Tài liệu Hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần xây dựng số 1 - hải dương

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH CƠ SỞ THANH HÓA – KHOA KINH TẾ ---------- CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG SỐ 1 - HẢI DƯƠNG GV HƯỚNG DẪN : TH.S. LÊ THỊ HỒNG HÀ SV THỰC HIỆN : NGUYỄN HÙNG HIẾU MSSV : 10007193 LỚP : DHKT6TH THANH HÓA, THÁNG 05 NĂM 2014 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu và viết chuyên đề tốt nghiệp, em đã nhận được sự quan tâm hướng dẫn, giúp đỡ của nhiều tập thể, cá nhân trong và ngoài nhà trường. Trước hết em xin chân thành cảm ơn cô giáo Lê Thị Hồng Hà, người đẫ trực tiếp hướng dẫn và giúp đỡ tận tình cho em trong suốt thời gian thực tập và viết chuyên đề thực tập. Đồng thời em cũng xin chân thành cảm ơn tới: Khoa Kế toán - Trường Đại học Công Nghiệp Thành Phố Hồ Chí Minh, Công ty xây dựng Số 1- Hải Dương đã nhiệt tình giúp đỡ và tạo điều kiện cho em nghiên cứu và hoàn thành khoá luận này. Cuối cùng em xin chân thành cảm ơn các Thầy cô giáo trong khoa đã tạo điều kiện cho em hoàn thiện khóa luận tốt nghiệp này Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 i Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 ii Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. Ngày …. tháng ….. năm 2014 GIẢNG VIÊN Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 iii Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. Ngày …. tháng ….. năm 2014 GIẢNG VIÊN Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 iv Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TT 1 TỪ VIẾT TẮT DIỄN GIẢI 2 Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 v Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 01: SƠ ĐỒ TÍNH LƯƠNG VÀ TRỢ CẤP BHXH:..............................22 Sơ đồ 02: SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN THANH TOÁN VỚI CÔNG NHÂN VIÊN..30 Sơ đồ 03: SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN BẢO HIỂM XÃ HỘI, BẢO HIỂM Y TẾ, KINH PHÍ CÔNG ĐOÀN...................................................................................33 Sơ đồ 3.1: QUI TRÌNH CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT SẢN PHẨM XÂY LẮP..38 Sơ đồ 3.2- MÔ HÌNH BỘ MÁY SẢN XUẤT VÀ QUẢN LÝ CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG SỐ 1 HẢI DƯƠNG...........................................................39 Sơ đồ 3.3 - BỘ MÁY KẾ TOÁN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG SỐ 1 HẢI DƯƠNG...................................................................................................42 Sơ đồ 3.4- SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN CHỨNG TỪ GHI SỔ.................................43 DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Bảng đánh giá kết quả kinh doanh của công ty từ năm 2010-2012.........45 Bảng 3.2: BẢNG CHẤM CÔNG.............................................................................67 Bảng 3.3: BẢNG THANH TOÁN TIỀN LƯƠNG..................................................67 Bảng 3.6:BẢNG CHẤM CÔNG.............................................................................74 Bảng 07: BẢNG THANH TOÁN TIỀN LƯƠNG...................................................75 Bảng 3.6: BẢNG CHẤM CÔNG.............................................................................77 Bảng 2.7: BẢNG THANH TOÁN LƯƠNG............................................................78 Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 vi Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN........................................................................................................i NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP............................................................ii NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN..............................................iii NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN.................................................iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................v DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ....................................................................vi MỤC