Tài liệu Hoàn thiện công tác đào tạo nhân lực tại công ty cổ phần bảo hiểm ngân hàng nông nghiệp (abic)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH PHẠM HỒNG TRƯỜNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP (ABIC) LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH THÁI NGUYÊN, NĂM 2020 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH PHẠM HỒNG TRƯỜNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP (ABIC) NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH Mã số: 8.34.01.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: TS. Ngô Thị Hương Giang THÁI NGUYÊN, NĂM 2020 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn được thực hiện nghiêm túc và mọi số liệu trong này được trích dẫn có nguồn gốc rõ ràng. Thái Nguyên, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn i ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến Ban Giám hiệu, toàn thể các Giảng viên trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã nhiệt tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức trong suốt quá trình theo học tại trường và tạo điều kiện thuận lợi nhất trong thời gian học tập và nghiên cứu nhằm hoàn thành chương trình Cao học. Với tình cảm trân trọng nhất, tôi xin bày tỏ sự cảm ơn chân thành, sâu sắc tới TS. Ngô Thị Hương Giang đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ trong quá trình thực hiện luận văn. Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn được sự giúp đỡ và cộng tác của các đồng chí tại địa điểm nghiên cứu, tôi xin chân thành cảm ơn. Tôi xin cảm ơn sự động viên, giúp đỡ của bạn bè và gia đình đã giúp tôi thực hiện luận văn này. Tôi xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn ii iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii MỤC LỤC ....................................................................................................... iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT........................................................................ vii DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................... viii DANH MỤC HÌNH VẼ .................................................................................. x MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu ................................... 4 5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP ........................................... 5 1.1. Cơ sở lý luận về công tác đào tạo nhân lực trong doanh nghiệp ............... 5 1.1.1. Doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ ..................................................... 5 1.1.2. Khái quát về đào tạo nhân lực của doanh nghiệp ................................... 8 1.1.3. Nội dung công tác đào tạo nhân lực của doanh nghiệp ........................ 12 1.1.4.Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đào tạo nhân lực của doanh nghiệp ......................................................................................................................... 27 1.2. Kinh nghiệm về hoàn thiện công tác đào tạo nhân lực và bài học rút ra cho công ty Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC)........................................ 31 1.2.1. Kinh nghiệm của một số công ty bảo hiểm phi nhân thọ ở trong nước 31 1.2.2. Bài học rút ra đối với công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ............................................................................................................. 33 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ 35 2.1. Các câu hỏi nghiên cứu ............................................................................ 35 iii iv 2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 35 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 35 2.2.2. Phương pháp tổng hợp số liệu............................................................... 38 2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 39 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 40 2.3.1.Nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ......................................... 40 2.3.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh tình hình nhân lực của Công ty ..................... 40 2.3.3. Nhóm chỉ tiêu phản ánh công tác đào tạo nhân lực của Công ty .......... 41 2.3.4. Nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả công tác đào tạo của Công ty ............ 42 Chương 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP (ABIC) ............................................................................................................ 45 3.1. Giới thiệu về Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ............................................................................................................. 45 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ............................................................................... 45 3.1.2.Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ........................................................................................ 