Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Hoàn thiện công tác xây dựng kế hoạch ngân sách tại xí nghiệp ôtô v75 – bộ ngoại...

Tài liệu Hoàn thiện công tác xây dựng kế hoạch ngân sách tại xí nghiệp ôtô v75 – bộ ngoại giao

.PDF
88
69
55

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Môc lôc Môc lôc ............................................................................................................. 1 Lêi më ®Çu…………………………………………………………………...4 Ch-¬ng I:Tæng quan vÒ c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé .............. 6 I. Tæng quan vÒ kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé ............................................................................................................... 6 1.Mét sè kh¸i niÖm ................................................................................................ 6 1.1. DÞch vô vËn t¶i ®-êng bé ...................................................................... 6 1.2. Ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp. ............................................................. 7 2. §Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé vµ ¶nh h-ëng cña nã ®Õn kÕ ho¹ch ng©n s¸ch. ........................................................................................ 8 3. Qui tr×nh kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé vµ mèi quan hÖ gi÷a kÕ ho¹ch ng©n s¸ch víi c¸c bé phËn kÕ ho¹ch kh¸c trong doanh nghiÖp. ...................................................................................................... 10 3.1. Qui tr×nh .............................................................................................. 10 3.2. Mèi quan hÖ víi c¸c bé phËn kÕ ho¹ch kh¸c trong doanh nghÞªp. ..... 15 4. Vai trß cña kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé. ............................................................................................................................. 17 II. LÝ luËn vÒ x©y dùng kÕ ho¹ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé ......................................................................................................................... 18 1. VÞ trÝ vµ yªu cÇu .............................................................................................. 18 1.1. VÞ trÝ .................................................................................................... 18 1.2. Yªu cÇu cña c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé.......................................................................... 19 2. Ph-¬ng ph¸p x©y dùng .................................................................................... 20 2.1. Ph-¬ng ph¸p tõ d-íi lªn. ..................................................................... 21 2.2. Ph-¬ng ph¸p tõ trªn xuèng. ................................................................ 21 2.3. Ph-¬ng ph¸p qua l¹i ............................................................................ 22 3. Qui tr×nh x©y dùng........................................................................................... 23 3.1. Ng©n s¸ch cung cÊp dÞch vô ( Ng©n s¸ch thu) .................................... 24 3.1.1. Néi dung ................................................................................... 24 3.1.2.Dù to¸n doanh thu tõ cung cÊp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé. ....... 24 3.1.3. VÝ dô vÒ mét ng©n s¸ch cung cÊp dÞch vô ®iÓn h×nh ................ 30 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 3.2. Ng©n s¸ch chi phÝ lao ®éng ................................................................. 30 3.3. C¸c ng©n s¸ch kh¸c vµ ph-¬ng ph¸p dù to¸n ...................................... 32 3.3.1. Ph-¬ng ph¸p dù to¸n ............................................................... 32 3.3.2. C¸c ng©n s¸ch kh¸c.................................................................. 33 3.4 Dù b¸o c¸c ng©n s¸ch tµi chÝnh. ........................................................... 35 3.4.1. C¸c kh¸i niÖm ........................................................................... 36 3.4.2. Sö dông m« h×nh ®Ó dù b¸o ...................................................... 39 4. Phª duyÖt vµ tæng hîp ng©n s¸ch .................................................................... 40 Ch-¬ng II:Thùc tr¹ng c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch t¹i XÝ nghiÖp «t« V75 – Bé Ngo¹i giao ................................ 41 I. §Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh chung vÒ xÝ nghiÖp «t« V75. ................................... 41 1. Giíi thiÖu chung vÒ xÝ nghiÖp. ........................................................................ 41 1.1. LÞch sö h×nh thµnh ............................................................................... 41 1.2. Chøc n¨ng nhiÖm vô vµ c¬ cÊu tæ chøc ............................................... 42 1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt .................................................................. 45 2. §Æc ®iÓm kÕ ho¹ch ng©n s¸ch t¹i XÝ nghiÖp «t« V75. .................................... 46 II. §¸nh gi¸ c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch ng©n s¸ch t¹i XÝ nghiÖp «t« V75. .......... 47 1. Ph-¬ng ph¸p x©y dùng. ................................................................................... 