Tài liệu Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần sản xuất vật liệu xây dựng và xây dựng

Lêi nãi ®Çu Qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa lµ ®éng lùc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ph¸t triÓn, héi nhËp víi c¸c n-íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §iÒu ®ã ®Æt ra yªu cÇu cÊp b¸ch ph¶i ®æi míi, hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ mµ trong ®ã kÕ to¸n lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng. KÕ to¸n cã vai trß quan träng ®èi víi qu¶n lý tµi s¶n, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong tõng Doanh nghiÖp, lµ nguån th«ng tin, sè liÖu tin cËy ®Ó Nhµ n-íc ®iÒu hµnh nÒn kinh tÕ vÜ m«, kiÓm tra, kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña c¸c Doanh nghiÖp, c¸c khu vùc. V× vËy, ®æi míi, hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n ®Ó phï hîp vµ ®¸p øng yªu cÇu nhËn ®Þnh cña qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý lµ mét vÊn ®Ò thùc sù bøc xóc vµ cÇn thiÕt. Cïng víi sù ®æi míi, ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ, víi chÝnh s¸ch më cöa, sù ®Çu t- cña n-íc ngoµi vµ ®Ó thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p ®· cã sù chuyÓn biÕn, ®æi míi ph-¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh, ph-¬ng thøc qu¶n lý, kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ, vai trß quan träng trong nÒn KTQD. Tuy nhiªn trong c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay, c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p nãi riªng cßn béc lé nh÷ng tån t¹i ch-a ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vµ quy tr×nh héi nhËp. Do ®ã viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p nh»m ph¶n ¸nh ®óng chi phÝ, lµm c¬ së cho viÖc tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, cung cÊp th«ng tin phôc vô cho viÖc ®iÒu hµnh, kiÓm tra chi phÝ vµ ho¹ch ®Þnh chiÕn l-îc cña Doanh nghiÖp lµ nhu cÇu cÇn thiÕt. NhËn thøc ®-îc vÊn ®Ò nªu trªn, sau thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Cæ phÇn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng vµ x©y dùng, t«i ®· chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng vµ x©y dùng“ lµm luËn v¨n tèt nghiÖp. Ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn, luËn v¨n ®-îc chia lµm ba ch-¬ng: Ch-¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ lý luËn c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p . Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng vµ x©y dùng. Ch-¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµn h s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng vµ x©y dùng. Ch-¬ng 1 Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y L¾p 1.1. Sù cÇn thiÕt tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p 1.1.1. Yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p. Do ®Æc ®iÓm cña x©y dùng vµ s¶n phÈm x©y dùng rÊt riªng nªn viÖc qu¶n lý ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n khã kh¨n phøc t¹p h¬n mét sè ngµnh kh¸c. V× vËy trong qu¸ tr×nh qu¶n lý ®Çu t- x©y dùng ph¶i ®¸p øng ®-îc nh÷ng yªu cÇu sau: - Ph¶i t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm x©y l¾p ®-îc thÞ tr-êng chÊp nhËn c¶ vÒ gi¸ c¶, chÊt l-îng, ®¸p øng ®-îc môc tiªu kinh tÕ x· héi trong tõng thêi kú. - Huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ cao nhÊt tõ c¸c nguån ®Çu t- trong vµ ngoµi n-íc. - X©y dùng ph¶i ®óng theo qui ho¹ch ®-îc duyÖt, thiÕt kÕ hîp lý thÈm mü, x©y dùng ®óng tiÕn ®é, ®¹t chÊt l-îng cao. Thùc tÕ trong nhiÒu n¨m qua x©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh lµm thÊt tho¸t mét phÇn kh«ng nhá nguån vèn ®Çu t- cña Nhµ n-íc. Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ do qu¶n lý vèn ®Çu t- ch-a ®-îc chÆt chÏ. HiÖn nay, trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n chñ yÕu ¸p dông ph-¬ng ph¸p ®Êu thÇu, giao nhËn thÇu x©y dùng. Doanh nghiÖp muèn tróng thÇu mét c«ng tr×nh ph¶i x©y dùng mét gi¸ thÇu hîp lý cho c«ng tr×nh ®ã dùa trªn c¬ së x¸c ®Þnh møc ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n do Nhµ n-íc ban hµnh trªn c¬ së gi¸ thÞ tr-êng vµ b¶n th©n Doanh nghiÖp. Gi¸ tróng thÇu kh«ng v-ît qu¸ gi¸ thµnh dù to¸n ®-îc duyÖt. MÆt kh¸c ph¶i ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i. §Ó thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c yªu cÇu trªn ®ßi hái Doanh nghiÖp ph¶i t¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ ®Æc biÖt lµ qu¶n lý vÒ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Trong ®ã träng t©m lµ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 1.1.2. Vai trß vµ nhiÖm vô kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p 1.1.2.1.Vai trß kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong Doanh nghiÖp x©y l¾p Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng chØ tiªu lu«n ®-îc c¸c nhµ qu¶n lÝ quan t©m kh«ng chØ v× chóng g¾n liÒn víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ chóng cßn cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lÝ vµ tæ chøc trong doanh nghiÖp. Th«ng qua sè liÖu do bé phËn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cung cÊp c¸c nhµ l·nh ®¹o vµ qu¶n lÝ doanh nghiÖp biÕt ®-îc chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh còng nh- toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn doanh nghiÖp tõ ®ã ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc dù to¸n chi phÝ t×nh h×nh sö dông lao ®éng, vËt t-, tiÒn vèn cã hiÖu qña hay l·ng phÝ, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®ã lµ c¨n cø ®Ó ®Ò ra biÖn ph¸p h÷u hiÖu kÞp thêi nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ò ra c¸c quy ®Þnh phï hîp cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp. ViÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chØ cã thÓ dùa trªn gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c. VÒ phÇn m×nh tÝnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh cña s¶n phÈm l¹i chÞu ¶nh h-ëng tõ kÕt qu¶ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Do vËy ®Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, l-îng gi¸ trÞ c¸c yÕu tè chi phÝ ®· ®-îc chuyÓn dÞch vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm ®· hoµn thµnh cã ý nghi· rÊt quan träng ®èi víi mét doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn nay. 1.1.2.2 NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ViÖc gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi mçi Doanh nghiÖp x©y dùng. V× vËy, viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i cña Doanh nghiÖp vµ tho¶ m·n mäi yªu cÇu qu¶n lý ®Æt ra hÕt søc cÇn thiÕt. Cô thÓ: - X¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi tæ chøc s¶n xuÊt ë Doanh nghiÖp, ®ång thêi x¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. - KiÓm tra ®èi chiÕu th-êng xuyªn viÖc thùc hiÖn c¸c chi phÝ vËt t-, nh©n c«ng, m¸y thi c«ng vµ c¸c dù to¸n chi phÝ kh¸c. Tõ ®ã ®-a ra c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi. - TÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p chÝnh x¸c kÞp thêi theo ®óng kho¶n môc gi¸ thµnh. - ViÖc kiÓm tra thùc hiÖn h¹ gi¸ thµnh theo tõng kho¶n môc chi phÝ cña c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh. Tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸c liªn tôc. - X¸c ®Þnh ®óng ®¾n, bµn giao thanh to¸n kÞp thêi khèi l-îng c«ng t¸c x©y l¾p hoµn thµnh. - KiÓm tra ®Þnh kú vµ ®¸nh gi¸ khèi l-îng thi c«ng dë dang theo nguyªn t¾c qui ®Þnh. §¸nh gi¸ ®óng kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña Doanh nghiÖp ë tõng c«ng tr×nh, bé phËn thi c«ng ... vµ lËp b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n phÈm x©y l¾p mét c¸c kÞp thêi. 1.2.Chi phÝ s¶n xuÊt vµ mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong Doanh nghiÖp x©y l¾p 1.2.1.Chi phÝ s¶n xuÊt trong Doanh nghiÖp x©y l¾p 1.2.1.1.Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt: Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh ng-êi lao ®éng sö dông t- liÖu lao ®éng t¸c ®éng lªn ®èi t-îng lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. Tõ ®ã ®Ó h×nh thµnh nªn chi phÝ vÒ hao phÝ NVL tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho ng-êi lao ®éng vµ mét bé phËn chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c. §©y chÝnh lµ ba bé phËn cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. M¸c ®· kh¸i qu¸t gi¸ trÞ s¶n phÈm míi t¹o ra thµnh c«ng thøc : C+V+m C: Lµ toµn bé gi¸ trÞ t- liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm ®-îc coi lµ hao phÝ lao ®éng vËt ho¸. V: Chi phÝ tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ ng-êi lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm dÞch vô ®-îc gäi lµ lao ®éng sèng cÇn thiÕt m: Gi¸ trÞ míi do lao ®éng sèng t¹o ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó t¹o nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm. Trong ®iÒu kiÖn tån t¹i nÒn kinh tÕ TiÒn – Hµng th× mäi chi phÝ ®-îc biÓu hiÖn d-íi mét th-íc ®o gi¸ trÞ chung lµ tiÒn tÖ. Theo chuÈn mùc sè 01: Chi phÝ bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng th-êng cña doanh nghiÖp vµ c¸c chi phÝ kh¸c . Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng th-êng cña doanh nghiÖp nh-: gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lÝ doanh nghiÖp, chi phÝ l·i tiÒn vay vµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cho c¸c bªn kh¸c sö dông tµi s¶n sinh ra lîi tøc, tiÒn b¶n quyÒn,... nh÷ng chi phÝ nµy ph¸t sinh d-íi d¹ng tiÒn vµ c¸c kho¶n t-¬ng ®-¬ng tiÒn, hµng tån kho, khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ. Chi phÝ kh¸c bao gåm: c¸c chi phÝ ngoµi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh th«ng th-êng cña doanh nghiÖp nh- chi phÝ vÒ thanh lÝ, nh-îng b¸n TSC§ c¸c kho¶n tiÒn bÞ kh¸ch hµng ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång. Nh- vËy chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ L§ sèng vµ L§ vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c mµ DN ®¨ chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, thi c«ng trong mét thêi kú. 1.2.1.2. B¶n chÊt vµ néi dung cña chi phÝ s¶n xuÊt Còng nh- c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña ngµnh x©y l¾p lµ qu¸ tr×nh tiªu hao c¸c lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ®Ó t¹o nªn gi¸ trÞ sö dông cña c¸c s¶n phÈm ®Ó phôc vô cho nhu cÇu cña con ng-êi. Trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hµng ho¸, c¸c chi phÝ nµy ®-îc biÓu hiÖn d-íi d¹ng gi¸ trÞ, gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt. T-¬ng tù nh- vËy, chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÊu thµnh nªn s¶n phÈm x©y l¾p trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, ®Ó hiÓu ®óng kh¸i niÖm trªn cÇn ph©n biÖt gi÷a chi phÝ vµ chi tiªu. §©y lµ hai kh¸i niÖm kh¸c nhau nh-ng cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Chi tiªu cña Doanh nghiÖp lµ sù chi ra sù gi¶m ®i thuÇn tuý cña c¸c tµi s¶n cña Doanh nghiÖp. VÒ sè l-îng, gi÷a chi tiªu vµ chi phÝ cã sù kh¸c nhau, chi phÝ kh«ng bao gåm: + C¸c kho¶n chi tiªu lµm gi¶m tµi s¶n nµy nh-ng l¹i lµm t¨ng tµi s¶n kh¸c cña Doanh nghiÖp, do ®ã kh«ng lµm gi¶m nguån vèn chñ së h÷u (VÝ dô: Dïng tiÒn ®Ó lÊy ký ®-îc ký quÜ, mua b¶o hiÓm rñi ro chê ph©n bæ ...). + C¸c kho¶n chi tiªu lµm gi¶m tµi s¶n cña Doanh nghiÖp nh-ng ®ång thêi còng lµm gi¶m kho¶n nî ph¶i tr¶. Tr-êng hîp nµy NVCSH còng bÞ t¸c ®éng. Nh- vËy, thùc chÊt chi phÝ lµ sù gi¶m ®i cña tµi s¶n hoÆc lµ sù t¨ng lªn cña kho¶n nî ph¶i tr¶ trong kú mµ kh«ng lµm t¨ng tµi s¶n kh¸c hoÆc kh«ng lµm gi¶m nî ph¶i tr¶ kh¸c cña Doanh nghiÖp. Ngoµi sù kh¸c nhau vÒ l-îng gi÷a chi phÝ vµ chi tiªu cßn cã sù kh¸c nhau vÒ thêi gian. Sù kh¸c nhau lµ do cã sù kh«ng phï hîp thêi gian ph¸t sinh c¸c kho¶n chi tiªu vµ thêi gian ph¸t huy t¸c dông (mang l¹i tÝnh lîi Ých kinh tÕ cña chóng), tøc thêi gian t¹o ra thu nhËp cña Doanh nghiÖp. ChÝnh ®iÒu nµy ®· ph²t sinh kh²i nhiÖm “chi phÝ tr° tr­íc” v¯ “chi phÝ ph°i tr°” trong c²c nguyªn t¾c cña kÕ to¸n dån tÝch. ViÖc ghi nhËn doanh thu vµ chi phÝ lµ c¨n cø vµo thêi ®iÓm ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô chø kh«ng c¨n cø vµo thêi ®iÓm ph¸t sinh luång tiÒn. Trong c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p ngoµi ho¹t ®éng s¶n xuÊt chung ra cßn cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt phô trî kh¸c. Do ®ã, chi phÝ s¶n xuÊt trong Doanh nghiÖp gåm: Chi phÝ trong x©y l¾p vµ chi phÝ ngoµi x©y l¾p. Chi phÝ trong x©y l¾p lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh x©y l¾p cña Doanh nghiÖp. Chi phÝ ngoµi x©y l¾p lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh ngoµi lÜnh vùc x©y dùng nh- s¶n xuÊt phô, c«ng t¸c vËn chuyÓn vµ c¸c dÞch vô kh¸c. Trong ®ã chi phÝ trong x©y l¾p lµ chñ yÕu. 1.2.1.3.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p Do chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cã rÊt nhiÒu lo¹i chi phÝ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ. Cã rÊt nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau, tuy nhiªn lùa chän tiªu thøc ph©n lo¹i lµ ph¶i d-¹ vµo yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n. Theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ vµ theo quy ®Þnh 1864 ngµy 16/12/1998 cu¶ bé tr-ëng Bé tµi chÝnh th× chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña DNXL ®-îc chia thµnh 4 lo¹i sau: +Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: lµ gi¸ thùc tÕ cña toµn bé vËt liÖu chÝnh, phô, c¸c cÊu kiÖn, bé phËn rêi lÎ (trõ vËt liÖu dïng cho m¸y thi c«ng) dïng cho viÖc x©y dùng, l¾p ®Æt c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× tÝnh trùc tiÕp cho c«ng tr×nh ®ã. Tr-êng hîp kh«ng tÝnh riªng ®-îc th× ph¶i ph©n bæ cho tõng CT, HMCT theo ®Þnh møc tiªu hao, theo khèi l-îng thùc hiÖn. + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Ph¶n ¸nh tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng tr¶ cho ng-êi L§ thuéc danh s¸ch do DN qu¶n lý vµ L§ thêi vô thuª ngoµi theo tõng lo¹i c«ng viÖc cô thÓ, chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng s¶n xuÊt. + Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: Bao gåm toµn bé c¸c kho¶n liªn quan ®Õn sö dông m¸y thi c«ng ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng x©y l¾p: chi phÝ khÊu hao c¬ b¶n, chi phÝ khÊu hao söa ch÷a lín, chi phÝ nhiªn liÖu ®éng c¬, vËt liÖu phô dïng cho m¸y, tiÒn l-¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn vµ phôc vô m¸y, chi phÝ söa ch÷a th-êng xuyªn, chi phÝ qu¶n lý m¸yvµ c¸c chi phÝ kh¸c cña m¸y. + Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Gåm l-¬ng c«ng nh©n qu¶n lý ®éi, trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l-¬ng c«ng nh©n viªn cña ®éi, khÊu hao tµi s¶n dïng chung cho ®éi, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. KÕ to¸n theo dâi chi tiÕt cho tõng ®éi x©y l¾p. 1.2.2.Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p 1.2.2.1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p §Ó x©y dùng mét c«ng tr×nh hoµn thµnh, mét khèi l-îng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh th× doanh nghiÖp x©y dùng ph¶i bá vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng mét khèi l-îng chi phÝ nhÊt ®Þnh gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt. ChÝnh nh÷ng chi phÝ nµy cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y dùng hoµn thµnh cña c«ng tr×nh ®ã. VËy gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé c¸c chi phÝ tÝnh b»ng tiÒn nh- chi phÝ vËt t-, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ m¸y thi c«ng vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c tÝnh cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh,tõng c«ng tr×nh hoÆc khèi l-îng x©y l¾p hoµn thµnh theo quy ®Þnh.S¶n phÈm x©y l¾p cã thÓ lµ khèi l-îng c«ng viÖc hoÆc giai ®o¹n c«ng viÖc cã thiÕt kÕ vµ gi¸ trÞ dù to¸n riªng hoÆc lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh toµn bé. Gi¸ thµnh toµn bé lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cuèi cïng cña s¶n xuÊt x©y l¾p . 1.2.