Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ ...

Tài liệu Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần bao bì và in nông nghiệp

.DOC
90
81
65

Mô tả:

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1 Lêi më ®Çu Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc. ChÝnh s¸ch ®a ph¬ng hãa c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i, mét mÆt t¹o tiÒn ®Ò cho nÒn kinh tÕ níc ta ph¸t triÓn, mÆt kh¸c còng cã nhiÒu th¸ch thøc vµ ¸p lùc cho c¸c doanh nghiÖp tham gia thÞ trêng. §Ó cã thÓ ®øng v÷ng vµ c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i t¹o ra ®îc uy tÝn vµ h×nh ¶nh cho s¶n phÈm, thÓ hiÖn qua: chÊt lîng, mÉu m·, gi¸ c¶… trong ®ã chÊt l îng vµ gi¸ c¶ lµ vÊn ®Ò then chèt. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®Ó thùc hiÖn ®îc môc tiªu tèi ®a hãa lîi nhuËn vµ t¨ng cêng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh, trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ cã tÝnh toµn cÇu th× c¸c th«ng tin vÒ kinh tÕ c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i quan t©m. Cïng víi c¸c C«ng ty in nãi chung. C«ng ty Cæ phÇn bao b× vµ in n«ng nghiÖp nãi riªng ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng, l©u dµi vµ æn ®Þnh. Ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nµy C«ng ty còng kh«ng tr¸nh khái sù c¹nh tranh gay g¾t, C«ng ty lu«n s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng. Qua qu¸ tr×nh häc tËp em ®îc c¸c thÇy, c« truyÒn ®¹t lý thuyÕt, c¸c kh¸i niÖm, c¸c nguyªn t¾c, c¸c c¸ch ph©n lo¹i, c¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n, c¸c tr×nh tù h¹ch to¸n, tæng hîp, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸… nhiÖm vô còng nh ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, nh÷ng kiÕn thøc ®ã lµ nÒn t¶ng, lµ kim chØ nam cho qu¸ tr×nh ®i thùc tËp cña em. Qua ®ã ®· gióp em hiÓu vµ nh×n nhËn c¸c vÊn ®Ò tõ lý thuyÕt ®Õn thùc hµnh mét c¸ch toµn diÖn. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò trªn, trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Cæ phÇn vµ in n«ng nghiÖp em chän ®Ò tµi: "Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần bao bì và in nông nghiệp". Thêi gian thùc tËp tuy ng¾n nhng em ®· häc hái ®îc nhiÒu kinh nghiÖm trong c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n. Néi dung chuyªn ®Ò tèt nghiÖp, ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn gåm 3 phÇn: PhÇn 1: C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt PhÇn 2: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn bao b× vµ in n«ng nghiÖp. PhÇn 3: Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn bao b× vµ in n«ng nghiÖp. Qua bµi viÕt nµy em xin tr©n träng c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña ThÇy gi¸o Tr¬ng Anh Dòng cïng c¸c c¸n bé phßng tæ chøc hµnh chÝnh, phßng kÕ to¸n - tµi vô cña C«ng ty ®· híng dÉn ®Ó em hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy. Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2 PhÇn 1 C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.1. Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt: Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra cho s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú. HoÆc chi phÝ lµ nh÷ng phÝ tæn vÒ nguån lùc tµi s¶n cô thÓ sö dông trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ba yÕu tè c¬ b¶n: - T liÖu lao ®éng: Nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt bÞ, tµi s¶n cè ®Þnh, ... - §èi tîng lao ®éng: Nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, .... - Lao ®éng cña con ngêi Cïng víi qu¸ tr×nh sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n trªn trong s¶n xuÊt doanh nghiÖp ®ång thêi ph¶i chi ra nh÷ng chi phÝ t¬ng øng. T¬ng øng víi viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) lµ chi phÝ vÒ khÊu hao (TSC§). T¬ng øng víi viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu,...lµ nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu. T¬ng øng vÒ viÖc sö dông lao ®éng lµ tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng,... mäi chi phÝ trªn ®Òu ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn. Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ph¸t sinh thêng xuyªn trong suèt qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, ®Ó phôc vô cho qu¶n lý vµ h¹ch to¸n kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tÝnh to¸n, tËp hîp theo tõng thêi kú nh : hµng th¸ng, hµng quÝ, hµng n¨m, vµ chØ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp bá ra trong kú th× míi ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt cña kú ®ã. 1.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt: Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp gåm nhiÒu lo¹i cã néi dung kinh tÕ kh¸c nhau, môc ®Ých sö dông còng kh¸c nhau. ®Ó qu¶n lý ®îc chi phÝ cÇn ph¶i hiÓu vµ vËn dông c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ kh¸c nhau. Mçi c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ ®Òu cung cÊp nh÷ng th«ng tin víi nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau tõ ®ã gióp c¸c nhµ qu¶n lý ra ®îc c¸c quyÕt ®Þnh thÝch hîp cho doanh nghiÖp cña m×nh. 1.1.2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ C¨n cø vµo c¸c tÝnh chÊt, néi dung kinh tÕ cña chi phÝ ®Ó s¾p xÕp nh÷ng chi phÝ cã néi dung kinh tÕ ban ®Çu gièng nhau vµo cïng mét nhãm chi phÝ. C¸ch ph©n nµy kh«ng ph©n biÖt n¬i chi phÝ ph¸t sinh vµ môc ®Ých sö dông cña chi phÝ. Môc ®Ých cña c¸ch ph©n lo¹i nµy ®Ó biÕt ®îc chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp gåm nh÷ng lo¹i nµo, sè lîng, gi¸ trÞ tõng lo¹i chi phÝ lµ bao nhiªu. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè cung cÊp th«ng tin chi tiÕt vÒ hao phÝ cña tõng yÕu tè chi phÝ sö dông trong doanh nghiÖp. §©y lµ c¬ së ®Ó lËp c¸c kÕ ho¹ch vÒ vèn, kÕ ho¹ch vÒ cung cÊp vËt t, kÕ ho¹ch quü l¬ng vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy s¶n xuÊt ®îc chia thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ sau: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé c¸c chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ mµ doanh nghiÖp ®· sö dông cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú. - Chi phÝ nh©n c«ng: Bao gåm toµn bé tiÒn l¬ng, tiªn c«ng ph¶i tr¶, tiÒn trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trong doanh nghiÖp. - Chi phi khÊu hao TSC§: Bao gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 3 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : Bao gåm toµn bé sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh : tiÒn ®iÖn, tiÒn níc, tiÒn bu phÝ, ...phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Bao gåm toµn bé sè chi phÝ kh¸c dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ngoµi bèn yÕu tè trªn. Ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè nµy cã t¸c dông lín trong viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt, nã cho biÕt kÕt cÊu tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt; lËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè ë b¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh; cung cÊp tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t, kÕ ho¹ch quÜ l¬ng, tÝnh to¸n nhu cÇu vèn lu ®éng cho kú sau. 1.1.2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých vµ c«ng dông C¨n cø vµ môc ®Ých vag c«ng dông cña chi phÝ trong s¶n xuÊt ®Ó chia ra c¸c kho¶n môc chi phÝ kh¸c nhau, mçi kho¶n môc chi phÝ chØ bao gåm c¸c chi phÝ cã cïng môc ®Ých vµ c«ng dông, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã cã néi dung kinh tÕ nh thÕ nµo. toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®îc chia thµnh c¸c kho¶n môc chi phÝ sau: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (CPNVLTT): Kho¶n chi phÝ nµy bao gåm toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu, n¨ng lîng tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hay lao vô, dÞch vô. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (CPNCTT): Kho¶n môc nµy bao gåm tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt nh: B¶o hiÓm x· héi(BHXH), kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§) b¶o hiÓm y tÕ (BHYT) cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung ( CPSXC): Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt ngoµi CPNVLTT, CPNCTT nh:  Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng gåm l¬ng chÝnh l¬ng phô vµ c¸c kho¶n tÝnh theo l¬ng cña nh©n viªn ph©n xëng.  Chi phÝ vËt liÖu gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu dïng ®Ó söa ch÷a b¶o dìng tµi s¶n cè ®Þnh, c¸c chi phÝ c«ng cô, dông cô, ....ë ph©n xëng.  Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông t¹i ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt.  Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi nh ®iÖn níc, ®iÖn tho¹i sö dông cho s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ë ph©n xëng.  C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 1.1.2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh Theo lÜnh vùc kinh doanh c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh SXKD cña doanh nghiÖp ®îc ph©n thµnh: - Chi phÝ s¶n xuÊt: Lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc dÞch vô trong ph¹m vi ph©n xëng. - Chi phÝ b¸n hµng : Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô. C¸c chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh ë doanh nghiÖp thêng bao gåm: * Chi phÝ nh©n viªn: Gåm l¬ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña nh©n viªn b¸n hµng, ®ãng gãi vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n s¶n phÈm.  Chi phÝ vËt liÖu bao b×: VËt liÖu ®ãng gãi b¶o qu¶n, nhiªn liÖu sö dông cho vËn chuyÓn hµng ho¸ ®i tiªu thô,... Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 4  Chi phÝ khÊu hao TSC§ sö dông cho tiªu thô s¶n phÈm nh kho tµng, cöa hµng, dông cô c©n ®ong, v.v...  Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho tiªu thô hµng ho¸ nh vËn chuyÓn, bèc dì, b¶o qu¶n hµng ho¸,....  Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c phôc vô cho tiªu thô hµng ho¸ nh chi phÝ giíi thiÖu, qu¶ng c¸o, chi phÝ chµo hµng, chi phÝhéi nghÞ kh¸ch hµng,.... - Chi phÝ qu¶n lý: Gåm c¸c chi phÝ phôc vô cho viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c chi phÝ phôc vô s¶n xuÊt chung ph¸t sinh ë doanh nghiÖp. - Chi phÝ tµi chÝnh: Gåm c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng ®Çu t tµi chÝnh, liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng ®Çu t tµi chÝnh, liªn doanh, liªn kÕt, cho vay, cho thuª tµi s¶n, chiÕt khÊu thanh to¸n tr¶ cho kh¸ch hµng, c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n,.... - Chi phÝ kh¸c: Gåm c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng kh¸c cha ®îc kÓ ®Õn ë trªn. 1.1.2.4. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸ch øng xö cña chi phÝ C¸ch ph©n lo¹i nµy phôc vô cho kÕ to¸n qu¶n trÞ còng nh viÖc theo dâi biÕn ®éng cña chi phÝ tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch øng xö cña chóng. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ ®îc chia ra thµnh: - BiÕn phÝ: Lµ chi phÝ cã sù thay ®æ vÒ lîng t¬ng quan tû lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú. - §Þnh phÝ: Lµ chi phÝ kh«ng ®æi thay ®æi vÒ tæng sè dï cã sù thay ®æi trong møc ®é ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt hoÆc khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô s¶n xuÊt trong kú. - Chi phÝ hçn hîp: Lµ nh÷ng chi phÝ bao gåm c¶ biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ. T¹i møc ®é ho¹t ®éng nµo ®ã chi phÝ hçn hîp chi phÝ hçn hîp lµ ®Þnh phÝ; t¹i mét møc ®é ho¹t ®éng kh¸c nã cã thÓ bao gåm c¶ ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ, mang c¶ ®Æc ®iÓm cña ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông lín ®èi víi qu¶n trÞ kinh doanh, ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. 1.1.2.5. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p qui n¹p Theo ph¬ng ph¸p nµy, chi phÝ trong kú bao gåm. - Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®èi tîng chôi chi phÝ, cã thÓ qui n¹p trùc tiÕp vµo tõng ®èi tîng chÞu chi - Chi phÝ gi¸n tiÕp : Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng chÞu chi phÝ. Nh÷ng chi phÝ nµy thêng ph¶i tËp hîp chung sau ®ã lùa chän tiªu thøc ph©n bæ ®Ó tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng liªn quan. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng mét c¸ch ®óng ®¾n, hîp lý. 1.1.2.6. Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i trªn chi phÝ cßn ®îc ph©n lo¹i thµnh: - Chi phÝ kiÓm so¸t ®îc vµ chi phÝ kh«ng kiÓm so¸t ®îc: Lµ nh÷ng kho¶n môc chi phÝ ph¶n ¸nh ph¹m vi quyÒn h¹n cña c¸c nhµ qu¶n trÞ ®èi víi c¸c lo¹i chi phÝ ®ã. - Chi phÝ thÝch ®¸ng vµ chi phÝ kh«ng thÝch ®¸ng: Chi phÝ thÝch ®¸ng lµ chi phÝ cã thÓ ¸p dông cho mét quyÕt ®Þnh cã mèi liªn hÖ víi ph¬ng ¸n ®îc lùa chän cña nhµ qu¶n lý. Ngîc l¹i, nÕu måt chi phÝ ph¸t sinh xong kh«ng cÇn biÕt ®Õn tiÕn tr×nh hµnh ®éng cña nhµ qu¶n lý cã thÓ thùc hiÖn ®îc hay kh«ng, th× khi ®ã chi phÝ kh«ng thÓ gióp g× trong viÖc quyÕt ®Þnh xem tiÕn tr×nh ho¹t Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 5 ®éng nµo lµ tèt nhÊt. Chi phÝ nh vËy kh«ng thÓ tr¸nh ®îc vµ do ®ã nã kh«ng thÝch ®¸ng víi quyÕt ®Þnh cña ngêi qu¶n lý. - Chi phÝ c¬ héi: Lµ lîi nhuËn tiÒm tµng bÞ mÊt ®i khi chän ph¬ng ¸n hµnh ®éng nµy ®Ó thay thÕ mét ph¬ng ¸n hµnh ®éng kh¸c. 1.1.3. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ 1.1.3.1. §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: Lµ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ phôc vô cho nhu cÇu h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. TËp hîp ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c chi phÝ theo ®óng ®èi tîng vai trß quan träng trong qu¶n lý vµ trong h¹ch to¸n. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ c¨n cø vµ c¸c yÕu tè sau: - §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, tÝnh chÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ - Yªu cÇu th«ng tin cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp - Tr×nh ®é vµ nhu cÇu qu¶n lý - Tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cña bé m¸y kÕ to¸n §èi tîng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ hoÆc tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ. 1.1.3.2. C¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ + Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp tËp hîp chi phÝ: Lµ nh÷ng chi phÝ cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc ®èi tîng chÞu chi phÝ ngay tõ khi ph¸t sinh. C¨n cø vµo chøng tõ ban ®Çu, kÕ to¸n h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n phï hîp theo tõng lo¹i vµ chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËt hîp chi phÝ. + Ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp: Trong trêng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ®îc møc chi phÝ cho tõng ®èi tîng riªng biÖt khi ph¸t sinh chi phÝ. C¸c chi phÝ nµy khi ph¸t sinh ®îc tËp hîp vµo tµi kho¶n chung, sau ®ã ph©n bæ cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ theo c¸c tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp.ViÖc ph©n bæ c¸c chi phÝ nµy ®îc thùc hiÖn theo c¸c bíc sau: C Bíc 1: X¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bæ theo c«ng thøc H = — T Trong ®ã: H: HÖ sè ph©n bæ C: Chi phÝ cÇn ph©n bæ T: Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ cña c¸c ®èi tîng (T = Ʃt¡) t¡: Tiªu chuÈn ph©n bæ cña ®èi tîng ¡. Bíc 2: X¸c ®Þnh møc chi phÝ ph©n bæ cho ®èi tîng ¡ (c¡) : c¡= t¡ x H 1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng viÖc, s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh. ChØ tiªu gi¸ thµnh g¾n liÒn víi tõng lo¹i s¶n phÈm, chø kh«ng tÝnh cho thµnh phÈm ®ang cßn n»m trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh cã hai chøc n¨ng chñ yÕu: Lµ thíc ®o bï ®¾p chi phÝ vµ chøc n¨ng lËp gi¸ .Toµn bé chi phÝ mµ doanh nghiÖp chi ra ®Ó hoµn thµnh mét khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc trong mét kú nhÊt ®Þnh ph¶i ®îc bï ®¾p b»ng chÝnh tiÒn thu ®îc tõ viÖc b¸n nh÷ng thµnh phÈm ®ã. Vµ môc ®Ých s¶n xuÊt,nguyªn t¾c kinh doanh cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ trêng lµ c¸c Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 6 kho¶n thu kh«ng nh÷ng bï ®¾p ®îc nh÷ng chi phÝ ®· bá ra mµ ph¶i ®¶m b¶o cã l·i.Tõ ®ã ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm ph¶i dùa trªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh võa mang tÝnh chñ quan, võa mang tÝnh kh¸ch quan trªn mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh. Tõ ®ã, cÇn ph¶i xem xÐt gi¸ thµnh trªn nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt chØ tiªu gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn lîng lao ®éng ®îc kÕt tinh trong mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. V× vËy nã mang tÝnh kh¸ch quan do sù di chuyÓn vµ kÕt tinh gi¸ trÞ t liÖu s¶n xuÊt søc lao ®éng lµ tÊt yÕu. MÆt kh¸c, gi¸ thµnh lµ mét ®¹i lîng ®îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt ra trong mét kú nhÊt ®Þnh nªn nã mang nh÷ng yÕu tè chñ quan. V× vËy gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp ph¶n ¸nh nh÷ng tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nhng còng ®ång thêi lµ thíc ®o n¨ng lùc vµ tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh cña doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ kú kinh doanh. 1.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó gióp cho viÖc h¹ch to¸n vµ qu¶n lý gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n c«ng ty ®· ph©n biÖt ®îc hai c¸ch ph©n lo¹i gi¸ thµnh chñ yÕu nh sau: + C¨n cø vµo thêi gian vµ nguån sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh theo c¸ch ph©n lo¹i nµy gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc chi lµm 3 lo¹i:  Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n lîng kÕ ho¹ch.  Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh ®îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®îc thùc hiÖn tríc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm.  Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n lîng thùc tÕ ph¸t sinh. Gi¸ thµnh thùc tÕ chØ tÝnh to¸n ®îc sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. + C¨n cø theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ theo c¸ch ph©n lo¹i nµy gi¸ thµnh s¶n phÈm gåm hai lo¹i:  Gi¸ thµnh s¶n xuÊt hay cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng: Bao gåm c¸c chi phÝ liªn ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh ë ph©n xëng s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®îc sö dông ®Ó ghi sæ kÕ to¸n thµnh phÈm nhËp kho hoÆc giao th¼ng cho kh¸ch hµng vµ lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n, l·i gép ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.  Gi¸ thµnh toµn bé hay cßn gäi lµ gi¸ thµnh ®Çy ®ñ: Bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n phÈm ®ã. VÒ viÖc ph©n lo¹i gi¸ thµnh kÕ to¸n c«ng ty ¸p dông theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ. 1.2.3. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.2.3.1. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh Muèn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tríc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm, nöa thµnh phÈm, c«ng viÖc, lao vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ cÇn ®îc tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cña kÕ to¸n. Bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, c¸c lo¹i s¶n phÈm vµ Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 7 lao vô mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ c«ng cô sö dông cña chóng ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cho thÝch hîp nh sau: - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt  NÕu doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ thµnh phÈm hoÆc nöa thµnh phÈm.  NÕu doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ s¶n phÈm hoµn chØnh, chi tiÕt, hoÆc phô tïng.  NÕu doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh s¶n xuÊt. - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt s¶n phÈm.  NÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng lo¹t th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹t s¶n phÈm s¶n xuÊt.  NÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®¬n chiÕc th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng s¶n phÈm ®¬n chiÕc.  NÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng ®¬n ®Æt hµng. - C¨n cø vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp: Tr×nh ®é qu¶n lý cµng cao th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cµng chi tiÕt, chÝnh x¸c vµ ngîc l¹i. 1.2.3.2. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm A* Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (gi¶n ®¬n) Trong c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, s¶n xuÊt ra Ýt chñng lo¹i s¶n phÈm, chu k× s¶n xuÊt ng¾n, chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp hîp theo tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Tæng gi¸ thµnh = s¶n phÈm CPSX k× tríc chuyÓn sang + CPSX chi ra trong kú - CPSX chuyÓn sang kú sau - C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ B* Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ: Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn ë nhiÒu ph©n xëng. Mçi ph©n xëng thùc hiÖn viÖc s¶n xuÊt hoµn chØnh mét hoÆc mét sè bé phËn cña s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp hîp theo tõng ph©n xëng. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo tõng bé phËn s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thµnh phÈm b»ng tæng céng gi¸ thµnh cña c¸c bé phËn hîp thµnh. Ztp = Zı + Z₂ +.... + Zn C*. Ph¬ng ph¸p hÖ sè §îc sö dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm hoÆc mét lo¹i s¶n phÈm víi nhiÒu phÈm cÊp kh¸c nhau trªn cïng mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt .Trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt nµy c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng thÓ tËp hîp riªng ®îc theo tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh (lo¹i s¶n phÈm hoÆc tõng phÈm cÊp s¶n phÈm). Tr×nh tù h¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p hÖ sè Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 8 Bíc 1: X¸c ®Þnh tæng gi¸ thµnh cña c¶ nhãm s¶n phÈm b»ng ph¬ng ph¸p gi¶n ®¬n Bíc 2: Quy ®æi sè lîng s¶n phÈm tõng lo¹i trong nhãm thµnh s¶n phÈm tiªu chuÈn theo hÖ sè quy ®Þnh. Sè lîng s¶n phÈm quy chuÈn = Sè lîng s¶n phÇm mçi thø s¶n phÈm trong nhãm HÖ sè quy ®Þnh cho tõng thø s¶n phÈm trong nhãm x Bíc 3: X¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña s¶n phÈm tiªu chuÈn Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm = tiªu chuÈn Tæng gi¸ thµnh cña c¶ nhãm Tæng sè lîng s¶n phÈm tiªu chuÈn Bíc 4: X¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ tõng thø s¶n phÈm trong nhãm Gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng thø s¶n phÈm = Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm tiªu chuÈn x HÖ sè quy ®æi cña tõng thø s¶n phÈm D* Ph¬ng ph¸p tØ lÖ Ph¬ng ph¸p nµy sö dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ mçi ph©n xëng ®ång thêi s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cã qui c¸ch, phÈm cÊp kh¸c nhau . §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ph©n xëng s¶n xuÊt. §èi tîng tÝnh thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c¶ nhãm trong cïng ph©n xëng ®îc thùc hiÖn nh ph¬ng ph¸p hÖ sè. C¨n cø vµo tØ lÖ gi÷a tæng gi¸ thµnh thùc tÕ víi tæng gi¸ thµnh ®Þnh møc hoÆc kÕ ho¹ch ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n phÈm. Gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm trong nhãm ®îc x¸c ®Þnh nh: Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i = Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (®Þnh møc) ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 x TØ lÖ gi¸ thµnh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Trong ®ã: TØ lÖ gi¸ = thµnh = 9 Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¸c lo¹i s¶n phÈm Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña c¸c lo¹i s¶n phÈm x 100 n �(q i 1 i x zi ) Trong ®ã: qi: Sè lîng thµnh phÈm lo¹i i zi: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (®Þnh møc) ®¬n vÞ s¶n phÈm i Ngoµi c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trªn cßn cã c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong mét sè lo¹i h×nh doanh nghiÖp nh sau: 1) TËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng: Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm theo ®¬n dÆt hµng hoÆc theo hîp ®ång. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng ph¸p nµy lµ tõng ®¬n ®Æt hµng. C¸ch tÝnh gi¸ thµnh nµy kh«ng quan t©m ®Õn tÝnh chÊt ®¬n gi¶n hay phøc t¹p cña quy tr×nh s¶n xuÊt 2) Ph©n bíc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: Ph¬ng ¸n nµy thêng ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p nh luyÖn kim, c¬ khÝ, dÖt,....Trong c¸c doanh nghiÖp nµy c«ng nghÖ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp ®îc chia ra thµnh nhiÒu c«ng ®o¹n nèi tiÕp nhau theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. Thêng mçi ph©n xëng ®¶m nhËn mét bíc chÕ biÕn vµ chÕ t¹o ra mét lo¹i b¸n thµnh phÈm. B¸n thµnh phÈm ®îc s¶n xuÊt ra cña c«ng ®o¹n tríc ®îc tiÕp tôc ®a vµo chÕ biÕn ë c«ng ®o¹n tiÕp sau, bíc cuèi cïng chÕ t¹o ra thµnh phÈm. Ph¬ng ¸n tÝnh gi¸ thµnh nµy cã hai c¸ch tÝnh nh sau: + Ph¬ng ¸n ph©n bíc cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm ( gäi t¾t lµ ph¬ng ¸n ph©n bíc cã b¸n thµnh phÈm): Trong trêng hîp b¸n thµnh phÈm cã thÓ ®em b¸n ra ngoµi nh hµng ho¸ th× cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm. Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh nh sau: Bíc 1: Më phiÕu tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo tõng bíc chÕ biÕn (tõng ph©n xëng). PhiÕu nµy ë ph©n xëng cuèi cïng chÝnh lµ phiÕu tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm. Cã mÉu nh sau: Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 10 BiÓu sè 1: PhiÕu tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ph©n xëng 1 Tªn s¶n phÈm: B¸n s¶n phÈm Th¸ng....n¨m ..... §¬n vÞ tÝnh: ®ång thµnh Gi¸ trÞ s¶n Gi¸ thµnh Gi¸ CPSX ®¬n vÞ phÈm dë b¸n thµnh Chi phÝ trong kú b¸n thµnh dang phÈm phÈm Nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp xxx xxx xxx xxx Nh©n c«ng trùc tiÕp xxx xxx xxx xxx Chi phÝ s¶n xuÊt chung xxx xxx xxx xxx Tæng céng xxx xxx xxx xxx Bíc 2: TÝnh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú, tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ b¸n thµnh phÈm theo tõng bíc chÕ biÕn. Gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ë bíc chÕ biÕn cuèi cïng ®îc tÝnh theo ph¬ng ¸n kÕt chuyÓn tuÇn tù nh sau: Gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm bíc 1 Chi phÝ Chi phÝ = nguyªn, vËt + chÕ biÕn liÖu chÝnh bíc 1 Chi phÝ s¶n C¸c kho¶n - xuÊt dë dang - gi¶m chi bíc 1 phÝ Gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm bíc 2 Gi¸ thµnh Chi phÝ = BTP bíc 1 + chÕ biÕn chuyÓn sang bíc 2 Chi phÝ s¶n C¸c kho¶n - xuÊt dë dang - gi¶m chi bíc 2 phÝ Vµ ®îc sö dông biÓu tÝnh sau: Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 11 BiÓu 2 : PhiÕu tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ph©n xëng II (bíc 2) Tªn s¶n phÈm: Thµnh phÈm Th¸ng n¨m §¬n vÞ: ®ång CPSX trong kú Chi phÝ BTP bíc 1 chuyÓn sang Nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung Tæng céng Gi¸ thµnh thµnh phÈm bíc n = Gi¸ trÞ SP dë dang Gi¸ thµnh thµnh phÈm Gi¸ thµnh ®¬n vÞ TP xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx Gi¸ thµnh BTP bíc n -1 chuyÓn sang + Chi phÝ chÕ biÕn bíc n - Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang bíc n + Ph¬ng ¸n ph©n bíc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm (gäi t¾t lµ ph¬ng ¸n ph©n bíc kh«ng cã b¸n thµnh phÈm): ¸p dông trong trêng hîp b¸n thµnh phÈm kh«ng b¸n ra bªn ngoµi hoÆc nhu cÇu qu¶n lý kh«ng ®ßi hái ph¶i tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm. Trong ph¬ng ¸n nµy ë mçi bíc chÕ biÕn chØ cÇn tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt ph©n bæ cho thµnh phÈm vµ s¶n phÈm dë dang. Gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ®îc tÝnh b»ng c¸ch tæng céng chi phÝ s¶n xuÊt ë c¸c bíc chÕ biÕn ph©n bæ cho thµnh phÈm. Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng ¸n nµy nh sau: Bíc 1: Më phiÕu tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng bíc chÕ biÕn. Bíc 2: Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt ë tõng bíc chÕ biÕn cho thµnh phÈm ë bíc cuèi cïng. Chi phÝ vËt liÖu chÝnh trong TP = Gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh xuÊt dïng Sè lîng BTP bíc 1 + Sè lîng SPDD bíc 1 Sè lîng x BTP bíc 1 trong TP 3)TÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt æn ®Þnh, c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®îc x©y dùng phï hîp víi thùc tÕ s¶n xuÊt. NhiÖm vô cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng ¸n nµy lµ kiÓm tra ph¸t hiÖn mäi chªnh lÖch so víi ®Þnh møc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt theo tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ, tõng ®èi tîng gi¸ tÝnh thµnh vµ theo tõng nguyªn nh©n. Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 12 Gi¸ thµnh Chªnh lÖch Chªnh lÖch Gi¸ thµnh thùc tÕ cña = CPSX do thay CPSX tho¸t li   ®Þnh møc s¶n phÈm ®æi ®Þnh møc ®Þnh møc Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Þnh møc chi phÝ cã thÓ thay ®æi do c¸c nguyªn nh©n nh : - Thay ®æi gi¸ c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña x¶n suÊt - Do tiÕn bé kü thuËt lµm thay c«ng nghÖ vµ vËt liÖu dïng vµo s¶n xuÊt ViÖc ¸p dông c«ng nghÖ, thiÕt bÞ míi lµm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng vµ cã thÓ sö dông c¸c nguyªn, vËt liÖu thay thÕ rÎ h¬n,... Khi c¸c ®Þnh møc kinh tÕ thay ®æi cÇn kÞp thêi tÝnh l¹i gi¸ thµnh theo ®Þnh møc míi. Chªnh lÖch tho¸t li ®Þnh møc thêng do c¸c nguyªn nh©n tiÕt kiÖm hoÆc l·ng phÝ vËt t,....C¸c nguyªn nh©n lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®îc h¹ch to¸n ph¸t hiÖn kÞp thêi ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc. 1.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm C¶ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu lµ c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸. Nhng nãi ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt lµ nãi ®Õn toµn bé c¸c chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vÊt ho¸ mµ doanh nghiÖp chi ra trong mét thêi kú kh«ng kÓ chi phÝ ®ã chi cho bé phËn nµo vµ cho s¶n xuÊt s¶n phÈm g×. Ngîc l¹i nãi ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm ngêi ta chØ quan t©m ®Õn c¸c chi phÝ ®· chi ra cã liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt hoµn thµnh mét khèi lîng s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn xong mét c«ng viÖc dÞch vô mµ kh«ng quan t©m ®Õn chi phÝ ®ã ®îc chi ra vµo thêi kú nµo. Chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp . Tæng gi¸ CPSX kú trCPSX chi CPSX C¸c kho¶n thµnh s¶n = íc chuyÓn + ra trong chuyÓn gi¶m phÈm sang kú sang kú sau chi phÝ Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ tæng gi¸ thµnh ®îc kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å sau: Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú 1.4.Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt ®îc h¹ch to¸n theo c¸c bíc sau: Bíc 1: TËp hîp c¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng sö dông. Trêng hîp chi phÝ ph¸t sinh kh«ng tËp hîp trùc tiÕp th× kÕ to¸n tËp hîp chung sau ®ã ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng liªn quan. Bíc 2: Ph©n bæ c¸c chi phÝ chung vµ chi phÝ cña bé phËn s¶n xuÊt phô cho c¸c ®èi tîng liªn quan theo tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp. Bíc 3: TÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 13 1.5. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn 1.5.1. H¹ch to¸n c¸c chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp a. Tµi kho¶n h¹ch to¸n TK 621 - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp Bªn Nî: - Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng cho s¶n xuÊt Bªn Cã : - Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho hoÆc kÕt chuyÓn cho kú sau - KÕt chuyÓn gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu sö dông trong kú vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tµi kho¶n 621 kh«ng cã sè d cuèi kú vµo ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng sö dông. b. Tr×nh tù h¹ch to¸n - XuÊt kho nguyªn, vËt liÖu ®Ó trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm: Nî TK 621 Cã TK 152 Gi¸ thùc tÕ nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng - Mua ngoµi nguyªn, vËt liÖu xuÊt th¼ng cho s¶n xuÊt Nî TK 621: Gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu sö dông Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ Cã TK 111, 112, 331,....sè tiÒn ph¶i tr¶ ngêi b¸n - Cuèi th¸ng nhËp l¹i nguyªn, vËt liÖu kh«ng sö dông hÕt tr¶ l¹i kho: Nî TK 152 Cã TK 621 Gi¸ thùc tÕ nguyªn, vËt liÖu nhËp kho 1.5.2. H¹ch to¸n c¸c chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp a. Tµi kho¶n h¹ch to¸n TK 622: - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Bªn Nî: - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia s¶n xuÊt sÈn phÈm hoÆc thùc hiÖn c«ng viÖc dÞch vô. Bªn Cã: - Ph©n bæ hoÆc kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. TK 622 Kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng sö dông. b. Tr×nh tù h¹ch to¸n C¨n cø vµo " B¶ng tÝnh l¬ng vµ BHXH" ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp ghi: Nî TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Cã TK 334: C¸c kho¶n l¬ng vµ phô cÊp l¬ng, tiÒn c«ng.... Cã TK 338: C¸c kho¶n tÝnh theo l¬ng 1.5.3. TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ qu¶n lý phôc vô s¶n xuÊt vµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ph¸t sinh ë ph©n xëng s¶n xuÊt chÝnh cña doanh nghiÖp Ngoµi c¸c chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh ë c¸c ph©n xëng ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc tËp hîp theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, theo tõng ph©n xëng. NÕu trong c«ng ty cã nhiÒu ph©n xëng s¶n xuÊt th× ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ph©n xëng. Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 14 Cuèi th¸ng chi phÝ s¶n xuÊt chung ®· tËp hîp kÕt chuyÓn toµn bé ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh ë ph©n xëng nµo th× kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng viÖc dÞch vô cña ph©n xëng ®ã. NÕu ph©n xëng s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm , nhiÒu c«ng viÖc th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. C«ng thøc sö dông ®Ó tÝnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho ®èi tîng chÞu chi phÝ nh sau: Møc CPSX chung ph©n bæ cho tõng ®èi tîng = Tæng CPSX chung cÇn ph©n bæ Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ * Tiªu chuÈn ph©n bæ cña tõng ®èi tîng Tiªu chuÈn ph©n bæ cô thÓ cña tõng kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung nh sau: - Chi phÝ khÊu hao TSC§: Nh÷ng trêng hîp kh«ng tÝnh riªng ®îc cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ th× ph©n bæ gi¸n tiÕp. Tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ khÊu hao TSC§ thêng dïng lµ: Giê m¸y ch¹y thùc tÕ hoÆc ®Þnh møc chi phÝ khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, lîng nguyªn, vËt liÖu sö dông .... - Chi phÝ n¨ng lîng dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm: NÕu ph¶i ph©n bæ thêng sö dông c¸c tiªu chuÈn nh: §Þnh møc chi phÝ n¨ng lîng hoÆc sè giê m¸y lµm viÖc thùc tÕ kÕt hîp víi c«ng suÊt tiªu hao cña m¸y. - Nh÷ng chi phÝ cßn l¹i ®îc tËp hîp vµ ph©n bæ cho ®èi tîng chÞu chi phÝ theo ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. Tiªu chuÈn ph©n bæ cã thÓ lµ tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt, ®Þnh møc chi phÝ, giê c«ng c«ng nh©n s¶n xuÊt,..... a. Tµi kho¶n h¹ch to¸n TK 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung. - Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ vµ kÕt chuyÓn vµo TK liªn quan. TK 627: Kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ®îc chi tiÕt thµnh 6 TK cÊp 2: TK 6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt. TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 6278 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c b. Tr×nh tù h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu: - C¨n cø vµo b¶ng tæng hîp thanh to¸n l¬ng, b¶ng thanh to¸n tiÒn ¨n ca tÝnh tiÒn l¬ng chÝnh, tiÒn l¬ng phô, phô cÊp l¬ng, tiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n xëng trong kú, kÕ to¸n ghi: Nî TK 6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng Cã TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn - TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ nh©n viªn ph©n xëng tÝnh vµo chi phÝ. Nî TK 6271- Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng Cã TK 338 - Ph¶i tr¶ , ph¶i nép kh¸c (3382, 3383, 3384) Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 15 - C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho vËt liÖu sö dông cho qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt ë ph©n xën, kÕ to¸n tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho, ghi: Nî TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu Cã TK 152 - Nguyªn liÖu, vËt liÖu. - C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho c«ng cô, dông cô dïng cho s¶n xuÊt chung lo¹i ph©n bæ mét lÇn, kÕ to¸n tÝnh ra gi¸ trÞ thùc tÕ cña c«ng cô dông cô xuÊt kho, ghi: Nî TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt. Cã TK 153 - C«ng cô dông cô. - Ph©n bæ c¸c chi phÝ tr¶ tríc vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú: Nî TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n - TrÝch tríc c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung: Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung Cã TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ - C¨n cø vµo b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ sö dông cho ph©n xëng s¶n xuÊt kÕ to¸n ghi: Nî TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§. Cã TK 214 - Hao mßn TSC§. - C¨n cø vµo ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n vÒ c¸c kho¶n dÞch vô sö dông cho s¶n xuÊt chung nh: TiÒn ®iÖn, tiÒn níc, tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn söa ch÷a TSC§ thêng xuyªn, ... kÕ to¸n ghi: Nî TK 6277 - Chi dÞch vô mua ngoµi Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n Cã TK 111 - TiÒn mÆt Cã TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng. - C¨n cø vµo c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt chung nh :PhiÕu chi tiÒn mÆt, giÊy b¸o nî cña ng©n hµng, giÊy thanh to¸n t¹m øng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Cã TK 111 - TiÒn mÆt Cã TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng Cã TK 141 - T¹m øng. - Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n ghi gi¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, c¨n cø vµo chøng tõ cã liªn quan, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111, 112: C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ thu b»ng tiÒn. Nî TK 1388: Gi¸ trÞ ®ßi båi thêng cña ngêi ph¹m lçi. Nî TK 1528: Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi. Cã TK 627: C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung. - Cuèi kú, ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh thêng , ghi: Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 627 - ( Chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh) S¬ ®å 1: H¹ch to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp TK 334,338 16 TK 627 Chi phÝ nh©n viªn TK 152, 153 TK 111, 152, 138,.... C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ TK 154 Chi phÝ vËt liÖu, dông cô Ph©n bæ hoÆc kÕt chuyÓn CPSXC theo møc b×nh thêng TK 242, 335 Ph©n bæ hoÆc trÝch tríc chi phÝ TK 214 TK 632 TrÝch khÊu hao TSC§ dïng vµo SX Chi phÝ s¶n xuÊt chung lín h¬n møc b×nh thêng TK111, 112, 331,.... C¸c chi phÝ kh¸c 1.5.4. H¹ch to¸n c¸c chi phÝ tr¶ tríc Chi phÝ tr¶ tríc gåm hai lo¹i: Chi phÝ tr¶ tríc ng¾n h¹n chi phÝ tr¶ tríc trong 12 th¸ng); Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (Chi phÝ tr¶ tríc cho kho¶ng thêi gian h¬n 12 th¸ng). * Chi phÝ tr¶ tríc ng¾n h¹n: Chi phÝ tr¶ tríc ng¾n h¹n (hay chi phÝ chê ph©n bæ) lµ c¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cha tÝnh hÕt vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña kú mµ ®îc tÝnh cho hai hay nhiÒu kú h¹ch to¸n sau ®ã. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh mét lÇn qu¸ lín hoÆc do b¶n th©n chi phÝ ph¸t sinh cã t¸c dông tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña nhiÒu kú h¹ch to¸n. Thuéc chi phÝ tr¶ tríc cã thÓ gåm c¸ckho¶n sau: - Gi¸ trÞ c«ng cô dông cô xuÊt dïng thuéc lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn. - Gi¸ trÞ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh ngoµi kÕ ho¹ch. - Gi¸ trÞ bao b× lu©n chuyÓn, ®å dïng cho thuª - DÞch vô mua ngoµi tr¶ tríc… §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc ph¸t sinh trong kú. + Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ tr¶ tríc ph¸t sinh trong kú + Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc ®· ph©n bæ vµo chi phÝ kinh doanh trong kú. Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 17 + D Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cha ph©n bæ vµo chi phÝ kinh doanh. TK142 ®îc chi tiÕt thµnh 2 tiÓu kho¶n: TK 1421: Chi phÝ tr¶ tríc TK 1422: Chi phÝ chê ph©n bæ Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n S¬ ®å: H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tríc TK 111, 112, 331,334 TK 142 Chi phÝ tr¶ tríc thùc tÕ ph¸t sinh TK 641, 642 KÕt chuyÓn CPBH, CPQL TK 627,641,642 Ph©n bæ chi phÝ tr¶ tríc vµo c¸c kú h¹ch to¸n TK 911 KÕt chuyÓn CPBH, CPQL vµo * Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n ®Þnh kÕtlÇn qu¶qu¸ lín vµ cã Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n lµ nh÷ng chi tµi phÝkho¶n ph¸tx¸c sinh mét liªn quan ®Õn nhiÒu niªn ®é h¹ch to¸n. C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n gåm: + Chi phÝ tr¶ tríc vÒ thuª ho¹t ®éng TSC§ (QuyÒn sö dông ®Êt, nhµ xëng, kho tµng, v¨n phßng lµm viÖc, cöa hµng vµ tµi s¶n kh¸c ) phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh nhiÒu n¨m tµi chÝnh. + Chi phÝ tr¶ tríc phôc vô cho ho¸t ®éng kinh doanh cña nhiÒu n¨m tµi chÝnh + Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ qu¶ng c¸o ph¸t sinh trong giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng. + Chi phÝ nghiªn cøu cã gi¸ trÞ lín + Chi phÝ cho giai ®o¹n triÓn khai kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh. + Chi phÝ ®µo t¹o c¸c bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n kü thuËt. Chi phÝ di chuyÓn ®Þa ®iÓm kinh doanh hoÆc tæ chøc l¹i doanh nghiÖp. + Lîi thÕ th¬ng m¹i trong trêng hîp mua l¹i doanh nghiÖp, s¸p nhËp doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i. + Chi phÝ mua c¸c lo¹i b¶o hiÓm ( b¶o hiÓm ch¸y, næ, b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù chñ ph¬ng tiÖn vËn t¶i, b¶o hiÓm th©n xe, b¶o hiÓm tµi s¶n, ...) vµ c¸c lo¹i lÖ phÝ mµ doanh nghiÖp mua vµ tr¶ mét lÇn cho nhiÒu niªn ®é kÕ to¸n. Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 18 + C«ng cô, dông cô xuÊt dïng mét lÇn víi gi¸ trÞ lín vµ b¶n th©n c«ng cô, dông cô tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh trªn mét n¨m tµi chÝnh ph¶i ph©n bæ dÇn vµo c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ trong nhiÒu n¨m. + L·i mua hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp, l·i thuª TSC§ thuª tµi chÝnh. + Chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ ph¸t sinh mét lÊn qu¸ lín ph¶i ph©n bæ nhiÒu n¨m. + C¸c kho¶n kh¸c a. Tµi kho¶n h¹ch to¸n TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n Bªn Nî: Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n ph¸t sinh Bªn cã: C¸c kho¶n chi tr¶ tríc dµi h¹n ph©n bæ vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Sè d Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tríc dµi h¹n cha tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña n¨m tµi chÝnh. b. Tr×nh tù h¹ch to¸n mét sè ho¹t ®éng chñ yÕu: - Khi ph¸t sinh c¸c kho¶m chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn, chi phÝ qu¶ng c¸o ph¸t sinh trong giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp míi thµnh lËp, chi phÝ cho giai ®o¹n nghiªn cøu, chi phÝ chuyÓn dÞch ®Þa ®iÓm. + NÕu chi phÝ ph¸t sinh kh«ng lín th× ghi nhËn toµn bé vµo chi phÝ SXKD trong kú, ghi: Nî TK 641 - Chi phÝ qu¶ng c¸o Nî TK 642 - Chi phÝ thµnh lËp, ®µo t¹o nh©n viªn, nghiªn cøu,...... Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ ( nÕu cã ) Cã TK 111, 112, 152, 153, 331, 334.... + NÕu chi phÝ ph¸t sinh lín ph¶i ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ SXKD cña nhiÕu n¨m tµi chÝnh th× khi ph¸t sinh chi phÝ ®îc tËp hîp vµo TK 242 - chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n , ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (NÕu cã ) Cã c¸c TK 111, 112, 152, 153, 331, 334, 338,.... + §Þnh kú tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n vµo chi phÝ SXKD, ghi: Nî c¸c TK 641, 642 Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n. + Khi tr¶ tríc tiÒn thuª TSC§, thuª c¬ së h¹ tÇng theo ph¬ng thøc thuª ho¹t ®éng vµ phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh cho nhiÒu n¨m, ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n Nî TK 133 - thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ Cã c¸c TK 111, 112, .... + §Þnh kú tiÕn hµnh ph©n bæ theo tiªu thøc ph©n bæ hîp lý chi phÝ thuª TSC§, thuª c¬ së h¹ tÇng vµo chi phÝ SXKD, ghi: Nî c¸c TK 635, 642 Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 19 Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n. 1.5.5. H¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶ Chi phÝ ph¶i tr¶ hay cßn gäi lµ chi phÝ tr¶ tríc lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ thùc tÕ cha ph¸t sinh nhng ®îc tÝnh tríc vµo chi phÝ s¶n xuÊt- kinh doanh cña kú h¹ch to¸n. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ n»m trong kÕ ho¹ch dù to¸n chi phÝ cña doanh nghiÖp. ViÖc tÝnh tríc c¸c chi phÝ nµy vµo chi phÝ SXKD sÏ tr¸nh ®îc t¨ng ®ét biÕn cña chi phÝ s¶n xuÊt - kinh doanh cña kú ph¸t sinh chi phÝ, ®ång thêi ph¶n ¸nh ®óng vµ ®Çy ®ñ c¸c chi phÝ thùc tÕ chi ra. C¸c chi phÝ phaØ tr¶ trong doanh nghiÖp thêng bao gåm: - TiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt - Chi phÝ söa ch÷a TSC§ theo kÕ ho¹ch - ThiÖn h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch - Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm theo kÕ ho¹ch - L·i tiÒn vay cha ®Õn h¹n tr¶ a. Tµi kho¶n h¹ch to¸n TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ Bªn Nî: Chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ ph¸t sinh Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®îc tÝnh tríc vµo chi phÝ trong kú theo kÕ ho¹ch. D Cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®· tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh nhng thùc tÕ cha ph¸t sinh. b. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶: 1* H¹ch to¸n trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp Hµng th¸ng c¨n cø vµo kÕ ho¹ch trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi: Nî TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Cã TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ Khi tÝnh tiÒn l¬ng nghØ phÐp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt nghØ phÐp: Nî TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ Cã TK 334 Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 2* TrÝch tríc chi phÝ söa ch÷a TSC§ theo kÕ ho¹ch Nî TK 627: TÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung Nî TK 641: TÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng Nî TK 642 : TÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Nî TK 241: TÝnh vµo chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n Cã TK 335- Chi phÝ ph¶i tr¶ - Khi c«ng viÖc söa ch÷a TSC§ theo kÕ ho¹ch hoµn thµnh, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ söa ch÷a vµ gi¶m chi phÝ trÝch tríc: NîTK 335: Chi phÝ söa ch÷a lín TSC§. Cã TK 241( Chi tiÕt söa ch÷a TSC§): Chi phÝ s÷a ch÷a TSC§. 3* TrÝch tríc chi phÝ ngõng s¶n xuÊt theo thêi vô Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 20 Nî TK 627: TÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung Nî TK 641: TÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng Nî TK 642: TÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ - Khi ph¸t sinh chi phÝ ngõng s¶n xuÊt theo thêi vô: Nî TK 335 - Chi phÝ ph¶i Cã TK 111, 112, 152, 153,... 4* TÝnh tríc l·i tiÒn vay ph¶i tr¶ vµo chi phÝ s¶n xuÊt - kinh doanh: Nî TK 635- Chi phÝ ho¸t ®éng tµi chÝnh Cã TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ - Khi tr¶ l·i tiÒn vay: Nî TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ Cã TK 111, 112, 1.6. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang 1.6.1. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt C¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®îc tËp hîp vµo TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. S¬ ®å 2 : H¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn TK 621 TK 154 SD §K xxx Cuèi kú kÕt chuyÓn CP NVL trùc tiÕp TK152, 138 C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ TK 622 Cuèi kú kÕt chuyÓn CPNC trùc tiÕp TK 627 Cuèi kú ph©n bæ hoÆc kÕt chuyÓn CPSXC TK 155, 157,632 Gi¸ thµnh phÈm hoµn thµnh Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµo cuèi kú nh sau: - KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Nî TK 154 Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Cã TK 621 - KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Nî TK 154 Tæng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Cã TK 622 - Ph©n bæ hoÆc kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung: Nî TK 154 Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung Cã TK 627 Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan