Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
H¬n mét thËp kû qua nÒn kinh tÕ níc ta ®· chuyÓn m×nh tõ nÒn kinh tÕ tËp
trung quan liªu bao cÊp sang kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lÝ cña nhµ níc. Víi ®êng lèi kinh tÕ míi nµy, hµng lo¹t c¸c doanh nghiÖp t nh©n, c«ng ty TNHH, c«ng
ty cæ phÇn…ra ®êi. Quan träng h¬n n÷a ViÖt Nam hiÖn giê lµ mét thµnh viªn
chÝnh thøc cña tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO. §ång nghÜa víi ®iÒu ®ã lµ nÒn
kinh tÕ ViÖt Nam ®ang tõng bíc ®æi míi, C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸. V×
vËy, c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ßi
hái ph¶i qu¶n lÝ tèt nhiÒu yÕu tè nh lao ®éng, tµi chÝnh, kü thuËt, tæ chøc…Trong
®ã, vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng mét c¸ch hiÖu qu¶ lµ vÊn ®Ò ®Æc biÖt
quan träng v× nã lµ yÕu tè cã tÝnh chñ ®éng tÝch cùc ¶nh hëng trùc tiÕp vµ m¹nh
mÏ ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .
Trªn gãc ®é kÕ to¸n, nh©n tè lao ®éng ®îc thÓ hiÖn lµ mét bé phËn cña chi
phÝ, ®ã lµ chi phÝ tiÒn l¬ng. TiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng ®îc h×nh thµnh th«ng
qua sù tho¶ thuËn gi÷a ngêi sö dông lao ®éng vµ ngêi lao ®éng. G¾n víi tiÒn l¬ng lµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng gåm BHXH, BHYT, KPC§, BHTN. §©y lµ c¸c
quü x· héi thÓ hiÖn sù quan t©m cña cña toµn x· héi ®Õn tõng thµnh viªn. TiÒn l¬ng cã vai trß gióp t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh
thÇn cho ngêi lao ®éng tõ ®ã kÝch thÝch ngêi lao ®éng lµm viÖc h¨ng say cã hiÖu
qu¶, ph¸t huy ®îc hÕt kh¶ n¨ng cña hä.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña tiÒn l¬ng còng nh c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn
l¬ng, nªn qua thêi gian thùc tËp tại C«ng ty cæ phÇn §Çu t vµ X©y dùng S«ng L«
em ®· chän ®Ò tµi: “Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo
l¬ng”.
Bè côc bµi b¸o c¸o nµy ngoµi phÇn më ®Çu cßn bao gåm 3 phÇn chÝnh nh
sau:
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo
l¬ng trong doanh nghiÖp.
PhÇnII: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ë
C«ng ty cæ phÇn §Çu t vµ X©y dùng S«ng L«.
PhÇn III: Mét sè ý kiÕn nhằm hoàn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l¬ng ë C«ng ty cæ phÇn §Çu t vµ X©y dùng S«ng L«.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PHÇN I: Lý luËn chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ
c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong doanh nghiÖp.
I/ Kh¸i qu¸t chung vÒ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
1. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt , vai trß, nhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l¬ng.
1.1. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt cña tiÒn l¬ng.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra ®ßi hái ph¶i tiªu dïng liªn tôc c¸c yÕu tè t liÖu s¶n
xuÊt, lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng mét c¸ch thêng xuyªn. C¸c yÕu tè nµy kh«ng
ph¶i lµ v« cïng, v« tËn nªn ph¶i t¸i t¹o l¹i. §èi víi t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao
®éng th× t¸i t¹o l¹i cã nghÜa lµ mua s¾m c¸i míi nhng víi søc lao ®éng th× kh¸c.
Søc lao ®éng g¾n liÒn víi ho¹t ®éng sèng cña con ngêi ®ã lµ thÓ lùc, trÝ lùc cña
con ngêi. Bëi vËy muèn t¸i t¹o søc lao ®éng cÇn ph¶i th«ng qua ho¹t ®éng sèng
cña con ngêi, con ngêi tiªu dïng mét lîng vËt chÊt nhÊt ®Þnh, phÇn vËt chÊt nµy
do ngêi sö dông lao ®éng tr¶ cho ngêi lao ®éng díi h×nh thøc hiÖn vËt hay gi¸ trÞ
vµ ®îc gäi lµ tiÒn l¬ng.
Trong thêi kú kinh tÕ tËp trung, tiÒn l¬ng ®îc hëng mét c¸ch thèng nhÊt nh sau:
“VÒ thùc chÊt tiÒn l¬ng díi chñ nghÜa x· héi lµ mét phÇn thu nhËp quèc d©n,
biÓu hiÖn díi h×nh thøc tiÒn tÖ, ®îc nhµ níc ph©n phèi cã kÕ ho¹ch, cho c«ng
nh©n viªn sao cho phï hîp víi sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng cña mçi ngêi ®·
c«ng hiÕn. TiÒn l¬ng ph¶n ¸nh viÖc tr¶ c«ng cho c«ng nh©n viªn chøc dùa theo
nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng.” Quan niÖm nµy ®· b¸c bá tiÒn l¬ng lµ gi¸
trÞ søc lao ®éng. TiÒn l¬ng mang mét ý nghÜa tÝch cùc t¹o ra mét sù c«ng b»ng
trong ph©n phèi quèc d©n.
Khi hÖ thèng XHCN sôp ®æ, ®Ó tån t¹i níc ta ®· ph¶i tiÕn hµnh mét cuéc c¶i
c¸ch toµn diÖn ®Æc biÖt lµ trªn lÜnh vùc t tëng. C¬ chÕ thÞ trêng buéc chóng ta
ph¶i cã thay ®æi vÒ c¬ b¶n. §Ó cã ®îc mét nhËn thøc ®óng vÒ tiÒn l¬ng, phï hîp
víi c¬ chÕ qu¶n lý míi, kh¸i niÖm vÒ tiÒn l¬ng míi ph¶i ®¸p øng mét sè yªu cÇu
sau:
- Coi søc lao ®éng lµ hµng ho¸ cña thÞ trêng yÕu tè s¶n xuÊt.
- TiÒn l¬ng ph¶i lµ tiÒn tr¶ cho søc lao ®éng, nghÜa lµ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ søc lao
®éng theo qu¶n lý cung cÇu, gi¸ c¶ trªn thÞ trêng lao ®éng.
- TiÒn l¬ng lµ bé phËn c¬ b¶n trong thu nhËp cña ngêi lao ®éng, ®ång thêi lµ mét
trong c¸c yÕu tè chi phÝ ®Çu vµo cña s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Víi ý nghÜa ®ã, “tiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng, lµ gi¸
trÞ cña yÕu tè søc lao ®éng mµ ngêi sö dông (nhµ níc, doanh nghiÖp) Ph¶i tr¶ cho
ngêi cung øng søc lao ®éng theo c¸c nguyªn t¾c cung cÇu, gi¸ trÞ cña thÞ trêng vµ
ph¸p luËt hiÖn hµnh cña nhµ níc”.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nh vËy, b¶n chÊt cña tiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng v× søc lao ®éng thùc
chÊt lµ mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt. ChÝnh v× søc lao ®éng lµ hµng ho¸ mµ mµ gi¸
c¶ cña nã chÞu sù chi phèi cña c¸c quy luËt kinh tÕ nh quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt
cung cÇu, quy luËt c¹nh tranh.
VËy: “TiÒn l¬ng lµ sè tiÒn thï lao ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng theo sè lîng
vµ chÊt lîng lao ®éng mµ hä ®ãng gãp ®Ó t¸i s¶n xuÊt kinh doanh.”
Bªn c¹nh kh¸i niÖm vÒ tiÒn l¬ng th× cã mét lo¹t c¸c kh¸i niªm cïng víi nã nh
tiÒn l¬ng danh nghÜa, tiÒn l¬ng thùc tÕ, tiÒn l¬ng tèi thiÓu…
TiÒn l¬ng danh nghÜa: ®îc hiÓu lµ sè tiÒn mµ ngêi sö dông lao ®éng tr¶ cho ngêi
lao ®éng. Sè tiÒn nµy nhiÒu hay Ýt phô thuéc trùc tiÕp vµo n¨ng suÊt lao ®éng,
hiÖu qu¶ lµm viÖc cña ngêi lao ®éng, tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm c«ng t¸c ngay
trong qu¸ tr×nh lµm viÖc.
TiÒn l¬ng thùc tÕ: lµ sè lîng c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô cÇn
thiÕt mµ ngêi lao ®éng cã thÓ mua ®îc b»ng tiÒn l¬ng danh nghÜa cña hä.
1.2. Vai trß cña h¹ch to¸n tiÒn l¬ng
Nguån lao ®éng lµ mét trong nh÷ng nguån lùc cña s¶n xuÊt, mét chÝnh
s¸ch tiÒn l¬ng ®óng ®¾n hîp lý sÏ lµ ®éng lùc to lín nh»m ph¸t huy søc m¹nh
cña nh©n tè con ngêi trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi. V× vËy,
c«ng t¸c tiÒn l¬ng ph¶i g¾n liÒn víi kÕt qu¶ lao ®éng ®Ó nh»m thóc ®Èy vµ
khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng cã tay nghÒ hoµn thµnh tèt mäi c«ng viÖc ®îc giao.
TiÒn l¬ng thÝch hîp sÏ lµm cho ngêi lao ®éng g¾n bã víi doanh nghiÖp h¬n, ph¸t
huy kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña hä trong viÖc c¶i tiÕn mÉu m· n©ng cao chÊt lîng s¶n
phÈm vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc.
TiÒn l¬ng cã t¸c dông lµ ®ßn bÈy kinh tÕ thu hót m¹nh mÏ nguån nh©n lùc,
n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, g¾n tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n
víi tËp thÓ th«ng qua ®ã kÕt hîp hµi hoµ lîi Ých c¸ nh©n víi lîi Ých tËp thÓ vµ lîi
Ých x· héi. VÒ phÝa ngêi lao ®éng lµm cho hä v× lîi Ých vËt chÊt cña b¶n th©n mµ
lao ®éng mét c¸ch tÝch cùc víi chÊt l¬ng ngµy cµng cao.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ngµy nay, tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng cña doanh nghiÖp ®i vµo nÒ nÕp, t¹o ®iÒu
kiÖn tr¶ c«ng ®óng ®¾n. Khi ®ã sÏ tiÕt kiÖm chi phÝ vÒ lao ®éng sèng, gãp phÇn
h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp vµ n©ng cao ®êi sèng
cña ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp.
1.3. NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
Ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tæng hîp chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ kÞp thêi vÒ sè lîng, chÊt lîng, thêi gian vµ kÕt qu¶ lao ®éng.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
TÝnh to¸n c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n trî cÊp ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng.
KiÓm tra viÖc sö dông lao ®éng, viÖc chÊp hµnh chÝnh s¸ch chÕ ®é lao ®éng tiÒn
l¬ng, trî cÊp BHXH, BHYT vµ viÖc sö dông quü tiÒn l¬ng, quü BHXH, quü
BHYT.
TÝnh to¸n vµ ph©n bæ c¸c kho¶n chi phÝ tiÒn l¬ng, BHXH vµo chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh theo tõng ®èi tîng. Híng dÉn kiÓm tra c¸c bé phËn trong doanh
nghiÖp thùc hiÖn ®óng chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng, BHXH,
BHYT, KPC§ theo chÕ ®é.
LËp b¶n b¸o c¸o vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng, ph©n
tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng, quü tiÒn l¬ng, quü BHXH, BHYT, ®Ò xuÊt biÖn
ph¸p ®Ó khai th¸c hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng lao ®éng, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ng¨n
ngõa nh÷ng vi ph¹m kû luËt lao ®éng, vi ph¹m chÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ lao ®éng,
tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
2. C¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng.
2.1. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian
H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian: lµ h×nh thøc mµ tiÒn l¬ng ®îc x¸c ®Þnh
trªn c¬ së thêi gian lµm viÖc vµ tr×nh ®é kü thuËt cña ngêi lao ®éng. H×nh thøc
nµy ¸p dông cho tõng c«ng viÖc ë c¸c bé phËn mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chñ yÕu
b»ng m¸y mãc, nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái sù chÝnh x¸c cao, hoÆc nhng c«ng viÖc
cha x©y dùng ®îc ®Þnh møc lao ®éng hoÆc kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®îc…
H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian ®îc chia lµm hai h×nh thøc nhá lµ tr¶ l¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n vµ tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng.
- Tr¶ l¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n: ®©y lµ sè tiÒn tr¶ cho ngêi lao ®éng c¨n cø
vµo bËc l¬ng vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ. H×nh thøc tr¶ l¬ng nµy kh«ng xÐt ®Õn
th¸i ®é vµ kÕt qu¶ lao ®éng, chÕ ®é tr¶ l¬ng nµy chØ ¸p dông cho c«ng viÖc kh«ng
thÓ ®Þnh møc vµ tÝnh to¸n chÆt chÏ c«ng viÖc.
C«ng thøc tÝnh:
Ltt = Lcb × T
Trong ®ã: Ltt: lµ tiÒn l¬ng thùc tÕ mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc .
Lcb: lµ tiÒn l¬ng cÊp bËc tÝnh theo thêi gian thùc tÕ.
T: lµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ.
Cã 4 lo¹i h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n sau:
+ L¬ng th¸ng: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cè ®Þnh hµng th¸ng trªn c¬ së hîp ®ång vµ ®îc ¸p
dông cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc ë bé phËn gi¸n tiÕp.
+ L¬ng tuÇn: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho 1 tuÇn lµm viÖc ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tiÒn l¬ng th¸ng nh©n (x) víi 12 th¸ng vµ chia (:) cho 52 tuÇn.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ L¬ng ngµy: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho mét ngµy lµm viÖc vµ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch
lÊy tiÒn l¬ng th¸ng chia cho sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng.
+ L¬ng giê: lµ l¬ng tÝnh theo tõng giê lµm viÖc vµ b»ng l¬ng cña mét ngµy chia
cho sè giê tiªu chuÈn cña LuËt Lao §éng (kh«ng qu¸ 8 giê/ngµy)
- Tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng: h×nh thøc nµy dùa trªn sù kÕt hîp gi÷a tiÒn l¬ng tr¶ theo thêi gian gi¶n ®¬n kÕt hîp víi c¸c chÕ ®é tiÒn l¬ng. H×nh thøc tr¶ l¬ng nµy kh¾c phôc ®îc nh÷ng nhîc ®iÓm cña h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian
gi¶n ®¬n, xÐt ®Õn thêi gian lao ®éng, tr×nh ®é tay nghÒ. Bªn c¹nh ®ã cßn xÐt tíi ý
thøc tr¸ch nhiÖm, tinh thÇn s¸ng t¹o trong lao ®éng.
H×nh thøc l¬ng nµy ®îc tÝnh nh sau:
Lt = Ltt + Tt
Trong ®ã:
Lt lµ tiÒn l¬ng theo thêi gian cã thëng.
Ltt lµ tiÒn l¬ng thùc tÕ mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc.
Tt lµ tiÒn thëng.
2.2. TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm:
H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng theo sè lîng vµ chÊt
lîng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh. §©y lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng phï hîp víi nguyªn t¾c
ph©n phèi theo lao ®éng, g¾n chÆt sè lîng lao ®éng vµ chÊt lîng lao ®éng;
khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng gãp phÇn t¨ng thªm
s¶n phÈm cho x· héi mét c¸ch hîp lý. Trong viÖc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm, vÊn ®Ò
quan träng lµ ph¶i x©y dùng c¸c ®Þnh møc kinh tÕ - kü thuËt, ®Ó lµm c¬ së cho
viÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng c«ng viÖc mét
c¸ch hîp lý.
H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cßn tuú thuéc vµo t×nh h×nh cô thÓ ë tõng
doanh nghiÖp mµ vËn dông theo tõng h×nh thøc cô thÓ díi ®©y:
- Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ. Víi h×nh thøc nµy, tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng ®îc tÝnh trùc tiÕp theo sè lîng s¶n phÈm hoµn
thµnh ®óng qui c¸ch , phÈm chÊt vµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng s¶n phÈm ®· qui ®Þnh
kh«ng chÞu mét sù h¹n chÕ nµo. §©y lµ h×nh thøc ®îc c¸c doanh nghiÖp sö dông
phæ biÕn ®Ó tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ cho lao ®éng trùc tiÕp.
- Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp: ¸p dông ®Ó tr¶ l¬ng cho lao ®éng gi¸n
tiÕp ë c¸c bé phËn s¶n xuÊt nh lao ®éng lµm nhiÖm vô vËn chuyÓn vËt liÖu, thµnh
phÈm, b¶o dìng m¸y mãc thiÕt bÞ...tuy lao ®éng cña hä kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n
phÈm, nhng l¹i gi¸n tiÕp ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng cña lao ®éng trùc tiÕp,
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nªn cã thÓ c¨n cø vµo kÕt qu¶ cña lao ®éng trùc tiÕp mµ lao ®éng gi¸n tiÕp phôc
vô ®Ó tÝnh l¬ng s¶n phÈm cho lao ®éng gi¸n tiÕp.
- Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cã thëng, cã ph¹t. Theo h×nh thøc nµy, ngoµi l¬ng
tÝnh theo s¶n phÈm trùc tiÕp ngêi lao ®éng cßn ®îc thëng trong s¶n xuÊt nh thëng vÒ chÊt lîng s¶n phÈm tèt, thëng vÒ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm vËt t.
Trong trêng hîp ngêi lao ®éng lµm ra s¶n phÈm háng, l·ng phÝ vËt t kh«ng ®¶m
b¶o ®ñ ngµy c«ng qui ®Þnh ... th× cã thÓ ph¶i chÞu tiÒn ph¹t vµ thu nhËp cña hä
b»ng tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp trõ ®i c¸c kho¶n tiÒn ph¹t.
- Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn.
Theo h×nh thøc nµy ngoµi tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp cßn c¨n cø vµo
møc ®é hoµn thµnh vît ®Þnh møc lao ®éng ®Ó tÝnh thªm mét sè tiÒn l¬ng theo tû
lÖ luü tiÕn. Tû lÖ hoµn thµnh vît ®Þnh møc cµng cao th× suÊt luü tiÕn cµng nhiÒu.
L¬ng tr¶ theo s¶n phÈm luü tiÕn cã t¸c dông kÝch thÝch m¹nh mÏ viÖc t¨ng nhanh
n¨ng suÊt lao ®éng nªn ®îc ¸p dông ë nh÷ng kh©u quan träng cÇn thiÕt ®Ó ®Èy
nhanh tèc ®é s¶n xuÊt ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt c©n ®èi, ®ång bé hoÆc ¸p dông
trong trêng hîp doanh nghiÖp ph¶ thùc hiÖn gÊp mét ®¬n ®Æt hµng nµo ®ã. Sö
dông h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy sÏ lµm t¨ng kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trong gi¸
thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp., v× vËy trêng hîp kh«ng cÇn thiÕt th× kh«ng
nªn dïng h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy.
- Tr¶ l¬ng kho¸n khèi lîng hoÆc kho¸n tõng viÖc. H×nh thøc nµy ¸p dông
cho nh÷ng c«ng viÖc gi¶n ®¬n, cã tÝnh chÊt ®ét xuÊt nh bèc dì nguyªn vËt liÖu,
thµnh phÈm, söa ch÷a nhµ cöa ...Trong trêng hîp nµy, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh
møc tiÒn l¬ng tr¶ theo tõng c«ng viÖc mµ ngêi lao ®éng ph¶i hoµn thµnh.
- H×nh thøc kho¸n quÜ l¬ng: Lµ mét d¹ng ®Æc biÖt cña tiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n
phÈm ®îc sö dông ®Ó tr¶ l¬ng cho nh÷ng ngêi lµm viÖc t¹i c¸c phßng ban cña
doanh nghiÖp. Theo h×nh thøc nµy, c¨n cø vµo khèi lîng c«ng viÖc cña tõng
phßng ban doanh nghiÖp tiÕn hµnh kho¸n quü l¬ng. Quü l¬ng thùc tÕ phô thuéc
vµo møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc ®îc giao cho tõng phßng ban. TiÒn l¬ng thùc tÕ
cña tõng nh©n viªn ngoµi viÖc phô thuéc vµo quü l¬ng thùc tÕ cña phßng ban
m×nh cßn phô thuéc vµo sè lîng nh©n viªn cña phßng ban ®ã.
Doanh nghiÖp tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm th× tæng quü l¬ng ®îc x¸c ®Þnh theo
c«ng thøc :
Tæng quü l¬ng
=
Doanh thu b¸n
hµng thuÇn
x
=
Tæng thu nhËp
x
§¬n gi¸ tiÒn l¬ng /
1000 DT
HoÆc
Tæng quü l¬ng
(theo thu nhËp)
§¬n gi¸ tiÒn l¬ng /
1000 DT
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong ®ã:
Tæng thu
nhËp
=
Tæng doanh thu
thuÇn b¸n ra CPKD
-
Gi¸ trÞ vèn hµng
Trong ®ã chØ tiªu kinh doanh kh«ng cã quü l¬ng c¬ b¶n. Tõ chØ tiªu lÊy thu
nhËp doanh nghiÖp chi tr¶ tiÒn l¬ng theo ®¬n gi¸ ®· ®îc x¸c ®Þnh.
ViÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng ®îc c¨n cø vµo tiÒn l¬ng c¬ b¶n vµ kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ sè lîng s¶n phÈm cña tõng doanh nghiÖp ®Ó
x¸c ®Þnh.HiÖn nay trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thêng tr¶ l¬ng kho¸n theo
s¶n phÈm hoµn thµnh hoÆc ®· tiªu thô, cßn c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i vµ kinh
doanh dÞch vô thêng ¸p dông tr¶ l¬ng theo doanh thu hoÆc thu nhËp.
3. Quü tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
3.1. Quü tiÒn l¬ng.
Quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé tiÒn l¬ng doanh nghiÖp tr¶ cho tÊt
c¶ c¸c lo¹i lao ®éng thuéc doanh nghiÖp qu¶n lý vµ sö dông, bao gåm c¸c kho¶n:
- TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian, tiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm, tiÒn l¬ng kho¸n.
- TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt do nguyªn nh©n
kh¸ch quan, trong thêi gian ®ù¬c ®iÒu ®éng ®i c«ng t¸c, lµm nghÜa vô theo chÕ
®é quy ®Þnh, thêi gian nghØ phÐp, thêi gian ®i häc.
- C¸c kho¶n phô cÊp lµm ®ªm, lµm thªm giê.
- C¸c kho¶n tiÒn l¬ng cã tÝnh chÊt thêng xuyªn.
Ngoµi ra trong quü l¬ng kÕ ho¹ch cßn ®îc tÝnh c¶ c¸c kho¶n tiÒn chi trî cÊp
BHXH cho c«ng nh©n trong thêi gian èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng.
Trong doanh nghiÖp, ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c h¹ch to¸n, tiÒn l¬ng cã thÓ
®ù¬c chia thµnh hai lo¹i: tiÒn l¬ng lao ®éng trùc tiÕp vµ tiÒn l¬ng lao ®éng gi¸n
tiÕp, trong ®ã chi tiÕt theo tiÒn l¬ng chÝnh vµ tiÒn l¬ng phô.
+ TiÒn l¬ng chÝnh: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian ngêi lao
®éng thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh cña hä, gåm tiÒn l¬ng tr¶ theo cÊp bËc vµ tr¶ theo
c¸c kho¶n phô cÊp kÌm theo nh phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp khu vùc.
+ TiÒn l¬ng phô: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian hä thùc hiÖn
nhiÖm vô kh¸c ngoµi nhiÖm vô chÝnh cña hä vµ thêi gian ngêi lao ®éng nghØ ®îc
hëng l¬ng theo quy ®Þnh cña chÕ ®é nh nghØ phÐp, nghØ tÕt, nghØ v× ngõng s¶n
xuÊt.
TiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt ra s¶n phÈm, tiÒn l¬ng phô cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt kh«ng g¾n víi
tong lo¹i s¶n phÈm. V× vËy, viÖc ph©n chia tiÒn l¬ng chÝnh vµ tiÒn l¬ng phô cã ý
nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c ph©n tÝch kinh tÕ.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§Ó ®¶m b¶o hoµn thµnh vµ hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña
doanh nghiÖp th× viÖc qu¶n lý vµ chi tiªu quü tiÒn l¬ng ph¶i ®Æt trong mèi quan
hÖ phôc vô tèt cho viÖc thùc hiÖ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
vµ chi tiªu tiÕt kiÖm, hîp lý quü tiÒn l¬ng.
3.2. C¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
Ngoµi tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, doanh nghiÖp
ph¶i tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mét bé phËn chi phÝ gåm c¸c kho¶n
trÝch theo l¬ng: BHXH, BHYT, BHTN, KPC§.
- Quü b¶o hiÓm x· héi (BHXH): ®îc h×nh thµnh b»ng c¸ch trÝch theo tû lÖ quy
®Þnh trªn tæng sè quü tiÒn l¬ng c¬ b¶n vµ c¸c kho¶n phô cÊp (phô cÊp tr¸ch
nhiÖm, phô cÊp khu vùc) cu¶ c«ng nh©n viªn thùc tÕ ph¸t sinh trong th¸ng. Theo
chÕ ®é hiÖn hµnh, tû lÖ trÝch BHXH lµ 22%. Trong ®ã 16% do ®¬n vÞ hoÆc chñ së
dông lao ®éng nép, ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, 6% cßn l¹i do ngêi
lao ®éng nép, ®îc tÝnh trõ vµo thu nhËp ngêi lao ®éng. Trong trêng hîp èm ®au,
thai s¶n, mÊt søc, nghØ hu, tuú theo c¬ chÕ tµi chÝnh quy ®Þnh cô thÓ mµ viÖc
qu¶n lý sö dông quü BHXH cã thÓ ë t¹i doanh nghiÖp hay c¬ quan chuyªn tr¸ch.
ViÖc sö dông chi tiªu quü BHXH dï ë cÊp nµo qu¶n lý còng ph¶i thùc hiÖn theo
®óng chÕ ®é quy ®Þnh.
- Quü b¶o hiÓm y tÕ (BHYT): tµi trî cho viÖc phßng, ch÷a vµ ch¨m sãc søc
khoÎ cho ngêi lao ®éng. Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh th× quü
BHYT ®îc h×nh thµnh tõ hai nguån: mét phÇn do doanh nghiÖp ph¶i g¸nh chÞu,
®îc tÝnh trÝch vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng theo tû lÖ quy ®Þnh
4,5% trong ®ã 3% tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh vµ 1,5% trõ vµo thu nhËp ngêi lao
®éng. BHYT ®îc nép lªn c¬ quan chuyªn m«n, chuyªn tr¸ch (thêng chñ yÕu díi
h×nh thøc mua BHYT) ®Ó phôc vô, b¶o vÖ vµ ch¨m sãc søc khoÎ cho c«ng nh©n
viªn nh kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh.
- Kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§): ®ù¬c thµnh lËp do viÖc trÝch lËp theo mét tû lÖ
quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng c¬ b¶n vµ c¸c kho¶n phô cÊp cña c«ng nh©n viªn
thùc tÕ ph¸t sinh trong th¸ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Tû lªj trÝch
KPC§ theo chÕ ®é hiÖn hµnh lµ 2%. Sè KPC§ doanh nghiÖp trÝch ®îc ph©n cÊp
qu¶n lý vµ chi tiªu theo chÕ ®é quy ®Þnh. Mét phÇn nép c¬ quan qu¶n lý c«ng
®oµn cÊp trªn vµ mét phÇn ®Ó t¹i doanh nghiÖp chi tiªu cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn
t¹i doanh nghiÖp.
- B¶o hiÓm thÊt nghiÖp (BHTN): tµi trî cho viÖc ngêi lao ®éng thÊt ngiÖp. Theo
quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh th× quü BHTN ®îc h×nh thµnh tõ hai
nguån: mét phÇn do doanh nghiÖp ph¶i g¸nh chÞu, ®îc tÝnh trÝch vµo chi phÝ s¶n
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
xuÊt kinh doanh hµng th¸ng theo tû lÖ quy ®Þnh 2% trong ®ã 1% tÝnh vµo chi phÝ
kinh doanh vµ 1% trõ vµo thu nhËp ngêi lao ®éng.
C¸c kho¶n trÝch trªn cïng víi tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng hîp thµnh
lo¹i chi phÝ vÒ nh©n c«ng trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh qu¶n lý, viÖc
tÝnh to¸n, trÝch lËp vµ chi tiªu sö dông c¸c quü tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§,
BHTN cã ý nghÜa kh«ng nh÷ng ®èi víi viÖc s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn c¶ viÖc
®¶m b¶o quyÒn lîi cho ngêi lao ®éng t¹i doanh nghiÖp
II/ Ph¬ng ph¸p kÕ toµn tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
1. H¹ch to¸n chi tiÕt tiÒn l¬ng.
- H¹ch to¸n sè lîng lao ®éng:
Sè lîng lao ®éng cña doanh nghiÖp ®ù¬c ph¶n ¸nh trªn sæ s¸ch thêng do
phßng tæ chøc lao ®éng qu¶n lý dùa vµo sè lao ®éng hiÖn cã cña doanh nghiÖp
bao gåm c¶ sè lao ®éng dµi h¹n vµ sè lao ®éng t¹m thêi, c¶ sè lao ®éng trùc tiÕp
vµ sè lao ®éng gi¸n tiÕp, lao ®éng thuéc c¸c lÜnh vùc kh¸c ngoµi s¶n xuÊt. Sæ
s¸ch lao ®éng kh«ng chØ tËp trung cho toµn doanh nghiÖp mµ cßn lËp riªng cho
tõng bé phËn s¶n xuÊt trong doanh
nghiÖp nh»m thêng xuyªn n¾m b¾t ch¾c sè lîng lao ®éng hiÖn cã cña tõng ®¬n
vÞ.
H¹ch to¸n sè lîng lao ®éng lµ viÖc theo dâi kÞp thêi, chÝnh x¸c t×nh h×nh
t¨ng, gi¶m sè lîng lao ®éng theo tõng lo¹i lao ®éng trªn c¬ së ®ã lµm c¨n cø cho
viÖc tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ vµ c¸c chÕ ®é kh¸c cho ngêi lao ®éng do phßng tæ choc
lËp.
- H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng: lµ viÖc ghi chÐp kÞp thêi, chÝnh x¸c thêi gian
lao ®éng cña tõng ngêi lao ®éng trªn c¬ së ®ã tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho chÝnh
x¸c. H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng ph¶n ¸nh sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ hoÆc ngõng
s¶n xuÊt, nghØ viÖc cña tõng ngêi lao ®éng, tõng bé phËn s¶n xuÊt, tõng phßng
ban trong doanh nghiÖp. B¶ng chÊm c«ng dïng ®Ó theo dâi thêi gian lµm viÖc
cña tõng ngêi trong th¸ng do c¸c tæ ®éi, phßng ban lµ ngêi trùc tiÕp ghi b¶ng
chÊm c«ng c¨n cø vµo sè lîng lao ®éng cã mÆt, v¾ng mÆt ë bé phËn m×nh phô
tr¸ch, cuèi th¸ng dùa vµo sè lîng b¶ng chÊm c«ng ®Ó tÝnh ra tæng sè giê lµm
viÖc, nghØ viÖc ®Ó c¨n cø tÝnh l¬ng, thëng vµ tæng hîp thêi gian lao ®éng sö dông
trong doanh nghiÖp ë mçi bé phËn.
- H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng:
H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng lµ viÖc ghi chÐp kÞp thêi, chÝnh x¸c sè lîng lao
®éng, chÊt l¬ng s¶n phÈm hoµn thµnh cña tõng c«ng nh©n ®Ó tõ ®ã tÝnh l¬ng, tÝnh
thëng vµ kiÓm tra sù phï hîp cña tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng thùc tÕ,
tÝnh to¸n, x¸c ®Þng møc lao ®éng cña tõng ngêi, tõng bé phËn vµ cña toµn doanh
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nghiÖp. §Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng ngêi ta sö dông c¸cchøng tõ ban ®Çu kh¸c
nhau tuú thuéc vµo lo¹i h×nh vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh
nghiÖp. Mçi bé ph©n s¶n xuÊt ph¶i më sæ tæng hîp theo dâi kÕt qu¶ lao ®éng dùa
vµo c¸c chøng tõ h¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng hµng ngµy, phßng kÕ to¸n cã tr¸ch
nhiÖm tËp hîp kÕt qu¶ lao ®éng cña toµn doanh nghiÖp.
C¸c chøng tõ ban ®Çu sö dông trong viÖc h¹ch to¸n sè lîng vµ chÊt lîng lao
®éng:
+ B¶ng chÊm c«ng: (MÉu sè 01- L§TL) b¶ng nµy do c¸c tæ s¶n xuÊt hoÆc c¸c
phßng ban lËp nh»m cung cÊp c¸c chi tiÕt sè ngµy c«ng cho tõng ngêi lao ®éng
theo tõng th¸ng hoÆc tuÇn (tuú thuéc vµo c¸ch chÊm c«ng vµ c¸ch tr¶ l¬ng cña
tõng doanh nghiÖp).
+ PhiÕu nghØ hëng BHXH (MÉu sè 03 - L§TL) chøng tõ nµy do c¸c c¬ së y tÕ ®îc phÐp lËp riªng cho tõng c¸ nh©n ngêi lao ®éng nh»m cung cÊp thêi gian ngêi
lao ®éng ®îc ngêi vµ hëng c¸c kho¶n trî cÊp BHXH, BHYT.
+ PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh (MÉu sè 06 - L§TL) môc
®Ých lËp chøng tõ nµy nh»m x¸c nhËn sè s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh
cña ®¬n vÞ hoÆc c¸ nh©n ngêi lao ®éng lµm c¬ së ®Ó lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng hoÆc tiÒn c«ng cho ngêi lao ®éng. PhiÕu nµy do ngêi giao viÖc lËp, phßng
lao ®éng tiÒn l¬ng thu nhËn vµ ký duyÖt tríc khi chuyÓn ®Õn kÕ to¸n lµm chøng
tõ hîp ph¸p ®Ó tr¶ l¬ng.
+ PhiÕu b¸o lµm ®ªm, lµm thªm giê (MÉu sè 07 - L§TL)
+ Hîp ®ång giao kho¸n (MÉu sè 08 - L§TL) PhiÕu nµy lµ b¶n ký kÕt gi÷a ngêi
giao kho¸n vµ ngêi nhËn kho¸n vÒ khèi lîng c«ng viÖc, thêi gian lµm viÖc, tr¸ch
nhiÖm vµ quyÒn lîi cña mçi bªn khi thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã. §ång thêi lµ c¬ së
®Ó thanh to¸n tiÒn l¬ng lao ®éng cho ngêi nhËn kho¸n.
+ Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng (MÉu sè 09-L§TL).
C¸c chøng tõ ban ®Çu sö dông trong viÖc h¹ch to¸n sè lîng vµ chÊt lîng lao
®éng:
+ B¶ng chÊm c«ng: (MÉu sè 01- L§TL) b¶ng nµy do c¸c tæ s¶n xuÊt hoÆc c¸c
phßng ban lËp nh»m cung cÊp c¸c chi tiÕt sè ngµy c«ng cho tõng ngêi lao ®éng
theo tõng th¸ng hoÆc tuÇn (tuú thuéc vµo c¸ch chÊm c«ng vµ c¸ch tr¶ l¬ng cña
tõng doanh nghiÖp).
+ PhiÕu nghØ hëng BHXH (MÉu sè 03 - L§TL) chøng tõ nµy do c¸c c¬ së y tÕ ®îc phÐp lËp riªng cho tõng c¸ nh©n ngêi lao ®éng nh»m cung cÊp thêi gian ngêi
lao ®éng ®îc ngêi vµ hëng c¸c kho¶n trî cÊp BHXH, BHYT.
+ PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh (MÉu sè 06 - L§TL) môc
®Ých lËp chøng tõ nµy nh»m x¸c nhËn sè s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cña ®¬n vÞ hoÆc c¸ nh©n ngêi lao ®éng lµm c¬ së ®Ó lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng hoÆc tiÒn c«ng cho ngêi lao ®éng. PhiÕu nµy do ngêi giao viÖc lËp, phßng
lao ®éng tiÒn l¬ng thu nhËn vµ ký duyÖt tríc khi chuyÓn ®Õn kÕ to¸n lµm chøng
tõ hîp ph¸p ®Ó tr¶ l¬ng.
+ PhiÕu b¸o lµm ®ªm, lµm thªm giê (MÉu sè 07 - L§TL)
+ Hîp ®ång giao kho¸n (MÉu sè 08 - L§TL) PhiÕu nµy lµ b¶n ký kÕt gi÷a ngêi
giao kho¸n vµ ngêi nhËn kho¸n vÒ khèi lîng c«ng viÖc, thêi gian lµm viÖc, tr¸ch
nhiÖm vµ quyÒn lîi cña mçi bªn khi thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã. §ång thêi lµ c¬ së
®Ó thanh to¸n tiÒn l¬ng lao ®éng cho ngêi nhËn kho¸n.
+ Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng (MÉu sè 09-L§TL).
2. H¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
2.1. Chøng tõ:
- Chøng tõ liªn quan ®Õn viÖc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
ViÖc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ chñ yÕu sö dông c¸c chøng tõ
vÒ tÝnh to¸n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, BHXH nh:
1. B¶ng chÊm c«ng (MÉu sè 01-L§TL)
2. B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng (MÉu sè 05-L§TL)
3. PhiÕu nghØ hëng BHXH (MÉu sè 03 - L§TL)
4. B¶ng thanh to¸n BHXH (MÉu sè 04 - L§TL)
5. B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng
6. PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh (MÉu sè 06 - L§TL)
7. PhiÕu b¸o lµm thªm giê (MÉu 07- L§TL)
8. Hîp ®ång lµm kho¸n (MÉu sè 08- L§TL)
9. Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng (MÉu sè 09- L§TL)
10.C¸c phiÕu chi vµ c¸c kho¶n chøng tõ kh¸c cã liªn quan.
2.2. Tµi kho¶n sö dông
§Ó h¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n sö
dông tµi kho¶n 334 - “ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn”.
§Ó h¹ch to¸n tæng hîp c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n
338 - “Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c”.
Tµi kho¶n 334: dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ t×nh h×nh thanh to¸n
c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, BHXH, c¸c
kho¶n thuéc vÒ thu nhËp cña ngêi lao ®éng.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tµi kho¶n 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- TÝnh c¸c kho¶n khÊu trõ
vµo l¬ng (BHXH, BHYT),
t¹m øng trõ vµo l¬ng.
- TiÒn ph¹t bÞ trõ vµo l¬ng.
- Tr¶ l¬ng vµ c¸c kho¶n
ph¶i tr¶ kh¸c cho ngêi lao
®éng nh tiÒn thëng, tiÒn
¨n ca, tiÒn trî cÊp BHXH
cho c¸n bé c«ng nh©n viªn.
- Sè d ®Çu kú
- TÝnh l¬ng pahØ tr¶ cho c¸n bé c«ng
nh©n viªn
- TÝnh tiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ cho c¸n bé
c«ng nh©n viªn
- TÝnh tiÒn thëng ph¶i tr¶ c«ng nh©n
viªn
- TÝnh BHXH ph¶i tr¶ thay l¬ng
- TiÒn l¬ng nghØ phÐp ph¶i tr¶ c¸n bé
c«ng nh©n viªn
SDCK: Ph¶n ¸nh tiÒn l¬ng cßn ph¶i tr¶
cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ë cuèi kú.
Tµi kho¶n 338: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i
nép kh¸c ngoµi néi dung ®· ph¶n ¸nh ë c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i tr¶.
Tµi kho¶n 338- Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c
- Sè d ®Çu kú
- BHXH ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ vµo
- Kinh phÝ c«ng ®oµn chi t¹i ®¬n vÞ chi phÝ SXKD
- Sè BHXH, BHYT vµ KPC§ ®· - trÝch BHXH, BHYT trõ vµo l¬ng
nép cho c¬ quan qu¶n lý quü
cña c«ng nh©n
- C¸c kho¶n ®· nép kh¸c
- C¸c kho¶n BHXH, KPC§ ®îc cÊp
trªn cÊp b»ng tiÒn
- Sè ®· nép lín h¬n sè ph¶i nép ®îc
cÊp bï
SDCK: Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶ ph¶i nép.
Trong tµi kho¶n 338 cã 3 tµi kho¶n cÊp 2: ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n liªn quan
trùc tiÕp ®Õn c«ng nh©n viªn: BHXH, BHYT, KPC§.
TK 3382: Kinh phÝ c«ng ®oµn
TK 3383: B¶o hiÓm x· héi
TK 3384: B¶o hiÓm y tÕ
Ngoµi c¸c tµi kho¶n 334,338 kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
cßn ph¶i sö dông c¸c tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan nh:
TK 335: Chi phÝ ph¶i tr¶
TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK 623: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sö dông m¸y thi c«ng
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
TK 6411: Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng
TK 6421: Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp
TK 111: TiÒn mÆt
TK 112: TiÒn göi Ng©n hµng
2.3. Tæng hîp ph©n bæ tiÒn l¬ng, trÝch BHXH, BHYT, KPC§
Hµng th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ trong kú theo
tõng ®èi tîng sö dông (bé phËn s¶n xuÊt s¶n phÈm, bé phËn b¸n hµng, bé phËn
qu¶n lý) vµ tÝnh to¸n trÝch BHXH, BHYT, BHTN, KPC§ ®îc thùc hiÖn trªn
“B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ trÝch BHXH” (MÉu sè 01/BPB)
Ngoµi tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n b¶o hiÓm, kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶ng ph©n bæ
cßn ph¶n ¸nh viÖc trÝch tríc c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ (trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ
phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt).
Thñ tôc tiÕn hµnh lËp “B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH” nh sau:
- Hµng th¸ng, trªn c¬ së vÒ c¸c chøng tõ lao ®éng tiÒn l¬ng trong th¸ng, kÕ to¸n
tiÒn l¬ng ph©n lo¹i vµ tæng hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho tõng ®èi tîng sö dông lao
®éng trong ®ã ph©n biÖt tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp vµ c¸c kho¶n kh¸c ®Ó ghi
vµo c¸c cét theo phÇn ghi cã TK 334 “ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn” ë c¸c dßng phï
hîp.
- C¨n cø vµo tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ vµ tû lÖ quy ®Þnh vÒ trÝch c¸c kho¶n
BHXH, BHYT, BHTN, KPC§ ®Ó tÝnh trÝch vµ ghi vµo c¸c cét ghi cã TK 338
“ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c” (TK 3382, 3383, 3384) ë c¸c dßng phï hîp.
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn c¨n cø vµo tiÒn l¬ng liªn quan ®Ó tÝnh vµ ghi vµo c¸c cét
ghi cã TK 335 “chi phÝ tr¶ tríc”.
Sè liÖu tæng hîp ph©n bæ tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ vµ trÝch tríc c¸c
kho¶n ®îc sö dông cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, chi sæ kÕ to¸n cho ®èi tîng liªn quan.
2.4. Tr×nh tù kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
*Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chÝnh.
1. §Çu th¸ng c¨n cø vµo sè tiÒn l¬ng c¬ b¶n ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn,
doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh cho t¹m øng l¬ng kúI:
C¨n cø phiÕu chi, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã TK 111: sè tiÒn chi t¹m øng l¬ng kú I
2. §Þnh kú hµng th¸ng khi trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt,
kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Cã TK 335: sè trÝch tríc vÒ tiÒn l¬ng nghØ phÐp
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng hoÆc phiÕu x¸c nhËn khèi lîng c«ng
viÖc hoµn thµnh ®Ó tÝnh vµ lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng. C¨n cø vµo b¶ng thanh
to¸n tiÒn l¬ng vµ b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng kÕ to¸n ghi:
Nî 622: l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt
Nî 623: l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp sö dông m¸y thi c«ng
Nî 627: l¬ng cña c«ng nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng
Nî 641: l¬ng cña nh©n viªn b¸n hµng
Nî 642: l¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp
Nî 241: Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang
Cã 334: tæng sè l¬ng ph¶i tr¶ (tæng quül¬ng)
4. Khi lËp qòy BHXH, BHYT, KPC§: C¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng DN
tiÕn hµnh trÝch BHXH, BHYT, KPC§.
Nî 622: Chi phÝ NCTTSX (L¬ng cña CNTTSX×21%)
Nî 623: Chi phÝ NCTT sö dông m¸y thi c«ng (L¬ng cña
CNTT sö dông m¸y thi c«ng ×21%)
Nî 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung (L¬ng cña NVBH×21%)
Nî 641: Chi phÝ BH (L¬ng cña NVBH×21%)
Nî 642: Chi phÝ XDCBD (CPXDCBDD×21%)
Cã 3382: KPC§ (Quü l¬ng×2%)
Cã 3383: BHXH (Quü l¬ng×16%)
Cã 3384: BHYT (Quü l¬ng×3%)
- PhÇn ngêi lao ®éng chÞu: 7,5%
Nî 334: PhÇn trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn (quü l¬ng×7,5%)
Cã 3383: BHXH (Tæng quü l¬ng×6%)
Cã 3384: BHYT (Tæng quü l¬ng×1,5%)
5. C¸c kho¶n khÊu trõ vµo l¬ng kh¸c:
ThuÕ thu nhËp cao cña ngêi lao ®éng
Nî 334: Trõ vµo l¬ng
Cã 338: ThuÕ thu nhËp cao
C¸c kho¶n trõ vµo l¬ng kh¸c:
Nî 334: Trõ vµo l¬ng
Cã 141:
TiÒn t¹m øng cßn thõa trõ vµo l¬ng
Cã 138:
TiÒn båi thêng vËt chÊt
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Cã 338:
TiÒn ®iÖn níc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn
Cã 4312: TiÒn nhµ trÎ, mÉu gi¸o
6. C¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cho can bé c«ng nh©n viªn:
- TiÒn thëng tõ quü khen thëng, phóc lîi:
Nî 4311: Sè tiÒn thëng
Cã 334: Ph¶i tr¶ c¸n bé c«ng nh©n viªn
- BHXH tr¶ thay l¬ng:
Trêng hîp c«ng nh©n viªn èm ®au, thai s¶n... kÕ to¸n ph¶ ®Þnh kho¶n tuú theo
quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc ph©n cÊp qu¶n lý sö dông quü BHXH.
+ Trêng hîp ph©n cÊp qu¶n lý sö dông quü BHXH, doanh nghiÖp ®îc gi÷ l¹i mét
phÇn BHXH trÝch ®îc ®Ó trùc tiÕp chi tiªu cho c«ng nh©n viªn theo quy ®Þnh th×
khi tÝnh sè BHXH ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n ghi sæ :
Nî 3383: Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c
Cã 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
+ Trêng hîp chÕ ®é tµi chÝnh quy ®Þnh toµn bé sè trÝch BHXH ph¶i nép lªn cÊp
trªn, viÖc chi tiªu trî cÊp BHXH cho c«ng nh©n viªn t¹i doanh nghiÖp ®ù¬c
quyÕt to¸n sau chi phÝ thùc tÕ th× khi tÝnh BHXH ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n
viªn t¹i doanh nghiÖp, kÕ to¸n ghi:
Nî 1388
ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã 334
- TiÒn ¨n ca: Tuú theo tõng doanh nghiÖp, sè tiÒn ¨n ca mµ ngêi lao ®éng ®îc hëng c¨n cø vµo sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, sè tiÒn nµy
®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh:
Nî 622, 627, 641, 642: PhÇn tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
Cã 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
7. §Õn kú tr¶ l¬ng, kÕ to¸n tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ kú 2 cho ngêi lao ®éng:
Sè tiÒn l¬ng
kú 2 ph¶i tr¶
=
Tæng quü
T¹m øng
l¬ng
l¬ng kú1
-
C¸c kho¶n khÊu
trõ vµo l¬ng
Khi thanh to¸n tiÒn l¬ng kú II cho c«ng nh©n viªn, c¨n cø phiÕu chi, kÕ to¸n
ghi:
Nî 334
Cã 111, 112
Sè tiÒn l¬ng kú 2 ph¶i tr¶ c«ng nh©n
viªn
8, Khi nép BHYT, BHXH, KPC§ lªn c¬ quan chuyªn m«n cÊp trªn kÕ to¸n ghi:
Nî 3382: KPC§ (Tæng quü l¬ng × 1%)
Nî 3383: BHXH (Tæng quü l¬ng × 22%)
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nî 3384: BHYT (Tæng quü l¬ng × 4,5%)
Cã 111; 112 Sè tiÒn ph¶i nép
9. Khi chi tiÒn chi phÝ c«ng ®oµn (PhÇn ®Ó l¹i cho DN theo qui ®Þnh) kÕ to¸n ghi
sæ
Nî 3382: PhÇn KPC§ ®· chi t¹i DN
Cã 111, 112: Sè tiÒn ®· chi ra
Cuèi n¨m hoÆc cuèi quý, c¨n cø sè ®· trÝch nép, sè ®· chi vµ sè cßn l¹i
quyÕt to¸n KPC§ víi c¬ quan c«ng ®oµn cÊp trªn, nÕu chi cha hÕt, ph¶i nép l¹i
®Ó l¹i cho kú sau, nÕu chi vît cã thÓ xin cÊp bï.
Tuú theo h×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n DN ¸p dông mµ viÖc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng,
BHXH, BHYT, KPC§ ®îc thùc hiÖn trªn sæ kÕ to¸n phï hîp.
2.5. Sæ kÕ to¸n, tr×nh bµy vµ vÏ s¬ ®å c¸c h×nh thøc kÕ to¸n
Sæ kÕ to¸n lµ nh÷ng tê sæ cã kÕt cÊu mÉu sè phï hîp víi h×nh thøc kÕ to¸n
sö dông, dïng ®Ó ghi chÐp hÖ thèng ho¸ th«ng tin vÒ nghiÖp vô kinh tÕ, tµi chÝnh
trªn c¬ së chøng tõ kÕ to¸n phôc vô cho viÖc lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n.
Mçi DN chØ cã mét hÖ thèng sæ kÕ to¸n cho mét kú kÕ to¸n mçi n¨m. Sæ
kÕ to¸n gåm sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt:
- Sæ kÕ to¸n tæng hîp gåm: Sæ nhËt ký, sæ c¸i
- Sæ kÕ to¸n chi tiÕt gåm: Sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt.
HiÖn nay trong c¸c DN tån t¹i 5 lo¹i h×nh thøc ghi sæ nh sau:
*H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung:
+ §Æc trng c¬ b¶n:
TÊt c¶ c¸c nghÞªp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh ®Òu ®îc chi vµo sæ nhËt
ký, mµ träng t©m lµ sæ NhËt ký chung, theo tr×nh tù thêi gian ph¸t sinh vµ theo
néi dung kinh tÕ (®Þnh kho¶n kÕ to¸n) cña nghiÖp vô ®ã. Sau ®ã lÊy sè liÖu trªn
c¸c sæ nhËt ký ®Ó ghi sæ c¸i theo tõng nghiÖp vô ph¸t sinh.
+ H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung bao gåm c¸c lo¹i sæ chñ yÕu sau:
- Sæ nhËt ký chung, sæ nhËt ký ®Æc biÖt
- Sæ c¸i
- C¸c sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt.
+ H×nh thøc nµy thêng ¸p dông cho c¸c xÝ nghiÖp, nhµ m¸y cã quy m« võa vµ
nhá.
+ Tr×nh tù ghi sæ
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chøng tõ gèc hoÆc b¶ng
tæng
gèc:
Chøng
tõ hîp
gècchøng
hoÆc tõ
b¶ng
tæng
chøng
gèc
B¶nghîp
chÊm
c«ng,tõBTHTTTL…
Sæ nhËt ký
®Æc biÖt
Sæ nhËt ký chung
Sæ c¸i 334, 338
Sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt:
3341, 3342, 3382,
3383, 3384
B¶ng tæng hîp chi
tiÕt 334, 338
B¶ng c©n ®èi
sè ph¸t sinh
B¸o c¸o tµi chÝnh
Chó thÝch:
Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu,kiÓm tra
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
* H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký - sæ c¸i
- §Æc trng c¬ b¶n:
C¸c nghiÖp vô kinh tÕ, tµi chÝnh ph¸t sinh ®îc kÕt hîp ghi chÐp theo tr×nh tù
thêi gian vµ theo néi dung kinh tÕ trªn cïng mét quyÓn sæ kÕ to¸n tæng hîp duy
nhÊt lµ sæ nhËt ký - Sæ c¸i.
- H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký - sæ c¸i gåm c¸c lo¹i sæ kÕ to¸n sau: NhËt ký sæ
c¸i, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt.
- H×nh thøc nµy thêng ¸p dông cho c¸c xÝ nghiÖp, c¬ quan hµnh chÝnh nhiÒu
thñ tôc qu¶n lý, nhiÒu giÊy tê.
- Tr×nh tù ghi sæ:
Chøng tõ gèc hoÆc b¶ng tæng
hîp chøng tõ gèc:
B¶ng chÊm c«ng, BTHTTTL…
Sæ quü, b¸o
c¸o quü
NhËt ký-sæ c¸i
334,338
Sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt:
3341, 3342, 3382,
3383, 3384
3384
B¶ng tæng hîp chi
tiÕt:
334,338
B¸o c¸o tµi chÝnh
Chó thÝch:
Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu,kiÓm tra
* H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ
- §Æc trng c¬ b¶n: C¨n cø trùc tiÕp ®Ó ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp lµ “Chøng tõ ghi
sæ”. ViÖc ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp bao gåm:
+ Ghi theo tr×nh tù thêi gian trªn sæ d¨ng ký chøng tõ kÕ to¸n hoÆc b¶n tæng hîp
chøng tõ kÕ to¸n cïng lo¹i, cã cïng néi dung kinh tÕ. Chøng tõ ghi sæ ®îc ®¸nh
sè hiÖu liªn tôc trong tõng th¸ng hoÆc c¶ n¨m (theo sè thø tù trong sæ ®¨ng ký
chøng tõ ghi sæ) vµ cã chøng tõ gèc ®Ýnh kÌm, ph¶i ®îc kÕ to¸n trëng duyÖt tríc
khi ghi sæ kÕ to¸n.
- H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ gåm c¸c lo¹i sæ kÕ to¸n sau:
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Chøng tõ ghi sæ
+ Sæ c¸i
+ Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ
+ C¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt
- Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n:
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368