Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ, níc ta ®· bíc ®Çu ®¹t ®îc nh÷ng
thµnh tùu to lín nh : tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh, l¹m ph¸t ®îc kiÒm
chÕ vµ ®êi sèng nh©n d©n ngµy mét ®îc c¶i thiÖn. Tuy nhiªn do xuÊt ph¸t ®iÓm cña
chóng ta kh«ng cao, nÒn s¶n xuÊt ë møc ®é thÊp, trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ cßn l¹c
hËu. V× thÕ vÊn ®Ò quan träng hiÖn nay ®Æt ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i chó
träng ®Çu t mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, më réng c¬ së s¶n xuÊt, ®Çu t theo chiÒu s©u
nh»m hiÖn ®¹i hãa kü thuËt c«ng nghÖ, hoµn thµnh vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm
phôc vô cho nhu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi.
Muèn thùc hiÖn ®îc ®iÒu nµy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông ®Õn mét khèi lîng vèn kh¸ lín vµ trong kho¶ng thêi gian t¬ng ®èi dµi. Nguån vèn mµ c¸c doanh
nghiÖp dïng ®Ó ®Çu t cã thÓ lµ Nguån vèn tù cã, vèn do Ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp,
vèn liªn doanh liªn kÕt, vèn cæ phÇn, vèn vay Ng©n hµng … Trong ®iÒu kiÖn n íc ta
hiÖn nay th× tÝn dông trung dµi h¹n cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ®ãng mét vai trß
quan träng trong viÖc ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t cña c¸c doanh nghiÖp.
Trong suèt chÆng ®êng h¬n 10 n¨m thµnh lËp vµ ®æi míi, bªn c¹nh nh÷ng kÕt
qu¶ ®¹t ®îc rÊt ®¸ng khÝch lÖ, ho¹t ®éng tÝn dông trung vµ dµi h¹n cña NHCT Ba
§×nh vÉn cßn nhiÒu tån t¹i vµ h¹n chÕ. D nî tÝn dông trung vµ dµi h¹n cßn chiÕm tû
träng khiªm tèn trong tæng d nî; ho¹t ®éng tÝn dông trung vµ dµi h¹n cña NHCT Ba
§×nh vÉn cha thùc sù t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña ng©n hµng còng nh c¸c doanh
nghiÖp. Trong khi rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®ang thiÕu vèn cã nhu cÇu vay ng©n hµng
th× ng©n hµng l¹i thõa vèn kh«ng cho vay ®îc ph¶i ®iÒu chuyÓn lªn Ng©n hµng
C«ng Th¬ng ViÖt Nam. Nh÷ng tån t¹i vµ h¹n chÕ nµy do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch
quan vµ chñ quan g©y ra, ®ßi hái NHCT Ba §×nh ph¶i nhanh chãng xem xÐt vµ kh¾c
phôc.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c tÝn dông Ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ
tÝn dông trung vµ dµi h¹n, qua t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ ho¹t ®éng tÝn dông cña
NHCT Ba §×nh t«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi : “ Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt
lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n t¹i Ng©n hµng C«ng Th¬ng Ba §×nh”.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o Chuyªn ®Ò thùc
tËp bao gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I : ChÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n cña Ng©n hµng th¬ng m¹i.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n t¹i Ng©n hµng C«ng
Th¬ng Ba §×nh.
Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi
h¹n t¹i Ng©n hµng C«ng Th¬ng Ba §×nh.
Do kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn nh÷ng khÝa c¹nh
®Ò cËp tíi trong chuyªn ®Ò khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i mong r»ng sÏ nhËn
®îc nh÷ng ®ãng gãp bæ Ých tõ phÝa c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c« chó, anh chÞ c¸n bé
trong ng©n hµng ®Ó cã thÓ bæ sung, hoµn thiÖn h¬n vèn kiÕn thøc cña m×nh.
Cuèi cïng t«i xin göi lêi c¸m ¬n ch©n thµnh tíi Th¹c sü NguyÔn ViÕt M¹nh
cïng toµn thÓ c¸c c« chó, anh chÞ c¸n bé trong ng©n hµng ®· híng dÉn t«i trong
suèt qu¸ tr×nh thùc tËp vµ thùc hiÖn Chuyªn ®Ò.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng I: ChÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n
cña Ng©n hµng th¬ng m¹i.
I.1. Vai trß cña tÝn dông trung vµ dµi h¹n cña NHTM.
I.1.1. Kh¸i niÖm.
TÝn dông lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch vèn díi h×nh th¸i tiÒn tÖ hay hiÖn vËt cña
mét tæ chøc hay c¸ nh©n nµy cho mét tæ chøc hay c¸ nh©n kh¸c sö dông trong mét
thêi gian nhÊt ®Þnh trªn nguyªn t¾c hoµn tr¶.
Qua ®Þnh nghÜa trªn ta cã thÓ thÊy r»ng trong quan hÖ tÝn dông ngêi cho vay
chØ nhîng quyÒn sö dông cho ngêi vay sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®· tháa thuËn
nµo ®ã, ngêi ®i vay ph¶i hoµn tr¶ l¹i cho ngêi cho vay c¶ vèn lÉn l·i trªn c¬ së tù
nguyÖn, b×nh ®¼ng cã lîi cho c¶ hai bªn, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
TÝn dông ng©n hµng lµ mét h×nh thøc ph¸t triÓn cao cña quan hÖ tÝn dông.
Tuy vËy nã vÉn gi÷ nguyªn b¶n chÊt ban ®Çu cña quan hÖ tÝn dông nãi chung. TÝn
dông ng©n hµng biÓu hiÖn quan hÖ vay m¬n trªn c¬ së hoµn tr¶ cã l·i gi÷a ng©n
hµng vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong x· héi. TÝn dông ng©n hµng ®îc h×nh thµnh
trªn c¬ së c¸c nghiÖp vô ng©n hµng. C¸c chñ thÓ tham gia vµo quan hÖ tÝn dông rÊt
phong phó vµ ®a d¹ng nh c¸c ng©n hµng, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, tæ chøc x· héi, c¸
nh©n…
Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng quan träng nhÊt, ®em l¹i phÇn lín thu nhËp
cho ng©n hµng nhng nã còng lµ ho¹t ®éng chøa ®ùng rÊt nhiÒu rñi ro cho ng©n
hµng. ChÝnh v× thÕ ®Ó tiÖn cho viÖc qu¶n lý c¸c kho¶n vay c¸c ng©n hµng thêng
ph©n lo¹i tÝn dông theo nhiÒu tiªu chÝ kh¸c nhau nh môc ®Ých vay, thµnh phÇn kinh
tÕ, ®èi tîng tÝn dông, h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tÝn dông…vµ theo mét tiªu chÝ kh«ng thÓ
thiÕu ®îc ®ã lµ ph©n lo¹i theo thêi h¹n. Môc ®Ých cña viÖc ph©n lo¹i tÝn dông theo
kú h¹n lµ ®Ó xem xÐt, ®¸nh gi¸ tr¹ng th¸i láng, kh¶ n¨ng chuyÓn hãa thµnh tiÒn mÆt
nhanh vµ møc ®é rñi ro cña c¸c kho¶n cho vay trong tæng tµi s¶n cã.
TÝn dông trung vµ dµi h¹n lµ mét bé phËn cña tÝn dông ng©n hµng ®îc ph©n
lo¹i theo kú h¹n. TÝn dông trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng lµ c¸c kho¶n cho vay cña
ng©n hµng cã thêi h¹n trªn mét n¨m nhng kh«ng dµi h¬n thêi gian khÊu hao cÇn
thiÕt cña tµi s¶n h×nh thµnh b»ng vèn vay ng©n hµng. ViÖc ph©n chia cô thÓ tÝn dông
trung h¹n vµ tÝn dông dµi h¹n tuú thuéc vµo quy ®Þnh cña mçi quèc gia
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
* TÝn dông trung h¹n : c¸c níc trªn thÕ giíi quy ®Þnh tÝn dông trung h¹n lµ
lo¹i cho vay cã thêi h¹n tõ 1 ®Õn 7 n¨m, riªng ë ViÖt Nam quy ®Þnh lo¹i cho vay
nµy cã thêi h¹n tõ 1 ®Õn 5 n¨m.
TÝn dông trung h¹n chñ yÕu ®îc sö dông ®Ó ®Çu t mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh,
c¶i tiÕn hoÆc ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ vµ më réng s¶n xuÊt kinh doanh, x©y dùng
c¸c dù ¸n míi cã quy m« nhá vµ thêi gian thu håi vèn nhanh.
* TÝn dông trung h¹n : hÇu hÕt c¸c níc quy ®Þnh cho vay dµi h¹n cã thêi h¹n
trªn 7 n¨m, riªng ViÖt Nam quy ®Þnh lo¹i tÝn dông nµy cã thêi h¹n trªn 5 n¨m.
TÝn dông dµi h¹n ®îc cung cÊp ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu dµi h¹n nh x©y dùng
nhµ ë, mua s¾m c¸c thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn cã quy m« lín, x©y dùng xÝ nghiÖp cã quy
m« lín vµ thêi gian ho¹t ®éng dµi.
I.1.2. TÇm quan träng cña tÝn dông trung vµ dµi h¹n ®èi víi sù ph¸t
triÓn cña nÒn kinh tÕ.
TÝn dông trung vµ dµi h¹n lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng.
Mèi quan hÖ nµy ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së sù tháa thuËn gi÷a c¸c bªn tham gia dùa
trªn nguyªn t¾c cïng cã lîi. Nh vËy râ rµng viÖc tham gia vµo quan hÖ tÝn dông nµy
lµ hoµn toµn tù nguyÖn vµ nã ®em l¹i lîi Ých cho c¶ hai bªn tham gia lµ ng©n hµng
vµ kh¸ch hµng. Kh«ng chØ cã vËy, ng©n hµng vµ doanh nghiÖp lµ hai chñ thÓ quan
träng hµng ®Çu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, do ®ã viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng
cña hai chñ thÓ nµy sÏ gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ.
Ngµy nay víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c¸c NHTM , ta cã thÓ thÊy tÝn
dông ng©n hµng cã vai trß quan träng nh thÕ nµo ®èi víi sù vËn hµnh cña mét nÒn
kinh tÕ, trong ®ã tÝn dông trung vµ dµi h¹n cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong cho
viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. Tãm l¹i, viÖc më réng quy m« vµ n©ng cao chÊt
lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n lµ cÇn thiÕt kh¸ch quan, nã ®em l¹i lîi Ých cho c¶ ba
chñ thÓ lµ ng©n hµng , doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ nãi chung.
* §èi víi ng©n hµng: Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng chñ yÕu nhÊt cña mét
NHTM, nã chiÕm mét tû träng cao nhÊt trong tæng tµi s¶n cã cña ng©n hµng vµ ®©y
lµ kho¶n môc ®em l¹i phÇn lín thu nhËp cho ng©n hµng. Thu nhËp tõ tiÒn cho vay ®îc biÓu hiÖn díi d¹ng tiÒn l·i cho vay vµ phô thuéc chñ yÕu vµo thêi h¹n cña kho¶n
vay theo nguyªn t¾c thêi h¹n cho vay cµng dµi th× l·i suÊt cho vay cµng lín. ChÝnh
v× thÕ nÕu mét ng©n hµng më réng cho vay trung vµ dµi h¹n th× ®iÒu ®ã cã nghÜa
r»ng ng©n hµng ®· lµm t¨ng thu nhËp cña m×nh. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c kho¶n vay cã
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
thêi h¹n dµi th× rñi ro tiÒm Èn còng cµng cao vµ ®ã lµ lý do v× sao më réng quy m«
ph¶i lu«n ®i kÌm víi n©ng cao chÊt lîng tÝn dông.
H¬n n÷a, viÖc ®¸p øng tèt nhu cÇu tÝn dông trung vµ dµi h¹n còng ®em l¹i
cho ng©n hµng mét vò khÝ c¹nh tranh lîi h¹i trªn thÞ trêng. Kh¶ n¨ng më réng tÝn
dông trung vµ dµi h¹n thÓ hiÖn tiÒm lùc m¹nh vÒ vèn cña ng©n hµng, chÊt lîng tÝn
dông cao thÓ hiÖn n¨ng lùc qu¶n lý cña l·nh ®¹o, n¨ng lùc chuyªn m«n cña c¸n bé
ng©n hµng. §iÒu ®ã sÏ t¹o nªn uy tÝn ngµy cµng cao cho ng©n hµng. Bªn c¹nh ®ã,
khi ng©n hµng ®Çu t tÝn dông trung vµ dµi h¹n trong doanh nghiÖp nhÊt lµ c¸c doanh
nghiÖp míi th× thêng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp g¾n liÒn víi ng©n hµng, mäi nhu
cÇu vÒ vèn lu ®éng phôc vô cho chu kú s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c nhu cÇu thanh to¸n
b¶o l·nh, t vÊn cña doanh nghiÖp ®Òu qua ng©n hµng nhê vËy ng©n hµng cã thÓ t¨ng
thªm thu nhËp cho m×nh. Cßn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vay vèn ®Ó ®Çu t ®æi míi
c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ, më réng s¶n xuÊt nhu cÇu vÒ vèn lu ®éng cho c¸c chu
kú s¶n xuÊt sau ®ã sÏ t¨ng lªn vµ nh vËy tÝn dông ng¾n h¹n vµ c¸c dÞch vô cña ng©n
hµng sÏ ®îc c¸c doanh nghiÖp sö dông nhiÒu h¬n vµ v× thÕ thu nhËp cña c¸c NHTM
sÏ ®îc t¨ng thªm.
* §èi víi doanh nghiÖp: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë mçi thêi kú nhu cÇu
vÒ vèn trung vµ dµi h¹n cho c¸c doanh nghiÖp lu«n lµ mét ®ßi hái cÊp thiÕt. C¸c
doanh nghiÖp míi thµnh lËp th× cÇn vèn ®Ó mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, x©y dùng c¬ së
vËt chÊt kü thuËt nh nhµ xëng, kho b·i vµ ®¸p øng mét phÇn vèn lu ®éng. C¸c doanh
nghiÖp ®ang ho¹t ®éng th× lu«n cã nhu cÇu ®æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ ®Ó
n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng, më réng s¶n xuÊt khi gÆp c¬ héi kinh
doanh thuËn lîi. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã cã doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét lîng vèn lín
vµ thêi gian sö dông t¬ng ®èi dµi. Mçi doanh nghiÖp cã thÓ cã nhiÒu nguån kh¸c
nhau ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu ®ã cña m×nh, song mét trong nh÷ng nguån quan träng
nhÊt thêng ®îc c¸c doanh nghiÖp sö dông lµ nguån vèn tÝn dông ng©n hµng. §Æc
biÖt trong ®iÒu kiÖn ®ang ph¸t triÓn cña ViÖt Nam nhu cÇu cho ®Çu t ph¸t triÓn s¶n
xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp lµ rÊt lín. Trong khi ®ã nguån vèn tù tÝch lòy
cña c¸c doanh nghiÖp l¹i rÊt thÊp, nguån vèn nhµn rçi trong d©n c rÊt dåi dµo nhng
viÖc ®Çu t trùc tiÕp vµo c¸c doanh nghiÖp cßn kh¸ xa l¹ ®èi víi hä, thÞ trêng chøng
kho¸n ®· ra ®êi song míi chØ ë thêi kú s¬ khai nªn lµ mét trë ng¹i lín cho c¸c
doanh nghiÖp trong viÖc huy ®éng vèn. Trong ®iÒu kiÖn nh vËy th× vèn tÝn dông
ng©n hµng lµ mét sù lùa chän hiÖu qu¶ nhÊt.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Trong m«i trêng nÒn kinh tÕ c¹nh tranh gay g¾t c¸c chñ thÓ kinh doanh lu«n
ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm vµ thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó lµm cho s¶n phÈm cã ®îc
chç ®øng trªn thÞ trêng. §iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc doanh nghiÖp ph¶i kh«ng
ngõng ®æi míi, ®Çu t trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, më réng d©y chuyÒn s¶n xuÊt, n©ng cao
chÊt lîng s¶n phÈm th× doanh nghiÖp míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trªn thÞ trêng.
Do ®ã vÊn ®Ò ®Çu t cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®îc ®a ra nh mét yªu cÇu bøc thiÕt ®èi
víi mçi doanh nghiÖp.
Môc ®Ých cña tÝn dông trung vµ dµi h¹n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ ®Çu t vµo
më réng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng mua s¾m trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn
®¹i, tøc lµ ®Çu t theo chiÒu s©u nªn ta cã thÓ thÊy t¸c ®éng trùc tiÕp cña tÝn dông
trung vµ dµi h¹n ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tµi s¶n cè
®Þnh, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, c«ng nghÖ h×nh thµnh tõ vèn vay dµi h¹n sÏ ®îc c¶i t¹o
n©ng cÊp vµ hiÖn ®¹i hãa lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng ®îc n©ng cao, gi¶m gi¸ thµnh
s¶n phÈm, dÉn ®Õn s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã søc hÊp dÉn thu hót kh¸ch hµng sÏ thóc
®Èy chiÕm lÜnh thÞ trêng. Tõ ®ã lµm tiÒn ®Ò cho viÖc t¨ng lîi nhuËn cña c¸c doanh
nghiÖp.
* §èi víi nÒn kinh tÕ: NÒn kinh tÕ cña mçi quèc gia trong mçi thêi kú, dï ®ã
lµ mét quèc gia chËm ph¸t triÓn, ®ang ph¸t triÓn hay ph¸t triÓn th× nhu cÇu vèn
trung vµ dµi h¹n cho ®Çu t ph¸t triÓn ®Òu rÊt cÇn thiÕt. §èi víi c¸c níc chËm ph¸t
triÓn ho¹t ®éng ®Çu t chñ yÕu lµ theo chiÒu réng díi h×nh thøc x©y dùng míi, c¸c níc ph¸t triÓn th× chñ yÕu ®Çu t chiÒu s©u theo híng hiÖn ®¹i hãa, cßn c¸c níc ®ang
ph¸t triÓn th× cÇn ph¶i kÕt hîp ®Çu t võa theo chiÒu réng võa theo chiÒu s©u. Nhng
dï lµ ®Çu t theo c¸ch nµo th× còng ®Òu cÇn ®Õn nguån vèn vµ ph¶i lµ nguån vèn
trung vµ dµi h¹n.
Nguån vèn ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t nµy cã thÓ khai th¸c tõ nhiÒu kªnh kh¸c
nhau trong ®ã kªnh tÝn dông ng©n hµng lu«n gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng. XuÊt
ph¸t tõ chøc n¨ng tËp trung vµ ph©n phèi l¹i vèn trong nÒn kinh tÕ, tÝn dông trung vµ
dµi h¹n cña ng©n hµng ®· thu hót nh÷ng nguån vèn d thõa, t¹m thêi nhµn rçi ®Ó ®a
vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ vèn cho c¸c doanh
nghiÖp, tõ ®ã phôc vô cho sù t¨ng trëng nÒn kinh tÕ. Ph¸t triÓn tÝn dông trung vµ dµi
h¹n sÏ gi¶m bít ®¸ng kÓ g¸nh nÆng cho Ng©n s¸ch Nhµ níc, gi¶m c¸c kho¶n bao
cÊp tõ Ng©n s¸ch cho ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n, gãp phÇn gi¶m bít th©m hôt Ng©n
s¸ch, h¬n thÕ n÷a hiÖu qu¶ mang l¹i còng tá ra cao h¬n. Bëi lÏ ®ång vèn lóc nµy ®·
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
g¾n kÕt chÆt chÏ quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña ng©n hµng còng nh doanh nghiÖp xin
vay vèn. §èi víi ng©n hµng ®Ó b¶o toµn vèn nªn mçi dù ¸n xin vay ng©n hµng sÏ
ph¶i xem xÐt kü lìng tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n tríc khi ra quyÕt ®Þnh cho vay. Ngay c¶
sau khi ®· gi¶i ng©n c¸c ng©n hµng còng ph¶i gi¸m s¸t chÆt chÏ viÖc sö dông tiÒn
vay ®Ó cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi tríc nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh vµ trong c¸c trêng hîp cÇn thiÕt c¸c ng©n hµng cßn ph¶i t vÊn cho doanh nghiÖp, ®a ra nh÷ng lêi
khuyªn bæ Ých gióp cho viÖc ®¶m b¶o an toµn vµ sinh lêi cña vèn vay. VÒ phÝa c¸c
doanh nghiÖp l·i suÊt tÝn dông trung vµ dµi h¹n lµ mét chi phÝ kh¸ lín, do vËy c¸c
doanh nghiÖp còng sÏ ph¶i tÝnh to¸n kü lìng ®Ó sö dông vèn vay mét c¸ch hîp lý vµ
hiÖu qu¶ nhÊt. V× vËy tÝn dông trung vµ dµi h¹n lµ ®ßn bÈy kinh tÕ thóc ®Èy c¸c
doanh nghiÖp ph¸t triÓn gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ.
Bªn c¹nh ®ã tÝn dông trung vµ dµi h¹n còng cã thÓ ®îc sö dông nh mét c«ng
cô t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®Êt níc theo nh÷ng ®Þnh híng
cã lîi nhÊt. Th«ng qua viÖc më réng cho vay ®èi víi nh÷ng lÜnh vùc cÇn khuyÕn
khÝch vµ h¹n chÕ cho vay ®èi víi nh÷ng lÜnh vùc kh«ng cÇn ®Èy m¹nh, c¸c ng©n
hµng ®· tham gia tÝch cùc vµo viÖc ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ mét c¸ch chñ ®éng vµ
tÝch cùc.
§èi víi ViÖt Nam do xuÊt ph¸t tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp lµ chñ yÕu, nªn nÒn kinh tÕ níc ta gÆp v« vµn khã kh¨n trong c«ng cuéc
C«ng nghiÖp hãa _ HiÖn ®¹i hãa. Tríc m¾t lµ nhu cÇu vÒ vèn nhÊt lµ vèn trung vµ
dµi h¹n ®Ó ®Çu t x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ®æi míi vµ n©ng cao
tr×nh ®é c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ, chuyÓn dÞch nÒn kinh tÕ tõ n«ng nghiÖp l¹c
hËu sang nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i víi c¬ cÊu C«ng nghiÖp - N«ng nghiÖp - DÞch vô hîp
lý, ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong níc theo c¶ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Nguån vèn ®Ó ®¸p
øng cho nhu cÇu ®Çu t bao gåm c¶ vèn ®Çu t trong níc vµ vèn ®Çu t níc ngoµi. Tuy
nhiªn bµi häc kinh nghiÖm tõ c¸c níc trong khu vùc trong thêi gian qua ®· cho thÊy
viÖc qu¸ l¹m dông vµo vèn níc ngoµi sÏ ®a ®Êt níc ®Õn nh÷ng biÕn ®éng vÒ tµi
chÝnh tiÒn tÖ kh«ng thÓ kiÓm so¸t næi. ChÝnh v× nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña
vèn trong níc nªn t¹i §¹i héi §¶ng lÇn VIII ®· kh¼ng ®Þnh: “ Vèn níc ngoµi lµ
quan träng, vèn trong níc lµ quyÕt ®Þnh” . §èi víi nguån vèn trong níc th× nguån
vèn cÊp ph¸t tõ Ng©n s¸ch Nhµ níc rÊt h¹n hÑp, kh«ng thÓ ®Çu t dµn tr¶i cho nhiÒu
lÜnh vùc mµ chñ yÕu tËp trung x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng vµ mét sè c«ng
tr×nh c«ng nghiÖp lín. Nguån vèn tù tÝch lòy cña hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt
Nam hiÖn nay qu¸ nhá bÐ, kh«ng thÓ ®¸p øng nhu cÇu ®æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
nghÖ, më réng s¶n xuÊt. ChØ cã nguån vèn nhµn rçi trong d©n c lµ kh¸ dåi dµo song
viÖc huy ®éng ®îc nguån vèn nµy l¹i kh«ng ph¶i lµ dÔ dµng. C¸c h×nh thøc ®Çu t
trùc tiÕp vµo c¸c doanh nghiÖp vÉn cßn rÊt xa l¹ víi ®¹i bé phËn c«ng chóng. ThÞ trêng chøng kho¸n míi ra ®êi vµ cha ph¸t triÓn hoµn thiÖn do ®ã viÖc huy ®éng vèn
b»ng ph¸t hµnh cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n. Trong bèi c¶nh ®ã
th× hiÖn t¹i vµ thêi gian tíi vèn tÝn dông ng©n hµng vÉn ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh cho
tiÕn tr×nh C«ng nghiÖp hãa_ HiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. V× vËy më réng vµ n©ng cao chÊt
lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn
kinh tÕ cña ®Êt níc.
I.1.3. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
* Nguån cho vay trung vµ dµi h¹n:
Nguån vèn cho vay trung vµ dµi h¹n ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån sau:
PhÇn vèn tù cã d«i ra sau khi ng©n hµng dïng vèn tù cã ®Ó mua s¾m
tµi s¶n cè ®Þnh, hïn vèn, gãp vèn liªn doanh liªn kÕt vµ bï ®¾p nh÷ng kho¶n nî khª
®äng khã ®ßi
Vèn huy ®éng trong níc vµ níc ngoµi tõ 1 n¨m trë lªn b»ng c¸ch
ph¸t hµnh kú phiÕu dµi h¹n hoÆc huy ®éng tiÒn göi ®Þnh kú dµi h¹n.
Mét phÇn vèn huy ®éng ng¾n h¹n trong níc cã thÓ dïng ®Ó cho vay
trung vµ dµi h¹n theo quy ®Þnh cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc, tû lÖ nµy phô
thuéc vµo t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng trong tõng thêi kú nhÊt
®Þnh.
Vèn uû th¸c vµ vèn tµi trî ®Ó cho vay theo ch¬ng tr×nh hoÆc dù ¸n
®Çu t cña Nhµ níc, cña c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi ë trong vµ ngoµi níc ®Ó cho vay
trung vµ dµi h¹n.
* §èi tîng cho vay trung vµ dµi h¹n: §ã lµ c¸c chi phÝ cÊu thµnh trong tæng
møc ®Çu t cña dù ¸n ®Çu t x©y dùng míi, më réng, c¶i t¹o kh«i phôc, ®æi míi kü
thuËt øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· ®îc c¸c cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt vµ
®îc ng©n hµng cho vay chÊp thuËn. Cô thÓ bao gåm 3 nhãm chi phÝ sau:
Nhãm chi phÝ x©y dùng : bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu; chi phÝ
nh©n c«ng; chi phÝ mua hoÆc thuª m¸y mãc thi c«ng.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Nhãm chi phÝ thiÕt bÞ: bao gåm tiÒn mua thiÕt bÞ; chi phÝ l¾p ®Æt; vËn
chuyÓn; b¶o dìng thiÕt bÞ; tiÒn thuª hoÆc mua m¸y mãc phôc vô cho viÖc l¾p ®Æt
thiÕt bÞ.
Nhãm chi phÝ kh¸c gåm cã: chi phÝ kh¶o s¸t thiÕt kÕ; chi phÝ gi¶i
phãng mÆt b»ng; chi phÝ ®µo t¹o nh©n c«ng kü thuËt, thuª chuyªn gia; chi phÝ ch¹y
thö m¸y; chi phÝ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng phôc vô thi c«ng c«ng tr×nh; gi¸ trÞ cña c¸c
ph¸t minh s¸ng chÕ c«ng nghÖ míi; tiÒn thuª hoÆc mua ®Êt ®ai; chi phÝ kh¸nh thµnh
c«ng tr×nh...
Møc cho vay ®èi víi mét dù ¸n ®Çu t ®îc tÝnh bëi c«ng thøc :
Møc cho vay tèi ®a
Tæng gi¸ trÞ dù to¸n
Vèn tù cã, tù huy ®éng
®èi víi dù ¸n
cña c«ng tr×nh
dïng cho XDCBtham gia
Tuy nhiªn møc cho vay tèi ®a ®èi víi dù ¸n nµy kh«ng ®îc phÐp vît qu¸ 70%
gi¸ trÞ cña tµi s¶n ®îc dïng lµm vËt cÇm cè thÕ chÊp vµ còng kh«ng ®îc vît qu¸
15% vèn tù cã cña ng©n hµng ®ã.
* Thêi h¹n cho vay trung vµ dµi h¹n: Thêi h¹n cho vay lµ kho¶ng thêi gian
®îc tÝnh tõ khi kh¸ch hµng b¾t ®Çu nhËn tiÒn vay cho ®Õn thêi ®iÓm tr¶ nî gèc vµ l·i
tiÒn vay ®· ®îc tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng.
Thêi h¹n cho vay trung h¹n ®îc quy ®Þnh tõ 12 th¸ng ®Õn 60 th¸ng.
Thêi h¹n cho vay dµi h¹n ®îc quy ®Þnh tõ 60 th¸ng trë lªn nhng kh«ng qu¸
thêi gian ho¹t ®éng cßn l¹i theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp cña giÊy phÐp kinh doanh ®èi
víi ph¸p nh©n, kh«ng qu¸ 15 n¨m ®èi víi cho vay c¸c dù ¸n phôc vô ®êi sèng.
* C¸c h×nh thøc tÝn dông trung vµ dµi h¹n: Ngµy nay, vÒ mÆt h×nh thøc, tÝn
dông trung vµ dµi h¹n kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ viÖc ph¸t tiÒn vay víi thêi h¹n trªn 1
n¨m mµ nã Èn díi rÊt nhiÒu h×nh thøc, trong ®ã cã thÓ kÓ ra c¸c h×nh thøc kh¸ phæ
biÕn sau:
Cho vay theo kÕ ho¹ch ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cña doanh nghiÖp lµ
lo¹i cho vay ®îc thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p cho vay th«ng thêng dùa trªn c¬ së nhu
cÇu vèn vay cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®îc x¸c ®Þnh trong kÕ ho¹ch
®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cña mçi doanh nghiÖp.
Cho vay theo dù ¸n lµ mét ph¬ng ph¸p cho vay dùa trªn mét v¨n b¶n
hoµn chØnh vÒ vay vèn vµ tr¶ nî ®îc nghiªn cøu so¹n th¶o, xÐt duyÖt, ký kÕt gi÷a
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ngêi ®i vay vµ ng©n hµng, ®ång thêi dùa trªn nh÷ng c¨n cø khoa häc kü thuËt phï
hîp víi ph¸p luËt vµ ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña Nhµ níc.
TÝn dông tuÇn hoµn : lµ ph¬ng thøc cho vay dùa vµo chu kú s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nã ®îc coi lµ tÝn dông trung vµ dµi h¹n khi thêi h¹n
cña hîp ®ång ®îc kÐo dµi trªn 1 n¨m vµ khi ®ã ngêi vay cã thÓ rót tiÒn bÊt cø khi
nµo miÔn lµ ph¶i cam kÕt tr¶ nî ngay khi cã nguån thu trong thêi gian hîp ®ång cã
hiÖu lùc.
TÝn dông thuª mua : lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc tµi trî vèn trung
vµ dµi h¹n nhng b»ng tµi s¶n thay v× b»ng tiÒn trong ®ã ng©n hµng chuyÓn giao tµi
s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña m×nh cho doanh nghiÖp thuª sö dông, doanh nghiÖp cã
tr¸ch nhiÖm thanh to¸n tiÒn thuª trong suèt thêi gian thuª vµ cã thÓ ®îc së h÷u tµi
s¶n thuª hoÆc ®îc quyÒn mua l¹i tµi s¶n thuª hoÆc ®îc thuª tiÕp theo c¸c ®iÒu kiÖn
®· ®îc tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông thuª mua.
* §iÒu kiÖn vay vèn trung vµ dµi h¹n:
Ngêi vay vèn ph¶i cã ®ñ n¨ng lùc ph¸p luËt vµ n¨ng lùc hµnh vi.
Ngêi vay vèn s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cã l·i v× chØ cã hä míi cã thÓ
tr¶ nî ®îc cho ng©n hµng. Tuy nhiªn ng©n hµng còng cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh
doanh thua lç vay vèn nh ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh thua lç nhng chiÒu híng kinh
doanh cã l·i, cã ph¬ng ¸n kh¾c phôc kh¶ thi; ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh lç theo kÕ
ho¹ch nhng c¸c ®¬n vÞ nµy khi muèn ®îc vay vèn ph¶i cã kÕ ho¹ch lç mét c¸ch râ
rµng, ph¶i ®îc c¬ quan tµi chÝnh cã thÈm quyÒn cam kÕt bï lç kÞp thêi ®Çy ®ñ.
Ngêi vay vèn ph¶i cã vèn tù cã tham gia vµo dù ¸n, vèn tÝn dông cña
ng©n hµng chØ ®Ó bæ sung vµo tæng møc vèn ®Çu t cña dù ¸n, ®ång thêi ngêi vay vèn
ph¶i cam kÕt sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých dù ¸n ®Çu t hoÆc ph¬ng ¸n s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i kh¶ thi, cã hiÖu qu¶.
Doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh ph¸p lÖnh vÒ qu¶n lý tµi
chÝnh vµ h¹ch to¸n kÕ to¸n ®ång thêi t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ph¶i
lµnh m¹nh, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî cho ng©n hµng.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ngêi vay vèn ph¶i thùc hiÖn ®¶m b¶o tÝn dông theo ®óng quy ®Þnh
cña ChÝnh phñ vµ quy chÕ cña Ng©n hµng nh cÇm cè, thÕ chÊp tµi s¶n hoÆc ®îc sù
b¶o l·nh cña bªn thø ba.
* Quy tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t:
Thu thËp tµi liÖu, th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc ®¸nh gi¸ ph©n tÝch.
Xö lý th«ng tin, ®¸nh gi¸ ph©n tÝch.
Néi dung thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t gåm:
+ ThÈm ®Þnh t c¸ch ph¸p nh©n vay vèn.
+ Ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y( Ýt nhÊt lµ 3 n¨m liªn tôc gÇn ®©y) gåm:
Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh.
ThÈm ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t.
ThÈm ®Þnh vÒ ph¬ng diÖn kü thuËt nh thÈm ®Þnh vÒ quy
m«, vÒ mÆt c«ng nghÖ vµ trang thiÕt bÞ, vÒ ph¬ng diÖn tæ chøc, qu¶n lý vËn hµnh
cña dù ¸n.
ThÈm ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n vÒ néi dung kinh tÕ
tµi chÝnh. §Æc biÖt ph¶i tÝnh to¸n kü lìng 2 chØ tiªu quan träng nhÊt lµ : Gi¸ trÞ hiÖn
t¹i rßng NPV vµ tû suÊt thu håi vèn néi t¹i IRR.
+ Sau khi ®· xem xÐt thÈm ®Þnh dù ¸n ph¶i lËp tê tr×nh kÕt qu¶
thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t.
I.2. ChÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n cña NHTM
vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng.
I.2.1. Quan niÖm vÒ chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
Ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng lu«n ®øng tríc nguy c¬ rñi ro rÊt cao vµ
nghiÖp vô tÝn dông lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc cã nhiÒu rñi ro nhÊt. §èi víi c¸c
ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam, ho¹t ®éng tÝn dông ®ang lµ lÜnh vùc chñ ®¹o, chiÕm
tû träng tõ 85-95% doanh thu nªn viÖc ®¶m b¶o chÊt lîng tÝn dông sÏ lµ vÊn ®Ò cã
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña NHTM. ChÝnh v× vËy mµ viÖc nghiªn
cøu, t×m ra c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó n©ng cao chÊt lîng tÝn dông lu«n lµ môc tiªu,
®ång thêi lµ mét nh©n tè quan träng nhÊt ®Ó c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn cña mçi
NHTM.
ChÊt lîng tÝn dông cã thÓ ®îc hiÓu mét c¸ch ®¬n gi¶n lµ hiÖu qu¶ cña viÖc
cho vay ( hay ®Çu t, b¶o l·nh ) mang l¹i, lµ kh¶ n¨ng thu håi ®Çy ®ñ ®óng h¹n c¶
vèn gèc lÉn l·i ( hoÆc phÝ ) theo dù ®Þnh. HiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng thu nî cµng lín th×
chÊt lîng tÝn dông cµng cao vµ ngîc l¹i. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ muèn n©ng cao chÊt lîng tÝn dông ph¶i gi¶m thiÓu ®îc rñi ro tÝn dông.
Víi t c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng chñ yÕu vµ
thêng xuyªn nhÊt lµ nhËn tiÒn göi vµ cho vay. Do vËy chÊt lîng tÝn dông lu«n lµ
mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c NHTM. ChÊt lîng tÝn dông ®¬ng nhiªn ®îc t¹o nªn
bëi chÊt lîng cña tõng kho¶n tÝn dông, song nÕu bã hÑp kh¸i niÖm chÊt lîng tÝn
dông ®ång nghÜa víi chÊt lîng cña mét kho¶n tÝn dông th× râ rµng lµ kh«ng ®Çy ®ñ
vµ kh«ng ph¶n ¸nh ®îc hÕt tÝnh ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña ho¹t ®éng tÝn dông ng©n
hµng. Do ®ã ta cã thÓ hiÓu mét c¸ch ®Çy ®ñ kh¸i niÖm chÊt lîng tÝn dông trung vµ
dµi h¹n nh sau:
ChÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng lµ mét kh¸i niÖm
ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng më réng cho vay trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng phï hîp
víi nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng, yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi ®ång thêi
®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng.
C¸c mãn cho vay cña ng©n hµng ®îc xem lµ cã chÊt lîng tèt khi kh¸ch hµng
vay vèn sö dông vèn vay vµo ®óng c¸c danh môc tµi s¶n xin vay vµ trong qu¸ tr×nh
ho¹t ®éng c¸c tµi s¶n nµy mang l¹i hiÖu qu¶ cao, trªn c¬ së ®ã ng©n hµng thu ®îc c¶
gèc vµ l·i, cßn doanh nghiÖp võa tr¶ ®îc nî ng©n hµng ®óng thêi h¹n võa bï ®¾p ®îc chi phÝ vµ cã lîi nhuËn. XÐt vÒ tæng thÓ, ng©n hµng võa t¹o ra hiÖu qu¶ kinh tÕ
võa ®em l¹i hiÖu qu¶ x· héi.
ChÊt lîng tÝn dông chØ lµ mét kh¸i niÖm cã tÝnh t¬ng ®èi, võa cô thÓ ®îc thÓ
hiÖn qua c¸c chØ tiªu cã thÓ ®¸nh gi¸, tÝnh to¸n ®îc võa mang tÝnh trõu tîng thÓ hiÖn
qua sù t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ, x· héi, m«i trêng…
I.2.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
* C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh:
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Qua sù ph©n tÝch ë trªn ta cã thÓ thÊy chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n thÓ
hiÖn qua kh¶ n¨ng më réng tÝn dông cña ng©n hµng g¾n liÒn víi ®¸p øng tèt nhu cÇu
cña doanh nghiÖp vay vèn, ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng, ®ãng
gãp vµo sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc. VÒ mÆt ®Þnh tÝnh c¸c tiªu
chÝ nµy cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ qua mét sè khÝa c¹nh sau:
Tríc hÕt, kh¶ n¨ng më réng tÝn dông cña ng©n hµng phô thuéc vµo
uy tÝn cña ng©n hµng ®ã. NÕu mét ng©n hµng cã uy tÝn nã sÏ cã kh¶ n¨ng thu hót
nhiÒu kh¸ch hµng h¬n. Bªn c¹nh ®ã, nÕu mét ng©n hµng cã ®éi ngò kh¸ch hµng
®«ng ®¶o lµ nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n cã uy tÝn th× ®ã lµ mét trong nh÷ng dÊu
hiÖu cho thÊy chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng lµ kh¶ quan. ChÊt lîng tÝn dông cßn
thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng ®¸p øng tèt nhu cÇu cña kh¸ch hµng. §èi víi doanh nghiÖp th×
®iÒu nµy tríc hÕt biÓu hiÖn ë chç thñ tôc ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn nhng vÉn ®¶m b¶o
nh÷ng nguyªn t¾c an toµn tèi thiÓu cÇn thiÕt; cung cÊp vèn nhanh chãng, kÞp thêi,
an toµn. Nhê ®ã doanh nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ giao dÞch, tiÕt kiÖm thêi gian
vµ nhÊt lµ sÏ kh«ng bá lì nh÷ng c¬ héi kinh doanh tèt. Tuy nhiªn, ®ã míi chØ lµ
nh÷ng yªu cÇu ban ®Çu, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾t vµ
®Çy biÕn ®éng th× ®ßi hái c¸c NHTM ph¶i n¨ng ®éng h¬n n÷a míi cã thÓ mong ®îi
cã ®îc chÊt lîng tÝn dông cao, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng lªn c¶ vÒ chÊt vµ lîng cña kh¸ch hµng. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã th× ngoµi viÖc ®¸p øng nhanh chãng kÞp
thêi nhu cÇu vèn, ng©n hµng ph¶i thùc sù trë thµnh ngêi b¹n cña doanh nghiÖp, s½n
sµng gióp ®ì, chia sÎ khã kh¨n víi hä. Ch¼ng h¹n, trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt cho vay
nÕu thÊy dù ¸n vay vèn cña doanh nghiÖp cã nh÷ng ®iÓm cha hîp lý, kh«ng kh¶ thi
th× thay v× tõ chèi cho vay ng©n hµng cã thÓ gãp ý, t vÊn cho doanh nghiÖp ®Ó hä
xem xÐt ®iÒu chØnh l¹i cho hîp lý. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh nÕu doanh nghiÖp
gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n bÊt kh¶ kh¸ng th× ng©n hµng cã thÓ xem xÐt gióp ®ì ®Ó
cïng th¸o gì. Ngoµi ra, ng©n hµng còng cã thÓ lµ ngêi cung cÊp c¸c th«ng tin bæ Ých
vÒ thÞ trêng, vÒ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ cho doanh nghiÖp. Lµm ®îc nh vËy th×
nguån vèn tÝn dông ng©n hµng sÏ thùc sù ph¸t huy ®îc vai trß ®ßn bÈy gióp doanh
nghiÖp c¶i tiÕn thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh
tranh. Vµ mét khi doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× ng©n hµng còng sÏ tr¸nh
®îc nh÷ng rñi ro, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh cña chÝnh m×nh.
Yªu cÇu thø hai ®Ó cã chÊt lîng tÝn dông tèt lµ ph¶i ®¶m b¶o sù tån
t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Nãi c¸ch kh¸c ho¹t ®éng tÝn dông ph¶i mang l¹i
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
cho ng©n hµng thu nhËp ®ñ ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ liªn quan vµ cã l·i, h¹n chÕ thÊp
nhÊt nguy c¬ rñi ro. §iÒu nµy kh«ng chØ phô thuéc vµo ng©n hµng mµ cßn phô thuéc
rÊt lín vµo doanh nghiÖp vay vèn. Mét kho¶n tÝn dông chØ cã thÓ coi lµ cã hiÖu qu¶
khi c¸c nguyªn t¾c cho vay ®îc tu©n thñ triÖt ®Ó: sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých cã
hiÖu qu¶ kinh tÕ cao; hoµn tr¶ nî gèc vµ l·i ®óng thêi h¹n. ViÖc tu©n thñ chÆt chÏ
c¸c nguyªn t¾c tÝn dông võa lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt võa lµ biÓu hiÖn cña chÊt lîng tÝn
dông tèt. Môc ®Ých sö dông vèn vay ®· ký kÕt trong hîp ®ång tÝn dông ®· ®îc c¶
hai bªn ng©n hµng vµ doanh nghiÖp ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kü lìng c¶ vÒ hiÖu qu¶, tÝnh
kh¶ thi còng nh møc ®é phï hîp víi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi chung
cña ngµnh, cña ®Þa ph¬ng vµ cña c¶ níc. Do ®ã, sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých lµ
mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o ®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Ò ra ban ®Çu. Sö dông vèn
vay ®óng môc ®Ých, céng víi sù n¨ng ®éng, nh¹y bÐn trong kinh doanh cña doanh
nghiÖp vµ sù gióp ®ì hiÖu qu¶ cña ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp ®¹t
®îc kÕt qu¶ kinh doanh cao nhÊt vµ ®ã chÝnh lµ tiÒn ®Ò ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn
®Çy ®ñ nghÜa vô tr¶ nî, b¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng.
Mét yªu cÇu n÷a ®èi víi ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng lµ ph¶i ®ãng
gãp vµo sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña vïng, cña ®Þa ph¬ng vµ cña
®Êt níc. §iÒu nµy lµ hÖ qu¶ tÊt yÕu ®¹t ®îc khi c¶ doanh nghiÖp vµ ng©n hµng ®Òu
ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Nã ®îc biÓu hiÖn ë sù æn ®Þnh cña nÒn tµi chÝnh-tiÒn tÖ quèc
gia, gióp n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, n¨ng lùc c«ng nghÖ cho doanh nghiÖp, gi¶i
quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, n©ng cao møc sèng d©n c. Tuy nhiªn, khi
®¸nh gi¸ tiªu thøc nµy cÇn c¨n cø vµo tõng trêng hîp cô thÓ trong tõng thêi kú chø
kh«ng thÓ cã mét tiªu chuÈn chung cho tÊt c¶ c¸c trêng hîp. Ch¼ng h¹n nh÷ng dù
¸n c¶i t¹o n©ng cÊp trang thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ gióp doanh nghiÖp t¨ng hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nhng ®ång thêi l¹i thu hÑp c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao
®éng, hoÆc cã nh÷ng dù ¸n hiÖu qu¶ nhÊt thêi kh«ng cao nhng l¹i cã ý nghÜa rÊt lín
trong t¬ng lai. Trong nh÷ng trêng hîp ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c chÊt lîng tÝn dông
cÇn ph¶i c©n nh¾c kü lìng nhiÒu mÆt liªn quan.
Tãm l¹i, chÊt lîng tÝn dông nãi chung vµ chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n
nãi riªng lµ mét chØ tiªu tæng hîp, ®îc ®¸nh gi¸ trªn quan ®iÓm cña c¶ ba chñ thÓ :
ng©n hµng, doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ. C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh chØ lµ nh÷ng c¨n cø
®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng mét c¸ch kh¸i qu¸t. §Ó cã ®îc nh÷ng kÕt
luËn chÝnh x¸c h¬n cÇn ph¶i dùa vµo mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®Þnh lîng cô thÓ, bao
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
gåm c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn ng©n hµng vµ c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn doanh
nghiÖp. Cßn vÒ phÝa nÒn kinh tÕ th× rÊt khã cã thÓ ®o lêng t¸c ®éng cô thÓ cña tõng
chñ thÓ riªng biÖt ®Õn sù ph¸t triÓn chung. Do vËy ngoµi c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh nªu
trªn ngêi ta cßn ph¶i xem xÐt c¸c chØ tiªu ®Þnh lîng.
* C¸c chØ tiªu ®Þnh lîng:
XÐt trªn gi¸c ®é Ng©n hµng: C¸c NHTM thêng xem xÐt qua:
ChØ tiªu vÒ doanh sè vµ tèc ®é t¨ng doanh sè cho vay trung vµ dµi
h¹n:
Doanh sè cho vay thÓ hiÖn quy m« tuyÖt ®èi cña ho¹t ®éng tÝn dông trung vµ
dµi h¹n cña ng©n hµng cßn tèc ®é t¨ng doanh sè thÓ hiÖn kh¶ n¨ng më réng quy m«
cho vay qua c¸c thêi kú. Doanh sè cho vay lín vµ tèc ®é t¨ng nhanh cho thÊy kh¶
n¨ng më réng tÝn dông trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng lµ rÊt tèt, tuy nhiªn nh trªn
®· ph©n tÝch ®ã míi chØ lµ ®iÒu kiÖn cÇn chø cha ®ñ ®Ó kh¼ng ®Þnh chÊt lîng tÝn
dông cña ng©n hµng mµ cÇn ph¶i kÕt hîp xem xÐt tæng hîp c¸c chØ tiªu kh¸c.
ChØ tiªu vÒ d nî:
D nî cho vay trung vµ dµi h¹n
Tæng d nî cho vay
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tû träng d nî cho vay trung vµ dµi h¹n so víi tæng d nî
cho vay cña ng©n hµng, tøc lµ ph¶n ¸nh quy m« cña tÝn dông trung vµ dµi h¹n trong
mèi t¬ng quan víi quy m« tÝn dông ng¾n h¹n. Tû lÖ nµy cao vµ ngµy cµng t¨ng cho
thÊy ng©n hµng chó träng ®Õn viÖc më réng cho vay trung vµ dµi h¹n, tuy nhiªn cÇn
ph¶i lu ý r»ng tû lÖ nµy cµng cao còng cã thÓ lµ hËu qu¶ cña c«ng t¸c thu nî kh«ng
®îc thùc hiÖn tèt. Nãi chung c¸c ng©n hµng ®Òu mong muèn cã tû lÖ nµy cao do tÝn
dông trung vµ dµi h¹n lµ c¸c ho¹t ®éng mang l¹i thu nhËp lín h¬n so víi tÝn dông
ng¾n h¹n. H¬n n÷a, më réng tÝn dông trung vµ dµi h¹n sÏ gióp ng©n hµng n©ng cao
uy tÝn, më réng thÞ trêng tÝn dông ng¾n h¹n. Tuy nhiªn, do ®Æc tÝnh rñi ro cao cña
c¸c kho¶n tÝn dông trung vµ dµi h¹n nªn th«ng thêng c¸c ng©n hµng sÏ c¨n cø vµo
®Æc ®iÓm riªng vÒ nguån vèn, vÒ kh¶ n¨ng qu¶n lý, tr×nh ®é chuyªn m«n cña m×nh
®Ó x¸c ®Þnh tû lÖ nµy cho phï hîp.
ChØ tiªu
D nî cho vay trung vµ dµi h¹n
Tæng tµi s¶n
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trong quan hÖ so s¸nh vÒ quy m« cho vay trung vµ dµi
h¹n so víi tæng tµi s¶n cña ng©n hµng, ®ång thêi cho phÐp ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý
trong c¬ cÊu sö dông vèn cña ng©n hµng. NÕu tû lÖ nµy cao chøng tá c¸c kho¶n cho
vay trung vµ dµi h¹n chiÕm mét tû träng lín trong tæng tµi s¶n cña ng©n hµng. §iÒu
nµy lµ tÝch cùc nÕu nh ng©n hµng cã tiÒm n¨ng dåi dµo vÒ nguån vèn trung vµ dµi
h¹n, ®ång thêi viÖc qu¶n lý c¸c kho¶n vay ®îc thùc hiÖn tèt, b¶o ®¶m an toµn. Ngîc
l¹i, nÕu tû lÖ nµy cao trong khi ng©n hµng kh«ng cã ®îc tiÒm lùc vèn trung vµ dµi
h¹n dåi dµo vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý tèt th× cã nghÜa lµ ng©n hµng ®ang ë vµo t×nh thÕ
nguy hiÓm cã thÓ dÉn ®Õn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n bÊt cø lóc nµo. Th«ng thêng c¸c
ng©n hµng thêng thÝch ph©n t¸n rñi ro b»ng c¸ch ®a d¹ng hãa c¸c tµi s¶n sinh lêi
cña m×nh h¬n lµ tËp trung vµo mét lo¹i tµi s¶n sinh lîi cao nhng nguy c¬ rñi ro còng
cao nh tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
ChØ tiªu c©n ®èi vèn :
D nî cho vay trung vµ dµi h¹n
Tæng nguån vèn trung vµ dµi h¹n
Trong chØ tiªu nµy tæng nguån vèn trung vµ dµi h¹n bao gåm nguån vèn trung
vµ dµi h¹n, c¸c kho¶n ®Çu t trung vµ dµi h¹n, gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh.
ChØ tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng vÒ nguån vèn cña ng©n hµng ®Ó ®¸p
øng nhu cÇu tÝn dông trung vµ dµi h¹n. HÇu hÕt c¸c NHTM ®Òu sö dông nguån vèn
trung vµ dµi h¹n ®Ó tµi trî cho tµi s¶n cè ®Þnh, cho vay trung vµ dµi h¹n vµ ®Çu t
trung vµ dµi h¹n. Nh vËy nÕu tû lÖ trªn cµng gÇn 1 th× chøng tá hÇu hÕt c¸c kho¶n
cho vay trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng ®îc tµi trî bëi nguån vèn trung vµ dµi h¹n,
®iÒu ®ã ®¶m b¶o cho ng©n hµng mét c¬ cÊu vèn tèi u xÐt vÒ mÆt phßng ngõa rñi ro.
Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm c¸c nguån vèn ng¾n h¹n cña ng©n hµng cã sù gèi ®Çu nhÊt
®Þnh nªn ng©n hµng cã thÓ tËn dông nguån nµy mét c¸ch hîp lý ®Ó cho vay trung vµ
dµi h¹n. Do ®ã, trong thùc tÕ tû lÖ vÒ c©n ®èi vèn nãi trªn thêng lín h¬n 1 vµ mçi
ng©n hµng sÏ cã mét møc riªng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh. Ngoµi ra khi
c h¬n vÒ kh¶ n¨ng nguån vèn cña ng©n hµng, bëi lÏ tû lÖ c©n ®èi vèn gÇn 1 còng cã
thÓ lµ hÖ qu¶ cña ®ång thêi 2 nguyªn nh©n : c¶ nguån vèn trung vµ dµi h¹n vµ quy
m« cho vay ®Òu nhá bÐ.
ChØ tiªu vÒ vßng quay vèn:
Doanh sè cho vay trung vµ dµi h¹n
D nî trung vµ dµi h¹n b×nh qu©n
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mèi quan hÖ tû lÖ gi÷a doanh sè cho vay trung vµ dµi
h¹n víi d nî trung vµ dµi h¹n b×nh qu©n, qua ®ã cã thÓ thÊy ®îc kh¶ n¨ng më réng
cho vay còng nh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c thu nî cña ng©n hµng. ChØ tiªu nµy th«ng thêng nhá h¬n 1 do thêi h¹n cho vay dµi nªn d nî b×nh qu©n trong mét n¨m sÏ lín
h¬n doanh sè cho vay trong cïng n¨m ®ã. ChØ tiªu nµy cµng gÇn 1 chøng tá ho¹t
®éng cho vay vµ c«ng t¸c thu nî cña ng©n hµng ®èi víi c¸c kho¶n cho vay trung vµ
dµi h¹n lµ rÊt tèt, bëi lÏ ®iÒu ®ã chØ cã thÓ ®¹t ®îc khi quy m« cho vay ®îc më réng
vµ hÇu hÕt c¸c kho¶n vay ®Õn h¹n trong n¨m ®ã ®Òu ®îc thu håi ®Çy ®ñ. Ngîc l¹i,
nÕu tû lÖ nµy thÊp chøng tá ho¹t ®éng cho vay hay thu nî hoÆc c¶ hai ®Òu gÆp khã
kh¨n.
ChØ tiªu Nî qu¸ h¹n:
Nî qu¸ h¹n tÝn dông trung vµ dµi h¹n
Tæng d nî tÝn dông trung vµ dµi h¹n
§Õn kú h¹n tr¶ nî vµ l·i tiÒn vay, nÕu bªn vay kh«ng ®ñ tiÒn ®Ó tr¶ vµ kh«ng
®îc gia h¹n nî th× ng©n hµng sÏ chuyÓn sè nî ®ã sang nî qu¸ h¹n. Nî qu¸ h¹n lµ
chØ tiªu ph¶n ¸nh mÆt tr¸i cña chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n. Nî qu¸ h¹n râ
rµng lµ ®iÒu kh«ng mong muèn cña c¸c ng©n hµng nhng nã còng kh«ng ph¶i lµ thíc
®o chuÈn ®Ó c¨n cø vµo ®ã ng©n hµng ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông cña mãn vay.
Kh«ng ph¶i cø nî qu¸ h¹n cao th× ®· ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông lµ kh«ng tèt,
kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi nî vµ ngîc l¹i. Trªn thùc tÕ, c¸c ng©n hµng lu«n cè g¾ng
h¹ ®Õn møc thÊp nhÊp tû lÖ nî qu¸ h¹n vµ tû lÖ nµy díi 3% lµ cã thÓ chÊp nhËn ®îc.
ChØ tiªu nî qu¸ h¹n khã ®ßi:
NQH khã ®ßi trung vµ dµi h¹n
Tæng d nî trung vµ dµi h¹n
NÕu tû lÖ nµy cao th× kho¶n tÝn dông cã chÊt lîng thÊp, kh«ng nh÷ng thÕ nÕu
tû lÖ nµy bao hµm toµn bé gèc vµ l·i cña hîp ®ång tÝn dông th× vèn ®Çu t cña ng©n
hµng ®· bÞ l·ng phÝ mét c¸ch v« Ých. Cã rÊt nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch
quan dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy do vËy yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi c¸n bé tÝn dông lµ ph¶i
kiÓm so¸t, kiÒm chÕ tû lÖ nµy ë møc thÊp nhÊt cã thÓ.
ChØ tiªu lîi nhuËn:
Lîi nhuËn tõ tÝn dông trung vµ dµi h¹n
Tæng d nî tÝn dông trung vµ dµi h¹n
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña tÝn dông trung vµ dµi h¹n. Lîi
nhuËn ë ®©y ph¶i hiÓu lµ chªnh lÖch gi÷a chi phÝ ®Çu vµo tøc l·i suÊt huy ®éng vµ
thu nhËp tõ l·i suÊt cho vay cña tÝn dông trung vµ dµi h¹n. XÐt cho cïng th× kho¶n
tÝn dông dï kh«ng cã nî qu¸ h¹n, nî qu¸ h¹n khã ®ßi th× còng chØ nh»m môc ®Ých
t¨ng lîi nhuËn cho ng©n hµng. ChØ tiªu nµy ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c ng©n
hµng cha ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng th× thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông lµ chñ yÕu.
Lîi nhuËn tõ tÝn dông trung vµ dµi h¹n
Tæng lîi nhuËn
ChØ tiªu nµy cho phÐp thÊy râ h¬n vÞ trÝ cña tÝn dông trung vµ dµi h¹n trong
ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Thu tõ kho¶n tÝn dông cã chÊt lîng cao sÏ ®ãng gãp vµo
thu nhËp cña ng©n hµng. NÕu kho¶n tÝn dông cã chÊt lîng tåi th× thu kh«ng ®îc nî
gèc vµ l·i mµ cßn lµm t¨ng chi phÝ cña ng©n hµng, nªn sÏ kÐo lîi nhuËn gi¶m.
Tuy nhiªn ®èi víi mét sè dù ¸n ®Çu t theo kÕ ho¹ch cña Nhµ níc th× chØ tiªu
nµy tá ra kh«ng ®Çy ®ñ ®Ó ph¶n ¸nh chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n. V× môc
tiªu kinh tÕ x· héi hay chiÕn lîc ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän,
nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp míi th× ®«i khi môc tiªu lîi nhuËn kh«ng ph¶i lµ hµng
®Çu. Lóc nµy lîi nhuËn kh«ng ph¶n ¸nh thùc chÊt chÊt lîng kho¶n tÝn dông.
Nãi tãm l¹i, khi xem xÐt ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n ta
kh«ng thÓ c¨n cø vµo mét chØ tiªu cô thÓ mµ ph¶i sö dông tæng hîp mét hÖ thèng
c¸c chØ tiªu trªn c¬ së xem xÐt tæng hîp c¸c môc tiªu cña dù ¸n vay vèn trung vµ
dµi h¹n ®Ó cã thÓ ®a ra kÕt luËn mét c¸ch chÝnh x¸c.
XÐt trªn gi¸c ®é kh¸ch hµng: Kh¸ch hµng lµ ngêi trùc tiÕp qu¶n lý sö
dông vèn vay trung vµ dµi h¹n. §èi víi kh¸ch hµng th× chÊt lîng tÝn dông biÓu hiÖn
ë mét sè chØ tiªu sau:
Møc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nhê thùc hiÖn dù ¸n.
Doanh thu t¨ng tõ dù ¸n vay vèn tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
Lîi nhuËn t¨ng tõ dù ¸n vay vèn tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
Lao ®éng t¨ng lªn tõ dù ¸n vay vèn tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
Cã thÓ nãi ®©y lµ nh÷ng chØ tiªu hiÖu qu¶ ph¶n ¸nh chÊt lîng tÝn dông tèt hay
xÊu. Mét kho¶n tÝn dông tèt ®èi víi ng©n hµng thêng lµ tèt ®èi víi doanh nghiÖp vµ
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ngîc l¹i. Tõ nguån vèn vay ng©n hµng mµ doanh nghiÖp cã thÓ ®æi míi c«ng nghÖ,
n©ng cao chÊt lîng vµ ®a d¹ng hãa s¶n phÈm, n©ng cao tÝnh c¹nh tranh, cñng cè vÞ
thÕ cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ gãp phÇn n©ng
cao ®êi sèng cña c«ng nh©n viªn…. XÐt cho cïng, môc tiªu cho vay trung vµ dµi
h¹n cña ng©n hµng kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ ®Ó thu l·i mµ th«ng qua nguån vèn ®ã,
ng©n hµng kÝch thÝch ®îc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, t¹o c¬
së cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, cã l·i vµ l¹i
muèn ®Çu t vµo dù ¸n míi. Cø nh vËy, ng©n hµng cÊp vèn cho doanh nghiÖp, doanh
nghiÖp l¹i tr¶ l·i cho ng©n hµng, c¶ doanh nghiÖp vµ ng©n hµng cïng ph¸t triÓn
trong sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ.
Tãm l¹i, chØ tiªu chÊt lîng tÝn dông ph¶i lu«n ®îc xem xÐt ph©n tÝch c¶ hai
mÆt ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng, c¶ vÒ lîi nhuËn thuÇn tóy vµ lîi Ých kinh tÕ x· héi c¶
trªn quan ®iÓm ng©n hµng vµ kh¸ch hµng.
I.2.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
* Nhãm nh©n tè thuéc vÒ ng©n hµng:
Quy m« vµ c¬ cÊu kú h¹n cña nguån vèn NHTM: Muèn cho vay ®îc
th× ®iÒu kiÖn tríc tiªn lµ ng©n hµng ph¶i cã vèn. Nhng chØ cã vèn th«i th× cha ®ñ, do
yªu cÇu ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n thêng xuyªn nªn c¸c kho¶n vay trung vµ
dµi h¹n cña ng©n hµng cÇn ph¶i ®îc tµi trî chñ yÕu bëi nguån vèn trung vµ dµi h¹n,
bao gåm nguån vèn cã thêi h¹n tõ mét n¨m trë lªn vµ c¸c nguån vèn huy ®éng cã
thêi h¹n díi mét n¨m nhng cã tÝnh æn ®Þnh cao trong thêi gian dµi. NÕu mét ng©n
hµng cã nguån vèn dåi dµo nhng chñ yÕu lµ nguån vèn ng¾n h¹n, kh«ng æn ®Þnh th×
kh«ng thÓ më réng cho vay trung vµ dµi h¹n ®îc. C¸c nguån vèn mµ mét NHTM cã
thÓ sö dông ®Ó cho vay trung vµ dµi h¹n cã quy m« vµ c¬ cÊu kh¸c nhau trong tæng
nguån vèn cña ng©n hµng. Quy m« c¸c nguån vèn nµy lµ mét trong nh÷ng nh©n tè
quyÕt ®Þnh quy m« cho vay trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng.
N¨ng lùc cña ng©n hµng trong viÖc thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n: Mét trong
nh÷ng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng lµ vèn vµ l·i vay ®îc hoµn
tr¶ ®óng kú h¹n. §iÒu nµy sÏ kh«ng thÓ cã ®îc nÕu nh viÖc thùc hiÖn dù ¸n kh«ng
®¹t hiÖu qu¶ nh mong muèn, hoÆc doanh nghiÖp kh«ng cã thiÖn chÝ, cè t×nh lõa ®¶o.
§Ó h¹n chÕ nguy c¬ ®ã ng©n hµng cÇn thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm
®Þnh kh¸ch hµng. Th«ng thêng, c«ng t¸c thÈm ®Þnh kh¸ch hµng ®îc tiÕn hµnh tríc
vµ chñ yÕu tËp trung vµo xem xÐt c¸c mÆt: t c¸ch ph¸p lý, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, kh¶
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
n¨ng qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, møc ®é
tÝn nhiªm. NÕu kh¸ch hµng ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu do ng©n hµng ®Æt ra th× dù
¸n ®Çu t sÏ ®îc tiÕp tôc xem xÐt ®Ó quyÕt ®Þnh cã cho vay hay kh«ng. VÊn ®Ò ®Æt ra
ë ®©y lµ thñ tôc vµ c¸c ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn ®îc sö dông lµm c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸
kh¸ch hµng vµ dù ¸n ®Çu t cã hîp lý hay kh«ng. NÕu thñ tôc rêm rµ, c¸c ®iÒu kiÖn,
tiªu chuÈn ®Æt ra qu¸ kh¾t khe, kh«ng phï hîp víi thùc tÕ th× sÏ cã rÊt Ýt c¸c doanh
nghiÖp b¶o ®¶m tho¶ m·n ®îc yªu cÇu cña ng©n hµng. §iÒu ®ã g©y c¶n trë cho
ng©n hµng trong viÖc thu hót thªm kh¸ch hµng, më réng quan hÖ tÝn dông. Ngîc l¹i,
nÕu quy tr×nh ®iÒu kiÖn ®Æt ra kh«ng chÆt chÏ cã thÓ sÏ khiÕn cho ng©n hµng sai lÇm
trong viÖc ra quyÕt ®Þnh cho vay, dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông. ChÝnh v× vËy trong qu¸
tr×nh ho¹t ®éng c¸c NHTM ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn, hoµn thiÖn c«ng t¸c thÈm
®Þnh cña m×nh.
N¨ng lùc gi¸m s¸t vµ xö lý c¸c t×nh huèng tÝn dông cña ng©n hµng:
Cho dï c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng ®îc tiÕn hµnh tèt, gióp cho
ng©n hµng lùa chän ®îc nh÷ng kh¸ch hµng tèt, nh÷ng dù ¸n kh¶ thi cã kh¶ n¨ng
sinh lêi cao song ®ã cha ph¶i lµ sù ®¶m b¶o ch¾c ch¾n ®Ó cã ®îc chÊt lîng tÝn dông
cao, ®Æc biÖt lµ víi tÝn dông trung vµ dµi h¹n. Bëi lÏ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
trong thêi gian dµi lu«n chøa ®ùng nh÷ng rñi ro tiÒm Èn kh«ng thÓ lêng tríc ®îc.
B¶n th©n dù ¸n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng lµm n¶y sinh nh÷ng t×nh huèng ngoµi
dù kiÕn. ChÝnh v× vËy mµ c«ng t¸c gi¸m s¸t vµ xö lý c¸c t×nh huèng tÝn dông sau khi
cho vay cã ý nghÜa rÊt quan träng. Ho¹t ®éng gi¸m s¸t chñ yÕu tËp trung vµo c¸c
vÊn ®Ò nh: sù tu©n thñ ®óng môc ®Ých sö dông vèn cña doanh nghiÖp; t×nh h×nh ho¹t
®éng thùc tÕ cña dù ¸n; tiÕn ®é tr¶ nî; qu¸ tr×nh sö dông, b¶o qu¶n vµ biÕn ®éng tµi
s¶n cña doanh nghiÖp; nh÷ng vÊn ®Ò míi n¶y sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n.
Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy sÏ gióp ng©n hµng ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn kÞp thêi
nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc nh sö dông vèn sai môc ®Ých, ©m mu tÈu t¸n tµi s¶n, lõa
®¶o ng©n hµng. §ång thêi, qua viÖc lu«n b¸m s¸t ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th×
ng©n hµng cã thÓ cã biÖn ph¸p gióp ®ì doanh nghiÖp th«ng qua viÖc cung cÊp th«ng
tin bæ Ých, kÞp thêi, ®a ra c¸c lêi khuyªn hoÆc trùc tiÕp gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp
khi gÆp khã kh¨n b»ng c¸ch gia h¹n nî, ®iÒu chØnh kú h¹n nî, cho vay thªm nh»m
gióp cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n cña doanh nghiÖp ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, qua ®ã gãp
phÇn n©ng cao chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
20