Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi Më ®Çu
Con ng-êi muèn tån t¹i ph¶i lao ®éng s¶n xuÊt, lao ®éng s¶n xuÊt t¹o ra cña
c¶i vËt chÊt cÇn thiÕt ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña con ng-êi. Tõ ®ã h×nh
thµnh nªn c¸c c¬ së, c¸c xÝ nghiÖp, doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh víi nh÷ng
ngµnh nghÒ kh¸c nhau, mçi doanh nghiÖp kh¸c nhau l¹i cã ®Æc ®iÓm t×nh h×nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau. Tuy nhiªn tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã
chung mét môc ®Ých ®ã lµ lîi nhuËn. Nh-ng ®Ó cã ®-îc lîi nhuËn ®ßi hái c¸c nhµ
doanh nghiÖp ph¶i s¾p xÕp, tæ chøc vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sao cho phï
hîp víi ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cña ®¬n vÞ m×nh. Khi xem xÐt, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã mét c©u hái th-êng ®-îc ®Æt ra lµ : T¹i
sao cïng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét ngµnh hµng, s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm
nh- nhau mµ l¹i cã doanh nghiÖp nµy ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cao, doanh nghiÖp kia
l¹i kh«ng cã hiÖu qu¶. Thùc tÕ cho thÊy chÝnh lîi nhuËn ®· t¹o ra ®éng c¬ vµ ®éng
lùc cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh.
Trong xu thÕ ®æi míi nãi chung cña c¶ níc c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i
vµ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¶i cã søc c¹nh tranh. Mét trong nh÷ng
yÕu tè cã tÝnh c¹nh tranh lµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do vËy chi phÝ lµ yÕu tè quan
träng vµ tÊt yÕu mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt ®Õn.
Muèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt diÔn ra ®Òu dÆn, liªn tôc th× ph¶i b¶o ®¶m c¸c
lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu cho s¶n xuÊt ®Çy ®ñ vÒ sè l-îng, ®óng vÒ chÊt l-îng vµ
kÞp thêi gian. Do vËy, h¹ch to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu lµ mét kh©u quan träng trong
c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n. Tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n, nguyªn liÖu, vËt liÖu sÏ
cung cÊp kÞp thêi vµ chÝnh x¸c th«ng tin cho ng-êi qu¶n lý. Tõ ®ã, ng-êi qu¶n lý cã
thÓ lùa chän ph-¬ng ph¸p kinh doanh hiÖu qu¶ h¬n. MÆt kh¸c, nguyªn liÖu, vËt liÖu
d-íi h×nh thøc gi¸ trÞ lµ mét bé phËn quan träng cña vèn l-u ®éng, ®Æc biÖt lµ vèn
dù trù. Do ®ã viÖc t¨ng c-êng c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu nh»m n©ng
cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®éng ®-îc coi lµ nhiÖm vô quan träng ®Ó c¸c ®¬n vÞ
kinh doanh ngµy cµng cã l·i.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C«ng ty 247 - Bé Quèc Phßng lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt hµng may mÆc, vËt liÖu
sö dông rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, nhiÒu vÒ sè l-îng do ®ã c«ng t¸c h¹ch to¸n
nguyªn liÖu, vËt liÖu lµ mét bé phËn qu¶n lý kh«ng thÓ thiÕu ®ù¬c trong toµn bé
c«ng t¸c qu¶n lý cña C«ng ty.
Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty 247 - Bé Quèc Phßng, ®i s©u t×m hiÓu
thùc tÕ, em ®· m¹nh d¹n nghiªn cøu ®Ò tµi:
" Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô t¹i
C«ng ty 247 - Bé Quèc Phßng".
Néi dung cña chuyªn ®Ò ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn bao gåm:
PhÇn I. C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô trong doanh
nghiÖp s¶n xuÊt.
PhÇn II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô t¹i C«ng ty
247 - Bé Quèc Phßng.
PhÇn III. Ph-¬ng h-íng hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông
cô t¹i C«ng ty 247 - Bé Quèc Phßng.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn I
C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n kÕ to¸n vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô trong
doanh nghiÖp s¶n xuÊt
I. vai trß cña tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu vµ c«ng cô
dông cô (CCDC) trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt :
1. §Æc ®iÓm vµ vai trß quan träng cña vËt liÖu, CCDC trong doanh nghiÖp s¶n
xuÊt
§èi t-îng lao ®éng, søc lao ®éng vµ t- liÖu lao ®éng lµ ba yÕu tè c¬ b¶n cña
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o nªn s¶n phÈm. Nguyªn liÖu vËt liÖu thuéc lo¹i ®èi t-îng lao
®éng lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu
thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm. Trong mçi chu kú s¶n xuÊt, vËt liÖu kh«ng ngõng
chuyÓn ho¸, biÕn ®æi c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt gi¸ trÞ; vÒ mÆt hiÖn vËt vËt liÖu chØ tham gia
mét lÇn vµo chu kú s¶n xuÊt ®ång thêi khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vËt liÖu
®-îc tiªu dïng toµn bé, kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu; gi¸ trÞ cña
nguyªn vËt liÖu ®-îc chuyÓn dÞch toµn bé mét lÇn vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm míi t¹o
ra. VÒ mÆt kü thuËt, vËt liÖu lµ nh÷ng tµi s¶n vËt chÊt tån t¹i d-íi nhiÒu tr¹ng th¸i
kh¸c nhau, phøc t¹p c¶ vÒ ®Æc tÝnh lý ho¸ vËt chÊt dÔ bÞ t¸c ®éng cña thêi tiÕt, khÝ
hËu m«i tr-êng xung quanh.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu th-êng
chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm do vËy nã lµ yÕu tè c¬
b¶n t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm; cã thÓ nãi c¸ch kh¸c chi phÝ vÒ
nguyªn vËt liÖu cao hay thÊp quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt
ra.
Cïng víi nguyªn vËt liÖu tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, CCDC
mang nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c. CCDC lµ mét bé phËn cña t- liÖu lao ®éng kh«ng ®ñ
tiªu chuÈn vÒ mÆt thêi gian còng nh- mÆt gi¸ trÞ quy ®Þnh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh. Tuy
nhiªn cã nh÷ng t- liÖu lao ®éng kh«ng ph©n biÖt tiªu chuÈn gi¸ trÞ vµ thêi gian sö
dông nh-ng vÉn ®-îc coi lµ CCDC nh- c¸c l¸n tr¹i dông cô chuyªn dïng cho s¶n
xuÊt , c¸c lo¹i bao b× cã tÝnh gi¸ riªng, nh÷ng dông cô ®å nghÒ b»ng thuû tinh, quÇn
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
¸o, giµy dÐp b¶o hé lao ®éng. CCDC tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt vµ vÉn gi÷
nguyªn ®-îc h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ cña chóng bÞ hao mßn vµ chuyÓn
dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm míi t¹o ra. Dùa vµo ®Æc ®iÓm cña CCDC cã
thêi gian sö dông ng¾n vµ gi¸ trÞ thÊp nªn cÇn ®-îc dù tr÷, b¶o qu¶n cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh vµ còng ®-îc xÕp vµo tµi s¶n l-u ®éng, còng nh- ®Çu t- mua
s¾m b»ng nguån vèn l-u ®éng nh- ®èi víi vËt liÖu.
Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cña nguyªn vËt liÖu vµ CCDC ta nhËn thÊy chóng cã
vÞ trÝ vµ vai trß hÕt søc quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c
doanh nghiÖp. Do vËy, ®ßi hái trong mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ph¶i ®-îc t¨ng
c-êng c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu vµ CCDC.
2. Yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu vµ CCDC
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ®Ó qu¶n lý tèt vËt liÖu, CCDC sao cho mang l¹i
hiÖu qu¶ cao nhÊt cÇn ph¶i tiÕn hµnh tèt nh÷ng vÊn ®Ò sau:
- Qu¶n lý tèt vÒ kh©u thu mua vËt liÖu, CCDC sao cho cã hiÖu qu¶ vÒ c¸c mÆt
sè l-îng, chÊt l-îng gi¸ c¶ vµ thêi h¹n cung cÊp, yªu cÇu nµy ®ßi hái viÖc thu mua
ph¶i hîp lý, phï hîp víi yªu cÇu sö dông, cÇn lùa chän nguån thu mua sao cho gi¸
c¶ thÊp nhÊt mµ vÉn b¶o ®¶m ®-îc yªu cÇu, ®ång thêi tiÕt kiÖm chi phÝ vËn chuyÓn
tõ ®ã gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc h¹ thÊp chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm .
- §¶m b¶o vÒ mÆt chÊt l-îng cña vËt liÖu, CCDC trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
thùc hiÖn tiÕt kiÖm vËt t- trong s¶n xuÊt, h¹n chÕ nh÷ng hao hôt, mÊt m¸t ph¸t sinh
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt .
- TÝnh to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi, ®Çy ®ñ gi¸ trÞ vËt t- tiªu hao trong s¶n xuÊt
s¶n phÈm .
Do ®Æc tÝnh lý ho¸ cña nguyªn vËt liÖu vµ CCDC trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bÞ
tiªu dïng toµn bé nã th-êng xuyªn biÕn ®éng nªn viÖc dù tr÷ vËt t- nh- thÕ nµo ®Ó
®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh hiÖn t¹i lµ tiÒn ®Ò hÕt søc quan träng. Môc
®Ých dù tr÷ lµ ®¶m b¶o cho nhu cÇu s¶n xuÊt kh«ng qu¸ nhiÒu g©y ø ®äng vèn,
kh«ng qu¸ Ýt lµm gi¸n ®o¹n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- Ph¶i tæ chøc tèt hÖ thèng kho tµng, b¶o qu¶n; ph-¬ng tiÖn vËn chuyÓn thÝch
hîp víi tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm cña tõng thø vËt t- nh»m h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt sù
hao hôt, mÊt m¸t x¶y ra trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn.
- Qu¶n lý viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu, CCDC ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c sö
dông ®óng môc ®Ých quy ®Þnh, ®óng qui tr×nh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o tiÕt kiÖm chi phÝ
vËt liÖu trong gi¸ thµnh. Mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã nh÷ng quy tr×nh s¶n xuÊt
mang ®Æc tÝnh kh¸c nhau, tuú thuéc vµo t×nh h×nh thùc tÕ ph¸t sinh cña mçi doanh
nghiÖp ®Ó ®Ò ra yªu cÇu qu¶n lý vµ biÖn ph¸p qu¶n lý sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt.
3. NhiÖm vô kÕ to¸n vËt liÖu vµ CCDC:
§Ó thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng gi¸m ®èc vµ lµ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ. XuÊt
ph¸t tõ vÞ trÝ cña kÕ to¸n trong qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý doanh nghiÖp, Nhµ n-íc ®·
x¸c ®Þnh nhiÖm vô cña kÕ to¸n VËt liÖu, CCDC ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nh- sau:
- Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh thu mua, vËn
chuyÓn, b¶o qu¶n t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån kho vËt liÖu, CCDC; tÝnh gi¸ thùc tÕ
cña vËt liÖu, CCDC mua vÒ nhËp kho. KiÓm tra, ®«n ®èc kÞp thêi t×nh h×nh kÕ
ho¹ch thu mua vËt t- vÒ sè l-îng, chñng lo¹i, gi¸ c¶. thêi h¹n nh»m ®¶m b¶o cung
cÊp ®Çy ®ñ kÞp thêi, ®óng chñng lo¹i cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh .
- ¸p dông ®óng ®¾n c¸c ph-¬ng ph¸p vÒ kü thuËt, h¹ch to¸n vËt liÖu, h-íng
dÉn kiÓm tra c¸c bé phËn ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é h¹ch
to¸n ban ®Çu vÒ vËt liÖu, CCDC tõ kh©u lËp chøng tõ, lu©n chuyÓn chøng tõ, më sæ
kÕ to¸n chi tiÕt . Thùc hiÖn hach to¸n vËt liÖu vµ CCDC ®óng chÕ ®é ®óng ph-¬ng
ph¸p quy ®Þnh nh»m ®¶m b¶o sù thèng nhÊt trong c«ng t¸c kÕ to¸n, t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho c«ng t¸c l·nh ®¹o, chØ ®¹o c«ng t¸c kÕ to¸n trong ph¹m vi ngµnh kinh
tÕ vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. KiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é, b¶o qu¶n, dù
tr÷ vµ sö dông vËt t-, ph¸t hiÖn ng¨n ngõa t×nh tr¹ng thiÕu hôt, mÊt m¸t hoÆc vËt tkÐm phÈm chÊt ®ång thêi ®-a ra biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi trong tr-êng hîp thõa
hoÆc thiÕu vËt t-. TÝnh to¸n chÝnh x¸c sè l-îng vµ gi¸ trÞ vËt t- thùc tÕ ®-a vµo sö
dông vµ ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh . Ph©n bæ chÝnh x¸c gi¸ trÞ
vËt liÖu, CCDC ®· tiªu hao cho c¸c ®èi t-îng sö dông.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- Tham gia kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ l¹i vËt liÖu, CCDC theo chÕ ®é quy ®Þnh; lËp
b¸o c¸o tæng hîp t×nh h×nh hiÖn cã vÒ vËt liÖu phôc vô cho c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
thu mua, dù tr÷ vËt liÖu sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó nh»m h¹ gi¸ thµnh víi møc
thÊp nhÊt (trong ®iÒu kiÖn cã thÓ).
4. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n vËt liÖu, CCDC
§Ó thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu vµ CCDC, c¸c nhiÖm vô cña kÕ
to¸n vËt t- th× ®ßi hái qu¸ tr×nh h¹ch to¸n vËt liÖu, CCDC ph¶i bao gåm nh÷ng néi
dung sau:
- Ph©n lo¹i vµ theo dâi vËt t- theo tõng thø, tõng lo¹i riªng biÖt.
- X©y dùng c¸c néi quy, quy chÕ trong b¶o qu¶n, sö dông vËt t-; doanh
nghiÖp cÇn trang bÞ tèt hÖ thèng kho tµng, c¸c trang thiÕt bÞ phôc vô tèt nhÊt vµ
nhanh nhÊt cho c«ng t¸c nhËp, xuÊt vËt t- ®-îc thuËn lîi, kho tµng ph¶i tho¸ng m¸t,
kh« gi¸o, s¹ch sÏ tr¸nh hiÖn t-îng vËt lý ho¸ lµm cho vËt t- kÐm phÈm chÊt . Thñ
kho ph¶i thùc hiÖn tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n ban ®Çu ë kho, nÕu cÇn thiÕt cö thªm b¶o
vÖ tr«ng coi kho.
- Tæ chøc h¹ch to¸n ban ®Çu thùc hiÖn tèt c«ng t¸c vËn dông chøng tõ vµ lu©n
chuyÓn chøng tõ mét c¸ch hîp lý nhÊt.
- Tæ chøc vËn dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n, c¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n tæng hîp,
chi tiÕt mét c¸ch thÝch hîp.
- X©y dùng c¸c ®Þnh møc vËt t- cÇn thiÕt nh-: §Þnh møc dù tr÷ vËt t- tèi ®a,
tèi thiÓu ®Þnh møc sö dông vËt t- còng nh- ®Þnh møc hao hôt hîp lý trong vËn
chuyÓn vµ b¶o qu¶n.
- Tæ chøc c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm kª ®èi chiÕu vËt t- còng nh- c¸c b¸o c¸o
vÒ t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån vËt t-.
Ngoµi ra, cÇn n¾m b¾t nhanh chãng th«ng tin trªn thÞ tr-êng ®Ó ®-a ra nh÷ng
chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt tèt nhÊt.
II. Ph©n lo¹i, ®¸nh gi¸ vËt liÖu, CCDC
1. Ph©n lo¹i nguyªn liÖu vËt liÖu
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh , c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông nhiÒu lo¹i
vËt liÖu kh¸c nhau. Mçi lo¹i vËt liÖu cã nh÷ng c«ng dông vµ ®Æc tÝnh kh¸c nhau ®ßi
hái ng-êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu, CCDC
®Ó sö dông ®¹t hiÖu qu¶ nhÊt.
ViÖc ph©n lo¹i vËt liÖu chÝnh lµ s¾p xÕp nh÷ng nguyªn vËt liÖu cã cïng mét
tiªu thøc nµo ®ã vµo mét lo¹i.
Cã nhiÒu tiªu thøc ®Ó ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu nh-ng chóng ta chØ nghiªn
cøu mét sè tiªu thøc ph©n lo¹i c¬ b¶n sau:
+ Ph©n lo¹i vËt liÖu c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ, c«ng dông cña chóng trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp : VËt liÖu ®-îc chia
thµnh:
- Nguyªn vËt liÖu chÝnh (kÓ c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi): Lµ ®èi t-îng lao
®éng chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm nh-: v¶i, mex, ... trong
c¸c doanh nghiÖp may, xi m¨ng, s¾t, thÐp... trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, chÌ
trong c¸c C«ng ty s¶n xuÊt chÌ.
- VËt liÖu phô: ChØ cã t¸c dông phô, cã tÝnh chÊt lµm thay ®æi h×nh d¸ng, tÝnh
chÊt cña s¶n phÈm nh-ng ®«i khi vËt liÖu phô chØ cã t¸c dông phôc vô cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt nh-: chØ, cóc, mex... trong ngµnh may; bao b×, hép trong c¸c doanh nghiÖp
phôc vô bao gãi s¶n phÈm, ®å hép.
- Nhiªn liÖu: Lµ mét lo¹i vËt liÖu phô nh-ng cã tÝnh chÊt lý, ho¸ vµ yªu cÇu
qu¶n lý ®Æc biÖt, cung cÊp nhiÖt l-îng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tån t¹i d-íi c¸c tr¹ng
th¸i thÓ láng, thÓ khÝ, thÓ r¾n nh- x¨ng, dÇu, than, cñi... ®Ó phôc vô cho viÖc s¶n
xuÊt s¶n phÈm, phôc vô cho c¸c ph-¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc, thiÕt bÞ.
