Tài liệu Hoàn thiện công tác kế toán vật liệu ở công ty cơ khí

LuËn v¨n tèt nghiÖp  Lêi nãi ®Çu Trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay mçi doanh nghiÖp võa lµ ngêi s¶n xuÊt ®ång thêi võa lµ ngêi trùc tiÕp tiªu thô s¶n phÈm lµm ra víi môc tiªu cuèi cïng lµ ®¹t lîi nhuËn cao nhÊt. ThÞ trêng lu«n lu«n thay ®æi vµ trë thµnh mét vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh sù tån vong cña doanh nghiÖp . V× vËy mäi doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i ¸p dông tæng hîp c¸c biÖn ph¸p trong ®ã mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng hµng ®Çu lµ hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n cña doanh nghiÖp nãi chung còng nh c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu nãi riªng. KÕ to¸n vËt liÖu dï kh«ng khã kh¨n vµ phøc t¹p nh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hµng ho¸ nhng nã còng lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu chiÕm tû träng rÊt cao trong chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Cã lÏ chÝnh v× lý do nµy cho nªn em ®· chän ®Ò tµi : “ Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè 1“ Néi dung cña ®Ò tµi nµy lµ tæ chøc hîp lý qu¸ tr×nh h¹ch to¸n vËt liÖu bao gåm c¶ qu¸ tr×nh h¹ch to¸n vËt liÖu mua vµo, xuÊt ra, ph¬ng ph¸p kÕ to¸n, ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸, tæ chøc sæ kÕ to¸n. §Ò tµi nµy còng gãp phÇn vµo lµm s¸ng tá mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu trong qu¶n lý vµ tæ chøc kinh doanh. Bè côc cña luËn v¨n gåm 3 ch¬ng : Ch¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c tæ chøc vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ch¬ng II : Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè I. Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty c¬ khÝ chÝnh x¸c sè I. Trªn ®©y lµ toµn bé phÇn lý luËn chung vµ thùc tr¹ng t×nh h×nh h¹ch to¸n vËt liÖu . Do thêi gian thùc tËp qu¸ ng¾n vµ kh¶ n¨ng cña b¶n th©n cßn h¹n chÕ nªn b¶n luËn v¨n nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt . Em rÊt mong nhËn ®îc ý kiÕn ®ãng 1 LuËn v¨n tèt nghiÖp  gãp cña thÇy c« gi¸o , c¸c c¸n bé kÕ to¸n c«ng ty vµ c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n. 2 LuËn v¨n tèt nghiÖp  Ch¬ng i : nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c tæ chøc vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt I. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt : 1. VÞ trÝ cña nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt : 1.1. Kh¸i niÖm : Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo ®Òu ph¶i dùa trªn 3 yÕu tè : t liÖu lao ®éng, , ®èi tîng lao ®éng vµ ngêi lao ®éng. Con ngêi dïng søc lao ®éng cña m×nh sö dông c¸c t liÖu lao ®éng nh m¸y mãc , c«ng sô , dông cô ... t¸c ®éng vµo ®èi tîng lao ®éng nh nguyªn vËt liÖu ®Ó t¹o ra s¶n phÈm. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng, lµ mét trong 3 yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm . VËy ®èi tîng lao ®éng lµ g× ? Theo M¸c “ TÊt c¶ mäi vËt trong thiªn nhiªn ë quanh ta mµ lao ®éng cã Ých t¸c ®éng vµo ®Ó t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi ®Òu lµ ®èi tîng lao ®éng. §èi tîng lao ®éng trë thµnh nguyªn vËt liÖu khi cã lao ®éng cña con ngêi t¸c ®éng vµo “ ChÝnh v× vËy kh«ng ph¶i bÊt cø ®èi tîng nµo còng lµ nguyªn vËt liÖu. VD : S¾t n»m trong quÆng kh«ng ph¶i lµ nguyªn vËt liÖu mµ chØ sau khi con ngêi tiªu hao lao ®éng ®Ó t×m ra nã cung cÊp cho ngµnh c«ng nghiÖp th× s¾t míi ®îc gäi lµ nguyªn vËt liÖu . 1.2. §Æc ®iÓm: Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh, kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt 3 LuËn v¨n tèt nghiÖp  chÊt ban ®Çu mµ biÕn ®æi cÊu thµnh nªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm vµ kÕt chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú XÐt trªn hai ph¬ng diÖn gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt , vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu cña bÊt kú qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nµo. Díi h×nh th¸i hiÖn vËt , nã biÓu hiÖn lµ mét bé phËn quan träng cña s¶n phÈm lao ®éng , cßn díi h×nh th¸i gi¸ trÞ vËt liÖu lµ thµnh phÇn quan träng cña vèn lu ®éng , ®Æc biÖt lµ vèn dù tr÷ . Do vËy viÖc qu¶n lý vËt liÖu chÝnh lµ qu¶n lý vèn s¶n xuÊt kinh doanh vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp . 1.3. Vai trß cña vËt liÖu ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt : Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt , chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm . Mçi sù biÕn ®éng vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu còng lµm ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm . Ngµy nay trong c¬ chÕ thÞ trêng viÖc phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò mµ bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng quan t©m, bëi cã h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm doanh nghiÖp míi cã ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng lîi nhuËn, më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh , cñng cè vÞ trÝ cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. Do ®ã ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i chó ý tiÕt kiÖm triÖt ®Ó chi phÝ nguyªn vËt liÖu sao cho cïng mét ®èi tîng vËt t nh cò cã thÓ s¶n xuÊt ra mét khèi lîng s¶n phÈm nhiÒu h¬n mµ chÊt lîng vÉn ®¶m b¶o ®Ó nh»m n©ng cao uy tÝn s¶n phÈm cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng . Nh vËy cã thÓ khÈng ®Þnh rÇng vËt liÖu ®ãng vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu , gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp cã thÓ c¹nh tranh vµ ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ trêng . 2. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu : 4 LuËn v¨n tèt nghiÖp  §Ó s¶n xuÊt ra mét s¶n phÈm ph¶i sö dông rÊt nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau , mµ mçi thø vËt liÖu l¹i mua tõ nhiÒu nguån cung cÊp . V× vËy ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra liªn tôc kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n th× viÖc cung cÊp nguyªn vËt liÖu ph¶i kÞp thêi vµ ®óng thêi gian qui ®Þnh. Do ®ã c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu lµ v« cïng quan träng vµ cÇn ph¶i ®îc tæ chøc tèt. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu lµ ®ßi hái ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ mäi kh©u tõ kh©u thu mua , b¶o qu¶n ®Õn kh©u sö dông vµ dù tr÷. - Kh©u thu mua : §ßi hái ph¶i qu¶n lý qu¸ tr×nh thu mua sao cho ®ñ vÒ sè lîng , ®óng vÒ chñng lo¹i, chÊt lîng ®¶m b¶o , gi¸ c¶ hîp lý vµ chi phÝ thu mua thÊp nhÊt. - Kh©u b¶o qu¶n : Ph¶i theo ®óng chÕ ®é qui ®Þnh ®èi víi tõng lo¹i vËt liÖu, tæ chøc tèt kho tµng bÕn b·i, trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c ph¬ng tiÖn c©n ®o ®Ó tr¸nh h háng, mÊt m¸t hao hôt. - Kh©u dù tr÷ : §Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh liªn tôc th× tæ chøc t«t kh©u nµy , ph¶i dù tr÷ vËt liÖu víi sè lîng hîp lý ®Ó kh«ng g©y ø ®äng vèn mµ vÉn ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra b×nh thêng. - Kh©u sö dông : Khi ®ang sö dông nguyªn vËt liÖu ph¶i thùc hiÖn theo ®óng ®Þnh møc tiªu hao ®èi víi tõng thø , tõng lo¹i vËt liÖu, ®¶m b¶o sö dông tiÕt kiÖm , hîp lý, cã hiÖu qu¶ gãp phÇn h¹ thÊp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm Tãm l¹i , qu¶n lý chÆt chÏ vËt liÖu tõ kh©u thu mua tíi kh©u b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷ lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n ë doanh nghiÖp. 3. Vai trß vµ t¸c dông cña kÕ to¸n vËt liÖu : 3.1. Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n vËt liÖu : Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n trong doanh nghiÖp híng tíi môc tiªu c¬ b¶n lµ tho¶ m·n ®Çy ®ñ , kÞp thêi th«ng tin cho qu¶n lý víi chi phÝ Ýt nhÊt . XuÊt 5 LuËn v¨n tèt nghiÖp  ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu vÒ qu¶n lý vËt liÖu ®· tr×nh bµy trªn, cã thÓ thÊy ®îc vai trß quan träng cña tæ chøc h¹ch to¸n vËt liÖu ®èi víi viÖc qu¶n lý vµ sö dông vËt liÖu - H¹ch to¸n kÕ to¸n vËt liÖu chÝnh x¸c , kÞp thêi, ®Çy ®ñ th× l·nh ®¹o doanh nghiÖp míi n¾m chÝnh x¸c ®îc t×nh h×nh thu mua , dù tr÷, xuÊt dïng vËt liÖu c¶ vÒ kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn tõ ®ã cã biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp - MÆt kh¸c chÊt lîng cña c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n vËt liÖu cã ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn chÊt lîng cña c«ng t¸c h¹ch to¸n gi¸ thµnh , cho nªn muèn h¹ch to¸n gi¸ thµnh chÝnh x¸c th× kh©u ®Çu tiªn còng ph¶i h¹ch to¸n vËt liÖu chÝnh x¸c vµ khoa häc. XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ vµ yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu cña kÕ to¸n trong qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý doanh nghiÖp, nhµ níc ®· qui ®Þnh nhiÖm vô cña kÕ to¸n vËt liÖu trong c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt nh sau : - Tæ chøc ph©n lo¹i vËt liÖu theo tiªu thøc qu¶n lý cña doanh nghiÖp vµ thuËn tiÖn cho c«ng viÖc ghi sæ kÕ to¸n, tÝnh to¸n vµ qu¶n lý vËt liÖu . - Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt - Lùa chän ph¬ng ph¸p kÕ to¸n vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú hay ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, tõ ®ã qui ®Þnh ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vµ ghi sæ kÕ to¸n cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp. - Lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng cho ®¬n gi¶n, tiÖn lîi, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ. - KiÓm tra viÖc b¶o qu¶n vµ sö dông c¸c lo¹i vËt liÖu ë c¸c bé phËn vµ ®èi tîng liªn quan, kiÓm tra, kiÓm so¸t chÕ ®é kiÓm kª vËt liÖu, ®¸nh gi¸ tµi s¶n. - Tham gia viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua, t×nh h×nh thanh to¸n víi ngêi b¸n, ngêi cung cÊp vµ t×nh h×nh sö dông vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh . 6 LuËn v¨n tèt nghiÖp  3.2. T¸c dông cña kÕ to¸n vËt liÖu : - Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu nghiªm chØnh, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c lµ c¬ së ®Ó cung cÊp sè liÖu cho viÖc h¹ch to¸n gi¸ thµnh ë mçi xÝ nghiÖp thµnh viªn. NÕu kÕ to¸n vËt liÖu trùc tiÕp kh«ng tèt sÏ g©y ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÉn ®Õn t×nh h×nh nhµ qu¶n lý kh«ng n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch chÝnh x¸c. - H¹ch to¸n vËt liÖu cung cÊp nh÷ng th«ng tin gióp cho xÝ nghiÖp cã kÕ ho¹ch thu mua dù tr÷ nguyªn vËt liÖu tr¸nh t×nh tr¹ng lµm gi¸n ®o¹n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Nhê c«ng t¸c h¹ch to¸n vËt liÖu xÝ nghiÖp míi biÕt ®îc t×nh h×nh sö dông vèn lu ®éng, tõ ®ã ®a ra c¸c biÖn ph¸p nh»m lµm t¨ng nhanh vßng quay vèn lu ®éng , b¶o toµn vèn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông cña ®ång vèn II. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt : 1. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ vËt liÖu : 1.1. Ph©n lo¹i vËt liÖu : Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu bao gåm nhiÒu thø, nhiÒu lo¹i kh¸c nhau víi c«ng dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tÝnh n¨ng lý ho¸ häc kh¸c nhau. §Ó cã thÓ qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt tíi tõng thø, tõng lo¹i, tõng nhãm vËt liÖu phôc vô cho nhu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chóng theo nh÷ng tiªu thøc phï hîp. * Tríc hÕt c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau : - Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh (bao gåm c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi): ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ ®èi tîng lao ®éng chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm nh s¾t thÐp trong c¸c doanh nghiÖp chÕ t¹o m¸y, c¬ 7 LuËn v¨n tèt nghiÖp  khÝ, x©y dùng c¬ b¶n, b«ng trong c¸c doanh nghiÖp dÖt kÐo sîi, v¶i trong c¸c doanh nghiÖp may...§èi víi nöa thµnh phÈm mua ngoµi víi môc ®Ých tiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. VÝ dô nh : Sîi mua ngoµi trong c¸c doanh nghiÖp dÖt còng ®îc coi lµ nguyªn vËt liÖu chÝnh. - VËt liÖu phô : vËt liÖu phô chØ cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm nh lµm t¨ng chÊt lîng nguyªn vËt liÖu chÝnh, t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm, hoÆc phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt cho viÖc b¶o qu¶n, bao gãi s¶n phÈm nh c¸c lo¹i thuèc nhuém, thuèc tÈy, s¬n, dÇu nhên, xµ phßng, giÎ lau... - Nhiªn liÖu : Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiªn liÖu bao gåm c¸c thµnh phÇn ë thÓ láng, khÝ, r¾n dïng ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, cho c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i nh m¸y mãc, thiÕt bÞ ho¹t ®éng trong qu¸ trÝnh s¶n xuÊt kinh doanh nh x¨ng dÇu, than , h¬i ®èt... - Phô tïng thay thÕ : lµ nh÷ng chi tiÕt, phô