§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
Lêi nãi ®Çu
Drucker, mét nhµ kinh tÕ häc ®· nãi: “qu¶n lý kinh doanh kh«ng ph¶i lµ nhiÖm
vô thÝch øng mµ lµ mét nhiÖm vô s¸ng t¹o. Cã nghÜa lµ t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ
thay ®æi chóng khi cÇn thiÕt h¬n lµ thÝch øng víi chóng mét c¸ch ngoan ngo·n vµ thô
®éng”. Nh vËy, qu¶n lý cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Ngµy
nay, qu¶n lý võa lµ khoa häc võa lµ nghÖ thuËt, nã ®ang lµ vÊn ®Ò thu hót sù quan t©m
cña nhiÒu ngêi. Mét x· héi ®îc cÊu t¹o nªn tõ nh÷ng gia ®×nh. Mét nÒn kinh tÕ ®îc
t¹o nªn tõ nh÷ng doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®Ó chøng
tá nÒn kinh tÕ níc ®ã m¹n. Mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ do rÊt nhiÒu
nguyªn nh©n nhng trong ®ã cã ý nghÜa quan träng lµ viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬
cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®ã phï hîp víi c¸c quy ®Þnh, quy m«
cña mçi doanh nghiÖp. GS.TS TrÇn Anh TuÊn cho r»ng: “qu¶n lý lµ nh÷ng ho¹t ®éng
cÇn thiÕt ph¶i ®îc thùc hiÖn khi con ngêi kÕt hîp víi nhau trong c¸c tæ chøc nh»m
thµnh ®¹t nh÷ng môc tiªu chung”.
Còng nh nhiÒu ngµnh kh¸c trong nÒn kinh tÕ, ngµnh may mÆc cã vai trß rÊt lín
trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. May mÆc lµ ngµnh cã tõ l©u ë ViÖt Nam vµ mÆt hµng nµy
cña chóng ta ®· cã mÆt ë rÊt nhiÒu níc trªn thÕ giíi nh NhËt, §øc, TiÖp Kh¾c vµ ®Æc
biÖt lµ thÞ trêng Mü…. Trong sù ph¸t triÓn chung cña ngµnh c«ng ty TNHH Minh TrÝ
®ang nç lùc ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ trêng. Nh»m thùc hiÖn vµ ®¹t ®îc
môc tiªu ®ã, c«ng ty ®· kh«ng ngõng c¶I tiÕn kü thuËt c«ng nghÖ ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. Nhng mét con tµu ch¹y tèt th× ph¶i cã ngêi cÇm l¸i v÷ng ch¾c. Do vËy,
bé m¸y qu¶n lý lµ vÊn ®Ò ®îc c«ng ty rÊt quan t©m. Víi thêi gian kiÕn tËp t¹i c«ng ty
TNHH Minh TrÝ em ®· nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy vµ ®a ra mét sè ý kiÕn nh»m “Hoµn
thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ë c«ng ty TNHH Minh TrÝ.”
PhÇn I
Lý luËn chung vÒ qu¶n lý vµ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n
lý trong doanh nghiÖp
I.Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n.
NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× viÖc tèi u ho¸ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ë
tÊt c¶ c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ ®èi víi tõng doanh nghiÖp cña nÒn kinh tÕ quèc d©n
cµng ®Æt ra cÊp thiÕt. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cã vai trß quan träng trong viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi. XuÊt ph¸t tõ vai trß quan träng cña bé m¸y qu¶n
lý, do ®ã bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo muèn ph¸t triÓn th× ph¶I x©y dùng vµ hoµn
thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cho phï hîp. ViÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
1
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ph¶i dùa trªn c¬ së khoa häc cña nã. V× vËy, nghiªn cøu
mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ qu¶n lý vµ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý trong nghiÖp lµ
cÇn thiÕt.
1.Mét sè kh¸i niÖm vÒ qu¶n lý vµ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý .
1.1.Qu¶n lý .
VÊn ®Ò qu¶n lý ®îc ®Ò cËp rÊt l©u trong lÞch sö. Cho ®Õn nay ®· cã rÊt nhiÒu
häc thuyÕt kh¸c nhau vÒ qu¶n lý. Cã häc thuyÕt xuÊt hiÖn tõ thêi cæ nh Aristot,
Platon; cã häc thuyÕt cña trêng ph¸i cæ ®Ión nh A. Smith, D. Ricardo; häc thuyÕt vÒ
lao ®éng cña C.Mac. Lªnin ®· tõng nãi: “khoa häc qu¶n lý lµ c«ng cô, ph¬ng tiÖn tèi
quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña c¸c níc kh«ng bÞ lÖ thuéc vµo sù kh¸c
nhau vÒ ý thøc chÝnh trÞ”. Sau nµy ®i ®«i víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, cña
lùc lîng s¶n xuÊt, chóng ta l¹i thÊy xuÊt hiÖn nh÷ng häc thuyÕt vÒ qu¶n lý trong c«ng
nghiÖp nh F.W.Taylor, Henri Fayol.
Qu¶n lý lµ mét ph¹m trï cã liªn quan mËt thiÕt ®Õn ph©n c«ng vµ hiÖp t¸c lao
®éng. C.Mac ®· coi sù xuÊt hiÖn cña qu¶n lý nh lµ mét kÕt qu¶ tÊt yÕu cña sù chuyÓn
nhiÒu lao ®éng, nhiÒu qu¸ tr×nh lao ®éng c¸ biÖt, t¶n m¹n, ®éc lËp víi nhau thµnh mét
qu¸ tr×nh lao ®éng x· héi ®îc phèi hîp l¹i. ¤ng viÕt: “bÊt cø lao ®éng x· héi hay lao
®éng chung nµo mµ tiÕn hµnh trªn quy m« kh¸ lín ®Òu yªu cÇu cã sù chØ ®¹o ®Ó ®Iòu
hoµ ho¹t ®éng c¸ nh©n. Sù chØ ®¹o ®ã ph¶I lµm chøc n¨ng chung, tøc lµ chøc n¨ng
ph¸t sinh tõ sù kh¸c nhau gi÷a sù vËn ®éng chung cña c¬ thÓ s¶n xuÊt. Víi nh÷ng vËn
®éng c¸ nh©n cña nh÷ng khÝ qu¶n ®éc lËp hîp thµnh c¬ së. Mét nh¹c sÜ ®éc tÊu th× tù
®Iòn kiÓn lÊy m×nh nhng mét dµn nh¹c th× ph¶i cã nh¹c trëng”. Nh vËy Mac ®· chØ ra
r»ng chøc n¨ng cña qu¶n lý thÓ hiÖn ë sù kÕt hîp mét c¸ch hîp lý c¸c yÕu tè c¬ b¶n
cña s¶n xuÊt, ë chç x¸c lËp mét sù ¨n khíp vÒ ho¹t ®éng gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng
riªng biÖt. Nõu chøc n¨ng nµy kh«ng ®îc thùc hiÖn th× qu¸ tr×nh hîp lý cña lao ®éng
hîp t¸c kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®îc.
C.Mac viÕt: “Mäi h×nh th¸i s¶n xuÊt ®Òu sinh ra nh÷ng quan hÖ qu¶n lý riªng
cña nã…”. Ho¹t ®éng qu¶n lý trong x· héi sÏ mang dÊu Ên cña x· héi ®ã. Nã cã mçi
quan hÖ chÆt chÏ víi chÕ ®é së h÷u vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ph¸t sinh tõ chÕ ®é x· héi
®ã.
Ngµy nay, khoa häc qu¶n lý cµng trë nªn quan träng vµ cã nhiÒu quan ®Ióm
qu¶n lý kh¸c nhau tïy thuéc vµo ®èi tîng qu¶n lý vµ ph¹m vi qu¶n lý.
-Theo lÜnh vùc s¶n xuÊt: qu¶n lý ®îc hiÓu lµ qu¸ tr×nh tÝnh to¸n, lùa chän c¸c
biÖn ph¸p ®Ó chØ huy, phèi hîp, ®Iòu hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh b»ng nh÷ng
c«ng cô qu¶n lý nh: kÕ ho¹ch ®Þnh møc, thèng kª kÕ to¸n, ph©n tÝch kinh doanh,
th«ng tin kinh tÕ … ®Ó s¶n xuÊt ®¸p øng ®îc ba yªu cÇu:
+ Yªu cÇu cña thÞ trêng vÒ sè lîng, chÊt lîng, gi¸ c¶ vµ thêi ®Ióm.
+§¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i.
+ T«n träng ph¸p luËt Nhµ níc.
- Theo lÜnh vùc kinh doanh: qu¶n lý lµ sù t¸c ®éng cã tæ chøc, cã tÝnh híng
®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý lªn ®èi tîng qu¶n lý nh»m duy tr× tÝnh tråi cña hÖ thèng, sö
dông mét c¸ch tèt nhÊt c¸c tiÒm n¨ng c¬ héi cña hÖ thèng ®ã ®Ó ®a hÖ thèng ®ã ®Õn
mét môc tiªu ®· ®Þnh trong ®Iòu kiÖn m«i trêng lu«n biÕn ®éng
X¸c ®Þnh
Chñ thÓ
qu¶n lý
Môc tiªu
qu¶n lý
§æ T hÞ§èi
Ngµn
- Líp:Q9T2
2
tîng
qu¶n
************************************************************************************************************************
lý
Thùc hiÖn
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
S¬ ®å 1:S¬ ®å qu¶n lý
Ngoµi ra, qu¶n lý cã thÓ hiÓu lµ qu¸ tr×nh phèi hîp chØ huy ho¹t ®éng s¶n xuÊt
cña c¸c kh©u, c¸c bé phËn ®¶m b¶o ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp ®Ó phôc
vô cho sù ph¸t triÓn.
Qu¶n lý cßn ®îc hiÓu lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng mét c¸ch cã hÖ thèng, cã tæ chøc
®Õn tËp thÓ nh÷ng ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp víi nhiÖm vô liªn kÕt nh÷ng
môc tiªu x¸c ®¸ng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, ®Õn ý ®å vÒ c«ng viÖc hay
ho¹t ®éng cã liªn quan vµ ®a ra quyÒn h¹n cã thÓ lµm ®îc ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc.
Theo quan ®iÓm chung nhÊt, qu¶n lý lµ sù t¸c ®éng cã tæ chøc, cã môc ®Ých ®Õn
toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n(trªn c¬ së vÜ m«) vµ doanh nghiÖp (trªn c¬ së vi m«)
b»ng mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, x· héi vµ c¸c biÖn ph¸p kh¸c ®Ó t¹o ra c¸c
biÖn ph¸p thuËn lîi nhÊt thùc hiÖn môc tiªu ®Ò ra tríc ®ã. Thùc chÊt cña qu¶n lý lµ sù
t¸c ®éng lªn hµnh vi cña mçi c¸ nh©n nhê ®ã t¹o thµnh hµnh vi chung cã søc m¹nh t¹o
lªn søc m¹nh cho c¶ hÖ thèng.
* Ph©n biÖt qu¶n lý vµ qu¶n trÞ :
Qu¶n trÞ lµ mét thuËt ng÷ võa cã nghÜa lµ qu¶n lý võa cã nghÜa lµ qu¶n trÞ nhng
chñ yÕu víi nghÜa lµ qu¶n trÞ. Cho nªn vÒ thùc chÊt cã thÓ t¹m coi qu¶n lý lµ thuËt ng÷
®îc dïng ®Ó chØ viÖc qu¶n lý hµnh chÝnh cña Nhµ níc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, cßn
qu¶n trÞ lµ thuËt ng÷ ®îc hiÓu lµ c¸c ®iÒu khiÓu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
chñ doanh nghiÖp vµ c¸c chuyªn gia qu¶n lý ®èi víi doanh nghiÖp cña m×nh.
Do ®ã qu¶n trÞ lµ sù t¸c ®éng cã tæ chøc, cã híng ®Þnh cña chñ thÓ qu¶n trÞ lªn
®èi tîng bÞ qu¶n trÞ nh»m ®¹t môc tiªu ®Æt ra trong ®iÒu kiÖn biÕn ®éng cña m«i trêng.
Chñ thÓ qu¶n trÞ
Môc tiªu
§èi tîng bÞ qu¶n trÞ
S¬ ®å 2: S¬ ®å qu¶n trÞ
Trong ®ã, chñ thÓ qu¶n trÞ cã thÓ lµ mét ngêi, nhiÒu ngêi; cßn ®èi tîng bÞ qu¶n
trÞ cã thÓ lµ ngêi hoÆc giíi v« sinh (m¸y mãc thiÕt bÞ, ®Êt ®ai…) hoÆc giíi sinh vËt.
Tõ kh¸i niÖm vÒ qu¶n lý vµ qu¶n trÞ ta thÊy gi÷a chóng cã sù gièng vµ kh¸c
nhau. Qu¶n lý lµ kh¸i niÖm ®îc hiÓu theo nghÜa réng trong ®ã bao gåm c¶ néi dung
qu¶n trÞ. Qu¶n lý lµ thuËt ng÷ ®îc dïng ®èi víi c¸c c¬ quan Nhµ níc trong viÖc qu¶n
lý x· héi, qu¶n lý kinh tÕ trong ph¹m vi c¶ níc, cßn qu¶n trÞ lµ thuËt ng÷ ®îc dïng ®èi
víi c¸c c¬ së trong ®ã cã c¸c doanh nghiÖp. V× vËy qu¶n lý vµ qu¶n trÞ cã ®iÓm chung
®Òu lµ c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ cña con ngêi ®Ó ®¹t môc tiªu ®Æt ra nhng kh¸c nhau ë
néi dung vµ quy m« cña sù t¸c ®éng.
Qua ®ã ta thÊy môc ®Ých cña qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh»m ph¸t triÓn s¶n
xuÊt c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng víi chi phÝ thÊp nhÊt vµ ®¹t hiÓu qu¶ cao nhÊt, ®ång
thêi kh«ng ngõng c¶i thiÖn lao ®éng vµ n©ng cao ®êi sèng cho mçi thµnh viªn trong
doanh nghiÖp . Suy cho cïng, qu¶n lý lµ qu¶n lý con ngêi nªn quy m« doanh nghiÖp
cµng lín th× qu¶n lý yªu cÇu cµng cao vµ thùc sù trë thµnh nh©n tè quan träng ®Ó t¨ng
n¨ng suÊt lao ®éng vµ t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
Do ®ã, qu¶n lý cÇn ph¶i cã tæ chøc vµ cã sù ph©n c«ng gi÷a c¸c bé phËn cÊu
thµnh tæ chøc ®ã.
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
3
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
1.2. Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp
Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ mét hÖ thèng c¸c bé phËn hîp thµnh gåm c¸c
phßng ban cã chøc n¨ng, cã nhiÖm vô c¬ b¶n gióp cho Gi¸m ®èc doanh nghiÖp qu¶n
lý vµ ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
®¹t môc tiªu ®Ò ra víi hiÖu qu¶ cao nhÊt.
HÖ thèng c¸c phßng ban chøc n¨ng t¹o lªn bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp. Nhng
nÕu ®Ó c¸c bé phËn nµy riªng lÎ kh«ng cã mèi liªn hÖ nµo th× sÏ v« nghÜa, kh«ng ®¸p
øng ®îc yªu cÇu nhiÖm vô cña qu¶n lý. Do vËy ph¶i ®Æt c¸c bé phËn nµy trªn mét tæ
chøc nhÊt ®Þnh, c¸c bé phËn nµy ph¶i ho¹t ®éng nhÞp nhµng ¨n khíp víi nhau.
1.3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp
C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ mét chØnh thÓ hîp thµnh cña
c¸c bé phËn kh¸c nhau, cã mèi quan hÖ h÷u c¬ vµ phôc thuéc lÉn nhau, ®îc chuyªn
m«n ho¸ cã nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh, ®îc bè trÝ theo c¸c kh©u, c¸c cÊp ®¶m
b¶o chøc n¨ng qu¶n trÞ doanh nghiÖp nh»m môc ®Ých chung ®· x¸c ®Þnh cña doanh
nghiÖp.
C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ h×nh thøc ph©n c«ng lao ®éng
trong lÜnh vùc qu¶n lý. Nã cã t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña toµn bé doanh
nghiÖp. Nã mét mÆt ph¶n ¸nh c¬ cÊu s¶n xuÊt, mÆt kh¸c t¸c ®éng tÝch cùc trë l¹i viÖc
ph¸t triÓn s¶n xuÊt .
Tãm l¹i, bé m¸y qu¶n lý cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh. Mét doanh nghiÖp cã bé m¸y qu¶n lý hîp lý sÏ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong
s¶n xuÊt. Thªm vµo ®ã mét doanh nghiÖp biÕt ph¸t huy nh©n tè con ngêi trong s¶n
xuÊt th× bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ lµm cho s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t
triÓn .
S¶n xuÊt ngµy cµng ph¸t triÓn th× møc ®é tËp trung ho¸ vµ chuyªn m«n ho¸ s¶n
xuÊt ngµy cµng cao nã ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c phßng ban vµ
ph©n xëng s¶n xuÊt ë tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nh vËy, viÖc x©y dùng vµ
hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ®îc xem nh vÊn ®Ò träng t©m cña mçi
doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ c¹nh tranh. ViÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ
chøc bé m¸y qu¶n lý ph¶i dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh vµ ph¶i ®¸p øng
nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp .
1.4. Nguyªn t¾c x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp
Mçi doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô vµ môc tiªu kh¸c nhau do ®ã
c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp ë tõng doanh nghiÖp kh¸c nhau kh«ng
nhÊt thiÕt ph¶i gièng nhau. Nã tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp ®Ó x©y
dùng c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cho phï hîp. §Ó x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc bé
m¸y qu¶n lý, doanh nghiÖp cÇn c¨n cø vµo c¸c nguyªn t¾c sau:
- C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i phï hîp c¬ chÕ qu¶n lý
doanh nghiÖp míi,
- C¬ cÊu ®ã ph¶i cã môc tiªu chiÕn lîc thèng nhÊt
- Cã chÕ ®é tr¸ch nhiÖm râ rµng, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm ph¶i t¬ng xøng
víi nhau.
- CÇn ph¶i cã sù mÒn dÎo vÒ tæ chøc.
- CÇn cã sù chØ huy tËp trung thèng nhÊt vµo mét ®Çu mèi.
- Cã ph¹m vi kiÓm so¸t h÷u hiÖu
- §¶m b¶o t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh .
1.5. Yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp
Mét c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc coi lµ tèt nÕu ®¸p øng
nh÷ng yªu cÇu sau:
-TÝnh tèi u: gi÷a c¸c kh©u, c¸c cÊp qu¶n lý ph¶i thiÕt lËp mèi quan hÖ hîp lý
:
+Sè cÊp qu¶n lý ph¶i hîp lý, kh«ng thõa kh«ng thiÕu bé phËn nµo.
+ Kh«ng chång chÐo kh«ng bá sãt.
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
4
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
+ Sè cÊp qu¶n lý Ýt nhÊt.
§¸p øng ®îc yªu cÇu nµy c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cã tÝnh n¨ng ®éng cao,
lu«n ®i s¸t phôc vô s¶n xuÊt.
-TÝnh linh ho¹t:
Trong c¬ chÕ míi hiÖn nay, khi nhu cÇu thÞ trêng lu«n biÕn ®éng nÕu doanh
nghiÖp nµo kh«ng chuyÓn m×nh kÞp ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng th× doanh nghiÖp
®ã dÔ bÞ thÊt b¹i. Do vËy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng linh ho¹t thay ®æi ®Ó
thÝch nghi víi bÊt cø t×nh huèng nµo x¶y ra trong còng nh ngoµi doanh nghiÖp . NghÜa
lµ khi nhiÖm vô cña doanh nghiÖp thay ®æi th× bé m¸y qu¶n lý cña doanh nghiÖp
còng ph¶i phï hîp víi sù thay ®æi ®ã.
- TÝnh tin cËy:
Bé m¸y nµy ph¶i ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña c¸c luång th«ng tin lu ®éng ®îc cã
tÝnh tin cËy trong qu¶n lý. §¶m b¶o thùc hiÖn nghiªm tóc chÕ ®é mét thñ trëng trong
kinh doanh.
- TÝnh kinh tÕ:
Trong c¬ chÕ míi c¸c doanh nghiÖp ho¹ch to¸n ®éc lËp vµ do vËy nÕu muèn tån
t¹i th× ®ßi hái doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p nh»m gãp
phÇn t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®ã lµ viÖc tæ chøc mét bé m¸y sao
cho hîp lý nhÊt. NghÜa lµ bé m¸y ®ã kh«ng qu¸ cång kÒnh so víi nhiÖm vô, tæ chøc
bé m¸y sao cho chi phÝ qu¶n lý thÊp nhÊt nhng mang l¹i hiÖu qu¶ qu¶n lý cao nhÊt.
1.6.Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn viÖc h×nh thµnh tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh
nghiÖp .
C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ mét h×nh thøc ph¸p lý cña
doanh nghiÖp. Nã liªn kÕt c¸c mÆt c«ng t¸c cña doanh nghiÖp, phèi hîp c¸c yÕu tè tæ
chøc qu¶n lý doanh nghiÖp vÒ mÆt kh«ng gian thêi gian theo mét h×nh thøc kÕt cÊu
nhÊt ®Þnh xoay quanh môc tiªu chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .Nã
chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu nh©n tè nh: m«i trêng kinh doanh vµ thÞ trêng; quy m« cña
doanh nghiÖp ®Þa bµn doanh nghiÖp; ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ; ®Æc ®iÓm chÕ t¹o
s¶n phÈm , tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt …nhng ta cã thÓ quy chóng thµnh ba nhãm
nh©n tè sau:
- Nhãm nh©n tè thuéc ®èi tîng qu¶n lý cña doanh nghiÖp, thuéc nhãm nµy bao
gåm:
+ T×nh tr¹ng vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp
+ TÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm s¶n phÈm
Nh÷ng nh©n tè trªn biÕn ®æi do ®ã ¶nh hëng ®Õn thµnh phÇn, néi dung nh÷ng
chøc n¨ng qu¶n lý vµ th«ng qua ®ã mµ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y
qu¶n lý doanh nghiÖp
- Nhãm nh©n tè thuéc lÜnh vùc qu¶n lý :
+ Quan hÖ së h÷u tån t¹i trong doanh nghiÖp
+ Møc ®é tËp trung ho¸ vµ chuyªn m«n ho¸ c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý
+Tr×nh ®é c¬ giíi ho¸, tù ®éng ho¸ trong ho¹t ®éng qu¶n lý
+ Tr×nh ®é tay nghÒ cña c¸n bé qu¶n lý, hiÖu suÊt lao ®éng cña hä.
+Quan hÖ phô thuéc gi÷a sè lîng ngêi bÞ l·nh ®¹o, kh¶ n¨ng kiÓm tra cña
ngêi l·nh ®¹o ®èi víi ho¹t ®éng cña cÊp ®íi
+ChÕ ®é chÝnh s¸ch cña doanh nghiÖp ®èi víi ®éi ngò qu¶n lý .
+KÕ ho¹ch, chñ tr¬ng, ®êng lèi ®óng nh môc ®Ých mµ doanh nghiÖp ®· ®Ò
ra vµ phÊn ®Êu ®¹t ®îc.
- Nhãm nh©n tè thuéc c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ níc
+ KÕ ho¹ch , chñ tr¬ng, ®êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ níc
+ ChÕ ®é chÝnh s¸ch ®·i ngé cña Nhµ níc ®èi víi doanh nghiÖp
+ C¸c bé luËt: LuËt doanh nghiÖp, LuËt c«ng ty, c¸c v¨n b¶n, NghÞ ®Þnh,
Th«ng t díi luËt
Trªn ®©y lµ nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng ®Õn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý trong
doanh nghiÖp. Kh«ng cã mét yÕu tè riªng lÎ nµo quyÕt ®Þnh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y
qu¶n lý mµ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý chÞu ¶nh hëng cña hµng lo¹t c¸c yÕu tè.V×
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
5
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
thÕ trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý c¸c doanh
nghiÖp cÇn quan t©m mét c¸ch toµn diÖn ®Õn c¸c nh©n tè ¶nh hëng nh»m ®¹t hiÓu
qu¶ cao nhÊt trong s¶n xuÊt kinh doanh .
2. Mét sè m« h×nh vÒ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp
Qu¶n lý cã vai trß rÊt lín trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Mçi doanh nghiÖp
kh¸c nhau l¹i cã c¸ch thøc qu¶n lý kh¸c nhau do vËy mµ h×nh thµnh nªn c¸c m« h×nh
x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp kh¸c nhau. Lý thuyÕt vµ thùc
tÕ qu¶n lý doanh nghiÖp ®· h×nh thµnh nhiÒu kiÓu tæ chøc trong doanh nghiÖp. Mçi
hÖ thèng tæ chøc doanh nghiÖp lµ mét c¸ch ph©n chia c¸c cÊp qu¶n lý mµ ë ®ã c¸c bé
phËn trong doanh nghiÖp liªn kÕt víi nhau theo quan ®iÓm ph©n quyÒn ra mÖnh lÖnh.
2.1 C¬ cÊu trùc tuyÕn (c¬ cÊu ®êng th¼ng)
*Nguyªn lý x©y dùng c¬ cÊu :
- Mçi cÊp díi chØ cã mét thñ trëng cÊp trªn trùc tiÕp,
- Mèi quan hÖ trong c¬ cÊu tæ chøc lµ ®îc thiÕt lËp chñ yÕu theo chiÒu däc
- C«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh theo tuyÕn
* S¬ ®å:
Ngêi thùc hiÖn
Ngêi thùc hiÖn
S¬ ®å 1 : S¬ ®å c¬ cÊu trùc tuyÕn
*§Æc ®iÓm :
Mét ngêi l·nh ®¹o thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c chøc n¨ng qu¶n trÞ, mäi vÊn ®Ò ®îc gi¶i
quyÕt theo ®êng th¼ng
- ¦u ®iÓm :
+ MÖnh lÖnh ®îc thi hµnh nhanh.
+ DÔ thùc hiÖn chÕ ®é mét thñ trëng
+ Mçi cÊp díi chØ cã mét cÊp trªn trùc tiÕp
- Nhîc ®iÓm:
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
6
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
+ Ngêi qu¶n trÞ sÏ rÊt bËn rén vµ ®ßi hái ph¶i cã hiÓu biÕt toµn diÖn.
+ Kh«ng tËn dông ®îc c¸c chuyªn gia gióp viÖc.
C¬ cÊu nµy ®îc ¸p dông phæ biÕn ë cuèi thÕ kû XIX vµ ®îc ¸p dông chñ yÕu ë
c¸c doanh nghiÖp cã quy m« s¶n xuÊt kh«ng phøc t¹p vµ tÝnh chÊt cña s¶n xuÊt lµ ®¬n
gi¶n.
Ngµy nay, kiÓu tæ chøc nµy vÉn ®îc ¸p dông ë nh÷ng ®¬n vÞ cã quy m« nhá, ë
nh÷ng cÊp qu¶n lý thÊp: Ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt. Khi quy m« vµ ph¹m vi c¸c vÊn
®Ò chuyªn m«n t¨ng lªn, c¬ cÊu nµy kh«ng thÝch hîp vµ ®ßi hái mét gi¶i ph¸p kh¸c.
2.2 C¬ cÊu chøc n¨ng ( Song trïng l·nh ®¹o )
* Nguyªn lý x©y dùng c¬ cÊu: C¬ cÊu nµy ®îc Frederiew. Teylor lÇn ®Çu tiªn ®Ò
xíng vµ ¸p dông trong chÕ ®é ®èc c«ng chøc n¨ng . ViÖc qu¶n lý ®îc thùc hiÖn theo
chøc n¨ng, mçi cÊp cã nhiÒu cÊp trªn trùc tiÕp cña m×nh
*S¬ ®å :
S¬®å:2 C¬ cÊu chøc n¨ng
*§Æc ®iÓm: Trong ph¹m vi toµn doanh nghiÖp, ngêi l·nh ®¹o tuyÕn trªn lÉn ngêi
l·nh ®¹o tuyÕn chøc n¨ng ®Òu cã quyÒn ra quyÕt ®Þnh vÒ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan
®Õn chuyªn m«n cña hä cho c¸c ph©n xëng tæ ®éi s¶n xuÊt: NhiÖm vô qu¶n lý
trong c¬ cÊu nµy ®îc ph©n chia trong c¸c ®¬n vÞ riªng biÖt ®Ó cïng tham gia qu¶n
lý. Mçi ®¬n vÞ ®îc chuyªn m«n ho¸ thùc hiÖn chøc n¨ng vµ h×nh thµnh nh÷ng ngêi
l·nh ®¹o chøc n¨ng .
- ¦u ®iÓm :
+ TËn dông ®îc c¸c chuyªn gia vµo c«ng t¸c l·nh ®¹o.
+ Gi¶m g¸nh nÆng cho ngêi l·nh ®¹o chung.
- Nhîc ®iÓm :
+ Mét cÊp díi cã nhiÒu cÊp trªn.
+ Vi ph¹m chÕ ®é mét thñ trëng.
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
7
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
2.3 C¬ cÊu trùc tiÕp chøc n¨ng
*§iÒu kiÖn ¸p dông : M«i trêng ph¶i æn ®Þnh mäi vÊn ®Ò thuéc vÒ thñ trëng
®¬n vÞ, tuy nhiªn cã sù gióp ®ì cña c¸c l·nh ®¹o chøc n¨ng, c¸c chuyªn gia. Tõ ®ã
cïng dù th¶o ra c¸c quyÕt ®Þnh cho c¸c vÊn ®Ò phøc t¹p ®Ó ®a xuèng cho ngêi thùc
hiÖn vµ ngêi thùc hiÖn chØ nhËn mÖnh lÖnh cña ngêi l·nh ®¹o doanh
* S¬ ®å:
S¬ ®å 3: C¬ cÊu trùc tuyÕn chøc n¨ng
* §Æc ®iÓm :
+ L·nh ®¹o c¸c phßng chøc n¨ng lµm nhiÖm vô tham mu, góp viÖc, theo
dâi, ®Ò xuÊt, kiÓm tra, t vÊn cho thñ trëng nhng kh«ng cã quyÒn ra qyÕt ®Þnh cho
c¸c bé phËn , ®¬n vÞ s¶n xuÊt.