47 2.Qui tr×nh x©y dùng............................................................................................ 48 2.1. Ng©n s¸ch cung cÊp dÞch vô dù b¸o( ng©n s¸ch thu) .......................... 50 2.1.1. Dù to¸n doanh thu .................................................................... 50 2.1.2 Ng©n s¸ch gi¸ cung cÊp dÞch vô ............................................... 55 2.2. Ng©n s¸ch chi phÝ lao ®éng ................................................................. 57 2.3. Ng©n s¸ch kh¸c ................................................................................... 58 2.4. Dù b¸o c¸c b¸o c¸o ng©n s¸ch tµi chÝnh. ............................................ 58 3. Phª duyÖt vµ tæng hîp ng©n s¸ch .................................................................... 59 II. KÕ ho¹ch ng©n s¸ch n¨m 2005 .................................................................... 60 III. Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i ................................................................ 66 1. Nguyªn nh©n chñ quan .................................................................................... 66 1.1. V75 ch-a thùc sù thÊy hÕt ®-îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c x©y dùng ng©n s¸ch. ............................................................................................................ 66 1.2. C¸c ph-¬ng tiÖn kÜ thuËt vµ ph-¬ng ph¸p dïng cho viÖc lËp kÕ ho¹ch cßn thiÕu, kh«ng ®ång bé vµ cßn nhiÒu bÊt cËp. ................................................. 68 1.3. C¸c phßng ban kiªm nhiÖm qu¸ nhiÒu chøc n¨ng. .............................. 69 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.4. C¸n bé cßn ch-a ®-îc trang bÞ vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô kÕ ho¹ch ng©n s¸ch ............................................................................................................. 70 2. Nguyªn nh©n kh¸ch quan ................................................................................ 70 2.1. ChÝnh s¸ch cña nhµ n-íc vÒ doanh nghiÖp c«ng Ých cßn nhiÒu bÊt cËp ............................................................................................................................. 70 2.2. C¬ chÕ phèi hîp th«ng tin gi÷a Nhµ n-íc vµ xÝ nghiÖp cßn ch-a s©u s¸t......................................................................................................................... 71 Ch-¬ng III:Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c lËp vµ kiÓm so¸t thùc hiÖn kÕ ho¹ch ng©n s¸ch t¹i XÝ nghiÖp «t« V75 ...................................................................................................................... 73 I. Môc tiªu vµ ®Þnh h-íng hoµn thiÖn ............................................................. 73 1. Môc tiªu........................................................................................................... 73 2. §Þnh h-íng hoµn thiÖn .................................................................................... 73 II. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn.................................................................................... 73 1. VÒ c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch...................................................... 73 1.1. Gi¶i ph¸p vÒ mÆt kÜ thuËt .................................................................... 73 1.2. Gi¶i ph¸p vÒ mÆt tæ chøc ..................................................................... 74 1.3. Gi¶i ph¸p vÒ mÆt n¨ng lùc ................................................................... 75 2. §Ò xuÊt tiÕn hµnh kiÓm so¸t thùc hiÖn ng©n s¸ch ........................................... 76 III. KiÕn nghÞ ..................................................................................................... 83 1. VÒ chÝnh s¸ch ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc ho¹t ®éng c«ng Ých. ......... 83 2. VÒ phÝa Bé Ngo¹i Giao.................................................................................... 84 KÕt luËn.......................................................................................................... 85 Phô lôc ............................................................................................................ 86 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o ............................................................ 88 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi më ®Çu Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang ngµy cµng tr-ëng thµnh h¬n. Thµnh c«ng nµy lµ nhê nh÷ng chñ tr-¬ng ®óng ®¾n cña nhµ n-íc vµ sù nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Cµng ngµy c¸c doanh nghiÖp cµng hiÓu r»ng viÖc ®Ò ra mét ®Þnh h-íng ®óng ®¾n cho riªng m×nh lµ mét ®iÒu v« cïng quan träng. KÕ ho¹ch lµ mét trong nh÷ng c«ng cô thÓ hiÖn nh÷ng ®Þnh h-íng Êy. Trong hÖ thèng kÕ ho¹ch cña mét doanh nghiÖp kh«ng thÓ thiÕu kÕ ho¹ch ng©n s¸ch. KÕ ho¹ch nµy g¾n bã hµng ngµy víi mçi c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ thÓ hiÖn mét c¸ch chi tiÕt nhÊt nh÷ng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. KÕ ho¹ch ng©n s¸ch gãp phÇn ®Þnh h-íng vµ ®¶m b¶o cho c¸c kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®-îc lËp, thùc hiÖn vµ ®¹t ®Õn c¸c môc tiªu mong muèn. Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n-íc ho¹t ®éng c«ng Ých, V75 còng nh- nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c ph¶i quan t©m nhiÒu ®Õn vÊn ®Ò ng©n s¸ch cña m×nh. Tuy nhiªn, c«ng t¸c lËp vµ kiÓm so¸t ng©n s¸ch t¹i xÝ nghiÖp hiÖn nay nÆng vÒ h×nh thøc. C¸c dù b¸o doanh thu hay chi phÝ ®-îc lµm mét c¸ch s¬ sµi. Riªng phÇn b¸o c¸o ng©n s¸ch chØ cã b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh mµ kh«ng cã b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ vµ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n dù b¸o. C«ng t¸c kiÓm so¸t ng©n s¸ch chØ ®-îc tiÕn hµnh khi cã yªu cÇu cña cÊp trªn, vµ th-êng ®-îc g¾n víi viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cuèi n¨m. Ngoµi ra, ng-êi lËp kÕ ho¹ch ng©n s¸ch míi chØ dõng l¹i ë viÖc ®-a ra c¸c con sè mµ kh«ng cã kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®i kÌm. C«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch ng©n s¸ch còng ch-a cã sù tham gia mét c¸ch tÝch cùc cña mäi ng-êi mét phÇn v× hä ch-a thÊy ®-îc Ých lîi vµ tÇm quan träng cña nã. ChÝnh v× nh÷ng lÝ do nªu trªn, t«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò t¯i: “Hoµn thiÖn c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch t¹i XÝ nghiÖp «t« V75 – Bé Ngo¹i giao”. B»ng nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµ t×m hiÓu kinh nghiÖm thùc tÕ, ®Ò tµi mong muèn ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch t¹i XÝ nghiÖp «t« V75. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Víi ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi, chuyªn ®Ò sÏ tËp trung tr¶ lêi c¸c c©u hái nh-: - H¹n chÕ cña c«ng t¸c x©y dùng ng©n s¸ch t¹i V75 hiÖn nay nh- thÕ nµo? - Kh¶ n¨ng ®æi míi vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch t¹i XÝ nghiÖp? Ngoµi lêi më ®Çu vµ lêi kÕt luËn chuyªn ®Ò sÏ bao gåm ba ch-¬ng: Ch-¬ng I: Tæng quan vÒ c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé. Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch t¹i XÝ nghiÖp «t« V75. Ch-¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch t¹i XÝ nghiÖp «t« V75. G¾n kÕ ho¹ch hµnh ®éng vµ kÕ ho¹ch ng©n s¸ch lµ mét ®Ò tµi míi, cã rÊt Ýt tµi liÖu nghiªn cøu ®i tr-íc, xong ®©y l¹i lµ mét xu thÕ tÊt yÕu ®Ó biÕn c¸c kÕ ho¹ch thµnh hiÖn thùc vµ g¾n bã tr¸ch nhiÖm cña ng-êi qu¶n lÝ cao h¬n víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Do cßn ch-a cã nhiÒu kinh nghiÖm còng nh- h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é, nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái sai sãt. T«i rÊt kÝnh mong nhËn ®-îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó bµi viÕt hoµn thiÖn h¬n. Qua ®©y, t«i còng xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh nhÊt ®Õn thÇy gi¸o -Th.S Vò C-¬ng- gi¶ng viªn khoa KÕ ho¹ch vµ Ph¸t triÓn- tr-êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Hµ Néi, cïng c¸c anh chÞ trong phßng KÕ to¸n-Thèng kª- tµi chÝnh, còng nh- c¸c anh chÞ trong XÝ nghiÖp «t« V75 ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyªn ®Ò nµy. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng I Tæng quan vÒ c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé I. Tæng quan vÒ kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé 1.Mét sè kh¸i niÖm 1.1. DÞch vô vËn t¶i ®-êng bé C¸c doanh nghiÖp khi tham gia kinh doanh cã thÓ lùa chän hµng ho¸ hoÆc dÞch vô lµm ph-¬ng tiÖn cña m×nh. Tuy nhiªn, kh¸i niÖm vÒ dÞch vô thùc ra vÉn ch-a ®-îc ®Þnh nghÜa mét c¸ch thèng nhÊt, mµ th-êng ®-îc hiÓu lµ nh÷ng ho¹t ®éng hç trî cho viÖc kinh doanh hµng hãa. Theo gi¸o tr×nh: “ KÕ to¸n cho c¸c ng¯nh dÞch vô” ®Þnh nghÜa: Kinh doanh dÞch vô lµ ho¹t ®éng cung øng lao vô, dÞch vô phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t vµ ®êi sèng cho d©n c- còng nh- nh÷ng nhu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh toµn x· héi. Theo GS.TS NguyÔn ThÞ M¬- trong cuèn s¸ch “ Lùa chän b­íc ®i v¯ gi°i ph¸p ®Ó ViÖt Nam më cöa vÒ dÞch vô – th­¬ng m¹i ”- NXB LÝ luËn chÝnh trÞ – 2005, ®Þnh nghÜa: DÞch vô lµ ho¹t ®éng cña con ng-êi ®-îc kÕt thµnh c¸c lo¹i s¶n phÈm v« h×nh vµ kh«ng thÓ cÇm n¾m ®-îc. Tãm l¹i, ho¹t ®éng dÞch vô rÊt ®a d¹ng, bao gåm c¸c ho¹t ®éng kinh doanh: b-u ®iÖn, vËn t¶i, du lÞch, may ®o, söa ch÷a, dÞch vô khoa häc kÜ thuËt, dÞch vô tvÊn, dÞch vô c«ng céng, vui ch¬i, gi¶i trÝ, chôp ¶nh, cho thuª ®å dïng, c¾t tãc, giÆt lµ… C¨n cø vµo tÝnh chÊt cña dÞch vô ng-êi ta cã thÓ chia thµnh 2 lo¹i dÞch vô: + DÞch vô cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt: bao gåm dÞch vô vËn t¶i, b-u ®iÖn, may ®o, söa ch÷a… + DÞch vô cã tÝnh chÊt kh«ng s¶n xuÊt: h-íng dÉn du lÞch, giÆt lµ, chôp ¶nh… 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tuú thuéc vµo tõng doanh nghiÖp mµ dÞch vô cã thÓ cã vai trß kh¸c nhau. Víi mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng b¸n hµng ho¸ lµ chñ yÕu th× dÞch vô lµ ho¹t ®éng hç trî. Cßn víi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô th× ng-îc l¹i dÞch vô chÝnh lµ ho¹t ®éng mang l¹i lîi nhuËn chÝnh cho c«ng ty. Trong ngµnh dÞch vô, vËn t¶i ®-êng bé lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi. DÞch vô vËn t¶i ®-êng bé lµ mét bé phËn cña hÖ thèng dÞch vô cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt. DÞch vô vËn t¶i cã thÓ chia ra thµnh nhiÒu lo¹i h×nh nh- dÞch vô vËn t¶i ®-êng thuû, ®-êng hµng kh«ng, ®-êng s¾t… DÞch vô vËn t¶i lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®Æc biÖt, cã nhu cÇu chñ yÕu lµ vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ vËn chuyÓn hµnh kh¸ch tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c. DÞch vô vËn t¶i ®-êng bé theo ph©n lo¹i cña WTO bao gåm: + VËn t¶i hµnh kh¸ch + VËn t¶i hµng hãa + Cho thuª xe cïng ng-êi l¸i + B¶o d-ìng söa ch÷a thiÕt bÞ vËn t¶i + C¸c dÞch vô hç trî cho vËn t¶i ®-êng bé Doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i lµ chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp, cã t- c¸ch ph¸p nh©n, ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé trªn thÞ tr-êng nh»m lµm t¨ng gi¸ trÞ cña chñ së h÷u. T¹i doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé, ho¹t ®éng dÞch vô lµ ho¹t ®éng chÝnh, chi phèi toµn bé mäi ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp. 1.2. Ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp. Khi nãi ®Õn ng©n s¸ch ng-êi ta th-êng nghÜ ®Õn nh÷ng kho¶n tiÒn, vµ th-êng nghÜ ®Õn ng©n s¸ch nhµ n-íc. Ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp lµ mét thuËt ng÷ ®-îc g¾n víi ng©n s¸ch nhµ n-íc cÊp hay qu¶n lÝ ng©n s¸ch cña nhµ n-íc t¹i c¸c doanh nghiÖp. Nh-ng thùc tÕ th× ng©n s¸ch lµ mét côm tõ cã ý nghÜa kh¸c h¼n vµ ®-îc sö dông réng r·i ®Ó biÓu thÞ nh÷ng kÕ ho¹ch cho c¸c ho¹t ®éng trong t-¬ng lai, kh«ng chØ cña nhµ n-íc mµ cho c¶ c¸c doanh nghiÖp thËm chÝ lµ ng©n s¸ch cña gia ®×nh, ng©n s¸ch cña c¸ nh©n. Ng©n s¸ch, ®¬n gi¶n ®-îc ®Þnh nghÜa lµ: 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Theo “ Managing budgets, 2000 Dorling Kindersley Limited” –NXB TrÎ – 2004: ng©n s¸ch lµ mét b¶n nh÷ng kÕ ho¹ch tµi chÝnh ®-îc chuÈn bÞ tr-íc 1 kho¶ng thêi gian cô thÓ th-êng lµ mét n¨m. Cßn theo “ Gi¸o tr×nh kÕ ho¹ch kinh doanh” : ng©n s¸ch lµ kÕ ho¹ch ®-îc m« t¶ b»ng c¸c thuËt ng÷ tµi chÝnh vµ ®-îc ho¹ch ®Þnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m gióp doanh nghiÖp ®¹t ®-îc môc tiªu ®Ò ra Ng-êi ta th-êng nghÜ ng©n s¸ch chØ bao gåm nh÷ng kho¶n thu- chi dù kiÕn( tµi kho¶n l·i lç), cho thÊy lîi nhuËn mçi ®¬n vÞ trong c«ng ty ®-îc k× väng sÏ ®¹t ®-îc vµ tæng chi tiªu ®-îc phÐp cã. Tuy nhiªn, ng©n s¸ch còng nªn bao gåm nh÷ng kÕ ho¹ch vÒ tµi s¶n cã, tµi kho¶n nî( dù to¸n b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n) còng nh- -íc l-îng vÒ c¸c kho¶n thu chi tiÒn mÆt( dù to¸n b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ). Ng©n s¸ch kh«ng chØ quan t©m ®Õn khÝa c¹nh tµi chÝnh, cho dï ®©y lµ mÆt quan träng mµ nã cßn g¾n nguån lùc víi c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, cung cÊp dÞch vô… ®¶m b¶o cho c¸c môc tiªu cña kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh trë nªn kh¶ thi. Ng©n s¸ch ë bÊt cø cÊp ®é nµo còng rÊt quan träng. ë tÇm vÜ m« ng©n s¸ch ®· kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh khi nã lu«n ®-îc xem xÐt rÊt thËn träng trong c¸c k× häp quan träng cña ChÝnh Phñ. Mét b¶n ng©n s¸ch kh«ng hîp lÝ cã thÓ lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng bÊt ®ång lín vµ l·ng phÝ lín trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c môc tiªu. Cßn ë cÊp ®é c¸c doanh nghiÖp ng©n s¸ch còng kh«ng hÒ mÊt ®i vÞ trÝ cña nã. §ã chÝnh lµ nh÷ng hµnh ®éng trong t-¬ng lai cña doanh nghiÖp. V× thÕ mét ng©n s¸ch tèt sÏ gióp doanh nghiÖp ®i ®óng con ®-êng ®· lùa chän cña m×nh. 2. §Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé vµ ¶nh h-ëng cña nã ®Õn kÕ ho¹ch ng©n s¸ch. Doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé qu¶n lÝ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh theo nhiÒu kh©u kh¸c nhau nh-: giao dÞch, hîp ®ång vËn chuyÓn hµng ho¸ hoÆc hµnh kh¸ch, thanh to¸n hîp ®ång, lËp kÕ ho¹ch ®iÒu vËn vµ kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®iÒu vËn. ChÝnh v× thÕ kÕ ho¹ch ng©n s¸ch g¾n víi 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nh÷ng hîp ®ång, nh÷ng kÕ ho¹ch ®iÒu vËn. Ng©n s¸ch b¸n hµng trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh hµng ho¸ ë ®©y chÝnh lµ ng©n s¸ch cung cÊp dÞch vô. Ng©n s¸ch giµnh cho viÖc kÝ kÕt hîp ®ång lµ v« cïng quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. Cã hîp ®ång ®ång nghÜa víi viÖc doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh ho¹t ®éng. Thø hai, kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp vËn t¶i ®-îc thùc hiÖn cô thÓ, chi tiÕt cho tõng ngµy, tõng giê. Ng-êi ®iÒu hµnh ph-¬ng tiÖn vµ ph-¬ng tiÖn chñ yÕu ho¹t ®éng ë bªn ngoµi doanh nghiÖp. §Æc ®iÓm nµy chi phèi rÊt lín ®Õn thêi gian cña c¸c kÕ ho¹ch ng©n s¸ch hay k× ng©n s¸ch. KÕ ho¹ch sÏ ®-îc lËp thµnh nhiÒu k× ®iÒu hµnh trong mét n¨m sao cho thËt linh ho¹t. Ngoµi ra ng©n s¸ch lao ®éng, tiÒn l-¬ng cÇn ph¶i ®-îc thiÕt lËp theo h-íng khuyÕn khÝch sù t×m kiÕm hîp ®ång vËn chuyÓn cña c¸c l¸i xe. S¶n phÈm vËn t¶i lµ s¶n phÈm kh«ng cã h×nh th¸i hiÖn vËt, ®¬n vÞ tÝnh s¶n phÈm lµ tÊn, km vËn t¶i hoÆc ng-êi, km vËn chuyÓn hµng ho¸, s¶n l-îng b¶o d-ìng söa ch÷a, ngµy doanh vËn. Nªn trong c¸c ng©n s¸ch doanh thu hay chi phÝ ®iÒu quan träng lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc, kh«ng ph¶i lµ s¶n l-îng b¸n hµng mµ lµ s¶n l-îng vËn t¶i vµ s¶n l-îng söa ch÷a. §©y chÝnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt khi lËp kÕ ho¹ch ng©n s¸ch t¹i c¸c doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé. Mét ®Æc ®iÓm quan träng cña dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu dïng diÔn ra ®ång thêi nªn trong doanh nghiÖp kh«ng cã kÕ ho¹ch dù tr÷ s¶n phÈm hay chuyÓn s¶n phÈm s¶n xuÊt tõ thêi k× nµy sang tiªu dïng ë thêi k× kh¸c. Nh- vËy, doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé cã nh÷ng ®Æc ®iÓm rÊt riªng chi phèi rÊt nhiÒu ®Õn hÖ thèng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp. §Ó cã mét kÕ ho¹ch hoµn thiÖn th× c¸c yÕu tè nµy cÇn ph¶i ®-îc xem xÐt mét c¸ch thËt thËn träng. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 3. Qui tr×nh kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé vµ mèi quan hÖ gi÷a kÕ ho¹ch ng©n s¸ch víi c¸c bé phËn kÕ ho¹ch kh¸c trong doanh nghiÖp. 3.1. Qui tr×nh Doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé còng nh- c¸c doanh nghiÖp kh¸c lu«n lu«n cÇn mét kÕ ho¹ch ng©n s¸ch thËt chÝnh x¸c. Ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch lµ mét viÖc rÊt quan träng vµ kh«ng thÓ chÊp nhËn sai sãt. Ng©n s¸ch cÇn ®-îc thiÕt lËp cã ®é chÝnh x¸c cao ngay tõ lÇn ®Çu tiªn. §Ó lµm ®-îc viÖc nµy doanh nghiÖp nªn theo mét qui tr×nh chÆt chÏ: H×nh 1: Qui tr×nh kÕ ho¹ch ng©n s¸ch doanh nghiÖp. ChuÈn bÞ - X¸c ®Þnh môc tiªu chung cña c«ng ty - ChuÈn ho¸ ng©n s¸ch - §¸nh gi¸ hÖ thèng So¹n th¶o KiÓm so¸t - Thu thËp th«ng tin, chuÈn bÞ dù to¸n ng©n s¸ch ®Çu tiªn - KiÓm tra c¸c con sè dù to¸n b»ng c¸ch chÊt vÊn vµ ph©n tÝch - LËp dù to¸n tiÒn mÆt ®Ó theo dâi dßng tiÒn mÆt tõ BC§KT vµ BCl·i lç - Xem l¹i qui tr×nh ho¹ch ®Þnh ng©n s¸chvµ chuÈn bÞ ng©n s¸ch tæng thÓ - Ph©n tÝch sù kh¸c biÖt gi÷a thùc tÕ vµ dù to¸n - Theo dâi sù kh¸c biÖt vµ ph©n tÝch sai sè -dù b¸o l¹i vµ ®iÒu chØnh, xem xÐt sö dông nh÷ng d¹ng ng©n s¸ch kh¸c, rót kinh nghiÖm Nguån: S¸ch “ Qu¶n lÝ ng©n s¸ch“ “ Lª Tuyªn (dÞch)- NXB TrÎ- 2004 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Qui tr×nh trªn kh«ng ®¶m b¶o thµnh c«ng nh-ng chÊt l-îng cña c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch sÏ ®-îc c¶i thiÖn rÊt nhiÒu. Ba nhiÖm vô( chuÈn bÞ, so¹n th¶o, kiÓm so¸t ) trong qui tr×nh lµ kh¸c nhau nh-ng quan träng nh- nhau. Nghiªn cøu cho thÊy, hÇu hÕt nh÷ng ng©n s¸ch kh«ng ®¹t ®-îc môc tiªu ®Òu do kh«ng cã kÕ ho¹ch tèt hoÆc kh«ng ®-îc theo dâi. C¸c c«ng ty th-êng nh¶y ngay vµo so¹n th¶o ng©n s¸ch mµ kh«ng suy nghÜ hay chuÈn bÞ, kh«ng kiÓm so¸t vÒ sau trong chu k× ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch, §Çu tiªn ®Ó cã ®-îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng b-íc chuÈn bÞ thËt tèt. ChuÈn bÞ cho ng©n s¸ch cµng tèt th× c«ng ty cµng gÆp Ýt khã kh¨n sau nµy. Qui luËt Pareto: 80% kÕt qu¶ ®¹t ®-îc chØ cÇn víi 20% c«ng søc nh-ng nÕu kh«ng chuÈn bÞ chu ®¸o, 20% kÕt qu¶ cßn l¹i sÏ lÊy ®i 80% c«ng søc bá ra. C«ng ty ph¶i x¸c ®Þnh ngay tõ ®Çu, ®©u lµ môc tiªu chÝnh cÇn theo ®uæi. Lµ t¨ng s¶n l-îng vËn t¶i? t¨ng s¶n l-îng söa ch÷a? t¨ng doanh thu? gi¶m chi phÝ? qu¶ng b¸ th-¬ng hiÖu? hay g¾n kÕt c¸c ho¹t ®éng cña c¸c phßng ban trong c«ng ty?... ViÖc x¸c ®Þnh nh÷ng môc tiªu, chÝnh lµ c¸ch lªn kÕ ho¹ch cho t-¬ng lai mµ kh«ng m©u thuÉn víi môc tiªu mµ c«ng ty ®ang theo ®uæi. Hay nãi mét c¸ch kh¸c sau khi x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh c«ng ty míi dù to¸n ng©n s¸ch cho c¸c kÕ ho¹ch Êy. ChuÈn ho¸ ng©n s¸ch còng lµ mét c«ng viÖc cã ý nghÜa. Doanh nghiÖp nªn thiÕt lËp Ban ng©n s¸ch ®Ó phèi hîp gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò gÆp ph¶i gi÷a c¸c phßng ban víi nhau, vµ x©y dùng c¸c biÓu mÉu ng©n s¸ch. C«ng viÖc nµy sÏ gióp cho c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh thËt thèng nhÊt vµ nhanh chãng h¬n. §¸nh gi¸ l¹i hÖ thèng lµ c«ng viÖc c¸c nh©n viªn trong toµn c«ng ty cïng nhau xem xÐt, kÕt hîp víi nhau xem cã theo mét chuÈn chung hay kh«ng. C«ng viÖc nµy kh«ng hÒ ®¬n gi¶n nÕu nh- mäi c¸ nh©n chØ kh- kh- gi÷ lÊy c¸i t«i cña m×nh. Tuy nhiªn, mét ng©n s¸ch chØ thùc sù ph¸t huy ®-îc hiÖu qu¶ nÕu chóng ta tiÕn hµnh kiÓm so¸t nã. KiÓm so¸t vµ x©y dùng kÕ ho¹ch lu«n lu«n ph¶i ®i cïng 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 víi nhau. C¸c b¶n kÕ ho¹ch ®-îc x©y dùng kh«ng chØ ®-îc x©y dùng ®Ó tÝnh ®Õn c¸c kÕt qu¶ trong t-¬ng lai mµ quan träng h¬n lµ ph¶i dïng ®Ó kiÓm so¸t. KiÓm so¸t nªn ®-îc tiÕn hµnh th-êng xuyªn theo nh÷ng k× ®iÒu hµnh ng¾n ®-îc cho lµ phï hîp víi nh÷ng biÕn ®æi cña doanh nghiÖp: cã thÓ theo th¸ng hoÆc theo quÝ. C«ng viÖc nµy do chÝnh nh÷ng ng-êi thùc hiÖn kÕ ho¹ch lµm vµ göi c¸c b¸o c¸o sai sè cña m×nh lªn Ban ng©n s¸ch. C«ng viÖc kiÓm so¸t sÏ ®-îc gi¶m nhÑ nÕu ®¶m b¶o ®ñ hai yªu cÇu sau: Thø nhÊt, c«ng t¸c kiÓm so¸t th-êng xuyªn cã chÊt l-îng tèt do mçi c¸n bé phô tr¸ch tiÕp tôc thùc hiÖn mµ kh«ng cÇn ph¶i b¸o c¸o lªn cÊp trªn. Thø hai, ®èi víi mçi c¸n bé phô tr¸ch, b¾t buéc ph¶i tÝnh ®Õn c¸c chªnh lÖch, vµo bÊt k× lóc nµo mµ anh ta cho lµ quan träng. §Ó theo dâi thËt chÆt chÏ ng©n s¸ch, doanh nghiÖp cÇn ph¶i theo 4 b-íc cña qui tr×nh sau ®©y: H×nh 2: Qui tr×nh kiÓm so¸t ng©n s¸ch L©p/®iÒu chØnh ng©n s¸ch So s¸nh kÕt qu¶ thùc tÕ víi ng©n s¸ch Cã biÖn ph¸p kiÓm so¸t nÕu cÇn thiÕt Ghi nhËn kÕt qu¶ thùc tÕ Nguån: S¸ch “Qu¶n lÝ ng©n s¸ch“- NXB TrÎ - 2004 * So s¸nh kÕt qu¶ thùc tÕ víi kÕ ho¹ch ng©n s¸ch So s¸nh kÕt qu¶ thùc tÕ víi ng©n s¸ch lµ c«ng viÖc cÇn lµm ®Çu tiªn khi tiÕn hµnh kiÓm so¸t. C¸c dù b¸o ng©n s¸ch ®-îc thiÕt lËp cho n¨m ng©n s¸ch vµ ®-îc chia thµnh c¸c thêi k× t-¬ng øng víi k× h¹n kiÓm so¸t dù tÝnh. Môc ®Ých cña viÖc 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 so s¸nh nµy lµ nh»m ph¸t hiÖn ra nh÷ng chªnh lÖch. C«ng ty cã thÓ thiÕt lËp c¸c b¸o c¸o sai sè ®Ó dÔ dµng b¸o c¸o víi c¸c c¸n bé cÊp trªn. Nh-ng c©u hái ®Æt ra ë ®©y lµ nh÷ng sè liÖu dïng ®Ó so s¸nh? Gi¶ sö chóng ta tiÕn hµnh kiÓm so¸t cho quÝ II, sau khi ®· tiÕn hµnh kiÓm so¸t cho quÝ I, nhvËy sè liÖu lµ cña c¶ hai quÝ hay cña mét