tïng m¸y mãc, thiÕt bÞ mµ xÝ nghiÖp mua s¾m, dù tr÷ cho viÖc phôc vô s÷a ch÷a c¸c ph¬ng tiÖn m¸y mãc thiÕt bÞ nh c¸c vßng bi, vong ®Öm, s¨m lèp... chø kh«ng ph¶i xÝ nghiÖp tù s¶n xuÊt ra ®îc hoÆc mua ngoµi ®Ó l¾p r¸p, gia c«ng thªm s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp. - ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n : bao gåm c¸c lo¹i thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn ®îc sö dông cho c«ng viÖc x©y dùng c¬ b¶n (c¶ thiÕt bÞ cÇn l¾p, kh«ng cÇn l¾p, c«ng cô, khÝ cô vµ vËt kÕt cÊu dïng ®Ó l¾p ®Æt vµo c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n). - VËt liÖu kh¸c : lµ lo¹i vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm nh gç, s¾t, thÐp vôn hoÆc phÕ liÖu thu nhÆt, thu håi trong qu¸ tr×nh thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh. Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi tiÕt, cô thÓ cña tõng lo¹i doanh nghiÖp mµ trong tõng lo¹i vËt liÖu nªu trªn l¹i ®îc chia thµnh tõng nhãm, tõng thø qui c¸ch... * C¨n cø vµo môc ®Ých, c«ng dông cña vËt liÖu còng nh néi dung, qui ®Þnh ph¶n ¸nh chi phÝ vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n th× vËt liÖu cña doanh nghiÖp ® îc chia thµnh : 8 LuËn v¨n tèt nghiÖp  - Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt , chÕ tao s¶n phÈm - Nguyªn vËt liÖu dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c : phôc vô, qu¶n lý ë c¸c ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt, cho nhu cÇu b¸n hµng, qu¶n lý doanh nghiÖp... * C¨n cø vµo nguån nhËp vËt liÖu ®îc chia thµnh : VËt liÖu do mua ngoµi VËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn §¸nh gi¸ vËt liÖu §¸nh gi¸ vËt liÖu lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña chóng theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh , ®¶m b¶o yªu cÇu ch©n thùc vµ chÝnh x¸c . §¸nh gi¸ vËt liÖu cã chÝnh x¸c , trung thùc th× míi ®¶m b¶o ®îc cho viÖc qu¶n lý vËt liÖu chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶. VÒ nguyªn t¾c vËt liÖu lµ tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt thuéc tµi s¶n lu ®éng ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu mua s¾m, gia c«ng , chÕ biÕn . Tøc lµ gi¸ trÞ cña vËt liÖu ph¶n ¸nh trªn c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n tæng hîp, trªn b¶ng tæng kÕt tµi s¶n vµ c¸c b¸o c¸o kÕt qu¶ kh¸c nhÊt thiÕt ph¶i theo gi¸ trÞ thùc tÕ. Song do ®Æc ®iÓm vËt liÖu cã nhiÒu lo¹i , nhiÒu thø thêng xuyªn biÕn ®éng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ph¶i ph¶n ¸nh kÞp t«õi hµng ngµy t×nh h×nh biÕn ®éng vµ sè hiÖn cã cña vËt liÖu nªn trong c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu cßn cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu . Gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt liÖu nhËp kho : Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu ®îc nhËp tõ nhiÒu nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña chóng trong tõng trêng hîp ®îc x¸c ®Þnh cô thÓ nh sau : §èi víi vËt liÖu mua ngoµi th× gi¸ trÞ vèn thùc tÕ nhËp kho lµ gi¸ trÞ mua ghi trªn ho¸ ®¬n (bao gåm c¶ kho¶n thuÕ nhËp khÈu, thuÕ kh¸c nÕu cã) céng víi c¸c chi phÝ mua thùc tÕ (bao gåm c¶ chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n, ph©n lo¹i, b¶o hiÓm, chi phÝ thuª kho thuª b·i, tiÒn ph¹t, tiÒn båi thêng...) trõ c¸c c¸c kho¶n chiÕt khÊu gi¶m gi¸ hµng mua ®îc hëng . §èi víi vËt liÖu tù s¶n xuÊt : TÝnh theo gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho = Gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt gia c«ng chÕ biÕn 9 + C¸c chi phÝ gia c«ng chÕ biÕn LuËn v¨n tèt nghiÖp  Víi vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn : Gi¸ thùc tÕ gåm gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt chÕ biÕn cïng c¸c chi phÝ liªn quan (tiÒn thuª gia c«ng, chÕ biÕn, chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì...) Víi vËt liÖu nhËn ®ãng gãp tõ c¸c ®¬n vÞ tæ chøc , c¸ nh©n tham gia liªn doanh : gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ tho¶ thuËn do c¸c bªn x¸c ®Þnh. Víi phÕ liÖu :Gi¸ íc tÝnh thùc tÕ cã thÓ sö dông ®îc hay gi¸ trÞ thu håi tèi thiÓu. Gi¸ vËt liÖu ®îc tÆng, thëng: Gi¸ thùc tÕ tÝnh theo gi¸ thÞ trêng t¬ng ®¬ng Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho : VËt liÖu mua nhËp kho thêng xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, do vËy gi¸ thùc tÕ cña tõng ®ît nhËp kho kh«ng hoµn toµn gièng nhau. V× thÕ khi xuÊt kho , kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n , x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cho c¸c nhu cÇu ®èi tîng sö dông kh¸c nhau theo ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ®· ®¨ng ký ¸p dông vµ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n trong niªn ®é kÕ to¸n. §Ó tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau : Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n: Theo ph¬ng ph¸p nµy gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng trong kú ®îc tÝnh theo gi¸ trÞ b×nh qu©n ( b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷, hay b×nh qu©n cuèi kú tríc hoÆc b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp) Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng = Sè l­îng vËt liÖu xuÊt dïng × Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n Trong ®ã : Gi¸ ®¬n vÞ b×nh = qu©n c¶ kú dù tr÷ Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú L­îng thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú 10 LuËn v¨n tèt nghiÖp  Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ tuy ®¬n gi¶n, dÔ lµm nhng ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. H¬n n÷a , c«ng viÖc tÝnh to¸n dån vµo cuèi th¸ng, g©y ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c quyÕt to¸n nãi chung Gi¸ ®¬n vÞ b×nh = qu©n cuèi kú tr­íc Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú hoÆc cuèi kú tr­íc L­îng thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú hoÆc cuèi kú tr­íc Ph¬ng ph¸p nµy mÆc dÇu kh¸ ®¬n gi¶n vµ ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng vËt liÖu trong kú tuy nhiªn kh«ng chÝnh x¸c v× kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ vËt liÖu kú nµy. Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp = Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån tr­íc khi nhËp céng sè nhËp L­îng thùc tÕ vËt liÖu tån tr­íc khi nhËp céng l­îng nhËp Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp l¹i kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm cña c¶ hai ph¬ng ph¸p trªn, võa chÝnh x¸c, võa cËp nhËt. Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ tèn nhiÒu c«ng søc, tÝnh to¸n nhiÒu lÇn Ph¬ng ph¸p nhËp tríc , xuÊt tríc FIFO: Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt r»ng sè vËt liÖu nµo nhËp tríc th× xuÊt tríc, xuÊt hÕt sè nhËp tríc råi míi ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña tõng sè hµng xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c , c¬ së cña ph¬ng ph¸p nµy lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu mua tríc sÏ ®îc dïng lµm gi¸ ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ sè vËt liÖu xuÊt tríc vµ do vËy gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho cuèi kú sÏ lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu mua vµo sau cïng. Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp trong trêng hîp gi¸ c¶ æn ®Þnh hoÆc cã xu híng gi¶m. Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc: 11 LuËn v¨n tèt nghiÖp  Ph¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh nh÷ng vËt liÖu mua sau cïng sÏ ®îc xuÊt tríc tiªn, ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc ë trªn. Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc thÝch hîp trong trêng hîp l¹m ph¸t Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp : Theo ph¬ng ph¸p nµy, vËt liÖu ®îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ theo ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt dïng (trõ trêng hîp ®iÒu chØnh). Khi xuÊt vËt liÖu nµo sÏ tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu ®ã. Do vËy, ph¬ng ph¸p nµy cßn cã tªn gäi lµ ph¬ng ph¸p ®Æc ®iÓm riªng hay ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh vµ thêng sö dông víi c¸c loaÞ vËt liÖu cã gi¸ trÞ cao vµ cã tÝnh t¸ch biÖt. Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n : Theo ph¬ng ph¸p nµy, toµn bé vËt liÖu biÕn ®éng trong kú ®îc tÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n (gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc mét lo¹i gi¸ æn ®Þnh trong kú). Cuèi kú kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc : Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu HÖ sè gi¸ × HÖ hoÆc sè gi¸tån cã=thÓ xuÊt tÝnh cho xuÊt dïng dïngtõng hoÆclo¹i tån, tõng nhãm vËthoÆc liÖu tõng thø vËt liÖu chñ yÕu kho cuèi tuú cuèi thuéckúvµo yªu cÇu vµkho tr×nh ®ékú qu¶n lý. 2- kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu 2.1- chøng tõ kÕ to¸n vËt liÖu vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng ®èi tîng kÕ to¸n , c¸c lo¹i tµi s¶n ph¶i ®îc tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt kh«ng chØ mÆt gi¸ trÞ mµ c¶ mÆt hiÖn vËt , kh«ng chØ theo tõng kho mµ chi tiÕt theo tõng lo¹i , nhãm , thø vµ ph¶i ®îc tiÕn hµnh ®ång thêi ë c¸c kho vµ phßng kÕ to¸n trªn cïng c¬ së lµ chøng tõ nhËp xuÊt kho . c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc hÖ thèng chøc tõ , më c¸c sæ hÖ thèng kÕ to¸n chi tiiÕt vµ lùa chän , vËn dông ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu cho phï hîp nh»m t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n nãi chung , c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu nãi riªng 12 LuËn v¨n tèt nghiÖp  theo chÕ ®é chøc tõ kÕ to¸n qui ®Þnh ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1141 / TC / C§KT ngµy 1 / 11 / 1995 cña bé trëng , bé tµi chÝnh , c¸c chøng tõ vÒ kÕ to¸n vËt liÖu bao gåm phiÕu nhËp kho ( mÉu 01 – VT ) phiÕu xuÊt kho ( mÉu 02 – VT ) phiÕu xuÊt kho kiªm v¹n chuyÓn näi bé ( mÉu 03 – VT ) ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn ( mÉu 03 – BH ) ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho ( mÉu 02 – BH ) ho¸ ®¬n kiªm GTGT ( mÉu 01 – GTGT ) vµ hãa ®¬n b¸n hµng ( mÉu 02 – GTGT ) ngoµi c¸c chøng tõ mang tÝnh chÊt b¾t buéc sö dông thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña nhµ níc , trong doanh nghiÖp cã thÓ sö dông thªm c¸c chøng tõ kÕ to¸n nh : phiÕu xuÊt vËt t theo h¹n mø c ( mÉu 04 – VT ) biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t ( mÉu 05 – VT ) phiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú ( mÉu 07 – VT ) §èi víi c¸c chøng tõ thèng nhÊt b¾t buéc ph¶i ®îc lËp kÞp thêi, ®Çy ®ñ theo ®óng qui ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung, ph¬ng ph¸p lËp. Ngêi lËp chøng tõ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña c¸c chøng tõ, vÒ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ -tµi chÝnh ph¸t sinh.Mäi chøng tõ kÕ to¸n vÒ vËt liÖu ph¶i ®îc tæ chøc lu©n chuyÓn theo tr×nh tù vµ thêi gian hîp lý, do kÕ to¸n trëng qui ®Þnh phôc vô cho viÖc ph¶n ¸nh ghi chÐp vµ tæng hîp sè liÖu kÞp thêi cña c¸c bé phËn, c¸ nh©n cã liªn quan. 2.2 sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. Tuú thuéc vµo ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ sö dông c¸c sæ ( thÎ) kÕ to¸n nh sau: - Sæ (thÎ) kho. - Sæ (thÎ) kkÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. - Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn . - Sæ sè d... - Sæ (thÎ) kho (mÉu 06 - VT) ®îc sö dông ®Ó theo sè lîng nhËp - xuÊt tån kho cña tõng thø vËt liÖu theo tõng kho. ThÎ kho do phßng kÕ to¸n lËp vµ ghi c¸c chØ tiªu: tªn, nh·n 13 LuËn v¨n tèt nghiÖp  hiÖu, qui c¸ch, ®¬n vÞ tÝnh, m· sè vËt liÖu... sau ®ã giao cho thñ kho ®Ó ho¹ch to¸n nghiÖp vô ë kho, kh«ng ph©n biÖt kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p nµo. C¸c sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, sæ sè d vËt liÖu ®îc sö dông ®Ó ho¹ch to¸n t×nh h×nh nhËp khÈu - xuÊt - tån kho vËt liÖu vÒ mÆt gi¸ trÞ hoÆc c¶ l îng vµ gi¸ trÞ tuú thuéc vµo ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu ¸p dông trong doanh nghiÖp. Ngoµi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu nªu trªn, cßn cã thÓ më thªm c¸c b¶ng kª nhËpxuÊt -luü kÕ tæng hîp, nhËp - xuÊt - tån kho vËt liÖu phôc vô cho viÖcghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®îc ®¬n gi¶n nhanh chãng vµ kÞp thêi. 2.3 c¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. ViÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh cña thñ kho vµ kÕ to¸n, còng nh kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷ h¹ch to¸n nghiÖp vô ë kho vµ phßng kÕ to¸n ®îc tiÕn hµnh theo c¸c ph¬ng ph¸p sau. - Ph¬ng ph¸p thÎ song song - Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. - Ph¬ng ph¸p sæ sè d Néi dung ghi chÐp nh sau: - ë kho: c¶ ba ph¬ng ph¸p viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp - xuÊt tån kho vËt liÖu ®Òu thùc hiÖn trªn thÎ kho vµ do thñ kho ghi chÐp. ThÎ kho chØ ph¶n ¸nh chØ tiªu sè lîng vËt liÖu nhËp - xuÊt - tån kho. ThÎ kho ®îc më cho tõng thø, tõng lo¹i vËt liÖu phï häp víi yªu cÇu qu¶n lý vµ ph©n lo¹i vËt liÖu. Hµng ngµy thñ kho c¨n cø vµo chøng tõ nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña chøng tõ ®Ó tiÕn hµnh ghi sèlîng,lîng thùc nhËp, thùc xuÊt vµo thÎ kho cã liªn quan. Cuèi ngµy thñ kho tÝnh ra sè tån kho ghi vµo thÎ kho ®Þnh kú, thñ kho göi c¸c chøng tõ nhËp xuÊt ®· ®îc ph©n lo¹i theo tõng thø vËt liÖu lªn phßng kÕ to¸n. - ë phßng kÕ to¸n: C¨n cø ®Ó tiÕn hµnh ghi chÐp ®Òu lµ c¸c phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt mµ thñ kho göi lªn. Tuy nhiªn ë mçi ph¬ng ph¸p cã kh¸c nhau vÒ c¸ch më sæ nhng môc ®Ých cuèi cïng lµ qu¶n lý vËt liÖu ë mÆt gi¸ trÞ. 14 LuËn v¨n tèt nghiÖp  *ph¬ng ph¸p thÓ song song S¬ ®å 1: kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song. ThÎ kho Chøng tõ xuÊt Chøng tõ nhËp Sæ kÕ to¸n chi tiÕt B¶ng kª tæng hîp N - X - T Ghi hµng ngµy §èi chiÕu kiÓm tra Ghi cuèi th¸ng Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song cã u ®iÓm ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra, ®èi chiÕu. Nhng nhîc ®iÓm lín nhÊt lµ viªc ghi chÐp gi÷a thñ kho vµ phßng kÕ to¸n trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng, viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng .thêng ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i vËt liÖu khèi lîng nghiÖp vô nhËp xuÊt Ýt, kh«ng thêng xuyªn vµ cã tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cña c¸n bé cßn h¹n chÕ. * Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. Tõ chøng tõ nhËp - xuÊt kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp - xuÊt. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®îc theo dâi c¶ chØ tiªu sè lîng vµ chØ tiªu gi¸ trÞ. s¬ ®å 2: kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu 15 LuËn v¨n tèt nghiÖp  ThÎ kho Chøng tõ xuÊt Chøng tõ nhËp B¶ng kª xuÊt B¶ng kª nhËp Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn gi¶m ®îc khèi lîng ghi chÐp, do chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng, gi¶m ®îc sè lîng sæ s¸ch. VÉn ghi trïng lÆp chØ tiªu sè lîng víi thñ kho, ¸p dông thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã khèi lîng nghiÖp vô nhËp xuÊt kh«ng nhiÒu, kh«ng bè trÝ nh©n viªn kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. * Ph¬ng ph¸p sæ sè d: Khi nhËn ®îc c¸c phiÕu nhËp, xuÊt vËt liÖu, kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp xuÊt .Tõ b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt lËp b¶ng luü kª nhËp, luü kÕ xuÊt . Cuèi th¸ng tõ b¶ng luü kÕ nhËp, xuÊt lËp b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho theo tõng nhãm, lo¹i vËt liÖu theo chØ tiªu gi¸ trÞ. s¬ ®å 3: kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ sè d ThÎ kho Chøng tõ xuÊt Chøng tõ nhËp B¶ng kª nhËp Sæ sè d B¶ng kª xuÊt B¶ng luü kÕ xuÊt B¶ng luü kÕ nhËp 16 LuËn v¨n tèt nghiÖp  Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn Ghi hµng ngµy §èi chiÕu kiÓm tra Ghi cuèi th¸ng Ph¬ng ph¸p sæ sè d ®· gi¶m bít khèi lîng kÕ to¸n, c«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh ®Òu trong th¸ng. Nhng nhîc ®iÓm lµ do kÕ to¸n chØ theo dâi chØ tiªu gi¸ trÞ, nªn qua sè liÖu kh«ng thÓ biÕt ®îc sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng thø vËt liÖu mµ ph¶i xem tªn thÎ kho míi cã thÓ biÕt ®îc ®iÒu ®ã. Ngoµi ra, viÖc kiÓm tra, ph¸t hiÖn sai sãt, nhÇm lÉn sÏ khã kh¨n ¸p dông thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã khèi lîng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vÒ nhËp, xuÊt vËt liÖu diÔn ra thêng xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu vµ ®· x©y dùng tríc hÖ thèng danh ®iÓm vËt liÖu, dïng gÝa h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n hµng ngµy t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é c¸n bé kÕ to¸n cña doanh nghiÖp t¬ng ®èi cao. 3. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu KÕ to¸n tæng hîp lµ viÖc sö dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó ph¶n ¸nh kiÓm tra vµ gi¸m s¸t c¸c ®èi tîng kÕ to¸n cã néi dung kinh tÕ díi d¹ng tæng qu¸t. vËt liÖu lµ tµi s¶n lu ®éng, thuéc nhãm hµng tån kho cña doanh nghiÖp.ViÖc më tµi kho¶n tæng hîp, ghi chÐp sæ kÕ to¸n vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho, gi¸ trÞ hµng b¸n ra hoÆc xuÊt dïng tuú thuéc vµo doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hay ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. ViÖc vËn dông ph¬ng ph¸p nµo ph¶i ®îc thùc hiÖn nhÊt qu¸n trong niªn ®é kÕ to¸n. 3.1 ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh thêng xuyªn, liªn tôc, cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho vËt t,hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n. 17 LuËn v¨n tèt nghiÖp  Trong trêng hîp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n hµng tån kho ®îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m vËt t, hµng ho¸ .V× vËy gi¸ trÞ cña vËt t hµng ho¸ tån kho trªn sæ kÕ to¸n cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong kú kÕ to¸n. Cuèi kú kÕ to¸n c¨n cø vµo sè liÖu kiÓm kª thùc tÕ vËt t, hµng ho¸ tån kho, so s¸nh ®èi chiÕu víi vËt t hµng ho¸ tån kho trªn sæ kÕ to¸n. VÒ nguyªn t¾c sæ tån kho thùc tÕ lu«n phï hîp víi sè tån kho trªn sæ kÕ to¸n. NÕu cã chªnh lÖch ph¶i truy t×m nguyªn nh©n vµ cã gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn cã thÓ ¸p dông cho mäi lo¹i doanh nghiÖp. KÕto¸n vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX ta sö dông c¸c tµi kho¶n sau: - Tµi kho¶n 152:"nguyªn vËt liÖu". Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng c¸c lo¹i vËt liÖu, nguyªn liÖu cña doanh nghiÖp.Tµi kho¶n 152 cã thÓ më thµnh tµi kho¶n cÊp 2, cÊp 3... ®Ó kÕ to¸n chi tiÕt theo tõng lo¹i, nhãm, thø vËt liÖu tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Tµi kho¶n 331:"ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n". Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n vÒ c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ cña doanh nghiÖp cho ngêi b¸n vËt t, hµng ho¸, ngêi cung cÊp, lao cô, dÞch vô theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt .Tµi kho¶n 331 ® îc më sæ theo dâi chi tiÕt tõng ®èi tîng cô thÓ, tõng ngêi b¸n, ngêi nhËn thÇu. - Tµi kho¶n 151:"hµng mua ®ang ®i dêng" tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh tri gi¸ cña c¸c lo¹i hµng ho¸, vËt t (nguyªn liÖu, vËt liÖu, c«ng cô, dông cô) mua ngoµi ®· thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp nhng cha vÒ nhËp kho cña doanh nghiÖp, cßn ®ang trªn ®êng vËn chuyÓn ë bÕn c¶ng, bÕn b·i hoÆc ®· vÒ ®Õn doanh nghiÖp nhng kiÓm nghiÖm nhËp kho. Ngoµi ra cßn nhiÒu TK kh¸c nh tk 111, 112, 154, 621, 622, 627... KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX ®îc kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å sau : 18 LuËn v¨n tèt nghiÖp  S¬ ®å 4: s¬ ®å kÕ toÊn tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX. TK 151 TK 152 NhËp kho hµng ®i ®êng cña kú tríc TK 331 ChiÕt khÊu mua hµng ®îc hëng, gi¶m gi¸ hµng mua TK 111.112.141 TK 627.641.642 NVL mua ngoµi nhËp kho XuÊt kho NVL dïng cho SXKD vµ XDCB TK 333 TK 632 (157) ThuÕ nhËp khÈu tÝnh XuÊt b¸n , göi b¸n vµo gi¸ trÞ NVL nhËp kho 19 LuËn v¨n tèt nghiÖp  TK 411 TK 154 NhËn cÊp ph¸t, t¨ng thëng NVL xuÊt kho thuª ngoµi vèn gãp liªn doanh gia c«ng TK 338 TK 128.222 NVL thõa ki kiÓm kª XuÊt gãp vèn liªn doanh TK 154 TK 138.334.821 NVL thuª ngoµi chÕ biÕn NVL thiÕu khi kiÓm kª nhËp kho TK 128.222 TK 621 NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh XuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm TK 412 TK 412 Chªnh lÖch t¨ng do ®¸nh gi¸ Chªnh lÖch gi¶m do ®anh gi¸ l¹i tµi s¶n l¹i tµi s¶n Sè d cuèi kú xxx 3.2 Ph¬ng ph¸p kiÓm kª kiÓm tra ®Þnh kú. Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú (KKTX) lµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho cuèi kú vËt t, hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ tõ ®ã tÝnh gi¸ trÞ cña hµng ho¸ vËt t ®· xuÊt trong kú theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ hµng xuÊt = Tæng trÞ gi¸ ± hµng nhËp chªnh lÖch trÞ gi¸ tån kho cuèi kú vµ ®Çu kú. Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, mäi biÕn ®éng cña vËt t, hÇng ho¸ (nhËp kho, xuÊt kho) kh«ng theo dâi, ph¶n ¸nh trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n hµng tån kho. Gi¸ trÞ cña hµng ho¸ mua vµ nhËp kho trong kú ®îc theo dâi ph¶n ¸nh trªn mét tµi kho¶n kÕ to¸n riªng ( TK 611:mua hµng). 20