Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Chuyên ngành kinh tế “hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại trường đại học nghệ thuật, đại học hu...

Tài liệu “hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại trường đại học nghệ thuật, đại học huế

.PDF
119
206
86

Mô tả:

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ HỒ THỊ THANH NGA HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGHỆ THUẬT ĐẠI HỌC HUẾ Chuyên ngành : QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số : 8340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. NGUYỄN THỊ MINH HÒA Huế, 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong công trình nghiên cứu khoa học này là độc lập và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Hồ Thị Thanh Nga i LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Nguyễn Thị Minh Hòa đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ, góp ý cho tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn thạc sĩ. Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng Đào tạo Sau đại học và quý thầy cô giáo ở Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế đã tạo điều kiện, giúp đỡ và tận tình truyền đạt kiến thức cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn thạc sĩ. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, lãnh đạo và cán bộ Tổ Kế hoạch - Tài chính Trường Đại học Nghệ thuật đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thu thập số liệu để nghiên cứu và hoàn thành luận văn thạc sĩ. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và anh Nguyễn Phương Vũ đã quan tâm, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Huế, ngày tháng năm 2018 Tác giả Hồ Thị Thanh Nga ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ Họ và tên học viên : HỒ THỊ THANH NGA Chuyên ngành : QUẢN LÝ KINH TẾ Niên khóa: 2016 - 2018 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN THỊ MINH HÒA Tên đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế” 1.Tính cấp thiết của đề tài Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế với quy mô ngày càng lớn, mô hình tổ chức ngày càng đa dạng, cơ chế tài chính được nhà nước giao mang tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm cao, hoạt động thu chi tài chính ngày càng phức tạp. Tuy nhiên, NSNN cấp ngày càng giảm xuống, Nhà nước khống chế mức trần học phí... Điều này đặt Trường Đại học Nghệ thuật trong tình trạng rất khó khăn về tài chính, đòi hỏi trường phải có các biện pháp để tăng nguồn thu, quản lý và sử dụng có hiệu quả, tiết kiệm các nguồn lực tài chính. Xuất phát từ nhận thức về lý luận và thực tiễn trên đây, tôi chọn đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế”. 2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp điều tra thu thập số liệu. - Phương pháp tổng hợp và phân tích. 3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp của luận văn Trên cơ sở hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính tại trường Đại học Công lập và phân tích thực trạng công tác quản lý tài chính tại trường Đại học Nghệ thuật có thể kết luận mặc dù còn không ít tồn tại nhưng công tác quản lý tài chính ở trường trong thời gian qua luôn đáp ứng được các quy định của pháp luật, tuân thủ các yêu cầu và nguyên tắc quản lý tài chính, bám sát và phục vụ có hiệu quả sứ mệnh của nhà trường và các mục tiêu đặt ra và theo định hướng tự chủ tài chính. Trên cơ sở khung phân tích và các hạn chế nhận diện được, tác giả đã đề xuất nhóm giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài chính tại trường giai đoạn 2018-2020. iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Các ký hiệu và chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ NSNN Ngân sách nhà nước QLTC Quản lý tài chính ĐHCL Đại học công lập NCKH Nghiên cứu khoa học GDĐH Giáo dục đại học ĐHQGHN Đại học Quốc Gia Hà Nội TSCĐ Tài sản cố định NCKH Nghiên cứu khoa học iv DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Đội ngũ cán bộ, giảng viên của Trường Đại học Nghệ thuật giai đoạn 2014 – 2016 ............................................................................................37 Bảng 2.2: Bảng tổng hợp kế hoạch thu chi Trường Đại học Nghệ thuật giai đoạn 2014-2016. ..............................................................................................39 Bảng 2.3: Nguồn tài chính của Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế giai đoạn 2014-2016 ...............................................................................................43 