ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
Formatted: Width: 8.27", Height: 11.69"
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o--------
VŨ THỊ QUỲNH NGÂN
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ
Formatted: Font color: Auto
THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Formatted: Font: 25 pt
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
Hà Nội – 2014
3
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o--------
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
VŨ THỊ QUỲNH NGÂN
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ
THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 01
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ VĂN CHIẾN
XÁC NHẬN CỦA
CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN
Formatted: Font: 19 pt, Bold, Not Italic, Font
color: Auto
Formatted: Font: 22 pt
Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt
Formatted
Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt
Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt
Ts. Lê Văn Chiến
PGS.TS. Lê Danh Tốn
3
Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt
Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt
...
Hà Nội – 2014
3
Formatted: Line spacing: 1.5 lines
MỤC LỤC
Formatted: Font color: Auto
Error! Hyperlink reference not valid.TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ 111
Error! Hyperlink reference not valid.LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
111
Error! Hyperlink reference not valid.Hà Nội – 2014
111
Error! Hyperlink reference not valid.TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ 222
Error! Hyperlink reference not valid.Chuyên ngành: Quản lý kinh tế 222
Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt,
No underline, Font color: Auto
Formatted: TOC Heading, Justified, Line
spacing: 1.5 lines
Formatted: TOC Heading, Justified, Line
spacing: 1.5 lines, Tab stops: Not at 6.1"
Formatted: TOC Heading, Justified, Line
spacing: 1.5 lines
Formatted: TOC Heading, Justified, Line
spacing: 1.5 lines, Tab stops: Not at 6.1"
Error! Hyperlink reference not valid.Mã số: 60 34 01 222
Error! Hyperlink reference not valid.MỤC LỤC
433
Formatted: TOC Heading, Justified, Line
spacing: 1.5 lines
DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮTanh mục những từ viết tắt........................... iii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂUanh mục các bảng biểu .................................... iiiiiii
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼanh mục các hình vẽ ............................................ viiiiii
LỜI MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 111
Error! Hyperlink reference not valid.CHƢƠNG 1 ...................... 877CHƢƠNG 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI ............................ 877
1.1. Bảo hiểm xã hội và thu Bảo hiểm xã hội ......................................................877
Formatted: Justified, Space After: 0 pt, Line
spacing: 1.5 lines
1.1.1. Bảo hiểm xã hội ......................................................................................877
1.1.2. Thu Bảo hiểm xã hội .........................................................................141313
1.2. Quản lý thu Bảo hiểm xã hội ..................................................................181616
1.2.1. Khái niệm quản lý thu Bảo hiểm xã hội ...........................................181616
1.2.2. Mục tiêu quản lý thu Bảo hiểm xã hội ..............................................181717
1.2.3. Nội dung quản lý thu Bảo hiểm xã hội .............................................211919
1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thu Bảo hiểm xã hội ................333031
1.2.5. Tiêu chí đánh giá kết quả hoạt động quản lý thu Bảo hiểm xã hội ..363334
Error! Hyperlink reference not valid.CHƢƠNG 2 ............... 393536:CHƢƠNG 2:
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO
HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ HÀ NỘI........................................................... 393536
2.1. Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội ........................................................393536
3
Formatted: Justified, Space After: 0 pt, Line
spacing: 1.5 lines
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội
....................................................................................................................393536
2.1.2. Chức năng của Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội.........................413738
2.1.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội ........423738
2.1.4. Cơ cấu tổ chức Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội.........................433940
2.2. Thực trạng thu Bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội
.......................................................................................................................454041
2.3. Thực trạng quản lý thu Bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội
.......................................................................................................................504546
2.3.1. Lập kế hoạch thu Bảo hiểm xã hội ...................................................504546
2.3.2.Tổ chức thực hiện kế hoạch thu Bảo hiểm xã hội .............................625657
Error! Hyperlink reference not valid.- Đối với các đơn vị lần đầu tham gia
Formatted: Justified
BHXH, hướng dẫn đơn vị kê khai 02 bản “đăng kí tham gia BHXH bắt buộc”, 02
bản “Danh sách người lao động tham gia BHXH bắt buộc”, giấy phép đăng ký
kinh doanh của Sở đầu tư kế hoạch đầu tư cấp, đăng kí thang bảng lương doanh
nghiệp do Sở lao động thương binh và xã hội cấp, bảng lương, bảng chấm công
của toàn đơn vị, cùng toàn bộ hồ sơ gốc của các lao động có tên trong bảng lương
của đơn vị. Mỗi người lao động, căn cứ vào hồ sơ gốc của mình, kê khai 03 bản
“Tờ khai tham gia BHXH bắt buộc” (mẫu 01aTBH) nộp cho người sử dụng lao
động. Với người lao động đã có sổ thì có trách nhiệm nộp sổ BHXH đã được chốt
quá trình tham gia đơn vị cũ với người sử dụng lao động. Người sử dụng lao động
sau khi kiểm tra, đối chiếu tờ khai 01aTBH của từng người lao động có trách
nhiệm kí xác nhận và chịu trách nhiệm về những nội dung trong tờ khai đối với cơ
quan BHXH và trước pháp luật. ........................................................................696162
Error! Hyperlink reference not valid.Đơn vị: Triệu đồng..............................706364
Error! Hyperlink reference not valid.Nguồn: Phòng tổng hợp thu BHXH thành
phố Hà Nội ........................................................................................................706364
Error! Hyperlink reference not valid.Đơn vị: Triệu đồng..............................716465
22.3.3. Kiểm tra đánh giá hoạt động thu Bảo hiểm xã hội ........................736666
3
Formatted: Justified, Space After: 0 pt, Line
spacing: 1.5 lines
Error! Hyperlink reference not valid.Đơn vị tính: Lần ................................766869
2.4. Đánh giá quản lý thu Bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội
Formatted: Justified
Formatted: Justified, Space After: 0 pt, Line
spacing: 1.5 lines
.......................................................................................................................776970
2.4.1. Đánh giá quản lý thu Bảo hiểm xã hội của Bảo hiểm xã hội thành phố
Hà Nội ........................................................................................................776970
2.4.2. Tồn tại trong quản lýí thu Bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành phố
Hà Nội ........................................................................................................857778
2.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại trong quản lý thu Bảo hiểm xã hội887980
Error! Hyperlink reference not valid.* Nguyên nhân phía ngƣời lao động
........................................................................................................................... 908182
Error! Hyperlink reference not valid.CHƢƠNG 3 ................ 938384CHƢƠNG 3:
HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI
THÀNH PHỐ HÀ NỘI ..................................................................................... 938384
3.1. Phƣơng hƣớng hoàn thiện quản lý thu Bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội
Formatted: Justified, Space After: 0 pt, Line
spacing: 1.5 lines
thành phố Hà Nội ...........................................................................................938384
3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý thu Bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành
phố Hà Nội .....................................................................................................948485
3.2.1. Lập kế hoạch thu Bảo hiểm xã hội ...................................................948485
3.2.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch thu Bảo hiểm xã hội ..........................1009091
3.2.3. Kiểm tra đánh giá hoạt động thu Bảo hiểm xã hội ........................1059596
3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp hoàn thiện quản lý thu Bảo hiểm xã hội tại Bảo
hiểm thành phố Hà Nội ................................................................................1069697
3.3.1. Đối với Nhà nước ...........................................................................1069697
3.3.2. Đối với Bảo hiểm xã hội Việt Nam .................................................1089899
KẾT LUẬN .................................................................................................111101102
TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................113103104
Formatted: Justified, Space After: 0 pt, Line
spacing: 1.5 lines
Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt
Formatted: Font color: Auto
3
Formatted: Tab stops: 1.36", Left
3
DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT
Formatted: No underline, Font color: Auto,
English (United States)
Formatted
STT
Từ viết tắtKý hiệu
Nguyên nghĩa
1
BHXH
Bảo hiểm xã hội
2
BHYT
Bảo hiểm y tế
3
DNNN
Doanh nghiệp nhà nƣớc
4
DNNQD
5
DNĐTNN
6
HCSN
Doanh nghiệp ngoài quốc doanh
Doanh nghiệp có vốn đầu tƣ nƣớc ngoài
Hành chính sự nghiệp
Formatted: Font color: Auto, English (United
States)
Formatted: Space After: 0 pt
Formatted: Font: No underline, Font color:
Auto
Formatted: Space Before: 6 pt, After: 0 pt
Formatted: Font: Times New Roman
Formatted: Font: No underline, Font color:
Auto
Formatted: Font: Times New Roman
Formatted: Font: No underline, Font color:
Auto
Formatted: Font: Times New Roman
Formatted: Font: Not Bold, No underline,
Font color: Auto
Formatted: Space Before: 6 pt, After: 0 pt
Formatted: Font: Times New Roman
Sơ đồ 1.1. Mô hình tổ chức thu BHXH bắt buộc hiện nay .............................................................. 28
Formatted: Font: Times New Roman
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu bộ máy Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội ....................................................... 41
Formatted: Font: Not Bold, No underline,
Font color: Auto
Bảng 2.1: Tổng hợp số thu BHXH của BHXH thành phố Hà Nội (2007-2013) ............................. 42
Formatted: Space Before: 6 pt, After: 0 pt
Bảng 2.2: Tình hình lập và giao kế hoạch thu BHXH của BHXH................................................... 48
Formatted: Font: Times New Roman
thành phố Hà Nội (2007-2013) ........................................................................................................ 48
Bảng 2.3: Cơ cấu lao động tham gia BHXH tại BHXH TP Hà Nội ................................................ 49
Formatted: Font: Times New Roman
Formatted: Space After: 0 pt
Field Code Changed
(2007 - 2013).................................................................................................................................... 49
Formatted: Font color: Auto
Bảng 2.4: Cơ cấu đơn vị tham gia BHXH tại BHXH thành phố Hà Nội ......................................... 51
Formatted: Font color: Auto
(2007 - 2013).................................................................................................................................... 51
Bảng 2.5: Tình hình biến động đối tƣợng tham gia BHXH ............................................................. 53
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font color: Auto
tại BHXH thành phố Hà Nội (2007 – 2013) .................................................................................... 53
Formatted: Font color: Auto
Bảng 2.6: Cơ cấu cán bộ BHXH của BHXH thành phố Hà Nội (2007 – 2013) .............................. 58
Formatted: Font color: Auto
Sơ đồ 2.2 Bộ máy quản lý thu BHXH thành phố Hà Nội ................................................................ 59
Sơ đồ 2.3 Quy trình chi tiết tổ chức quản lý thu BHXH .................................................................. 62
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Bảng 2.7: Kết quả thu BHXH của BHXH thành phố Hà Nội (2007 - 2013) ................................... 64
Formatted: Font color: Auto
Bảng 2.8: Kết quả thu BHXH theo khối loại hình quản lý của ........................................................ 65
Formatted: Font color: Auto
BHXH thành phố Hà Nội (2007 - 2013) .......................................................................................... 65
Bảng 2.9: Tổng hợp số nợ đóng BHXH của BHXH thành phố Hà Nội qua các năm (2007 – 2013)
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font color: Auto
.......................................................................................................................................................... 68
Formatted: Font color: Auto
Bảng 2.10: Tình hình kiểm tra doanh nghiệp đóng BHXH trên ...................................................... 69
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font color: Auto
i
địa bàn thành phố Hà Nội (2007- 2013)........................................................................................... 69
Formatted: Font color: Auto
Bảng 2.11: Kết quả thu hồi nợ đọng BHXH của BHXH thành phố Hà Nội (2007 - 2013) ............. 70
Formatted: Font color: Auto
Bảng 2.12: Báo cáo tổng hợp số tiền thu BHXH của BHXH thành phố Hà Nội so với kế hoạch thu
Formatted: Font color: Auto
đƣợc giao (2007 – 2013) .................................................................................................................. 71
Bảng 2.13: Kết quả thực hiện thu BHXH so với Kế hoạch thu BHXH đƣợc giao (2007 – 2013)... 73
Formatted: Font color: Auto
Bảng 2.14: Tình hình nợ đọng BHXH tại BHXH thành phố Hà Nội .............................................. 74
Formatted: Font color: Auto
(2007 - 2013).................................................................................................................................... 74
Formatted: Font color: Auto
Bảng 2.15: Cơ cấu nợ đọng tiền BHXH tại BHXH thành phố Hà Nội ............................................ 75
Formatted: Font color: Auto
(2007 – 2013) ................................................................................................................................... 75
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font color: Auto
ii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Space After: 0 pt
Formatted: Font: 13 pt
STT
Số
Nội dung
hiệuBảng
Trang
Formatted Table
Tổng hợp số thu BHXH của BHXH thành phố Hà Nội
1
Bảng 2.1
2
Bảng 2.2
Tình hình lập và giao kế hoạch thu BHXH của BHXH
47
3
Bảng 2.3
Cơ cấu lao động tham gia BHXH tại BHXH TP Hà Nội
48
4
Bảng 2.4
Cơ cấu đơn vị tham gia BHXH tại BHXH thành phố Hà Nội
(2007-2013)
41
Bảng 2.5
thành phố Hà Nội (2007 – 2013)
Formatted: Space Before: 4 pt, After: 0 pt,
Line spacing: Multiple 1.4 li
Formatted: Font: 13 pt
Formatted
...
Formatted: Font: 13 pt
Formatted
...
Formatted: Font: 13 pt, Condensed by 0.3 pt
Formatted: Font: 13 pt
Formatted
Tình hình biến động đối tƣợng tham gia BHXH tại BHXH
5
Formatted: Space Before: 4 pt, After: 0 pt,
Line spacing: Multiple 1.4 li
...
Formatted: Font: 13 pt
50
Formatted
...
Formatted: Font: 13 pt
Formatted: Font: 13 pt, No underline
6
Bảng 2.6
Cơ cấu cán bộ BHXH của BHXH thành phố Hà Nội (2007 – 2013)
52
7
Bảng 2.7
Kết quả thu BHXH của BHXH thành phố Hà Nội (2007 - 2013)
57
8
Bảng 2.8
Kết quả thu BHXH theo khối loại hình quản lý của BHXH thành
phố Hà Nội (2007 - 2013)
Formatted
...
Formatted: Font: 13 pt
Formatted
...
Formatted: Font: 13 pt
64
Formatted
...
Formatted
...
Formatted: Font: 13 pt, Condensed by 0.8 pt
9
Bảng 2.9
Tổng hợp số nợ đóng BHXH của BHXH thành phố Hà
Nội qua các năm (2007 – 2013)
67
Formatted: Font: 13 pt
Formatted
...
Formatted: Font: 13 pt, Condensed by 0.7 pt
10
11
12
Bảng 2.10
Bảng 2.11
Bảng 2.12
13
Bảng 2.13
14
Bảng 2.14
Tình hình kiểm tra doanh nghiệp đóng BHXH trên địa bàn
thành phố Hà Nội (2007- 2013)
Kết quả thu hồi nợ đọng BHXH của BHXH thành phố Hà Nội
(2007 - 2013)
Báo cáo tổng hợp số tiền thu BHXH của BHXH thành phố
Hà Nội so với kế hoạch thu đƣợc giao (2007 – 2013)
Kết quả thực hiện thu BHXH so với Kế hoạch thu BHXH
đƣợc giao (2007 – 2013)
Tình hình nợ đọng BHXH tại BHXH thành phố Hà Nội
68
Formatted: Font: 13 pt
Formatted
69
Formatted: Font: 13 pt
Formatted
...
Formatted
...
Formatted: Font: 13 pt
70
Formatted
...
Formatted: Font: 13 pt
Formatted
72
Formatted
73
...
Formatted: Font: 13 pt
...
Formatted: Font: 13 pt
Formatted
Formatted: Font: 13 pt
iii
...
Formatted: Font: 13 pt
...
15
Bảng 2.15
Cơ cấu nợ đọng tiền BHXH tại BHXH thành phố Hà Nội
(2007 – 2013)
74
Formatted: TOC 5, Left, Space Before: 4 pt,
Line spacing: Multiple 1.4 li, Adjust space
between Latin and Asian text, Adjust space
between Asian text and numbers
Formatted: Space Before: 4 pt, Line spacing:
Multiple 1.4 li
Formatted: Font: 13 pt
Formatted: Space Before: 4 pt, Line spacing:
Multiple 1.4 li
Formatted: Font color: Auto
iv
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒHÌNH VẼ
Formatted: Space After: 0 pt
STT
Số hiệuSơ
Nội dung
Trang
Formatted: Font: 13 pt
Formatted: Space After: 0 pt
đồ
Sơ đồ
1
Mô hình tổ chức thu BHXH bắt buộc hiện nay
1.1Hình
27
Formatted: Space After: 0 pt
Formatted: Font: 13 pt
2.1
Sơ đồ
2
Cơ cấu bộ máy Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội
2.1Hình
40
Formatted: Space After: 0 pt
Formatted: Font: 13 pt
2.2
Sơ đồ
3
Bộ máy quản lý thu BHXH thành phố Hà Nội
2.2Hình
58
Formatted: Space After: 0 pt
Formatted: Font: 13 pt
2.3
Sơ đồ
4
Quy trình chi tiết tổ chức quản lý thu BHXH
2.3Hình
61
Formatted: Space After: 0 pt
Formatted: Font: 13 pt
2.4
Formatted: TOC 5, Left, Line spacing: single,
Tab stops: Not at 0"
v
Lìn Mìn 2LỜI MỞ ĐẦU
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Heading 1, Left, Line spacing:
single, Tab stops: Not at 0"
Formatted: Width: 8.27", Height: 11.69"
1. Lý do chọn đề tài
Nền kinh tế Việt Nam đang trên con đƣờng hội nhập và phát triển cùng với sự
phát triển của kinh tế thế giới. Trong những năm gần đây, phát triển kinh tế thị
trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa đã đem lại cho đất nƣớc ta những biến đổi sâu
sắc về kinh tế - xã hội nhƣ kinh tế tăng trƣởng nhanh, cơ cấu kinh tế chuyển dịch
theo hƣớng tiến bộ, thu nhập bình quân của ngƣời lao động ngày càng cao, đời sống
kinh tế xã hội của nhân dân có sự cải thiện rõ rệt…
Song, cũng do tác động của kinh tế thị trƣờng và hội nhập kinh tế quốc tế, nhiều
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.1 pt
vấn đề xã hội mới nảy sinh và ngày càng phức tạp. Tình trạng phân hóa giàu nghèo,
sự bất bình đẳng trong thu nhập ngày càng rõ rệt, tạo ra khoảng cách thu nhập ngày
càng lớn, làm mầm mống cho những bất ổn định trong xã hội. Quá trình chuyển dịch
cơ cấu kinh tế dẫn đến hàng triệu lao động nông nghiệp mất đất, di chuyển từ nông
thôn ra thành thị tìm kiếm việc làm và phải chấp nhận cuộc sống bấp bênh đầy rủi ro.
Nguy cơ thất nghiệp, bệnh tật, ốm đau đang đe dọa một bộ phận không nhỏ ngƣời lao
động nhất là lao động phổ thông trong hoàn cảnh khủng hoảng kinh tế đang diễn ra
trong phạm vi toàn cầu. Đói nghèo đƣợc thu hẹp nhƣng tái nghèo vẫn đang là nguy
cơ đối với hàng chục triệu ngƣời. Hậu quả của tình trạng xã hội trên đã và đang cản
trở sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc, gây khó khăn cho việc thực hiện mục
tiêu dân giàu, nƣớc mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Trƣớc tình hình đó, những năm qua Đảng và nhà nƣớc ta đã ban hành nhiều
chủ trƣơng, chính sách nhằm giải quyết vấn đề xã hội nói chung, vấn đề an sinh xã
hội nói riêng. Trong đó chính sách Bảo hiểm xã hội (BHXH) đã phát huy vai trò trụ
cột trong hệ thống an sinh xã hội, góp phần tích cực vào việc ổn định xã hội, nâng
cao chất lƣợng lao động, bảo đảm sự bình đẳng về vị thế xã hội của ngƣời lao động
trong các thành phần kinh tế khác nhau, thúc đẩy sản xuất phát triển.
Để ngành BHXH phát triển và lớn mạnh thì công tác thu BHXH và quản lý
thu BHXH có vị trí hết sức quan trọng, bởi lẽ thu BHXH là yếu tố đóng vai trò then
1
Formatted: Condensed by 0.1 pt
chốt trong việc tạo lập quỹ BHXH. Quỹ BHXH là một quỹ tiền tệ tập trung, nằm
ngoài ngân sách nhà nƣớc, dùng để chi trả các chế độ BHXH cho ngƣời lao động và
duy trì hoạt động của bộ máy BHXH. Hiện nay đối tƣợng tham gia BHXH, phạm vi
BHXH ngày càng đƣợc mở rộng, nhiều đơn vị tìm mọi cách để trốn tránh trách
nhiệm tham gia BHXH cho ngƣời lao động của đơn vị mình, nợ đọng BHXH diễn
ra theo chiều hƣớng xấu, cá biệt có nhiều đơn vị lạm dụng quỹ BHXH, tiền đóng
BHXH của ngƣời lao động làm vốn sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh của
đơn vị mình, gây ra nhiều khó khăn cho việc quản lý thu BHXH và làm giảm hiệu
quả hoạt động của cơ quan BHXH trong công tác thu nộp nói riêng và trong công
tác cân bằng thu chi nói chung. Thực trạng này có thể ảnh hƣởng trực tiếp đến sự
tồn tại và phát triển sự nghiệp BHXH.
Hà Nội là thành phố lớn của cả nƣớc, tập trung nhiều thành phần lao động
khác nhau, ngày càng có nhiều công ty, doanh nghiệp mở rộng phát triển. Để Hà
Nội thực hiện tốt mục tiêu an sinh xã hội thì việc quản lý thu BHXH của BHXH
thành phố Hà Nội có vai trò hết sức quan trọng.
Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của vấn đề này, tác giả đã chọn đề tài nghiên
cứu “Hoàn thiện công tác quản lý thu Bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành
phố Hà Nội” một vấn đề liên quan trực tiếp đến lợi ích ngƣời lao động, từ đây có
thể góp phần trong việc dần hoàn thiện hệ thống hành lang pháp lý về công tác quản
lý thu BHXH tại cơ quan BHXH thành phố Hà Nội.
2. Tình hình nghiên cứu
Ở trong nƣớc, vấn đề quản lý nhà nƣớc về BHXH tại các cơ quan BHXH
Việt Nam, cơ quan BHXH ở Hà Nội và các tỉnh thành khác đã có nhiều bài viết,
nhiều công trình nghiên cứu của các tác giả ở các góc độ khác nhau. Dƣới đây giới
thiệu một số công trình tiêu biểu:
- Thực trạng thu nộp quỹ BHXH và một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả thu
nộp quỹ Bảo hiễm xã hội Việt Nam hiện nay, Luận văn tốt nghiệp của Nông Hữu
Tùng, Đại học Kinh tế Quốc dân, 2000. Đề tài nghiên cứu đã nêu lên thực trạng
2
công tác thu nộp quỹ BHXH Việt Nam trong giai đoạn từ năm 1995 đến 2000 và
đƣa ra các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả thu nộp quỹ BHXH.
- Hoàn thiện pháp luật về quản lý thu, chi BHXH, Luận văn tốt nghiệp của Phạm
Thị Quế, Đại học Luật Hà Nội, 2004. Luận văn đã nghiên cứu thực trạng pháp luật
về quản lý thu, chi BHXH ở nƣớc ta qua từng thời kỳ để rút ra mặt đƣợc, mặt chƣa
đƣợc, nguyên nhân, đƣa ra định hƣớng và một số giải pháp cơ bản nhằm góp phần
hoàn thiện pháp luật về quản lý thu, chi BHXH ở nƣớc ta đến năm 2010, trong đó
tập trung vào các giải pháp: Đổi mới phƣơng thức quản lý thu, chi BHXH; đẩy
mạnh hoạt động đầu tƣ, tăng trƣởng quỹ và sử dụng có hiệu quả công nghệ thông
tin vào hoạt động quản lý thu, chi BHXH. Các giải pháp trên đòi hỏi phải đƣợc thực
hiện đồng bộ và thƣờng xuyên, chỉ có nhƣ vậy, việc tổ chức thực hiện chế độ chính
sách BHXH nói chung và pháp luật về quản lý thu, chi BHXH nói riêng mới đạt
đƣợc những kết quả nhƣ mong muốn.
- Biện pháp quản lý và chống thất thu BHXH trên địa bàn Quận 12, Tp Hồ Chí Minh,
Luận văn tốt nghiệp của Nguyễn Thị Kim Nga, Đại học Kinh tế Tp Hồ Chí Minh,
2007. Đề tài đã đề xuất các biện pháp chống thất thu BHXH, nhiều lao động đƣợc
hƣởng các chế độ BHXH cao hơn, giảm đƣợc gánh nặng cho gia đình và cho xã hội khi
có rủi ro, ốm đau, già yếu, nâng cao chất lƣợng an sinh xã hội. Dựa trên những phân
tích đánh giá về thực trạng thu BHXH trên địa bàn Quận 12, luận văn đã đóng góp hệ
thống các biện pháp khả thi mang ý nghĩa thực tiễn cao nhằm tăng số lao động đƣợc
tham gia BHXH, tăng mức thụ hƣởng từ các chế độ, chính sách BHXH của ngƣời lao
động, góp phần làm tăng số thu, hoàn thiện công tác quản lý thu trên địa bàn quận.
- Hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý BHXH thành phố Hà Nội, Luận văn tốt
nghiệp của Vũ Minh Phƣơng, Đại học Kinh tế quốc dân, 2009. Đề tài đã đƣa ra thực
trạng bộ máy tổ chức của BHXH thành phố Hà Nội, ƣu điểm và nhƣợc điểm. Từ đó
đƣa ra những giải pháp cụ thể, có tính khả thi nhằm đổi mới bộ máy tổ chức của
BHXH thành phố Hà Nội.
Các đề tài nghiên cứu trên đã hƣớng vào nghiên cứu, làm rõ bộ máy quản lý,
tình trạng thu nộp quỹ, pháp luật về quản lý thu BHXH trên các địa bàn.
3
Formatted: Condensed by 0.2 pt
Ngoài ra, có thể kể một số công trình nghiên cứu tiêu biểu có liên quan tới
Formatted: Line spacing: Multiple 1.4 li
BHXH nhƣ:
- Nghiên cứu xây dựng luận cứ khoa học cơ bản để hoàn thiện hệ thống BHXH ở
Việt Nam, Đề tài cấp ngành của Nguyễn Huy Ban, nghiệm thu năm 2001.
- Cơ sở khoa học hoàn thiện quản lý hành chính hoạt động BHXH ở Việt Nam, Đề
tài cấp ngành của Trần Xuân Vinh, nghiệm thu năm 2001.
- Hoạt động của BHXH trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam, Đề tài cấp ngành
của Nguyễn Việt Thịnh, nghiệm thu năm 2001.
Các công trình nghiên cứu, bài viết trên đã hƣớng vào nghiên cứu, làm rõ mô hình tổ
chức của BHXH Việt Nam, công tác đào tạo, bồi dƣỡng, sử dụng đội ngũ cán bộ, công
chức BHXH Việt Nam. Đây là nguồn tài liệu tham khảo có giá trị trong triển khai nghiên
cứu quản lý thu BHXH tại cơ quan BHXH thành phố Hà Nội hiện nay.
Bên cạnh các nghiên cứu thì những năm gần đây, hệ thống văn bản pháp luật về
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.4 pt
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.4 pt
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.4 pt
Formatted: Condensed by 0.4 pt
BHXH cũng đã có những thay đổi đáng kể, Chính phủ và BHXH Việt Nam đã ban
hành nhiều văn bản về tổ chức và hoạt động BHXH nhƣ: Nghị định 152/2006/NĐCP ngày 22/6/2006 của Chính phủ Hướng dẫn một số điều của Luật BHXH; Quyết
định 51/2007/QĐ_BTC ngày 22/6/2007 của Bộ tài chính và các văn bản hƣớng dẫn
của BHXH Việt Nam, về việc ban hànhg chế độ Kế toán BHXH; Quyết định số
902/QĐ-BHXH ngày 26/6/2007 Về quản lý thu BHXH, bảo hiểm y tế bắt buộc;
Quyết định số 1111/QĐ-BHXH ngày 25/10/2011 của Tổng Giám đốc BHXH Việt
Nam Về việc ban hành quản lý thu BHXH, bảo hiểm y tế; quản lý sổ BHXH, thẻ bảo
hiểm y tế. Những văn bản trên là cơ sở pháp lý mang tính lý luận cho việc triển khai
Formatted: Indent: Left: 0.25", Line spacing:
Multiple 1.4 li, No bullets or numbering
nghiên cứu BHXH Thành phố Hà Nội hiện nay.
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.2 pt
Tất cả các nghiên cứu và văn bản pháp lý trên sẽ là những tài liệu tham khảo tốt
để tác giả hoàn thành luận văn của mình.
Formatted: Line spacing: Multiple 1.4 li, No
bullets or numbering
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.2 pt
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.2 pt
* Mục tiêu
Nghiên cứu công tác quản lý thu BHXH tại BHXH thành phố Hà Nội., Từqua
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.2 pt
đó đƣa ra những phƣơngịnh hƣớng cho việc xây dựng và giải pháp, hoàn thiện quản lý
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.2 pt
thu BHXH tại BHXH thành phố Hà Nội trong thời gian tới. các chính sách có
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.2 pt
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.2 pt
4
* liên quan đến việc quản lý BHXH tại BHXH thành phố Hà Nội nói riêng và
BHXH Việt Nam nói chung.
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.2 pt
Formatted: Bulleted + Level: 1 + Aligned at:
0.25" + Indent at: 0.5"
Nhiệm vụ nghiên cứu
Formatted: Condensed by 0.2 pt
Để đạt đƣợc mục tiêu trên, luận văn sẽ đi sâu giải quyết những nhiệm vụ sau:
- Khái quát và hệ thống lại những lý thuyết liên quan đến thu và quản lý thu BHXH.
- Phân tích, đánh giá tình hình công tác quản lý thu BHXH tại BHXH thành
phố Hà Nội, đi sâu phân tích làm rõ những vấn đề về đối tƣợng thu BHXH, mức thu
BHXH, phƣơng thức thu BHXH, tình hình nợ đọng BHXH và công tác tổ chức thực
hiện kế hoạch thu BHXH, công tác kiểm tra quản lý thu BHXH, đánh giá những ƣu,
khuyết điểm và tìm ra nguyên nhân của nó.
- Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thu BHXH tại BHXH
thành phố Hà Nội trong thời gian tới, góp phần hoàn thiện chính sách về vấn đề
quản lý thu BHXH tại các cơ quan BHXH tại Việt Nam.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
Đối tượng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là công tácác hoạt động quản lý thu BHXH tại
BHXH thành phố Hà Nội..
Phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ nghiên cứu về quản lý thu BHXH trên địa bàn thành phố Hà Nội
từ 2007 đến nay. Nội dung nghiên cứu chỉ đi sâu về quản lý thu BHXH bắt buộc.
Các nội dung khác nhƣ: quỹ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế, chi
BHXH, các chế độ chính sách BHXH không đề cập tới trong đề tài này hoặc chỉ
đƣợc sử dụng nhƣ những căn cứ để so sánh.
Thời gian nghiên cứu
Khoảng thời gian đề tài lấy để nghiên cứu từ năm 2007 (khi luật BHXH có
hiệu lực) cho đến năm 2013.
5. Câu hỏi nghiên cứu
Luận văn hƣớng tới trả lời một số câu hỏi nghiên cứu sau:
-
5
Formatted: Indent: First line: 0.19", No
bullets or numbering
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.7 pt
65. Phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn đƣợc nghiên cứu dựa vào cơ sở lý luận từ các giáo trình về quản lý thu
BHXH, hệ thống văn bản pháp luật hiện hành về Luật BHXH do nhà nƣớc ban
hành... ngoài ra còn sử dụng các phƣơng pháp phân tích tổng hợp, thống kê, hệ
thống hóa, so sánh, hồi cứu tài liệu, lịch sử, điều tra dựa trên cơ sở những tài liệu và
số liệu sƣu tầm đƣợc từ thực tế, qua sách, báo và mạng Internet để thực hiện các
mục tiêu nhiệm vụ của đề tài luận văn này.
- Sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu tƣ liệu và tài liệu về quản lý thu BHXH; các văn
bản quy phạm pháp luật về BHXH và sẽ đƣợc sử dụng ở chƣơng 1 và chƣơng 3 của đề tài
- Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp chuỗi số liệu từ năm 2007 đến nay, sử
dụng để phân tích thực trạng công tác quản lý thu BHXH trong thực tiễn, tổng hợp
những thành tựu và hạn chế cái đã làm đƣợc và chƣa làm đƣợc trong công tác này
tại BHXH thành phố Hà Nội. Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng trong chƣơng 2 và 3
của đề tài.
- Sử dụng phƣơng pháp thống kê, so sánh, phƣơng pháp logic để tách ra những
nội dung quan trọng trong công tác quản lý thu BHXH. Từ đó nắm đƣợc bản chất
của quản lý thu BHXH để tìm ra đặc thù riêng của lĩnh vực này.
- Phƣơng pháp lịch sử: xem xét thời gian hoạt động của giai đoạn nghiên cứu để
tìm ra quy luật của sự phát triển trong công tác quản lý theo từng thời điểm. Phƣơng
pháp này đƣợc sử dụng ở chƣơng 2 của đề tài.
76. Những đóng góp của đề tài
- Góp phần làm rõ hoàn thiện thêm những vấn đề lí luận về hoạt động BHXH nói
chung và hoạt động thu BHXH nói riêng
- Làm rõ thực trạng thu BHXH tại BHXH thành phố Hà Nội trong thời gian qua
- Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện quản lý thu BHXH tại BHXH thành
phố Hà Nội.
87. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục kèm
theo, luận văn gồm 3 chƣơng:
6
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.4 pt
Formatted: Condensed by 0.4 pt
- Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý thu BHXHbảo hiểm xã hội
- Chƣơng 2: Phân tích tThực trạng quản lý thu BHXH bảo hiểm xã hội tại
BHXH bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội
- Chƣơng 3: Giải pháp Hhoàn thiện quản lý thu bảo hiểm xã hội BHXH tại bảo
hiểm xã hộiBHXH thành phố Hà Nội
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.3 pt
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.3 pt
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.3 pt
Formatted: No underline, Font color: Auto,
Condensed by 0.3 pt
Formatted: Condensed by 0.3 pt
Formatted: Heading 1, Left, Line spacing:
single, Tab stops: Not at 0.19" + 0.94"
7
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Heading 1, Left, Line spacing:
single
Formatted: Font: 13 pt, Font color: Auto
CHƢƠNG 1
CƠ SNG 1 LUSNG 1 QUSNG 1 THU BTO HING XÃ HNICƠ SỞ LÝ LUẬN
VỀ QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
Formatted: Heading 1, Line spacing: single
Formatted: Font: 13 pt, No underline, Font
color: Auto
Formatted: Heading 1, Left, Line spacing:
single
Formatted: Font: 13 pt, Font color: Auto
1.1. Bảo hiểm xã hội và thu Bảo hiểm xã hội
1.1.1. Bảo hiểm xã hội
Formatted: Font: 13 pt, No underline, Font
color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font: 13 pt, Font color: Auto
1.1.1.1. Khái niệm và sự ra đời của Bảo hiểm xã hội
BHXH là một trong những loại hình bảo hiểm ra đời khá sớm và ngày nay
đƣợc phổ biến ở tất cả các nƣớc trên thế giới, đây là một loại hình bảo hiểm đặc
biệt, nó ít mang tính chất kinh doanh thƣơng mại mà chủ yếu là tính nhân đạo và
nhân văn cao cả.
Trong hoạt động của đời sống xã hội cũng nhƣ trong hoạt động sản xuất kinh
doanh, ngoài những biến cố đã đƣợc con ngƣời tính toán khoa học và đƣợc dự báo
trƣớc, con ngƣời luôn phải đối mặt với những rủi ro bất ngờ có thể xảy ra do rất
nhiều nguyên nhân nhƣ: thiên tai, tai nạn giao thông, tai nạn trong lao động sản
xuất, ốm đau, bệnh dịch… Những bất trắc rủi ro đó đã gây ra và đem đến cho con
ngƣời những tổn thất, hậu quả to lớn cả về mặt kinh tế lẫn môi trƣờng sinh thái và
8
Formatted: No underline, Font color: Auto
Formatted: Heading 2, Left, Line spacing:
single
Formatted: Font: Not Bold, Font color: Auto
Formatted: Font color: Auto
Formatted: Font color: Auto
- Xem thêm -