quÝ? Th-êng th× chóng ta cã thÓ tiÕn hµnh so s¸nh d÷ liÖu kiÓm so¸t víi d÷ liÖu dù b¸o, tuy nhiªn cÇn ph¶i v-ît qua møc ®é kiÓm so¸t nµy v× hai lÝ do: Tõ k× nµy qua kú kh¸c cã sù kÕt chuyÓn cã thÓ do ®¬n hµng chËm, ph©n chia c¸c chi phÝ…®iÒu nµy lµm cho khi céng nhiÒu k× vµo víi nhau con sè míi thËt cã ý nghÜa, vµ míi dÔ ph©n tÝch nÕu cã chªnh lÖch Thø hai, ng©n s¸ch ®-îc lËp cho mét n¨m vµ ph©n chia thµnh nhiÒu k× kh¸c nhau. Sè liÖu cña c¶ n¨m míi lµ sè môc tiªu chÝnh. V× thÕ, khi tiÕn hµnh kiÓm so¸t t¹i mét k× nµo ®ã nªn céng sè liÖu cña c¸c k× tr-íc ®ã vµ tiÕn hµnh l-îng ho¸ l¹i toµn bé n¨m ng©n s¸ch theo c¸c kÕt qu¶ ®· thùc hiÖn. Theo c¸ch ®ã chóng ta cã thÓ ®èi chiÕu n¨m ng©n s¸ch mµ kh«ng sî tiÕn triÓn thuËn lîi hoÆc bÊt lîi cña k× nµy hay k× kh¸c ®¸nh lõa chóng ta vÒ kÕt qu¶ cuèi cïng. *KiÓm so¸t nªn ®-îc tiÕn hµnh víi 3 c«ng viÖc chÝnh: +KiÓm tra sè liÖu cña k× võa qua +Céng dån sè liÖu cña c¸c k× ®· qua tõ khi b¾t ®Çu n¨m ng©n s¸ch + -íc l-îng l¹i toµn bé n¨m ng©n s¸ch theo nh÷ng thay ®æi ph¸t sinh t¹i k× kiÓm so¸t thÊy cã ¶nh h-ëng trong t-¬ng lai. * Ph©n tÝch c¸c chªnh lÖch Sau khi ®· cã nh÷ng b¸o c¸o sai sè chóng ta tiÕn hµnh ph©n tÝch chóng. CÇn ph¶i t×m hiÓu kÜ cµng nh÷ng sai lÖch, xem ®ã lµ sai sè do lËp ng©n s¸ch hay sai sè do kh«ng ®o l-êng tr-íc ®-îc. Tuy nhiªn, ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ chóng ta ph¶i ph©n tÝch tÊt c¶ c¸c sai lÖch. Chóng ta cã hai c¸ch ®Ó ®o l-êng c¸c chªnh lÖch: theo ngo¹i lÖ hoÆc linh ho¹t. ** KiÓm so¸t theo ngo¹i lÖ: lµ c¸ch chØ tr×nh bµy vµ gi¶i thÝch c¸c chªnh lÖch cã ý nghÜa nhÊt gi÷a thùc tÕ vµ dù b¸o. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chªnh lÖch cã thÓ ®-îc ®o l-êng theo sè l-îng tuyÖt ®èi hoÆc theo gi¸ trÞ t-¬ng ®èi. Th-êng th× c¸ch nµy dùa vµo kinh nghiÖm cña nh÷ng ng-êi kiÓm so¸t ng©n s¸ch. Hä cã thÓ biÕt chªnh lÖch nµo lµ ®¸ng cÇn ph¶i ®em ra ph©n tÝch khi qua mét ng-ìng nµo ®ã. §iÒu nµy xem ra lµ khã kh¨n ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp míi ¸p dông viÖc kiÓm so¸t ng©n s¸ch nh-ng th-êng th× chØ sau ®ã mét thêi gian ng¾n hä cã thÓ tù tin t×m ra ®iÓm chªnh lÖch cã ý nghÜa nhÊt vµ ®Æt ra ®-îc ng-ìng chªnh lÖch. Tuy nhiªn, kiÓm so¸t linh ho¹t sÏ gióp Ých rÊt nhiÒu trong giai ®o¹n ®Çu nµy. ** KiÓm so¸t linh ho¹t KiÓm so¸t linh ho¹t lµ c¸ch ®o l-êng thùc sù, kh«ng dõng l¹i ë viÖc xem xÐt ®¬n thuÇn c¸c chªnh lÖch mµ ph¶i ®Æt chóng trong mèi quan hÖ cã ¶nh h-ëng víi nhtheer‡ VÝ dô B¶ng 1: VÝ dô vÒ kiÓm so¸t linh ho¹t Chªnh lÖch ChØ tiªu KÕ ho¹ch Thùc hiÖn sè tuyÖt ®èi sè t-¬ng ®èi(%) S¶n l-îng vËn t¶i 12000 12500 500 4.2 Gi¸ cung cÊp dÞch vô 3600 2500 -1100 -30.6 Chi phÝ 200000 250000 50000 25.0 Nh- vËy, chi phÝ ®· t¨ng lªn ®Õn 25%, ®iÒu nµy lµ ng-ìng ®¸ng ph¶i quan t©m. Tuy nhiªn, nÕu ®Ó ph©n tÝch chi phi mét m×nh nh- vËy thùc sù lµ kh«ng cã ý nghÜa chót nµo bëi v× chi phÝ t¨ng lªn, nh-ng gi¸ cung cÊp dÞch vô vµ s¶n l-îng vËn t¶i ®· t¨ng lªn. Nh-ng sù gi¶m cña gi¸ cung cÊp dÞch vô( gi¶ thiÕt ë ®©y c«ng ty tÝnh tÊt c¶ chi phÝ vµo gi¸) cßn phô thuéc vµo tØ lÖ chi phÝ cè ®Þnh ®-îc ph©n bæ trong tæng chi phÝ… Tãm l¹i, ®iÒu quan träng trong viÖc ph©n tÝch c¸c sai lÖch lµ ph¶i quan t©m t×m hiÓu thËt kÜ nguyªn nh©n g©y ra chªnh lÖch Êy. * X¸c nhËn c¸c kÕt qu¶ Sau khi ph©n tÝch c¸c chªnh lÖch, chóng ta ®· cã thÓ ph©n lo¹i ra ®-îc chªnh lÖch nµo lµ do dù to¸n ng©n s¸ch, chªnh lÖch nµo kh«ng thÓ ®o l-êng 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 tr-íc ®-îc. Doanh nghiÖp ph¶i x¸c nhËn c¸c kÕt qu¶ ®ã vµ tiÕn hµnh b-íc tiÕp theo. * Cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh ( nÕu cÇn) Mäi thø ®Òu cã nguyªn nh©n cña nã. Nh-ng nguyªn nh©n quan träng míi lµ ®iÒu c¬ b¶n. NÕu lçi lµ do dù to¸n th× nguyªn nh©n cã thÓ lµ do ch-a nghiªn cøu kÜ c¸c l-îng ®· dù to¸n, kh«ng hiÓu râ nh÷ng g× chi phèi tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp, hoÆc ch-a kiÓm tra hÕt sè liÖu …Gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò nµy khi doanh thu thÊp vµ chi phÝ cao lµ ®¶o ng-îc t×nh thÕ. Víi doanh thu thÊp cã ph¶i lµ gi¸ qu¸ cao hay kh«ng, chi phÝ cho nh©n viªn qua thÊp hay kh«ng…Víi mçi kho¶n môc chóng ta ph¶i xem xÐt c¶ l-îng, thêi gian. Sau khi ®· x¸c ®Þnh ®-îc nguyªn nh©n, doanh nghiÖp cÇn ph¶i c©n nh¾c xem cã thÓ ®iÒu chØnh ®-îc chªnh lÖch ®ã trong ng©n s¸ch s¾p tíi hay kh«ng. NÕu nguyªn nh©n do lçi dù to¸n th× chóng ta cÇn ph¶i tiÕn hµnh dù to¸n l¹i. Cßn nÕu lµ do kh¸ch quan th× cã thÓ t×m ph-¬ng ¸n kh¸c kh«ng. VÝ dô gi¸ nhiªn liÖu qu¸ cao ¶nh h-ëng ®Õn chi phÝ th× doanh nghiÖp cã thÓ t×m kiÕm hay thay thÕ nguån nhiªn liÖu nµo kh¸c rÎ hay kh«ng… Tãm l¹i, kiÓm so¸t ng©n s¸ch lµ mét c«ng viÖc v« cïng quan träng. Quan träng kh«ng chØ v× chóng ta cã thÓ kiÓm so¸t chÝnh x¸c ng©n s¸ch cña doanh nghiÖp mµ bëi kinh nghiÖm chóng ta thu ®-îc trong viÖc dù b¸o ng©n s¸ch tiÕp theo vµ chóng ta ®ang ngµy cµng hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ thÞ tr-êng, vÒ c«ng ty qua viÖc t×m ra nguyªn nh©n cña nã. B-íc cßn l¹i lµ x©y dùng kÕ ho¹ch cña qui tr×nh kÕ ho¹ch ng©n s¸ch sÏ ®-îc tr×nh bµy chi tiÕt h¬n trong c¸c phÇn sau, sau khi xem xÐt vai trß cña kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong c¸c doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé. 3.2. Mèi quan hÖ víi c¸c bé phËn kÕ ho¹ch kh¸c trong doanh nghÞªp. HÖ thèng kÕ ho¹ch trong doanh nghiÖp v« cïng réng. NÕu ph©n theo thêi gian chóng ta cã kÕ ho¹ch dµi h¹n, trung h¹n, ng¾n h¹n. Cßn ph©n theo néi dung, tÝnh chÊt cña kÕ ho¹ch cã kÕ ho¹ch chiÕn l-îc vµ kÕ ho¹ch chiÕn thuËt. KÕ ho¹ch chiÕn l-îc ®-îc so¹n th¶o cho thêi gian dµi, tuy nhiªn nã kh«ng ®ång nghÜa víi kÕ ho¹ch dµi h¹n. KÕ ho¹ch chiÕn l-îc cã thÓ chØ trong mét thêi gian ng¾n, miÔn 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 lµ doanh nghiÖp sö dông nã nh- lµ hµnh ®éng tæng thÓ ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp: thay ®æi, c¶i thiÖn hay cñng cè vÞ thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp m×nh. §Ó thùc hiÖn ®-îc nh÷ng chiÕn l-îc ®ã, kÕ ho¹ch ph¶i ®-îc cô thÓ ho¸ b»ng hÖ thèng c¸c kÕ ho¹ch chiÕn thuËt. KÕ ho¹ch chiÕn thuËt bao gåm: kÕ ho¹ch cung cÊp dÞch vô, kÕ ho¹ch ®Çu t- ph-¬ng tiÖn míi, kÕ ho¹ch mua s¾m x¨ng dÇu, thiÕt bÞ, kÕ ho¹ch nh©n sù, kÕ ho¹ch tµi chÝnh, kÕ ho¹ch marketing. KÕ ho¹ch chiÕn thuËt cã thÓ hiÓu nh- kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp. H×nh 3: Mèi quan hÖ cña kÕ ho¹ch ng©n s¸ch víi c¸c bé phËn kÕ ho¹ch kh¸c trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé. kÕ ho¹ch ®Çu t- KÕ ho¹ch cung cÊp dÞch vô KÕ ho¹ch Marketing KÕ ho¹ch tµi chÝnh( ng©n s¸ch) KÕ ho¹ch nh©n sù Nguån: Gi¸o tr×nh KÕ ho¹ch kinh doanh-Khoa KÕ ho¹ch vµ Ph¸t triÓnTr-êng §HKTQDHN Sau khi c¸c kÕ ho¹ch ®-îc x©y dùng xong, c«ng viÖc tiÕp theo lµ l-îng ho¸ chóng d-íi d¹ng tiÒn tÖ c¸c dù to¸n vÒ mua s¾m ph-¬ng tiÖn vËn t¶i, chi phÝ cung cÊp dÞch vô, nhu cÇu vèn, chi phÝ kÝ kÕt hîp ®ång vËn t¶i…§©y chÝnh lµ c«ng viÖc cña kÕ ho¹ch ng©n s¸ch. Ngoµi ng©n s¸ch chung, mçi bé phËn hay ch-¬ng tr×nh cña doanh nghiÖp còng cÇn so¹n lËp ng©n s¸ch riªng cña m×nh. Nh- vËy, kh¶ n¨ng n¾m b¾t nhu cÇu sÏ lµ yÕu tè ®Çu tiªn quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña kÕ ho¹ch. KÕ ho¹ch marketing sÏ lµ trung t©m vµ c¬ së cña mäi kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp. Ng©n s¸ch trë thµnh mét ph-¬ng tiÖn ®Ó kÕt hîp c¸c kÕ ho¹ch chøc n¨ng víi nhau, ®ång thêi lµ tiªu chuÈn quan träng ®Ó ®o l-êng sù t¨ng tiÕn cña kÕ ho¹ch. C¸c ng©n s¸ch kh«ng ®-îc thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 kh«ng hiÖu qu¶ sÏ dÉn ®Õn sù ®æ vì cña c¸c kÕ ho¹ch kh¸c trong doanh nghiÖp. TÊt c¶ ®iÒu nµy cuèi cïng lµm cho chiÕn l-îc kinh doanh cña doanh nghiÖp kh«ng ®-îc thùc hiÖn. Do vËy, viÖc kiÓm so¸t ng©n s¸ch ®ãng vai trß hÕt søc quan träng kh«ng nh÷ng trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch cña doanh nghiÖp mµ cßn trong viÖc tæ chøc thùc hiÖn chiÕn l-îc ph¸t triÓn trong dµi h¹n. ChÝnh v× thÕ, ng©n s¸ch cã vai trß rÊt quan träng trong doanh nghiÖp. 4. Vai trß cña kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé. Ng©n s¸ch lµ yÕu tè quan träng ®Ó lªn kÕ ho¹ch vµ kiÓm so¸t c«ng viÖc kinh doanh. Nã gióp phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c nhµ qu¶n lÝ, c¸c nhµ l·nh ®¹o, víi c¸c phßng ban kh¸c nhau mµ vÉn b¶o ®¶m cam kÕt ®¹t ®-îc kÕt qu¶. Ng©n s¸ch còng cho phÐp doanh nghiÖp ®-îc chi bao nhiªu cho c«ng ty cña m×nh vµ ®-a ra c¸c chØ tiªu vÒ doanh thu. H·y t-ëng t-îng r»ng t¹i c«ng ty kh«ng cã mét kÕ ho¹ch ng©n s¸ch nµo. VËy c«ng ty Êy ®ang chi bao nhiªu tiÒn cho ho¹t ®éng cña m×nh so víi môc tiªu mµ hä ®· ®Æt ra lµ tèi thiÓu ho¸ chi phÝ ch¼ng h¹n. Cã thÓ nh×n thÊy ngay r»ng c«ng ty kh«ng cã mét c¨n cø nµo ®Ó ®¸nh gÝa nh÷ng g× hä ®ang lµm vµ hä ®ang kh«ng cã mét ®Þnh h-íng nµo cho viÖc chi tiªu Êy. Hµnh ®éng Êy gièng nh- lµ ®ang ®i trªn ®-êng mµ kh«ng biÕt ®Ých ®Õn. §iÒu nµy thËt sù rÊt nguy hiÓm. V× thÕ, ng©n s¸ch thËt h÷u dông khi trë thµnh mét trong nh÷ng c¨n cø quan träng, ®¸ng tin cËy ®Ó ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh b»ng c¸ch theo dâi ho¹t ®éng thùc tÕ, so s¸nh nã víi kÕ ho¹ch. Ng©n s¸ch chÝnh lµ nguån th«ng tin quan träng ®Ó c«ng ty cã thÓ theo dâi t×nh h×nh ph¸t triÓn vµ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch kinh doanh ®· thèng nhÊt dùa trªn ho¹t ®éng thùc tÕ. Tuy c¸c hÖ thèng ng©n s¸ch t¹i c¸c c«ng ty lín phæ biÕn h¬n, nh-ng ë c¸c c«ng ty nhá c«ng t¸c dù to¸n ng©n s¸ch còng kh«ng kÐm phÇn h÷u dông. Ng©n s¸ch sÏ gióp c¸c c¸ nh©n trong c«ng ty nhËn râ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña hä trong sù ph¸t triÓn cña c«ng ty b»ng viÖc tù hä lµ nh÷ng ng-êi lËp ra. Ng©n s¸ch thÓ hiÖn kh¶ n¨ng cña ng-êi chuÈn bÞ. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Vai trß cña kÕ ho¹ch ng©n s¸ch cã thÓ tãm t¾t trong b¶ng sau B¶ng 2: Tãm t¾t vai trß cña kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp Vai trß M« t¶ Ho¹ch ®Þnh §iÒu phèi Th«ng tin KhÝch lÖ KiÓm so¸t §¸nh gi¸ Ho¹ch ®Þnh ho¹t ®éng c«ng ty mét c¸ch logic vµ cã hÖ thèng, g¾n liÒn víi chiÕn l-îc kinh doanh dµi h¹n §iÒu phèi ho¹t ®éng vµ ®¶m b¶o sù nhÊt qu¸n cña c¸c phßng ban trong c«ng ty TruyÒn ®¹t dÔ dµng h¬n c¸c môc tiªu, c¬ héi, vµ nh÷ng kÕ ho¹ch kinh doanh ®Õn c¸c tr-ëng phßng ban. KhÝch lÖ c¸c nhµ qu¶n lÝ ®¹t ®-îc môc tiªu cña c¸ nh©n vµ môc tiªu cña c«ng ty KiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng th«ng qua ®èi chiÕu víi kÕ ho¹ch ban ®Çu, ®iÒu chØnh nh÷ng chç cÇn thiÕt. Cung cÊp khu«n khæ ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña nh÷ng nhµ qu¶n lÝ trong viÖc ®¹t ®-îc môc tiªu cña phßng ban vµ cña c¸ nh©n. Nguån: S¸ch “ Qu¶n lÝ kinh tÕ“-Lý Tuyªn ( DÞch)-NXB TrÎ-2004 Trªn ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt tæng quan vÒ kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé. Trong phÇn tiÕp theo cña chuyªn ®Ò sÏ tiÕp tôc ®Ò cËp mét c¸ch chi tiÕt h¬n c¸c b-íc cßn l¹i cña qui tr×nh ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé. II. LÝ luËn vÒ x©y dùng kÕ ho¹ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé 1. VÞ trÝ vµ yªu cÇu 1.1. VÞ trÝ Còng nh- mét ng«i nhµ khi b¹n tiÕn hµnh x©y dùng nã th× kÕt qu¶ cuèi cïng ph¶i lµ xuÊt hiÖn cña mét ng«i nhµ. C«ng viÖc ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch còng vËy. NÕu doanh nghiÖp x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch th× kÕt qu¶ cuèi cïng ph¶i lµ sù xuÊt hiÖn cña mét b¶n kÕ ho¹ch ng©n s¸ch. Muèn lµm ®-îc ®iÒu Êy, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh x©y dùng nã. 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 X©y dùng chÝnh lµ b-íc tiÕp theo cña qui tr×nh ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch. ThiÕu nã, ng©n s¸ch sÏ kh«ng thÓ ®-îc thiÕt lËp vµ ®iÒu nµy còng ®ång nghÜa víi viÖc b-íc tiÕp theo lµ kiÓm so¸t ng©n s¸ch còng kh«ng thÓ x¶y ra. X©y dùng ng©n s¸ch lµ b-íc quan träng nh-ng kh«ng cã nghÜa ®©y lµ b-íc chÝnh ®Ó h×nh thµnh nªn kÕ ho¹ch ng©n s¸ch cña doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp kh«ng nªn coi qui tr×nh ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch chØ cã x©y dùng kÕ ho¹ch mµ th«i. Muèn ho¹ch ®Þnh tèt cÇn ph¶i theo ®óng qui tr×nh nh- ®· ®Ò cËp ë phÇn trªn. VËy nh÷ng g× cÇn ph¶i cã vµ ®¹t ®Õn trong b-íc tiÕp theo nµy? 1.2. Yªu cÇu cña c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch trong doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé. Thø nhÊt, ph¶i x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch mét c¸ch liªn tôc. Yªu cÇu nµy lµ rÊt quan träng. Bëi v× t-¬ng lai kh«ng cã g× lµ ch¾c ch¾n, nªn ng©n s¸ch ph¶i ®-îc x©y dùng th-êng xuyªn ®Ó ph¶n ¸nh nh÷ng thay ®æi cña m«i tr-êng kinh doanh. §èi víi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé yªu cÇu nµy cµng quan träng h¬n. Ngµnh dÞch vô vËn t¶i nh- trªn ®· ph©n tÝch ®ßi hái kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp ph¶i ®-îc lËp mét c¸ch liªn tôc, v× thÕ ng©n s¸ch cÇn ®-îc so¹n th¶o víi k× ng©n s¸ch ng¾n cã thÓ lµ cho tõng quÝ, tõng th¸ng, tõng tuÇn, thËm chÝ lµ tõng ngµy. Cã nh- vËy míi ph¶n ¸nh kÞp thêi nh÷ng thay ®æi hµng ngµy t¹i doanh nghiÖp khi ®¬n ®Æt hµng hay hîp ®ång vËn t¶i cã kho¶ng thêi gian ng¾n. MÆt kh¸c doanh nghiÖp kinh doanh vËn t¶i còng lµ doanh nghiÖp kinh doanh mÆt hµng chÞu sù thay ®æi liªn tôc cña gi¸ c¶ thÞ tr-êng ®Çu vµo nh- x¨ng dÇu, gi¸ c¸c lo¹i ph-¬ng tiÖn, gi¸ cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh nªn nh÷ng thay ®æi nµy chØ cã thÓ ®-îc thÓ hiÖn trong c¸c kÕ ho¹ch ng©n s¸ch ®-îc lËp mét c¸ch th-êng xuyªn. Thø hai, x©y dùng ng©n s¸ch liªn tôc nh-ng kh«ng cã nghÜa lµ nãng véi. Ng©n s¸ch cÇn ®-îc x©y dùng sau khi ®· chuÈn bÞ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt. Ng©n s¸ch ®ßi hái ph¶i x©y dùng sau khi ®· suy nghÜ kÜ cµng. B¶n kÕ ho¹ch ng©n s¸ch sau khi x©y dùng nªn cÇn ph¶i cã tÝnh thùc tÕ. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Thø ba, khi x©y dùng cÇn sù tham gia cña mäi ng-êi. §©y d-êng nh- ®-îc xem lµ yªu cÇu thËt dÔ dµng v× b¶n th©n viÖc ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch kh«ng ph¶i tr¸ch nhiÖm cña riªng ai. ThÕ nh-ng, th-êng th× t¹i c¸c doanh nghiÖp c«ng viÖc nµy do c¸c tr-ëng phßng, c¸c l·nh ®¹o lµm. §iÒu nµy lµm cho ng©n s¸ch kh«ng ph¸t huy hÕt ®-îc vai trß quÇn chóng cña nã. KÕ ho¹ch ng©n s¸ch ®-îc x©y dùng nªn, ph¶i lµ kÕt qu¶ cña mäi ng-êi. Bëi chÝnh hä míi lµ ng-êi trùc tiÕp tiÕp xóc víi c«ng viÖc vµ hiÓu nh÷ng g× ®ang thùc sù diÔn ra, nh÷ng chi phÝ nµo hä cÇn ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng phôc vô dÞch vô…Cã nh- vËy míi t¨ng tÝnh cam kÕt trong viÖc thùc hiÖn cña nh©n viªn vµ ph¸t huy viÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a l·nh ®¹o vµ cÊp d-íi cña m×nh. KÕ ho¹ch ng©n s¸ch ph¶i lµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng chung cho toµn bé doanh nghiÖp. Thø t-, kÕ ho¹ch ng©n s¸ch cÇn ®-îc x©y dùng kÌm víi kÕ ho¹ch hµnh ®éng. ViÖc x©y dùng kÕ ho¹ch hµnh ®éng cho ng©n s¸ch th-êng ®-îc bá qua v× c¸c c¸n bé cho rºng nã qu¸ “ lºng nhºng”. Tuy nhiªn, hiÖu qu° cña kÕ ho¹ch ng©n s¸ch sÏ h¬n rÊt nhiÒu nÕu bªn c¹nh ®ã lµ mét kÕ ho¹ch cho nh÷ng kho¶n chi vµ c¸ch thøc ®Ó cã ®-îc mét doanh thu Êy. KÕ ho¹ch hµnh ®éng thùc sù h÷u dông khi x©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t- ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc mµ vèn ®Çu t- chÝnh ®-îc cung cÊp bëi c¬ quan cÊp trªn. Cã ®-îc nh÷ng hµnh ®éng cho ®Çu t- sÏ thuyÕt phôc h¬n nh÷ng nhµ ®Çu t-. Yªu cÇu cuèi cïng lµ ng©n s¸ch ph¶i ®-îc lËp theo h-íng chÊp nhËn linh ho¹t. Cã nghÜa lµ ng©n s¸ch nªn ®-îc thiÕt lËp víi nhiÒu ph-¬ng ¸n, kÞch b¶n kh¸c nhau ®Ó ®Ò phßng nh÷ng tr-êng hîp kh¸c nhau cã thÓ x¶y ra. Yªu cÇu nµy kh«ng hÒ dÔ dµng. Tuy nhiªn, doanh nghiÖp vÉn cã thÓ lµm nÕu cè g¾ng dù b¸o tèt nh÷ng thay ®æi trong t-¬ng lai sau khi ®· cã nh÷ng th«ng tin tèt vÒ thÞ tr-êng. 2. Ph-¬ng ph¸p x©y dùng Dù b¸o nh÷ng g× diÔn ra trong t-¬ng lai lµ mét trong nh÷ng ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng cña x©y dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch. Nh-ng ph-¬ng ph¸p x©y dùng còng quyÕt ®Þnh ng©n s¸ch cña mét doanh nghiÖp. Tuú theo ®Æc ®iÓm cña mçi doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i ®-êng bé , c¸c ph-¬ng ph¸p sau cã thÓ dïng ®Ó x©y dùng. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan