-a vµo thu nhËp ho¹t ®éng t×a
chÝnh ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ t¨ng trong qu¸ tr×nh thanh to¸n vµ dù phßng rñi
ro cã thÓ x¶y ra , ph-¬ng thøc nµy gióp cho Doang NghiÖp khai th¸c ®-îc thÞ
tr-êng tiÒm n¨ng .
2.2 C¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n :
Trong ®iÒu kiÖn b¸n hµng hiÖn nay viÖc thanh to¸n tiÒn b¸n hµng ®-îc thÓ
hiÖn qua nhiÒu ph-¬ng thøc . Tuú vµo l-îng hµng ho¸ giao dÞch , mèi quan hÖ
gi÷a hai bªn vµ h×nh thøc b¸n hµng mµ bªn mua vµ bªn b¸n sÏ lùa chän mét
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
11
ph-¬ng thøc thanh to¸n phï hîp nhÊt , tiÕt kiÖm ®-îc chi phÝ vµ cã hiÖu qu¶
nhÊt .Ph-¬ng thøc thanh to¸n tiÒn b¸n hµng t¹i cc¸ Doanh NghiÖp ®-îc thÓ
hiÖn d-íi 2 h×nh thøc : Thanh to¸n trùc tiÕp vµ thanh to¸n qua ng©n hµng.
* Ph-¬ng thøc thanh to¸n trùc tiÕp :
Lµ ph-¬ng thøc thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt , ng©n phiÕu , hµng ®æi hµng ®Ó giao
dÞch mua b¸n .Khi bªn b¸n chuyÓn giao hµng ho¸ th× bªn mau ph¶i cã nghÜa
vô thanh to¸n trùc tiÕp ngay cho bªn b¸n theo gi¸ ®· tho¶ thuËn . Ph-¬ng thøc
nµy gi¶m thiÓu ®-îc nh÷ng rñi ro trong thanh to¸n .Nõu tr-êng hîp thanh to¸n
b»ng hµng th× hnµg ho¸ c¶u hai bªn ph¶i c©n ®èi vÒ gi¸ trÞ vµ khi kÕt thóc hîp
®ång nÕu cã chªnh lÖch th× ph¶i thanh to¸n nèt b»ng hµng hoÆc b»ng tiÒn mÆt .
* Ph-¬ng thøc thanh to¸n qua ng©n hµng :
lµ ph-¬ng thøc thanh to¸n chi tr¶ b»ng tiÒn th«ng qua trung gian – ng©n
hµng, b»ng c¸ch chuyÓn kho¶n cña ng-êi mua sang tµi kho¶n cña ng-êi b¸n.
Ph-¬ng thøc nµy tiÕt kiÖm ®-îc chi phÝ cho x· héi trong viÖc in Ên , qu¶n lý
tiÒn tÖ , tiÕt kiÖm thêi gian , kiÓm so¸t ®-îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña mçi Doanh
NghiÖp , chèng tham « , l·ng phÝ …Tuú tõng th-êng vô , kh¸ch hµng mµ viÖc
thanh to¸n cã thÓ ®-îc thùc hiÖn theo mét sè ph-¬ng thøc .
Thanh to¸n b»ng sÐc.
Thanh to¸n qua ng©n hµng.
Thanh to¸n qua ng©n hµng uû nhiÖm thu .
Thanh to¸n b»ng tÝn dông .
Nh- vËy, ph-¬ng thøc thanh to¸n tiÒn b¸n hµng còng cã mét vai trß hÕt søc
quan tréng , khi thu ®-îc tiÒn vÒ lµ vèn cña Doanh NghiÖp l¹i b-íc vµo mét
vßng tuÇn hoµn míi , vèn cµng quay nhanh th× kh¶ n¨ng sinh lîi nhiÒu vµ chu
ú kinh doanh kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n .Do vËy , mçi Doanh NghiÖp ®Ó ®¶m b¶o
quyÒn lîi cña m×nh còng nh- cña b¹n hµng , n¨ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh th×
ph¶i lùa chän mét ph-¬ng thøc thanh to¸n cho tõng th-¬ng vô mét c¸ch hîp
lý nhÊt , nhanh gän nhÊt, tiÕt kiÖm ®-îc chi phÝ.
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
12
3. Yªu cÇu cña qu¶n lý vµ kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô , x¸c ®Þnh kÕt qu¶
tiªu thô :
3.1 Yªu cÇu cña qu¶n lý :
§èi víi bÊt kú Doanh NghiÖp nµo th× qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ ®Òu ®ãng vai
trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Doanh NghiÖp .Do vËy ,qu¸
tr×nh tiªu thô nµy sÏ chÞu sù theo dâi trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp cña l·nh ®¹o
Doanh NghiÖp , ®èi t¸c kinh doanh , ®èi thñ c¹nh tranh…
Trong Doanh NghiÖp ®Ó qu¶n lý tèt nghiÖp vô tiªu thô hnµg ho¸ th× Doanh
NghiÖp ph¶i qu¶n lý ®ång bé tï trªn xuèng d-íi , tõ viÖc qu¶n lý con ng-êi
®Õn viÖc qu¶n lý c¸c mÆt hµng kinh doanh , ®Õn gi¸ c¶ , ph-¬ng thøc thanh
to¸n .Cô thÓ :
- §èi víi viÖc qu¶n lý nh©n sù : L·nh ®¹o Doanh nghiÖp ph¶i cã sù ph©n
c«ng , ph©n cÊp râ rµng tr¸ch nhiÖm tõng bé phËn , tõng con ng-êi , bè
trÝ cô thÓ c«ng viÖc cho tõng ng-êi , tõng quÇy hµng , mÆt hµng ®Ó hä
cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc ®-îc giao .Hµng ho¸ ph¶i ®-îc b¶o
qu¶n vÒ sè l-îng , chÊt l-îng .
- §èi víi qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ : Doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý hµng
ho¸ vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng trong xuÊt qu¸ tr×ng tiªu thô trõ kh©u b¸n
hµng ®Õn kh©u thu tiÒn .N¾m b¾t ®-îc thêi ®iÓm kinh doanh , nh÷ng
mÆt hµng nµo hîp lý , xu h-íng mÆt hµng nµo cã thÓ më réng kinh
doanh .Ngoµi ra , Doanh nghiÖp cßn ph¶i qu¶n lý vÒ doanh thu bn¸
hµng lµm c¬ së x¸c ®Þnh nghÜa vô víi nhµ n-íc , x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n
hµng .Qu¶n lý doanh thu bao gåm : Doanh thu thùc tÕ ,Doanh thu thuÇn
, c¸c kho¶n gi¶m trõ, thuÕ …
Doanh thu thuÇn = Doanh thu thùc tÕ – ThuÕ ë kh©u b¸n – C¸c kho¶n
gi¶m trõ doanh thu .
- KÕt thøc qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ trong kú kinh doanh th× Doanh
NghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh , ®¶m b¶o tÝnh ®óng ®¾n , ®Çy ®ñ
cña kÕt qu¶ kinh doanh , ph¶i lËp B¸o c¸o b¸n hµng , Bo¸ c¸o kÕt qu¶ kinh
doanh , rót ra nh÷ng th«ng tin tæng quan nhÊt , chÝnh x¸c nhÊt tr×nh lªn Ban
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
13
l·nh ®¹o ®¬n vÞ , ®Ó ®Ò ra nh÷ng kÕ ho¹ch , chiÕn l-îc kinh doanh kÞp thêi
cho kú kinh doanh tíi .
3.2 Yªu cÇu cña kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ :
KÕ to¸n lµ c«ng cô quan träng trong c«ng viÖc qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ
trong qu¶n lý nghiÖp vô tiªu thô hnµg ho¸ nãi riªng ®èi víi Doanh nghiÖp .
Víi chøc n¨ng ph¶n ¸nh , gi¸m ®èc ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh c¶u Doanh
nghiÖp , kÕ to¸n ®· cung cÊp , thu thËp vµ xö lý th«ng tin kinh tÕ chñ yÕu
phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý Doanh nghiÖp . KÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô
hµng ho¸ ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau :
- KÕt hîp ho¹ch to¸n tæng hîp vµ ho¹ch to¸n chi tiÕt , kÕt hîp kÕ to¸n tµi
chÝnh vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ .kÕ to¸n tµi chÝnh sÏ cung cÊp nh÷ng th«ng tin
vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh .cña Doanh nghiÖp cho c¸c cæ ®«ng , c¸c tæ chøc
tÝn dông … KÕ to¸n qu¶n trÞ cung cÊp th«ng tin cho ban l·nh ®¹o ®Ó hä
n¾m b¾t ®-îc t×nh h×nh kinh doanh trong Doanh nghiÖp mét c¸ch chÝnh
x¸c cô thÓ .
- ViÖc tæ chøc ho¹ch to¸n kÕ to¸n trong Doanh nghiÖp ph¶i ®-îc x©y
dùng ®óng theo yªu cÇu qu¶n lý , quy m« kinh doanh cña Doanh nghiÖp
tõ ®ã gióp cho Doanh nghiÖp cã thÓ n¾m b¾t ®-îc qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ,
®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh cña tõng bé phËn , tõng nhãm hµng nãi
riªng vµ toµn Doanh nghiÖp nãi chung .
- Ngoµi ra c«ng t¸c kÊ to¸n ph¶i ®¶m b¶o phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n
hiÖn hµnh, phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ n-íc , phï hîp
víi kh¶ n¨ng tr×nh ®é cña ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n , nªn vËn dông
c«ng nghÖ tin häc cµ h¹ch to¸n kÕ to¸n ®Ó gi¶m bít c«ng viÖc cho nh©n
viªn kÕ to¸n , tr¸nh ®-îc sai sãt nhÇm lÉn trong tÝnh to¸n , ®Ó n¨ng cao
hiÖu qu¶ lµm viÖc .
4. NhiÖm vô cña kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô , x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô:
Tiªu thô hnµg ho¸ cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp
, do v©y mµ kÕ to¸n tiªu thô hnµg ho¸ cã vai trß ®Æc biÖt trong c«ng t¸c
qu¶n lý tiªu thô hµng ho¸ , th«ng qua kÕ to¸n mµ l·nh ®¹o cã thÓ n¾m b¾t
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
14
®ù¬c nhanh chãng kÞp thêi t×nh h×nh kinh doanh cña ®¬n vÞ , xem xÐt t×nh
h×nh thùc hiÖn c¸c chiÕn l-îc , kÕ to¸n ®Ò ra , tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ ®-îc
bé phËn kinh doanh nµo , mÆt hµng nµo , ®Þa ®iÓm kinh doanh nµo thùc
hiÖn tèt c«ng t¸c tiªu thô , ®ång thêi gióp Bna l·nh ®¹o c«ng ty ph¸t hiÖn
kÞp thêi nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh mua , b¸n , d÷ tr÷ hµng ho¸ .Qua ®ã
®¸nh gi¸ ®-îc chÊt l-îng toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña Doanh nghiÖp.
V× vËy kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ cÇn thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô sau :
Ph¶n ¸nh , gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch tiªu thô hµng
ho¸ nh- : Møc b¸n ra , daonh thu b¸n hµng vÒ thêi gian vµ ®Þa ®iÓm theo
tæng sè theo nhãm hµng , quan träng nhÊt lµ c¸c chØ tiªu l·i thuÇn vÒ ho¹t
®éng kinh doanh .
Ph¶n ¸nh kÞp thêi ®Çy ®ñ vµ chi tiÕt hµng b¸n ra ë tÊ c¶ c¸c tr¹ng thÝa nh-:
Hµng ®ang ®i trªn ®-êng , hµng tr«ng kho …nh»m ®¶m b¶o an toµn hµng
ho¸ ë c¶ hai chØ tiªu : chØ tiªu hiÖn vËt vµ chØ tiªu gi¸ trÞ .
Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÞp thêi doanh thu b¸n hµng vµ doanh thu thuÇn ®Ó
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh .§«n ®èc , kiÓm tra ®¶m b¶o thu ®ñ vµ kÞp
thêi b¸n hµng tr¸nh bÞ chiÕm dông vèn bÊt kú hîp lý .
Ph¶n ¸nh, gi¸m ®èc kÕt qu¶ b¸n hµng , cung cÊp sè liÖu , lËp b¸o c¸o quyÕt
to¸n ®Çy ®ñ , kÞp thêi ph¶n ¸nh ®óng hiÖu qu¶ kinh doanh , thùc hiªn nghÜa
vô víi nh©n s¸ch nhµ n-íc .
KiÓm tra chÆt chÏ cc¸ chøng tõ b¸n hµng nh»m x¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ kÞp
thêi doanh thu b¸n hµng , theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn hµng cña ng-êi
mua .X¸c ®Þnh ®óng ®¾n thêi ®iÓm hµng ho¸ ®-îc coi lµ tiªu thô ®Ó lËp B¸o
c¸o b¸n hµng kÞp thêi chÝnh x¸c , gi¸m s¸t hµng ho¸ c¶ vÒ sè l-îng .
Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ ban ®Çu vµ tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ hîp
lý, tr¸nh trïng lÆp bá xãt, kh«ng qu¸ phøc t¹p mµ vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu cña
qu¶n lý ,lµ gän nhÑ tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ .
X¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ tËp hîp ®Çy ®ñ gi¸ vèn hµng b¸n , chi phÝ b¸n hµng ,
chi phÝ qu¶n lý ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô hnµg ho¸ , x¸c ®Þnh chÝnh
x¸c kÕt qu¶ b¸n hµng kinh doanh , c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép cho nhµ n-íc
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
15
tõ ®ã cã thÓ ®-a ra nh÷ng biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a ho¹t ®éng
kinh doanh cña Doanh nghiÖp .
II . NghiÖp vô cña kÕ to¸n tiªu thô , x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i c¸c
Doanh nghiÖp Cæ PhÇn :
1. Chøng tõ kÕ to¸n vµ ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt :
1.1 Chøng tõ kÕ to¸n :
* Chøng tõ kÕ to¸n lµ nh÷ng vËt mang tin vÒ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi
chÝnh , nã chøng minh cho c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµ thùc sù hoµn
thµnh .
Chøng tõ kÕ to¸n lµ ph-¬ng tiÖn ®Ó ph¶n n¸h mäi nghiÖp vô kinh tÕ tµi
chÝnh ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ , nã cã ý nghÜa
quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n vµ c«ng t¸c qu¶n lý , ®-îc biÓu hiÖn cô
thÓ nh- sau :
- Chøng tõ kÕ to¸n lµ b»ng chøng ®Ó chøng minh hîp ph¸p , hîp lý cña
kinh tÕ ph¸t sinh ë ®¬n vÞ .
- Chøng tõ kÕ to¸n lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó kiÓm tra viÖc chÊp hµnh c¸c
chÝnh s¸ch chÕ ®é vµ qu¶n lý kinh tÕ , tµi chÝnh t¹i ®¬n vÞ , kiÓm tra t×nh
h×nh vÒ b¶o qu¶n , sö dông tµi s¶n , phat hiÖn vµ ng¨n ngõa , cã biÖn
ph¸p sö lý mäi hiÖn t-îng tham « , l·ng phÝ tµi s¶n cña ®¬n vÞ , cña nhµ
n-íc .
- Chøng tõ kÕ to¸n lµ c¨n cø ph¸p lý cho mäi sè liÖu , th«ng tin kinh tÕ vµ
c¬ së sè liÖu ®Ó ghi sæ kÕ to¸n .
- Chøng tõ kÕ to¸n lµ b»ng chøng ®Ó kiÓm tra kÕ to¸n , b»ng chøng ®Ó
gi¶i quyÕt c¸c vô kiÖn tông , tranh chÊp vÒ kinh tÕ , kiÓm tra kinh tÕ ,
kiÓm to¸n trong ®¬n vÞ .
* Ph©n lo¹i chøng tõ :
Chøng tõ ®-îc chia lµm 4 lo¹i .
Ph©n loaÞ chøng tõ theo c«ng dông : gåm 3 lo¹i chøng tõ .
- Chøng tõ mÖnh lÖnh : gåm c¸c lÖnh chi tiÒn , lÖnh xuÊt tiÒn .
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
16
- Chøng tõ thùc hiÖn : ph¶n ¸nh ¸cc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nh- :
phiÕu thu , phiÕu chi , phiÕu nhËp , phiÕu xuÊt .
- Chøng tõ liªn hîp : lµ lo¹i chõng tõ gåm c¶ hai loÞa chøng tõ trªn : lÖnh
kiÓm phiÕu chi, lÖnh kiÓm phiÕu thu …
Chøng tõ c«ng dông gióp cho kÕ to¸n biÕt ®-îc chøng tõ nµo lµ c¨n cø ®Ó
ghi sæ loaÞ chøng tõ nµo lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn .
Gióp cho ng-ßi qu¶n lý biÕt c¸ch lµm thÕ nµo ®Ó t¨ng loÞa chøng tõ liªn
hîp , ®Ó gi¶m bít sè l-îng chøng tõ .
Ph©n lo¹i chøng tõ theo ®Þa ®iÓm lËp chøng tõ : ®-îc chia lµm 2 lo¹i
- Chøng tõ bªn trong : lµ c¸c ch-ngs tõ tõ do bé phËn néi bé cña Doanh
nghiÖp lËp nh- : phiÕu thu , phiÕu xuÊt , phiÕu nhËp …
-
Chøng tõ tõ bªn ngoµi: lµ c¸c chøng tõ ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô tµi
chÝnh cã liªn quan ®Õn ®¬n vÞ vµ ®-îc lËp tõ bªn ngoµi nh- : ho¸ ®¬n
mua hnµg , ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho , giÊy b¸o cã , nî cña ng©n
hµng .
Chøng tõ nµy nh»m lµm c¬ së cho kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®-îc träng t©m viÖc
kiÓm tra chøng tõ , tõ ®ã ®-a ra nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp cho c«ng t¸c
kiÓm tra tõng lo¹i chøng tõ .
Ph©n lo¹i chøng tõ theo néi dung cña nghiÖp vô kinh tÕ ph¶n ¸nh
trªn tõng chøng tõ :
- Chøng tõ tiÒn mÆt
- Chøng tõ tiÒn göi ng©n hµng
- Chøng tõ tµi s¶n cè ®Þnh …
C¸ch nµy lµ c¬ së ®Ó ph©n lo¹i tæng hîp sè liªu , ®Þnh kho¶n kÕ to¸n ®Ó ghi
sæ kÕ to¸n .
Ph©n lo¹i theo møc ®é kh¸i qu¸t sè liÖu ph¶n ¸nh trªn chøng tõ .
- Chøng tõ gèc : lµ lo¹i ph¶n ¸nh trùc tiÕp t¹i chç c¸c nghiÖp vô kinh tÕ
phat sinh nh- : phiÕu thu , phiÕu chi , phiÕu nhËp , phiÕu xuÊt ..
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
17
- Chøng tõ tæng hîp : ®-îc dïng ®Ó tËp hîp sè liÖu tõ c¸c chøng tõ gèc
theo tõng nghiÖp vô kinh tÕ , t¹o ®iÒu kiÖn cho ghi sæ kÕ to¸n gåm :
chøng tõ ghi sæ , c¸c b¶ng tæng hîp chøng tõ nh- b¶ng tæng hîp xuÊt
nguyªn vËt liÖu , nhËp vËt liÖu .
Lo¹i nµy gióp cho nh÷ng ng-êi lµm c«ng t¸c nghiªn cøu vµ c«ng t¸c kÕ
to¸n cô thÓ nghiªn cøu x©y dông vµ t¨ng c-êng sö dông chøng tõ tæng hîp
®Ó gi¶m bít sè lÇn ghi sæ kÕ to¸n .
X¸c ®Þnh ®-îc tÇm quan träng cña tõng lo¹i chøng tõ mµ c¸ch sö dông vµ
b¶o qu¶n thÝch hîp .
§èi víi qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ tÞa c¸c Doanh nghiÖp th× tõng ph-¬ng
thøc b¸n hµng kÕ to¸n sÏ sö dông mét sè chøng tõ sau :
- Ho¸ ®¬n GTGT- mÉu sè 01/GTKT.
- Ho¸ ®¬n b¸n hµng – mÉu sè 01/GTGT.
- PhiÕu xuÊt kho – mÉu sè 01 VT/BB.
- PhiÕu nhËp kho – mÉu sè 02/VT/BB.
- Biªn b¶n kiªm kiÓm kª hµng ho¸
- PhiÕu thu
- PhiÕu chi
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé – mÉu sè 03VT/BB
- PhiÕu xuÊt kho hµng göi b¸n ®¹i lý – mÉu sè 04-XKL§
- ThÎ kho thµnh phÈm .
Vµ c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan .
1.2 Sæ s¸ch kÕ to¸n sö dông :
- Sæ chi tiÕt thµnh phÈm
- Sæ chi tiÕt b¸n hµng .
2. KÕ to¸n tæng hîp qu¸ tr×nh tiªu thô theo c¸c ph-¬ng thøc tiªu thô
chñ yÕu :
1.3 tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông :
TK156, TK157, TK632, TK511, TK512 ,TK131, TK3331…
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
18
* TK 156 “ hµng ho¸ “ : Ph¶n n¸h hµng ho¸ tån kho , tån quÇy nhËp xuÊt
trong thêi kú b¸o c¸o theo gi¸ trÞ gi¸ nhËp kho
Néi dung kÕt cÊu :
Bªn nî : Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ mua , nhËp kho cña hµng ho¸ nhËp kho trong kú (
theo ph-¬ng ph¸p KKTT).
Bªn cã : Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ xuÊt kho cña hnµg ho¸ , trÞ gi¸ hµng ho¸ thiÕu hôt
coi nh- xuÊt .
D- nî : Ph¶n n¸h trÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú .
TK 156 cã 02 lo¹i t×a kho¶n cÊp hai :
- TK1561 : gi¸ mua hµng .
- TK 1562 : chi phÝ mua hµng ho¸ .
* TK157 “ hµng göi ®i b¸n “ : Ph¶n n¸h trÞ gi¸ cña hµng ho¸ göi ®i , ®· göi
hoÆc chuyÓn cho kh¸ch , hoÆc nhê b¸n ®¹i lý vµ gi¸ trÞ lao vô dich vô ®·
hoµn thµnh nh-ng ch-a ®-îc thanh to¸n.
Néi dung kÕt cÊu :
Bªn nî ghi :
- TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ göi b¸n .
- TrÞ gi¸ lao vô , dÞch vô ®· thùc hiÖn víi kh¸ch hnµg nh-ng ch-a ®-îc
chÊp nhËn thanh to¸n .
- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ göi b¸n ( ph-¬ng ph¸p
KK§K)
Bªn cã ghi :
- TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ ®-îc kh¸ch hµng thanh to¸n .
- TrÞ gi¸ vèn hµng ho¸ kh¸ch hnµg tr¶ l¹i .
- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng ho¸ ®· göi ®i ch-a ®-îc kh¸ch hµngthanh to¸n
®Çu kú ( ph-¬ng ph¸p KK§K).
D- nî : Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ho¸ göi ®i b¸n ch-a ®-îc kh¸ch hµng chÊp
nhËn thanh to¸n .
* TK 632 “ gi¸ vèn hµng b¸n “ : Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng ho¸ xuÊt b¸n
trong kú .
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
19
Néi dung kÕt cÊu :
Bªn nî :
- TrÞ gi¸ vèn hµng ho¸ tån kho ®Çu kú
- TrÞ gi¸ vèn hµng ho¸ nhËp kho trong kú
- ThuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®-îc khÊu trõ .
Bªn cã :
- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng ho¸ ®· tiªu thô ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sau khi
chuyÓn.
Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d- .
* TK511 “ Doanh thu b¸n hµng “ : Ph¶n ¸nh tæng doanh thu b¸n hnµg thùc
tÕ cña Doanh nghiÖp mét kú h¹ch to¸n c¸c kho¶n nhËn ®-îc tõ nhµ n-íc
vÒ trî cÊp , trî gi¸ khi lµm nhiÖm vô cung cÊp s¶n phÈm , hµng ho¸ theo
yªu cÇu cña nhµ n-íc .
Néi dung kÕt cÊu :
Bªn nî ghi:
- Cuèi kú kÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng , gi¶m gi¸,
hµng bÞ tr¶ l¹i trong kú h¹ch to¸n .
- ThuÕ xuÊt nhËp khÈu , thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ( nÕu cã ) tÝnh theo doanh
thu th-c tÕ cña hnµg ho¸ , dÞch vô ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng vµ ®·
®-îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô .
- Cuèi kú kÕt chuyÓn doanh thu thuÇn sang TK 911( x¸c ®Þnh kÕt qu¶
kinh doanh ).
Bªn cã ghi :
- Doanh thu b¸n hµng , dÞch vô thùc tÕ trong kú h¹ch to¸n cña Doanh
nghiÖp .
Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d- .
Tµi kho¶n 511 ®ùoc më víi 4 kho¶n chi tiÕt sau :
- TK 5111: Doanh thu bn¸ hang .
- TK 5112: Doanh thu b¸n thµnh phÈm .
- TK 5113: Doanh thu dÞch vô .
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
20
- TK 5114: Doanh thu trî gi¸ .
* TK 512 “ Doanh thu b¸n hµng néi bé “ : Ph¶n ¸nh doanh thu cña s¶n phÈm,
hµng ho¸ dÞch vô , lao vô tiªu thô trong néi bé gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong
cïng mét c«ng ty , tæng c«ng ty vv…h¹ch to¸n toµn nghµnh .
Néi dung kÕt cÊu : Gièng TK 511 , kh«ng cã sè d- cuèi kú vµ ®-îc më 3 tµi
kho¶n cÊp 2 :
- TK 5121: Doanh thu b¸n hµng néi bé
- TK 5122: Doanh thu b¸n thµnh phÈm néi bé
- TK 5123: Doanh thu dÞch vô néi bé
* TK 131 “ Ph¶i thu kh¸ch hµng “ : Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh
to¸n c¸c kho¶n nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng vÒ tiÒn b¸n hµng ho¸ , dÞch vô …
Néi dung kÕt cÊu :
Bªn nî :
- Ph¶n ¸nh sè tiÒn ph¶i thu cña kh¸ch hµng vÒ hµng ho¸ dÞch vô ®· tiªu
thô
- Ph¶n n¸h sè tiÒn tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng ®· øng tr-íc tiÒn hµng
Bªn cã :
_Ph¶n ¸nh sè tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng vµ sè tiÒn ®· thu ®-îc tõ phÝa
kh¸ch hµng .
D- nî : Ph¶n ¸nh sè tiÒn cßn ph¶i thu kh¸ch hµng .
Tµi kho¶n 131 cã thÓ cã sè d- bªn cã , ph¶n ¸nh sè tiÒn thu ®-îc hoÆc thu
thõa cña kh¸ch hµng .
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n nh- :
Tµi kho¶n 3331” ThuÕ GTGT ph¶i nép “ :Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh
thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép ; sè thuÕ GTGT ®· nép vµ cßn ph¶i nép
cho ng©n s¸ch Nhµ n-íc .
Néi dung kÕt cÊu :
Bªn nî :
- Sè thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ gi÷a GTGT ®Çu ra vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo
Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