- Phô tïng thay thÕ söa ch÷a: Lµ c¸c chi tiÕt, bé phËn cña s¶n phÈm ®Ó thay
thÕ, söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ hoÆc CCDC.
- ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: Bao gåm thiÕt bÞ cÇn l¾p vµ kh«ng cÇn l¾p g¾n víi
qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ b¶n t¹o nªn s¶n phÈm .
- PhÕ liÖu: Lµ lo¹i vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nh-: v¶i
vôn, ®Çu mÈu gç, s¾t vôn...
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trªn ®©y lµ c¸ch ph©n lo¹i chÝnh mµ hiÖn nay nhiÒu doanh nghiÖp ®ang ¸p
dông, ngoµi ra cßn cã nh÷ng c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nh-:
+ Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh: VËt liÖu ®-îc chia thµnh hai lo¹i
- VËt liÖu nhËp tõ bªn ngoµi (mua ngoµi): Lµ nh÷ng vËt liÖu doanh nghiÖp
kh«ng thÓ tù s¶n xuÊt ®-îc mµ ph¶i mua tõ bªn ngoµi ®em vÒ nhËp kho ®Ó s¶n xuÊt
s¶n phÈm .
- VËt liÖu tù s¶n xuÊt : Lµ lo¹i vËt liÖu mµ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm
doanh nghiÖp tù t¹o ra ®Ó sö dông phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
+ Ph©n lo¹i theo quyÒn së h÷u: VËt liÖu ®-îc chia lµm hai lo¹i
- VËt liÖu tù cã (thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp).
- VËt liÖu gi÷ hé, nhËn gia c«ng (kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña doanh
nghiÖp)
Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, mÆt hµng
doanh nghiÖp s¶n xuÊt cïng víi viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi tiÕt cña tõng lo¹i
h×nh doanh nghiÖp mµ mçi lo¹i vËt liÖu ®-îc chia thµnh nhiÒu nhãm mét c¸ch chi
tiÕt h¬n bëi nh÷ng thø vËt liÖu ë lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy lµ vËt liÖu chÝnh nh-ng
víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c l¹i lµ vËt liÖu phô.
Thùc tÕ mçi doanh nghiÖp cÇn t×m biÖn ph¸p ®Ó ph©n lo¹i theo dâi vËt t- cho
phï hîp víi thùc tÕ doanh nghiÖp m×nh.
2. Ph©n lo¹i CCDC :
+ Th«ng th-êng CCDC trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®-îc chia thµnh 3 lo¹i:
- CCDC dïng cho s¶n xuÊt: vËt ®· l¾p, khu©n mÉu...
- Bao b× lu©n chuyÓn
- §å dïng cho thuª
+ Còng nh- vËt liÖu nÕu ph©n chia theo nguån h×nh thµnh th× CCDC ®-îc chia
thµnh hai nguån lín:
- CCDC nhËp tõ bªn ngoµi.
- CCDC tù s¶n xuÊt
+ C¨n cø vµo gi¸ trÞ b¶n th©n vµ thêi gian sö dông th× CCDC chia lµm hai lo¹i lín.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- CCDC ph©n bæ mét lÇn (100% gi¸ trÞ): th-êng lµ nh÷ng lo¹i CCDC cã gi¸
trÞ nhá, thêi gian sö dông ng¾n.
- CCDC ph©n bæ nhiÒu lÇn (ph©n bæ dÇn dÇn): Lµ nh÷ng lo¹i CCDC cã gi¸ trÞ
lín vµ thêi gian sö dông dµi.
Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý, chøc n¨ng cña CCDC trong s¶n xuÊt mµ mçi
doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p ph©n chia vµ qu¶n lý chi tiÕt cho phï hîp.
3. §¸nh gi¸ vËt liÖu, CCDC :
§¸nh gi¸ vËt liÖu, CCDC lµ viÖc dïng th-íc ®o tiÒn tÖ ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña
vËt liÖu vµ CCDC theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh ®¶m b¶o yªu cÇu ch©n thùc vµ
thèng nhÊt.
VÒ nguyªn t¾c : VËt liÖu, CCDC lµ thuéc tµi s¶n l-u ®éng nªn ph¶i ®-îc ®¸nh
gi¸ theo gi¸ mua thùc tÕ cña vËt liÖu, CCDC mua s¾m, gia c«ng, chÕ biÕn. Trong ®ã,
gi¸ mua thùc tÕ cña vËt liÖu, CCDC lµ gi¸ mua thùc tÕ cña vËt liÖu, CCDC céng víi
chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì (kh«ng bao gåm phÇn thuÕ GTGT) Do ®Æc ®iÓm cña vËt
liÖu, CCDC cã nhiÒu chñng lo¹i, th-êng xuyªn biÕn ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh vµ yªu cÇu c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ph¶i ph¶n ¸nh kÞp thêi th-êng
xuyªn, liªn tôc t×nh h×nh biÕn ®éng vµ sè hiÖn cã cña vËt liÖu, nªn kÕ to¸n vËt liÖu,
CCDC cßn cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ph¶n ¸nh, ghi chÐp cho thuËn tiÖn.
*. §¸nh gi¸ vËt liÖu, CCDC theo gi¸ thùc tÕ :
Nguyªn vËt liÖu , CCDC ®-îc thu mua tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, tuú tõng
nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, CCDC ®-îc x¸c ®Þnh lµ kh¸c nhau. Cô thÓ:
- §èi víi vËt liÖu, CCDC mua ngoµi th× gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ mua (chÝnh lµ lÊy trÞ
gi¸ ë cét céng tiÒn hµng - Ho¸ ®¬n GTGT mµ bªn b¸n giao cho; tr-êng hîp kh«ng
cã ho¸ ®¬n th× chÝnh lµ gi¸ mua thùc tÕ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó mua nguyªn
vËt liÖu nhËp kho) céng víi chi phÝ mua thùc tÕ ph¸t sinh (kh«ng bao gåm thuÕ
GTGT) chi phÝ nµy bao gåm: chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, b¶o qu¶n... trõ ®i c¸c
kho¶n chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ (nÕu cã).
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- Gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, CCDC thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn bao gåm gi¸
thùc tÕ cña vËt liÖu, CCDC chÕ biÕn céng víi chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp vËt liÖu,
CCDC ®Õn n¬i chÕ biÕn vµ tõ n¬i chÕ biÕn vÒ ®¬n vÞ.
- Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu, CCDC nhËn gãp vèn liªn doanh, cæ phÇn lµ gi¸ thùc tÕ
cña c¸c bªn tham gia gãp vèn thèng nhÊt ®Þnh gi¸.
- Gi¸ thùc tÕ cña vËt hiÖn thu nhÆt tõ phÕ liÖu thu håi ®-îc ®¸nh gi¸ theo gi¸
thùc tÕ cã thÓ sö dông ®-îc, cã thÓ tiªu thô theo gi¸ -íc tÝnh.
§èi víi gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu vµ CCDC xuÊt kho cã thÓ sö dông mét trong 5
ph-¬ng ph¸p sau:
1. Ph-¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n tån kho ®Çu kú.
Theo ph-¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ vËt liÖu, CCDC xuÊt kho ®-îc tÝnh trªn c¬ së sè
l-îng vËt liÖu, CCDC xuÊt dïng vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n vËt liÖu, CCDC tån kho ®Çu
kú.
§¬n gi¸ b×nh qu©n VL
CCDC tån kho ®Çu kú
=
TrÞ gi¸ thùc tÕ VL, CCDC tån kho ®Çu kú
Sè l-îng VL, CCDC tån kho ®Çu kú
TrÞ gi¸ thùc tÕ VL, CCDC = §¬n gi¸ b×nh qu©n VL Sè l-îng VL, CCDC
xuÊt kho trong kú
CCDC tån kho ®Çu kú
XuÊt kho trong kú
2. Ph-¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n :
TrÞ gi¸ thùc tÕ VL, CCDC + TrÞ gi¸ TT VL, CCDC
tån kho ®Çu kú
nhËp kho trong kú
Gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n 1 ®¬n vÞ =
VL, CCDC
Sè l-îng VL, CCDC
+
tån kho ®Çu kú
TrÞ gi¸ thùc tÕ VL, CCDC =
xuÊt kho trong kú
Gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n
mét ®¬n vÞ VL, CCDC
Sè l-îng VL, CCDC
nhËp kho trong kú
Sè l-îng VL, CCDC
xuÊt kho trong kú
3. Theo ph-¬ng ph¸p nhËp tr-íc - xuÊt tr-íc (FIFO) :
Theo ph-¬ng ph¸p nµy ta ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña
tõng lÇn nhËp. Sau ®ã c¨n cø vµo sè l-îng xuÊt tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nguyªn t¾c: tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp tr-íc víi sè l-îng xuÊt kho thuéc lÇn
nhËp tr-íc, sè cßn l¹i (chÝnh b»ng tæng sè xuÊt kho tõ sè thuéc lÇn nhËp tr-íc) ®-îc
tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ c¸c lÇn nhËp sau. Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu, CCDC tån kho cuèi
kú lµ gi¸ thùc tÕ c¸c lÇn nhËp sau cïng.
4. Ph-¬ng ph¸p nhËp sau - xuÊt tr-íc (LIFO) :
Theo ph-¬ng ph¸p nµy ta ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña
tõng lÇn nhËp, nh-ng khi xuÊt sÏ c¨n cø vµo sè l-îng xuÊt vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp
kho lÇn cuèi sau ®ã míi lÇn l-ît ®Õn c¸c lÇn nhËp tr-íc ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ
xuÊt kho. Gi¸ thùc tÕ cña vËt t- tån kho cuèi kú lµ gi¸ vËt t- tÝnh theo ®¬n gi¸ cña
nh÷ng lÇn nhËp ®Çu.
5. Ph-¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh :
Gi¸ thùc tÕ cña vËt t- xuÊt kho ®-îc c¨n cø vµo ®¬n gi¸ thùc tÕ cña vËt tnhËp kho theo tõng l« hµng, tõng lÇn nhËp vµ sè l-îng xuÊt kho theo tõng lÇn xuÊt.
Cã nghÜa lµ xuÊt l-îng hµng thuéc l« nµo víi ®¬n gi¸ nµo th× tÝnh theo gi¸ thùc tÕ
cña l« hµng ®ã (tÝnh cho tõng lo¹i vËt t-) do vËy, ®ßi hái doanh nghiÖp øng dông
ph-¬ng ph¸p nµy ph¶i ®Ó riªng vËt t- tr¸nh xuÊt nhÇm.
Mçi doanh nghiÖp khi lùa chän ph-¬ng ph¸p nµo ®Ó tÝnh gi¸ vËt t- xuÊt kho
cÇn ph¶i xem xÐt ®Ó lùa chän cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña m×nh bëi
viÖc lùa chän ph-¬ng ph¸p nµo ®Ó ph¶n ¸nh nã sÏ kÐo theo sù t¸c ®éng ®Õn hµng
lo¹t yÕu tè sau ®ã.
*. §¸nh gi¸ vËt liÖu, CCDC theo gi¸ h¹ch to¸n :
§èi víi c¸c doanh nghiÖp cã chñng lo¹i vËt t- lín, gi¸ c¶ biÕn ®éng nhiÒu
viÖc nhËp, xuÊt vËt liÖu, CCDC diÔn ra th-êng xuyªn, hµng ngµy th× viÖc h¹ch to¸n
theo gi¸ thùc tÕ trë nªn phøc t¹p, tèn nhiÒu c«ng søc vµ cã khi kh«ng thÓ thùc hiÖn
®-îc. Do ®ã viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ngµy cña kÕ to¸n VL, CCDC nªn sö dông
gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu, CCDC lµ gi¸ quy ®Þnh thèng nhÊt trong ph¹m vi toµn
doanh nghiÖp vµ ®-îc sö dông æn ®inh trong mét thêi gian dµi. Gi¸ h¹ch to¸n cña
vËt liÖu, CCDC cã thÓ lµ gi¸ mua vËt liÖu, CCDC t¹i thêi ®iÓm ®ã hoÆc cã thÓ x¸c
®Þnh theo gi¸ kÕ ho¹ch cña vËt liÖu, CCDC ®· ®-îc x©y dùng.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Hµng ngµy, kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp - xuÊt vËt t- theo gi¸ h¹ch to¸n,
cuèi kú h¹ch to¸n tæng hîp gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, CCDC lu©n chuyÓn trong kú tõ
®ã tÝnh ®æi vÒ gi¸ thùc tÕ th«ng qua c¬ së hÖ sè gi¸ vËt liÖu, CCDC.
HÖ sè gi¸ vËt liÖu, CCDC lµ hÖ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ thùc tÕ so víi gi¸ h¹ch
to¸n cña vËt liÖu, CCDC.
C¸ch x¸c ®Þnh:
Gi¸ thùc tÕ VL, CCDC
+
Gi¸ thùc tÕ VL, CCDC
tån kho ®Çu kú
nhËp kho trong kú
HÖ sè gi¸ VL,CCDC =
Gi¸ h¹ch to¸n VL, CCDC + Gi¸ h¹ch to¸n VL, CCDC
tån kho ®Çu kú
nhËp kho trong kú
Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®-îc gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu , CCDC xuÊt kho
Gi¸ thùc tÕ VL, CCDC
=
Gi¸ h¹ch to¸n VL,CCDC
xuÊt kho trong kú
xuÊt kho tronng kú
HÖ sè gi¸
VL, CCDC
§Ó ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi cho c«ng t¸c kÕ to¸n, viÖc h¹ch to¸n vËt liÖu, CCDC
®-îc tiÕn hµnh theo 2 lo¹i gi¸: Gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n ; viÖc h¹ch to¸n nh- vËy
sÏ gi¶m bít khèi l-îng tÝnh to¸n cho kÕ to¸n vËt liÖu, CCDC ®ång thêi t¨ng c-êng
c«ng t¸c qu¶n lý, n¾m b¾t kÞp thêi yªu cÇu ®Ó tõ ®ã ®¸p øng ®Çy ®ñ yªu cÇu cung
cÊp vËt t- ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt .
III. KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, CCDC :
1. Chøng tõ sö dông : Theo "HÖ thèng chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp" h-íng dÉn vÒ
chøng tõ kÕ to¸n ban
hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 1141 - TC/Q§/C§KT ngµy
01/11/1995 cña Bé tr-ëng Bé Tµi chÝnh quy ®Þnh viÖc h¹ch to¸n vËt liÖu , CCDC sö
dông c¸c chøng tõ kÕ to¸n sau:
- PhiÕu nhËp kho (mÉu sè 01 - VT)
- PhiÕu xuÊt kho (mÉu sè 02 - VT)
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (mÉu sè 03 - VT)
- PhiÕu xuÊt vËt t- theo h¹n møc (mÉu sè 04 - VT)
- PhiÕu b¸o vËt t- cßn l¹i cuèi kú (mÉu sè 07 - VT)
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- Biªn b¶n kiÓm kª vËt t-, s¶n phÈm, hµng ho¸ (mÉu sè 08 - VT)
- Ho¸ ®¬n c-íc vËn chuyÓn (mÉu 03 - BH)
Sæ kÕ to¸n sö dông ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu, CCDC :
Tuú thuéc vµo ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt ¸p dông trong doanh nghiÖp
mµ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, CCDC sö dông c¸c mÉu sè kÕ to¸n chi tiÕt nh- sau:
- Sè thÎ (kho)
- Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, CCDC
- Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
- Sæ cã dNgoµi ra cßn sö dông c¸c b¶ng kª nhËp -xuÊt - tån kho vËt liÖu, CCDC b¶ng
ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, CCDC cho tõng ®èi t-îng sö dông víi môc ®Ých phôc vô
cho viÖc ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®-îc ®¬n gian, nhanh chãng, thuËn tiÖn vµ kÞp thêi.
2. H¹ch to¸n chi tÕt vËt liÖu, CCDC :
§Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n
tuú vµo ®Æc ®iÓm cña mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ cã thÓ lùa chän theo 1 trong 5
ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n sau:
2.1 Ph-¬ng ph¸p ghi thÎ song song :
Nguyªn t¾c h¹ch to¸n ®èi víi ph-¬ng ph¸p nµy lµ ë kho ghi chÐp vÒ mÆt
l-îng, phßng kÕ to¸n ghi chÐp c¶ vÒ sè l-îng vµ gi¸ trÞ tõng thø vËt liÖu, CCDC
Tr×nh tù ghi chÐp cô thÓ nh- sau;
- T¹i kho: Thñ kho sö dông thÎ kho ghi chÐp biÕn ®éng cña tõng danh ®iÓm
vËt liÖu vµ CCDC theo tõng kho vµ tõng ng-êi chÞu tr¸ch nhiÖm vËt chÊt theo chØ
tiªu sè l-îng.
- T¹i phßng kÕ to¸n: Sö dông sæ chi tiÕt theo dâi tõng danh ®iÓm vËt t- theo
tõng kho vµ tõng ng-êi chÞu tr¸ch nhiÖm vËt chÊt theo chØ tiªu sè l-îng vµ gi¸ trÞ.
Cuèi th¸ng kÕ to¸n céng sæ chi tiÕt vµ lËp b¶ng kª nhËp - xuÊt - tån kho vËt liÖu,
CCDC.
¦u ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p nµy: ViÖc ghi sæ, thÎ ®¬n gi¶n, râ rµng, dÔ kiÓm
tra ®èi chiÕu sè liÖu, qu¶n lý chÆt chÏ sù biÕn ®éng vµ sè liÖu cña tõng vËt liÖu,
CCDC theo sè l-îng vµ gi¸ trÞ cña chóng.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nh-îc ®iÓm: Ghi chÐp trïng l¾p gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n khèi l-îng c«ng
viÖc ghi chÐp lín. NÕu chñng lo¹i vËt t- nhiÒu viÖc nhËp, xuÊt sÏ cång kÒnh, chËm
vµ h¹n chÕ tÝnh kiÓm tra kÞp thêi cña kÕ to¸n, c«ng viÖc dån vµo cuèi th¸ng.
S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, CCDC theo ph-¬ng ph¸p ghi thÎ song
PhiÕu nhËp kho
ThÎ kho
Sè (thÎ) chi tiÕt VL
CCDC
B¶ng tæng hîp nhËp xuÊt - tån VL, CCDC
PhiÕu xuÊt kho
Ghi chó:
Ghi hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú
Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu sè liÖu
Ph-¬ng ph¸p thÎ song song ®-îc ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp
cã Ýt chñng lo¹i vËt liÖu, CCDC, khèi l-îng c¸c nghiÖp vô (chøng tõ) nhËp xuÊt Ýt,
kh«ng th-êng xuyªn vµ tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cña c¸n bé kÕ to¸n cßn h¹n
chÕ.
2.2 Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn:
Nguyªn t¾c h¹ch to¸n ®èi víi ph-¬ng ph¸p nµy lµ ë kho theo dâi vÒ mÆt
l-îng, phßng kÕ ghi chÐp c¶ vÒ sè l-îng vµ gi¸ trÞ theo tõng kho, tõng thø, tõng lo¹i
vËt t- nh-ng chØ ghi 1 lÇn vµo cuèi th¸ng.
- T¹i kho: Thùc hiÖn nh- ph-¬ng ph¸p ghi thÎ song song
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- T¹i phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh
h×nh nhËp - xuÊt - tån cña tõng thø vËt liÖu, CCDC theo tõng kho dïng cho c¶ n¨m.
Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn chØ ghi mçi th¸ng mét lÇn vµo cuèi th¸ng. §Ó cã sè liÖu
ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, kÕ to¸n ph¶i lËp c¸c b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt
theo tõng thø vËt liÖu, CCDC trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp xuÊt tån do thñ kho ®Þnh
kú göi lªn. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn còng ®-îc theo dâi c¶ vÒ chØ tiªu sè l-îng vµ
gi¸ trÞ.
Ph-¬ng ph¸p nµy cã -u ®iÓm lµ gi¶m ®-îc khèi l-îng ghi chÐp do chØ ghi
mét lÇn vµo cuèi th¸ng, gi¶m ®-îc sè l-îng sæ s¸ch. Nh-ng cã nh-îc ®iÓm lµ viÖc
ghi sæ vÉn cßn trïng lÆp (ë phßng kÕ to¸n vÉn theo dâi c¶ chØ tiªu sè l-îng vµ gi¸
trÞ), viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n chØ tiÕn hµnh vµo cuèi
th¸ng nªn h¹n chÕ kiÓm tra trong c«ng t¸c qu¶n lý.
S¬ ®å kÕ to¸n vËt liÖu, CCDC theo ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
PhiÕu nhËp kho
B¶ng kª nhËp
ThÎ kho
Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
PhiÕu xuÊt kho
Ghi chó:
B¶ng kª xuÊt
Ghi hµng ngµy
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu sè liÖu
Ph-¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã khèi l-îng
nghiÖp vô nhËp - xuÊt kh«ng nhiÒu, kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n chi tiÕt vËt
t- nªn kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp theo dâi kÕ to¸n t×nh h×nh nhËp, xuÊt hµng
ngµy.
2.3 Ph-¬ng ph¸p sæ sè d- :
Nguyªn t¾c h¹ch to¸n theo ph-¬ng ph¸p nµy lµ: ë kho theo dâi vÒ sè l-îng
tõng thø vËt liÖu vµ CCDC, phßng kÕ to¸n chØ theo dâi vÒ gi¸ trÞ cña chóng.
Tr×nh tù ghi chÐp cô thÓ nh- sau:
- T¹i kho: Thñ kho vÉn dïng thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån
vËt liÖu, CCDC vÒ mÆt sè l-îng. Cuèi th¸ng ph¶i ghi sæ tån kho ®· tÝnh ®-îc trªn
thÎ kho vµo sæ sè d- - cét sè l-îng.
-T¹i phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n më sæ sè d- theo tõng kho, dïng cho c¶ n¨m ®Ó
ghi sæ tån kho cña tõng thø, nhãm, lo¹i vËt liÖu, CCDC vµo cuèi th¸ng theo chØ tiªu
gi¸ trÞ.
Tõ c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp b¶ng kª xuÊt ®Ó ghi
chÐp t×nh h×nh nhËp - xuÊt , CCDC hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú. Tõ c¸c b¶ng kª nhËp xuÊt kÕ to¸n lËp b¶ng luü kÕ nhËp, b¶ng lòy kÕ xuÊt, råi lËp b¶ng tæng hîp nhËp xuÊt - tån kho theo tõng nhãm, lo¹i vËt liÖu. CCDC theo chØ tiªu gi¸ trÞ.
Cuèi th¸ng, khi nhËn sæ sè d- do thñ kho göi lªn, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè tån
kho vÒ sè l-îng mµ thñ kho ®· ghi ë sæ sè d- vµ ®¬n gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh ra sè tån
kho cña tõng thø, nhãm, lo¹i vËt liÖu theo chØ tiªu gi¸ trÞ ®Ó ghi vµo cét sè tiÒn ë sæ
sè d-.
¦u ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p nµy lµ gi¶m bít ®-îc khèi l-îng ghi sæ kÕ to¸n
c«ng viÖc ®-îc tiÕn hµnh ®Òu trong th¸ng.
Nh-îc ®iÓm: Do kÕ to¸n chØ ghi theo gi¸ trÞ nªn qua sè liÖu kÕ to¸n, kh«ng
thÓ biÕt tr-íc sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m cña tõng thø vËt liÖu, CCDC mµ
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ph¶i xem sè liÖu trªn thÎ kho. Ngoµi ra viÖc kiÓm tra ph¸t hiÖn sai sãt, nhÇm lÉn sÏ
khã kh¨n.
S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu vµ CCDC theo ph-¬ng ph¸p sæ sè d-
PhiÕu nhËp kho
B¶ng kª nhËp
ThÎ kho
Sæ sè d-
PhiÕu xuÊt kho
Ghi chó:
B¶ng kª xuÊt
B¶ng kÕ
lòy nhËp
B¶ng kª tæng h îp
nhËp - xuÊt - tån
B¶ng kª
luü kÕ xuÊt
Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu sè liÖu
Ph-¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã khèi l-îng
c¸c nghiÖp vô nhËp - xuÊt vËt liÖu , CCDC diÔn ra th-êng xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i
vËt liÖu vµ ®· x©y dùng ®-îc hÖ thèng danh ®iÓm vËt liÖu, dïng gi¸ h¹ch to¸n hµng
ngµy t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån kho, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý tr×nh ®é c¸n bé kÕ
to¸n cña doanh nghiÖp t-¬ng ®èi cao.