Bảng 2.4: Cơ cấu nguồn tài chính của Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế giai đoạn 2014-2016 ......................................................................................43 Bảng 2.5: Tổng hợp nguồn thu từ NSNN cấp từ 2014-2016 ....................................45 Bảng 2.6: Bảng tổng hợp tình hình thu sự nghiệp của Trường Đại học Nghệ thuật giai đoạn 2014-2016. ..............................................................................46 Bảng 2.7: Nội dung chi của Trường Đại học Nghệ thuật giai đoạn 2014-2016. ......49 Bảng 2.8: Bảng tổng hợp chi thường xuyên của Trường Đại học Nghệ thuật giai đoạn 2014-2016 ......................................................................................55 Bảng 2.9: Cơ cấu chi thường xuyên của Trường Đại học Nghệ thuật giai đoạn 20142016 ........................................................................................................56 Bảng 2.10: Tình hình trích lập và chi từ các quỹ của Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế giai đoạn 2014 - 2016 ........................................................58 Bảng 2.11: Bảng tổng hợp tình hình cân đối thu chi của Trường Đại học Nghệ thuật giai đoạn 2014-2016 ...............................................................................60 Bảng 2.12: Bảng tổng hợp đánh giá tình hình thực hiện công tác thu chi tại Trường Đại học Nghệ thuật giai đoạn 2014-2016. ..............................................63 Bảng 2.13: Đặc điểm mẫu khảo sát...........................................................................69 Bảng 2.14: Đánh giá của cán bộ công nhân viên đối với tính hợp lý của bộ tài quản lý tài chính của trường ............................................................................71 Bảng 2.15: Đánh giá của cán bộ công nhân viên đối với tính hợp lý của việc quản lý và sử dụng nguồn thu..............................................................................73 v Bảng 2.16: Đánh giá của cán bộ công nhân viên đối với tính hợp lý của việc quản lý và sử dụng các khoản chi ........................................................................75 Bảng 2.17: Đánh giá của cán bộ công nhân viên về công tác lập dự toán hằng năm....76 Bảng 2.18: Đánh giá của cán bộ công nhân viên về công tác lập báo cáo, thẩm tra, kiểm tra tài chính và quyết toán hằng năm .............................................77 Bảng 2.19: Đánh giá của cán bộ công nhân viên về công tác khác liên quan đến quản lý tài chính......................................................................................79 vi DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Mô hình QLTC của trường ĐHCL ..........................................................10 Sơ đồ 2.1: Tổ chức bộ máy của Trường Đại học Nghệ thuật ...................................35 vii MỤC LỤC PHẦN I: MỞ ĐẦU ....................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài.......................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu ...........................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu .....................................................................................3 5. Kết cấu của đề tài ................................................................................................4 PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU....................................................................5 Chương 1: Cơ sở khoa học về quản lý tài chính tại các trường Đại học công lập...5 1.1. Tổng quan về trường đại học công lập .........................................................5 1.1.1. Khái niệm trường Đại học công lập.......................................................5 1.1.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của Trường Đại học công lập .........................6 1.1.3. Phân loại trường Đại học công lập.........................................................7 1.2. Quản lý tài chính trong các trường Đại học công lập ........................................8 1.2.1. Khái niệm, nguyên tắc và quản lý tài chính trong các trường Đại học công lập ............................................................................................................8 1.2.2 Công tác lập kế hoạch ...........................................................................10 1.2.3. Quản lý nguồn thu trong các trường Đại học Công lập .......................15 1.2.4. Quản lý chi trong các trường Đại học Công lập ..................................18 1.2.5 Công tác kiểm tra, thanh tra ..................................................................21 1.2.6. Công cụ quản lý tài chính trong các trường ĐHCL .............................25 1.2.7. Trích lập và sử dụng các quỹ ...............................................................27 1.2.8. Các yếu tố tác động đến quản lý tài chính của trường Đại học công lập....28 1.3. Kinh nghiệm quản lý tài chính của các trường đại học nước ................32 Chương 2: Thực trạng quản lý tài chính tại trường Đại học nghệ thuật, Đại học Huế ....................................................................................................................34 2.1. Khái quát chung một số tình hình và đặc điểm của trường Đại học nghệ thuật, Đại học Huế .............................................................................................34 viii 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển .......................................................34 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ ...........................................................................34 2.1.3. Tổ chức bộ máy....................................................................................35 2.1.4. Đội ngũ cán bộ, giảng viên ..................................................................36 2.2. Thực trạng quản lý tài chính tại trường Đại học nghệ thuật, Đại học Huế .....38 2.2.1. Công tác lập kế hoạch tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế .38 2.2.2. Công tác quản lý nguồn thu tại Trường Đại học Nghệ thuật ...............41 2.2.3. Nội dung chi và quản lý sử dụng các khoản chi, mức chi ...................48 2.2.4. Trích lập và sử dụng các quỹ ...............................................................57 2.2.5. Công tác quyết toán thu chi tại Trường Đại học Nghệ thuật ...............59 2.2.6. Công tác kiểm tra, thanh tra tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế ..................................................................................................61 2.2.7. Công cụ quản lý thu chi tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế ..........................................................................................................64 2.3. Đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại trường Đại học nghệ thuật ........68 2.3.1. Đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật thông qua khảo sát.......................................................................68 2.3.2. Kết quả đạt được và hạn chế của công tác quản lý tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật ........................................................................................80 Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại trường Đại học nghệ thuật, Đại học Huế .........................................................................................84 3.1 Mục tiêu của trường Đại học nghệ thuật, Đại học Huế và phương hướng hoàn thiện...........................................................................................................84 3.1.1. Sứ mệnh, tầm nhìn của Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế tới năm 2020 .......................................................................................................84 3.1.2. Mục tiêu chiến lược của Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế ...84 3.1.3. Phương hướng hoàn thiện quản lý tài chính ........................................85 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại trường Đại học nghệ thuật, Đại học huế .....................................................................................86 ix 3.2.1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy và nâng cao hiệu quả quản lý tài chính....86 3.2.2. Hoàn thiện quản lý, sử dụng các khoản thu, mức thu ..........................86 3.2.3. Hoàn thiện quản lý, sử dụng các khoản chi, mức chi ..........................88 3.2.4. Hoàn thiện công tác lập dự toán, thực hiện dự toán, hạch toán và quyết toán .................................................................................................................88 3.2.5. Hoàn thiện tổ chức hệ thống báo cáo tài chính, phân tích báo cáo tài chính, công khai tài chính ..............................................................................89 3.2.6. Hoàn thiện công tác tự kiểm tra tài chính ............................................90 3.2.7. Hoàn thiện quy chế chi tiêu nội bộ ......................................................90 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................92 1. Kết luận .............................................................................................................92 2. Kiến nghị ...........................................................................................................93 Danh mục tài liệu tham khảo .................................................................................95 Phụ lục Quyết định thành lập hội đồng chấm luận văn thạc sĩ Biên bản của hội đồng chấm luận văn thạc sĩ kinh tế Nhận xét luận văn thạc sĩ Bảng giải trình chỉnh sửa luận văn Xác nhận hoàn thiện luận văn x PHẦN I: MỞ ĐẦU 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI: Trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, các cơ sở giáo dục và đào tạo ở nước ta đang đứng trước những cơ hội phát triển, tuy nhiên những khó khăn thách thức mà các đơn vị này phải đối mặt ngày một gay gắt. Ngày càng có nhiều trường đại học ngoài công lập, đại học nước ngoài, các chương trình liên kết quốc tế và nhiều chương trình du học tại chỗ của nước ngoài tham gia vào thị trường cung cấp dịch vụ giáo dục đại học ở Việt Nam. Điều này, đã đặt các trường đại học công lập vào một vị thế cạnh tranh lẫn nhau ngày càng quyết liệt. Mặt khác, nghị định 16/2015/NĐ-CP ra đời đánh dấu một bước ngoạt trong sự đổi mới về cơ chế tài chính cho các đơn vị, theo đó các đơn vị sự nghiệp giáo dục được tự chủ trong quản lý và sử dụng tài chính để hoạt động theo các cơ chế riêng, phù hợp và có hiệu quả, khuyến khích tăng thu và tiết kiệm chi. Như vậy, về mặt tài chính các trường đại học công lập ở Việt Nam phải chủ động chuyển đổi nguồn thu theo hướng từ một cơ cấu nguồn thu chủ yếu dựa vào sự tài trợ của nhà nước sang một cơ chế nguồn thu đa dạng hơn từ học phí cũng như những hoạt động dịch vụ khác của nhà trường. Với yêu cầu vừa phát triển quy mô vừa đảm bảo nâng cao chất lượng đào tạo, đồng thời phải huy động và sử dụng một cách có hiệu quả nguồn lực còn hạn chế từ Ngân sách nhà nước và các nguồn thu sự nghiệp khác nhằm phục vụ cho mục tiêu đào tạo, đòi hỏi các đơn vị sự nghiệp giáo dục và đào tạo cần chú trọng quan tâm đến công tác quản lý tài chính của đơn vị mình. Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế với quy mô ngày càng lớn, mô hình tổ chức ngày càng đa dạng, cơ chế tài chính được nhà nước giao mang tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm cao, hoạt động thu chi tài chính ngày càng phức tạp. Tuy nhiên, công tác quản lý tài chính của Trường Đại học Nghệ thuật chưa thật sự được quan tâm đúng mức, do đó hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính chưa cao, các thông tin kế toán chưa thật sự tin cậy và kịp thời phục vụ yêu cầu quản lý của đơn vị. Hơn nữa, mục tiêu phát triển của Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế đến năm 2020 là phát triển quy mô đào tạo; nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo; nâng cao khả năng cạnh tranh của trường. Tuy nhiên, NSNN cấp ngày càng giảm xuống, nhà nước khống chế mức trần học phí... Điều này đặt Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế trong tình trạng rất 1 khó khăn về tài chính, đòi hỏi trường phải có các biện pháp để tăng nguồn thu, quản lý và sử dụng có hiệu quả, tiết kiệm các nguồn lực tài chính. Xuất phát từ nhận thức về lý luận và thực tiễn trên đây, tôi chọn đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế”. 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu tổng quát Thông qua phân tích, đánh giá thực trạng công tác QLTC tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế trong thời gian qua, đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác QLTC của đơn vị trong thời gian tới. 2.2. Mục tiêu cụ thể Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về QLTC trong các trường đại học công lập, làm cơ sở khoa học để phân tích công tác QLTC tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế. Phân tích, đánh giá thực trạng về công tác QLTC tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế giai đoạn 2014-2016. Đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm góp phần hoàn thiện công tác QLTC tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế đến năm 2020. 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 3.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài Đề tài nghiên cứu các vấn đề về quản lý tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi không gian: đề tài thực hiện nghiên cứu tại Trường Đại học nghệ thuật, Đại học Huế. Phạm vi thời gian: Các thông tin số liệu thứ cấp được thu thập từ năm 2014 đến năm 2016. Thông tin sơ cấp được thu thập trong quá trình điều tra các cán bộ kế toán đang công tác tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế vào năm 2017. Phạm vi nội dung: Nghiên cứu thực trạng công tác QLTC tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại Học Huế và đề xuất các giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại đơn vị. 2 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 4.1. Phương pháp thu thập số liệu 4.1.1 Nguồn số liệu thứ cấp Các số liệu kế toán, báo cáo thống kê thu thập được tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế trong 3 năm từ 2014-2016, và các tài liệu có liên quan đến nội dung đề tài. 4.1.2 Nguồn số liệu sơ cấp Tác giả đã xây dựng bảng hỏi khảo sát với: Mục tiêu khảo sát: Khảo sát ý kiến của cán bộ giảng viên về các nội dung quản lý tài chính của nhà trường để từ đó thu thập số liệu một cách khách quan trên cơ sở đó, đề xuất được các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại trường. Nội dung khảo sát: Nội dung khảo sát của luận văn tập trung vào việc khảo sát đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính của nhà trường. Đối tượng khảo sát: 100 cán bộ công nhân viên trong nhà trường. Quy mô mẫu được xác định theo công thức Yamane: n = N/(1 + N*e2) Trong đó n là cỡ mẫu điều tra; N là số lượng tổng thể (trong trường hợp này là tổng số cán bộ nhân viên Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế); và e là mức sai số chọn mẫu (chọn 3%). Hiện nay, số lượng cán bộ nhân viên ở trường là 110 người. n= 110/(1+110 x 0.032) =100 người 4.2. Phương pháp tổng hợp và phân tích 4.2.1. Phương pháp thống kê mô tả Từ số liệu thu thập được trên các báo cáo tài chính, tác giả sẽ sử dụng phần mềm Excel để xâu chuỗi, mô tả giá trị bằng biểu đồ để đánh giá thực trạng, phân tích biến động và mối liên hệ. 4.2.2. Phương pháp so sánh Trên cơ sở thông tin từ các tài liệu đã nghiên cứu, tác giả tiến hành so sánh những điểm giống nhau và khác nhau giữa khung lý thuyết đã hệ thống với thực trạng quản lý tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế. Đồng 3 thời, từ bộ số liệu thứ cấp qua xử lý trên phần mềm Excel, tác giả sẽ tiến hành so sánh sự biến động của các yếu tố qua các thời kỳ để đưa ra những nhận xét, đánh giá nhiều chiều và trên cơ sở đó đề ra các giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật trong thời gian tới. 4.2.3 Phương pháp tính giá trị trung bình Dựa vào những thông tin, tài liệu thu thập được qua các cuộc phỏng vấn, qua việc khảo sát tại các đơn vị, các thông tin được lựa chọn, phân loại và sắp xếp một cách có hệ thống, tác giả đã sử dụng phần mềm EXCEL để tính toán giá trị trung bình để đánh giá mức độ hài lòng của công nhân viên nhà trường trong công tác quản lý tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế. Kết quả của việc điều tra, phỏng vấn đã tổng hợp lại và phân tích, đánh giá ở chương 2 của luận văn. 5. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI Ngoài mục lục, danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt; danh mục các bảng; danh mục các hình vẽ, đồ thị; tài liệu tham khảo; phụ lục, đề tài gồm 3 phần: Phần I: Đặt vấn đề Phần II: Nội dung và kết quả nghiên cứu Chương 1: Cơ sở khoa học về quản lý tài chính trong các trường đại học công lập Chương 2: Thực trạng quản lý tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật , Đại học Huế Chương 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế Phần III: Kết luận và kiến nghị 4 PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP 1.1. TỔNG QUAN VỀ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP 1.1.1. Khái niệm trường Đại học công lập Theo Điều 4 luật Giáo dục Đại học của Quốc hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2012 thì: “Đại học là cơ sở giáo dục đại học bao gồm tổ hợp các trường cao đẳng, trường đại học, các viện nghiên cứu khoa học thành viên thuộc các lĩnh vực chuyên môn khác nhau tổ chức theo chuyên môn hai cấp để đào tạo các trình độ của giáo dục đại học”. Mạng lưới các cơ sở giáo dục Đại học hiện nay có thể được phân loại thành nhiều cách khác nhau. Căn cứ vào tính chất sở hữu, các cơ sở giáo dục Đại học được phân loại thành: đại học công lập, đại học tư thục và