LỤC...........................................................................................................vii LỜI NÓI ĐẦU.......................................................................................................1 CHƯƠNG 1...........................................................................................................2 TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU.........................................................2 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐÊ TÀI..............................................................2 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU.......................................................................3 1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU....................................................................3 1.3.1. Lương:....................................................................................................3 1.3.2. Các khoản trích theo lương:....................................................................3 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU.........................................................................3 1.4.1.Phạm vi không gian..................................................................................3 1.4.2. Phạm vi thời gian.....................................................................................3 1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..............................................................3 1.5.1 Phương pháp thu thập thông tin................................................................3 1.6. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI............................................................................4 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG...............................................................5 2.1 NỘI DUNG, Ý NGHĨA, ĐẶC ĐIỂM CỦA TIỀN LƯƠNG......................5 2.1.1 Nội dung, ý nghĩa của tiền lương.............................................................5 2.1.2 Đặc điểm của tiền lương...........................................................................7 Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 vii Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà 2.2 BẢN CHẤT CỦA TIỀN LƯƠNG VÀ NGUYÊN TẮC TỔ CHỨC TIỀN LƯƠNG.............................................................................................................7 2.2.1 Bản chất của tiền lương............................................................................7 2.2.2 Các nguyên tắc tổ chức tiền lương...........................................................7 2.3 CHỨC NĂNG CỦA TIỀN LƯƠNG...........................................................9 2..1 Chức năng thước đo giá trị:........................................................................9 2.3.2 Chức năng tái sản xuất sức lao động:.......................................................9 2.3.3 Chức năng kích thích sức lao động:.........................................................9 2.3.4 Chức năng công cụ quản lý của Nhà nước:..............................................9 2.3.5 Chức năng điều tiết lao động:.................................................................10 2.4 QUỸ LƯƠNG, BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN........................................10 2.4.1 Quỹ lương...............................................................................................10 2.4.2 Quỹ bảo hiểm xã hội ( BHXH )..............................................................10 2.4.3 Quỹ bảo hiểm y tế ( BHYT )..................................................................12 2.4.4 Kinh phí công đoàn (KPCĐ ).................................................................13 2.4.5 Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN)...............................................................13 2.5. YÊU CẦU VÀ NHIỆM VỤ CỦA KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ BHXH .........................................................................................................................14 2.5.1. Yêu cầu của kế toán tiền lương.............................................................14 2.5.2. Nhiệm vụ của kế toán tiền lương...........................................................14 2.6. CÁC HÌNH THỨC TRẢ LƯƠNG TRONG DOANH NGHIỆP.............15 2.6.1. Hình thức trả lương theo thời gian........................................................15 2.6.2. Hình thức trả lương theo sản phẩm.......................................................17 2.7. HẠCH TOÁN KẾT QUẢ LAO ĐỘNG, TÍNH LƯƠNG VÀ TRỢ CẤP BHXH PHẢI TRẢ...........................................................................................20 2.7.1. Hạch toán kết quả lao động...................................................................20 2.7.1.1. Hạch toán số lượng lao động..........................................................20 2.7.1.2. Hạch toán thời gian lao động..........................................................21 2.7.1.3. Hạch toán kết quả lao động.............................................................21 Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 viii Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà 2.7.2. Tính tiền lương và trợ cấp BHXH.........................................................21 2.8. TỔ CHỨC HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG...............................................................................................23 2.8.1.Chứng từ, thủ tục kế toán.......................................................................23 2.8.1.1. Bảng chấm công (Mẫu số 01a - LĐTL)..........................................23 2.8.1.2. Bảng chấm công làm them giờ (Mẫu số 01b - LĐTL)...................23 2.8.1.3. Bảng thanh toán tiền lương (Mẫu số 02 – LĐTL)..........................23 2.8.1.4. Bảng thanh toán tiền thưởng (Mẫu số 03- LĐTL)..........................24 2.8.1.5. Giấy đi đường (Mẫu số 04- LĐTL)................................................24 2.8.1.6. Phiếu xác nhận sản phẩm hoặc công việc hoàn thành (Mẫu số 05 – LĐTL)..........................................................................................................24 2.8.1.7. Bảng thanh toán tiền làm thêm giờ (Mẫu số 06– LĐTL)...............24 2.8.1.8. Bảng thanh toán tiền làm thuê ngoài (Mẫu số 07 – LĐTL)............24 2.8.1.9. Hợp đồng giao khoán (Mẫu số 08 – LĐTL)...................................24 2.8.1.10. Biên bản thanh lý (nghiệm thu) hợp đồng giao khoán (Mẫu số 09LĐTL)..........................................................................................................25 2.8.1.11. Bảng kê trích nộp các khoản theo lương (Mẫu số 10- LĐTL).....25 2.8.1.11. Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội (Mẫu số 11- LĐTL) ......................................................................................................................25 2.8.2. Hạch toán tổng hợp tiền lương..............................................................25 2.8.2.1. Thanh toán với công nhân viên của doanh nghiệp.........................26 2.8.2.2.Thanh toán với công nhân thuê ngoài..............................................27 2.8.2.3.Tổ chức hạch toán trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân trực tiếp sản xuất..........................................................................................27 2.8.3. Các khoản trích theo lương....................................................................30 2.9.TỔ CHỨC SỔ SÁCH KẾ TOÁN.............................................................33 CHƯƠNG 3 : THỰC TRẠNG KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CÔNG TY............................................................35 XÂY DỰNG SỐ 1 - HẢI DƯƠNG....................................................................35 Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 ix Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà 3.1. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1 – HẢI DƯƠNG.......35 3.1.1 Thành lập:...............................................................................................35 3.1.2. Vốn điều lệ.............................................................................................37 3.1.3. Ngành nghề kinh doanh chủ yếu của công ty........................................37 3.1.4. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần xây dựng số 1 Hải Dương................................................................................................37 3.1.4.1. Chức năng, nhiệm vụ của công ty...................................................37 3.1.4.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất-kinh doanh của công ty...................37 3.1.4.2.1. Đặc điểm máy móc thiết bị......................................................38 3.1.4.2.2. Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm...................38 3.1.5. Tổ chức bộ máy quản lý của công ty.....................................................39 3.1.5.1. Cơ cấu chung:.................................................................................39 3.1.5.2. Cơ cấu phòng kế toán:....................................................................41 3.1.6. Chính sách kế toán áp dụng tại công ty.................................................42 3.1.6.1. Hình thức kế toán áp dụng tại công ty............................................42 3.1.6.2. Phương pháp kế toán hàng tồn kho.................................................44 3.1.6.3. Một số chế độ kế toán khác áp dụng trong công ty........................44 3.1.6.4. Chế độ kế toán áp dụng tại công ty.................................................44 3.1.7. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty trong 3 năm gần đây...................................................................................................................44 3.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1 – HẢI DƯƠNG...........................................................................................................47 3.2.1. Các hình thức trả lương tại Công ty xây dựng Số 1 – Hải Dương........47 3.2.1.1. Hình thức trả lương theo thời gian..................................................47 3.2.1.2. Hình thức trả lương theo sản phẩm tập thể.....................................48 3.2.2. Các loại sổ kế toán trong Công ty..........................................................49 3.2.2.1. Bảng phân bổ tiền lương và BHXH................................................49 3.2.2.2. Sổ quỹ tiền mặt...............................................................................49 Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 x Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà 3.2.2.3. Sổ cái tài khoản 334........................................................................49 3.2.2.4. Chứng từ ghi sổ...............................................................................49 3.2.3. Hạch toán sử dụng thời gian lao động của Công ty...............................50 3.2.4. Hạch toán kết quả lao động tại Công ty.................................................50 3.2.5. Hạch toán BHXH , BHYT, KPCĐ ở công ty........................................50 3.2.5.1. BHXH.............................................................................................50 3.2.5.2 BHYT...............................................................................................51 3.2.5.3 KPCĐ...............................................................................................52 3.2.5.4 BHTN...............................................................................................52 3.2.6.1. Kế toán tổng hợp tiền lương...........................................................53 3.2.6.1.1 Chứng từ sử dụng.....................................................................53 3.2.6.1.2 Tài khoản sử dụng ................................................................54 3.2.6.1.3 Sổ kế toán sử dụng....................................................................56 3.2.6.1.4 Tóm tắt quy trình kế toán phải trả công nhân viên...................56 3.2.6.1.5 Ví dụ minh họa..........................................................................56 3.2.6.2. Kế toán tổng hợp các khoản trích theo lương.................................60 3.2.6.2.1 Chứng từ sử dụng......................................................................60 3.2.6.2.2 Tài khoản sử dụng:....................................................................60 3.2.6.2.3 Sổ kế toán sử dụng...................................................................63 3.2.6.2.4 Tóm tắt quy trình kế toán phải trả phải nộp khác....................63 3.2.6.2.5 Ví dụ minh họa.........................................................................63 3.2.7. Hạch toán lương và thanh toán với người lao động..............................66 3.2.7.1. Tính lương cho CBCNV áp dụng theo hình thức trả lương theo thời gian tại Công ty............................................................................................66 3.2.7.2. Tính lương cho CBCNV áp dụng theo hình thức trả lương theo sản phẩm tập thể.................................................................................................76 3.2.7. Phương pháp hạch toán tiền lương của Công ty....................................79 CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1 – HẢI DƯƠNG..........................81 Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 xi Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà 4.1. NHẬN XÉT CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1 – HẢI DƯƠNG..................................................................................................81 4.1.1. Về ưu điểm:...........................................................................................82 4.1.2. Về nhược điểm:.....................................................................................85 4.2. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG – PHƯƠNG HƯỚNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG LAO ĐỘNG Ở CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1 – HẢI DƯƠNG...............................................................................................87 4.2.1 Một số đề xuất nhằm hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty xây dựng Số 1 – Hải Dương........................................87 4.2.2 Phương hướng nâng cao hiệu quả sử dụng lao động ở Công ty xây dựng Số 1 – Hải Dương............................................................................................93 4.2.2.1. Phương hướng hoàn thiện kế toán tiền lương.................................93 4.2.2.2. Phương hướng nâng cao hiệu quả sử dụng lao động......................93 4.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM PHÁT TRIỂN CÔNG TY TRONG THỜI GIAN TỚI........................................................................................................94 KẾT LUẬN.........................................................................................................96 Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 xii Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Th.S. Lê Thị Hồng Hà LỜI NÓI ĐẦU Sự đổi mới cơ chế quản lý kinh tế đòi hỏi nền tài chính quốc gia phải được tiếp tục đổi mới một cách toàn diện nhằm tạo ra sự ổn định của môi trường kinh tế. Tài chính luôn luôn là tổng hoà các mối quan hệ kinh tế, tổng thể các nội dung và giải pháp tài chính, tiền tệ, không chỉ có nhiệm vụ khai thác các nguồn lực tài chính, tăng thu nhập, tăng trưởng kinh tế, mà còn phải quản lý và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực. Hạch toán kế toán là một bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống công cụ quản lý kinh tế, tài chính, có vai trò tích cực trong việc quản lý, điều hành và kiểm soát các hoạt động kinh tế. Với tư cách là công cụ quản lý kinh tế, kế toán tiền lương là một lĩnh vực gắn liền với hoạt động kinh tế, tài chính đảm bảo hệ thống tổ chức thông tin có ích cho các quyết định kinh tế. Vì vậy kế toán tiền lương có vai trò đặc biệt cần thiết và quan trọng với hoạt động tài chính doanh nghiệp. Trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, việc sáng tạo ra của cải vật chất gắn liền với lao động, lao động là yếu tố cơ bản trong quá trình sản xuất. Tổ chức tốt công tác quản lý lao động tiền lương cho người lao động, chấp hành tốt kỷ luật lao động, nâng cao hiệu quả công tác hạch toán kế toán tiền lương và các khoản trích theo tiền lương giúp cho việc quản lý chặt chẽ, đúng chế độ từ đó khuyến khích được người lao động nâng cao năng xuất lao động và tạo cơ sở cho việc tính toán và phân bổ vào giá thành sản phẩm được chính xác và đúng đối tượng. Đồng thời làm căn cứ để xác định các khoản nghĩa vụ phải nộp ngân sách cho các cơ quan phúc lợi xã hội. Để kết hợp giữa lý luận và thực tiễn sản xuất, được sự giúp đỡ của thầy cô giáo em mạnh dạn đi sâu nghiên cứu chuyên đề: “Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương trong doanh nghiệp tại Công ty Xây dựng Số 1- Hải Dương”. Do điều kiện có hạn, khả năng kiến thức thực tế còn ít cho nên khoá luận không tránh khỏi những hạn chế nhất định. Rất mong được sự góp ý của các thầy cô giáo để đề tài này được hoàn thiện hơn Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 Trang 1 Chương 1: Tổng quan đề tài nghiên cứu GVHD:Th.S. Lê Thị Hồng Hà CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐÊ TÀI Đối với người lao động, sức lao động mà họ bỏ ra để là để đạt được lợi ích cụ thể, đó là tiền công ( lương ) mà người sử dụng lao động họ sẽ trả. Vì vậy việc nghiên cứu tiền lương và các khoản trích theo lương (BHXH, BHYT, KPCĐ) rất được mọi người quan tâm. Trước hết là họ muốn biết lương chính thức của của mình được hưởng bao nhiêu, họ được hưởng bao nhiêu cho BHXH, BHYT, KPCĐ và họ có trách nhiệm như thế nào với các quỹ đó. Sau đó là sự hiểu biết về lương và các khoản trích theo lương sẽ giúp họ đối chiếu với chính sách của nhà nước quy định về các khoản này, qua đó họ biết được người sử dụng lao động đã trích đúng, trích đủ cho họ quyền lợi này hay chưa. Cách tính lương của doanh nghiệp cũng giúp cán bộ công nhân viên thấy được quyền lợi của mình trong việc tăng năng suất lao động, từ đó thúc đẩy việc nâng cao chất lượng lao động của doanh nghiệp. Còn đối với doanh nghiệp, việc nghiên cứu và tìm hiểu sâu về quá trình hạch toán lương tại doanh nghiệp giúp cán bộ quản lý hoàn thiện lại cho đúng, đủ, phù hợp với chính sách của Nhà nước, đồng thời qua đó cán bộ công nhân viên của doanh nghiệp được quan tâm đảm bảo về quyền lợi sẽ yên tâm hăng hái hơn trong lao động sản xuất. Hoàn thiện hạch toán lương còn giúp doanh nghiệp phân bổ chính xác chi phí nhân công vào giá thành sản phẩm tăng sức cạnh tranh của sản phẩm nhờ giá thành hợp lý. Mối quan hệ giữa chất lượng lao động (lương) và kết quả sản xuất kinh doanh dược thể hiện chính xác trong hạch toán cũng giúp rất nhiều cho bộ máy quản lý doanh nghiệp trong việc đưa ra các quyết định chiến lược để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Là một sinh viên chuyên ngành kế toán doanh nghiệp trong những năm học tập và rèn luyện ở trường với mong muốn “học đi đôi với hành” để củng cố thêm kiến thức, vận dụng kiến thức đã học vào trong thực tế. Trong thời gian thực tập được sự giúp đỡ tận tình của Cô giáo hướng dẫn, các cô, các chú phòng kế toán, ban lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ trong Công Ty Xây Dựng Số 1 – Hải Dương, em đã tìm hiểu và nghiên cứu đề tài “Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty xây dựng Số 1 – Hải Dương” thuộc tỉnh Hải Dương. Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 Trang 2 Chương 1: Tổng quan đề tài nghiên cứu GVHD:Th.S. Lê Thị Hồng Hà 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Đánh giá thực trạng, tình hình, đặc điểm tính chất và tầm quan trọng của kế toán tiền kương và các khoản trich nộp theo lương tại Công ty Xây Dựng Số 1 – Hải Dương. Nhằm tổng kết và khái quát những vấn đề có tính chất tổng quan về tiền lương và kế toán tiền lương qua đó đánh giá tình hình trả lương và hạch toán tiền lương để tìm ra những mặt mạnh, mặt yếu để có những biện pháp khắc phục để hoàn thiện công tác hạch toán tiền lương, đảm bảo sự công bằng tạo động lực thúc đẩy cán bộ, công nhân viên trong Công ty, phát huy hết khả năng sức lao động, sáng tạo của mình để phục vụ cho việc sản xuất kinh doanh. Từ đó kịp thời cung cấp thông tin kế toán cho ban giám đốc hiểu rõ hết tình hình của Công ty để đưa ra các quyết định đúng đắn, phù hợp với thực trạng của Công ty để có thể đạt được hiệu quả cao nhất về mọi mặt. 1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 1.3.1. Lương: + Lương cán bộ công nhân viên trong công ty + Lương tính cho công nhân thuê ngoài 1.3.2. Các khoản trích theo lương: + Bảo hiểm xã hội + Bảo hiểm y tế + Kinh phí công đoàn 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.4.1.Phạm vi không gian Đề tài được nghiên cứu tại Công ty Xây dựng số 1 – Hải Dương 1.4.2. Phạm vi thời gian - Thời gian nghiên cứu đề tài : Nguồn số liệu được lấy tại năm 2012, tại Phòng tài chính – Kế toán 1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. 1.5.1 Phương pháp thu thập thông tin. Khi đi vào nghiên cứu một doanh nghiệp phải tìm hiểu nghiên cứu và lựa chọn thông tin nào là hết sứu cần thiết. Việc thu thập thông tin một cách chính xác và có khoa học sẽ phục vụ tốt và đảm bảo yêu cầu của mục đích nghiên cứu. Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 Trang 3 Chương 1: Tổng quan đề tài nghiên cứu GVHD:Th.S. Lê Thị Hồng Hà Phương pháp điều tra: Thống kê tiến hành thu thập ghi chép tài liệu ban đầu trên toàn thể các đơn vị điều tra, không bỏ sót bất kỳ một đơn vị nào, ghi chép toàn bộ số liệu có liên quan đến tiền lương và các khoản trích theo lương của doanh nghiệp về tổng tiền lương và bảo hiểm, số đã chi và số còn lại chưa chi. Phương pháp phỏng vấn: Là phỏng vấn và tham khảo ý kiến của những cán bộ quản lý có kinh nghiệm, có trách nhiệm trong doanh nghiệp và phòng kế toán về các sô liệu phản ánh tiền lương và các khoản trích theo lương của doanh nghiệp về tổ chức quản lý và sử dụng quỹ lương. Phương pháp trực quan: Là trực tiếp quan sát các biểu báo cáo và các số liệu được lập nên tại đơn vị và cơ sở vật chất của đơn vị. 1.6. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI Nội dung của bài chuyên đề gồm 4 chương: Chương 1 : Tổng quan về đề tài nghiên cứu Chương 2: Cơ sở lý luận chung về kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Chương 3: Thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tai công ty Xây Dựng Số 1 – Hải Dương Chương 4: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tiền lương tại công ty Xây Dựng Số 1 – Hải Dương Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 Trang 4 Chương 2: Cơ sở lý luận GVHD: Lê Thị Hồng Hà CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG. 2.1 NỘI DUNG, Ý NGHĨA, ĐẶC ĐIỂM CỦA TIỀN LƯƠNG 2.1.1 Nội dung, ý nghĩa của tiền lương Tiền lương là một phạm trù kinh tế phức tạp, mang tính lịch sử có ý nghĩa chính trị, kinh tế và xã hội to lớn. Ngược lại bản thân tiền lương cũng chịu tác động mạnh mẽ của xã hội. Cụ thể là trong xã hội Tư bản chủ nghĩa, tiền lương là sự biểu hiện bằng tiền của sức lao động, là giá cả của sức lao động. Trong xã hội chủ nghĩa, tiền lương không phải là giá cả của sức lao động, mà là giá trị một phần vật chất trong tổng sản phẩm xã hội dùng để phân phối cho người lao động theo nguyên tắc “ làm theo năng lực, hưởng theo lao động”. Tiền lương mang một ý nghĩa tích cực, tạo ra sự công bằng trong phân phối thu nhập quốc dân. Ở Việt Nam, trong thời kì bao cấp, một phần thu nhập quốc dân được tách ra làm quỹ lương và phân phối cho người lao động theo kế hoạch tiền lương chịu tác động của quy luật phát triển cân đối có kế hoạch, chịu sự chi phối trực tiếp của Nhà nước thông qua các chế độ, chính sách tiền lương do Hội đồng bộ trưởng ban hành ( nay là Chính phủ). Tiền lương cụ thể bao gồm hai phần: Phần trả bằng tiền dựa trên hệ thống thang lương, bảng lương và phần trả bằng hiện vật thông qua chế độ tem phiếu, sổ (phần này chiếm tỷ trọng lớn). Theo cơ chế này thì tiền lương không gắn chặt với số lượng và chất lượng lao động, không phản ánh đúng giá trị của sức lao động đã tiêu hao của từng người lao động, không đảm bảo một cuộc sống ổn định cho nhân dân. Vì vậy nó không tạo ra được một động lực trong sản xuất. Trên thực tế, cái mà người lao động yêu cầu không phải là một khối lượng tiền lương lớn, mà họ quan tâm đến khối lượng tư liệu sinh hoạt mà họ nhận được thông qua tiền lương. Vấn đề này liên quan đến hai khái niệm về tiền lương đó là: Tiền lương danh nghĩa và tiền lương thực tế. + Tiền lương danh nghĩa: là khối lượng tiền trả cho công nhân viên dưới hình thức tiền tệ, đó là số tiền thực tế mà người lao động nhận được. Tuy vậy cùng với một Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 Trang 5 Chương 2: Cơ sở lý luận GVHD: Lê Thị Hồng Hà số tiền như nhau người lao động sẽ mua được khối lượng hàng hoá dịch vụ khác nhau ở các thời điểm, các vùng khác nhau do sự biến động thường xuyên của giá cả. + Tiền lương thực tế: Là số lượng hàng hoá tiêu dùng và dịch vụ mà người lao động mua được bằng tiền lương danh nghĩa. Tiền lương thực tế phụ thuộc vào hai yếu tố sau: - Tổng số tiền nhận được( Tiền lương danh nghĩa) - Chỉ số giá cả hàng hoá tiêu dùng dịch vụ. Như vậy, tiền lương danh nghĩa và tiền lương thực tế có mối quan hệ khăng khít với nhau và được thể hiên qua công thức sau: Tiền lương thực tế = Tiền lương danh nghĩa Chỉ số giá cả hàng hoá và dịch vụ Khi chỉ số tiền lương danh nghĩa tăng nhanh hơn chỉ số giá cả điều này có nghĩa là thu nhập thực tế của người lao động tăng lên, khi tiền lương không đảm bảo được đời sống của cán bộ công nhân viên chức, khi đó tiền lương không hoàn thành chức năng quan trọng đó là tái sản xuất sức lao động. Điều này đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách phải luôn quan tâm đến tiền lương thực tế. Về phương diện hạch toán, tìên lương công nhân doanh nghiệp sản xuất được chia làm hai loại đó là : Tiền lương chính và tiền lương phụ. + Tiền lương chính: Là tiền lương trả cho công nhân viên trong thời gian thực hiện nhiệm vụ chính của họ bao gồm tiền lương trả theo cấp bậc và các khoản phụ cấp kèm theo( Phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp khu vực). + Tiền lương phụ: Là tiền lương trả cho công nhân viên trong thời gian thực hiện nhiệm vụ khác ngoài nhiệm vụ chính của họ và thời gian công nhân viên được nghỉ được hưởng lương theo chế độ ( Nghỉ phép, nghỉ vì ngừng sản xuất…). Việc phân chia tiền lương chính và tiền lương phụ có ý nghĩa quan trọng đối với công tac kế toán và phân tích tiền lương trong giá thành sản phẩm. Tiền lương chính của công nhân sản xuất được hạch toán trực tiếp vào chi phí sản xuất của từng loại sản phẩm. Tiền lương phụ của công nhân do không gắn liền với quá trình sản xuất sản phẩm nên hạch toán gián tiếp vào chi phí sản xuất. Trong nền kinh tế thị trường, tiền lương đúng và đầy đủ sẽ vừa kích thích sản xuất phát triển, vừa là vấn đề xã hội trực tiếp tác động đến đời sống vật chất, tinh thần Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 Trang 6 Chương 2: Cơ sở lý luận GVHD: Lê Thị Hồng Hà của người lao động. 2.1.2 Đặc điểm của tiền lương - Tiền lương là một phạm trù kinh tế gắn liền với lao động, tiền tệ và nền sản xuất hàng hoá. - Trong điều kiện tồn tại nền sản xuất hàng hoá và tiền tệ, tiền lương là một yếu tố chi phí sản xuất kinh doanh cấu thành nên giá thành sản phẩm, lao vụ, dịch vụ. - Tiền lương là một đòn bẩy kinh tế quan trọng để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tăng năng suất lao động, có tác dụng động viên khuyến khích người lao động tích cực lao động, nâng cao hiệu quả công tác. - Lao động là một trong ba yếu tố của quá trình sản xuất, nó tác động đến kết quả sản xuất trên hai mặt là: Mặt số lương lao động và chất lượng lao động. Số lượng lao động được phản ánh trên sổ theo dõi lao động do phòng lao động tiền lương lập, sổ này ghi chép tập chung cho toàn doanh nghiệp và từng bộ phận để tiện theo dõi. Chất lượng lao động được phản ánh qua bậc thợ, chất lượng lao động , năng suất của người lao động. 2.2 BẢN CHẤT CỦA TIỀN LƯƠNG VÀ NGUYÊN TẮC TỔ CHỨC TIỀN LƯƠNG. 2.2.1 Bản chất của tiền lương Bản chất của tiền lương là giá cả sức lao động được hình thành trên cơ sở giá trị sức lao động thông qua sự thỏa thuận giữa người có sức lao động và người sử dụng lao động đồng thời chịu sự chi phối của quy luật kinh tế như quy luật cung- cầu, quy luật giá trị… Mặt khác, tiền lương bao gồm đầy đủ các yếu tố cấu thành để đảm bảo nguồn thu nhập, nguồn sống chủ yếu của bản thân, gia đình người lao động là điều kiện để người lao động hòa nhập vào thị trường xã hội 2.2.2 Các nguyên tắc tổ chức tiền lương Nguyên tắc cơ bản của tổ chức tiền lương là cơ sở quan trọng nhất để xây dựng được một cơ chế trả lương, quản lý tiền lương và chính sách thu nhập thích hợp. Ở nước ta khi xây dựng một chế độ tiền lương và tổ chức trả lương phải theo các nguyên tắc sau: Nguyên tắc 1:Trả lương ngang nhau cho lao động như nhau. Nguyên tắc này Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hùng Hiếu – MSSV: 10007193 Trang 7