Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ...

Tài liệu Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần may hồ gươm

.PDF
127
120
128

Mô tả:

Bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o Tr−êng ®¹i häc th¨ng long --------o0o-------- LuËn v¨n tèt nghiÖp ®Ò tµi: hoμn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn may hå g−¬m Sinh viªn thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Mai M· sinh viªn : A12324 Chuyªn ngµnh : Tµi chÝnh- KÕ to¸n hμ néi - 2010 Bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o Tr−êng ®¹i häc th¨ng long --------o0o-------- LuËn v¨n tèt nghiÖp ®Ò tµi: hoμn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn may hå g−¬m Gi¸o viªn h−íng dÉn : Th.s Vò ThÞ Kim Lan Sinh viªn thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Mai M· sinh viªn : A12324 Chuyªn ngµnh : Tµi chÝnh- KÕ to¸n LuËn v¨n ®−îc b¶o vÖ t¹i héi ®ång chÊm luËn v¨n tèt nghiÖp tr−êng §¹i häc Th¨ng Long ngµy……….th¸ng.......n¨m 2010 §iÓm b¶o vÖ……… hμ néi - 2010 Thang Long University Library Môc lôc Lêi më ®Çu ................................................................................................................1 Ch−¬ng 1:Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ....................................................................................................3 1.1.Kh¸i qu¸t chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ..............................................................................................................3 1.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt .....................................................................................................3 1.1.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt .................................................................................3 1.1.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ...................................................................................3 1.1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ...............................................................................................6 1.1.2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm ...........................................................................6 1.1.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm .............................................................................7 1.1.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ....................................8 1.1.4. Vai trß, nhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ................................................................................................................................9 1.1.4.1. Vai trß cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm...........9 1.1.4.2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ...10 1.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ............................................................................................................10 1.2.1. §èi t−îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ..........................10 1.2.2. Ph−¬ng ph¸p vµ tr×nh tù tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ...................................................12 1.2.2.1. Ph−¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt .................................................................12 1.2.2.2. Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.........................................................................13 1.2.3. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i ®¬n vÞ h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph−¬ng ph¸p kª khai th−êng xuyªn .............................................................................................13 1.2.3.1. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp .............................................................14 1.2.3.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ..................................................................15 1.2.3.3. KÕ to¸n chi phÝ tr¶ tr−íc ...................................................................................17 1.2.3.4. KÕ to¸n c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ...................................................................18 1.2.3.5. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung.........................................................................20 1.2.3.6. KÕ to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt.......................................................22 1.2.3.7. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt.................................................................................24 1.2.3.8. KiÓm kª vµ x¸c ®Þnh s¶n phÈm dë dang cuèi kú ..............................................25 1.2.4. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i ®¬n vÞ h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph−¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.....................................................................................................28 1.2.4.1. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp..........................................................28 1.2.4.2 KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ...................................................................29 1.2.4.3. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung.........................................................................29 1.2.4.4. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ....................................................................29 1.2.4.5. KiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ..............................................30 1.2.5. Ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .................................................................30 1.2.5.1 Kú tÝnh gi¸ thµnh ...............................................................................................30 1.2.5.2 Ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ...............................................................31 1.2.5.3 ThÎ tÝnh gi¸ thµnh ..............................................................................................35 1.3. Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .............................................................................................................................36 1.3.1. H×nh thøc sæ NhËt ký- Sæ c¸i ...............................................................................36 1.3.2. H×nh thøc sæ NhËt ký chung ................................................................................37 1.3.3. H×nh thøc sæ Chøng tõ ghi sæ ..............................................................................38 1.3.4. H×nh thøc sæ NhËt ký chøng tõ ............................................................................39 1.3.5. H×nh thøc kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh ......................................................................40 Ch−¬ng 2:Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vμ TÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn may hå g−¬m ..................................................................................................................42 2.1. Tæng quan vÒ c«ng ty Cæ phÇn may Hå G−¬m..................................................42 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty....................................................42 2.1.2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh............................................................44 Thang Long University Library 2.1.2.1. Kh¸i qu¸t ngµnh nghÒ kinh doanh ....................................................................44 2.1.2.2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh.............................................................44 2.1.2.3. §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm ...........................................45 2.1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý .......................................................................46 2.1.4. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n .......................................................................48 2.1.5. §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n......................................................................50 2.2. Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn may Hå G−¬m.................................................................52 2.2.1. §èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .............53 2.2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ....................................................................................53 2.2.3. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt ...........................................54 2.2.3.1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu ...........................................................54 2.2.3.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp .....................................................64 2.2.3.3. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung............................................................75 2.2.4. KÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn may Hå G−¬m ................84 2.2.4.1. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt.................................................................................84 2.2.4.2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.................................................................90 2.2.4.3. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn may Hå G−¬m..........................90 Ch−¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoμn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn may hå g−¬m .........................................................96 3.1. ý nghÜa cña viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt .......96 3.2. Nguyªn t¾c vµ yªu cÇu hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.........................................................................................97 3.2.1. Nguyªn t¾c hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ..............................................................................................................97 3.2.2. Yªu cÇu hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ........................................................................................................................98 3.3. NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn may Hå G−¬m ..........................................................98 3.3.1. Nh÷ng −u ®iÓm c¬ b¶n.........................................................................................99 3.3.2. Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i vµ nh−îc ®iÓm cÇn kh¾c phôc...................................100 3.4. Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn may Hå G−¬m ...............................102 KÕt luËn ................................................................................................................116 Thang Long University Library Danh môc c¸c b¶ng B¶ng 2.1 PhiÕu xuÊt kho NVLC ...................................................................................56 B¶ng 2.2 PhiÕu xuÊt kho NVLP....................................................................................59 B¶ng 2.3 B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu c«ng cô dông cô ............................................61 B¶ng 2.4 Sæ chi tiÕt TK 621.02.....................................................................................62 B¶ng 2.5 Sæ c¸i TK 621 ................................................................................................63 B¶ng 2.6 B¶ng chÊm c«ng ............................................................................................69 B¶ng 2.7 B¶ng thanh to¸n l−¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt XÝ nghiÖp 2 .................70 B¶ng 2.8 B¶ng ph©n bæ tiÒn l−¬ng vµ BHXH toµn C«ng ty..........................................71 B¶ng 2.9 Sæ chi tiÕt TK 622.02.....................................................................................73 B¶ng 2.10 Sæ c¸i TK 622 ...............................................................................................74 B¶ng 2.11 Sæ chi tiÕt TK 6272.2....................................................................................76 B¶ng 2.12 Sæ chi tiÕt TK 6272.3....................................................................................77 B¶ng 2.13 B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao toµn C«ng ty ...............................................79 B¶ng 2.14 Sæ chi tiÕt TK 6272.4....................................................................................80 B¶ng 2.15 Sæ chi tiÕt TK 6272.8 ...................................................................................82 B¶ng 2.16 Sæ c¸i TK 627 ...............................................................................................83 B¶ng 2.17 Sæ chi tiÕt TK 154.02....................................................................................86 B¶ng 2.18 B¶ng kª sè 4..................................................................................................87 B¶ng 2.19 NhËt ký chøng tõ sè 7...................................................................................88 B¶ng 2.20 Sæ c¸i TK 154 ...............................................................................................89 B¶ng 2.21 ThÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.........................................................................94 B¶ng 3.1 B¶ng tÝnh l−¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt XÝ nghiÖp 2...........................106 B¶ng 3.2 B¶ng ph©n bæ tiÒn l−¬ng vµ BHXH toµn C«ng ty.........................................107 B¶ng 3.3 ThÎ tÝnh gi© thµnh.........................................................................................110 B¶ng 3.4 Sæ nhËt ký chung ..........................................................................................112 B¶ng 3.5 Sæ c¸i TK 621 ..............................................................................................113 B¶ng 3.6 Sæ c¸i TK 622 ...............................................................................................114 B¶ng 3.7 Sæ c¸i TK 627 ...............................................................................................115 B¶ng 3.8 Sæ c¸i TK 154 ...............................................................................................115 Thang Long University Library Danh môc c¸c s¬ ®å S¬ ®å 1.1: Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm .............................9 S¬ ®å 1.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.............................................15 S¬ ®å 1.3. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp .................................................16 S¬ ®å 1.4. KÕ to¸n chi phÝ tr¶ tr−íc ...............................................................................18 S¬ ®å 1.5. KÕ to¸n chi phÝ ph¶i tr¶.................................................................................19 S¬ ®å 1.6. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung........................................................22 S¬ ®å 1.7. KÕ to¸n thiÖt h¹i vÒ c¸c s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc .............................23 S¬ ®å 1.8. KÕ to¸n thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt..............................................................24 S¬ ®å 1.9. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ................................................................25 S¬ ®å 1.10. KÕ to¸n chi phÝ NVLTT (KK§K)...............................................................29 S¬ ®å 1.11. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ..............................................................30 S¬ ®å 1.12. Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh ph©n b−íc theo ph−¬ng ¸n h¹ch to¸n cã b¸n thµnh phÈm.........................................................................................................34 S¬ ®å 1.13. Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh theo ph−¬ng ¸n h¹ch to¸n kh«ng cã b¸n thµnh phÈm..............................................................................................................35 S¬ ®å 1.14. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h×nh thøc NhËt ký- Sæ c¸i ..............................................................................................36 S¬ ®å 1.15. Tr×nh tù kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h×nh thøc NhËt ký chung........................................................................................................37 S¬ ®å 1.16. Tr×nh tù kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ ......................................................................................................38 S¬ ®å 1.17. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h×nh thøc NhËt ký chøng tõ............................................................................................39 S¬ ®å 1.18. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n trong m¸y vi tÝnh ...................................................40 S¬ ®å 2.1: Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm.......................................................45 S¬ ®å 2.2: Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty ...........................................................46 S¬ ®å 2.3: Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty.........................................................................49 S¬ ®å 2.4. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn may Hå G−¬m ...............................................................................52 Danh môc c¸c thuËt ng÷ viÕt t¾t Ký hiÖu viÕt t¾t Tªn ®Çy ®ñ BHXH B¶o hiÓm x· héi BHYT B¶o hiÓm y tÕ KPC§ Kinh phÝ c«ng ®oµn BHTN B¶o hiÓm thÊt nghiÖp NVL Nguyªn vËt liÖu CPNVLTT Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp CPNCTT Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp CPSXC Chi phÝ s¶n xuÊt chung KKTX Kª khai th−êng xuyªn KK§K KiÓm kª ®Þnh kú CCDC C«ng cô dông cô GTGT Gi¸ trÞ gia t¨ng TK Tµi kho¶n TSC§ Tµi s¶n cè ®Þnh SXXN S¶n xuÊt xÝ nghiÖp SPDD S¶n phÈm dë dang CPSX Chi phÝ s¶n xuÊt K/c KÕt chuyÓn Thang Long University Library Lêi më ®Çu Trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, nhu cÇu cña x· héi lu«n lu«n cã sù thay ®æi. §Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, ®ång thêi nh»m ®¸p øng nhu cÇu trong x· héi ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i cã sù quan t©m thÝch ®¸ng tíi viÖc s¶n xuÊt vµ cung cÊp thµnh phÈm, trong ®ã vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ s¶n xuÊt c¸i g×, s¶n xuÊt cho ai, s¶n xuÊt bao nhiªu, s¶n xuÊt nh− thÕ nµo. Mçi doanh nghiÖp, tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ cã c¸ch nh×n nhËn vµ tiÕp cËn thÞ tr−êng mét c¸ch kh¸c nhau trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. KÕ to¸n ®ãng vai trß quan träng hµng ®Çu trong hÖ thèng c¸c c«ng cô qu¶n lý. Nã cung cÊp c¸c th«ng tin tµi chÝnh gióp chñ doanh nghiÖp tæ chøc tèt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, trong ®ã kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mét vai trß ®Æc biÖt quan träng. ViÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm khoa häc, hîp lý, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp sÏ gióp cho doanh nghiÖp tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm; ®ång thêi, vÉn n©ng cao ®−îc chÊt l−îng s¶n phÈm, ®¸p øng ®ßi hái ngµy cµng cao cña thÞ tr−ßng. C«ng ty cæ phÇn May Hå G−¬m lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. S¶n phÈm cña C«ng ty kh«ng chØ ®¸p øng thÞ hiÕu ng−êi tiªu dïng trong n−íc mµ cßn c¹nh tranh ®−îc víi thÞ tr−êng n−íc ngoµi. §Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh th× c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty cÇn ph¶i ngµy cµng ®−îc hoµn thiÖn. Qua thêi gian nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tÕ c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n t¹i C«ng ty cæ phÇn may Hå G−¬m, ®−îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c« gi¸o Th.s Vò ThÞ Kim Lan vµ phßng Tµi chÝnh-KÕ to¸n, em chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn may Hå G−¬m” cho bµi luËn v¨n cña m×nh. KÕt cÊu luËn v¨n gåm 3 phÇn chÝnh: Ch−¬ng1: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn may Hå G−¬m. Ch−¬ng 3: Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn may Hå G−¬m. 1 Môc ®Ých nghiªn cøu: T×m hiÓu thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty Cæ phÇn may Hå G−¬m. Qua ®ã, hoµn thiÖn kiÕn thøc cña b¶n th©n ®ång thêi t×m ra nh÷ng mÆt h¹n chÕ, ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng mÆt cßn tån t¹i, ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty. Ph¹m vi nghiªn cøu: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn may Hå G−¬m d−íi gãc ®é kÕ to¸n tµi chÝnh. §èi t−îng nghiªn cøu: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn may Hå G−¬m. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, ®−îc sù chØ dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o Th.s Vò ThÞ Kim Lan cïng víi sù gióp ®ì cña c¸c b¸c, c¸c anh chÞ phßng Tµi chÝnh- KÕ to¸n C«ng ty cæ phÇn may Hå G−¬m, em ®· hoµn thµnh bµi luËn v¨n nµy. Do thêi gian thùc tËp cã h¹n vµ vèn kiÕn thøc cña b¶n th©n cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em mong nhËn ®−îc sù chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c thÇy c« ®Ó bµi viÕt cña em ®−îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c b¸c, c¸c anh chÞ trong phßng Tµi chÝnh- KÕ to¸n cña C«ng ty vµ em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o Th.s Vò ThÞ Kim Lan ®· tËn t×nh gióp ®ì em trong thêi gian qua ®Ó em hoµn thµnh bµi luËn v¨n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 2 Thang Long University Library Ch−¬ng 1: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸N TËP HîP CHI PHÝ Vμ TÝNH GI¸ THμNH S¶N PHÈM TRONG C¸C DOANH NGHIÖP S¶N XUÊT 1.1. KH¸I QU¸T CHUNG VÒ CHI PHÝ S¶N XUÊT Vμ GI¸ THμNH S¶N PHÈM TRONG DOANH NGHIÖP S¶N XUÊT 1.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt 1.1.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i bá ra mét kho¶n chi phÝ nhÊt ®Þnh ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thùc chÊt lµ viÖc tiªu dïng c¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh− t− liÖu lao ®éng, ®èi t−îng lao ®éng vµ søc lao ®éng ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm, lao vô nhÊt ®Þnh nh»m ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña x· héi. Trong qu¸ tr×nh nµy, mét mÆt doanh nghiÖp tiªu dïng mét bé phËn nguån lùc lµm ph¸t sinh chi phÝ, mÆt kh¸c t¹o ra nguån lùc míi d−íi d¹ng s¶n phÈm, lao vô. §Ó cã thÓ biÕt ®−îc sè chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong tõng kú ho¹t ®éng lµ bao nhiªu nh»m tæng hîp, tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý, mäi chi phÝ chi ra cuèi cïng ®Òu ®−îc biÓu hiÖn b»ng th−íc ®o tiÒn tÖ vµ gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt - kinh doanh. Nh− vËy chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp chi ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh biÓu hiÖn b»ng th−íc ®o tiÒn tÖ, ®−îc tÝnh cho mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Chóng ta cÇn ph©n biÖt chi phÝ vµ chi tiªu. Chi phÝ lµ toµn bé hao phÝ cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú kinh doanh chø kh«ng ph¶i lµ mäi kho¶n chi trong kú h¹ch to¸n. Ng−îc l¹i, chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn cña c¸c lo¹i vËt t− tµi s¶n, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp, bÊt kÓ nã ®−îc dïng vµo môc ®Ých g×. Chi phÝ vµ chi tiªu lµ hai kh¸i niÖm hoµn toµn kh¸c nhau nh−ng cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Chi tiªu lµ c¬ së ph¸t sinh cña chi phÝ, kh«ng cã chi tiªu th× kh«ng cã chi phÝ. 1.1.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau. §Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n, kiÓm tra chi phÝ còng nh− phôc vô cho 3 viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i ®−îc ph©n lo¹i theo nh÷ng tiªu thøc phï hîp. a. Ph©n lo¹i chi phÝ SXKD theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ, tÝnh chÊt kinh tÕ hoÆc h×nh th¸i nguyªn thuû ban ®Çu cña chi phÝ ®Ó s¾p xÕp c¸c chi phÝ cã cïng néi dung kinh tÕ, tÝnh chÊt kinh tÕ vµo cïng mét lo¹i chi phÝ mµ kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ph¸t sinh ë ®©u hoÆc n¬i nµo chÞu chi phÝ. + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, chi phÝ nguyªn vËt liÖu phô, chi phÝ nhiªn liÖu, chi phÝ phô tïng thay thÕ vµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu kh¸c (tÝnh c¶ b¸n thµnh phÈm mua ngoµi). + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm tiÒn l−¬ng, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm thÊt nghiÖp. + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Bao gåm khÊu hao cña tÊt c¶ tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ sè tiÒn ph¶i tr¶ cho c¸c dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh−: ®iÖn, n−íc, söa ch÷a. + Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi c¸c chi phÝ trªn. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ cho biÕt ta kÕt cÊu, tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ, gióp cho viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch, dù to¸n chi phÝ, lµ c¬ së ®Ó lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cña kú sau vµ quan träng h¬n lµ c¬ së ®Ó lËp b¸o c¸o s¶n xuÊt theo yÕu tè, cung cÊp tµi liÖu ®Ó tÝnh to¸n thu nhËp quèc d©n. b. Ph©n lo¹i theo môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ Mçi yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®Òu cã môc ®Ých vµ c«ng dông nhÊt ®Þnh ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¸c chi phÝ cã cïng c«ng dông kinh tÕ, cïng môc ®Ých sö dông ®−îc s¾p xÕp thµnh mét kho¶n môc chi phÝ, kh«ng ph©n biÖt tÝnh chÊt kinh tÕ cña nã nh− thÕ nµo. V× vËy, c¸ch ph©n lo¹i nµy cßn gäi lµ ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc. C¨n cø vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ yªu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n, tuú theo ngµnh nghÒ ®Ó quy ®Þnh sè l−îng kho¶n môc kh¸c nhau. + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Lµ toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®−îc sö dông trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. 4 Thang Long University Library + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Gåm tiÒn l−¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp l−¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch cho c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§, BHTN theo tû lÖ víi tiÒn l−¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. + Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt. VÝ dô nh− chi phÝ nh©n viªn ph©n x−ëng, chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô, khÊu hao TSC§… + Chi phÝ b¸n hµng: Bao gåm toµn bé chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn tiªu thô s¶n phÈm, hµng hãa, lao vô. + Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¶n trÞ kinh doanh vµ qu¶n lý hµnh chÝnh trong doanh nghiÖp. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo môc ®Ých, c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ gióp cho viÖc qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc; lµ c¬ së cho kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo kho¶n môc; ®ång thêi lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ ®Þnh møc s¶n xuÊt cho kú sau. Tuy nhiªn theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, vÒ b¶n chÊt kÕ to¸n th× ch−a chÝnh x¸c v× chi phÝ s¶n xuÊt cßn bao gåm mét phÇn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. c. Ph©n lo¹i theo kh¶ n¨ng quy n¹p cña chi phÝ víi c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®−îc chia thµnh hai lo¹i: + Chi phÝ trùc tiÕp: lµ chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ mµ cã thÓ quy n¹p trùc tiÕp cho tõng ®èi t−îng chÞu chi phÝ. + Chi phÝ gi¸n tiÕp: lµ c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ kh¸c nhau nªn kh«ng thÓ quy n¹p trùc tiÕp cho tõng ®èi t−îng tËp hîp chi phÝ ®−îc mµ ph¶i tËp hîp theo tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ sau ®ã ph©n bæ cho tõng ®èi t−îng theo ph−¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa vÒ mÆt kü thuËt quy n¹p chi phÝ vµo ®èi t−îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, th«ng qua c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ nµy, c¸c nh©n viªn kÕ to¸n qu¶n trÞ cã thÓ t− vÊn cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®−a ra vµ thùc hiÖn mét c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh hîp lý ®Ó ®a sè c¸c kho¶n chi phÝ cã thÓ quy n¹p trùc tiÕp cho tõng ®èi t−îng tËp hîp chi phÝ, gióp viÖc kiÓm so¸t chi phÝ ®−îc thuËn lîi h¬n. d. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ víi quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ qu¸ tr×nh kinh doanh Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm: 5 + Chi phÝ c¬ b¶n + Chi phÝ chung. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã thÓ gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®−îc ph−¬ng h−íng tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm. e. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ víi møc ®é ho¹t ®éng + Chi phÝ kh¶ biÕn (biÕn phÝ) + Chi phÝ bÊt biÕn (®Þnh phÝ) + Chi phÝ hçn hîp C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa quan träng trong viÖc thiÕt kÕ, x©y dùng m« h×nh chi phÝ trong mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ, khèi l−îng, lîi nhuËn x¸c ®Þnh ®iÓm hoµ vèn còng nh− ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh quan träng. Nh− vËy, mçi c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cã ý nghÜa t¸c dông riªng, phôc vô cho tõng ®èi t−îng cung cÊp th«ng tin cô thÓ. Nh−ng chóng lu«n bæ sung cho nhau, nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt vÒ viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong ph¹m vi doanh nghiÖp vµ trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh. 1.1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1.2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l−îng c«ng t¸c, s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm lu«n lu«n ®−îc biÓu hiÖn ë hai mÆt ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l−îng. MÆt ®Þnh tÝnh cña chi phÝ lµ c¸c yÕu tè chi phÝ hiÖn vËt hay b»ng tiÒn tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. MÆt ®Þnh l−îng cña chi phÝ thÓ hiÖn ë møc ®é tiªu hao cô thÓ cña tõng lo¹i chi phÝ tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o ®Ó cÊu thµnh nªn s¶n phÈm hoµn thµnh, biÓu hiÖn b»ng th−íc ®o tæng qu¸t lµ th−íc ®o gi¸ trÞ. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt l−îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t−, lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh− c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ, kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn nh»m ®¹t môc ®Ých s¶n xuÊt ®−îc khèi l−îng s¶n phÈm nhiÒu nhÊt víi chi phÝ s¶n xuÊt thÊp nhÊt ®Ó h¹ gi¸ thµnh. Møc h¹ gi¸ thµnh vµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh cã thÓ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông hîp lý vµ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, n¨ng l−îng, kh¶ n¨ng tËn dông c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, møc ®é trang thiÕt bÞ vµ ¸p dông kü thuËt 6 Thang Long University Library s¶n xuÊt tiªn tiÕn, kÕt qu¶ sö dông hîp lý søc lao ®éng. Do vËy, gi¸ thµnh lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.1.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña qu¶n lý, h¹ch to¸n vµ kÕ ho¹ch hãa gi¸ thµnh còng nh− yªu cÇu x©y dùng gi¸ c¶ hµng hãa, gi¸ thµnh ®−îc xem xÐt d−íi nhiÒu gãc ®é, nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. V× thÕ, gi¸ thµnh th−êng ®−îc ph©n lo¹i theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. a. Ph©n lo¹i theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh + Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®−îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l−îng kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch bao giê còng ®−îc tÝnh to¸n tr−íc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. + Gi¸ thµnh ®Þnh møc: lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®−îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®Þnh møc ®−îc tÝnh tr−íc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ lu«n thay ®æi phï hîp víi c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®−îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ th−íc ®o chÝnh x¸c kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t−, tiÒn vèn, lao ®éng, ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ, kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ: lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®−îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh do kÕ to¸n tËp hîp vµ s¶n l−îng s¶n phÈm ®−îc s¶n xuÊt thùc tÕ trong kú. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ ®−îc tÝnh sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cã s¶n phÈm hoµn thµnh øng víi kú tÝnh gi¸ thµnh mµ doanh nghiÖp ®· x¸c ®Þnh. §©y lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông gi¶i ph¸p kinh tÕ - kü thuËt - tæ chøc vµ c«ng nghÖ, lµ c¨n cø ®Ó x©y dùng kú sau, ®¶m b¶o gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ngµy cµng tiªn tiÕn. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông trong viÖc qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chi phÝ, x¸c ®Þnh ®−îc c¸c nguyªn nh©n v−ît (hôt) ®Þnh møc chi phÝ trong kú h¹ch to¸n. Tõ ®ã, ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh møc chi phÝ phï hîp. b. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi c¸c chi phÝ cÊu thµnh Theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ, chØ tiªu gi¸ thµnh ®−îc chia thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh tiªu thô. 7 + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng x−ëng) : Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ c¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n x−ëng, bé phËn s¶n xuÊt, bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®−îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n thµnh phÈm, gi¸ vèn xuÊt b¸n vµ møc l·i gép trong kú cña doanh nghiÖp. + Gi¸ thµnh tiªu thô (gi¸ thµnh toµn bé hay gi¸ thµnh ®Çy ®ñ): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm (chi phÝ s¶n xuÊt, b¸n hµng, vµ qu¶n lý). Gi¸ thµnh tiªu thô cña s¶n phÈm ®−îc tÝnh nh− sau: Gi¸ thµnh tiªu thô s¶n phÈm = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm + Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp + Chi phÝ b¸n hµng Gi¸ thµnh tiªu thô cña s¶n phÈm chØ ®−îc x¸c ®Þnh khi s¶n phÈm, lao vô ®· x¸c ®Þnh lµ tiªu thô, ®ång thêi gi¸ thµnh tiªu thô cña s¶n phÈm tiªu thô lµ c¨n cø x¸c ®Þnh lîi nhuËn tr−íc thuÕ cña doanh nghiÖp, lç thùc cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 1.1.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó ®¶m b¶o h¹ch to¸n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, cung cÊp th«ng tin kÞp thêi cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn ph¶i ph©n ®Þnh chi phÝ víi gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ n¾m râ mèi quan hÖ gi÷a chóng. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm nh−ng l¹i cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Chi phÝ vµ gi¸ thµnh vÒ b¶n chÊt ®Òu lµ nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tuy nhiªn hai kh¸i niÖm nµy còng cã ®iÓm kh¸c nhau. Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n liÒn víi mét kú s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh vµ ®−îc tËp hîp theo kú, chi phÝ liªn quan tíi s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú, s¶n phÈm lµm dë cuèi kú vµ s¶n phÈm háng. Trong khi ®ã gi¸ thµnh lu«n g¾n liÒn víi mét khèi l−îng s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú, gi¸ thµnh kh«ng chøa chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang nh−ng l¹i bao gåm chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang kú tr−íc chuyÓn sang. Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú lµ c¨n cø ®Ó tÝnh ®−îc gi¸ thµnh cña s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô hoµn thµnh. Sù tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ vÒ chi phÝ cña doanh nghiÖp sÏ cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n xuÊt, qu¶n lý gi¸ thµnh g¾n liÒn víi qu¶n lý vÒ chi phÝ. NhËn biÕt ®−îc mèi quan hÖ nµy sÏ gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ ®−a ra ®−îc c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. 8 Thang Long University Library Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®−îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 1.1: Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm CPSX ph¸t sinh trong kú CPSX dë dang ®Çu kú Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh CPSX dë dang cuèi kú Hay: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh = Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú Trong tr−êng hîp kh«ng cã chi phÝ s¶n xuÊt SPDD ®Çu kú vµ cuèi kú hoÆc chi phÝ s¶n xuÊt SPDD ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau th× tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña kú b»ng tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. 1.1.4. Vai trß, nhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1.4.1. Vai trß cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Trong c¬ chÕ thÞ tr−êng hiÖn nay, sù tån t¹i l©u dµi cña mét doanh nghiÖp phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè, trong ®ã yÕu tè vÒ gi¸ b¸n s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña doanh nghiÖp. Yªu cÇu ®èi víi gi¸ b¸n s¶n phÈm lµ ph¶i ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp cã l·i. Cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n ®−îc chi phÝ bá ra, tõ ®ã tiÕt kiÖm chi phÝ, khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng, h¹ gi¸ thµnh. §ång thêi, ph¶i ®¶m b¶o chÊt l−îng s¶n phÈm, phï hîp víi yªu cÇu, thÞ hiÕu cña thÞ tr−êng. §iÒu nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ, tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, tr¸nh hao hôt, mÊt m¸t, l·ng phÝ. Mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý hiÖu qu¶ ®ã lµ qu¶n lý b»ng c«ng cô kÕ to¸n, th«ng qua c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. MÆt kh¸c tµi liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn lµ c¨n cø quan träng ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông c¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh− vËt t− lao ®éng, søc lao ®éng...®Ó cã c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp, nh»m t¨ng c−êng viÖc kiÓm so¸t néi bé trong doanh nghiÖp. Nh− vËy, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®ãng vai trß quan träng trong h¹ch to¸n kinh tÕ. Nã cung cÊp c¸c th«ng tin chÝnh x¸c phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp. 9 1.1.4.2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó ®¸p øng ®−îc yªu cÇu vÒ qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc kinh tÕ, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau: + X¸c ®Þnh ®èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi ®Æc thï vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. + Tæ chøc vËn dông chøng tõ, hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n, sæ kÕ to¸n phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c chuÈn mùc vµ chÕ ®é kÕ to¸n ®¶m b¶o ®¸p øng ®−îc yªu cÇu thu nhËn - xö lý - hÖ thèng hãa th«ng tin vÒ chi phÝ, gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. + Tæ chøc tËp hîp, kÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi t−îng ®· x¸c ®Þnh theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ c¸c kho¶n môc tÝnh gi¸ thµnh. + Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n mét c¸ch khoa häc hîp lý trªn c¬ së ph©n c«ng râ rµng tr¸ch nhiÖm tõng nh©n viªn, tõng bé phËn kÕ to¸n cã liªn quan ®Æc biÖt ®Õn bé phËn kÕ to¸n c¸c yÕu tè chi phÝ. + Tæ chøc kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ khèi l−îng s¶n phÈm dë dang khoa häc, hîp lý, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh vµ h¹ch to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm. + LËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt, tæ chøc ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ra ®−îc c¸c quyÕt ®Þnh mét c¸ch nhanh chãng, phï hîp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm. 1.2. kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.2.1. §èi t−îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm a. §èi t−îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Kh©u ®Çu tiªn cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ x¸c ®Þnh ph¹m vi tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Tøc lµ x¸c ®Þnh ®−îc chi phÝ ®ã liªn quan ®Õn nh÷ng ph©n x−ëng nµo, bé phËn nµo, s¶n phÈm nµo. Nh− vËy, ®èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt (®èi t−îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt) lµ ph¹m vi, giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm so¸t chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Giíi h¹n ®ã cã thÓ lµ: n¬i ph¸t sinh chi phÝ nh−: ph©n x−ëng, tæ, tr¹i hoÆc n¬i g¸nh chÞu chi phÝ nh−: s¶n phÈm c«ng viÖc hoÆc lao vô, dÞch vô do doanh nghiÖp ®ang s¶n xuÊt, ®¬n ®Æt hµng. 10 Thang Long University Library
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan