Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Hoàn thiện công tác trả lương, trả thưởng tại công ty cổ phần trúc thôn...

Tài liệu Hoàn thiện công tác trả lương, trả thưởng tại công ty cổ phần trúc thôn

.PDF
103
125
88

Mô tả:

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN THỊ CHUYÊN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC TRẢ LƯƠNG, TRẢ THƯỞNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRÚC THÔN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2014 i ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN THỊ CHUYÊN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC TRẢ LƯƠNG, TRẢ THƯỞNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRÚC THÔN Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh Mã số: 60 34 05 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NHÂM PHONG TUÂN Hà Nội – 2014 ii MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................... vi DANH MỤC SƠ ĐỒ ................................................................................... vii PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài:......................................................................... 1 2. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu: ........................................................... 3 3. Mục tiêu nghiên cứu. .............................................................................. 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. .......................................................... 6 5. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................ 6 6. Những đóng góp mới của luận văn: ........................................................ 7 7. Kết cấu của đề tài ................................................................................... 7 CHƯƠNG 1 ................................................................................................... 9 CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIỀN LƯƠNG, TIỀN THƯỞNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP HIỆN NAY ........................................................................... 9 1.1. Tiền lương ............................................................................................... 9 1.1.1. Khái niệm, ý nghĩa, vai trò của tiền lương ........................................ 9 1.1.2. Chức năng của tiền lương ............................................................... 13 1.1.3. Những nguyên tắc cơ bản của tổ chức tiền lương............................ 14 1.1.4. Quỹ tiền lương và phương pháp xác định quỹ tiền lương........................ 14 1.1.4.1. Khái niệm quỹ tiền lương và các khoản trích theo lương. ........ 14 1.1.4.2. Cách xác định quỹ tiền lương................................................... 17 1.1.5. Các hình thức trả lương .................................................................. 18 1.1.5.1. Hình thức trả lương theo thời gian........................................... 18 1.1.5.2. Hình thức trả lương theo sản phẩm.......................................... 21 1.2. Tiền thưởng ........................................................................................... 27 1.2.1. Khái niệm và bản chất tiền thưởng ................................................. 27 1.2.2. Nội dung của tổ chức tiền thưởng ................................................... 28 1.2.3. Các hình thức tiền thưởng ............................................................... 29 CHƯƠNG 2 ................................................................................................. 31 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TRẢ LƯƠNG, TRẢ THƯỞNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRÚC THÔN ............................................................................. 31 2.1. Những đặc điểm chung của công ty ....................................................... 31 2.1.1. Khái quát sự ra đời và phát triển của công ty .................................. 31 2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Công ty .............................................. 32 2.1.3. Cơ cấu bộ máy của Công ty ............................................................ 34 2.1.4. Phân tích kết quả sản xuất kinh doanh tại Công ty .......................... 36 2.1.5. Đặc điểm về lao động ..................................................................... 39 2.2. Phân tích tình hình trả lương tại công ty cổ phần Trúc Thôn .................. 42 2.2.1. Hình thức trả lương theo thời gian. ................................................. 43 iii 2.2.2. Hình thức trả lương theo sản phẩm ................................................. 49 2.2.3. Hình thức trả thưởng tại công ty ..................................................... 59 2.3 Những thành tựu đạt được trong công tác trả lương trả thưởng tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn. ...................................................................................... 61 2.4. Những hạn chế còn tồn tại trong chính sách lương thưởng tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn và nguyên nhân: ................................................................. 62 CHƯƠNG 3 ................................................................................................. 68 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HÌNH THỨC ................................... 68 TRẢ LƯƠNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRÚC THÔN ............................ 68 3.1. Hoàn thiện hình thức trả lương, trả thưởng cho bộ phận quản lý. .......... 68 3.2. Hoàn thiện hình thức trả lương, thưởng cho bộ phận lao động trực tiếp ....... 75 3.3 Hoàn thiện công tác trả thưởng tại công ty: ............................................ 77 3.4. Giải pháp giữ chân người tài: ................................................................ 78 3.5. Định hướng phát triển của Công ty Cổ phần Trúc Thôn từ nay đến năm 2020: ............................................................................................................ 80 KẾT LUẬN .................................................................................................. 83 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 84 iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu Chữ viết tắt BKS Ban kiểm soát CBCNV Cán bộ công nhân viên CP Chi phí DN Doanh nghiệp ĐHĐCĐ Đại hội đồng cổ đông HĐQT Hội đồng quản trị LN Lợi nhuận NSLĐ Năng suất lao động PTGĐ Phó tổng giám đốc SXKD Sản xuất kinh doanh TNDN Thu nhập doanh nghiệp TX Thị xã VLCL Vật liệu chịu lửa v DANH MỤC BẢNG BIỂU Biểu 2.1. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh .......................................... 37 Biểu 2.2: Cơ cấu lao động của công ty năm 2013 ......................................... 40 Biểu 2.3. Bảng bậc lương của công nhân cơ khí, điện, điện tử, tin học. ....... 44 Biểu 2.4. Bảng lương chức vụ quản lý doanh nghiệp.................................... 44 Biểu 2.5. Bảng hệ số lương chức danh cho các viên chức chuyên môn nghiệp vụ thừa hành ở các doanh nghiệp ................................................................. 45 Biểu 2.6. Bảng phụ cấp chức vụ lãnh đạo doanh nghiệp ............................... 45 Biểu 2.7. Thu nhập bình quân của công nhân viên qua các năm ................... 46 Biểu 2.8: Bảng đơn giá lương sản phẩm của Công ty Cổ phần Trúc Thôn năm 2013 ............................................................................................................. 50 Biểu 2.9. Bảng xác nhận sản lượng gạch men hoàn thành: ........................... 51 Biểu 2.10. Bảng xác nhận sản lượng gạch chịu lửa hoàn thành: ................... 53 Biểu 2.11. Bảng chấm công của bộ phận sản xuất phân xưởng gạch men ..... 86 Biểu 2.12. Bảng chấm công của bộ phận tráng men phân xưởng gạch men .. 87 Biểu 2.13. Bảng chấm công của bộ phận tráng men phân xưởng gạch men .. 88 Biểu 2.14. Bảng tính lương bộ phận sản xuất phân xưởng gạch men ............ 89 Biểu 2.15. Bảng tính lương bộ phận tráng men phân xưởng gạch men ......... 90 Biểu 2.16. Bảng tính lương bộ phận lò nung phân xưởng gạch men ............. 