Tài liệu Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty việt hà

LuËn v¨n tèt nghiÖp Danh môc c¸c tõ viÕt t¾t trong luËn v¨n BCTC BHXH BHYT CP CP NVLTT CP NCTT CP SXC CP SXKD DD CBCNV GVHB HSCB KD LCB L¬ng cb ngµy L¬ng cv NVL PX SXKD TK XNK : B¸o c¸o tµi chÝnh : B¶o hiÓm x· héi : B¶o hiÓm y tÕ : Chi phÝ : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : Chi phÝ s¶n xuÊt chung : Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang : C¸n bé c«ng nh©n viªn : Gi¸ vèn hµng b¸n : HÖ sè cÊp bËc : Kinh doanh : L¬ng c¬ b¶n : L¬ng c¬ b¶n ngµy : L¬ng c«ng viÖc : Nguyªn vËt liÖu : Ph©n xëng : S¶n xuÊt kinh doanh : Tµi kho¶n : XuÊt nhËp khÈu NguyÔn ThÞ Ngäc Tó - kÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 2 Lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù tù do c¹nh tranh, b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, më ra cho c¸c doanh nghiÖp nhiÒu c¬ héi ®Ó v¬n lªn tù kh¼ng ®Þnh m×nh. Tuy nhiªn nã còng ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp kh«ng Ýt khã kh¨n th¸ch thøc ph¶i gi¶i quyÕt. Víi lîi nhuËn lµ môc tiªu hµng ®Çu, C«ng ty ViÖt Hµ ®· kh«ng ngõng hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lÝ doanh nghiÖp cña m×nh, trong ®ã chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai chØ tiªu quan träng mµ C«ng ty lu«n quan t©m. §Ó tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ®éng lùc chÝnh cña C«ng ty. C¸c nhµ qu¶n trÞ muèn ®a ra ®îc quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vÒ viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ hay ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, th× c¸c th«ng tin kÕ to¸n ®a ra ph¶i thËt s¸t thùc. §iÒu ®ã ®ßi hái c«ng viÖc h¹ch to¸n chi phÝ cÇn ph¶i chÝnh x¸c, gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn ®îc tÝnh ®óng vµ tÝnh ®ñ. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, em ®· lùa chän ®Ò tµi “Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty ViÖt Hµ” cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. LuËn v¨n gåm ba néi dung chÝnh sau: PhÇn 1. Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. PhÇn 2. Thùc tr¹ng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty ViÖt Hµ. PhÇn 3. Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty ViÖt Hµ. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TrÇn V¨n ThuËn cïng c¸c anh chÞ phßng kÕ to¸n C«ng ty ViÖt Hµ ®· tËn t×nh híng dÉn, gióp em hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp nµy. NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 3 PhÇn 1. Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.1. Sù cÇn thiÕt cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt Sù ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. NÒn s¶n xuÊt x· héi cña bÊt k× ph¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn víi sù vËn ®éng vµ tiªu hao c¸c yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp ba yÕu tè: T liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh tiªu hao cña chÝnh b¶n th©n c¸c yÕu tè trªn. Nh vËy, ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt hµng ho¸, ngêi s¶n xuÊt ph¶i bá chi phÝ vÒ thï lao lao ®éng, vÒ t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng. V× thÕ, sù h×nh thµnh nªn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt lµ tÊt yÕu kh¸ch quan, kh«ng phô thuéc vµo ý chÝ chñ quan cña ngêi s¶n xuÊt. 1.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt 1.1.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt - kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m). Thùc chÊt, chi phÝ lµ sù dÞch chuyÓn vèn - chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ (s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô), lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i tiªu dïng trong mét k× ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ chi phÝ cÇn ph©n biÖt chi phÝ vµ chi tiªu: Chi phÝ lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong mét k× kinh doanh. Nh vËy, chØ ®îc tÝnh lµ chi phÝ cña mét NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 4 k× h¹ch to¸n nh÷ng hao phÝ vÒ tµi s¶n liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong k× chø kh«ng ph¶i mäi kho¶n chi ra trong k× h¹ch to¸n. Chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn c¸c lo¹i vËt t, tµi s¶n, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp, bÊt kÓ nã ®îc dïng vµo môc ®Ých g×. Tæng sè chi tiªu trong k× cña doanh nghiÖp bao gåm chi tiªu cho qu¸ tr×nh cung cÊp (mua s¾m vËt t, hµng ho¸…), chi tiªu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh (chi cho s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm …) vµ chi cho qu¸ tr×nh tiªu thô (chi vËn chuyÓn, bèc dì, qu¶ng c¸o). Nh vËy chi tiªu lµ c¬ së ph¸t sinh cña chi phÝ, kh«ng cã chi tiªu th× kh«ng cã chi phÝ. Tæng sè chi phÝ ph¸t sinh trong k× cña doanh nghiÖp bao gåm toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hao phÝ hoÆc tiªu dïng hÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tÝnh vµo k× nµy. Chi phÝ vµ chi tiªu cßn kh¸c nhau vÒ thêi gian, cã nh÷ng kho¶n chi tiªu k× nµy nhng cha ®îc tÝnh vµo chi phÝ (chi mua nguyªn vËt liÖu vÒ nhËp kho nhng cha ®îc sö dông…) vµ cã nh÷ng kho¶n tÝnh vµo chi phÝ k× nµy nhng thùc tÕ cha chi tiªu (chi phÝ trÝch tríc). Së dÜ cã sù kh¸c biÖt gi÷a chi tiªu vµ chi phÝ nh vËy lµ do ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt vËn ®éng vµ ph¬ng thøc dÞch chuyÓn gi¸ trÞ cña tõng lo¹i tµi s¶n vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ yªu cÇu kÜ thuËt h¹ch to¸n chóng. Kh¸c víi kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt cña kÕ to¸n ViÖt Nam, ®èi víi kÕ to¸n Mü, chi phÝ s¶n xuÊt ®îc hiÓu lµ kho¶n hao phÝ bá ra ®Ó thu ®îc mét sè cña c¶i vËt chÊt hay dÞch vô. Kho¶n hao phÝ nµy cã thÓ lµ tiÒn mÆt chi ra, tµi s¶n chuyÓn nh îng hay dÞch vô hoµn thµnh…®îc ®¸nh gi¸ trªn c¨n cø tiÒn mÆt. Cßn theo quan ®iÓm cña kÕ to¸n Ph¸p, chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé sè tiÒn mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Chi phÝ bao gåm: chi phÝ mua nguyªn vËt liÖu, hµng ho¸ vµ c¸c kho¶n dù tr÷ kh¸c. 1.1.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cã rÊt nhiÒu lo¹i, nhiÒu kho¶n kh¸c nhau c¶ vÒ néi dung, tÝnh chÊt, c«ng dông, vai trß, vÞ trÝ…®èi víi qu¸ tr×nh kinh doanh. §Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lÝ vµ h¹ch to¸n, cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 5 xuÊt. HiÖn nay C«ng ty ViÖt Hµ ®ang ¸p dông c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. C¨n cø vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn bé, chi phÝ ®îc ph©n chia theo kho¶n môc. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm ë ViÖt Nam bao gåm 5 kho¶n môc chi phÝ: - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu… tham gia trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: gåm tiÒn l¬ng, phô cÊp l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch cho c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§ theo tØ lÖ víi tiÒn l¬ng ph¸t sinh. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng s¶n xuÊt (trõ chi phÝ vËt liÖu vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp). - Chi phÝ b¸n hµng: bao gåm toµn bé nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô. - Chi phÝ qu¶n lÝ doanh nghiÖp: bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¶n trÞ kinh doanh vµ qu¶n lÝ hµnh chÝnh trong doanh nghiÖp. Theo Th«ng t 89/2002/TT-BTC ngµy 9/10/2002 híng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn 04 chuÈn mùc kÕ to¸n ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC, ngµy 31/12/2001 cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc ph©n lo¹i theo mèi quan hÖ víi s¶n lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Cô thÓ nh sau: - Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh: lµ chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp kh«ng thay ®æi theo s¶n lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra nh chi phÝ khÊu hao TSC§ vµ chi phÝ b¶o dìng m¸y mãc thiÕt bÞ, chi phÝ hµnh chÝnh trong ph©n xëng. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi: lµ chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp thay ®æi trùc tiÕp hoÆc gÇn nh trùc tiÕp theo sè lîng s¶n phÈm dë dang. VÝ dô nh: Chi phÝ ngyªn vËt liÖu trùc tiÕp, Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 6 Ngoµi c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ cßn cã thÓ ®îc ph©n lo¹i theo nh÷ng c¸ch sau: - Ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ. - Ph©n lo¹i theo quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ khèi lîng c«ng viÖc s¶n phÈm hoµn thµnh. - Ph©n lo¹i theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh. 1.1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1.2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c, s¶n phÈm lao vô ®· hoµn thµnh. ChØ tiªu gi¸ thµnh ph¶i g¾n liÒn víi tõng lo¹i s¶n phÈm, ®îc tÝnh ®èi víi sè lîng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh khi kÕt thóc toµn bé quy tr×nh s¶n xuÊt, hay mét giai ®o¹n s¶n xuÊt (b¸n thµnh phÈm) chø kh«ng tÝnh cho thµnh phÈm cßn n»m trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét ph¹m trï cña s¶n xuÊt hµng ho¸, ph¶n ¸nh lîng gi¸ trÞ cña nh÷ng hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ®· thùc sù chi ra cho s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tiªu thô ph¶i ®îc båi hoµn ®Ó t¸i s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp mµ kh«ng bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong k× kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nh÷ng chi phÝ ®a vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ph¶n ¸nh ®îc gi¸ trÞ thùc cña c¸c t liÖu s¶n xuÊt tiªu dïng cho s¶n xuÊt, tiªu thô vµ c¸c kho¶n chi tiªu kh¸c cã liªn quan tíi viÖc bï ®¾p gi¶n ®¬n hao phÝ lao ®éng sèng. Mäi c¸ch tÝnh to¸n chñ quan, kh«ng ph¶n ¸nh ®óng c¸c yÕu tè gi¸ trÞ trong gi¸ thµnh ®Òu cã thÓ dÉn ®Õn viÖc ph¸ vì c¸c quan hÖ hµng - tiÒn tÖ, kh«ng x¸c ®Þnh ® îc hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh«ng thùc hiÖn ®îc t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng. NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 7 1.1.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña qu¶n lÝ, h¹ch to¸n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ thµnh còng nh yªu cÇu x©y dùng gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ thµnh ®îc xem xÐt díi nhiÒu gãc ®é, nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. Theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ, gi¸ thµnh ®îc ph©n lo¹i nh sau: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng) lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n xëng s¶n xuÊt. - Gi¸ thµnh tiªu thô (cßn gäi lµ gi¸ thµnh toµn bé hay gi¸ thµnh ®Çy ®ñ) lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm. Gi¸ thµnh tiªu thô ®îc tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm + Chi phÝ qu¶n lÝ doanh nghiÖp + Chi phÝ b¸n hµng C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông gióp cho nhµ qu¶n lÝ biÕt ®îc kÕt qu¶ kinh doanh (l·i, lç) cña tõng mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô mµ doanh nghiÖp kinh doanh. Ngoµi ra, gi¸ thµnh cßn cã thÓ ®îc ph©n lo¹i theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh. 1.1.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ mét qu¸ tr×nh thèng nhÊt bao gåm hai mÆt: MÆt hao phÝ s¶n xuÊt vµ mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt. TÊt c¶ nh÷ng kho¶n chi phÝ (ph¸t sinh trong k×, k× tríc chuyÓn sang) vµ c¸c chi phÝ trÝch tríc liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô, ®· hoµn thµnh trong k× sÏ t¹o nªn chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nãi c¸ch kh¸c, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra bÊt k× ë k× nµo nhng cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng viÖc, s¶n phÈm ®· hoµn thµnh trong k×. Cã thÓ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm th«ng qua s¬ ®å sau: NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 8 Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang b Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong k× d ®Çu k× A C Tæng gi¸ thµnh S¶n phÈm, dÞch vô Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang c c hoµn thµnh cuèi k× Qua s¬ ®å ta thÊy: AC = AB + BD – CD Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh Chi phÝ s¶n = xuÊt dë dang ®Çu k× Chi phÝ s¶n + xuÊt ph¸t sinh trong k× Chi phÝ s¶n - xuÊt dë dang cuèi k× Khi gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang (chi phÝ s¶n xuÊt dë dang) ®Çu k× vµ cuèi k× b»ng nhau, hoÆc c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã s¶n phÈm dë dang th× tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng tæng chi phÝ ph¸t sinh trong k×. Trong mèi quan hÖ chÆt chÏ ®ã, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm còng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n sau: VÒ thêi gian: gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ g¾n víi mét thêi k× nhÊt ®Þnh cßn chi phÝ s¶n xuÊt th× liªn quan ®Õn nhiÒu k× nh chi phÝ k× tríc chuyÓn sang, chi phÝ k× nµy ph¸t sinh kh«ng bao gåm c¸c chi phÝ chuyÓn sang k× sau. VÒ s¶n phÈm: chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng g¾n trùc tiÕp víi sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh trong k×, cßn gi¸ thµnh ®îc tÝnh trªn sè lîng b¸n thµnh phÈm hay s¶n phÈm hoµn thµnh. VÒ gi¸ trÞ: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng bao gåm nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt ®· chi ra trong k× (chi phÝ chê ph©n bæ ë k× sau) song gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i tÝnh c¶ chi phÝ ®· chi ë k× tríc ®îc ph©n bæ cho k× nµy. Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong k× kh¸c víi tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c¸c s¶n phÈm hoµn thµnh trong k×. 1.1.4. ý nghÜa vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai chØ tiªu kinh tÕ c¬ b¶n ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qu¶n lÝ tèt chi phÝ NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 9 s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ yªu cÇu quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong m«i trêng kinh tÕ c¹nh tranh hiÖn nay. ViÖc tÝnh ®óng, ®ñ gi¸ thµnh gióp cho ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh thùc hiÖn vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ kinh doanh trong k×. Trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh gi¸ thµnh võa mang tÝnh kh¸ch quan võa mang tÝnh chñ quan. CÇn ph¶i xem xÐt gi¸ thµnh trªn nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau ®Ó sö dông chØ tiªu gi¸ thµnh mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt.TÝnh kh¸ch quan cña gi¸ thµnh chÝnh lµ tÝnh tÊt yÕu cña sù di chuyÓn vµ kÕt tinh gi¸ trÞ t liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng trong s¶n phÈm. Nhng gi¸ thµnh l¹i lµ mét ®¹i lîng ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt chi ra trong k× nªn nã mang nh÷ng yÕu tè chñ quan nhÊt ®Þnh. Tõ ®ã cho thÊy, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp ph¶n ¸nh nh÷ng tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nhng còng ®ång thêi lµ thíc ®o n¨ng lùc vµ tr×nh ®é qu¶n lÝ kinh tÕ cña doanh nghiÖp. Tõ nh÷ng ý nghÜa ®ã, nhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph¶i ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ, trung thùc vÒ mÆt lîng chi phÝ s¶n xuÊt ®ång thêi ph¶i tÝnh to¸n chi phÝ theo ®óng nguyªn t¾c, x¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, ph¶n ¸nh chi phÝ theo ®óng thêi ®iÓm, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh. §Ó tÝnh ®óng vµ tÝnh ®ñ gi¸ thµnh, kÕ to¸n ph¶i dùa trªn c¬ së cña viÖc tÝnh chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh ®ñ mäi hao phÝ bá ra theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. TÝnh ®ñ gi¸ thµnh còng ®ång nghÜa víi viÖc lo¹i bá nh÷ng chi phÝ kh«ng liªn quan ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.2. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.2.1. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 1.2.1.1. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Tæ chøc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm hai giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau. §ã lµ giai ®o¹n h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh theo tõng s¶n phÈm, nhãm NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 10 s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng, giai ®o¹n c«ng nghÖ, ph©n xëng… vµ giai ®o¹n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm, s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh …theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. ViÖc ph©n chia nµy xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lÝ, kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh néi bé, theo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ cña tõng doanh nghiÖp vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. Cã thÓ nãi, viÖc ph©n chia qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh hai giai ®o¹n lµ do sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt - tøc lµ ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt - vµ s¶n phÈm hoµn thµnh cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ - tøc lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Nh vËy, x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ n¬i chÞu chi phÝ. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ph¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong ph¹m vi giíi h¹n cña ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ. VÒ c¬ b¶n, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ bao gåm c¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo s¶n phÈm, theo ®¬n ®Æt hµng, theo giai ®o¹n c«ng nghÖ, theo ph©n xëng, theo nhãm s¶n phÈm v.v.. Néi dung chñ yÕu lµ kÕ to¸n më thÎ (hoÆc sæ) chi tiÕt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi tîng ®· x¸c ®Þnh, ph¶n ¸nh c¸c ®èi tîng liªn quan ®Õn tõng ®èi tîng, hµng th¸ng tæng hîp chi phÝ theo tõng ®èi tîng. Tuú theo ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®îc thùc hiÖn theo mét trong hai ph¬ng ph¸p sau: H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn (KKTX) vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh k× (KK§K). 1.2.1.2. Chøng tõ kÕ to¸n C¸c lo¹i chøng tõ sö dông ®Ó kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm: - Chøng tõ ph¶n ¸nh chi phÝ lao ®éng: B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng: BHYT, BHXH, KPC§. NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp - 11 Chøng tõ ph¶n ¸nh chi phÝ vËt t: B¶ng ph©n bæ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô. B¶ng kª, ho¸ ®¬n chøng tõ mua vËt liÖu c«ng cô, dông cô kh«ng nhËp kho mµ sö dông ngay cho kinh doanh. - Chøng tõ ph¶n ¸nh chi phÝ khÊu hao TSC§: B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§. - Chøng tõ ph¶n ¸nh dÞch vô mua ngoµi nh ho¸ ®¬n mua hµng, chøng tõ chi tiÒn mÆt. - Chøng tõ ph¶n ¸nh thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ doanh nghiÖp ph¶i nép, ®· nép. - Chøng tõ ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn kh¸c. ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo mét tr×nh tù hîp lÝ, khoa häc th× míi cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi. Tr×nh tù nµy phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng ngµnh, tõng doanh nghiÖp, mèi quan hÖ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é c«ng t¸c qu¶n lÝ. Th«ng thêng tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt nh sau: Bíc 1: TËp hîp c¸c chi phÝ c¬ b¶n liªn quan ®Õn ®èi tîng sö dông. Bíc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi tîng sö dông. Bíc 3: X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi k×. Bíc 4: TÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm hoµn thµnh. 1.2.1.3. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu…®îc xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm. §èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, hoÆc s¶n phÈm, lo¹i s¶n phÈm, lao vô…) th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi tîng ®ã. Trêng hîp vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng ®îc th× ph¶i ¸p dông gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ thêng ®îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng lîng, sè lîng s¶n phÈm… NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 12 §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, kÕ to¸n sö dông TK 621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp”. Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt) víi kÕt cÊu nh sau: Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô. Bªn Cã: - Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt. - KÕt chuyÓn chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n 621 cuèi k× kh«ng cã sè d. TK 151,152, 331, 111, 112.. TK 621 TK 152 VËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho VËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp chÕ t¹o s¶n phÈm, tiÕn hµnh lao vô, dÞch vô TK 154 KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp S¬ ®å 1: KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 1.2.1.4. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n thï lao ph¶i tr¶ cho nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng (phô cÊp khu vùc, ®éc h¹i, phô cÊp lµm ®ªm, thªm giê…). Ngoµi ra, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 13 c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm y tÕ, Kinh phÝ c«ng ®oµn do doanh nghiÖp chÞu vµ ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh víi sè tiÒn l¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. §Ó theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông TK 622 “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”. Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ gièng nh TK 621. Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh. Tµi kho¶n 622 kh«ng cã sè d cuèi k×. NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp TK 334 14 TK 622 TK 154 L­¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho nh©n c«ng trùc tiÕp TK 338 C¸c kho¶n ®ãng gãp theo tØ lÖ víi tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ph¸t sinh KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK 335 TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng phÐp, l­¬ng ngõng viÖc cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt S¬ ®å 2: S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. 1.2.1.5. KÕ to¸n chi phÝ tr¶ tríc Chi phÝ tr¶ tríc (cßn gäi lµ chi phÝ chê ph©n bæ) lµ c¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cha tÝnh hÕt vµo chi phÝ s¶n xuÊt - kinh doanh cña k× nµy mµ ®îc tÝnh cho hai hay nhiÒu k× h¹ch to¸n sau ®ã. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t mét lÇn qu¸ lín hoÆc do b¶n th©n chi phÝ ph¸t sinh cã t¸c dông tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña nhiÒu k× h¹ch to¸n. KÕ to¸n sö dông TK 142 ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr íc ph©n bæ hÕt cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ trong n¨m tµi chÝnh. Néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n nµy nh sau: Bªn Nî: TËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc thùc tÕ ph¸t sinh. NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 15 Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc ®· ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. D Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cha ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Tµi kho¶n 142 chi tiÕt thµnh hai tiÓu kho¶n: - 1421: Chi phÝ tr¶ tríc. - 1422: Chi phÝ chê kÕt chuyÓn . Chi phÝ tr¶ tríc thuéc ®èi tîng chÞu chi phÝ trong n¨m tµi chÝnh bao gåm: - Gi¸ trÞ c«ng cô, dông cô nhá xuÊt dïng thuéc lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn (tõ 2 lÇn trë lªn). - Gi¸ trÞ s÷a ch÷a lín TSC§ ngoµi kÕ ho¹ch. - TiÒn thuª TSC§, ph¬ng tiÖn kinh doanh… tr¶ tríc. - Gi¸ trÞ bao b× lu©n chuyÓn, ®å dïng cho thuª. - DÞch vô mua ngoµi tr¶ tríc (®iÖn, ®iÖn tho¹i, vÖ sinh, níc…). - Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (víi doanh nghiÖp cã chu kú kinh doanh dµi). - Chi phÝ mua b¶o hiÓm tµi s¶n, b¶o hiÓm kinh doanh, lÖ phÝ giao th«ng, bÕn b·i… - Chi phÝ nghiªn cøu, thÝ nghiÖm, ph¸t minh, s¸ng chÕ … (gi¸ trÞ ch a tÝnh vµo TSC§ v« h×nh). Theo th«ng t sè 89/2002/TT-BTC ngµy 9/10/2002, c¸c chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cã liªn quan ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD cña nhiÒu niªn ®é kÕ to¸n vµ viÖc kÕt chuyÓn c¸c kho¶n chi phÝ nµy vµo chi phÝ SXKD cña c¸c niªn ®é kÕ to¸n sau ®îc ph¶n ¸nh vµo TK 242. T¬ng tù nh TK 142 kÕt cÊu cña TK 242 nh sau: Bªn Nî: Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n ph¸t sinh trong k×. Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n ph©n bæ vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong k×. D Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n cha tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña n¨m tµi chÝnh. NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 16 Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n bao gåm: - Chi phÝ tr¶ tríc vÒ thuª ho¹t ®éng TSC§ (quyÒn sö dông ®Êt, nhµ xëng, kho tµng, v¨n phßng lµm viÖc, cöa hµng vµ TSC§ kh¸c) phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nhiÒu n¨m tµi chÝnh. - TiÒn thuª c¬ së h¹ tÇng cho nhiÒu n¨m vµ phôc vô cho kinh doanh nhiÒu k×. - Chi phÝ tr¶ tríc phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña nhiÒu n¨m tµi chÝnh. - Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ qu¶ng c¸o ph¸t sinh trong giai ®o¹n tríc khi ho¹t ®éng. - Chi phÝ nghiªn cøu cã gi¸ trÞ lín. - Chi phÝ cho giai ®o¹n triÓn khai kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh. - Chi phÝ ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lÝ vµ c«ng nh©n kÜ thuËt. - Chi phÝ di chuyÓn ®Þa ®iÓm kinh doanh, hoÆc tæ chøc l¹i doanh nghiÖp. - Lîi thÕ th¬ng m¹i trong trêng hîp mua l¹i doanh nghiÖp, s¸p nhËp doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i. - Chi phÝ mua c¸c lo¹i b¶o hiÓm (b¶o hiÓm ch¸y, næ, b¶o hiÓm tµi s¶n …) vµ c¸c lo¹i lÖ phÝ mµ doanh nghiÖp mua vµ tr¶ mét lÇn cho nhiÒu niªn ®é kÕ to¸n. - C«ng cô, dông cô xuÊt dïng mét lÇn víi gi¸ trÞ lín vµ b¶n th©n c«ng cô, dông cô tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh trªn mét n¨m tµi chÝnh ph¶i ph©n bæ dÇn vµo ®èi tîng chÞu chi phÝ trong nhiÒu n¨m. - C¸c kho¶n kh¸c. NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 17 TK 111, 112, 331, 334… TK 142, 242 TK 627, 641, 642, 241, 635 D§Kxxx Chi phÝ tr¶ tr­íc thùc tÕ Thùc tÕ ph¸t sinh Ph©n bæ dÇn chi phÝ tr¶ tr­ íc vµo c¸c k× h¹ch to¸n TK 153 Gi¸ trÞ c«ng cô dông cô, bao b× lu©n chuyÓn cho thuª xuÊt dïng TK 911 TK 641, 642 KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lÝ KÕt chuyÓn dÇn chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lÝ vµo TK x¸c ®Þnh kÕt qu¶ S¬ ®å 3: S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ tr¶ tríc. 1.2.1.6. KÕ to¸n chi phÝ ph¶i tr¶ Chi phÝ ph¶i tr¶ (cßn gäi lµ chi phÝ trÝch tríc) lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ thùc tÕ cha ph¸t sinh nhng ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ cña k× h¹ch to¸n. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ trong kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ mµ do tÝnh chÊt hoÆc yªu cÇu qu¶n lÝ nªn ®îc tÝnh tríc vµo chi phÝ kinh doanh cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ nh»m ®¶m b¶o cho gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lÝ khái ®ét biÕn t¨ng khi nh÷ng kho¶n chi phÝ nµy ph¸t sinh. C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®îc theo dâi, ph¶n ¸nh trªn TK 335 “Chi phÝ ph¶i tr¶”. Néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n nµy nh sau: NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 18 Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ ph¸t sinh. Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®îc ghi nhËn (®· trÝch tríc ) vµo chi phÝ trong k× theo kÕ ho¹ch. D Cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®· tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh nhng thùc tÕ cha ph¸t sinh. Chi phÝ ph¶i tr¶ trong doanh nghiÖp thêng bao gåm: - TiÒn l¬ng phÐp theo kÕ ho¹ch cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. - Chi phÝ s÷a ch÷a TSC§ trong kÕ ho¹ch. - ThiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt trong kÕ ho¹ch. - Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm trong kÕ ho¹ch. - L·i tiÒn vay cha ®Õn h¹n tr¶. - TiÒn thuª TSC§, mÆt b»ng kinh doanh, dông cô, c«ng cô… cha tr¶. - C¸c dÞch vô mua ngoµi sÏ cung cÊp. TK 334 TK 335 TiÒn l­¬ng phÐp, l­¬ng ngõng viÖc thùc tÕ ph¶i tr¶ TK 622 TiÒn l­¬ng phÐp, l­¬ng ngõng viÖc cña c«ng nh©n s¶n xuÊt TK 241, 331,111,112 C¸c chi phÝ thùc tÕ ph¶i tr¶ kh¸c thùc tÕ ph¸t sinh TK 711 KÕt chuyÓn kho¶n chªnh lÖch gi÷a chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ nhá h¬n chi phÝ ph¶i tr¶ kÕ ho¹ch TK 627, 641, 642 TrÝch tr­íc chi phÝ ph¶i tr¶ vµo chi phÝ kinh doanh S¬ ®å 4: S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ ph¶i tr¶. NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 19 1.2.1.5. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi c¸c ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §Ó theo dâi vµ ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông TK 627 “Chi phÝ s¶n xuÊt chung”. Tµi kho¶n nµy ®îc më theo tõng ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt. TK 627 cã kÕt cÊu nh sau: Bªn Nî: Chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh trong k×. Bªn Cã: C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung. TK 627 cuèi k× kh«ng cã sè d do ®· kÕt chuyÓn hay ph©n bæ hÕt cho c¸c lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô, lao vô vµ ®îc chi tiÕt thµnh 6 tµi kho¶n cÊp 2: TK 6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 6278 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A LuËn v¨n tèt nghiÖp 20 TK 334 TK 627 TK 111, 112, 138,152 L­¬ng vµ phô cÊp l­¬ng nh©n viªn ph©n x­ëng C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 338 BHXH, BHYT, KPC§ (phÇn tÝnh vµo chÝ phÝ) TK 152, 153,142,242 C«ng cô, vËt liÖu xuÊt dïng phôc vô ph©n x­ëng TK 154 TK 214 KhÊu hao TSC§ dïng cho ph©n x­ëng Ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 111, 112, 331 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 133 ThuÕ GTGT ®Çu vµo S¬ ®å 5: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. NguyÔn ThÞ Ngäc Tó -KÕ to¸n 41A