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p *Theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh: Trong s¶n xuÊt x©y l¾p cÇn ph©n biÖt c¸c lo¹i gi¸ thµnh: gi¸ thµnh dù to¸n, thµnh kÕ ho¹ch vµ gi¸ thµnh thùc tÕ. + Gi¸ thµnh dù to¸n: Lµ gi¸ thµnh ®-îc x©y dùng trªn c¬ së khèi l-îng c«ng t¸c x©y l¾p theo thiÕt kÕ ®-îc duyÖt, c¸c ®Þnh møc dù to¸n vµ ®¬n gi¸ x©y l¾p c¬ b¶n do cÊp cã thÈm quyÒn ban hµnh vµ dùa theo mÆt b»ng gi¸ c¶ thÞ tr-êng. C¨n cø vµo gi¸ trÞ dù to¸n cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc gi¸ thµnh dù to¸n cña chóng . Gi¸ thµnh dù to¸n =Gi¸ trÞ dù to¸n - Lîi nhuËn ®Þnh møc L·i ®Þnh møc lµ sè % trªn gi¸ thµnh x©y l¾p do Nhµ n-íc quy ®Þnh ®èi víi tõng lo¹i h×nh x©y l¾p kh¸c nhau, tõng s¶n phÈm x©y l¾p cô thÓ : Th«ng qua tæng dù to¸n c«ng t¸c x©y l¾p ng-êi ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®-îc thµnh tÝch cña ®¬n vÞ. Gi¸ thµnh dù to¸n lµ h¹n møc chi phÝ cao nhÊt mµ ®¬n vÞ cã thÓ chi ra ®Ó ®¶m b¶o cã l·i, nã lµ tiªu chuÈn ®¬n vÞ x©y dùng phÊn ®Êu h¹ thÊp møc thùc tÕ vµ ®©y lµ c¨n cø ®Ó chñ ®Çu t- thanh to¸n cho doanh nghiÖp khèi l-îng hoµn thµnh ®· ®-îc nghiÖm thu. MÆt kh¸c, gi¸ trÞ dù to¸n cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®-îc x¸c ®Þnh theo c¸c ®Þnh møc(vÒ nguyªn vËt liÖu,nh©n c«ng , m¸y,... )§¬n gi¸ do c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh vµ dùa trªn mÆt b»ng gi¸ c¶ thÞ tr-êng ,chÝnh v× vËy mµ gi¸ trÞ dù to¸n kh«ng theo s¸t ®-îc sù biÕn ®éng thùc tÕ, kh«ng ph¶n ¸nh ®-îc thùc chÊt gi¸ trÞ cña c«ng tr×nh. Do vËy doanh nghiÖp ph¶i lËp gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®Ó dù kiÕn chØ tiªu h¹ gi¸ thµnh . + Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch:Lµ mét lo¹i gi¸ thµnh dù to¸n cña c«ng t¸c x©y dùng ®-îc x¸c ®Þnh tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ xuÊt hiÖn ë tæ chøc x©y dùng hoÆc cña c«ng tr×nh nhÊt ®Þnh. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®-îc lËp dùa trªn c¸c ®Þnh møc tiªn tiÕn cña néi bé doanh nghiÖp phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. Nã lµ c¬ së ®Ó phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y dùng trong giai ®o¹n kÕ ho¹ch, nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lÝ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch =Gi¸ thµnh dù to¸n - møc h¹ gi¸ thµnh dù to¸n + Gi¸ thµnh thùc tÕ : Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tÊt c¶ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ mµ c¸c DNXL ®· bá ra ®Ó hoµn thµnh mét KLXL nhÊt ®Þnh, ®-îc x¸c ®Þnh theo sè liÖu kÕ to¸n cung cÊp. Gi¸ thµnh thùc tÕ kh«ng chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ trong ®Þnh møc mµ cã thÓ bao gåm nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh nh- mÊt m¸t, hao hôt vËt t-, thiÖt h¹i ph¸ ®i, lµm l¹i.... *Theo ph¹m vi tÝnh:  Gi¸ thµnh s¶n xuÊt toµn bé.  Gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ .  Gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ cã ph©n bæ chi phÝ cè ®Þnh hîp lÝ. 1.2.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm: Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, gièng nhau vÒ chÊt v× ®Òu lµ hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt trong k× lµ c¨n cø, lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm , c«ng viÖc, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh. Sù l·ng phÝ hoÆc tiÕt kiÖm cña doanh nghiÖp vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm cao hay thÊp, qu¶n lÝ gi¸ thµnh ph¶i g¾n liÒn víi chi phÝ s¶n xuÊt. 1.3. C«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p 1.3.1.Nguyªn t¾c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p Doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau, cã ®Æc ®iÓm riªng vÒ tæ chøc s¶n xuÊt qu¶n lý còng nh- quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Tuy nhiªn nÕu xÐt mét c¸ch tæng qu¸t th× quy tr×nh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cña DNXL còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chung, cã tÝnh chÊt c¨n b¶n bao gåm: + B-íc 1: TËp hîp chi phÝ ph¸t sinh theo 4 kho¶n môc : CPNVLTT, CPNCTT, CPSDMTC, CPSXC. + B-íc 2: Tæng hîp c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ®· ph¸t sinh, ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t-îng cã liªn quan vµ tiÕn hµnh kÕt chuyÓn c¸c kho¶n chi phÝ nµy vÒ tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh. + B-íc 3: Tæng hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. 1.3.2. §èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh ®-îc tËp hîp nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm tra gi¸m s¸t chi phÝ vµ yªu cÇu kiÓm tra gi¸m s¸t chi phÝ vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p . C¸c c¨n cø x¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ : - §Æc ®iÓm, c«ng dông cña chi phÝ trong s¶n xuÊt. - TÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay phøc t¹p, liªn tôc hay s«ng s«ng. - Lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hay hµng lo¹t. - §Æc ®iÓm tæ choc s¶n xuÊt: Chuyªn m«n ho¸ theo s¶n phÈm, d©y chuyÒn c«ng nghÖ hay ®¬n ®Æt hµng. - Yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ vµ tr×nh ®é tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ. - §¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp. - §èi t-îng tËp hîp chi phÝ trong XDCB lµ c«ng tr×nh cô thÓ, nhãm h¹ng môc c«ng tr×nh cô thÓ hoÆc cã thÓ lµ ®¬n ®Æt hµng hay ®¬n vÞ thi c«ng. 1.3.3. Ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong Doanh nghiÖp x©y l¾p + Ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp : ph-¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp ®Ó tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh liªn quan trùc tiÕp ®Õn mét ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ mét ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. + Ph-¬ng ph¸p gi¸n tiÕp: ®-îc ¸p dông ®Ó tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chÝ phi s¶n xuÊt vµ nhiÒu ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. Khi ®ã kÕ to¸n ph¶i tËp hîp chung c¸c chi phÝ ph¸t sinh cuèi kú tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng ®èi t-îng theo tiªu thøc phï hîp. Ph-¬ng ph¸p ph©n bæ: H= C n  Ti I 1 Ti: Tiªu thøc ph©n bæ cho c«ng tr×nh i C: Tæng chi phÝ cÇn ph©n bæ Ci: Chi phÝ ph©n bæ cho c«ng tr×nh i n : Sè c«ng tr×nh cÇn ph©n bæ Chi phÝ ph©n bæ cho c«ng tr×nh i : Ci= H x Ti Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh th-êng dïng ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp, hÖ sè hoÆc tØ lÖ ph-¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ vµ ph-¬ng ph¸p kÕt hîp. §èi víi nh÷ng h¹ng môc c«ng tr×nh ®-îc quy ®Þnh thanh to¸n: Sau khi hoµn thµnh toµn bé th× gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang lµ tæng sè c¸c chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ch-a hoµn thµnh hoÆc ®· hoµn thµnh nh-ng ch-a bµn giao lóc cuèi kú. Trªn c¬ së c¸c biªn b¶n kiÓm kª khèi l-îng c«ng t¸c x©y l¾p dë dang lóc cuèi kú vµ c¸c tµi liÖu kh¸c kÕ to¸n sÏ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ hoÆc theo ®Þnh møc . Trong ®ã gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh bµn giao ®-îc tÝnh theo sè liÖu trªn thÎ kÕ to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã . C¸c néi dung kh¸c cña viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n trong c«ng ty x©y l¾p nh-: Tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu, tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n, kiÓm kª tµi s¶n, kiÓm tra c«ng t¸c kÕ to¸n ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n...Nãi chung gièng víi c¸c nghµnh kh¸c. 1.3.4. Chøng tõ vµ tµi kho¶n sö dông KÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: * TK621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp “dïng ®Ó ph°n ²nh to¯n bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho thi c«ng c«ng tr×nh ph¸t sinh trong kú, cuèi kú. Cuèi kú kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh. Chøng tõ sö dông TK 621: H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, phiÕu thu, phiÕu chi, giÊy b¸o nî cña NH, GiÊy b¸o cã, biªn b¶n ngiÖm thu khèi l-îng nguyªn vËt liÖu,... *TK 622 :"Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp” dïng ®Ó tËp hîp v¯ kÕt chuyÓn sè chi phÝ tiÒn c«ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp tham gia x©y dùng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµo tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh. Chøng tõ sö dông TK 622: H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, phiÕu thu, phiÕu chi, giÊy b¸o nî cña NH, GiÊy b¸o cã, biªn b¶n ngiÖm thu khèi l-îng nguyªn vËt liÖu,.. * TK623: “Chi phÝ sö dông m²y thi c«ng “dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p c«ng tr×nh. TK623 Cã 6 tµi kho¶n cÊp hai  TK6321 : Chi phÝ c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng  TK6232 : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu sö dông cho m¸y thi c«ng  TK6233 : Chi phÝ c«ng cô dông cô ph©n bæ cho m¸y thi c«ng  TK6234 : Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng  TK6237 : Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho m¸y thi c«ng  TK6238 : Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c phôc vô m¸y thi c«ng Chøng tõ sö dông TK 623: H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, phiÕu thu, phiÕu chi, giÊy b¸o nî cña NH, GiÊy b¸o cã, biªn b¶n nghiÖm thu khèi l-îng nguyªn vËt liÖu,... *TK 627: “chi phÝ s°n xuÊt chung” Chi phÝ s¶n xuÊt chung cña ho¹t ®éng x©y l¾p lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc tæ chøc phôc vô vµ qu¶n lÝ thi c«ng cña c¸c ®éi thi c«ng x©y l¾p vµ ë c¸c c«ng tr-êng x©y dùng. Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ kho¶n môc chi phÝ tæng hîp bao gåm nhiÒu néi dung chi phÝ kh¸c nhau vµ ®Òu cã mèi quan hÖ gi¸n tiÕp víi c¸c ®èi t-îng x©y l¾p. TK627 cã 6 tµi kho¶n cÊp hai:  TK6271:Chi phÝ tiÒn l-¬ng cña nh©n viªn qu¶n lÝ ®éi, c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, nh©n viªn qu¶n lÝ ®éi.  TK6272 :Chi phÝ nguyªn vËt liÖu sö dông cho s¶n xuÊt chung  TK6273 :Chi phÝ c«ng cô dông cô ph©n bæ sö dông cho s¶n xuÊt chung  TK6274 :Chi phÝ khÊu hao TSC§  TK6277 :Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi sö dông cho s¶n xuÊt chung  TK6278 :Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Chøng tõ sö dông :TK627 KÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ nh- b¶ng tÝnh l-¬ng cho bé m¸y qu¶n lÝ, b¶ng tÝnh trÝch c¸c kho¶n BHYT, BHXH, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, nh©n viªn qu¶n lÝ, B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§, phiÕu thu, phiÕu chi, GiÊy b¸o nî , giÊy b¸o cã ,.... *TK154 “chi phÝ s°n xuÇt kinh doanh dë dang” TK n¯y ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc më chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ: ®éi s¶n xuÊt, CT, HMCT. 1.3.5.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong Doanh nghiÖp x©y l¾p ( theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn) 1.3.5.1.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ vÒ vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô c¸c cÊu kiÖn hoÆc c¸c bé phËn rêi, vËt liÖu lu©n chuyÓn tham gia cÊu thµnh thùc thÓ s¶n phÈm x©y l¾p hoÆc gióp cho viÖc thùc hiÖn vµ hoµn thµnh khèi l-îng x©y l¾p nh- : G¹ch, ®¸, c¸t , nhùa ®-êng, xi m¨ng ,.. vµ c¸c lo¹i phô gia kh¸c. Chøng tõ sö dông: H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, phiÕu thu, phiÕu chi, giÊy b¸o nî cña NH, GiÊy b¸o cã, biªn b¶n ngiÖm thu khèi l-îng nguyªn vËt liÖu,... Tµi kho¶n sö dông: TK621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp” dïng ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho thi c«ng c«ng tr×nh ph¸t sinh trong kú, cuèi kú. Cuèi kú kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh. KÕt cÊu :TK621 Bªn nî: TËp hîp chi phÝ NVL trùc tiÕp trong kú Bªn cã : KÕt chuyÓn chi phÝ NVL trùc tiÕp sang TK154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. sau khi trõ ®i trÞ gi¸ NVL sö dông kh«ng hÕt . Cuèi kú TK621 kh«ng cã sè d-. Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n : - Khi mua hoÆc xuÊt NVL phôc vô cho ho¹t ®éng x©y l¾p s¶n xuÊt. Khi mua NVL x©y dùng vÒ nhËp kho .KÕ to¸n ghi : Nî TK 152 Nî TK 133 Cã TK 331,111,112 HoÆc ghi: Nî TK 152 Cã TK331,111,112 - Khi xuÊt NVL sö dông cho c¸c c«ng tr×nh ,h¹ng môc c«ng tr×nh. KÕ to¸n ghi : Nî TK 621 Cã TK152 - Tr-êng hîp NVL x©y dùng mua vÒ ®-îc dïng ngay cho c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. KÕ to¸n ghi : Nî TK 621 Nî TK 133 Cã TK 111,112,331 HoÆc ghi: Nî TK 621 Cã TK111,112,331 - Tr-êng hîp DN x©y l¾p giao kho¸n cho ®¬n vÞ trùc thuéc cÊp d-íi kh«ng cã bé m¸y kÕ to¸n riªng thùc hiÖn khèi l-îng x©y l¾p ®· ký víi kh¸ch hµng DN x©y l¾p t¹m øng cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n mét sè tiÒn .KÕ to¸n ghi : Nî TK 141(1413) Cã TK 111 Khi b¶ng quyÕt to¸n t¹m øng chi phÝ ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé hoµn thµnh ®· bµn giao ®-îc duyÖt th× riªng phÇn chi phÝ NVL trùc tiÕp. KÕ to¸n ghi : Nî TK 621 Nî TK133 Cã TK141(1413): T¹m øng chi phÝ giao kho¸n x©y l¾p néi bé HoÆc ghi : Nî TK621 Cã TK141(1413) - Tr-êng hîp sè NVL xuÊt ra kh«ng sö dông hÕt cuèi kú nhËp l¹i kho. KÕ to¸n ghi : Nî TK 152 Cã TK621 Cuèi kú h¹ch to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ b¶ng ph©n bæ vËt liÖu tÝnh cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh .KÕ to¸n ghi: Nî TK154(1541) Cã TK 621 Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®-îc tiÕn hµnh theo s¬ ®å d-íi ®©y: S¬ ®å 1: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp TK621 TK152 TK152 Nguyªn vËt liÖu sö dông XuÊt NVL trùc tiÕp ®Ó kh«ng hÕt nhËp l¹i kho x©y l¾p c«ng tr×nh TK111,112,331 TK154 Mua nguyªn vËt liÖu xuÊt ngay cho CT TK133 KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cuèi kú VAT ®-îc khÊu trõ TK141 QuyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ x©y l¾p ®-îc duyÖt TK133 VAT ®-îc khÊu trõ 1.3.5.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho sè ngµy c«ng lao ®éng cña c«ng nh©n trùc tiÕp thùc hiÖn khèi l-îng c«ng t¸c x©y l¾p c«ng nh©n phôc vô x©y l¾p kÓ c¶ c«ng nh©n vËn chuyÓn, bèc dì vËt liÖu trong ph¹m vi mÆt b»ng x©y l¾p vµ c«ng nh©n chuÈn bÞ kÕt thóc thu dän hiÖn tr-êng thi c«ng kh«ng ph©n biÖt c«ng nh©n trong danh s¸ch hay thuª ngoµi . Chøng tõ sö dông: KÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ nh- b¶ng thanh to¸n l-¬ng vµ phô cÊp, thÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, phiÕu chi, phiÕu thu ,.... Tµi kho¶n sö dông: TK 622 TK 622 :”Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp” dïng ®Ó tËp hîp v¯ kÕt chuyÓn sè chi phÝ tiÒn c«ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp tham gia x©y dùng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµo tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh. KÕt cÊu tµi kho¶n 622 nh- sau : Bªn nî :TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong kú Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang TK154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Cuèi kú TK622 kh«ng cã sè d-. Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n C¨n cø vµo b¶ng tÝnh l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n x©y l¾p c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. KÕ to¸n ghi : Nî TK 622 Cã TK334 §èi víi tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n x©y l¾p thuª ngoµi. KÕ to¸n ghi: Nî TK 622 Cã TK111,112,331 Hµng th¸ng c¨n cø møc trÝch tr-íc tiÒn l-¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p theo kÕ ho¹ch. KÕ to¸n ghi : Nî TK622 Cã TK335 Tr-êng hîp t¹m øng ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé khi b¶n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi l-îng x©y l¾p ®· hoµn thµnh bµn giao ®-îc duyÖt th× riªng phÇn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. KÕ to¸n ghi: Nî TK622 Cã TK 141(1413) Cuèi kú h¹ch to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ b¶ng tÝnh chi phÝ nh©n c«ng cho tõng c«ng tr×nh theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc ph©n bæ gi¸n tiÕ Nî TK 154(1541) X©y l¾p Cã TK 622 Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®-îc h¹ch to¸n theo s¬ ®å d-íi ®©y: S¬ ®å 2: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK622 TK334 TK154 TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng TT TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho lao ®éng thuª ngoµi TK335 TiÒn l-¬ng nghØ phÐp TrÝch tr-íc L.phÐp ph¶i tr¶ CNTT Cña CNTTSXXl 1.3.5.3.. KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc sö dông m¸y mãc, thÕt bÞ thi c«ng nh»m thùc hiÖn khèi l-îng c«ng t¸c x©y l¾p b»ng m¸y. Tµi kho¶n sö dông: TK 623. Tµi kho¶n nµy cã néi dung vµ kÕt cÊu nh- sau: Bªn Nî: C¸c chi liªn quan ®Õn m¸y thi c«ng (chi phÝ nguyªn vËt liÖu sö dông cho m¸y thi c«ng, l-¬ng c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y, chi phÝ söa ch÷a, b¶o d-ìng m¸y thi c«ng,…)