z
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG…………………
Luận văn
Hoàn thiện công tác tổ chức kế toán
nguyên vật liệu tại công ty cổ phần Bao
bì Bi a rượu nước giải khát
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
LỜI MỞ ĐẦU
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chóng ta ®ang ®-îc chøng kiÕn sù chuyÓn m×nh
ph¸t triÓn ®i lªn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, vµ thùc tÕ ®· cho thÊy mét xu thÕ kh¸ch
quan ®ang diÔn ra mang tÝnh chÊt toµn cÇu mµ kh«ng mét quèc gia, kh«ng mét tËp
®oµn, kh«ng mét c«ng ty nµo l¹i kh«ng tÝnh ®Õn chiÕn l-îc kinh doanh cña m×nh.
§ã lµ xu thÕ quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi, mét xu thÕ ®em l¹i søc m¹nh vÒ tµi
chÝnh; tËn dông c«ng nghÖ nh»m lµm gi¶m chi phÝ, n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm
cho tÊt c¶ nh÷ng doanh nghiÖp tham gia vµo guång m¸y ®ã.
ViÖt Nam còng kh«ng ngõng ®æi míi ®Ó hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng
thÕ giíi, cã nhiÒu doanh nghiÖp ®· ra ®êi vµ kh«ng ngõng lín m¹nh. Nh-ng ®Ó cã
tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong m«i tr-êng c¹nh tranh gay g¾t cña thÞ tr-êng c¸c doanh
nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ®Çu vµo sao cho hîp lý, ph¶i quan t©m ®Õn tÊt
c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tõ khi bá vèn ra ®Õn khi thu håi vèn vÒ, ®¶m
b¶o thu nhËp cña ®¬n vÞ, hoµn thµnh nghÜa vô víi nhµ n-íc, c¶i tiÕn ®êi sèng cho
c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng. C¸c doanh nghiÖp cÇn
ph¶i hoµn thiÖn c¸c b-íc thËt cÈn thËn vµ nhanh chãng sao cho kÕt qu¶ ®Çu ra lµ
cao nhÊt, víi gi¸ c¶ vµ chÊt l-îng s¶n phÈm cã søc hót ®èi víi ng-êi tiªu dïng.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, yÕu tè c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o
cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®-îc tiÕn hµnh b×nh th-êng liªn tôc, ®ã lµ nguyªn vËt liÖu,
yÕu tè ®Çu vµo, c¬ së t¹o nªn h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm.
V× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i h¹ch to¸n vµ qu¶n lý ®Çy
®ñ chÝnh x¸c nguyªn vËt liÖu, ph¶i ®¶m b¶o c¶ ba yÕu tè cña c«ng t¸c h¹ch to¸n lµ:
chÝnh x¸c, kÞp thêi, toµn diÖn.
Trong s¶n xuÊt kinh doanh, chÝnh s¸ch gi¸ c¶ chÝnh lµ yÕu tè ®Ó ®øng v÷ng vµ
chiÕn th¾ng trong sù c¹nh tranh cña c¬ chÕ thÞ tr-êng. MÆt kh¸c, chØ cÇn mét sù biÕn
®éng nhá vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu còng cã ¶nh h-ëng tíi gi¸ thµnh. ViÖc h¹ch to¸n
®Çy ®ñ chÝnh x¸c cã t¸c dông quan träng ®Õn viÖc h¹ch to¸n ®Çy ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ
gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó t¨ng c-êng h¹ch to¸n kÕ toµn ®ång thêi gãp phÇn lµm gi¶m sù
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
1
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
l·ng phÝ vËt t-. V× vËy cÇn ph¶i qu¶n lý vËt t- chÆt chÏ, kh«ng cã sù thÊt tho¸t l·ng phÝ
nh»m gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.
C«ng ty cæ phÇn Bao B× Bia - R-îu - N-íc gi¶i kh¸t lµ mét doanh nghiÖp
chuyªn s¶n xuÊt nót khoÐn vµ kinh doanh dịch vụ sản phẩm rượu, bia, nước giải kh¸t.
. . Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay kh©u chän vËt liÖu vµ ®Æc biÖt c«ng t¸c h¹ch to¸n t¹i C«ng
ty ®ßi hái ph¶i chÝnh x¸c vµ kÞp thêi ®Ó cung cÊp th«ng tin cho ban l·nh ®¹o C«ng ty.
Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i phßng kÕ to¸n cña C«ng ty cæ phÇn Bao B× Bia
- R-îu - N-íc gi¶i kh¸t, em nhËn thÊy kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty gi÷ mét
vai trß quan träng vµ cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn quan t©m. Do ®ã, trªn c¬ së ph-¬ng ph¸p
luËn ®· häc vµ qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ t¹i C«ng ty, cïng sù gióp ®ì tËn t×nh
cña c¸c c« trong phßng kÕ to¸n vµ ban l·nh ®¹o C«ng ty, ®ång thêi lµ sù h-íng ®Én
chu ®¸o cña C« gi¸o: Th¹c sü L-¬ng Kh¸nh Chi, em ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi
khãa luËn tèt nghiÖp: “Hoµn thiÖn tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i
C«ng ty cæ phÇn Bao B× Bia - R-îu - N-íc gi¶i kh¸t ( BALPAC)”.
KÕt cÊu khãa luËn tèt nghiÖp: Gåm 3 ch-¬ng:
Ch-¬ng 1: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp.
Ch-¬ng 2: T×nh h×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty
cæ phÇn Bao B× Bia - R-îu - N-íc gi¶i kh¸t.
Ch-¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty
cæ phÇn Bao B× Bia - R-îu - N-íc gi¶i kh¸t.
V× thêi gian vµ kh¶ n¨ng cã h¹n, nªn bµi khãa luËn tèt nghiÖp cña em kh«ng
tr¸nh khái sai sãt. Em rÊt mong ®-îc sù gióp ®ì, gãp ý, bæ xung cña c¸c thÇy c«
gi¸o ®Ó bµi khãa luËn cña em thªm phong phó vÒ lý luËn vµ thiÕt thùc víi thùc tÕ.
Hải Phòng, ngày … tháng … năm …….
Sinh viên
Nguyễn Hồng Ly
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
2
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
CHƢƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
NGUYÊN VẬT LIỆU
1.1 Một số vấn đề chung về kế toán nguyên vật liệu.
1.1.1 Khái niệm nguyên vật liệu.
Nguyên vật liệu là một trong những yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất kinh
doanh, tham gia một cách thường xuyên, trực tiếp vào quá trình sản xuất sản phẩm
nên ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm sản xuất ra.
1.1.2 Phân loại nguyên vật liệu.
Phân loại theo công dụng: nguyên vật liệu được chia thành:
- Vật liệu chính: Là nguyên vật liệu trực tiếp tham gia quá trình sản xuất sản
phẩm & cấu thành nên thực thể của sản phẩm.
- Vật liệu phụ: Là các loại được sử dụng kết hợp với vật liệu chính để bổ dung
hoặc làm tăng tác dụng của sản phẩm.
- Phụ tùng thay thế: Là các loại vật liệu được sử dụng để sửa chữa , thay thế
hay bảo dưỡng tài sản cố định.
- Các loại vật liệu khác: Gồm các loại vật liệu không thuộc các loại vật liệu kế
trên như phế liệu thu hồi khi thanh lý tài sản cố định hoặc bao bì đóng gói.
Phân loại theo nguồn hình thành: nguyên vật liệu được chia thành:
- Nguyên vật liệu mua ngoài.
- Nguyên vật liệu tự chế biến.
- Nguyên vật liệu tự thuê ngoài gia công chế biến.
- Nguyên vật liệu do nhà nước cấp hay nhận góp vốn liên doanh.
1.1.3 Tính giá nguyên vật liệu.
Để hạch toán nguyên vật liệu nói riêng và hàng tồn kho nói chung, kế toán có
thể áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên hoặc phương pháp kiểm kê định
kỳ. Việc áp dụng phương pháp nào phải tùy thuộc vào đặc điểm kinh doanh, yêu
cầu quản lý và trình độ kế toán ở từng doanh nghiệp.
( Hàng tồn kho là những tài sản được giữ để bán trong kỳ sản xuất kinh doanh
bình thường hoặc đang trong quá trình sản xuất kinh doanh dở dang, và là nguyên
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
3
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
liệu, vật liệu, công cụ dụng cụ sử dụng trong quá trình sản xuất kinh doanh. Gồm
các Tài khoản thuộc nhóm 15… trừ 159)
1.1.3.1. Xác định giá trị nguyên vật liệu nhập kho.
- Nguyên vật liệu nhập kho do mua ngoài:
Trị giá thực tế
vật liệu
nhập kho
Giá mua
=
Chi phí
ghi trên
+ thu mua +
hóa đơn
Thuế
Các
nhập khẩu
-
(nếu có)
Hao hụt
khoản
giảm trừ
-
trong đinh
mức
- Nguyên vật liệu nhập kho do tự chế biến:
Trị giá thực tế
=
vật liệu nhập kho
Tổng giá thành
Chi phí
+
vật liệu sản xuất
liên quan
- Nguyên vật liệu nhập kho do thuê ngoài gia công chế biến:
Trị giá thực tế
vật liệu nhập kho
=
Trị giá thực tế vật liệu
xuất gia công chế biến
Chi phí
Chi phí
+
chế biến
+ liên quan
- Nguyên vật liệu nhập kho do đƣợc biếu tặng tài trợ:
Trị giá thực tế
vật liệu nhập kho
Giá vật liệu tương đương trên
=
+
thị trường tại thời điểm đó
Chi phí
liên quan
- Nguyên vật liệu nhập kho do đƣợc nhà nƣớc cấp hoặc nhận góp vốn liên doanh:
Trị giá thực tế
vật liệu nhập kho
=
Giá cấp phát (Giá do hội
đồng liên doanh đánh giá)
+
Chi phí
liên quan
1.1.3.2. Xác định giá trị nguyên vật liệu xuất kho.
- Giá vốn nguyên vật liệu xuất kho theo phƣơng pháp bình quân gia
quyền:
Phương pháp này thường áp dụng trong các doanh nghiệp có tính ổn định về
giá cả vật liệu nhập kho.
Theo phương pháp này giá trị thực tế vật liệu xuất kho được tính theo công
thức sau:
Trị giá thực tế
vật liệu i xuất kho
=
Lượng thực tế
vật liệu i xuất kho
x
Giá đơn vị bình quân
của vật liệu i
Giá đơn vị bình quân có thể được tính theo các cách sau:
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
4
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
- Giá đơn vị bình quân cả kỳ ( Bình quân gia quyền cả kỳ):
Giá thực tế hàng i tồn
Giá đơn vị bình quân
Cả kỳ của hàng i
đầu kỳ
=
Lượng thực tế hàng i
tồn đầu kỳ
+
+
Giá thực tế hàng i
nhập trong kỳ
Lượng thực tế hàng i
nhập trong kỳ
Giá đơn vị bình quân gia quyền cả kỳ tính toán đơn giản, dễ làm nhưng độ
chính xác không cao và chỉ tính được khi đã kết thúc hạch toán nên công việc dồn
vào cuối kỳ.
- Giá đơn vị bình quân sau mỗi lần nhập ( bình quân gia quyền liên hoàn):
Sau mỗi lần nhập, kế toán phải tính toán lại giá đơn vị bình quân 1 lần.
Giá đơn vị bình quân
sau lần nhập n
=
Giá thực tế vật liệu tồn kho sau lần nhập n
Lượng thực tế vật liệu tồn kho sau lần nhập n
Phương pháp này có độ chính xác cao, vừa phản ánh được tình hình biến động
của giá cả, vừa đảm bảo tính kịp thời của số liệu kế toán nhưng tốn nhiều công sức
vì phải tính toán nhiều.
- Phƣơng pháp nhập trƣớc xuất trƣớc:
Theo phương pháp này, giả định lượng vật liệu nhập trước sẽ được xuất trước.
Xuất hết số nhập trước mới đến số nhập sau. Giá thực tế của vật liệu nhập trước sẽ
được dùng làm giá để tính giá thực tế vật liệu xuất trước. Như vậy, giá trị vật liệu
tồn cuối kỳ sẽ là giá thực tế của số vật liệu nhập kho thuộc lần cuối hoặc gần cuối
kỳ.
Phương pháp này thường áp dụng trong trường hợp giá cả ổn định hoặc có xu
hướng giảm để tránh trường hợp rủi ro.
- Phƣơng pháp nhập sau xuất trƣớc:
Theo phương pháp này, giả định lượng vật liệu nhập sau cùng sẽ được xuất
trước tiên, xuất hết số nhập sau mới đến số nhập trước. Giá thực tế của vật liệu
nhập sau sẽ được dùng làm giá để tính giá thực tế vật liệu xuất trước. Như vậy, giá
trị vật liệu cuối kỳ sẽ là giá thực tế của số vật liệu nhập kho thuộc lần đầu hoặc gần
đầu kỳ.
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
5
Trường ĐHDL Hải Phòng
- Phƣơng pháp thực tế đích danh:
Khóa luận tốt nghiệp
Theo phương pháp này, giá của từng loại vật liệu sẽ được giữ nguyên từ khi
nhập kho cho đến lúc xuất ra ( trừ trường hợp điều chỉnh). Khi xuất kho loại vật
liệu nào thì tính theo giá thực tế đích danh của loại vật liệu đó.
Phương pháp này thường áp dụng trong các doanh nghiệp có ít mặt hàng hoặc
các mặt hàng có tính tách biệt ( dễ nhận diện), có điều kiện bảo quản riêng từng lô
vật liệu nhập kho.
1.1.4 Nhiệm vụ kế toán nguyên vật liệu.
Để thu nhận xử lý và cung cấp thông tin hữu ích về tình hình hiện Có, biến
động của nguyên vật liệu cho các nhà quản lý. Kế toán nguyên vật liệu cần thực
hiện tốt các nhiệm vụ sau:
- Tiến hành ghi chép, tính toán và phản ánh chính xác, kịp thời tình hình hiện
có và sự biến động của các loại nguyên vật liệu cả về mặt giá trị và hiện vật.
- Vận dụng hệ thống chứng từ, tài khoản, sổ sách và báo cáo kế toán phù hợp
phục vụ cho việc thu nhận hệ thống hóa, tổng hợp và cung cấp thông tin về tình
hình hiện Có và sự biến động của nguyên vật liệu.
- Tiến hành kiểm tra, giám sát bằng đồng tiền kế hoạch thu mua, sử dụng vật tư
cho sản xuất kinh doanh. Qua đó phát hiện và ngăn chặn các hành vi tham ô, lãng
phí vật tư và hành vi vi phạm chế độ kế toán tài chính.
1.2 Kế toán chi tiết nguyên vật liệu.
- Hạch toán chi tiết nguyên vật liệu đòi hỏi phải phản ánh cả về giá trị, số lượng,
chất lượng … của từng thứ ( từng danh điểm) nguyên vật liệu.
- Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý, các doanh nghiệp thường xây dựng
sổ đăng ký danh điểm hàng tồn kho nhằm phân loại và mã hóa vật liệu theo từng
thứ, từng nhóm.
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
6
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
Sổ đăng ký danh điểm HTK
STT
Mã số danh điểm
Danh điểm
Đơn vị tính
1
2
Trong mã số danh điểm, 3 số đầu thường là tài khoản cấp 1
- Kế toán chi tiết nguyên vật liệu thường áp dụng 1 trong 3 phương pháp sau:
1.2.1 Phƣơng pháp thẻ song song.
Phiếu nhập
Sổ kế toán
Thẻ kho
Chi tiết
Bảng tổng
hợp nhập,
xuất tồn
Sổ kế toán
tổng hợp
Phiếu xuất
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu kiểm tra số liệu
- Ở kho: Thủ kho sử dụng thẻ kho để ghi chép , hàng ngày căn cứ vào các chứng từ
nhập xuất thủ kho theo dõi tình hình nhập xuất về mặt số lƣợng & cuối ngày tính
ra số lƣợng vật liệu tồn kho.
- Ở phòng kế toán: Kế toán sử dụng thẻ chi tiết vật liệu để theo dõi cả về số lƣợng
& giá trị, cuối tháng căn cứ vào sổ chi tiết để lập bảng tổng hợp nhập - xuất - tồn.
Víi t- c¸ch kiÓm tra, ®èi chiÕu nh- trªn, ph-¬ng ph¸p thÎ song song cã -u
®iÓm: ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra ®èi chiÕu, ph¸t hiÖn sai sãt trong viÖc ghi
chÐp, qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh biÕn ®éng vÒ sè hiÖn cã cña tõng lo¹i vËt liÖu theo
sè liÖu vµ gi¸ trÞ cña chóng.
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
7
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
Tuy nhiªn theo ph-¬ng ph¸p thÎ song song cã nh-îc ®iÓm lín lµ viÖc ghi chÐp
gi÷a thñ kho vµ phßng kÕ to¸n cÇn trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè l-îng, khèi l-îng c«ng
viÖc ghi chÐp qu¸ lín nÕu chñng lo¹i vËt t- nhiÒu vµ t×nh h×nh nhËp, xuÊt diÔn ra
th-êng xuyªn hµng ngµy. H¬n n÷a viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo
cuèi th¸ng, do vËy h¹n chÕ chøc n¨ng cña kÕ to¸n.
Ph-¬ng ph¸p thÎ song song ®-îc ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp
cã Ýt chñng lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô, khèi l-îng c¸c nghiÖp vô (chøng tõ)
nhËp, xuÊt Ýt, kh«ng th-êng xuyªn vµ tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cña c¸n bé kÕ
to¸n cßn h¹n chÕ.
1.2.2 Phƣơng pháp sổ đối chiếu luân chuyển.
Chứng từ nhập
Bảng kê nhập
Thẻ kho
Sổ đối chiếu luân chuyển
Chứng từ xuất
Bảng kê xuất
Sổ kế toán tổng
hợp
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu kiểm tra số liệu
- Ở kho: Thủ kho sử dụng thẻ kho để ghi chép , hàng ngày căn cứ vào các chứng từ
nhập xuất thủ kho theo dõi tình hình nhập xuất về mặt số lượng & cuối ngày tính ra
số lượng vật liệu tồn kho.
- Ở phòng kế toán: Kế toán vật tư mở sổ đối chiếu luân chuyển để phản ánh tình
hình nhập - xuất - tồn kho vật tư cả về mặt số lượng và giá trị ( Sổ dùng cả năm,
thường sử dụng đơn giá hạch toán). Sổ này được ghi mỗi thắng 1 lần vào ngày cuối
tháng trên cơ sở các bảng kê nhập, bảng kê xuất vật tư ( các bảng kê này được kế
toán mở theo từng danh điểm vật tư tương ứng đã ghi ở thẻ kho). Mỗi danh điểm
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
8
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
vật tư được ghi vào 1 dòng trên sổ đối chiếu luân chuyển. Cuối tháng tiến hành đối
chiếu số liệu giữa sổ đối chiếu luân chuyển với thẻ kho về mặt số lượng.
Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn cã -u ®iÓm lµ gi¶m ®-îc khèi l-îng
ghi chÐp cña kÕ to¸n do chØ ghi mét kú vµo cuèi th¸ng.
Nh-ng cã nh-îc ®iÓm lµ viÖc ghi sæ vÉn cßn trïng lÆp (ë phßng kÕ to¸n vÉn
theo dâi c¶ chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ) c«ng viÖc kÕ to¸n dån vµo cuèi th¸ng, viÖc
kiÓm tra ®èi chiÕu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n chi tiÕn hµnh ®-îc vµo cuèi th¸ng do
trong th¸ng kÕ to¸n kh«ng ghi sæ. T¸c dông cña kÕ to¸n trong c«ng t¸c qu¶n lý bÞ
h¹n chÕ.
Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®-îc ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã
khèi l-îng nghiÖp vô nhËp, xuÊt kh«ng nhiÒu, kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n
vËt liÖu, do vËy kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp, theo dâi t×nh h×nh kÕ to¸n nhËp, xuÊt
hµng ngµy.
1.2.3 Phƣơng pháp sổ số dƣ
Phiếu giao nhận
chứng từ nhập
Chứng từ nhập
Thẻ kho
Sổ số dư
Sổ kế toán
tổng hợp
Bảng lũy kế
nhập - xuất - tồn
vật tư
Phiếu giao nhận
chứng từ xuất
Chứng từ xuất
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu kiểm tra số liệu
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
9
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
- Ở kho: Ngoài các công việc như phương pháp thẻ song song, thủ kho còn phải
làm các công việc sau:
Định kỳ: sau khi thẻ kho, thủ kho phải lập phiếu giao nhận chứng từ theo từng
danh điểm vật tư hoặc từng nhóm vật tư và nộp cho kế toán kèm theo các chứng từ
nhập - xuất vật tư.
Cuối tháng, căn cứ vào thẻ kho, thủ kho ghi số lượng vật tư tồn kho theo
từng danh điểm vật tư vào sổ số dư. Mỗi danh điểm vật tư được ghi vào một dòng
trên sổ số dư. Sổ số được kế toán mở cho từng kho và dùng cho cả năm, ( sổ này
chỉ theo dõi về mặt lượng và tiền tồn mà không theo dõi lượng và tiền nhập - xuất
của vật tư), trước ngày cuối tháng kế toán giao cho thủ kho để ghi sổ. Ghi xong
phải gửi về phòng kế toán để kiểm tra và tính ra thành tiền.
- Ở phòng kế toán:
Định kỳ, nhân viên kế toán phảo xuống kho để kiểm tra việc ghi chép vào tẻ
kho của thủ kho và ký xác nhận số lượng tồn tại từng thời điểm trên thẻ kho.
Định kỳ, sau khi nhận được các chứng từ nhập - xuất vật tư do thủ kho
chuyển đến ( đã được phân loại theo từng danh điểm vật tư), kế toán tiến hành ghi
đơn giá ( thường là đơn giá hạch toán) tính ra thành tiền trên từng chứng từ và ghi
vào phiếu giao nhận chứng từ tương ứng, đồng thời cộng tổng số tiền trên các
phiếu giao nhận chứng từ để ghi vào 1 dòng trên bảng lũy kế nhập - xuất - tồn vật
tư. Sau đó cộng tổng số tiền nhập - xuất trên bảng lũy kế dể tính ra số dư cuối
tháng của từng danh điểm vật tư. Số dư này được dùng để đối chiếu với số dư trên
sổ số dư.
¦u ®iÓm: Tr¸nh ®-îc sù ghi chÐp trïng lÆp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n, gi¶m
bít ®-îc khèi l-îng c«ng viÖc ghi sæ kÕ to¸n do chØ tiªu ghi sæ theo chØ tiªu gi¸ trÞ
vµ theo nhãm, lo¹i vËt liÖu. C«ng viÖc kÕ to¸n tiÕn hµnh ®Òu trong th¸ng, t¹o ®iÒu
kiÖn cung cÊp kÞp thêi tµi liÖu kÕ to¸n phôc vô c«ng t¸c l·nh ®¹o vµ qu¶n lý ë
doanh nghiÖp, thùc hiÖn kiÓm tra, gi¸m s¸t th-êng xuyªn cña kÕ to¸n ®èi víi viÖc
nhËp, xuÊt vËt liÖu hµng ngµy.
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
10
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
Vµ ph-¬ng ph¸p nµy còng cã nh-îc ®iÓm: Do kÕ to¸n chØ ghi sæ theo chØ tiªu
gi¸ trÞ, theo nhãm, lo¹i vËt liÖu nªn qua sè liÖu kÕ to¸n kh«ng thÓ kh«ng nhËn biÕt
®-îc sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m vËt liÖu mµ ph¶i xem sè liÖu trªn thÎ kho.
Ngoµi ra khi ®èi chiÕu, kiÓm tra sè liÖu ë sæ sè d- vµ b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt, tån
kho nÕu kh«ng khíp ®óng th× viÖc kiÓm tra ®Ó ph¸t hiÖn sù nhÇm lÉn, sai sãt trong
viÖc ghi sè sÏ cã nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p vµ tèn nhiÒu c«ng søc.
Ph-¬ng ph¸p sæ sè d- ®-îc ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã khèi
l-îng c¸c nghiÖp vô kinh tÕ (chøng tõ nhËp, xuÊt) vÒ nhËp, xuÊt vËt liÖu diÔn ra th-êng
xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu vµ ®· x©y dùng ®-îc hÖ thèng danh ®iÓm vËt liÖu,
dïng gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n hµng ngµy t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho, yªu cÇu vµ
tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é c¸n bé kÕ to¸n cña doanh nghiÖp t-¬ng ®èi cao.
1.3 Kế toán tổng hợp nguyên vật liệu.
Theo chÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh hiÖn hµnh (theo Q§/15/TC/Q§/C§KT ngµy
20/03/2006), trong mét doanh nghiÖp chØ ®-îc ¸p dông mét trong hai ph-¬ng ph¸p
kÕ to¸n hµng tån kho:
- Ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn
- Ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
1.3.1 Kế toán tổng hợp nguyên vật liệu trong doanh nghiệp kế toán hàng tồn
kho theo phƣơng pháp kê khai thƣờng xuyên.
- Đây là phương pháp được áp dụng phổ biến hiện nay.
- Đặc điểm của phương pháp này: Kế toán thường xuyên phải theo dõi tình
hình biến động nhập, xuất nguyên vật liệu & có thể xác định giá trị hàng tồn kho ở
bất cứ thời điểm nào.
1.3.1.1 Tài khoản sử dụng.
Để hạch toán nguyên vật liệu, kế toán sử dụng các tài khoản sau:
- TK 152 “Nguyên vật liệu”: dùng để phản ánh tình hình hiện Có, biến động
tăng giảm các loại nguyên vật liệu trong kỳ theo giá thực tế.Tài khoản này được
mở chi tiết cho từng loại, nhóm, thứ nguyên vật liệu tùy theo yêu cầu quản lý.
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
11
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
Bªn nî: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm t¨ng gi¸ thùc tÕ cña nguyªn,
vËt liÖu trong kú (mua ngoµi, tù s¶n xuÊt, nhËn gãp vèn, ph¸t hiÖn thõa, ®¸nh gi¸
t¨ng...).
Bªn cã: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm gi¶m nguyªn, vËt liÖu trong kú
theo gi¸ thùc tÕ ( xuÊt dïng, xuÊt b¸n, xuÊt gãp liªn doanh, thiÕu hôt, gi¶m gi¸
®-îc h-ëng...)
D- nî: Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn, vËt liÖu tån kho.
- Tµi kho¶n 151 - Hµng mua ®i ®-êng: Tµi kho¶n nµy dïng theo dâi c¸c lo¹i
nguyªn, vËt liÖu mµ doanh nghiÖp ®· mua hay chÊp nhËn mua, ®· thuéc quyÒn së
h÷u cña doanh nghiÖp nh-ng cuèi th¸ng, ch-a vÒ nhËp kho (kÓ c¶ sè ®ang göi kho
ng-êi b¸n)
Bªn nî: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng ®i ®-êng t¨ng.
Bªn cã: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng ®i ®-êng kú tr-íc ®· nhËp kho hay chuyÓn
giao cho c¸c bé phËn sö dông hoÆc giao cho kh¸ch hµng .
D- nî: Gi¸ trÞ hµng ®ang ®i ®-êng (®Çu vµ cuèi kú).
Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n
liªn quan kh¸c nh- 133, 331, 111, 112...
1.3.1.2 Phương pháp hạch toán.
§èi víi c¸c c¬ së kinh doanh tÝnh thuÕ VAT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ
(thùc hiÖn viÖc mua, b¸n hµng ho¸ cã ho¸ ®¬n, chøng tõ, ghi chÐp ®Çy ®ñ), thuÕ
VAT ®Çu vµo ®-îc t¸ch riªng, kh«ng ghi vµo gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu. Nh- vËy khi
mua hµng, trong tæng gi¸ thanh to¸n ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n, phÇn gi¸ mua ch-a
thuÕ ®-îc ghi t¨ng gi¸ vËt liÖu, cßn phÇn thuÕ VAT ®Çu vµo ®-îc ghi vµo sè ®-îc
khÊu trõ.
§èi víi c¸c ®¬n vÞ tÝnh thuÕ VAT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp (®¬n vÞ ch-a
thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ sæ s¸ch kÕ to¸n, vÒ chøng tõ hoÆc víi c¸c doanh
nghiÖp kinh doanh vµng b¹c), do phÇn thuÕ VAT ®-îc tÝnh vµo gi¸ thùc tÕ vËt liÖu
nªn khi mua vµo, kÕ to¸n ghi vµo tµi kho¶n 152 theo tæng gi¸ thanh to¸n.
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
12
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
Sơ đồ 1.3.1.2.1: Hạch toán Nguyên vật liệu theo phƣơng pháp kê
khai thƣờng xuyên
TK111,112,331...
TK 152
Mua v.l nhËp kho
kho
TK1331
TK 621
XuÊt dïng trùc tiÕp
ThuÕ GTGT
§-îc khÊu trõ
(nÕu cã)
TK 627,641,642,241
TK 151
NhËp v.l ®i ®-êng
XuÊt v.l cho qu¶n lý,
b¸n hµng, ph©n x-ëng,
XDCB
TK 128,222,136
TK 411
V.l cÊp trªn cÊp
Mang v.l ®i gãp vèn,
hay nhËn gãp vèn LD...
cÊp cho cÊp d-íi
TK 154
TK 154
NhËp v.l tù s¶n xuÊt,
XuÊt thuª ngoµi
Thuª ngoµi gia c«ng
gia c«ng
TK 412,1381,632
TK 412,3381
§¸nh gi¸ t¨ng
v.l,
KiÓm kª thõa
v.l
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
§¸nh gi¸ gi¶m
v.l
ThiÕu khi k.kª, thiÕu khi
kiÓm kª thuéc hao hôt
trong ®Þnh møc
13
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
TK 152
TK 311,3388
Vay NH, ®¬n vÞ kh¸c ®Ó
TK 1388
XuÊt v.l cho vay
mua v.l
TK 128,222
TK 632
NhËn l¹i vèn gãp liªn
doanh
XuÊt b¸n
TK 3333,3332
TK 142,242
ThuÕ NK, TT§B v.l NK
XuÊt dïng cho sxkd ph¶i
Ph¶i nép NSNN
Ph©n bæ dÇn
TK 33312
TK 111,112,331…
ThuÕ GTGT v.l NK
Gi¶m gi¸ v.l mua vµo
Ph¶i nép NSNN ( nÕu
kh«ng ®-îc ktrõ
Tr¶ l¹i cho ng-êi b¸n,
CKTM
TK 133
TK 621,627,641, 642,241…
( nÕu cã)
XuÊt dïng sxkd,xdcb, söa
ch÷a lín
Kh«ng sö dông hÕt, nhËp
l¹i kho
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
14
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
1.3.2 Kế toán tổng hợp nguyên vật liệu trong doanh nghiệp kế toán hàng tồn
kho theo phƣơng pháp kiểm kê định kỳ.
- Phương pháp này có đặc điểm: Chỉ theo dõi nghiệp vụ nhập vật liệu còn trị
giá thực tế xuất kho chỉ được tính vào thời điểm cuối kỳ khi có kết quả kiểm kê
cuối kỳ.
Trị giá thực
tế xuất kho
trong kỳ
Trị giá thực
=
tế tồn kho
cuối kỳ
Trị giá thực
+
tế nhập kho
trong kỳ
Trị giá thực
-
tế tồn kho
cuối kỳ
1.3.2.1 Tài khoản sử dụng.
- TK 611 “Mua hµng” (tiÓu kho¶n 6111 - Mua nguyªn, vËt liÖu): Dïng ®Ó
theo dâi t×nh h×nh thu mua, t¨ng, gi¶m nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ.
Bªn nî: Ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ nguyªn, vËt liÖu tån ®Çu kú vµ t¨ng thªm trong kú.
Bªn cã: Ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng, xuÊt b¸n, thiÕu hôt... trong kú vµ
tån kho cuèi kú.
TK 6111 cuèi kú kh«ng cã sè d- vµ th-êng ®-îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i vËt t-.
- TK 152 “Nguyªn liÖu, vËt liÖu”:
Bªn nî: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho cuèi kú.
Bªn cã: KÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú.
D- nî: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho.
- TK 151 “Hµng mua ®ang ®i trªn ®-êng”:
Bªn nî: Gi¸ thùc tÕ hµng ®ang ®i ®-êng cuèi kú.
Bªn cã: KÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ hµng ®ang ®i ®-êng ®Çu kú.
D- nî: Gi¸ thùc tÕ hµng ®ang ®i ®-êng.
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
15
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n
kh¸c cã liªn quan nh- 133, 331, 111, 112... C¸c tµi kho¶n nµy cã néi dung vµ kÕt
cÊu gièng nh- ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn.
1.3.2.2 Phương pháp hạch toán.
§Çu kú: c¨n cø gi¸ thùc tÕ vËt liÖu ®ang ®i ®-êng vµ tån kho ®Çu kú kÕt
chuyÓn vµo tµi kho¶n 611. Trong kú: Khi mua vËt liÖu, c¨n cø vµo c¸c ho¸ ®¬n,
chøng tõ liªn quan, kÕ to¸n ghi sæ ph¶n ¸nh trùc tiªp vµo tµi kho¶n 611.
Cuèi kú: c¨n cø kÕt qu¶ kiÓm kª, kÕ to¸n kÕt chuyÓn gi¸ trÞ vËt liÖu ch-a sö
dông vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ xuÊt dïng. §Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng cña tõng
lo¹i cho s¶n xuÊt, kÕ to¸n ph¶i kÕt hîp víi kÕ to¸n chi tiÕt míi cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc
do kÕ to¸n tæng hîp kh«ng theo dâi xuÊt liªn tôc.
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
16
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
Sơ đồ 1.3.2.2.1: Hạch toán Nguyên vật liệu theo phƣơng pháp kiểm kê
định kỳ
TK 152
TK 611
TK 152
Trị giá v.l tồn cuối kỳ
Trị giá v.l tồn đầu kỳ
TK 111,112,331
TK 111,112,331
Mua nhập kho trong kỳ
Giảm giá hàng mua,
Hàng mua trả lại, cktm
TK 133
TK 133
Thuế GTGT
(nếu có)
TK 3333
TK 241,142,242,621,627,641,642
Thuế Nk v.l phải nộp nsnn
Cuối kỳ, kết chuyển giá trị v.l
Xuất dùng sxkd, xscb, sửa
chữa lớn TSCĐ
TK 3332
TK 632
Thuế TTĐB v.l NK phải
Cuối kỳ, kết chuyển giá trị
nộp NSNN
v.l xuất kho
TK 33312
Thuế GTGT v.l NK
TK 133
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
17
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
1.4 Tổ chức sổ kế toán nguyên vật liệu trong doanh nghiệp
Các doanh nghiệp có thể lựa chọn vân dụng hình thức kế toán cho phù hợp với
đặc điểm quy mô hoạt động của doanh nghiệp dựa trên 5 hình thức sổ kế toán sau:
- Hình thức nhật ký sổ cái.
- Hình thức chứng từ ghi sổ.
- Hình thức nhật ký chứng từ.
- Hình thức nhật ký chung.
- Hình thức kế toán máy.
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký – Chứng từ tại doanh nghiệp:
CHỨNG TỪ GỐC
BẢNG PHÂN BỔ
BẢNG KÊ
NK – CHỨNG TỪ
SỐ THẺ KT
CHI TIẾT
SỔ CÁI
BẢNG TỔNG
HỢP CHI TIẾT
Ghi hàng ngày
BÁO CÁO KẾ TOÁN
Ghi cuối tháng
Đối chiếu kiểm tra số liệu
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
18
Trường ĐHDL Hải Phòng
Khóa luận tốt nghiệp
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký - Chứng từ:
Hàng ngày căn cứ vào các chứng từ kế toán đã được kiểm tra lấy số liệu ghi trực
tiếp vào các Nhật ký - Chứng từ hoặc Bảng kê, sổ chi tiết có liên quan.
Đối với các loại chi phí sản xuất, kinh doanh phát sinh nhiều lần hoặc mang tính
chất phân bổ, các chứng từ gốc trước hết được tập hợp và phân loại trong các
bảng phân bổ, sau đó lấy số liệu kết quả của bảng phân bổ ghi vào các Bảng kê
và Nhật ký - Chứng từ có liên quan.
Đối với các Nhật ký - Chứng từ được ghi căn cứ vào các Bảng kê, sổ chi tiết thì
căn cứ vào số liệu tổng cộng của bảng kê, sổ chi tiết, cuối tháng chuyển số liệu
vào Nhật ký - Chứng từ.
Cuối tháng khoá sổ, cộng số liệu trên các Nhật ký - Chứng từ, kiểm tra, đối
chiếu số liệu trên các Nhật ký - Chứng từ với các sổ, thẻ kế toán chi tiết, bảng
tổng hợp chi tiết có liên quan và lấy số liệu tổng cộng của các Nhật ký - Chứng
từ ghi trực tiếp vào Sổ Cái.
Đối với các chứng từ có liên quan đến các sổ, thẻ kế toán chi tiết thì được ghi
trực tiếp vào các sổ, thẻ có liên quan. Cuối tháng, cộng các sổ hoặc thẻ kế toán
chi tiết và căn cứ vào sổ hoặc thẻ kế toán chi tiết để lập các Bảng tổng hợp chi
tiết theo từng tài khoản để đối chiếu với Sổ Cái.
Số liệu tổng cộng ở Sổ Cái và một số chỉ tiêu chi tiết trong Nhật ký - Chứng từ,
Bảng kê và các Bảng tổng hợp chi tiết được dùng để lập báo cáo tài chính.
Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký - Chứng từ (NKCT)
Tập hợp và hệ thống hoá các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo bên Có của các tài
khoản kết hợp với việc phân tích các nghiệp vụ kinh tế đó theo các tài khoản
đối ứng Nợ.
Kết hợp chặt chẽ việc ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo trình tự thời
gian với việc hệ thống hoá các nghiệp vụ theo nội dung kinh tế (theo tài khoản).
Kết hợp rộng rãi việc hạch toán tổng hợp với hạch toán chi tiết trên cùng một sổ
kế toán và trong cùng một quá trình ghi chép.
Sinh viên: Nguyễn Hồng Ly- QT 1003K
19
- Xem thêm -