1
FLÔØI NOÙI ÑAÀU
Nöôùc ta töø khi chuyeån ñoåi cô cheá quaûn lyù taäp trung bao caáp sang neàn kinh
teá thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc, böôùc ñaàu ñaõ thu ñöôïc nhieàu thaønh töïu to
lôùn treân taát caû caùc lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi. Hoøa chung vôùi xu theá hoäi nhaäp
kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi, cuøng vôùi söï nghieäp Coâng nghieäp hoùa–Hieän ñaïi hoùa
ñaát nöôùc, Ñaûng vaø nhaø nöôùc khuyeán khích caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc boû
voán thaønh laäp doanh nghieäp, môû roäng quy moâ saûn xuaát, trong ñoù ñaëc bieät öu tieân
cho caùc ngaønh ngheà saûn xuaát ra caùc saûn phaåm, haøng hoùa, dòch vuï xuaát khaåu.
Neàn kinh teá vôùi nhöõng böôùc chuyeån mình môùi taïo nhieàu cô hoäi cho caùc
doanh nghieäp ñoàng thôøi cuõng ñaët ra cho hoï khoâng ít nhöõng thaùch thöùc trong caïnh
tranh löïa choïn thò tröôøng, löïa choïn maãu maõ saûn phaåm… Ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån
ñoøi hoûi caùc doanh nghieäp phaûi phoái hôïp nhieàu bieän phaùp khaùc nhau, trong ñoù, caùc
bieän phaùp nhaèm hoaøn thieän coâng taùc haïch toaùn vaø quaûn lyù voán baèng tieàn vaø caùc
khoaûn thanh toaùn luoân ñöôïc quan taâm haøng ñaàu vì: ñoù laø loaïi taøi saûn maø baát kyø
doanh nghieäp naøo cuõng coù vaø söû duïng, coù theå goïi laø maïch maùu löu thoâng cuûa
doanh nghieäp; coù tieàn, doanh nghieäp seõ mua nguyeân lieäu, traû löông cho ngöôøi lao
ñoäng, thieát laäp quan heä vôùi khaùch haøng, thöïc hieän nghóa vuï vôùi Nhaø nöôùc …. Ñoàng
thôøi, voán baèng tieàn vaø khaû naêng thanh toaùn cuõng laø thöôùc ño ñeå ñaùnh giaù tình hình
taøi chính cuûa moät coâng ty.
Nhaän thöùc ñöôïc vai troø to lôùn cuûa vieäc toå chöùc haïch toaùn keá toaùn voán baèng
tieàn vaø caùc khoaûn thanh toaùn ñoàng thôøi ñeå cuûng coá vaø boå sung kieán thöùc ñaõ hoïc ôû
tröôøng em ñaõ choïn ñeà taøi “Hoaøn thieän coâng taùc haïch toaùn vaø quaûn lyù voán baèng
tieàn vaø caùc khoaûn thanh toaùn taïi coâng ty TNHH Thuûy saûn Vaân Nhö” ñeå nghieân
cöùu trong ñôït thöïc taäp toát nghieäp laàn naøy. Ngoaøi lôøi môû ñaàu vaø keát luaän, ñoà aùn toát
nghieäp coù noäi dung nhö sau:
Chöông 1: Cô sôû lyù luaän chung.
Chöông 2: Thöïc traïng coâng taùc haïch toaùn keá toaùn vaø quaûn lyù voán baèng tieàn vaø
caùc khoaûn thanh toaùn taïi coâng ty TNHH Thuûy saûn Vaân Nhö.
2
Chöông 3: Moät soá giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän coâng taùc haïch toaùn keá toaùn voán
baèng tieàn vaø caùc khoaûn thanh toaùn taïi coâng ty TNHH Thuûy saûn Vaân Nhö.
Qua thôøi gian thöïc taäp ôû coâng ty TNHH Thuûy saûn Vaân Nhö cuøng vôùi söï
höôùng daãn taän tình cuûa caùc thaày coâ ôû tröôøng, caùc coâ chuù, anh chò trong coâng ty,
baûn thaân em böôùc ñaàu ñaõ aùp duïng ñöôïc nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo thöïc teá ñôn
vò, ñoàng thôøi thu thaäp ñöôïc moät soá kinh nghieäm ñeå chuaån bò cho thöïc tieãn coâng
taùc sau naøy.
Em xin gôûi lôøi caûm ôn chaân thaønh ñeán coâ Ñoã Thò Thanh Vinh, giaùo vieân ñaõ
tröïc tieáp höôùng daãn em thöïc hieän ñoà aùn toát nghieäp cuøng toaøn theå caùc coâ chuù, anh
chò trong coâng ty TNHH Thuûy saûn Vaân Nhö, ñaëc bieät laø chò keá toaùn tröôûng Leâ
Mai Chi ñaõ taïo moïi ñieàu kieän thuaän lôïi, cung caáp soá lieäu cuõng nhö giaûi ñaùp nhöõng
thaéc maéc giuùp em hoaøn thaønh ñoà aùn toát nghieäp naøy.
Maëc duø raát coá gaéng trong coâng taùc thu thaäp taøi lieäu vaø nghieân cöùu song do
thôøi gian thöïc taäp coù haïn, kinh nghieäm thöïc tieãn vaø khaû naêng nhaän thöùc coøn non
keùm, chaéc chaén ñoà aùn khoâng theå traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt; raát mong nhaän ñöôïc
söï ñoùng goùp yù kieán cuûa quyù thaày coâ, caùc coâ chuù anh chò vaø baïn beø gaàn xa ñeå noäi
dung ñeà taøi cuûa em ñöôïc hoaøn thieän hôn.
Xin chaân thaønh caûm ôn!
Khoa Kinh teá
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC THUÛY SAÛN NHA TRANG
Sinh vieân thöïc hieän
Voõ Thò Bích Ngaân
3
CHÖÔNG 1:
CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ
KEÁ TOAÙN VOÁN BAÈNG TIEÀN
VAØ CAÙC KHOAÛN THANH
TOAÙN
4
1.1 HAÏCH TOAÙN VOÁN BAÈNG TIEÀN.
1.1.1 Khaùi nieäm, yù nghóa, nguyeân taéc vaø nhieäm vuï haïch toaùn voán baèng tieàn:
Voán baèng tieàn laø moät boä phaän cuûa TSLÑ laøm chöùc naêng vaät ngang giaù
chung trong caùc quan heä mua baùn, trao ñoåi, bao goàm: tieàn maët taïi quyõ, tieàn gôûi ôû
caùc ngaân haøng, caùc coâng ty taøi chính vaø caùc khoaûn tieàn ñang chuyeån.
Voán baèng tieàn phaûn aùnh khaû naêng thanh toaùn nhanh cuûa doanh nghieäp.
Nguyeân taéc haïch toaùn voán baèng tieàn:
- Söû duïng moät ñôn vò tieàn teä thoáng nhaát laø ñoàng Vieät Nam ñeå ghi cheùp.
Caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù theå söû duïng ngoaïi teä ñeå ghi soå keá
toaùn vaø phaûi ñöôïc boä taøi chính chaáp thuaän baèng vaên baûn.
- Vaøng, baïc, ñaù quyù, kim khí quyù chæ phaûn aùnh ôû taøi khoaûn voán baèng tieàn
ñoái vôùi caùc doanh nghieäp khoâng coù chöùc naêng kinh doanh vaøng baïc, kim khí quyù.
Vaøng, baïc, ñaù quyù, kim khí quyù…phaûi theo doõi soá löôïng, troïng löôïng, quy caùch,
phaåm chaát vaø giaù trò töøng thöù, töøng loaïi; khi xuaát coù theå söû duïng moät trong caùc
phöông phaùp tính giaù xuaát cuûa vaät tö, haøng hoùa ( phöông phaùp LIFO, FIFO, bình
quaân gia quyeàn, thöïc teá ñích danh).
- Caùc loaïi ngoaïi teä phaûi quy ñoåi ra ñoàng Vieät Nam ñeå ghi soå vaø theo doõi
chi tieát töøng loaïi treân TK 007 “nguyeân teä caùc loaïi”; cuoái kyø phaûi tieán haønh ñieàu
chænh laïi soá dö ngoaïi teä theo tæ giaù thöïc teá.
Nhieäm vuï haïch toaùn voán baèng tieàn:
- Phaûn aùnh kòp thôøi, ñaày ñuû, chính xaùc söï bieán ñoäng cuûa caùc loaïi voán baèng
tieàn
- Giaùm ñoác chaët cheõ vieäc chaáp haønh cheá ñoä thu, chi tieàn maët, tieàn gôûi,
vaøng baïc ñaù quyù, kim khí quyù. Thöôøng xuyeân kieåm tra, ñoái chieáu soá lieäu soå saùch
vôùi thöïc teá ñeå kòp thôøi xöû lyù cheânh leäch.
5
1.1.2 Noäi dung haïch toaùn voán baèng tieàn:
1.1.2.1 Haïch toaùn tieàn maët taïi quyõ:
a) Taøi khoaûn söû duïng:
111 “Tieàn maët” vôùi 3 taøi khoaûn caáp 2:
-
1111: Tieàn Vieät Nam
-
1112: Ngoaïi teä
-
1113: Vaøng, baïc, ñaù quyù, kim khí quyù.
b) Keát caáu taøi khoaûn:
Beân Nôï: - Caùc khoaûn tieàn maët, ngaân phieáu, ngoaïi teä, vaøng baïc, kim khí quyù,
ñaù quyù nhaäp quyõ, nhaäp kho hay tieàn thöøa ôû quyõ phaùt hieän khi kieåm keâ.
Beân Coù: - Caùc khoaûn tieàn maët, ngaân phieáu, ngoaïi teä, vaøng baïc, kim khí quyù,
ñaù quyù xuaát quyõ tieàn maët hay löôïng tieàn thieáu huït phaùt hieän khi kieåm keâ.
Soá dö Nôï: Caùc khoaûn tieàn maët, ngaân phieáu, ngoaïi teä, vaøng, baïc, kim khí quyù,
ñaù quyù hieän coøn toàn ôû quyõ tieàn maët.
c) Chöùng töø söû duïng: phieáu thu, phieáu chi, bieân lai thu tieàn, bieân lai thu phí vaø
leä phí, baûng kieåm keâ quyõ, giaáy ñeà nghò taïm öùng, giaáy ñeà nghò thanh toaùn, giaáy
noäp tieàn vaøo NSNN baèng tieàn maët…
Thuû quyõ laø ngöôøi coù traùch nhieäm môû soå theo doõi tình hình bieán ñoäng cuûa quyõ
tieàn maët; thöïc hieän nhaäp, xuaát quyõ tieàn maët khi nhaän ñöôïc chöùng töø hôïp leä; cuoái
ngaøy phaûi ñoái chieáu soá dö treân soå saùch keá toaùn vaø soá dö thöïc teá taïi quyõ ñeå kòp thôøi
xöû lyù sai soùt.
d) Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu:
- Thu tieàn maët nhaäp quyõ veà baùn saûn phaåm, haøng hoùa, lao vuï, dòch vuï hay töø caùc
hoaït ñoäng khaùc:
Nôï 111
Tieàn maët
Coù 511, 512, 515, 711
Coù 3331 Thueá GTGT phaûi noäp (theo phöông phaùp khaáu tröø )
- Ruùt TGNH veà nhaäp quyõ tieàn maët:
Nôï 111
Tieàn maët
Coù 112
TGNH
6
- Thu hoài caùc khoaûn phaûi thu baèng tieàn maët, nhaäp quyõ tieàn maët:
Nôï 111
Coù
Tieàn maët
131, 141, 136, 138, 121, 144, 244…
- Nhaän kyù quyõ, kyù cöôïc cuûa caùc ñôn vò khaùc baèng tieàn maët:
Nôï 111
Coù 344
Tieàn maët
Nhaän kyù quyõ, kyù cöôïc daøi haïn
- Tieàn maët thöøa phaùt hieän thöøa khi kieåm quyõ:
Nôï 111
Coù 3388
Tieàn maët
Phaûi traû, phaûi noäp khaùc
- Xuaát tieàn maët gôûi vaøo TK taïi ngaân haøng, khi nhaän ñöôïc GBC cuûa ngaân haøng:
Nôï 112
Coù 111
TGNH
Tieàn maët
- Duøng tieàn maët ñeå theá chaáp, kyù cöôïc, kyù quyõ hay mua chöùng khoaùn:
Nôï 121 (221)
Nôï 144 (244)
Coù 111
Ñaàu tö chöùng khoaùn ngaén haïn (daøi haïn)
Theá chaáp, kyù quyõ, kyù cöôïc ngaén haïn (daøi haïn)
Tieàn maët
- Duøng tieàn maët mua TSCÑ, vaät tö, haøng hoùa… hay caùc khoaûn chi khaùc cho SXKD
Nôï 211,213
TSCÑ höõu hình, voâ hình
Nôï 152, 153, 156 Nguyeân vaät lieäu, CCDC, haøng hoùa (theo PP keâ khai
thöôøng xuyeân)
Nôï 611
Mua haøng (theo PP kieåm keâ ñònh kyø)
Nôï 241, 641, 642, 811 …
Nôï 133
Coù 111
Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø (theo phöông phaùp khaáu tröø)
Tieàn maët
- Duøng tieàn maët thanh toaùn caùc khoaûn nôï phaûi traû:
Nôï 311, 315, 331,333, 334…
Coù 111 Tieàn maët
1.1.2.2 Haïch toaùn tieàn gôûi ngaân haøng:
a) Taøi khoaûn söû duïng:
112 “ Tieàn gôûi ngaân haøng” vôùi 3 taøi khoaûn caáp 2:
-
1121: Tieàn Vieät Nam
7
-
1122: Ngoaïi teä
-
1123: Vaøng baïc, ñaù quyù, kim khí quyù.
b) Keát caáu taøi khoaûn 112:
Beân Nôï: - Caùc khoaûn tieàn gôûi vaøo ngaân haøng
Beân Coù: - Caùc khoaûn tieàn ruùt ra töø ngaân haøng.
Soá dö Nôï: Soá tieàn hieän coøn göûi ôû ngaân haøng
c) Chöùng töø söû duïng: giaáy baùo coù, giaáy baùo nôï, baûn sao keâ ngaân haøng keøm
theo caùc chöùng töø goác (uûy nhieäm chi, uûy nhieäm thu, seùc chuyeån khoaûn, seùc baûo
chi…)
Keá toaùn ngaân haøng laø ngöôøi coù traùch nhieäm môû soå ñeå quaûn lyù vaø theo doõi
tình hình bieán ñoäng cuûa TGNH, nhaän vaø kieåm tra chöùng töø do ngaân haøng chuyeån
ñeán; thöôøng xuyeân ñoái chieáu soá dö TGNH vôùi soá dö treân soå phuï cuûa ngaân haøng ñeå
kòp thôøi xöû lyù cheânh leäch.
Moät doanh nghieäp coù theå môû taøi khoaûn taïi nhieàu ngaân haøng, do ñoù keá toaùn
phaûi môû soå theo doõi chi tieát cho töøng ngaân haøng.
d) Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu:
- Thu hoài caùc khoaûn phaûi thu baèng tieàn gôûi:
Nôï 112 TGNH
Coù 131, 121, 138, 141,144, 244 …
- Nhaän voán do ngaân saùch nhaø nöôùc, caáp treân caáp, nhaän goùp voán lieân doanh do caùc
thaønh vieân ñoùng goùp baèng chuyeån khoaûn:
Nôï 112 TGNH
Coù 411
Nguoàn voán kinh doanh
- Thu tieàn baùn haøng, thu hoaït ñoäng khaùc baèng chuyeån khoaûn:
Nôï 112 TGNH
Coù 511, 512, 515, 711…
Coù 3331
Thueá GTGT phaûi noäp (theo phöông phaùp khaáu tröø)
8
- Chuyeån TGNH ñeå theá chaáp, kyù cöôïc, kyù quyõ, ñeå ñaàu tö taøi chính, mua coå phieáu,
traùi phieáu, ñeå goùp voán lieân doanh, ñaàu tö kinh doanh baát ñoäng saûn:
Nôï 144, 244
Theá chaáp, kyù cöôïc, kyù quyõ ngaén haïn, daøi haïn
Nôï 121, 221
Ñaàu tö chöùng khoaùn ngaén haïn, daøi haïn
Nôï 128, 228
Ñaàu tö ngaén haïn, daøi haïn khaùc
Nôï 222
Goùp voán lieân doanh
Coù 112
TGNH
- Mua TSCÑ, CCDC, vaät tö, haøng hoùa…hay caùc khoaûn chi phí khaùc cho hoaït ñoäng
SXKD baèng TGNH:
Nôï 152, 153, 156, 211, 213, 214, 627, 641, 642, 811…
Nôï 133 Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø (theo phöông phaùp khaáu tröø)
Coù 112
TGNH
- Thanh toaùn caùc khoaûn nôï baèng chuyeån khoaûn:
Nôï 311, 315, 331, 333, 334, 335…
Coù 112
TGNH
1.1.2.3 Haïch toaùn tieàn ñang chuyeån:
a) Taøi khoaûn söû duïng:
113 “Tieàn ñang chuyeån” vôùi 2 taøi khoaûn caáp 2:
-
1131: Tieàn Vieät Nam
-
1132: Ngoaïi teä
b) Keát caáu taøi khoaûn 113:
Beân Nôï: - Caùc khoaûn tieàn ñaõ noäp vaøo ngaân haøng hoaëc ñaõ chuyeån vaøo böu
ñieän ñeå chuyeån tieáp vaøo ngaân haøng nhöng chöa nhaän ñöôïc giaáy baùo Coù.
Beân Coù: - Soá keát chuyeån vaøo TK 112 hoaëc caùc TK khaùc coù lieân quan.
Soá dö Nôï: Caùc khoaûn tieàn coøn ñang chuyeån.
c) Chöùng töø söû duïng: phieáu noäp tieàn, bieân lai nhaän tieàn qua böu ñieän…
d) Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu:
- Noäp tieàn vaøo taøi khoaûn ngaân haøngnhöng chöa nhaän ñöôïc giaáy baùo Coù :
Nôï 113
Tieàn ñang chuyeån
Coù 111
Tieàn maët
9
- Thu tieàn maët hoaëc Seùc gôûi thaúng vaøo ngaân haøng (khoâng nhaäp quyõ) nhöng chöa
nhaän ñöôïc giaáy baùo Coù
Nôï 113
Tieàn ñang chuyeån
Coù 131
Phaûi thu khaùch haøng
- Ngaân haøng baùo Coù veà khoaûn tieàn ñang chuyeån ñaõ chuyeån vaøo taøi khoaûn cuûa
ñôn vò:
Nôï 112
Tieàn gôûi ngaân haøng
Coù 113
Tieàn ñang chuyeån
- Ngaân haøng baùo Nôï veà soá tieàn ñaõ chuyeån traû cho ngöôøi baùn, ngöôøi cung caáp
dòch vuï :
Nôï 331
Phaûi traû ngöôøi baùn
Coù 113
Tieàn ñang chuyeån
1.1.2.4 Haïch toaùn caùc nghieäp vuï kinh teá lieân quan ñeán ngoaïi teä:
a) Caùc quy ñònh chung: Caùc doanh nghieäp ôû Vieät Nam coù theå söû duïng
TGHT hoaëc TGTT ñeå haïch toaùn ngoaïi teä.
TGTT laø tyû giaù mua vaøo, baùn ra treân thò tröôøng ngoaïi teä do lieân ngaân haøng
nhaø nöôùc Vieät Nam coâng boá taïi thôøi ñieåm phaùt sinh nghieäp vuï kinh teá.
TGHT laø tyû giaù ñöôïc xaây döïng treân cô sôû TGTT cuoái kyø tröôùc hoaëc tyû giaù
thoáng keâ oån ñònh trong nhieàu kyø keá toaùn.
b) Phöông phaùp haïch toaùn :
Ñoái vôùi phöông phaùp TGTT: Trong kyø khi caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh
laøm taêng khoaûn muïc voán baèng tieàn, coâng nôï (goïi taét laø khoaûn muïc tieàn teä) thì caùc
TK naøy ñöôïc ghi nhaän theo TGTT; ngöôïc laïi nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh laøm
giaûm khoaûn muïc tieàn teä thì caùc TK voán baèng tieàn ñöôïc ghi nhaän theo tyû giaù xuaát
(FIFO, LIFO, bình quaân gia quyeàn, thöïc teá ñích danh), caùc TK coâng nôï ghi theo
tyû giaù ghi nhaän nôï.
Caùc TK thuoäc khoaûn muïc doanh thu, chi phí, TSCÑ, vaät tö haøng hoùa… (goïi
taéc laø khoaûn muïc phi tieàn teä) luoân phaûn aùnh theo TGTT.
10
Ñoái vôùi phöông phaùp TGHT: trong kyø caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh laøm
taêng hoaëc giaûm giaûm muïc tieàn teä thì caùc TK caùc taøi khoaûn thuoäc khoaûn muïc naøy
ñeàu ñöôïc ghi nhaän theo TGHT.
Caùc TK thuoäc khoaûn muïc phi tieàn teä luoân phaûn aùnh theo TGTT.
Cuoái kyø, duø haïch toaùn theo phöông phaùp naøo keá toaùn ñeàu phaûi tieán haønh
ñaùnh giaù laïi soá dö ngoaïi teä cuûa caùc TK thuoäc khoaûn muïc tieàn teä theo TGTT cuoái
kyø, cheânh leäch giöõa caùc loaïi tyû giaù ñöôïc phaûn aùnh vaøo TK 515, 635, 413.
Tröôøng hôïp doanh nghieäp mua ngoaïi teä baèng tieàn Vieät Nam hoaëc baùn
ngoaïi teä thu baèng tieàn Vieät Nam thì keá toaùn phaûi söû duïng TGTT ñeå haïch toaùn,
cheânh leäch tyû giaù ghi vaøo TK 515 hoaëc 635.
c) Haïch toaùn moät soá nghieâp vuï kinh teá chuû yeáu theo phöông phaùp TGTT:
- Baùn haøng thu baèng ngoaïi teä:
Nôï 1112, 1122
theo TGTT (neáu baùn thu tieàn ngay)
Nôï 131
theo TGTT (neáu baùn chòu)
Coù 511,512 theo TGTT
Coù 3331
Nôï 007
theo TGTT (theo phöông phaùp khaáu tröø)
goác nguyeân teä taêng
- Thu nôï baèng ngoaïi teä:
Nôï 1112,1122
theo TGTT
Coù 131
theo tyû giaù ghi nhaän nôï
Coù 413(hoaëc Nôï 413) cheânh leäch tyû giaù
Nôï 007
goác nguyeân teä taêng
- Chi ngoaïi teä mua TSCÑ, vaät tö haøng hoùa, chi phí cho hoaït ñoäng SXKD…
Nôï 211,152,153,156,641,642… theo TGTT
Nôï 133
theo TGTT (theo phöông phaùp khaáu tröø)
Coù 1112,1122
theo tyû giaù xuaát
Coù 413(hoaëc Nôï 413) cheânh leäch tyû giaù
Coù 007
goác nguyeân teä giaûm
11
- Traû nôï baèng ngoaïi teä:
Nôï 311,331,341
theo tyû giaù ghi nhaän nôï
Coù 1112,1122
theo tyû giaù xuaát
Coù 413(hoaëc Nôï 413) cheânh leäch tyû giaù
Coù 007
goác nguyeân teä giaûm
d) Haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu theo phöông phaùp TGHT:
- Baùn haøng thu baèng ngoaïi teä:
Nôï 1112,1122
theo TGHT (neáu baùn thu tieàn ngay)
Nôï 131
theo TGHT (neáu baùn chòu)
Coù 511,512 theo TGTT
Coù 3331
theo TGTT (theo phöông phaùp khaáu tröø )
Coù 413(hoaëc Nôï 413) cheânh leäch tyû giaù
Nôï 007
goác nguyeân teä
- Thu nôï baèng ngoaïi teä:
Nôï 1112,1122
Coù 131
Nôï 007
theo TGHT
theo TGHT
goác nguyeân teä
- Chi ngoaïi teä ñeå mua TSCÑ, vaät tö haøng hoùa, chi phí cho hoaït ñoäng SXKD…
Nôï 211, 213
theo TGTT
Nôï 152,153,156
theo TGTT
Nôï 641,642…
theo TGTT
Nôï 133
theo TGTT (phöông phaùp khaáu tröø thueá)
Coù 1112,1122
theo TGHT
Coù 413(hoaëc Nôï 413) cheânh leäch tyû giaù
Coù 007
goác nguyeân teä
- Traû nôï baèng ngoaïi teä:
Nôï 311,331,341
theo TGHT
Coù 1112,1122
Coù 007
theo TGHT
goác nguyeân teä
12
1.2 HAÏCH TOAÙN CAÙC NGHIEÄP VUÏ THANH TOAÙN:
1.2.1 Khaùi nieäm, nhieäm vuï vaø nguyeân taéc haïch toaùn caùc nghieäp vuï thanh
toaùn:
Caùc khoaûn thanh toaùn trong doanh nghieäp bao goàm caùc khoaûn phaûi thu vaø
caùc khoaûn nôï phaûi traû.
Nhieäm vuï haïch toaùn caùc khoaûn thanh toaùn:
- Phaûn aùnh ñaày ñuû, kòp thôøi, chính xaùc veà töøng khoaûn nôï phaùt sinh theo töøng ñoái
töôïng, töøng thôøi gian thanh toaùn cuï theå.
- Giaùm saùt tình hình thanh toaùn coâng nôï vaø vieäc chaáp haønh kæ luaät thanh toaùn taøi
chính, tín duïng. Vaän duïng hình thöùc thanh toaùn tieân tieán, hôïp lyù ñeå ñaûm baûo
thanh toaùn kòp thôøi, ñuùng haïn.
Nguyeân taéc haïch toaùn:
- Nôï phaûi thu, phaûi traû ñeàu phaûi theo doõi chaët cheõ, chi tieát cho töøng ñoái töôïng
phaûi thu, phaûi traû vaø töøng khoaûn nôï.
- Caàn phaân loaïi caùc khoaûn nôï thaønh nôï ngaén haïn vaø nôï daøi haïn ñeå tieän theo doõi.
Ñoái vôùi caùc khoaûn nôï coù giaù trò lôùn thì phaûi coù xaùc nhaän nôï baèng vaên baûn vôùi caùc
chuû nôï.
1.2.2 Noäi dung haïch toaùn caùc khoaûn thanh toaùn:
1.2.2.1 Haïch toaùn caùc nghieäp vuï thanh toaùn noäi boä:
a) Taøi khoaûn söû duïng: 136 “Phaûi thu noäi boä”
336 “Phaûi traû noäi boä”
b) Keát caáu taøi khoaûn
b1) Keát caáu taøi khoaûn 136:
Beân Nôï: - Soá tieàn ñôn vò caáp treân phaûi thu veà, caùc khoaûn ñôn vò caáp döôùi phaûi
noäp leân hay soá tieàn ñôn vò caáp döôùi phaûi thu veà, caùc khoaûn caáp treân phaûi caáp
xuoáng.
- Soá voán kinh doanh ñôn vò caáp treân ñaõ caáp cho ñôn vò caáp döôùi.
Beân Coù: - Soá tieàn phaûi thu veà caùc khoaûn phaûi thu trong noäi boä.
- Buø tröø phaûi thu vôùi phaûi traû trong noäi boä cuûa cuøng moät ñoái töôïng.
13
- Thu hoài voán, quyõ ôû ñôn vò thaønh vieân; quyeát toaùn vôùi ñôn vò thaønh
vieân veà kinh phí söï nghieäp ñaõ caáp, ñaõ söû duïng.
Soá dö Nôï: Soá coøn phaûi thu ôû caùc ñôn vò trong noäi boä doanh nghieäp.
b2) Keát caáu taøi khoaûn 336:
Beân Nôï: - Soá tieàn ñaõ caáp cho ñôn vò caáp döôùi hay soá tieàn ñaõ noäp cho ñôn vò
caáp treân. Soá tieàn ñaõ traû veà caùc khoaûn maø caùc ñôn vò noäi boä chi hoä, hoaëc thu hoä
ñôn vò noäi boä.
- Buø tröø caùc khoaûn phaûi thu vôùi caùc khoaûn phaûi traû ñoái vôùi moät ñôn vò coù
cuøng quan heä thanh toaùn.
Beân Coù: - Soá tieàn phaûi noäp caáp treân hay soá tieàn phaûi caáp cho caáp döôùi.
- Soá tieàn phaûi traû cho caùc ñôn vò khaùc trong noäi boä veà caùc khoaûn ñaõ
ñöôïc ñôn vò khaùc chi hoä vaø caùc khoaûn thu hoä ñôn vò khaùc.
Soá dö Coù: Soá tieàn coøn phaûi traû, phaûi noäp, phaûi caáp cho caùc ñôn vò trong noäi
boä doanh nghieäp.
c) Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu:
Haïch toaùn ôû ñôn vò caáp döôùi:
- Khi chi hoä, traû hoä ñôn vò caáp treân vaø ñôn vò noäi boä baèng tieàn maët hay TGNH:
Nôï 136(1368)
phaûi thu noäi boä khaùc
Coù 111, 112
- Soá phaûi traû cho caáp treân vaø ñôn vò noäi boä khaùc veà caùc khoaûn ñaõ ñöôïc caáp, ñöôïc
chi hoä:
Nôï 152, 153, 156, 211, 331, 641, 642…
Coù 336
Phaûi traû noäi boä
- Xaùc ñònh soá quyõ döï phoøng taøi chính, quyõ ñaàu tö phaùt trieån, quyõ khen thöôûng
phuùc lôïi seõ ñöôïc caáp trong kyø:
Nôï 136 (1368) Phaûi thu noäi boä khaùc
Coù 414, 415, 431
- Xaùc ñònh soá quyõ döï phoøng taøi chính, quyõ ñaàu tö phaùt trieån, quyõ khen thöôûng
phuùc lôïi phaûi noäp leân caáp treân theo quy ñònh:
Nôï 414, 415, 431
Coù 336
Phaûi traû noäi boä
14
- Buø tröø giöõa caùc khoaûn phaûi thu vaø caùc khoaûn phaûi traû trong cuøng moät ñôn vò noäi
boää
Nôï 336
Phaûi traû noäi boä
Coù 136 (1368)
Phaûi thu noäi boä khaùc
Haïch toaùn ôû caùc ñôn vò caáp treân:
- Caáp treân caáp voán kinh doanh hay kinh phí söï nghieäp tröïc tieáp xuoáng cho ñôn vò
caáp döôùi:
Nôï 136 (1361) Voán kinh doanh ôû caùc ñôn vò tröïc thuoäc
Coù 111, 112
- Nhaän ñöôïc tieàn do caáp döôùi hoaøn laïi voán kinh doanh cho caáp treân:
Nôï 111, 112
Coù 136 (1361)
Voán kinh doanh ôû caùc ñôn vò tröïc thuoäc
- Quyõ ñaàu tö phaùt trieån, quyõ döï phoøng taøi chính, quyõ khen thöôûng phuùc lôïi maø
caáp treân phaûi caáp cho ñôn vò tröïc thuoäc
Nôï 414, 415, 431
Coù 336
Phaûi traû noäi boä
- Soá phaûi thu ôû ñôn vò tröïc thuoäc ñeå laäp quyõ quaûn lyù cuûa caáp treân:
Nôï 136 (1368)
Phaûi thu noäi boä khaùc
Coù 451
Quyõ quaûn lyù caáp treân
- Quyõ quaûn lyù cuûa caáp treân phaûi caáp cho caùc ñôn vò tröïc thuoäc
Nôï 451
Quyõ quaûn lyù caáp treân
Coù 336
Phaûi traû noäi boä
- Soá phaûi thu ôû ñôn vò caáp döôùi veà quyõ ñaàu tö phaùt trieån, quyõ döï phoøng taøi chính,
quyõ khen thöôûng phuùc lôïi
Nôï 136 (1368)
Phaûi thu noäi boä khaùc
Coù 414, 415, 431
- Soá laõi phaûi thu ôû caùc ñôn vò caáp döôùi
Nôï 136 (1368)
Phaûi thu noäi boä khaùc
Coù 421
Lôïi nhuaän chöa phaân phoái
- Tröôøng hôïp caáp treân buø loã cho ñôn vò caáp döôùi
Nôï 421
Lôïi nhuaän chöa phaân phoái
Coù 336
Phaûi traû noäi boä
15
- Phaûi traû cho caùc ñôn vò tröïc thuoäc veà caùc khoaûn maø ñôn vò ñoù ñaõ chi hoä
Nôï 111, 112, 152, 331, 641, 642…
Coù 336
Phaûi traû noäi boä
- Khi traû tieàn cho caùc ñôn vò tröïc thuoäc veà caùc khoaûn chi hoä, traû hoä
Nôï 336
Phaûi traû noäi boä
Coù 111, 112
- Buø tröø caùc khoaûn phaûi thu, phaûi traû cho caùc ñôn vò tröïc thuoäc
Nôï 336
Phaûi traû noäi boä
Coù 136 (1368)
Phaûi thu noäi boä khaùc
- Toång hôïp vaø duyeät quyeát toaùn cho caáp döôùi veà caùc khoaûn chi söï nghieäp
Nôï 161
Chi söï nghieäp
Coù 136
Phaûi thu noäi boä
1.2.2.2 Haïch toaùn caùc nghieäp vuï thanh toaùn vôùi Nhaø nöôùc:
a) Taøi khoaûn söû duïng: 133 “Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø”
333 “Thueá vaø caùc khoaûn phaûi noäp Nhaø nöôùc”
Taøi khoaûn 133 chæ söû duïng cho caùc doanh nghieäp noäp thueá GTGT theo phöông
phaùp khaáu tröø.
Keát caáu taøi khoaûn
b.1) Keát caáu taøi khoaûn 133:
Beân Nôï: Soá thueá GTGT ñaàu vaøo ñöôïc khaáu tröø
Beân Coù: - Soá thueá GTGT ñaàu vaøo ñöôïc khaáu tröø ñaõ khaáu tröø, ñaõ hoaøn laïi.
- Keát chuyeån soá thueá GTGT ñaàu vaøo ñöôïc khaáu tröø
Soá dö Nôï: Soá thueá GTGT ñaàu vaøo coøn ñöôïc khaáu tröø nhöng chöa ñöôïc ngaân
saùch nhaø nöôùc hoaøn laïi.
b.2) Keát caáu taøi khoaûn 333:
Beân Nôï:
- Soá thueá, phí, leä phí vaø caùc khoaûn ñaõ noäp Nhaø nöôùc
Beân Coù:
- Soá thueá, phí, leä phí vaø caùc khoaûn phaûi noäp Nhaø nöôùc.
Soá dö Coù:
Soá thueá, phí, leä phí vaø caùc khoaûn coøn phaûi noäp Nhaø nöôùc.
Soá dö Nôï: Soá thueá vaø caùc khoaûn ñaõ noäp cho Nhaø nöôùc lôùn hôn soá thueá caàn
phaûi noäp.
16
c) Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu:
- Mua vaät tö, haøng hoùa, TSCÑ, caùc dòch vuï phuïc vuï saûn xuaát:
Nôï 152, 153, 156, 211, 641, 642 …
Nôï 632 Giaù voán haøng baùn (neáu mua haøng baùn ngay khoâng qua nhaäp kho)
Nôï 133
Coù 111, 112, 331
Coù 111, 112, 331
- Thueá moân baøi, thueá nhaø ñaát, thueá taøi nguyeân…phaûi noäp:
Nôï 627
Chi phí SXC (thueá taøi nguyeân, thueá söû duïng ñaát noâng nghieäp)
Nôï 642
Chi phí QLDN (thueá moân baøi, thueá nhaø ñaát)
Coù 333
Thueá vaø caùc khoaûn phaûi noäp Nhaø nöôùc
- Khoaûn leä phí tröôùc baï cuûa taøi saûn mua veà khi ñaêng kyù quyeàn söû duïng:
Nôï 211
TSCÑ höõu hình (ghi leä phí tröôùc baï)
Coù 333
Thueá vaø caùc khoaûn phaûi noäp Nhaø nöôùc
- Cuoái kyø, keát chuyeàn toång soá thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø trong kyø:
Nôï 3331
Coù 133
-
Nhaän ñöôïc tieàn hoaøn thueá GTGT:
Nôï 111, 112
Coù 133
1.2.2.3 Haïch toaùn caùc khoaûn theá chaáp, kyù cöôïc, kyù quyõ (ngaén vaø daøi haïn):
a) Taøi khoaûn söû duïng: 144 “Theá chaáp, kí cöôïc, kí quyõ ngaén haïn”
244 “Theá chaáp, kí cöôïc, kí quyõ daøi haïn”
b) Keát caáu taøi khoaûn:
Beân Nôï: - Giaù trò taøi saûn mang ñi theá chaáp hay soá tieàn ñaõ kí quyõ, kí cöôïc.
Beân Coù: - Taøi saûn theá chaáp hay soá tieàn kí quyõ, kí cöôïc ñaõ nhaän laïi hoaëc ñaõ
thanh toaùn.
Soá dö Nôï: Taøi saûn coøn ñang göûi theá chaáp vaø soá tieàn coøn ñang kí cöôïc, kí quyõ
ngaén haïn.
17
c) Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu:
- Duøng tieàn kí cöôïc, kí quyõ:
Nôï 144, 244
Coù 111, 112
- Nhaän laïi tieàn kí cöôïc, kí quyõ:
Nôï 111, 112
Coù 144, 244
- Duøng taøi saûn ñeå theá chaáp:
Nôï 144
Giaù trò taøi saûn theá chaáp
Nôï 214
Hao moøn TSCÑ
Coù 211
Nguyeân giaù TSCÑ mang ñi theá chaáp
- Nhaän laïi taøi saûn ñem theá chaáp:
Nôï 211
Coù 214
Hao moøn TSCÑ
Coù 144
Theá chaáp, kyù cöôïc, kyù quyõ ngaén haïn
- Traû nôï ngöôøi baùn, traû nôï vay baèng tieàn kí quyõ:
Nôï 331, 311
Coù 144
1.2.2.4 Haïch toaùn caùc nghieäp vuï nhaän kí cöôïc, kí quyõ:
a) Taøi khoaùn söû duïng: 344 “ Nhaän kyù quyõ, kyù cöôïc daøi haïn”
b) Keát caáu taøi khoaûn:
Beân Nôï:
Hoaøn traû tieàn kí cöôïc, kí quyõ daøi haïn
Beân Coù:
Nhaän kí cöôïc, kí quyõ daøi haïn
Soá dö Coù: Tieàn kó quyõ, kí cöôïc chöa traû
Taøi khoaûn naøy ñöôïc môû cho töøng khaùch haøng.
c) Phöông phaùp haïch toaùn cho moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu:
- Nhaän kí cöôïc, kí quyõ cuûa caù nhaân beân ngoaøi:
Nôï 111, 112
Coù 344
Nhaän kí cöôïc, kí quyõ daøi haïn
- Hoaøn traû tieàn kí cöôïc, kí quyõ:
Nôï 344 Nhaän kí cöôïc, kí quyõ daøi haïn
Coù 111, 112
Tieàn maët, tieàn gôûi ngaân haøng
18
1.2.2.5 Haïch toaùn caùc khoaûn phaûi thu khaùch haøng:
a) Taøi khoaûn söû duïng: 131 “Phaûi thu khaùch haøng”
b) Keát caáu taøi khoaûn 131:
Beân Nôï: - Soá tieàn phaûi thu cuûa khaùch haøng veà saûn phaåm, haøng hoùa, dòch vuï ñaõ
tieâu thuï hay soá thöøa phaûi traû laïi cho khaùch haøng.
Beân Coù: - Soá tieàn khaùch haøng ñaõ öùng tröôùc hay soá tieàn khaùch haøng ñaõ traû nô.ï
- Soá tieàn chieát khaáu hay giaûm giaù cho khaùch haøng.
Soá dö Nôï:
Soá tieàn coøn phaûi thu cuûa khaùch haøng
Soá dö Coù: Soá tieàn ñaõ thu nhieàu hôn soá phaûi thu cuûa khaùch haøng.
c) Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu:
- Khi giao haøng hoùa, saûn phaåm ñöôïc ngöôøi mua chaáp nhaän thanh toaùn
Nôï 131
Toång giaù thanh toaùn
Coù 511
Giaù baùn chöa thueá
Coù 3331
Thueá GTGT ñaàu ra (theo phöông phaùp khaáu tröø)
- Khi thöïc hieän chieát khaáu thanh toaùn hay giaûm giaù cho khaùch haøng, keá toaùn ghi:
Nôï 635 Soá chieát khaáu cho khaùch haøng
Nôï 532
Soá giaûm giaù cho khaùch haøng
Nôï 3331
Ghi giaûm thueá GTGT ñaàu ra
Coù 131
Tröø vaøo nôï phaûi thu cuûa khaùch haøng
- Khi khaùch haøng thanh toaùn tieàn haøng:
Nôï 111,112
Coù 131
- Neáu khaùch haøng öùng thöøa, doanh nghieäp phaûi traû laïi cho khaùch haøng:
Nôï 131
Coù 111,112
- Neáu khaùch haøng öùng thieáu, doanh nghieäp phaûi thu theâm cuûa khaùch haøng:
Nôï 111, 112
Coù 131
1.2.2.6 Haïch toaùn caùc khoaûn phaûi traû ngöôøi baùn:
a) Taøi khoaûn söû duïng: 331 “Phaûi traû ngöôøi baùn”
b) Keát caáu taøi khoaûn:
19
Beân Nôï: - Soá tieàn öùng tröôùc hay soá tieàn ñaõ traû cho ngöôøi baùn.
- Soá tieàn ngöôøi baùn chaáp thuaän chieát khaáu, giaûm giaù.
- Soá keát chuyeån veà phaàn giaù trò vaät tö, haøng hoùa thieáu huït, keùm
phaåm chaát khi kieåm nhaän vaø traû laïi ngöôøi baùn.
Beân Coù: - Soá tieàn phaûi traû cho ngöôøi baùn.
- Ñieàu chænh giaù taïm tính veà giaù thöïc teá cuûa soá vaät tö, haøng hoùa, lao
vuï… khi coù hoùa ñôn hoaëc thoâng baùo chính thöùc.
Soá dö Coù: Soá tieàn coøn phaûi traû ngöôøi baùn, ngöôøi cung caáp.
Soá dö Nôï : Soá tieàn ñaõ traû cho ngöôøi baùn lôùn hôn soá phaûi traû.
c) Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu:
- Mua vaät tö, haøng hoùa, TSCÑ… chöa traû tieàn cho ngöôøi baùn:
Nôï 152, 153, 156, 211, 627, 641, 642…
Nôï 133 Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø (theo phöông phaùp khaáu tröø)
Coù 331 Phaûi traû ngöôøi baùn
- Caùc khoaûn giaûm giaù, chieát khaáu maø doanh nghieäp ñöôïc höôûng vaø tính tröø
vaøo nôï phaûi traû:
Nôï 331
Phaûi traû ngöôøi baùn
Coù 515
neáu ñöôïc chieát khaáu thanh toaùn
Coù 152, 153, 156… neáu ñöôïc giaûm giaù
- Khi thanh toaùn cho ngöôøi baùn:
Nôï 331
Phaûi traû ngöôøi baùn
Coù 111, 112
1.2.2.7 Haïch toaùn caùc khoaûn taïm öùng:
a) Taøi khoaûn söû duïng: 141 “ Taïm öùng”
b) Keát caáu taøi khoaûn 141:
Beân Nôï: - Caùc khoaûn tieàn, vaät tö… ñaõ taïm öùng cho ngöôøi lao ñoäng trong DN.
Beân Coù: - Caùc khoaûn taïm öùng ñaõ ñöôïc thanh toaùn theo soá chi tieát thöïc teá ñaõ
ñöôïc duyeät.
- Soá taïm öùng chi khoâng heát nhaäp laïi quyõ hoaëc tính tröø vaøo löông.
Soá dö Nôï: Soá tieàn taïm öùng chöa thanh toaùn.
20
c) Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï chuû yeáu:
- Taïm öùng tieàn cho CBCNV taïi doanh nghieäp:
Nôï 141
Taïm öùng
Coù 111, 112
- Khi CBCNV thanh toaùn tieàn taïm öùng:
Nôï 152, 153, 156, 142, 211, 627, 641, 642…
Nôï 133
thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø (theo phöông phaùp khaáu tröø)
Coù 141
Taïm öùng
- Tieàn taïm öùng chi khoâng heát nhaäp laïi quyõ hoaëc tröø vaøo löông:
Nôï 111
Tieàn maët (neáu nhaäp laïi quyõ)
Nôï 334
Phaûi traû coâng nhaân vieân (neáu tröø vaøo löông)
Coù 141
Taïm öùng
1.2.2.8 Haïch toaùn caùc khoaûn phaûi traû coâng nhaân vieân:
a) Taøi khoaûn söû duïng:334 “Phaûi traû coâng nhaân vieân”
b) Keát caáu taøi khoaûn:
Beân nôï: - Tieàn löông vaø caùc khoaûn trôï caáp ñaõ traû CNV.
- Caùc khoaûn khaáu tröø vaøo tieàn löông cuûa CNV.
Beân Coù: - Tieàn löông, trôï caáp BHXH vaø caùc khoaûn khaùc phaûi traû CNV.
Soá dö Nôï: Soá tieàn ñaõ traû CNV lôùn hôn soá tieàn phaûi tra.û
Soá dö Coù: Soá tieàn löông, thöôûng vaø caùc khoaûn khaùc coøn phaûi traû CNV.
c) Haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu:
- Trong kì khi traû löông lao ñoäng:
Nôï 334
Phaûi traû coâng nhaân vieân
Coù 111,112
- Cuoái thaùng, phaân boå löông theo töøng ñoái töôïng söû duïng lao ñoäng:
Nôï 622, 627, 641, 642
Coù 334
Phaûi traû coâng nhaân vieân
- Trích BHXH (5%), BHYT (1%) töø löông cuûa coâng nhaân vieân
Nôï 334
Phaûi traû coâng nhaân vieân
Coù 338 (3383, 3384)
Phaûi traû, phaûi noäp khaùc
- Tieàn thöôûng vaø caùc khoaûn phaûi traû khaùc laáy töø quyõ khen thöôûng phuùc lôïi:
- Xem thêm -