IV. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô
VËt liÖu vµ CCDC lµ tµi s¶n l-u ®éng thuéc nhãm hµng tån kho. ViÖc biÕn
®éng cña chóng trªn c¸c tµi kho¶n tæng hîp tuú thuéc vµo doanh nghiÖp lùa chän.
Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho tho ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn hay
kiÓm kª ®Þnh kú kh«ng cã g× kh¸c nhau, mµ sù kh¸c nhau ë ®©y lµ gãc ®é kÕ to¸n
tæng hîp.
1. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu vµ CCDC theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn hµng tån kho lµ ph-¬ng ph¸p ghi chÐp,
ph¶n ¸nh th-êng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån kho c¸c lo¹i vËt liªu,
CCDC, thµnh phÈm, hµng ho¸... trªn c¸c tµi kho¶n(TK) vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp khi
cã c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt hµng tån kho. Nh- vËy viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt liÖu,
CCDC xuÊt dïng ®-îc c¨n cø trùc tiÕp vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho sau khi ®· ®-îc
tËp hîp, ph©n lo¹i theo c¸c ®èi t-îng sö dông ®Ó ghi vµo c¸c TK vµ sæ kÕ to¸n.
1.1 Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông
KÕ to¸n vËt liÖu vµ CCDC trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th-êng sö dông
c¸c tµi kho¶n : 152, 153, 331...
- Tµi kho¶n 152: "Nguyªn liÖu, vËt liÖu". TK nµy ®-îc dïng ®Ó ghi chÐp sè
hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng, gi¶m nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ.
KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh- sau:
Bªn Nî: + Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho vµ c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng
gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu
Bªn Cã: + Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho
+ ChiÕt khÊu mua hµng, gi¶m gi¸ vµ hµng mua tr¶ l¹i.
+ C¸c nghiÖp vô lµm gi¶m gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu
Sè d- nî: Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu tån kho
Tµi kho¶n nµy cã thÓ më thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp 2, cÊp 3... ®Ó kÕ to¸n theo
tõng lo¹i, nhãm, thø vËt liÖu tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
- Tµi kho¶n 153: "C«ng cô, dông cô": - Tµi kho¶n nµy ®-îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh
t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng t¨ng, gi¶m CCDC theo gi¸ thùc tÕ. KÕt cÊu cña
tµi kho¶n nµy nh- sau:
Bªn Nî: + Gi¸ thùc tÕ CCDC nhËp kho vµ c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ trÞ
CCDC
Bªn Cã: + Gi¸ thùc tÕ CCDC xuÊt kho
+ ChiÕt khÊu hµng mua, gi¶m gi¸ vµ hµng mua tr¶ l¹i
+ C¸c nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ CCDC.
Sè d- nî: Gi¸ thùc tÕ CCDC tån kho.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tµi kho¶n 153 cã c¸c tµi kho¶n cÊp 2 sau:
1531 - C«ng cô dông cô
1532 - Bao b× lu©n chuyÓn
1533 - §å dïng cho thuª.
- Tµi kho¶n 151 : "Hµng mua ®ang ®i ®-êng" tµi kho¶n nµy ®-îc dïng ®Ó
ph¶n ¸nh gi¸ trÞ c¸c lo¹i vËt t-, hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· mua, ®· chÊp nhËn
thanh to¸n víi ng-êi b¸n nh-ng ch-a vÒ nhËp kho cña doanh nghiÖp
KÕt cÊu cña tµi kho¶n 151 nh- sau:
Bªn Nî: Gi¸ trÞ hµng ®ang ®i ®-êng
Bªn Cã: Gi¸ trÞ hµng ®ang ®i ®-êng ®· vÒ nhËp kho hoÆc chuyÓn giao cho c¸c
®èi t-îng sö dông hay kh¸ch hµng.
Sè d- nî: Gi¸ trÞ hµng ®ang ®i ®-êng ch-a vÒ nhËp kho
- Tµi kho¶n 159: "Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho" Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó
ph¶n ¸nh bé phËn gi¸ trÞ dù tÝnh bÞ gi¶m sót so víi gi¸ gèc cña hµng tån kho, nh»m
ghi nhËn c¸c kho¶n lç hay phÝ tæn cã thÓ ph¸t sinh nh-ng ch-a ch¾c ch¾n vµ ph¶n
¸nh gi¸ thùc tÕ thuÇn tuý cña hµng tån kho trªn b¸o c¸o tµi chÝnh.
KÕt cÊu cña TK 159 nh- sau:
Bªn Nî: + Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ( NÕu sè ph¶i lËp cuèi
kú kÕ to¸n n¨m nay nhá h¬n sè ®· lËp cuèi kú kÕ to¸n n¨m tr-íc )
Bªn Cã: + TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ( NÕu sè ph¶i lËp cuèi
kú kÕ to¸n n¨m nay lín h¬n sè ®· lËp cuèi kú kÕ to¸n n¨m tr-íc ) .
Ngoµi ra cßn mét sè c¸c tµi kho¶n kh¸c liªn quan sö dông nh- sau: TK 111,
TK 112, TK 621, TK 627, TK 641, TK 642...
1.2 Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu vµ CCDC :
KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu vµ CCDC ®-îc biÓu diÔn kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å h¹ch
to¸n sau:
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu,CCDC theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn.
TK 151
TK 152(153)
TK 621
NhËp kho
XuÊt b¸n vËt liÖu, CCDC dïng trùc
hµng ®ang ®i ®-êng kú tr-íc
tiÕp chÕ t¹o s¶n phÈm
TK 111,112,141,331...
TK 627,641,642,241...
NhËp kho VL, CCDC mua ngoµi
XuÊt b¸n vËt liÖu, CCDC phôc vô
(hµng vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ)
qu¶n lý SX b¸n hµng, QLDN,XDCB
20