+ ý kiÕn cña l·nh ®¹o c¸c phßng chøc n¨ng ®èi víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt
chØ cã tÝnh chÊt t vÊn vÒ mÆt nghiÖp vô, c¸c ®¬n vÞ nhËn mÖnh lÖnh trùc tiÕp tõ thñ
trëng ®¬n vÞ, quyÒn quyÕt ®Þnh thuéc vÒ thñ trëng ®¬n vÞ sau khi ®· tham kh¶o ý
kiÕn c¸c phßng chøc n¨ng.
- ¦u ®iÓm:
+ Thùc hiÖn ®îc chÕ ®é mét thñ trëng.
+ TËn dông ®îc c¸c chuyªn gia
+ Kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm cña c¬ cÊu trùc tiÕp vµ c¬ cÊu chøc n¨ng
nÕu ®Ó riªng
- Nhîc ®iÓm:
+ Sè lîng ngêi tham mu cho gi¸m ®èc sÏ nhiÒu, g©y l·ng phÝ nÕu c¸c
phßng kh«ng ®îc tæ chøc hîp lý.
+ Ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng m©u thuÉn rÊt tr¸i ngîc nhau cña c¸c bé phËn
chøc n¨ng nªn ph¶i häp nhiÒu.Tuy vËy, do c¬ cÊu nµy cã qu¸ nhiÒu u ®iÓm nªn nã ®îc
¸p dông trong c¬ chÕ hiÖn nay.
2.4. C¬ cÊu trùc tuyÕn – tham mu ( c¬ cÊu ph©n nh¸nh )
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
8
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
*S¬ ®å
Gi¸m ®èc doanh nghiÖp
S¬ ®å 4 : C¬ cÊu trùc tuyÕn – tham m u
* §Æc ®iÓm :
§©y lµ c¬ cÊu cã thªm bé phËn tham mu gióp viÖc. C¬ quan tham mu cã
thÓ lµ mét hoÆc mét nhãm chuyªn gia hoÆc c¸n bé trî lý. C¬ quan tham mu cã
nhiÖm vô ®a ra ý kiÕn gãp ý dù th¶o quyÕt ®Þnh cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp.
- ¦u ®iÓm :
+ C¬ cÊu nµy thuËn lîi vµ rÊt dÔ thùc hiÖn yªu cÇu cña mét chÕ ®é thñ
trëng.
+ Bíc ®Çu ®· biÕt khai th¸c tiÒm n¨ng cña c¬ quan tham mu.
- Nhîc ®iÓm:
§Ó ®a ra mét quyÕt ®Þnh ngêi l·nh ®¹o mÊt nhiÒu thêi gian lµm viÖc víi
tham mu, dÔ t×nh tr¹ng dÉn tíi tèc ®é ra quyÕt ®Þnh chËm, nhiÒu lóc cã thÓ mÊt ®i c¬
héi trong kinh doanh.
2.4 C¬ cÊu tæ chøc kiÓm ma trËn.
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
9
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
S¬ ®å 5 : C¬ cÊu tæ chøc kiÓu ma trËn
F : C¸c phßng chøc n¨ng
O : c¸c s¶n phÈm, dù ¸n, c¸c c«ng tr×nh.
* §Æc ®iÓm : Khi thùc hiÖn mét dù ¸n sÏ cö ra mét chñ nhiÖm dù ¸n, cac
phßng chøc n¨ng cö ra mét c¸n bé t¬ng øng. Khi dù ¸n kÕt thóc ngêi nµo trë vÒ
c«ng viÖc cña ngêi ®ã.
- ¦u ®iÓm:
+ C¬ cÊu nµy cã tÝnh n¨ng ®éng cao dÔ di chuyÓn c¸c c¸n bé cã n¨ng lùc ®Ó
thùc hiÖn c¸c dù ¸n kh¸c nhau
+ Sö dông c¸n bé cã hiÖu qu¶, tËn dông ®îc c¸n bé cã chuªn m«n cao, gi¶m
cång kÒnh cho bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp.
- Nhîc ®iÓm :
+ Hay x¶y ra m« thuÉn gi÷a ngêi l·nh ®¹o dù ¸n vµ ngêi l·nh ®¹o chøc
n¨ng, do ®ã ph¶i cã tinh thÇn hîp t¸c cao.
+ C¬ cÊu nµy thêng chØ ¸p dông ®èi víi c¸c môc tiªu ng¾n h¹n vµ trung h¹n
2.5 C¬ cÊu khung:
- ChØ duy tr× mét sè c¸n bé cho nh÷ng bé phËn nßng cèt, khi nµo cÇn thi
tuyÓn thªm ngêi theo hîp ®ång, khi hÕt viÖc th× ngêi t¹m tuyÓn bÞ ph©n
t¸n.
- ChØ ¸p dông ë nh÷ng doanh nghiÖp mµ c«ng viÖc mang tÝnh thêi vô hoÆc
tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng th¾ng thÇu.
2.6 NÕu theo quy m« th× c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp cã
hai lo¹i:
2.6.1 C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp cã quy m«
võa vµ lín ;
M« h×nh nµy thêng ®îc cÊu t¹o bëi : 1 gi¸m ®èc, 2 phã gi¸m ®èc, 7 phßng ban
chøc n¨ng, vµ c¸c phßng ban cã nhiÖm vô:
- Phßng kinh doanh : §¶m nhËn c¸c kh©u cã liªn quan ®Õn thÞ trêng vËt t ,
xuÊt nhËp khÈu, tiªu thô s¶n phÈm.
- Phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt: V¹ch ra kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, ®Þnh møc lao ®éng
qu¶n lý s¶n xuÊt, lîng s¶n phÈm, c«ng nghÖ kiÓm tra phôc vô s¶n xuÊt
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
10
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
- Phßng kÕ ho¹ch tµi chÝnh: Phô tr¸ch m¹ng tµi chÝnh, thèng kª , h¹ch to¸n
kÕ to¸n, kiÓm kª tµi s¶n, kiÓm tra tiÒn l¬ng.
- Phßng néi chÝnh: TuyÓn dông,sa th¶i, qu¶n lý nh©n viªn, b¶o vÖ doanh
nghiÖp, lo hµnh chÝnh, ®êi sèng , y tÕ.
- C¸c phßng chøc n¨ng kh¸c: ChuÈn bÞ c¸c quyÕt ®Þnh theo yªu cÇu ®îc
giao. Theo dâi, híng dÉn c¸c ph©n xëng, c¸c bé phËn s¶n xuÊt.
S¬ ®å 7.1 : C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ lín
2.6.2 M« h×nh qu¶n lý bé m¸y cã quy m« nhá.
*ë ViÖt Nam, do chñ tr¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn cña
§¶ng nªn hiÖn nay chóng ta cã nhiÒu lo¹i h×nh doanh nghiÖp : doanh nghiÖp Nhµ níc,
doanh nghiÖp liªn doanh, c«ng ty cæ phÇn, ®Æc biÖt cã rÊt nhiÒu c«ng ty TNHH. §©y
lµ h×nh thøc kh¸ phæ biÕn, c¬ cÊu thêng cã: 1. Gi¸m ®èc, 1.P.Gi¸m ®èc
2.9 C¬ cÊu kh¸c.
2.9.1 C¬ cÊu chinh thøc: C¬ cÊu nµy g¾n liÒn v¬i vai trß, nhiÖm vô
híng ®Ých trong mét doanh nghiÖp ®îc tæ chøc mét c¸ch chÝnh thøc.
2.9.2 C¬ cÊu phi chÝnh thøc:
Thùc chÊt lµ nh÷ng giao tiÕp c¸ nh©n trong qu¸ tr×nh thùc thi nhiÖm vô t¹i n¬i
lµm viÖc. Qua ®ã h×nh thµnh nªn c¸c nhãm, tæ kh«ng chÝnh thøc n»m ngoµi c¬ cÊu
chÝnh thøc ®· ®îc phª chuÈn cña doanh nghiÖp. C¬ cÊu nµy cã vai trß lín trong thùc
tiÔn qu¶n lý, nã kh«ng ®Þnh h×nh vµ kh«ng thay ®æi, lu«n tån t¹i song song víi c¬ cÊu
chÝnh thøc. Nã t¸c ®éng nhÊt ®Þnh vµ ®¸ng kÓ ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Sù
tån t¹i kh¸ch quan cña c¬ cÊu nµy lµ dÊu hiÖu chØ ra nh÷ng chç yÕu vµ tr×nh ®é cha
hoµn thiÖn cña c¬ cÊu chÝnh thøc. Nªn nã ®ßi hái ngêi l·nh ®¹o ph¶i cã nghÖ thuËt
qu¶n lý vµ ph¶i thêng xuyªn nghiªn cøu c¬ cÊu nµy, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¬ cÊu
nµy v× môc tiªu qu¶n lý chung cña doanh nghiÖp?
* C¸c mèi liªn hÖ trong c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp.
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
11
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
- Liªn hÖ trùc thuéc: Lµ mèi liªn hÖ gi÷a cÊp trªn vµ cÊp díi, liªn hÖ cã tÝnh chÊt
chØ ®¹o, mÖnh lÖnh
- Liªn hÖ tham mu phèi hîp: Lµ mèi liªn hÖ gi÷a c¸c bé phËn chøc n¨ng víi
nhau hoÆc gi÷a c¸c bé phËn chøc n¨ng cÊp trªn víi nh©n viªn chøc n¨ng cÊp díi.
- Liªn hÖ t vÊn: Lµ mèi liªn hÖ gi÷a héi ®ång c¸c chuyªn gia víi thñ trëng, c¸c
héi ®ång, c¸c chuyªn gia lµm nhiÖm vô t vÊn.
II. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña bé m¸y qu¶n lý doanh
nghiÖp.
1. ThiÕt kÕ qu¶n lý bé m¸y cña doanh nghiÖp.
ViÖc x©y dùng mét c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý hîp lý lµ mét viÖc lµm
quan träng cña qu¶n trÞ, nã gióp cho viÖc qu¶n lý cã hiÖu qu¶. Mét doanh nghiÖp
muèn tån t¹i vµ ph¸t trتn th× doanh nghiÖp ®ã ph¶i thiÕt kÕ ®îc bé m¸y sao cho
chi phÝ thÊp nhÊt mµ ®¹t hiÖu qu¶ qu¶n lý cao nhÊt. Muèn vËy, viÖc thiÕt kÕ bé
m¸y qu¶n lý cña doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu sau:
- Ph¶i ®¶m b¶o hoµn thµnh nh÷ng nhiÖm vô cña doanh nghiÖp, thùc hiÖn ®Çy ®ñ,
toµn diÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý.
- Ph¶i ®¶m b¶o thùc hiÖn nghiªm tóc chÕ ®é 1 thñ trëng, chÕ ®é tr¸ch nhiÖm c¸
nh©n trªn c¬ së ®¶m b¶o vµ ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña t¹p thÓ lao ®éng trong
doanh nghiÖp.
- Ph¶i phï hîp víi quy m« s¶n xuÊt thÝch øng víi ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt.
- Ph¶i ®¶m b¶o tÝnh gän nhÑ vµ cã hiÖu lù
Nh vËy, thiÕt kÕ bé m¸y hîp lý sÏ t¹o ®éng lùc thóc ®Èy doanh nghiÖp ph¸t
triÓn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc cña th«ng tin. Doanh nghiÖp ph¸t triÓn ®ã lµ môc
tiªu chung. Mµ th«ng tin lµ yÕu tè rÊt quan träng trong ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp. Bëi thùc chÊt cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ viÖc ban hµnh c¸c
quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ. Cho nªn ®é chÝnh x¸c cña th«ng tin cã ý nghÜa rÊt lín tíi ho¹t
®éng qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp. Do vËy tæ chøc hÖ thèng th«ng tin trong doanh
nghiÖp nãi chung vµ tæ chøc bé m¸y doanh nghiÖp nãi riªng lµ mét néi dung quan
träng. Muèn thiÕt kÕ x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc vµ ®¶m b¶o th«ng tin qu¶n lý ®îc
liªn tôc th× cÇn ph¶i cã nh÷ng ph¬ng ph¸p h×nh thµnh c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý
* Nh÷ng ph¬ng ph¸p h×nh thµnh c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý
§Ó hoµn thiÖn mét c¬ cÊu tæ chøc cña mét doanh nghiÖp còng nh viÖc xo¸ bá
hoÆc sña ®æi mét c¬ cÊu tæ chøc nµo ®ã buéc nhµ qu¶n lý ph¶o dùa trªn c¬ së khoa
häc, cô thÓ ph¶i n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ c¸c kiÓu c¬ cÊu qu¶n lý vµ x¸c ®Þnh ®îc
nhiÖm vô cña c¸c bé phËn. Qua lý luËn vµ thùc tiÔn hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý
®Õn nay®· h×nh thµnh lªn mét sè ph¬ng ph¸p sau:
1.1 Ph¬ng ph¸p t¬ng tù :
- §©y lµ ph¬ng ph¸p míi dùa vµo viÖc thõa kÕ kinh nghiÖm thµnh c«ng,vµ g¹t bá
nh÷ng yÕu tè bÊt hîp lý cña c¸c c¬ cÊu tæ chøc cã s½n. Nh÷ng c¬ cÊu tæ chøc
tríc ®©y cã nh÷ng yÕu tè t¬ng tù víi c¬ cÊu tæ chøc s¾p h×nh thµnh.
- ¦u ®iÓm:
+ Qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¬ cÊu nhanh.
+ Chi phÝ ®Ó thiÕt kÕ c¬ cÊu Ýt .
+ Thõa kÕ cã ph©n tÝch nh÷ng kinh nghiÖm quÝ b¸u.
- Nhîc ®iÓm:
- ThiÕu ph©n tÝch nh÷ng ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý s¾p ho¹t
®éng lµ nh÷ng khuynh híng cÇn ng¨n ngõa.
1.2 Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch theo yÕu tè:
- §©y lµ ph¬ng ph¸p khoa häc ®îc øng dông trong mäi cÊp, mäi ®èi tîng qu¶n
lý. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc chia lµm 3 giai ®o¹n.
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
12
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
S¬ ®å:trang bªn
Cã 2 trêng hîp x¶y ra:
TH1: X©y dùng c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý mèi ph¶i ®îc tiÕn hµnh tuÇn tù qua 3 bíc:
- Bíc 1: Dùa vµo nh÷ng tµi liÖu ban ®Çu, nh÷ng v¨n b¶n híng dÉn cña c¬ quan qu¶n lý
vÜ m«, nh÷ng qui ®Þnh cã tÝnh chÊt luËt ph¸p ®Ó x©y dùng c¬ cÊu të chøc bé m¸y qu¶n
lý tæng qu¸t vµ x¸c ®Þnh nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n nhÊt cña c¬ cÊu nµy. KÕt qu¶ thùc hiÖn
ë giai ®o¹n mét: X©y dùng môc tiªu cña tæ chøc:
+X©y dùng c¸c ph©n hÖ chøc n¨ng.
+Ph©n cÊp nhiÖm vô quyÒn h¹n cho tõng cÊp qu¶n lý
+X¸c lËp mèi quan hÖ c¬ b¶n gi÷a c¸c bé phËn
- Bíc 2:
+X¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.
+C¸c bé phËn cña c¬ cÊu tæ chøc.
+LËp mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn.
Néi dung c¬ b¶n cña bíc nµy ®îc thÓ hiÖn ë viÖc x©y dùng ph©n hÖ trùc
tuyÕn - chøc n¨ng vµ ch¬ng tr×nh môc tiªu c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn, c¸c
bé phËn cña c¬ cÊu lµ sù cÇn thiÕt chuyªn m«n ho¸ ho¹t ®éng qu¶n lý sù ph©n cÊp
vµ ph©n chia hîp lý c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸n bé qu¶n lý. §iÒu
quan träng nhÊt lµ tËp hîp vµ ph©n tÝch c¸c dÊu hiÖu ¶nh hëng ®Õn c¬ cÊu tæ chøc
qu¶n lý.
- Bíc 3:
Ph©n phèi vµ cô thÓ ho¸ c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô quyÒn h¹n, quyÕt ®Þnh sè lîng c¸n bé c«ng nh©n viªn cho tõng bé phËn trong c¬ c¸u tæ chøc qu¶n lý. Tõ ®ã
x©y dùng ®iÒu lÖ, quy t¾c lµm viÖc nh»m ®¶m b¶o c¬ chÕ tæ chøc qu¶n lý ®¹t hiÖu
qu¶ cao.
TH2: §èi víi viÖc hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ®ang ho¹t ®éng: Ph¶i nghiªn
cøu kü lìng c¬ cÊu hiÖn t¹i vµ tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ ho¹t ®oäng cña nã theo nh÷ng
c¨n cø nhÊt ®Þnh. Néi dung gåm :
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
13
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
- Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®· quy ®Þnh cho tõng bé phËn, tõng
nh©n viªn cña bé m¸y.
- Ph©n tÝch khèi lîng c«ng t¸c thùc tÕ cña mâi bé phËn, mçi ngêi , tõ ®ã ph¸t
hiÖn kh©u yÕu trong viÖc ph©n bæ khèi lîng c«ng viÖc.
- Ph©n tÝch t×nh h×nh ph©n ®Þnh chøc n¨ng kÕt qu¶ viÖc thùc hiÖn chÕ ®é tr¸ch
nhiÖm c¸ nh©n, mèi quan hÖ ngang – däc trong c¬ cÊu.
- Ph©n tÝch t×nh h×nh t¨ng, gi¶m sè lîng vµ tû lÖ c¸n bé nh©n viªn gi¸n tiÕp so víi
c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
2. Tæ chøc lao ®éng qu¶n lý.
C¸c doanh nghiÖp muèn ph¸t triÓn cÇn ph¶i qu¸n triÖt vµ thùc hiÖn ®êng lèi
chÝnh s¸ch chÕ ®é cña §¶ng vµ nhµ níc, cña cÊp trªn vÒ tæ chøc lao ®éng qu¶n lý. §éi
ngò nh÷ng ngêi lao ®éng qu¶n lý lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña doanh
nghiÖp. Muèn cã mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý tèt th× doanh nghiÖp ph¶i:
2.1. Lùa chän c¸n bé qu¶n lý:
§©y lµ c«ng viÖc nh»m hoµn thiÖn tæ chøc qu¶n lý doanh nghiÖp.Mçi doanh
nghiÖp cã mét bé m¸y tæ chøc riªng, do vËy viÖc lùa chän c¸n bé qu¶n lý ph¶i phï
hîp víi tr×nh ®é cña ngêi qu¶n lý, ®ång thêi ph¶i thÝch hîp ®èi víi c¬ cÊu t¹o ®iiªï
kiÖn cho ngêi qu¶n lý ph¸t huy ®îc tÝnh tù chñ, tÝnh n¨ng ®éng, ®ång thêi t¹o ®iiªï
kiÖn thuËn lîi cho bé m¸y ho¹t ®éng linh ho¹t cã hiÖu qu¶. §Ó ®¶m b¶o cho viÖc lùa
chän c¸n bé qu¶n lý, doanh nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng chøc danh vµ tiªu chuÈn c¸n
bé gióp cho viÖc qu¶n lý vµ lùa chän c¸n bé ®îc thuËn lîi.
2.2. TuyÓn dông.
Nh©n lùc ®îc coi lµ yÕu tè ®Çu vµo cña qu¶ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nã lµ
yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó viÖc tuyÓn dông ®¶m
b¶o tÝnh hiÖu qu¶ th× ph¶i tuyÓn ®óng ngêi vµo c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng cña
ngêi lao ®éng.
2.3. C«ng t¸c
Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña c«ng nghÖ th«ng tin, khoa häc kü thuËt
cho nªn ®Ó doanh nghiÖp kh«ng bÞ tôt hËu th× ph¶i ¸p dông nh÷ng thµnh tùu cña khoa
häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt còng nh qu¶n lý. §Ó lµm ®îc viÖc ®ã th× c¸n bé qu¶n lý
ph¶i lµ ngêi hiÓu biÕt vÒ chuyªn m«n vµ øng dông kÞp thêi sù thay ®æi cña khoa häc
kü thuËt vµo qu¶n lý. Do vËy, c¸n bé qu¶n lý ph¶i ®îc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o laÞ mét c¸ch
thêng xuyªn. §Ó c«ng t¸c ®µo t¹o cã hiÖu qu¶ ph¶i chó ý ®Õn viÖc ph©n lo¹i c¸n bé
qu¶n lý ®Ó x©y dùng néi dung, nhu cÇu cÇn ®µo t¹o tr¸nh t×nh tr¹ng ®µo t¹o trµn lan
mÊt nhiÒu thêi gian vµ kinh phÝ mµ vÉn kh«ng cã hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã c¸c doanh
nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p ®µo t¹o: Ng¾n h¹n, dµi h¹n, ®µo t¹o t¹i chç hay göi
®i häc nh»m phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp.
ViÖc n©ng cao chuyªn m«n, nghiÖp vô lµ c«ng t¸c quan träng ë c¸c doanh nghiÖp
cho c¸c thµnh viªn trong bé m¸y qu¶n lý. §ay kh«ng chØ lµ c«ng viÖc chung c¶u
doanh nghiÖp mµ tù b¶n th©n mçi c¸n bé qu¶n lý ph¶i thÊy râ ®îc sù cÇn thiÕt vµ
kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é, tù häc hái vµ nç lùc v¬n lªn. Muèn lµm ®îc viÖc ®ã
th× doanh nghiÖp ph¶i kÝch lÖ b»ng viÖc t¨ng l¬ng, tiÒn thëng, th¨ng chøc cho nh÷ng
ngêi cã tr×nh ®é vµ lµm viÖc cã hiÖu qu¶. Lµm ®îc nh vËy doanh nghiÖp sÏ ho¹t ®éng
tèt h¬n.
III.Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc
bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp.
Nh×n l¹i chÆng ®êng ®æi míi cña níc ta suèt tõ n¨m 1986, cho dï chóng ta gÆp
kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n nhng chóng ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ ®¸ng kÓ.
NÒn kinh tÕ ®· tõng bíc kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng suy tho¸i, l¹m ph¸t ®îc ®Èy lïi vµ
kiÒm chÕ ë møc mét con sè, ®êi sèng cña nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn. Cã ®îc kÕt qu¶ ®ã,
tríc hÕt lµ do ®êng lèi ®óng ®¾n cña §¶ng, sù lç lùc c¶u mäi thµnh phÇn kinh tÕ, sù cè
g¾ng v¬n lªn kh«ng ngõng cña c¸c doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn héi nhËp,
nÕu mçi doanh nghiÖp kh«ng biÕt tù hoµn thiÖn vµ tù ®æi míi mÞnh ®Ó ®¹t môc tiªu
hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp ®ã kh«ng thÓ tån t¹i. Trong ®ã ta kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
14
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
nh÷ng thµnh c«ng trong viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý
doanh nghiÖp hîp lý. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cã vai trß v« cïng quan träng
trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi. BÊt kú doanh nghiÖp nµo muèn cã
hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao, mäi ho¹t ®éng ph¶i ®îc th«ng suèt ®ång bé, thèng nhÊt th× vÊn
®Ò quan t©m tríc hÕt lµ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp. Bëi bé m¸y
qu¶n lý doanh nghiÖp lµ n¬-i ®Ò ra nh÷ng chñ tr¬ng, chiÕn lîc, s¸ch lîc vµ c¸c kÕ
ho¹ch ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. V× thÕ mét doanh nghiÖp cã c¬ cÊu tæ chøc bé
m¸y qu¶n lý hîp lý sÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn. Ngîc l¹i nÕu c¬ cÊu tæ
chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp mµ cøng nh¾c, kh«ng phï hîp th× hiÖu qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh sÏ kÐm.
Nh vËy, c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña doanh nghiÖp gi÷ mét vÞ trÝ then
chèt. NÕu thiÕu mét c¬ cÊu tæ chøc hîp lý sÏ g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý.
Theo ®iÒu tra míi ®©y, giíi cã thÈm quyÒn trong lÜnh vùc kinh doanh rót ra kÕt luËn:
kho¶ng 75% - 80% c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n phøc t¹p trong c«ng t¸c qu¶n lý ph¶i gi¶i
quyÕt b¾t nguån tõ nh÷ng nhîc ®iÓm cña c«ng t¸c tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ nh÷ng
phÝ ph¹m ®¸ng lo ng¹i, nhÊt lµ nh÷ng phÝ ph¹m vÒ tinh thÇn vµ n¨ng lùc cña nh©n viªn
do tæ chøc kÐm cái mµ ra, phÇn lín nh÷ng khuyÕt ®iÓm m¾c ph¶i trong mét tæ chøc
do ngêi ta coi thêng nh÷ng quy luËt cña tæ chøc.
Thùc tÕ ph¸t triÓn cña ®Êt níc trong nh÷ng n¨m gÇn ®ay khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ
qu¶n lý cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp lµm ¨n ph¸t ®¹t. §ã cã thÓ kÓ ®Õn c«ng ty cao su
Sao Vµng, c«ng ty giÇy Thîng §×nh…nguyªn do cña sù thµnh c«ng ®ã cã nhiÒu nh
viÖc m¹nh d¹n ¸p dông nh÷ng tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt vµ qu¶n lý
nh»m t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm míi chÊt lîng tèt…trong ®ã ®Æc biÖt lµ do doanh nghiÖp
®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn trong c«ng t¸c qu¶n lý, trong viÖc hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc
bé m¸y qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
Nhng bªn c¹ng ®ã còng cã nhiÒu doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶, cßn duy tr×
lèi qu¶n lý theo ph¬png thøc cò. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i nhanh
châng chuyÓn biÕn tríc c¬n lèc héi nhËp nh»m ph¸t huy nh÷ng u thÕ cña doanh
nghiÖp ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ. Muèn lµm ®îc viÖc ®ã, trong thêi gian tíi c¸c
doanh nghiÖp cÇn ph¶i hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ båi dìng n©ng
cao tr×nh ®é c¸n bé qu¶n lý lµm cho bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ vµ v÷ng m¹nh h¬n. Tuy
bíc ®æi míi vµ hoµn thiÖn nµy ®ang lµ vÊn ®Ò ®îc ®Æt ra ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh
nghiÖp ViÖt Nam nhng nã ph¶i ®îc thùc hiÖn thËn träng theo hìng võa lµm võa r¸t
kinh nghiÖm ®Ó c«ng t¸c qu¶n lý cã tÝnh kh¶ thi cao nhÊt.
* Ph¬ng híng hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp:
- Bè trÝ, s¾p xÕp l¹i bé m¸y.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ph¶i lu«n ®îc hoµn
thiÖn theo híng ngµy cµng thÝch hîp víi môc tiªu vµ nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh.
C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ph¶i ®¶m b¶o mèi quan hÖ hîp lý gi÷a sè lîng, sè
kh©u qu¶n lý Ýt nhÊt, gän nhÑ nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt. Bè trÝ c¸n bé nh©n viªn qu¶n lý hîp
lý vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô nh»m ®¶m b¶o bé m¸y qu¶n lý tinh gi¶n, cã hiÖu lùc.
- X©y dùng tiªu chuÈn nghiÖp vô cho c¸n bé qu¶n lý.
ViÖc lµm nµy dùa trªn tiªu chuÈn nghiÖp vô cña Nhµ níc ®ång thêi kÕt hîp víi
chñ tr¬ng, ph¬ng ph¸p x©y dùng vµ ph¸t triÓn ngµnh trªn c¬ së ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng
®éi ngò c¸n bé qu¶n lý. Lªnin ®· tõng nãi, tiªu chuÈn cña ngêi c¸n bé qu¶n lý ph¶i lµ:
nh÷ng ngêi thùc sù cã tµi tæ chøc, cã ãc s¸ng suèt, cã b¶n lÜnh th¸o v¸t trong thùc
tiÔn, võa trung thµnh víi chñ nghÜa x· héi l¹i cã tr×nh ®é vµ n¨ng lùc tæ chøc qu¶n lý
cã t c¸ch ®¹o ®øc tèt.
- Båi dìng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý doanh nghiÖp.
Con ngêi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn c¶u c¸c doanh nghiÖp. Cho nªn ®µo
t¹o cÊn bé qu¶n lý lµ mét ho¹t ®äng nh»m kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é lý luËn
còng nh thùc tiÔn, t¹o ra mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý cã kh¶ n¨ng ®¶m nhËn c¸c chøc
vô qu¶n lý doanh nghiÖp. ChÝnh v× ý nghÜa quan träng cña nh©n tè con ngêi trong sù
ph¸t triÓn chung cña ®Êt níc, mµ t¹i c¸c ®Ëi håi §¶ng, §¶ng ta lu«n nhÊn m¹nh viÖc
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
15
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
ph¸t triÓn nh©n tè con ngêi vµ t¹i ®¹i héi §¶ng 9, §¶ng ta l¹i mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh
môc tiªu cña chóng ta: “N©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc vµ båi dìng nh©n tµi.”
- Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc.
Cæ phÇn ho¸doanh nghiÖp Nhµ níc lµ mét biÖn ph¸p chuyÒn doanh nghiÖp tõ
së h÷u Nhµ níc sang h×nh thøc së h÷u nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã tån t¹i mét phÇn së
h÷u Nhµ níc. §©y cã thÓ ®îc c«i lµ mét gi¶i ph¸p quan träng gãp phÇn cñng cè, ph¸t
triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña kinh tÕ quèc doanh. Theo nghÞ quyÕt cña §¹i héi §¶ng
9 ®Õn n¨m 2005 chóng ta sÏ hoµn thµnh viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc.
PhÇn II
Thùc tr¹ng c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ë C«ng ty TNHH
Minh TrÝ.
I/ Vµi nÐt vÒ C«ng ty TNHH Minh TrÝ.
- Tªn Doanh nghiÖp: C«ng ty TNHH Minh TrÝ
- Tªn giao dÞch quèc tÕ: Minh Tri Company Limited
- Trô së giao dÞch: LÜnh Nam – Thanh Tr× - Hµ Néi.
- §iÖn tho¹i: 048622802
- Fax: 8623602.
C«ng ty Minh TrÝ lµ doanh nghiÖp t nh©n b¾t ®Çu ®i vµo s¶n xuÊt n¨m 1995. C«ng
ty chuyªn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng may mÆc b»ng v¶i dÖt kim. S¶n phÈm cña C«ng
ty ®· cã mÆt ë c¸c thÞ trêng lín trªn thÕ giíi nh:EU, Canada, §øc, TiÖp, §µi Loan,
NhËt B¶n…®Æc biÖt lµ thÞ trêng Mü. MÆt hµng chÝnh cña C«ng ty lµ c¸c s¶n phÈm
b»ng v¶i dÖt kim: ¸o T- shirt, Polo-shirt, ¸o kho¸c ngoµi b»ng v¶i Polar Fleece, v¶i
Shepra Knit, bé thÓ thao b»ng v¶i French Terry, v¶i Tricot…
HiÖn nay, C«ng ty cã hai c¬ së s¶n xuÊt víi diÖn tÝch lín h¬n 7000m 2, hÖ thèng
trang thiÕt bÞ m¸y may thªu hiÖn ®¹i. Tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn tÝnh ®Õn thêi
®iÓm th¸ng 8-2002 kho¶ng 750 ngêi.
Trong suèt qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn, C«ng ty lu«n ®æi míi, ®Çu t trang
thiÕt bÞ may chuyªn dông hiÖn ®¹i, hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc ®Ó lu«n ®¹t møc t¨ng trëng vµ kim ng¹ch suÊt cao. C«ng ty ®îc b»ng khen cña bé th¬ng m¹i vÒ thµnh tÝch
xuÊt khÈu n¨m 1999, 2001.
Trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2002, s¶n lîng xuÊt khÈu cña C«ng ty ®¹t 769.000 s¶n
phÈm, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 3.121.000 USD, doanh thu ®¹t 7.580.523.000, møc l¬ng b×nh qu©n cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ®¹t 800.000®ång /ngêi/th¸ng.
Víi ®éi ngò c¸n bé cã n¨ng lùc, ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ, c¸n bé kü thuËt ®îc ®µo t¹o c¬ b¶n víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, hÖ thèng trang thiÕt bÞ m¸y may vµ
m¸y thªu hiÖn ®¹i C«ng ty lu«n cè g¾ng ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng, ®¹t hiÖu qu¶
kinh doanh cao nhÊt.
II/ Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y
qu¶n lý ë C«ng ty TNHH Minh TrÝ.
1. §Æc ®iÓm vÒ nhiÖm vô s¶n xuÊt vµ tÝnh chÊt s¶n phÈm.
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
16
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
May mÆc lµ mét ngµnh nghÒ ph¸t triÓn tõ l©u ë ViÖt Nam vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh
vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Cong ty TNHH Minh TrÝ lµ mét C«ng ty
may mÆc víi nhiÖm vô chÝnh lµ chuyªn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng may mÆc b»ng v¶i
dÖt kim.
HiÖn nay tríc nh÷ng nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng cña thÞ trêng, C«ng ty kh«ng
ng÷ng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ lµm phong phó s¶n phÈm cña m×nh trªn thÞ trêng quèc tÕ. Nh÷ng mÆt hµng chÝnh cña C«ng ty:
- ¸o T- shirt
- ¸o Polo- shirt
- ¸o kho¸c ngoµi b»ng v¶i Polar Pleece
- ¸o kho¸c ngoµi b»ng v¶i Shepra Knit
- Bé thÓ thao b»ng v¶i French Terry, v¶i Tricot…
Tríc søc c¹nh tranh gay g¾t cña thÞ trêng c¸c níc, C«ng ty ®· lùa chän cho m×nh
mét chiÕn lîc kinh doanh ®óng ®¾n. Do vËy C«ng ty ®· ®¹t ®îc møc xuÊt khÈu t¬ng
®èi lín.
BiÓu 1: S¶n lîng xuÊt khÈu.
N¨m 2001
160.200
9 th¸ng ®Çu n¨m
2002
769.000
§v: s¶n phÈm
Møc t¨ng
TuyÖt ®èi (sp)
02/01(%)
596.800
380
Qua ®ã ta thÊy r»ng, s¶n lîng xuÊt khÈu cña C«ng ty t¨ng rÊt nhanh, trong 9 th¸ng
®µu n¨m 2002 ®¹t tíi 769.000 s¶n phÈm, t¨ng h¬n 380% so víi cïng kú n¨m 2001,
kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 3.121.000 USD.
Cã ®îc kÕt qu¶ nh trªn lµ do C«ng ty ®· ®Ò ra ®îc nh÷ng biÖn ph¸t chiÕn lîc ®óng
®»n, ®Æc biÖt cã t¸c ®éng rÊt lín cña c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
1.1 §Æc ®iÓm cña c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
Tríc sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ, ®Æc biÖt trong
®iÒu kiÖn héi nhËp buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®a nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt
vµo s¶n xuÊt. C«ng ty may mÆc Minh TrÝ lµ c«ng ty míi thµnh lËp, nã ra ®êi trong thÕ
giíi cña khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Tõ khi ra ®êi ®Õn nay C«ng ty ®· kh«ng ngõng
c¶i tiÕn kü thuËt, ®Çu t m¸y mãc thiÕt bÞ v¹o s¶n xuÊt. Nh×n chung, do tÝnh chÊt vµ quy
m« cña C«ng ty nªn m¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
- Do quy m« cña doanh nghiÖp kh«ng lín nªn sè lîng m¸y mãc thiÕt bÞ cña
C«ng ty lµ kh«ng nhiÒu.
- M¸y mãc thiÕt bÞ cña C«ng ty ®a sè lµ nhËp tõ níc ngoµi, chÊt lîng t¬ng ®èi
tèt. HiÖn nay C«ng ty cã mét hÖ thèng m¸y may hiÖn ®¹i gåm:
+ Kho¶ng 600 m¸y may.
+ 4 dµn m¸y thªu vi tÝnh.
+ C¸c thiÕt bÞ chuyªn dïng kh¸c.
- M¸y mãc thiÕt bÞ cña C«ng ty t¬ng ®èi ®ång bé.
Trong thêi gian tíi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng vµ më réng s¶n xuÊt C«ng ty
sÏ ®µu t thªm trang thiÕt bÞ
1.2. §Æc ®iÓm vÒ nguån vèn cña C«ng ty.
Do lo¹i h×nh cña doanh nghiÖp lµ C«ng ty TNHH nªn nguån vèn cña C«ng ty
chñ yÕu lµ nguån vèn gãp vµ hµng n¨m nguån vèn t¨ng lªn nhê nguån vèn tù bæ sung
tõ lîi nhuËn cña C«ng ty.
Nguån vèn cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m võa qua ®· kh«ng ng÷ng t¨ng lªn.
§iÒu ®ã ®îc thÓ hiÖn qua sè liÖu sau:
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
17
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
BiÓu 2: Tæng nguån vèn cña C«ng ty TNHH Minh TrÝ trong thêi gian gÇn ®©y.
ChØ tiªu
1. Vèn cè ®Þnh
2. Vèn lu ®éng
Tæng nguån vèn
2002
6.367.830.192
3.990.316.741
10.358.146.933
2003
24.747.250.616
15.292.133.385
40.039.384.001
BiÓu 3: Tû lÖ VC§, VL§
ChØ tiªu
VC§/ tæng NV
VL§/ tæng NV
2002
62
38
Quý I -2004
26.203.337.737
11.321.252.677
37.524.590.414
§V: %
Quý I- 2004
70
30
2003
62
38
Qua biÓu trªn ta thÊy:
- Nguån vèn cña C«ng ty lu«n tôc t¨ng víi tèc ®é nhanh.
- Vèn cè ®Þnh cña C«ng ty lµ t¬ng ®èi lín trong tæng nguån vèn, n¨m 2002
vèn cè ®Þnh chiÕm tíi 62 % trong tæng nguån vèn vµ n¨m 2003 nguån vèn cè ®Þnh
còng chiÕm mét tû lÖ t¬ng øng, quý I – 2004 nã chiÕm tíi 70% tæng nguån vèn. §©y
lµ ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt víi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh th¬ng m¹i. Bëi C«ng ty lµ mét doanh
nghiÖp s¶n xuÊt cho nªn gi¸ trÞ m¸y mãc, nhµ xëng lµ rÊt lín.
1. 4 .§Æc ®iÓm vÒ thÞ trêng vµ ®èi thñ c¹nh tranh.
- ThÞ trêng ®Çu vµo:
Nguån vËt liÖu cña C«ng ty chñ yÕu lµ nhËp tõ bªn ngoµi, C«ng ty hoµn toµn
chñ ®éng trong viÖc khai th¸c vËt t. Nh×n chung nguån vËt liÖu cña C«ng ty lµ t¬ng
®èi æn ®Þnh nhng do C«ng ty nhËp vËt liÖu tõ bªn ngoµi cho nªn C«ng ty ph¶i duy tr×
mèi quan hÖ gi÷a c¸c b¹n hµng tèt nh»m ®¸p øng kÞp thêi nguån vËt liÖu ®Çu vµo khi
cÇn thiÕt.
Nguån vËt liÖu cña C«ng ty chñ yÕu: v¶i, kim chØ, cóc…§Ó ®¸nh gi¸ t×nh
h×nh ®Çu vµo cña C«ng ty ta xem xÐt nguån vËt liÖu chÝnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt:
v¶i
BiÓu 4: T×nh h×nh xuÊt – nhËp v¶i cña C«ng ty TNHH Minh TrÝ
Ngµy 01/1/2002
Sè
TT
1
2
3
4
5
6
Tªn quy
c¸ch vËt
liÖu
V¶i thun
V¶i CD
126*60
V¶i P/CD
20/98*48
V¶i CD 30
126* 60.4
V¶i 2003
V¶i 2100
Tån ®Çu kú
NhËp
trong kú
SL GT
XuÊt trong kú
SL
5.000
3.266
Tån
cuèi kú
GT
SL GT
137.730.776 0
0
31.353.600
0
0
SL
5.000
3.266
Gi¸ trÞ
137.730.776
31.353.600
17.670
134.292.000
17.670
134.292.000 0
0
7.600
72.352.000
7.600
72.352.000
0
0
4.750
6.175
22.657.500
32.588.432
4.750
6.175
22.657.500
32.588.432
0
0
0
0
- ThÞ trêng ®Çu ra:
S¶n phÈm cña C«ng ty chñ yÕu lµ xuÊt khÈu vµ hiÖn nay nã cã mÆt ë nhiÒu níc
trªn thÕ giíi. S¶n lîng xuÊt khÈu cña C«ng ty lµ t¬ng ®èi lín, n¨m 2002 kim ng¹ch
xuÊt khÈu cña C«ng ty ®¹t 3.121.000 USD. Tuy nhiªn ®Ó cã mét vÞ trÝ v÷ng ch¾c trªn
thÞ trêng c¸c níc vµ ngµy cµng më réng ®îc quy m« s¶n xuÊt nh»m hoµn thµnh nhiÖm
vô cña c«ng ty: C«ng ty may mÆc xuÊt khÈu.
* T×nh h×nh ®èi thñ c¹nh tranh.
Trong nh÷ng n¨m qua, thÞ trêng dÖt may cña níc ta cã nhiÒu biÕn ®éng. Sù c¹nh
tranh ngµy cµng trë lªn gay g¾t h¬n do sî cã mÆt cña nhiÒu c«ng ty may mÆc thuéc
mäi thµnh phÇn kinh tÕ: c¸c c«ng ty cña nhµ níc(c«ng ty may 10, c«ng ty may Th¨ng
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
18
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
Long, c«ng ty may 20…) còng nh c¸c doanh nghiÖp t nh©n kh¸c. §øng tríc sù c¹nh
tranh ®ã C«ng ty Minh TrÝ ph¶i ®Æt ra nhiÖm vô vµ x¸c ®Þnh môc tiªu râ rµng nh»m
t¹o chç ®÷ng cña m×nh vµ ngµy cµng më réng uy tÝn trªn thÞ trêng quèc tÕ.
1.5. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng cña c«ng ty.
Do tÝch chÊt vµ lo¹i h×nh c«ng ty nªn sù biÕn ®éng vÒ lao ®éng trong c«ng ty lµ do
quy m« s¶n xuÊt kinh doanh quyÕt ®Þnh. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, do quy m« s¶n xuÊt lín
dÇn lªn v× thÕ mµ sè lîng lao ®éng trong c«ng ty còng t¨ng lªn. §Ó ®¸nh gi¸ sù biÕn
®éng ®ã ta xem xÐt qua b¶ng sè liÖu sau:
BiÓu 5: Thèng kª sè lîng lao ®éng trong c«ng ty
ChØ tiªu
Tæng sè CBCNV
-Lao ®éng gi¸n tiÕp
-Lao ®éng trùc tiÕp
2001
577
115
462
2002
750
121
629
§¬n vÞ: Ngêi
2003
853
123
730
Qua b¶ng sè liÖu trªn ta cã b¶ng vÒ tû lÖ lao ®éng trong c«ng ty nh sau:
BiÓu 6: Tû lÖ vÒ lao ®éng trong c«ng ty
ChØ tiªu
-Lao ®éng gi¸n tiÕp
-Lao ®éng trùc tiÕp
2001
20,1
79,9
2002
16,1
83,9
§¬n vÞ: %
2003
14,4
85,6
Qua biÓu trªn ta thÊytû lÖ lao ®éng trùc tiÕp ë trong c«ng ty lµ kh¸ lín vµ tû lÖ nµy
®îc t¨ng dÇn qua c¸c n¨m. §iÒu ®ã ph¶n ¸nh tÝch chÊt cña c«ng ty lµ c«ng ty s¶n
xuÊt. MÆt kh¸c tû lÖ lao ®éng gi¸n tiÕp gi¶m dÇn ph¶n ¸nh xu híng tinh gi¶m trong bé
m¸y qu¶n lý cña c«ng ty .
1.7. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty
Lµ mét c«ng ty míi h×nh thµnh nªn hiÖn nay c«ng ty ®ang tõng bíc t×m vµ kh¼ng
®Þnh chç ®øng cña m×nh trªn thÞ trêng may mÆc quèc tÕ. §iÒu nµy cho ta thÊy ®îc gi¸
trÞ cña c¸c thµnh tùu ®· ®¹t ®îc trong s¶n xuÊt kinh doanh còng nh sù cÇn thiÕt ph¶i
nhanh chãng kh¾c phôc nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i trong c«ng ty nh»m gióp c«ng ty
x©y dùng ®îc chiÕn lîc kinh doanh ®óng ®¾n ®Ó tõ ®ã c«ng ty kh«ng ngõng ph¸t
triÓn, ®i lªn tríc thÕ kû héi vµ ph¸t triÓn.
Tõ khi ®i vµo ho¹t ®éng ®Õn nay, nh×n chung kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña
c«ng ty ®¹t ®îc lµ rÊt kh¶ quan, n¨m sau cao h¬n n¨m tríc.
BiÓu 8: KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty TNHH Minh TrÝ
ChØ tiªu
1. Tæng doanh thu
2.Nép ng©n s¸ch
3. Lîi nhuËn
4. Thu nhËp b×nh qu©n
lao ®éng/ th¸ng
2001
6.523.586.542
311.277.647
70.230.092
740.000
§¬n vÞ: ®ång
2002
QuÝ I n¨m 2004
22.659.606.061
32.047.084.173
1.081.219.482
1.529.149.785
101.290.423
101.054.230
800.000
1.008.014
Qua kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét sè n¨m ta thÊy:
- C«ng ty liªn tôc lµm ¨n cã l·i, biÓu hiÖn lîi nhuËn n¨m sau cao h¬n n¨m
tríc, ®Æc biÖt chØ trong 3 th¸ng ®Çu n¨m 2004 lîi nhuËn ®¹t ®îc cña c«ng
ty xÊp xØ b»ng lîi nhuËn cña n¨m 2002.
- Do doanh thu hµng n¨m ®Òu t¨ng cho nªn nép ng©n s¸ch Nhµ níc hµng
n¨m còng t¨ng theo.
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
19
************************************************************************************************************************
§Ò ¸n m«n häc
Khoa : Qu¶n RtÞ Kinh Doanh
**********************************************************************************************************************
- Thu nhËp b×nh qu©n cña lao ®éng hµng n¨m còng t¨ng lªn. Tõ ®ã ®êi
sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty ngµy cµng cao.
III. Thùc tr¹ng c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý trong
c«ng ty .
1. M« h×nh tæ chøc bé m¸y trong c«ng ty
Mçi doanh nghiÖp cã mét c¸ch tæ chøc bé m¸y riªng cña m×nh phï hîp víi ®Æc
®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Víi tÝnh chÊt ngµnh nghÒ, ®Æc tÝnh s¶n
phÈm, c«ng ty ®· x©y dùng m« h×nh tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña m×nh nh sau:
S¬ ®å1:C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty TNHH Minh TrÝ
M« h×nh tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ®îc x©y dùng theo c¬ cÊu trùc
tuyÕn. Víi c¬ cÊu nµy, c«ng ty ®· thùc hiÖn nghiªm ®îc chÕ ®é mét thñ trëng, mçi
cÊp ®¬i chØ cã mét cÊp trªn. Do ®ã mµ mäi mÖnh lÖnh trong c«ng ty ®îc thi hµnh
nhanh chãng.
2. HÖ thèng chøc n¨ng nhiÖm vô cña bé m¸y qu¶n lý.
Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty gåm cã :
- 1 Gi¸m ®èc
- 3 P.gi¸m ®èc
- 4 Phßng chøc n¨ng
Mçi phßng chøc n¨ng sÏ thùc hiÖn nhiÖm vô riªng cña m×nh nh»m ®¹t môc tiªu
chung cña c«ng ty: hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tèt nhÊt.
2.1 Phßng Tæ chøc- lao ®éng-hµnh chÝnh
2.1.1 Chøc n¨ng
- Tham mu cho gi¸m ®èc vÒ lÜnh vùc tæ chøc c¸n bé, ®µo t¹o, lao ®éng tiÒn
l¬ng, chÕ ®é chÝnh s¸ch, qu¶n lý hµnh chÝnh, phôc vô b¶o vÖ.
- Nghiªn cøu, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p gióp gi¸m ®èc c«ng ty chØ ®¹o, híng
dÉn, kiÓm tra, ®«n ®èc c¸c ®¬n vÞ trong c«ng ty thùc hiÖn tèt c¸c chñ tr¬ng cña gi¸m ®èc vÒ c¸c lÜnh vùc do phßng qu¶n lý.
- Tæng hîp, ph©n tÝch, b¸o c¸o thèng kª c¸c ho¹t ®éng thuéc lÜnh vùc
phßng qu¶n lý ®Ó phôc vô c«ng t¸c chung cña c«ng ty .
2.1.2 NhiÖm vô
§æ T hÞ Ngµn - Líp:Q9T2
20
************************************************************************************************************************
- Xem thêm -
.DOC 
29 
75080 
172 