46 3.1.3. Tình hình hoạt động của Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ................................................................................................. 51 3.2. Tình hình nhân lực của Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ............................................................................................................. 54 3.2.1. Quy mô và cơ cấu nhân lực................................................................... 54 3.2.2. Trình độ, chuyên môn ........................................................................... 58 3.2.3. Kỹ năng nghề nghiệp ............................................................................ 60 3.3. Thực trạng công tác đào tạo nhân lực của Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ............................................................................... 62 iv v 3.3.1. Thực trạng xác định nhu cầu đào tạo của Công ty ................................ 62 3.3.2. Thực trạng xác định mục tiêu đào tạo ................................................... 68 3.3.3. Thực trạng lựa chọn đối tượng đào tạo ................................................. 71 3.3.4. Thực trạng xây dựng chương trình đào tạo và lựa chọn phương pháp đào tạo .................................................................................................................... 76 3.3.5. Thực trạng xây dựng nội dung chương trình đào tạo............................ 82 3.3.6. Thực trạng công tác lựa chọn giảng viên .............................................. 85 3..3.7. Thực trạng dự tính chi phí đào tạo và tổ chức thực hiện ..................... 86 3.3.8. Thực trạng đánh giá chương trình đào tạo và kết quả đào tạo .............. 90 3.3.9. Các chỉ tiêu phản ánh kết quả công tác đào tạo của Công ty................ 92 3.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới công tác đào tạo nhân lực tại Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ..................................................... 96 3.4.1. Yếu tố môi trường bên ngoài Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ................................................................................................. 96 3.4.2. Yếu tố môi trường bên trong Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ................................................................................................. 98 3.5. Đánh giá chung về công tác đào tạo nhân lực tại Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ................................................................... 102 3.5.1. Những kết quả đạt được ...................................................................... 102 3.5.2. Một số hạn chế .................................................................................... 102 3.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế ........................................................ 103 Chương 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP (ABIC) ......................................................................................... 106 4.1. Quan điểm, định hướng, mục tiêu về công tác đào tạo nhân lực tại Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) trong giai đoạn tới .. 106 4.1.1. Quan điểm về công tác đào tạo nhân lực tại Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ................................................................... 106 v vi 4.1.2. Định hướng về công tác đào tạo nhân lực tại Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ................................................................... 106 4.1.3. Mục tiêu của công tác đào tạo nhân lực tại Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ................................................................... 107 4.2. Một số giải pháp hoàn thiện công tác đào tạo nhân lực tại Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ................................................... 109 4.2.1. Hoàn thiện công tác xác định nhu cầu đào tạo.................................... 109 4.2.2. Xây dựng chiến lược đào tạo trong dài hạn ........................................ 111 4.2.3. Lựa chọn đối tượng đào tạo chính xác ................................................ 112 4.2.4. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên .............................................. 114 4.2.5. Đa dạng hóa các loại hình đào tạo và chương trình đào tạo ............... 115 4.2.6. Sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí đào tạo........................................... 118 4.2.7. Xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả đào tạo chi tiết và chính xác .. 120 4.2.8. Một số giải pháp khác ......................................................................... 122 4.3. Một số đề xuất, kiến nghị ....................................................................... 124 4.3.1. Đối với Ngân hàng Nông nghiệp Nông thôn Việt Nam ..................... 124 4.3.2. Đối với Ban lãnh đạo công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) ........................................................................................................... 125 KẾT LUẬN .................................................................................................. 126 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 128 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 130 vi vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Nguyên nghĩa Từ viết tắt ABIC Công ty cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp BHPNT Bảo hiểm phi nhân thọ CBCNV Cán bộ công nhân viên CNTT Công nghệ thông tin DN Doanh nghiệp GĐBT Giám định bồi thường HĐQT Hội đồng quản trị KDBH Kinh doanh bảo hiểm KTTC Kế toán tài chính LĐ Lao động NLĐ Người lao động NNL Nguồn nhân lực NSNN Ngân sách nhà nước QLĐL & PTHT Quản lý đại lý và phát triển hệ thống QLRR Quản lý rủi ro TCHC Tổ chức hành chính vii viii DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Đối tượng và mẫu điều tra tại ABIC .............................................. 37 Bảng 3.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty giai đoạn 2016-2018 . 52 Bảng 3.2. Cơ cấu nhân lực của công ty ABIC theo độ tuổi giai đoạn 2016-2018 ......................................................................................................... 55 Bảng 3.3: Cơ cấu lao động của công ty theo giới tính giai đoạn 2016-2018.. 56 Bảng 3.4. Cơ cấu nhân lực theo tính chất lao động giai đoạn 2016-2018 ...... 57 Bảng 3.5: Cơ cấu lao động của công ty theo trình độ giai đoạn 2016-2018... 58 Bảng 3.6: Cơ cấu lao động của công ty theo chuyên môn giai đoạn 2016-2018 ......................................................................................................... 59 Bảng 3.7. Trình độ ngoại ngữ của cán bộ công chức tại ABIC giai đoạn 20162018 ................................................................................................. 61 Bảng 3.8. Trình độ tin học của cán bộ công chức tại ABIC giai đoạn 20162018 ................................................................................................. 62 Bảng 3.9. Bản yêu cầu công việc đối với cán bộ phụ trách đào tạo nhân lực của công ty ABIC .................................................................................. 64 Bảng 3.10. Tình hình xác định nhu cầu đào tạo của ABIC giai đoạn 2016-2018 ......................................................................................................... 66 Bảng 3.11. Đánh giá của đối tượng được khảo sát về xác định nhu cầu đào tạo 68 Bảng 3.12. Bảng mục tiêu và thời gian thực hiện chương trình đào tạo ........ 69 Bảng 3.13. Đánh giá của đối tượng được khảo sát về xác định mục tiêu đào tạo ......................................................................................................... 70 Bảng 3.14. Điều kiện, tiêu chuẩn cán bộ công nhân viên được đi đào tạo ..... 71 Bảng 3.15. Đối tượng tham gia theo các hình thức đào tạo của ABIC .......... 74 Bảng 3.16. Đánh giá của đối tượng được khảo sát về lựa chọn đối tượng đào tạo .................................................................................................... 75 Bảng 3.17. Khóa học dành cho cán bộ lãnh đạo cấp cao ................................ 78 Bảng 3.18. Khóa học dành cho nhân viên công ty.......................................... 78 viii ix Bảng 3.19. Các phương pháp đào tạo tại ABIC.............................................. 79 Bảng 3.20. Đánh giá của đối tượng được khảo sát về chương trình và phương pháp đào tạo .................................................................................... 82 Bảng 3.21. Đánh giá của đối tượng được khảo sát về nội dung đào tạo ........ 84 Bảng 3.22. Đánh giá của đối tượng khảo sát về giảng viên thực hiện đào tạo .................................................................................................... 86 Bảng 3.23. Kinh phí đào tạo của công ty ABIC giai đoạn 2016-2018 ........... 87 Bảng 3.24. Đánh giá của đối tượng được khảo sát về kinh phí và tổ chức thực hiện đào tạo ..................................................................................... 88 Bảng 3.25. Đánh giá của đối tượng được khảo sát về công tác đào tạo ......... 91 Bảng 3.26. Kết quả kiểm tra kỹ năng của nhân sự tại ABIC năm 2018 ......... 92 Bảng 3.27. Năng suất lao động của công ty giai đoạn 2016-2018 ................. 94 Bảng 3.28. Đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ sau đào tạo ..................... 95 Bảng 3.29. Tình hình nâng bậc, tăng lương, tăng thu nhập sau đào tạo ......... 96 Bảng 3.30. Năng lực đảm nhận công tác đào tạo nhân lực của phòng Tổ chức hành chính công ty ABIC năm 2018 ............................................ 100 Bảng 4.1. Mô hình đánh giá của tiến sĩ Donald Kir Patrick ......................... 120 ix x DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 1.1. Quy trình đào tạo nhân lực tại doanh nghiệp .................................. 13 Hình 1.2. Tiến trình xác định nhu cầu đào tạo nhân viên tại doanh nghiệp ... 15 Hình 3.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức Công ty cổ phần Bảo hiểm nông nghiệp..... 47 x 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Phát triển con người là một trong những mục tiêu quan trọng nhất để phát triển kinh tế xã hội và đó cũng là phương tiện tốt nhất để thúc đẩy sự phát triển, không chỉ trong phạm vi một quốc gia mà còn cả trên toàn thế giới. Trong mỗi tổ chức đều nhận thấy được công tác đào tạo nhân lực là rất quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Để nâng cao chất lượng nhân lực của các tổ chức bảo hiểm thì công tác đào tạo nhân lực cần đảm bảo cả về lượng và chất. Đào tạo nhân lực tại các tổ chức bảo hiểm là nhằm sử dụng tối đa nguồn nhân lực hiện có và nâng cao tính hiệu quả của tổ chức thông qua việc giúp cho người lao động hiểu rõ hơn về doanh nghiệp, nắm vững hơn về nghề nghiệp của mình và thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình một cách tự giác hơn, thái độ tốt hơn, cũng như nâng cao khả năng thích ứng của họ với các công việc trong tương lai. Công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) được thành lập ngày 18/10/2006, ra đời muộn hơn so với nhiều công ty bảo hiểm khác, nhưng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp (ABIC) đã không hoạch định chiến lược phát triển theo cách truyền thống như các doanh nghiệp bảo hiểm vẫn làm mà tìm hướng đi riêng cho mình bằng cách xây dựng mô hình kênh phân phối liên kết ngân hàng - bảo hiểm (Bancassurance). Qua hơn 10 năm nỗ lực, phấn đấu, ABIC đã xây dựng và phát triển theo hướng bền vững, hiệu quả, liên tiếp có lãi từ hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc. Công ty đã xây dựng được một đội ngũ đại lý bảo hiểm đông đảo và chuyên nghiệp so với các DNBH Phi nhân thọ tại Việt Nam với gần 20.000 đại lý viên là cán bộ thuộc hệ thống Agribank trên toàn quốc. Hàng năm, thông qua hệ thống Tổng đại lý Agribank, ABIC đã cung cấp sản phẩm bảo hiểm đến 1,8 triệu lượt khách hàng là các hộ gia đình, cá nhân thuộc khu vực nông nghiệp, nông thôn. 2 So với những ngày đầu thành lập, đội ngũ nhân lực của Công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp đã có sự phát triển đáng kể về số lượng và chất lượng, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Xem xét về năng lực thực thi nhiệm vụ thì chưa đáp ứng nhu cầu và sẽ gặp nhiều khó khăn khi môi trường hoạt động của thị trường tài chính nói chung và hệ thống doanh nghiệp bảo hiểm nói riêng có nhiều biến động trong thời gian tới. Đối với một doanh nghiệp bảo hiểm nói chung và bảo hiểm phi nhân thọ nói riêng thì các nhân viên, các cộng tác viên có vai trò quyết định để có thể thuyết phục khách hàng tham gia bảo hiểm, thẩm định bảo hiểm nhanh chóng, chính xác, bởi vậy hoạt động đào tạo nhân lực tại các doanh nghiệp bảo hiểm luôn được chú trọng. Trong thời gian qua, công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) đã chú trọng đầu tư cho người lao động được tham gia các khóa đào tạo để nâng cao năng lực cũng như có những chính sách phát triển nhân lực. Tuy nhiên, công tác đào tạo nhân lực tại công ty về cơ bản vẫn thực hiện theo các phương pháp đào tạo truyền thống. Công tác xác định mục tiêu, lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá công tác đào tạo nhân lực tại đây chưa mang lại hiệu quả có, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng của đội ngũ nhân lực của Công ty. Bên cạnh đó, nội dung đào tạo chưa thực sự sát với nội dung công việc, địa điểm đào tạo thường được tiến hành tại các trung tâm đào tạo chứ không phải tại trụ sở công ty nên công tác đào tạo có thể bị ảnh hưởng, thời gian đào tạo của một số chương trình là chưa phù hợp. Điều này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết trong công tác đào tạo nhân lực công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu và rộng. Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, tôi lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác đào tạo nhân lực tại công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC)” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung 3 Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác đào tạo nhân lực tại công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) từ đó góp phần nâng cao chất lượng nhân lực và khả năng cạnh tranh của Công ty trong giai đoạn tới. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác đào tạo nhân lực của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ. - Tìm hiểu và đánh giá thực trạng công tác đào tạo nhân lực tại công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) trong giai đoạn 20162018. - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đào tạo nhân lực tại công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) trong giai đoạn tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác đào tạo nhân lực tại công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC). 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về nội dung: Trong phạm vi của luận văn này, tác giả đề cập đến công tác đào tạo nhân lực tại công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) thông qua: công tác xác định nhu cầu, xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch, kiểm tra và đánh giá thực hiện chương trình đào tạo nhân lực. - Phạm vi về không gian: Luận văn được nghiên cứu tại công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC). - Phạm vi về thời gian: Đề tài sử dụng số liệu thứ cấp của các năm 2016 đến năm 2018. Số liệu điều tra sơ cấp các cán bộ nhân viên của công ty về công tác đào tạo trong giai đoạn 2016-2018 được tiến hành khảo sát vào tháng 4 năm 2019. 4 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu Luận văn là công trình có ý nghĩa khoa học với việc hệ thống hóa cơ sở lý luận về công tác đào tạo nhân lực của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ. Đây là nguồn tài liệu hữu ích cho các nghiên cứu sau có liên quan đến công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực nói chung và đào tạo và phát triển nguồn nhân lực của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nói riêng. Luận văn đã phân tích thực tiễn công tác đào tạo nhân lực của Công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC), đánh giá các mặt ưu nhược điểm của công tác này. Từ đó giúp các nhà quản trị của Công ty ABIC có đánh giá toàn diện hơn về thực trạng công tác đào tạo nhân lực của Công ty. Ngoài ra, luận văn sẽ là một trong những tài liệu tham khảo quan trọng giúp công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) xây dựng kế hoạch hoàn thiện công tác đào tạo nhân lực đến năm 2025. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo luận văn được chia làm 4 chương. Chương 1:Cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác đào tạo nhân lực trong doanh nghiệp Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Thực trạng công tác đào tạo và phát triển nhân lực tại công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) Chương 4: Một số giải pháp hoàn thiện công tác đào tạo nhân lực tại công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC). 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP 1.1. Cơ sở lý luận về công tác đào tạo nhân lực trong doanh nghiệp 1.1.1. Doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ 1.1.1.1. Khái niệm về doanh nghiệp bảo hiểm và đặc điểm của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ Theo điều 3 của Luật kinh doanh bảo hiểm Việt Nam năm 2000: “Doanh nghiệp bảo hiểm là doanh nghiệp được thành lập, tổ chức và hoạt động theo quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan để kinh doanh bảo hiểm, tái bảo hiểm”. Theo luật doanh nghiệp năm 2014, có thể hiểu doanh nghiệp bảo hiểm như sau: “Doanh nghiệp bảo hiểm là doanh nghiệp được thành lập, tổ chức và hoạt động theo quy định của luật kinh doanh bảo hiểm và các quy định khác có liên quan đến kinh doanh bảo hiểm”. Doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm được hiểu là doanh nghiệp được thành lập, tổ chức và hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, theo đó doanh nghiệp bảo hiểm chấp nhận rủi ro của người được bảo hiểm, trên cơ sở bên mua bảo hiểm đóng phí bảo hiểm để doanh nghiệp bảo hiểm trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm. Mặc dù các khái niệm được diễn đạt khác nhau, nhưng ta có thể thấy điểm chung đó là: doanh nghiệp bảo hiểm là một loại hình doanh nghiệp dịch vụ (chuyên cung cấp các sản phẩm bảo hiểm nhằm thỏa mãn nhu cầu bảo đảm về mặt tài chính trước các rủi ro cho bên mua bảo hiểm); doanh nghiệp bảo hiểm có thể hoạt động vì mục đích sinh lời (loại hình bảo hiểm thương mại) hoặc vì mục tiêu xã hội (loại hình bảo hiểm xã hội). Trong đó, doanh nghiệp bảo hiểm thương mại được chia làm 2 loại hình doanh nghiệp: doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ và doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ. 6 Doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ: là loại hình doanh nghiệp chuyên cung cấp các sản phẩm bảo hiểm đảm bảo cho các rủi ro liên quan đến tài sản, trách nhiệm dân sự và sức khỏe, tính mạng, khả năng lao động của con người. Doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ: là loại hình doanh nghiệp chuyên cung cấp các sản phẩm bảo hiểm đảm bảo cho các rủi ro có liên quan đến tuổi thọ của con người. Như vậy, điểm khác biệt cơ bản giữa doanh nghiệp bảo hiểm nói chung và doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nói riêng so với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh khác đó là: doanh nghiệp bảo hiểm là doanh nghiệp chuyên kinh doanh rủi ro, nghĩa là doanh nghiệp bảo hiểm sẽ nhận sự chuyển giao rủi ro từ phía bên mua bảo hiểm và sẽ cam kết bồi thường hay chi trả tiền bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm khi rủi ro hay sự kiện bảo hiểm xảy ra (với điều kiện bên mua bảo hiểm đóng phí đầy đủ, đúng hạn như đã thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm). 1.1.1.2. Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ Trong hoạt động bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, kinh doanh bảo hiểm gốc là hoạt động chính. Theo quy định của pháp luật, một doanh nghiệp bảo hiểm có thể thực hiện đầu tư vào nhiều hình thức, chẳng hạn như gửi tiền vào các tổ chức tín dụng; đầu tư trái phiếu, cổ phiếu; đầu tư ất động sản; cho vay; góp vốn liên doanh. Điểm khác biệt cơ bản giữa doanh nghiệp bảo hiểm nói chung và doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nói riêng so với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh khác đó là: doanh nghiệp bảo hiểm là doanh nghiệp chuyên kinh doanh rủi ro, nghĩa là doanh nghiệp bảo hiểm sẽ nhận sự chuyển giao rủi ro từ phía bên mua bảo hiểm và sẽ cam kết bồi thường hay chi trả tiền bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm khi rủi ro hay sự kiện bảo hiểm xảy ra (với điều kiện bên mua bảo hiểm đóng phí đầy đủ, đúng hạn như đã thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm). 7 - Đối tượng kinh doanh đa dạng, cụ thể: + Bảo hiểm tài sản: BH ô tô, xe máy, BH máy bay, BH tàu thủy, BH vận chuyển hàng hóa nội địa và xuất nhập khẩu, BH đầu máy và toa xe, BH tài sản cá nhân và doanh nghiệp, BH tín dụng. + Bảo hiểm trách nhiệm dân sự: BH trách nhiệm dân sự lái xe cơ giới, BH trách nhiệm dân sự chủ tàu, BH trách nhiệm dân sự chủ hãng hàng không… - Bảo hiểm phi nhân thọ là ngành kinh doanh có nguồn vốn lớn. Nguồn vốn này các Công ty bảo hiểm có nhu cầu đầu tư dài hạn, đầu tư vào các dự án có mức độ mạo hiểm nhằm thu lợi nhuận. - Hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ luôn phải có dự phòng bảo hiểm, phải luôn duy trì khả năng thanh toán trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Khi có nguy cơ mất khả năng thanh toán, doanh nghiệp phải chủ động thực hiện ngay các biện pháp tự khôi phục khả năng thanh toán, đồng thời báo cáo Bộ Tài chính về thực trạng tài chính, nguyên nhân dẫn đến nguy cơ mất khả năng thanh toán và phương án khôi phục. Nếu không khôi phục được khả năng thanh toán, doanh nghiệp sẽ bị đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt. - Hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ vừa hợp tác vừa cạnh tranh. Doanh nghiệp bảo hiểm vừa phải làm quen với hội nhập hợp tác quốc tế và tạo ra sự cạnh tranh để doanh nghiệp bảo hiểm tự nâng cao năng lực cạnh tranh của mình nhằm đem lại lợi ích tốt hơn cho người tham gia bảo hiểm.Trong quá trình phát triển thì các doanh nghiệp bảo hiểm cần phải hợp tác để đưa đến thống nhất và đòi hỏi cạnh tranh lành mạnh. - Hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ phải tuân theo các quy định của pháp luật và các điều ước quốc tế có liên quan. Để các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ hoạt động có hiệu quả trong nền kinh tế thị trường cần thiết phải điều chỉnh bằng pháp luật và các điều ước quốc tế có liên quan đến hoạt động bảo hiểm. 8 1.1.2. Khái quát về đào tạo nhân lực của doanh nghiệp 1.1.2.1. Khái niệm và ý nghĩa của công tác đào tạo nhân lực của doanh nghiệp a. Khái niệm đào tạo nhân lực của doanh nghiệp Đào tạo nguồn nhân lực là một hoạt động không thể thiếu nhằm nâng cao và duy trì chất lượng cho nguồn nhân lực trong mỗi một tổ chức.Thông qua các hoạt động đào tạo giúp cho nguồn nhân lực trong các tổ chức đó đáp ứng được với sự phát triển ngày càng cao của quá trình sản xuất kinh doanh.Trong điều kiện hiện nay NNL được coi là một nguồn tài sản quý giá thì công tác đào tạo nhân lực phải được thực hiện một cách có tổ chức và kế hoạch. Có nhiều cách tiếp cận khác nhau về đào tạo, cụ thể như: Trần Xuân Cầu và Mai Quốc Chánh (2012) cho rằng “Đào tạo nhân lực là quá trình thúc đẩy phát triển nguồn lực con người tri thức, phát triển các kỹ năng và các phẩm chất lao động mới, thúc đẩy sáng tạo thành tựu khoa học – công nghệ mới, đảm bảo sự vận động tích cực của các ngành nghề, lĩnh vực và toàn xã hội”. Theo Nguyễn Vân Điềm và Nguyễn Ngọc Quân (2007) cho rằng: “Đào tạo là các hoạt động học tập nhằm giúp cho người lao động có thể thực hiện có hiệu quả hơn chức năng, nhiệm vụ của mình. Đó chính là quá trình học tập làm cho người lao động nắm vững hơn về công việc của mình, là những hoạt động học tập để nâng cao trình độ, kỹ năng của người lao động để thực hiện nhiệm vụ lao động có hiệu quả hơn”. Khái niệm đào tạo thường có nghĩa hẹp hơn khái niệm giáo dục. Nó đề cập đến giai đoạn sau, khi một người đã đạt đến một độ tuổi nhất định, có một trình độ nhất định. Qua các khái niệm trên có thể thấy, đào tạo nhân lực là quá trình thúc đẩy phát triển nguồn lực con người tri thức, phát triển các kỹ năng và các phẩm chất lao động mới, thúc đẩy sáng tạo thành tựu khoa học – công nghệ mới, đảm bảo sự vận động tích cực của các ngành nghề, lĩnh vực và toàn xã hội. Quá trình đào tạo làm biến đổi nguồn lực cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu nhằm phát