91 Bảng 2.17. Bảng chấm công của bộ phận sản xuất phân xưởng sản xuất gạch chịu lửa ........................................................................................................ 92 Bảng 2.18. Bảng chấm công của bộ phận lò nung phân xưởng sản xuất gạch chịu lửa ........................................................................................................ 93 Bảng 2.19. Bảng tính lương của bộ phận sản xuất phân xưởng sản xuất gạch chịu lửa ........................................................................................................ 94 Bảng 2.20. Bảng tính lương của bộ phận lò nung phân xưởng sản xuất gạch chịu lửa ........................................................................................................ 95 vi DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1: Sơ đồ quy trình công nghệ sản xuất gạch men ............................. 33 Sơ đồ 2.2: Tổ chức bộ máy quản lý và hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần Trúc thôn ........................................................................... 34 Sơ đồ 2.3: Cơ cấu hình thức trả lương của doanh nghiệp.............................. 42 vii PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài: Tiền lương, tiền thưởng là một phạm trù kinh tế tổng hợp, nó luôn được xã hội quan tâm bởi ý nghĩa kinh tế và xã hội to lớn của nó. Tiền lương, tiền thưởng có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với người lao động vì nó là nguồn thu nhập quan trọng giúp đảm bảo được cuộc sống của bản thân và gia đình họ. Đối với mỗi doanh nghiệp thì tiền lương, tiền thưởng chiếm một phần đáng kể trong chi phí sản xuất, và đối với một đất nước thì tiền lương, tiền thưởng là sự cụ thể hoá của quá trình phân phối của cải, vật chất do chính người lao động trong xã hội tạo ra. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, khi sức lao động thực sự trở thành hàng hoá thì tiền lương, tiền thưởng là yếu tố quyết định rất lớn đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tiền lương, tiền thưởng là một nhân tố vật chất quan trọng trong việc kích thích người lao động tăng năng suất lao động hạ giá thành sản phẩm, động viên người lao động nâng cao trình độ lành nghề, gắn trách nhiệm của người lao động với công việc để từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Mặt khác tiền lương, tiền thưởng còn là một trong những công cụ để Nhà nước phân phối sắp xếp ổn định lao động trong phạm vi toàn xã hội... Chính vì tầm quan trọng đó mà mỗi xí nghiệp, Công ty hiện nay cần phải áp dụng hình thức trả lương, trả thưởng như thế nào cho phù hợp với tính chất và đặc điểm sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp để có thể thu được hiệu quả kinh tế cao và là đòn bẩy mạnh mẽ kích thích đối với người lao động Công ty cổ phần Trúc Thôn trong những năm gần đây, để đứng vững trên thị trường, trong quá trình sản xuất kinh doanh, công ty luôn quan tâm 1 đến công tác tiền lương, tiền thưởng cho cán bộ công nhân viên nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm sản xuất, tăng năng suất lao động, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Song trong thực tế cơ chế quản lý tiền lương, tiền thưởng của công ty còn bộc lộ những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu của cơ chế quản lý. Do đó vấn đề tiền lương, tiền thưởng cần được nghiên cứu nhằm xác định phương hướng và giải pháp hoàn thiện công tác trả lương, trả thưởng để phù hợp với yêu cầu khắt khe của nền kinh tế thị trường hiện nay. Vì lý do đó, tôi đã lựa chọn vấn đề “Hoàn thiện công tác trả lương, trả thưởng tại Công ty cổ phần Trúc Thôn” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp thạc sỹ của mình. Đề tài tập trung nghiên cứu cách thức và hình thức trả lương, trả thưởng của Công ty cổ phần Trúc Thôn đối với cán bộ công nhân viên trong công ty. Ý nghĩa lý luận của đề tài: Đề tài được nghiên cứu sẽ góp phần làm sáng tỏ về phương diện lý luận về công tác lương, thưởng giai đoạn hiện hành. Tập trung làm rõ nội dung và các phương pháp trả lương, trả thưởng. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài: Kết quả nghiên cứu của đề tài là những giải pháp khả thi phù hợp với điều kiện thực tế của Công ty Cổ phần Trúc Thôn, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng, năng suất và chất lượng lao động. Những luận cứ lý thuyết và luận cứ thực tiễn được trình bày trong đề tài có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu. Những giải pháp được đề cập trong đề tài có thể tham mưu cho lãnh đạo Công ty làm tốt công tác quản lý và sử nhân lực, bảo vệ nhân tài. 2 2. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu: Tiền lương, tiền thưởng là một vấn đề rất nhạy cảm đồng thời nó là một nội dung quan trọng chi phối tới công tác quản lý lao động tại các đơn vị. Việc xây dựng chính sách lương, thưởng hợp lý nó sẽ là một công cụ hữu hiệu để thu hút nguồn nhân lực có chất lượng cao từ bên ngoài đồng thời giữ chân được người lao động có tài năng, kích thích người lao động làm việc hăng hái, tăng năng suất lao động. Do đó chính sách lương, thưởng tốt sẽ là nhân tố tạo nên lợi thế cạnh tranh của mỗi đơn vị kế toán. Đã có một số đề tài nghiên cứu về năng suất, chất lượng lao động cũng như các chính sách lương thưởng tại các đơn vị hành chính và phi hành chính như: 1) Nguyễn Thị Vĩnh Hiền (2012), Hoàn thiện công tác trả lương tại Công ty Điện lực Bình Định, Luận văn thạc sĩ Quản trị kinh doanh, trường Đại học Đà Nẵng. Tác giả đã làm rõ được các lý luận về tiền lương, các nhân tố ảnh hưởng đến tiền lương. Đánh giá được thực trạng tiền lương tại Công ty Điện lực Bình Định, đưa ra một số giải pháp hoàn thiện công tác trả lương của Công ty đó là: + Hoàn thiện chính sách trả lương + Hoàn thiện cơ cấu trả lương + Hoàn thiện hình thức trả lương + Duy trì và quản trị hệ thống lương 2) Nguyễn Thị Hải Yến (2010), Hoàn thiện phân phối tiền lương tại Bưu điện thành phố Hà Nội, Luận văn thạc sĩ Quản trị kinh doanh, Học viện công nghệ Bưu chính Viễn Thông. 3 Tác giả đề tài đã làm rõ được cơ sở về tiền lương và phân phối tiền lương trong các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, phân tích rõ được thực trạng tiền lương tại Bưu điện TP.Hà Nội, đưa ra một số giải pháp hoàn thiện công tác trả lương của Công ty đó là: + Xác định hợp lý nguồn quỹ lương kế hoạch giao cho các đơn vị trực thuộc. + Sửa đổi hệ thống quy chế nội bộ về trả lương cho tập thể và cá nhân. + Xây dựng cơ chế thưởng, phạt trực tiếp vào quỹ lương Đối với Công ty Cổ phần Trúc Thôn đã có một số luận văn nghiên cứu đề cập đến những vấn đề liên quan đến nhân lực, chi phí tiền lương đó là: Vũ Thị Lý (2011), Kế toán quản trị chi phí tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn, Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội. Trong đề tài này tác giả mới chỉ đưa ra chi phí tiền lương của người lao động, chưa đề cập đến các hình thức trả lương, trả thưởng để tạo nên chi phí tiền lương. Trần Thị Lan Anh (2012), Quản trị nguồn nhân lực tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn, Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Giao thông vận tải. Trong đề tài này tác giả mới chỉ đưa ra được các thức tổ chức và quản trị nguồn nhân lực tại Công ty, quy trình đào tạo nguồn nhân lực để phát huy tối đa hiệu quả sử dụng nhân lực tại Công ty. Trên cơ sở nghiên cứu kế thừa những nghiên cứu của các tác giả đi trước tôi đã có thêm những ý tưởng mới phù hợp với tình hình nghiên cứu thực trạng công tác trả lương, trả thưởng và đưa ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng và chất lượng lao động tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn. 3. Mục tiêu nghiên cứu. Đề tài tập trung phân tích, trả lời các câu hỏi nghiên cứu như: 4 - Thực trạng công tác trả lương, trả thưởng tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn như thế nào? - Giải pháp nào để nâng cao công tác trả lương, trả thưởng tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn? Qua đó nhằm xây dựng mục đích nghiên cứu sau: Như chúng ta đã biết, tất cả các doanh nghiệp đều muốn ngày càng phát triển hơn, điều đó có nghĩa là các doanh nghiệp cần có đội ngũ nhân viên lành nghề, giàu kinh nghiệm. Để đạt được những điều đó các doanh nghiệp cần phải có những chính sách tiền lương và các chính sách đãi ngộ hợp lý nhằm giữ chân các nhân tài cho doanh nghiệp mình. Do đó, đề tài được đặt ra mục tiêu: Tìm ra một số giải pháp hoàn thiện công tác trả lương trả thưởng tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn dựa trên cơ sở phân tích, đánh giá công tác trả lương, trả thưởng tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn trong những năm 2011, 2012, 2013 và những tháng đầu của năm 2014. Với mục tiêu đặt ra đó, thì Luận văn có nhiệm vụ: + Nghiên cứu những lý luận cơ bản về công tác tiền lương, tiền thưởng trong các doanh nghiệp hiện nay + Phân tích thực trạng công tác trả lương, trả thưởng tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn nhằm rút ra những kinh nghiệm và nâng cao hiệu quả sử dụng tiền lương, tiền thưởng. + Tìm hiểu những thuận lợi và khó khăn của Công ty Cổ phần Trúc Thôn trong công tác trả lương, trả thưởng. Nhằm có cái nhìn tổng thể về tiền lương, tiền thưởng từ đó rút ra một số biện pháp khắc phục, đem lại những hiệu quả cho doanh nghiệp trong việc 5 sử dụng nguồn nhân lực cũng như sử dụng tốt quỹ tiền lương, tiền thưởng trong Công ty, góp phần trong việc tăng hiệu quả doanh thu cho Công ty Cổ phần Trúc Thôn. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. * Đối tượng nghiên cứu: Công tác trả lương, trả thưởng cho người lao động trong Công ty Cổ phần Trúc Thôn. * Phạm vi nghiên cứu: - Về thời gian nghiên cứu: từ cuối năm 2011 đến đầu năm 2014 - Về không gian: Phòng hành chính tổ chức, phòng kế toán Công ty cổ phần Trúc Thôn. 5. Phương pháp nghiên cứu Đề tài đã sử dụng nhiều phương pháp tổng hợp như phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp chặt chẽ phương pháp phân tích và tổng hợp, mô hình hóa, phân tích đánh giá các vấn đề và đưa ra chính kiến, đồng thời kết hợp lý luận cơ bản của khoa học kinh tế với quan điểm của Đảng và Nhà nước trong từng thời kỳ phát triển kinh tế theo cơ chế thị trường ở Việt Nam. - Phương pháp thu thập số liệu Nguồn dữ liệu chủ yếu được thu thập từ các báo cáo của Phòng Hành chính tổ chức, Phòng kế toán của Công ty Cổ phần Trúc Thôn, các thôn tìn trên tạp chí, báo và sách giáo khoa. - Phương pháp xử lý số liệu Phương pháp so sánh, phân tích, tổng hợp: Các số liệu từ các bảng báo cáo tài chính, kế toán được so sánh qua các năm, phân tích tại sao và tổng hợp để đưa ra nhận xét. 6 Phương pháp thống kê: thống kê các bảng biểu, số liệu từ đó rút ra các kết luận, các xu hướng để đánh giá tình hình hoạt động của công ty. Phương pháp phân tích tổng hợp, đánh giá: là kỹ thuật để phân tích và xử lý kết quả thống kê về lương thưởng của công ty, từ đó đề ra biện pháp hoàn thiện một cách khoa học hợp lý. 6. Những đóng góp mới của luận văn: Một là, Bổ sung và hoàn thiện các vấn đề lý luận về tiền lương, tiền thưởng; các nhân tố ảnh hưởng đến tiền lương, tiền thưởng trong các doanh nghiệp hiện nay. Hai là, nghiên cứu và phân tích thực trạng công tác trả lương, trả thưởng đối với lao động tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn. Ba là, Đánh giá toàn diện những kết quả đạt được, những tồn tại và nguyên nhân trong công tác trả lương, trả thưởng tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn. Bốn là, xây dựng hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác trả lương, trả thưởng tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng và phát triển nhân lực tại Công ty. 7. Kết cấu của đề tài Với mục đích, đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu trên, luận văn thạc sỹ với tên gọi: “Hoàn thiện công tác trả lương, trả thưởng tại Công ty cổ phần Trúc Thôn” ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được chia thành 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận chung về tiền lương, tiền thưởng trong các doanh nghiệp hiện nay. 7 Chương 2: Phân tích thực trạng công tác trả lương, trả thưởng tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn. Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác trả lương, trả thưởng tại Công ty Cổ phần Trúc Thôn. 8 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIỀN LƯƠNG, TIỀN THƯỞNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP HIỆN NAY Nội dung chương này được đề cập đến 2 vấn đề chính đó là tiền lương và tiền thưởng. 1.1. Tiền lương 1.1.1. Khái niệm, ý nghĩa, vai trò của tiền lương * Khái niệm: Theo C.Mac: “ Tiền công không phải là giá trị hay giá cả của lao động mà chỉ là một hình thái cải trang của giá trị hay giá cả sức lao động” Trong giáo trình Kinh tế lao động của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, NXB Giáo Dục, 1998, trang 152 có nêu: “Trong nền kinh tế thị trường và sự hoạt động của thị trường sức lao động (hay còn gọi là thị trường lao động ), sức lao động là hàng hoá, do vậy tiền lương là giá cả của sức lao động.” Quá trình sản xuất là quá trình kết hợp đồng thời cũng là quá trình tiêu hao các yếu tố cơ bản (lao động, đối tượng lao động, tư liệu lao động). Lao động với tư cách là hoạt động chân tay và trí óc của con người sử dụng các tư liệu lao động nhằm tác động, biến đổi các đối tượng lao động thành các vật phẩm có ích phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của mình. Để bảo đảm tiến hành liên tục quá trình tái sản xuất, trước hết cần phải bảo đảm tái sản xuất sức lao động, nghĩa là sức lao động mà con người bỏ ra phải được bồi hoàn dưới dạng thù lao lao động. Tiền lương chính là phần thù lao lao động được biểu hiện bằng tiền mà doanh nghiệp trả cho người lao động căn cứ vào thời gian, khối lượng và 9 chất lượng công việc của họ, để tái sản xuất sức lao động, bù đắp hao phí lao động của họ trong quá trình sản xuất kinh doanh..(TS.Phan Đức Dũng, 2009) Về bản chất: Bản chất của tiền lương, tiền công là giá cả sức lao động, nó là biểu hiện bằng tiền của giá trị sức lao động. Trong nền kinh tế thị trường như hiện nay tiền lương, tiền công còn phụ thuộc vào trạng thái cung cầu lao động trên thị trường. Nếu cung lớn hơn cầu thì giá cả sức lao động thấp, ngược lại nếu cung nhỏ hơn cầu thì giá cả sức lao động cao hơn. Đối với người lao động thì tiền lương, tiền công chính là khoản thu nhập chính trong hệ thống thù lao mà người lao động nhận được. Khoản tiền lương, tiền công này sẽ giúp cho người lao động tái sản xuất sức lao động của mình, nó có ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người lao động cũng như cuộc sống gia đình họ. Nếu tiền lương, tiền công cao xứng đáng với họ sẽ là nguồn động lực lớn nhất giúp người lao động nâng cao hiệu quả làm việc của mình. Đối với doanh nghiệp thì tiền lương, tiền công lại là khoản chi phí của doanh nghiệp. Tuy nhiên doanh nghiệp phải biết tận dụng tối đa chức năng của tiền công, tiền lương nhằm tạo động lực mạnh nhất cho người lao động trong tổ chức. Ngoài tiền lương (tiền công) người lao động còn được hưởng các khoản trợ cấp thuộc phúc lợi xã hội, trong đó có trợ cấp BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ, đó chính là các khoản trích theo lương. Như vậy, có thể thấy tiền lương và các khoản trích theo lương là những yếu tố nằm trong chi phí sản xuất, nó là bộ phận cấu thành nên giá thành sản phẩm. Cải thiện và nâng cao tiền lương thực tế của người lao động là vấn đề 10 đang được các doanh nghiệp quan tâm và chú trọng bởi đó chính là động lực quan trọng để nâng cao năng suất lao động hạ giá thành sản phẩm. * Ý nghĩa: - Tiền lương là nguồn thu nhập chính của người lao động, là yếu tố để đảm bảo đời sống vật chất và tinh thần của họ, là nhân tố thúc đẩy họ tiếp tục lao động và cống hiến cho doanh nghiệp. - Tiền lương là động lực cho người lao động làm việc tại doanh nghiệp đảm bảo yếu tố vật chất để người lao động có tinh thần phấn đấu, tự giác trong công việc, là yếu tố ràng buộc giữa người lao động và doanh nghiệp. - Thông qua tiền lương chủ doanh nghiệp có thể điều hành, hướng dẫn người lao động làm việc đúng quyền hạn và nhiệm vụ của mình. * Vai trò của tiền lương: - Tiền lương đảm bảo đời sống cho bản thân và gia đình cán bộ công nhân viên, nhờ đó tạo cho mọi người yên tâm phấn khởi trong sản xuất, đó cũng chính là cơ sở tạo điều kiện cho người lao động phát huy đầy đủ quyền sáng tạo. - Tiền lương đóng vai trò quyết định trong việc ổn định và phát triển kinh tế gia đình. Người lao động dùng tiền lương để trang trải và tích lũy sẽ tạo điều kiện cho người lao động trong doanh nghiệp yên tâm phấn khởi làm việc, thực hiện dân giàu nước mạnh. Ngược lại, sẽ làm cho mức sống của họ giảm sút, kinh tế gặp khó khăn. - Tiền lương không chỉ ảnh hưởng đến tâm tư của người lao động với doanh nghiệp mà còn đối với xã hội. Nếu tiền lương cao sẽ ảnh hưởng tích cực; ngược lại, nếu tiền lương thấp thì họ sẽ không tha thiết với doanh nghiệp, chán nản công việc đẫn đến năng suất làm việc không cao. Có thể nói tiền 11 lương là nhân tố quan trọng nhất trong các nhân tố cấu thành nên giá trị sản phẩm sản xuất. - Tiền lương là một công cụ sắc bén, có tác dụng sắp xếp, điều phối sức lao động giữa các ngành các khâu của quá trình sản xuất một cách có kế hoạch và hợp lý. - Tiền lương có khả năng thu hút các nguồn lao động tiềm tàng tham gia vào quá trình sản xuất, ngày càng sản xuất ra nhiều của cải vật chất cho xã hội khi áp dụng đúng đắn chế độ về tiền lương, tiền thưởng. - Tiền lương có tác dụng trong việc giáo dục thái độ quan điểm đúng đắn làm cho người lao động có tinh thần kỷ luật tốt, có ý thức tự giác cao, quan tâm hơn đến việc sử dụng ngày công, giờ công và sử dụng tốt thời gian lao động của mình. - Tiền lương có tác dụng kết hợp chặt chẽ giữa lợi ích tập thể, cá nhân người lao động và lợi ích xã hội, khuyến khích người lao động phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất, nâng cao trình độ ngành nghề. - Tiền lương là một yếu tố quan trọng trong giá thành sản phẩm, phản ánh mức hao phí lao động để sản xuất ra sản phẩm, do đó thông qua chính sách về tiền lương cũng có thể đánh giá hiệu quả kinh tế của việc sử dụng lao động định mức chi phí tiền lương cho một đơn vị sản phẩm. - Tiền lương nhằm đảm bảo đủ chi phí để tái sản xuất sức lao động, đây cũng là yêu cầu thấp nhất của tiền lương phải nuôi sống người lao động duy trì sức lao động của họ. Bảo đảm vai trò kích thích của tiền lương, vì sự thúc ép của tiền lương khiến người lao động phải say mê nghề nghiệp. Vì được lĩnh đồng lương người lao động tự thấy phải không ngừng bồi dưỡng nâng 12 cao trình độ về mọi mặt cả về kiến thức lý luận kỹ năng, kỹ xảo, chịu khó tìm tòi học hỏi và đúc rút kinh nghiệm. Đảm bảo vai trò điều phối lao động tiền lương, với tiền lương lao động thỏa đáng người lao động tự nguyện nhận mọi công việc được giao dù ở đâu, làm gì hay bất kỳ khi nào. Vai trò quản lý lao động của tiền lương, doanh nghiệp sử dụng công cụ tiền lương không chỉ với mục đích tạo điều kiện vật chất cho người lao động mà với mục đích thông qua việc trả lương để theo dõi giám sát người lao động làm việc theo ý đồ của mình, bảo đảm tiền lương chi ra phải đem lại kết quả và hiệu quả rõ rệt. Như vậy, tiền lương có ý nghĩa và vai trò rất lớn đối với sản xuất và người lao động. Nhưng vai trò của tiền lương chỉ được phát huy đầy đủ khi tiền lương được sử dụng một cách khoa học phù hợp với thực tế sản xuất. Chính vì vậy, việc hoàn thành các hình thức tiền lương, tiền thưởng cho người lao động trong các doanh nghiệp sản xuất đang được đặc biệt quan tâm, đòi hỏi doanh nghiệp phải có chính sách thích hợp cho phân phối tiền lương đúng nguyên tắc, phát huy được vai trò là đòn bẩy trong nền kinh tế thị trường. 1.1.2. Chức năng của tiền lương Theo PGS.TS.Nguyễn Văn Công (2006) thì tiền lương thực chất là số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo một thoả thuận nào đấy dựa trên những quy định của nhà nước. Song tiền lương lại là lợi ích vật chất mà người lao động nhận được để nuôi sống bản thân và gia đình của họ, duy trì quá trình tái sản xuất tự nhiên và xã hội. Do đó chức năng và vai trò của tiền lương rất quan trọng. - Tiền lương thực hiện chức năng là thước đo giá trị mà đó là giá trị sức lao động. 13
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất