Tài liệu Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần phát triển thăng long

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi më ®Çu §Ó qu¶n lý mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hay s¶n xuÊt dÞch vô cña mét doanh nghiÖp nãi riªng, mét nÒn kinh tÕ quèc d©n cña mét níc nãi chung ®Òu cÇn ph¶i sö dông c¸c c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau vµ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®ã lµ kÕ to¸n. Trong ®ã h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gi÷ mét vai trß rÊt quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. V× ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt vµ c¹nh tranh quyÕt liÖt, khi quyÕt ®Þnh lùa chän ph¬ng ¸n s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã ®Òu cÇn ph¶i tÝnh ®Õn lîng chi phÝ bá ra ®Ó s¶n xuÊt vµ lîi nhuËn thu ®îc khi tiªu thô. §iÒu ®ã cã nghÜa doanh nghiÖp ph¶i tËp hîp ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu chÊt lîng quan träng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm thÊp hay cao, gi¶m hay t¨ng thÓ hiÖn kÕt qu¶ cña viÖc qu¶n lý vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn. §iÒu nµy phô thuéc vµo qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× thÕ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai qu¸ tr×nh liªn tôc, mËt thiÕt víi nhau. Th«ng qua chØ tiªu vÒ chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm c¸c nhµ qu¶n lý sÏ biÕt ®îc nguyªn nh©n g©y biÕn ®éng chi phÝ vµ gi¸ thµnh lµ do ®©u vµ tõ ®ã t×m ra biÖn ph¸p kh¾c phôc. ViÖc phÊn ®Êu tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng kh«ng nh÷ng cña mäi doanh nghiÖp mµ cßn lµ vÊn ®Ò quan t©m cña toµn x· héi. C«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn Th¨ng Long lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ph¸t thanh truyÒn h×nh. S¶n phÈm cña c«ng ty rÊt ®a d¹ng vµ phong phó c¶ vÒ quy c¸ch, chñng lo¹i, mÉu m· vµ chÊt lîng s¶n phÈm. C«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®îc quy tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¸ hoµn chØnh. Tuy nhiªn, qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, ®îc tiÕp xóc trùc tiÕp víi c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty, thÊy ®îc tÇm quan träng cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®Ó hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ néi dung nµy nªn em ®· lùa chän ®Ò 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 tµi: "Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn Th¨ng Long". Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm ba phÇn: PhÇn I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn Th¨ng Long. PhÇn III: Mét sè ý kiÕn gãp phÇn hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn Th¨ng Long. PhÇn I lý luËn vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh 1.1. Lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: 1.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt: 1.1.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt: - Chi phÝ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng SXKD mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong mét kú kinh doanh. Nh vËy, chØ ®îc tÝnh lµ chi phÝ 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 cña kú h¹ch to¸n nh÷ng hao phÝ vÒ tµi s¶n vµ lao ®éng cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong kú h¹ch to¸n. - Ngîc l¹i, chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn c¸c lo¹i vËt t, tµi s¶n, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp bÊt kÓ nã ®îc dïng vµo môc ®Ých g×. Tæng sè chi tiªu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong kú cña DN bao gåm chi tiªu cho qu¸ tr×nh cung cÊp, qu¸ tr×nh SXKD vµ chi tiªu cho qu¸ tr×nh tiªu thô. Chi phÝ vµ chi tiªu lµ hai kh¸i niÖm kh¸c nhau nhng cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Chi tiªu lµ c¬ së ph¸t sinh cña chi phÝ, kh«ng cã chi tiªu th× kh«ng cã chi phÝ. Chi phÝ vµ chi tiªu kh«ng nh÷ng kh¸c nhau vÒ lîng mµ cßn kh¸c nhau vÒ thêi gian, cã nh÷ng kho¶n chi tiªu kú nµy nhng tÝnh vµo chi phÝ kú sau vµ cã nh÷ng kho¶n tÝnh vµo chi phÝ kú nµy nhng thùc tÕ cha chi tiªu. Së dÜ cã sù kh¸c biÖt gi÷a chi tiªu vµ chi phÝ trong c¸c DN lµ do ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt vËn ®éng vµ ph¬ng thøc chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña tõng lo¹i tµi s¶n vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ yªu cÇu kü thuËt h¹ch to¸n chóng. 1.1.1.2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt: a) Ph©n lo¹i CPSX theo néi dung vµ tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ. Toµn bé CPSX ®îc chia ra c¸c yÕu tè chi phÝ nh sau:  Chi phÝ nguyªn vËt liÖu.  Chi phÝ nh©n c«ng.  Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh.  Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.  Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông cho biÕt doanh nghiÖp ®· chØ ra nh÷ng yÕu tè chi phÝ nµo, kÕt cÊu vµ tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ ®Ó tõ ®ã ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n CPSX. Trªn c¬ së c¸c yÕu tè chi phÝ ®· tËp hîp ®îc ®Ó lËp b¸o c¸o CPSX theo yÕu tè b. Ph©n lo¹i CPSX theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ. C¸ch ph©n lo¹i nµy còng cßn gäi lµ ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc. Toµn bé chi phÝ ®îc chia ra thµnh c¸c kho¶n môc:  Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368  Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.  Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Ngoµi ra khi tÝnh chØ tiªu gi¸ thµnh toµn bé th× chØ tiªu gi¸ thµnh cßn bao gåm kho¶n môc chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n hµng. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý CPSX theo ®Þnh møc, nã cung cÊp sè liÖu ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nã dïng ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh vµ lµ tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp CPSX ®Þnh møc vµ lËp gi¸ thµnh cho kú sau. 1.1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm: 1.1.2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm: Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra tÝnh cho 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc lµ c«ng viÖc lao vô s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt lîng toµn bé ho¹t ®éng SXKD cña doanh nghiÖp trong ®ã ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông vËt t, tµi s¶n, tiÒn vèn, c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn nh»m ®¹t ®îc môc ®Ých lµ s¶n xuÊt ®îc nhiÒu s¶n phÈm nhng tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.1.2.2 . Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm: a) Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: §îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n lîng kÕ ho¹ch Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Thêng c¨n cø vµo c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh ®Ó tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ chØ tiªu ®îc x¸c ®Þnh sau khi ®· kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. b.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (Gi¸ thµnh c«ng xëng): Bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp(CPNVLTT), chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (CPNCTT) vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung(CPSXC) tÝnh trªn s¶n phÈm ®· hoµn thµnh 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Gi¸ thµnh tiªu thô(Gi¸ thµnh toµn bé): Bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý DN tÝnh cho s¶n phÈm ®ã. 1.1.3. Sù cÇn thiÕt vµ nhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. HiÖn nay, cïng víi chÊt lîng vµ mÉu m· s¶n phÈm, gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n ®îc coi lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp. PhÊn ®Êu c¶i tiÕn mÉu m·, h¹ gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ trêng vµ th«ng qua ®ã n©ng c¸o hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh (SXKD) cña doanh nghiÖp. V× vËy h¬n bao giê hÕt, c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m b¾t ®îc th«ng tin mét c¸ch chÝnh x¸c vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕ to¸n chÝnh x¸c chi phÝ ph¸t sinh kh«ng chØ lµ viÖc tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ trung thùc vÒ mÆt lîng hao phÝ mµ c¶ viÖc tÝnh to¸n gi¸ trÞ thùc tÕ chi phÝ ë thêi ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. KÕ to¸n chÝnh x¸c chi phÝ ®ßi hái ph¶i tæ chøc viÖc ghi chÐp tÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh tõng lo¹i chi phÝ theo ®óng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ vµ ®èi tîng chÞu chi phÝ. Gi¸ thµnh lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp. TÝnh ®óng gi¸ thµnh lµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c vµ h¹ch to¸n ®óng néi dung kinh tÕ cña chi phÝ ®· hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. Muèn vËy ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh, vËn dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý vµ gi¸ thµnh tÝnh trªn c¬ së sè liÖu kÕ to¸n tËp hîp CPSX mét c¸ch chÝnh x¸c. TÝnh ®ñ gi¸ thµnh lµ tÝnh to¸n ®Çy ®ñ mäi hao phÝ ®· bá ra trªn tinh thÇn h¹ch to¸n kinh doanh, lo¹i bá mäi yÕu tè bao cÊp ®Ó tÝnh ®ñ ®Çu vµo theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. TÝnh ®ñ còng ®ßi hái ph¶i lo¹i bá nh÷ng chi phÝ kh«ng liªn quan ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm nh c¸c lo¹i chi phÝ mang tÝnh chÊt tiªu cùc, l·ng phÝ kh«ng hîp lý, nh÷ng kho¶n thiÖt h¹i ®îc quy tr¸ch nhiÖm râ rµng. ChÝnh tõ ý nghÜa ®ã mµ nhiÖm vô ®Æt ra cho c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ: - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi tîng tËp hîp CPSX vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - TÝnh to¸n tËp hîp ph©n bæ tõng lo¹i CPSX theo ®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p thÝch hîp, cung cÊp kÞp thêi th«ng tin vÒ CPSX vµ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ cho s¶n phÈm lµm dë cuèi kú. 1.2. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt : 1.2.1. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ phÝ s¶n xuÊt: 1.2.1.1. §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt : - ViÖc ph©n chia qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh hai giai ®o¹n lµ do sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ trong h¹ch to¸n CPSX- tøc lµ ®èi tîng h¹ch to¸n CPSX - vµ s¶n phÈm hoµn thµnh cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ - tøc lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. X¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n CPSX chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp -CPSX mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ n¬i chÞu chi phÝ. 1.2.1.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: ViÖc tËp hîp CPSX ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo mét tr×nh tù hîp lý, khoa häc th× míi cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi. Ta cã thÓ kh¸i qu¸t chung viÖc tËp hîp CPSX qua c¸c bíc sau:  Bíc 1: TËp hîp chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng sö dông.  Bíc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô cho tõng ®èi tîng sö dông trªn c¬ së khèi lîng lao vô phôc vô vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ lao vô.  Bíc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c lo¹i s¶n phÈm cã liªn quan.  Bíc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú, tÝnh ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. Tuú theo tõng ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ néi dung, c¸ch thøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau. 1.2.2. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theop ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1.2.2.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, vËt liÖu phô, nöa thµnh phÈm mua ngoµi, nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. C¸c chi phÝ nµy cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ nªn cã thÓ tËp hîp theo ph¬ng ph¸p ghi trùc tiÕp c¨n cø trªn c¸c chøng tõ cã liªn quan ®Õn nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó ghi theo ®óng ®èi tîng cã liªn quan. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp thêng bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, chi phÝ vËt liÖu phô, chi phÝ nhiªn liÖu... ®îc xuÊt dïng trùc tiÕp ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm. §èi víi nguyªn vËt liÖu chÝnh thêng ph©n bæ theo tiªu chuÈn chi phÝ ®Þnh møc cña nguyªn vËt liÖu chÝnh hoÆc theo khèi lîng s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt ra. C«ng thøc ph©n bæ nh sau: CPVL ph©n bæ cho tõng ®èi tîng Trong ®ã: Tû lÖ(hay hÖ sè) ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi tîng = = Tû lÖ ( hay hÖ sè ) ph©n bæ x Tæng CP vËt liÖu cÇn ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi tîng §Ó ®¶m b¶o cho viÖc tËp hîp chi phÝ ®îc chÝnh x¸c th× chi phÝ NVLTT cßn ph¶i chó ý trõ gi¸ trÞ NVL ®· lÜnh dïng nhng cha sö dông hÕt vµ gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi (nÕu cã): CPNVL thùc tÕ trong kú = Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng ®Ó SXSP  7 Gi¸ trÞ NVL cha sö dông cuèi kú  Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông TK621- nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®îc më sæ chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt). Néi dung kÕt cÊu TK621:  Bªn nî : Gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm  Bªn cã :  Gi¸ trÞ vËt liÖu kh«ng dïng hÕt tr¶ l¹i kho  KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT vµo TK154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm  Sè d : TK621 cuèi kú kh«ng cã sè d. S¬ ®å 1.1: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ NVL trùc tiÕp TK621 TK 152 NVL xuÊt dïng trùc tiÕp ®Ó s¶n xuÊt TK152 NVL kh«ng dïng hÕt tr¶ l¹i nhËp kho TK154 TK 111,112, 331 Gi¸ trÞ NVL mua ngoµi dïng trùc tiÕp sx KÕt chuyÓn CPNVLTT ®Ó dïng tÝnh gi¸ thµnh SP TK1331 ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ cña VL 1.2.2.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp mua ngoµi 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô dÞch vô nh tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh: tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng. Ngoµi ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§ do chñ sö dông lao ®éng chÞu vµ ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh víi sè tiÒn l¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Trong h¹ch to¸n, kÕ to¸n sö dông TK622- CPNCTT ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n c«ng cña ngêi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm. Néi dung kÕt cÊu TK622:  Bªn nî : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm  Bªn cã : KÕt chuyÓn CPNCTT vµo TK154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.  Sè d : TK622 cuèi kú kh«ng cã sè d. S¬ ®å 1.2: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 TK622 TK 334 TK154 TiÒn l¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp TK 338 K/chuyÓn CP nh©n c«ng TT ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm C¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ®îc tÝnh vµo chi phÝ TK 335 TrÝch tríc tiÒn l¬ng cu¶ c«ng nh©n sx vµo chi phÝ 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1.2.2.3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm sau chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi c¸c ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Chi phÝ s¶n xuÊt chung gåm chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ c«ng cô s¶n xuÊt, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông TK 627- CPSXC, më chi tiÕt theo tõng ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, dÞch vô. * Néi dung kÕt cÊu TK 627: - Bªn nî: Chi phÝ SXC thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. - Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ SXC vµo TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ lao vô dÞch vô. TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d. TK 627 ®îc chi tiÕt thµnh 6 TK cÊp 2: + TK 6271: Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng + TK 6272: Chi phÝ vËt liÖu xuÊt dïng chung cho ph©n xëng + TK 6273: Chi phÝ c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho ph©n xëng + TK 6274: Chi phÝ khÊu hao TSC§ t¹i ph©n xëng +TK 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng SXKD cña ph©n xëng + TK 6278: Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cña ph©n xëng. TK 627 cuèi kú ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm mµ ngêi ta thêng chän tiªu thøc ph©n bæ lµ ph©n bæ theo chi phÝ ®Þnh møc giê lµm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ ph©n bæ theo tiÒn l¬ng trùc tiÕp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm. * Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Trong kú tËp hîp chi phÝ tõ TK liªn quan vµo bªn nî TK627. Cuèi kú ph©n ra c¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ vµ nh÷ng TK liªn quan, cßn l¹i ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®èi tîng kÕt chuyÓn vµo TK 154 (doanh nghiÖp ¸p dông PPKKTX) hay vµo TK 631 (doanh nghiÖp ¸p dông PPKK§K 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 S¬ ®å 1.3: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊtChung TK 338,334 TK 627 TK111, TK 111, 112,152 112, 152 TËp hîp cp nh©n viªn px C¸c kho¶n ghi gi¶m CPSX TK 152 TËp hîp CPVL TK 154(chi tiÕt..) TK153 TËp hîp CP CCDC K/ chuyÓn (ph©n bæ) CPSX vµo ®èi t îng tÝnh gi¸ thµnh TK 214 Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 331 CP dÞch vô mua ngoµi 1.2.2.4. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt : TK111,112 Sau khi ®· tËp hîp chi phÝ nh lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi CP kh¸c b»ng tiÒn phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung th× cuèi kú h¹ch to¸n (th¸ng, quý) ph¶i kÕt chuyÓn vµo bªn nî cña TK154 ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. TK 154 ph¶i ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. * Néi dung kÕt cÊu TK 154:  Bªn nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong kú (CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC)  Bªn cã:  C¸c kho¶n chi phÝ ®îc gi¶m nh lµ phÕ liÖu thu håi hoÆc s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc  Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh ®· nhËp kho  Sè d: (Bªn nî) Ph¶n ¸nh chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm cßn dë dang cha hoµn thµnh 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 S¬ ®å 1.4: S¬ ®å tæng hîp kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt TK 621 TK 152,111 TK 154(chi tiÕt...) xxx C¸c kho¶n ghi gi¶m CPSX K/chuyÓn CPNVLTT TK 622 TK 155 NhËp kho K/chuyÓn CPNCTT TK 157 TK627 Tæng gi¸ thµnh sx thùc tÕ cña sp hoµn thµnh K/chuyÓn CPSXC Göi b¸n TK 632 Tiªu thô ngay xxx 1.2.3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× kÕ to¸n sö dông TK 631- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. KÕ to¸n vÉn sö dông c¸c TK621, 622, 627 ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ TK 154 nhng TK 154 chØ dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè d ®Çu kú vµ cuèi kú. Bªn nî TK 631 tËp hîp c¸c chi phÝ NVLTT, CPNCTT, CPSXC vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú chuyÓn sang. Cuèi kú sau khi ®· kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú th× kÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú tõ TK 631 sang TK 154. Vµ trªn c¬ së sè d ®Çu kú céng chi phÝ tËp hîp ®îc trong kú trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë kiÓm kª cuèi kú th× sÏ tÝnh ®îc gi¸ thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho. * Néi dung kÕt cÊu TK 631: - Bªn nî: Gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú, c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú (CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC) - Bªn cã: + KÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë kiÓm kª cuèi kú + Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp TK 631 cuèi kú kh«ng cã sè d. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 S¬ ®å 1.5: S¬ ®å h¹ch to¸n CPSX theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú TK 154 TK 631 K/chuyÓn gi¸ trÞ sp dë dang ®Çu kú TK 154 K/chuyÓn gi¸ trÞ sp lµm dë kiÓm kª cuèi kú TK 632 TK 621 K/chuyÓn CPNVTT TK622 Gi¸ thµnh thùc tÕ sp ®· hoµn thµnh nhËp kho K/chuyÓn CPNCTT TK 627 K/ chuyÓn CPSX chung 1.2.4. KiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: 1.2.4.1. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh: S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm cha kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. Tuú theo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt cña s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong sè c¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang sau:  Víi b¸n thµnh phÈm: Cã thÓ tÝnh theo chi phÝ thùc tÕ hoÆc kÕ ho¹ch. Víi s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang: Cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p: Trong trêng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã chi phÝ NVLTT chiÕm tû träng lín vµ chñ yÕu trong gi¸ thµnh cña s¶n phÈm vµ s¶n phÈm lµm dë nhá, kh«ng chªnh lÖch nhiÒu gi÷a c¸c kú th× doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy ®Ó ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Theo ph¬ng ph¸p nµy, chi phÝ lµm dë cuèi kú chØ tÝnh chi phÝ NVLTT hay chi phÝ NVL chÝnh trùc tiÕp, cßn c¸c chi phÝ kh¸c tÝnh hÕt cho thµnh phÈm. Chi phÝ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú ®îc tÝnh theo c«ng thøc: CPSP lµm dë Chi phÝ nguyªn ®Çu kú Sè lîng + vËt liÖu trùc tiÕp (kho¶n môc CPSP lµm = SP dë ph¸t sinh x dang NVLTT) dë cuèi kú cuèi kú Sè lîng SP hoµn + Sè lîng SP lµm dë thµnh trong kú cuèi kú Trêng hîp doanh nghiÖp chØ tÝnh cho s¶n phÈm lµm dë cuèi kú phÇn chi phÝ NVL chÝnh trùc tiÕp th× cÇn tæ chøc kÕ to¸n chi tiÕt kho¶n môc chi phÝ NVLTT thµnh chi phÝ NVL chÝnh vµ c¸c chi phÝ NVL trùc tiÕp kh¸c. NÕu quy tr×nh cña doanh nghiÖp lµ phøc t¹p, chÕ biÕn kiÓu liªn tôc, qua nhiÒu giai ®o¹n th× s¶n phÈm dë cuèi kú ë giai ®o¹n ®Çu tÝnh theo NVLTT, cßn c¸c giai ®o¹n tiÕp theo tÝnh theo gi¸ trÞ cña b¸n thµnh phÈm cña giai ®o¹n tríc chuyÓn sang, coi ®ã lµ NVLTT cña giai ®o¹n tiÕp theo. 1.2.4.2. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo s¶n lîng íc tÝnh t¬ng ®¬ng : Theo ph¬ng ph¸p nµy c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh vµ sè lîng s¶n phÈm dë dang ®Ó quy s¶n phÈm dë dang thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. Tiªu chuÈn quy ®æi thêng dùa vµo giê c«ng hoÆc tiÒn l¬ng ®Þnh møc. §Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc ®¸nh gi¸, ph¬ng ph¸p nµy chØ nªn ¸p dông ®Ó tÝnh c¸c chi phÝ chÕ biÕn ( CPNCTT, CPSXC) cßn c¸c chi phÝ NVL chÝnh ph¶i x¸c ®Þnh theo sè thùc tÕ ®· dïng. Gi¸ trÞ NVL chÝnh n»m trong = sp dë dang Toµn bé gi¸ trÞ VL chÝnh xuÊt dïng Sè lîng Sè lîng thµnh + dë dang phÈm x Sè lîng SP dë dang cuèi kú(kh«ng quy ®æi) 1.2.4.3. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ chÕ biÕn 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Thùc chÊt ®©y lµ mét d¹ng cña ph¬ng ph¸p íc tÝnh theo s¶n lîng hoµn thµnh t¬ng ®¬ng trong ®ã gi¶ ®Þnh s¶n phÈm dë dang ®· hoµn thµnh ë møc ®é 50% so víi thµnh phÈm: Gi¸ trÞ sp dë dang cha = hoµn thµnh Gi¸ trÞ NVL chÝnh n»m trong sp dë dang 50% chi phÝ chÕ biÕn + 1.2.4.4. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo ®Þnh møc : Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm æn ®Þnh, ®· x©y dùng ®îc c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt t¬ng ®èi hîp lý vµ c¸c ®Þnh møc ®· thùc hiÖn cã nÒ nÕp thêng xuyªn, viÖc tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã tr×nh ®é nghiÖp vô v÷ng vµng, chÕ ®é h¹ch to¸n ban ®Çu cã nÒ nÕp chÆt chÏ. §Æc ®iÓm næi bËt cña ph¬ng ph¸p nµy lµ thùc hiÖn ®îc viÖc kiÓm tra thêng xuyªn, kÞp thêi viÖc thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®Ó ph¸t hiÖn ra c¸c kho¶n chi phÝ vît ®Þnh møc (lµ nh÷ng chi phÝ chªnh lÖch so víi ®Þnh møc ®· ®Ò ra) * Néi dung chñ yÕu cña ph¬ng ph¸p nµy:  C¨n cø vµo ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vµ dù to¸n chi phÝ ®· ®îc duyÖt ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm.  Ph¶i h¹ch to¸n riªng chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi ®Þnh møc vµ sè chªnh lÖch tho¸t ly ®Þnh møc.  Khi cã thay ®æi ®Þnh møc ph¶i tÝnh l¹i gi¸ thµnh ®Þnh møc vµ sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc cña s¶n phÈm lµm dë. Trªn c¬ së cña gi¸ thµnh ®Þnh møc sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc, sè chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc sÏ tÝnh ®îc gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm thµnh = Gi¸ ®Þnh møc x Chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc 1.2.5. H¹ch to¸n thiÖt h¹i trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt : 16 x Chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1.2.5.1. ThiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng: S¶n phÈm háng lµ nh÷ng s¶n phÈm kh«ng ®¹t tiªu chuÈn chÊt lîng vµ ®Æc ®iÓm kü thuËt vÒ s¶n xuÊt s¶n phÈm nh mÉu m·, kÝch cì, c¸ch l¾p r¸p, mµu s¾c cña s¶n phÈm... Tuú theo møc ®é h háng cña s¶n phÈm mµ s¶n phÈm háng chia ra lµm hai lo¹i kh¸c nhau:  S¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a ®îc: Lµ nh÷ng s¶n phÈm háng mµ vÒ mÆt kü thuËt cã thÓ söa ch÷a ®îc, chi phÝ vÒ söa ch÷a mÆc dï cã bá ra nhng vÉn cßn lîi Ých kinh tÕ.  S¶n phÈm háng kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc: Lµ nh÷ng s¶n phÈm háng vÒ mÆt kü thuËt kh«ng söa ch÷a ®îc, kh«ng kh«i phôc l¹i ®îc gi¸ trÞ sö dông ban ®Çu cña s¶n phÈm vµ chi phÝ söa ch÷a bá ra kh«ng mang l¹i lîi Ých kinh tÕ. HiÖn nay trong mét sè doanh nghiÖp ë níc ta cã quy ®Þnh s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc vµ s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc. §èi víi s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc thêng ®îc quy ®Þnh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh vµ nh÷ng chi phÝ ®èi víi s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc ®îc coi nh lµ chi phÝ chÝnh phÈm. Cßn ®èi víi chi phÝ s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc lµ nh÷ng s¶n phÈm háng ngoµi dù kiÕn, ngoµi nh÷ng quy ®Þnh do nh÷ng nguyªn nh©n bÊt thêng kh«ng lêng tríc ®îc vµ khi ®· ®îc x¸c ®Þnh vµ cã ý kiÕn gi¶i quyÕt th× xem nh ®ã lµ mét kho¶n chi phÝ vÒ thiÖt h¹i nh÷ng tæn thÊt bÊt thêng.  §èi víi s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc th× chi phÝ ®ã vÉn tÝnh vµo chi phÝ chung trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Cßn ®èi víi s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc th× ph¶i h¹ch to¸n riªng vµo TK 154 vµ ®îc chi tiÕt theo s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc. S¬ ®å 1.6: H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a ®îc (s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc). TK 152,155,334 TK 621, 622, 627 CP söa ch÷a SP háng TK 154 Gi¸ thùc tÕ sp TK155 K/chuyÓn 17 vµo TK154 ®Ó hthµnh nhËp kho tÝnh gi¸ thµnh Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 S¬ ®å 1.7: H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc (s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc). TK 621, 622, 627 TK 154 (sp háng ngoµi ®Þnh møc) TK 154(SP) K/chuyÓn cp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh sp Sè sp háng ngoµi ®Þnh møc TK1388, 1528 Xö lý båi thêng hoÆc thu håi phÕ liÖu TK 821 Kho¶n thiÖt h¹i vÒ sp háng 1.2.5.2.ThiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt : ThiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ngoµi kÕ ho¹ch thêng do mét nguyªn nh©n chñ quan (m¸y mãc h háng) hoÆc nguyªn nh©n kh¸ch quan (b·o lôt, thiªn tai...) g©y ra. Trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt c¸c doanh nghiÖp vÉn ph¶i bá ra mét sè kho¶n chi phÝ ®Ó duy tr× ho¹t ®éng nh tiÒn c«ng lao ®éng, khÊu hao TSC§, chi phÝ b¶o dìng... Nh÷ng kho¶n chi phÝ chi ra trong thêi gian nµy ®îc coi lµ thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt. Chi phÝ thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ph¶i ®îc theo dâi riªng vµ sau khi ®· trõ phÇn båi thêng, trõ phÇn thu håi phÕ liÖu (nÕu cã) th× sè cßn l¹i ®îc coi lµ kho¶n thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt vµ ghi vµo TK 821. S¬ ®å 1.8: H¹ch to¸n tæng hîp thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ngoµi kÕ ho¹ch. TK 152,334,111,112,331 TK 621,622, 627 CP ph¸t sinh liªn quan t/h¹i ngõng sx ngoµi kÕ ho¹ch TK154(T/h¹i ngõng sx) K/chuyÓn cp vÒ thiÖt h¹i ngõng sx ngoµi kÕ ho¹ch TK1388, 152 Båi thêng, thu håi phÕ liÖu TK 811 18 ThiÖt h¹i ngõng sx ngoµi kÕ ho¹ch Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1.3.TÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm: 1.3.1.§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm: X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong c«ng t¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong doanh nghiÖp ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®îc tõ nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng ph¶i c¨n cø ®Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ, kü thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt s¶n phÈm, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý doanh nghiÖp. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tuú ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô thÓ mµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ: - Tõng s¶n phÈm, c«ng viÖc, ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh. - Tõng s¶n phÈm, chi tiÕt, bé phËn s¶n xuÊt. - Tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Th«ng thêng doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm víi khèi luîng lín, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ xen kÏ liªn tôc th× kú tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp lµ hµng th¸ng. Cßn nÕu doanh nghiÖp tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hoÆc hµng lo¹t theo tõng ®¬n ®Æt hµng chØ hoµn thµnh khi kÕt thóc chu kú tÝnh. Gi¸ thµnh thÝch hîp lµ vµo thêi ®iÓm s¶n phÈm hoÆc hµng lo¹t s¶n phÈm ®ã hoµn thµnh nh vËy kú tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm trong trêng hîp nµy cã thÓ kh«ng trïng víi kú b¸o c¸o. 1.3.2.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm: 1.3.2.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã lo¹i h×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, khÐp kÝn, tæ chøc s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ xen kÏ liªn tôc. Do ®ã ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm, kú tÝnh gi¸ thµnh thêng vµo cuèi th¸ng. C¸c doanh nghiÖp nh s¶n xuÊt ®iÖn, níc, s¶n xuÊt b¸nh kÑo, khai th¸c than, quÆng ®Òu vËn dông ph¬ng ph¸p nµy. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Trong trêng hîp kh«ng cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë v× kh«ng cã hoÆc nÕu cã th× rÊt Ýt, rÊt æn ®Þnh do ®ã thêng th× tæng gi¸ thµnh b»ng tæng chi phÝ vµ: Tæng gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ = Sè lîng SP hoµn thµnh Cßn nÕu cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë th× DN sÏ vËn dông ph¬ng ph¸p thÝch hîp vµ tæng gi¸ thµnh sÏ lµ: Tæng gi¸ thµnh = Gi¸ trÞ sp lµm + s¶n phÈm dë ®Çu kú CPSX trong kú  Gi¸ trÞ sp lµm dë cuèi kú Vµ: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ = Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm Khèi lîng sp hoµn thµnh 1.3.2.2.Ph¬ng ph¸p hÖ sè: Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng sö dông mét thø nguyªn liÖu vµ mét lîng lao ®éng nhng thu ®îc nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau cßn gäi lµ s¶n xuÊt liªn s¶n phÈm, vµ chi phÝ kh«ng tËp hîp riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®îc mµ ph¶i tËp hîp chung cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §èi víi lo¹i h×nh s¶n xuÊt nµy ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm do quy tr×nh c«ng nghÖ ®ã ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh. Muèn tÝnh gi¸ thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm th× kÕ to¸n c¨n cø vµo tiªu chuÈn kinh tÕ kü thuËt ®Ó ®Þnh cho mçi lo¹i s¶n phÈm mét hÖ sè trong ®ã lÊy lo¹i cã hÖ sè lµ 1 lµ s¶n phÈm tiªu chuÈn. HÖ sè ®· quy ®Þnh ®îc sö dông ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Theo ph¬ng ph¸p nµy tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh ®îc quy ®Þnh nh sau: - Quy ®æi s¶n lîng thùc tÕ cña tõng lo¹i s¶n phÈm theo hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh ®Ó lµm tiªu chuÈn ph©n bæ. S¶n lîng quy ®æi = S¶n lîng thùc tÕ 20 x HÖ sè quy ®æi