đại học có vốn đầu tư nước ngoài. Khoản 2, Điều 7 Luật Giáo dục Đại học quy định: “Cơ sở giáo dục đại học công lập thuộc sở hữu nhà nước, do Nhà nước đầu tư xây dựng cơ sở vật chất”. Đại học là một bậc học chuyển tiếp của bậc phổ thông trung học dành cho những học sinh có khả năng và nguyện vọng học tập tiếp lên trên. Trường đại học là một tổ chức cung cấp nền giáo dục cao và là nơi nghiên cứu, cấp bằng học thuật cho rất nhiều các lĩnh vực ngành nghề. Các trường đại học cung cấp cho chương trình giáo dục cho sinh viên và chương trình giáo dục sau đại học cho các học viên (Vũ Thị Thanh Thuý, 2012) Theo Luật giáo dục đại học có hiệu lực từ 1/1/2013 thì cơ cấu tổ chức trường đại học gồm: - Hội đồng đại học; - Giám đốc, phó giám đốc; - Văn phòng, ban chức năng; - Trường đại học thành viên; viện nghiên cứu khoa học thành viên. - Khoa, trung tâm nghiên cứu khoa học và công nghệ. - Tổ chức phục vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học và triển khai ứng dụng, cơ sở sản xuất và kinh doanh, dịch vụ. 5 - Phân hiệu (nếu có); - Hội đồng khoa học và đào tạo, các hội đồng tư vấn 1.1.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của Trường Đại học công lập Theo điểu 28, Luật giáo dục đại học năm 2012 của Quốc hội khóa XIII, các trường đại học công lập có những nhiệm vụ và quyền hạn sau: - Xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển cơ sở giáo dục đại học. - Triển khai hoạt động đào tạo, khoa học và công nghệ, hợp tác quốc tế, đảm bảo chất lượng giáo dục đại học. - Phát triển các chương trình đào tạo theo mục tiêu đã xác định, đảm bảo sự liên thông giữa các chương trình và trình độ đào tạo. - Tổ chức bộ máy; tuyển dụng, quản lý, xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý, viên chức người lao động. - Quản lý người học, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của giảng viên, viên chức, nhân viên, cán bộ quản lý và người học; dành kinh phí để thực hiện chính sách xã hội đối với đối tượng được hưởng chính sách xã hội, đối tượng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; đảm bảo môi trường sư phạm cho hoạt động giáo dục. - Tự đánh giá chất lượng đào tạo và chịu sự kiểm định chất lượng giáo dục. - Được nhà nước giao hoặc cho thuê đất, cơ sở vật chất; được miễn giảm thuế theo quy định của pháp luật. - Huy động quản lý, sử dụng các nguồn lực; xây dựng và tăng cường cơ sở vật chất, đầu tư trang thiết bị. - Hợp tác với các tổ chức kinh tế, giáo dục, văn hóa, thể dục, thể thao, y tế, nghiên cứu khoa học trong nước và nước ngoài. - Thực hiện chế độ thông tin, báo cáo và chịu sự kiểm tra, thanh tra của Bộ Giáo dục và đào tạo, các bộ ngành có liên quan và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi cơ sở giáo dục đại học đặt trụ sở hoặc có tổ chức hoạt động đào tạo theo quy định. - Các nhiệm vụ và quyền hạn khác theo quy định của pháp luật. 6 1.1.3. Phân loại trường Đại học công lập Có nhiều tiêu chí để phân loại các trường đại học công lập cụ thể như sau:  Phân loại trường ĐHCL theo khung xếp hạng các tổ chức sự nghiệp, dịch vụ công lập thuộc ngành giáo dục và đào tạo theo Quyết định 181/2005/QĐTTg thì ĐHCL gồm: - Đại học quốc gia, Học viện Hành chính quốc gia: Hạng đặc biệt; - Đại học vùng, các trường đại học trọng điểm: Hạng một; - Các trường đại học còn lại: Hạng hai;  Phân loại trường ĐHCL theo khả năng tự đảm bảo nguồn kinh phí cho hoạt động thường xuyên theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25/04/2006 : - Đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm chi phí hoạt động: là đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm toàn bộ chi phí hoạt động thường xuyên (≥100%); - Đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm một phần chi phí hoạt động: là đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm một phần chi phí hoạt động thường xuyên (≥10% và <100%), phần còn lại được NSNN cấp; - Đơn vị sự nghiệp do NSNN bảo đảm toàn bộ chi phí hoạt động: là đơn vị có nguồn thu sự nghiệp thấp (≤10%), đơn vị sự nghiệp không có nguồn thu, KP hoạt động thường xuyên theo chức năng, nhiệm vụ do ngân sách nhà nước bảo đảm toàn bộ kinh phí hoạt động.  Phân loại trường ĐHCL theo mối quan hệ ngân sách Các trường ĐHCL được chia thành các đơn vị dự toán sau theo Quyết định số 90/2007/QĐ-BTC: - Đơn vị dự toán cấp 1: Là đơn vị trực tiếp nhận dự toán ngân sách hàng năm do Thủ tướng Chính phủ hoặc Uỷ ban nhân dân giao. Đơn vị dự toán cấp 1 thực hiện phân bổ, giao dự toán ngân sách cho đơn vị cấp dưới trực thuộc; chịu trách nhiệm trước Nhà nước về việc tổ chức, thực hiện công tác kế toán và quyết toán ngân sách của đơn vị mình và công tác kế toán, quyết toán ngân sách của các đơn vị dự toán cấp dưới trực thuộc theo quy định; - Đơn vị dự toán cấp 2: Là đơn vị cấp dưới đơn vị dự toán cấp 1, được đơn vị dự toán cấp 1 giao dự toán và phân bổ dự toán được giao cho đơn vị dự toán 7 cấp 3 (trường hợp được uỷ quyền của đơn vị dự toán cấp 1), chịu trách nhiệm về tổ chức thực hiện công tác kế toán và quyết toán ngân sách của đơn vị mình và công tác kế toán, quyết toán của các đơn vị dự toán cấp dưới theo quy định; - Đơn vị dự toán cấp 3: Là đơn vị trực tiếp sử dụng ngân sách, được đơn vị dự toán cấp 1 (trường hợp không có đơn vị dự toán cấp 2) hoặc đơn vị dự toán cấp 2 giao dự toán ngân sách, có trách nhiệm tổ chức, thực hiện công tác kế toán và quyết toán ngân sách của đơn vị mình và đơn vị sử dụng ngân sách trực thuộc (nếu có);. - Đơn vị cấp dưới của đơn vị dự toán cấp 3: Là đơn vị được nhận kinh phí để thực hiện phần công việc cụ thể, khi chi tiêu phải thực hiện công tác kế toán và quyết toán theo quy định. Đơn vị chỉ được mở tài khoản giao dịch ở Ngân hàng, Kho bạc khi được cơ quan có thẩm quyền cho phép. 1.2. QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP 1.2.1. Khái niệm, nguyên tắc và quản lý tài chính trong các trường Đại học công lập a. Khái niệm quản lý tài chính trong các trường Đại học công lập Có nhiều khái niệm khác nhau về tài chính, nhưng một cách chung nhất có thể hình dung tài chính có biểu hiện bên ngoài và bản chất bên trong. Tài chính thể hiện ra là sự vận động của vốn tiền tệ diễn, là quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm đáp ứng các nhu cầu khác nhau của các chủ thể trong xã hội. Về mặt bản chất, nó phản ánh tổng hợp các mối quan hệ kinh tế nảy sinh trong phân phối các nguồn tài chính giữa các chủ thể đó. Từ đó có thể hiểu quản lý tài chính trước hết là quản lý các nguồn tài chính, quản lý các quỹ tiền tệ, quản lý việc phân phối các nguồn tài chính, quản lý việc tạo lập, phân bổ và sử dụng các quỹ tiền tệ một cách chặt chẽ, hợp lý có hiệu quả theo mục đích đã định. Đồng thời, quản lý tài chính cũng chính là thông qua các hoạt động kể trên để tác động có hiệu quả nhất tới việc xử lý các mối quan hệ kinh tế xã hội nẩy sinh trong quá trình phân phối các nguồn tài chính, trong quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ ở các chủ thể trong xã hội. 8 ĐHCL là một đơn vị sự nghiệp công nên quản lý tài chính trong trong các trường ĐHCL là một bộ phận của quản lý tài chính công, “là sự tác động của hệ thống các cơ quan nhà nước đến những mặt hoạt động của tài chính công nhằm đạt được những mục tiêu nhất định” (Vũ Thị Nhài, 2008) Như vậy, quản lý tài chính trong các trường ĐHCL là quản lý các hoạt động huy động, phân bổ và sử dụng các nguồn lực tài chính bằng những phương thức và biện pháp khác nhau, được thực hiện trên cơ sở vận dụng các quy luật khách quan về kinh tế - tài chính một cách phù hợp nhằm đạt được mục tiêu giáo dục và sứ mệnh của trường Đại học. b. Nguyên tắc quản lý tài chính của trường Đại học công lập Theo tác giả Vũ Thị Nhài (2008), quản lý tài chính trong trường đại học công lập tuân thủ những nguyên tắc sau: - Nguyên tắc tập trung dân chủ: thông qua việc QLTC đối với trường đại học, các khoản thu-chi trong QLTC phải được công khai, minh bạch, có sự tham gia của cán bộ, công chức trong cơ quan nhằm đáp ứng mục tiêu chung của đơn vị; - Nguyên tắc hiệu quả: Hiệu quả trong QLTC được thể hiện khi thực hiện các khoản chi tiêu. Hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội là hai nội dung quan trọng cần được xem xét đồng thời khi quyết định chính sách tài chính; - Nguyên tắc thống nhất: Thống nhất QLTC là việc tuân thủ theo một quy định chung từ việc hình thành, sử dụng, thanh tra, kiểm tra, quyết toán, xử lý những vướng mắc trong quá trình thực hiện. Thực hiện nguyên tắc quản lý thống nhất sẽ đảm bảo tính bình đẳng, công bằng, đảm bảo hiệu quả và hạn chế những tiêu cực, rủi ro khi quyết định các khoản chi tiêu; - Nguyên tắc công khai, minh bạch: Minh bạch trong QLTC là nguyên tắc quan trọng nhằm đảm bảo QLTC thống nhất và hiệu quả. Thực hiện công khai, minh bạch trong QLTC sẽ tạo điều kiện kiểm tra, giám sát các hoạt động thu - chi của đơn vị, hạn chế những thất thoát, lãng phí và đảm bảo tính hiệu quả của QLTC. 9
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan