Kho¸ luËn tèt nghiÖp
trêng ®¹i häc Vinh
Khoa gi¸o dôc tiÓu häc
----------***---------
NguyÔn thÞ gia phó
H×nh thµnh kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt
trong viÖc thiÕt kÕ bµi d¹y ph©n m«n vÏ
tranhcho sinh viªn ngµnh gi¸o dôc tiÓu häc
Kho¸ luËn tèt nghiÖp ®¹i häc
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
0
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Vinh, 2009
trêng ®¹i häc Vinh
Khoa gi¸o dôc tiÓu häc
----------***---------
H×nh thµnh kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt
trong viÖc thiÕt kÕ bµi d¹y ph©n m«n vÏ
tranhcho sinh viªn ngµnh gi¸o dôc tiÓu häc
Kho¸ luËn tèt nghiÖp ®¹i häc
Ngµnh gi¸o dôc tiÓu häc
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
1
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Gi¸o viªn híng dÉn: Th.S
NguyÔn H÷u Dþ
Sinh viªn thùc hiÖn:
NguyÔn ThÞ gia Phó
Líp : 46A-GDTH
Vinh, 2009
Môc lôc
A. Më ®Çu…………………………………………………………….…….1
1.LÝ do chän ®Ò tµi…………………………………………………………….1
2. Môc ®Ých nghiªn cøu………………………………………………………..2
3.
Kh¸ch
thÓ
vµ
®èi
tîng
nghiªn
cøu………………………………………....2
4. NhiÖm vô nghiªn cøu………………………………………………………..2
5. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu………………………………………………….…2
6. Gi¶ thuyÕt khoa häc…………………………………………………………4
b. néi dung………………………………………………………………...5
Ch¬ng 1.C¬ së lÝ luËn cña vÊn ®Ò nghiªn
cøu………………………..….5
1.1. LÞch sö nghiªn cøu vÊn ®Ò……………………...…………………………
5
1.2. Mét sè kh¸i niÖm …………………………………………........…………7
1.2.1. S¸ch gi¸o viªn MÜ thuËt ë tiÓu häc …………............
…………....7
1.3.
M«n
MÜ
thuËt
ë
tiÓu
häc-
Ph©n
m«n
tranh……………………………12
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
2
Líp 46A -
vÏ
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.3.1. M«n MÜ thuËt ë tiÓu häc……………………………………...…
12
1.3.2. Ph©n m«n vÏ tranh ë tiÓu
häc…………………………………...14
Ch¬ng 2.C¬ së thùc tiÔn cña vÊn ®Ò nghiªn
cøu……………………….19
2.1.Thùc tr¹ng s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt ë TiÓu
häc………………………….19
2.2.
Thùc
tr¹ng
s¸ch
tham
kh¶o
mÜ
thuËt
ë
TiÓu
häc………………………...20
2.3.Thùc tr¹ng kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn MÜ thuËt ph©n
m«n vÏ tranh ë
tiÓu
häc....................................................................................
..........................21
2.3.1. Thùc tr¹ng nhËn thøc cña sinh viªn khoa gi¸o dôc
tiÓu häc vÒ kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn MÜ thuËt
ph©n m«n vÏ tranh…….............21
2.3.2. Thùc tr¹ng thiÕt kÕ bµi d¹y ph©n m«n vÏ tranh cña
sinh viªn……………………………………………………….…….....23
2.3.3. Tù ®¸nh gi¸ cña sinh viªn vÒ møc ®é sö dông s¸ch
gi¸o viªn
ph©n m«n vÏ tranh ë tiÓu häc………………………………………..…
23
2.3.4.Thùc tr¹ng kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn MÜ thuËt
ph©n
m«n
vÏ
tranh
cña
gi¸o
viªn
tiÓu
häc………………………………………………..…24
2.3.5. Nguyªn nh©n cña thùc tr¹ng………………………………….…
26
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
3
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ch¬ng 3.Quy tr×nh h×nh thµnh kü n¨ng sö dông s¸ch
gi¸o viªn mÜ
thuËt trong viÖc thiÕt kÕ bµi d¹y ph©n
m«n vÏ tranh…………………….........
28
3.1.
x©y
Nguyªn
t¾c
dùng
quy
tr×nh............................................................... 28
3.2. Quy tr×nh h×nh thµnh kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn mÜ
thuËt trong viÖc thiÕt kÕ bµi d¹y ph©n m«n vÏ tranh ë tiÓu
häc................................................ 29
3.2.1.Yªu cÇu kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ vÏ tranh nãi
chung……………...... 29
3.2.2. Yªu cÇu kiÕn thøc vÒ vÏ tranh trong ch¬ng tr×nh
ph©n
m«n
vÏ
tranh
ë
häc……………………………………………………………….........
tiÓu
37
3.2.3. Yªu cÇu kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt
trong
viÖc
thiÕt
kÕ
bµi
d¹y
tranh………………………………………………......
ph©n
m«n
vÏ
41
Ch¬ng 4.Thùc nghiÖm s ph¹m………………………………..……… 63
4.1. Môc ®Ých, ®èi tîng, c¸ch thøc tiÕn hµnh thùc
nghiÖm………………… 63
4.1.1. Môc ®Ých………………………………………………………..
63
4.1.2. §èi tîng thùc nghiÖm…………………………………………
63
4.1.3. C¸ch thøc tiÕn hµnh……………………………………………. 63
4.2. Ph©n tÝch kÕt qu¶ thùc nghiÖm………………………………………..
…
64
4.2.1. KÕt qu¶ sau khi sö dông quy tr×nh ®· x©y dùng
cho sinh viªn… 64
4.2.2. KÕt qu¶ lÜnh héi tri thøc cña häc sinh tiÓu
häc………………...
66
c. kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ………………………………………… 70
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
4
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Tµi liÖu tham kh¶o…………………………………………………
72
Lêi c¶m ¬n
T«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n ®Õn c¸c thÇy c«
gi¸o trong khoa Gi¸o Dôc TiÓu häc - §¹i häc Vinh,
c¸c b¹n sinh viªn líp 46A – GD TiÓu häc, c¸c thÇy
c« gi¸o trêng tiÓu häc Hµ Huy TËp – II ®· gióp
®ì, t¹o ®iÒu kiÖn cho t«i thùc hiÖn ®Ò tµi kho¸
luËn. §Æc biÖt t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u
s¾c ®Õn thÇy gi¸o ThS. NguyÔn H÷u DÞ ®· ®Ò
xuÊt ý tëng
vµ híng dÉn tËn t×nh, chu ®¸o khi
t«i thùc hiÖn kho¸ luËn tèt nghiÖp ®¹i häc nµy.
§ång thêi t«i còng nhËn ®îc sù quan t©m,
gióp ®ì, ®éng viªn rÊt nhiÒu tõ phÝa gia ®×nh,
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
5
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
b¹n bÌ vµ c¸c trêng n¬i su tÇm tµi liÖu. T«i xin
ch©n thµnh c¶m ¬n!
Do n¨ng lùc b¶n th©n, nguån t liÖu, thêi gian
h¹n chÕ nªn ®Ò tµi kh«ng tr¸nh khái nh÷ng
thiÕu sãt, rÊt mong ®îc sù th«ng c¶m, gãp ý cña
c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n sinh viªn ®Ó ®Ò tµi hoµn
thiÖn h¬n.
Vinh, th¸ng 05 n¨m 2009
Sinh viªn
NguyÔn ThÞ Gia Phó
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
6
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
A. Më ®Çu
1. LÝ do chän ®Ò tµi
MÜ thuËt lµ m«n häc c¬ së cña gi¸o dôc thÈm mÜ, cã
nghÜa lµ viÖc d¹y häc mÜ thuËt ë TiÓu häc nh»m môc ®Ých
gi¸o dôc thÈm mÜ lµ chÝnh. Gãp phÇn quan träng vµo viÖc
thùc hiÖn môc tiªu cña nhµ trêng phæ th«ng.
Trong m«n MÜ thuËt ë TiÓu häc, ph©n m«n vÏ tranh ®îc
s¾p xÕp xen kÏ víi c¸c ph©n m«n kh¸c: VÏ theo mÉu, vÏ trang
trÝ, tËp nÆn t¹o d¸ng vµ thêng thøc mÜ thuËt. TÊt c¶ ®Òu
gãp phÇn lµm phong phó néi dung m«n MÜ thuËt ë TiÓu häc.
VÏ tranh cã mét vÞ trÝ quan träng trong m«n MÜ thuËt.
Bëi tranh vÏ chÝnh lµ n¬i häc sinh thÓ hiÖn sù s¸ng t¹o, c¶m
nhËn vÎ ®Ñp tinh tÕ cña sù vËt, cña c¶nh vËt trong cuéc sèng
vµ thiªn nhiªn. §ång thêi nã cßn lµ n¬i häc sinh thÓ hiÖn t×nh
c¶m, t©m hån ng©y th¬ trong s¸ng cña c¸c em qua c¸c bµi
vÏ. V× vËy ®©y lµ ph©n m«n cã t¸c dông lín ®èi víi häc sinh,
d¹y tèt ph©n m«n vÏ tranh lµ mét yªu cÇu quan träng ®èi víi
ngêi d¹y.
§Ó d¹y tèt ph©n m«n vÏ tranh ngêi gi¸o viªn cÇn nhiÒu
kü n¨ng, trong ®ã cã kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn, ®©y lµ
kü n¨ng gióp cho gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ bµi d¹y,
yÕu tè quan träng gãp phÇn thµnh c«ng cña c¸c bµi lªn líp,
thùc hiÖn tèt ho¹t ®éng d¹y häc.
Sau n¨m 2000 c¸c trêng tiÓu häc trªn toµn quèc b¾t
®Çu triÓn khai thùc hiÖn thay s¸ch theo ch¬ng tr×nh tiÓu häc
míi – mét ch¬ng tr×nh víi cÊu tróc vµ chÊt lîng míi. Trong ®ã
m«n mÜ thuËt nãi chung vµ ph©n m«n vÏ tranh nãi riªng ®Æt
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
7
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
ra cho ngêi gi¸o viªn yªu cÇu míi vÒ kü n¨ng. Ngêi gi¸o viªn
ph¶i cã kü n¨ng tèt míi cã thÓ d¹y tèt m«n häc. §Æc biÖt ®èi
víi sinh viªn n¨m cuèi th× sù h×nh thµnh kü n¨ng nµy l¹i cµng
quan träng, bëi v× sinh viªn cha qua gi¶ng d¹y, thiÕt kÕ bµi
d¹y nhiÒu.
Trong thùc tÕ cã nhiÒu sinh viªn cßn nhiÒu lóng tóng
trong thiÕt kÕ bµi d¹y nÕu kh«ng dùa vµo s¸ch gi¸o viªn.
Trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ hÇu nh chØ bª nguyªn tõ s¸ch gi¸o
viªn, coi s¸ch gi¸o viªn nh lµ b¶n thiÕt kÕ s½n, thËm chÝ cã
khi cßn hiÓu sai dông ý cña s¸ch gi¸o viªn. Cã thÓ nãi kü n¨ng
sö dông s¸ch gi¸o viªn lµ mét kü n¨ng cßn kh¸ “mê nh¹t” ®èi
víi sinh viªn.
ViÖc h×nh thµnh kü n¨ng nµy ë sinh viªn ngµnh gi¸o dôc
tiÓu häc lµ mét yªu cÇu quan träng. §ã lµ vÊn ®Ò mµ mçi sinh
viªn cÇn quan t©m vµ suy nghÜ. §Ó gãp phÇn nhá c«ng søc
cña m×nh vµo gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chóng t«i chän ®Ò tµi
nghiªn cøu: “H×nh thµnh kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn
mÜ thuËt trong viÖc thiÕt kÕ bµi d¹y ph©n m«n vÏ tranh
cho sinh viªn ngµnh gi¸o dôc tiÓu häc”.
2. Môc ®Ých nghiªn cøu
X©y dùng quy tr×nh h×nh thµnh kü n¨ng sö dông s¸ch
gi¸o viªn mÜ thuËt trong viÖc thiÕt kÕ bµi d¹y ph©n m«n vÏ
tranh cho sinh viªn ngµnh gi¸o dôc tiÓu häc, n©ng cao hiÖu
qu¶ sö dông s¸ch gi¸o viªn gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng d¹yhäc vÏ tranh ë TiÓu häc.
3. Kh¸ch thÓ vµ ®èi tîng nghiªn cøu
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
8
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
3.1. Kh¸ch thÓ nghiªn cøu: Qu¸ tr×nh häc tËp vµ thùc tËp
s ph¹m cña sinh viªn qua c¸c k× häc.
3.2. §èi tîng nghiªn cøu: Néi dung quy tr×nh h×nh thµnh
kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt trong viÖc thiÕt bµi
d¹y ph©n m«n vÏ tranh cho sinh viªn ngµnh gi¸o dôc tiÓu häc.
4. NhiÖm vô nghiªn cøu
- T×m hiÓu c¬ së lÝ luËn cña vÊn ®Ò nghiªn cøu.
- T×m hiÓu thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò nghiªn cøu.
- X©y dùng quy tr×nh h×nh thµnh kü n¨ng sö dông s¸ch
gi¸o viªn mÜ thuËt trong viÖc thiÕt kÕ bµi d¹y ph©n m«n vÏ
tranh ë TiÓu häc.
5. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
§Ó tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi nµy chóng t«i ®· sö dông
c¸c ph¬ng ph¸p sau:
5.1. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu lÝ luËn
§Ó cã c¬ së lÝ luËn vÒ nghiªn cøu ®Ò tµi nµy chóng t«i
®· tiÕn hµnh nghiªn cøu ch¾t läc c¸c tµi liÖu liªn quan nh :
Gi¸o dôc häc, T©m lÝ häc tiÓu häc, Ph¬ng ph¸p d¹y- häc mÜ
thuËt ë tiÓu häc, Tµi liÖu båi dìng thêng xuyªn cho gi¸o viªn
tiÓu häc, Khai th¸c néi dung ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa, s¸ch
gi¸o viªn tõ líp 1 ®Õn líp 5.
5.2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu s¶n phÈm ho¹t ®éng
Trong ho¹t ®éng cña m×nh sinh viªn ®· t¹o ra nh÷ng s¶n
phÈm, c¸c s¶n phÈm nµy ®Ó l¹i dÊu Ên cña n¨ng lùc c¸ nh©n
lªn ®ã. V× thÕ, ®Ó thÊy ®îc thùc tr¹ng cña kü n¨ng sö dông
s¸ch gi¸o viªn cña sinh viªn ngµnh gi¸o dôc tiÓu häc chóng t«i
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
9
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
®· nghiªn cøu thiÕt kÕ bµi d¹y c¸c bµi lªn líp cña sinh viªn ®Ó
thu thËp th«ng tin vÒ thùc tr¹ng.
5.3. Ph¬ng ph¸p quan s¸t
Chóng t«i ®· tiÕn hµnh quan s¸t, thu thËp nh÷ng t liÖu,
thao t¸c biÓu hiÖn trong c¸c buæi lªn líp cña sinh viªn ë c¸c
tiÕt häc vÏ tranh, bëi ®ã lµ sù thÓ hiÖn thiÕt kÕ bµi d¹y mµ
sinh viªn ®· thiÕt kÕ.
5.4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu kinh nghiÖm.
§Ó ®a ra ®îc quy tr×nh h×nh thµnh kü n¨ng, ®a ra ®îc
néi dung ®Ó rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn
ph©n m«n vÏ tranh ë tiÓu häc chóng t«i ®· häc hái, tham kh¶o
ý kiÕn kinh nghiÖm cña gi¸o viªn ë mét sè trêng tiÓu häc nh :
S¬n Trung, S¬n LÔ…thuéc huyÖn H¬ng S¬n, gi¸o viªn trêng
tiÓu häc Lª Lîi, Hµ Huy TËp – II vµ mét sè ý kiÕn cña c¸c b¹n
sinh viªn líp 46A-gi¸o dôc tiÓu häc.
5.5. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra
§Ó cã c¬ së thùc tiÔn khi nghiªn cøu ®Ò tµi nµy chóng t«i
®· x©y dùng phiÕu ®iÒu tra vµ tiÕn hµnh kh¶o s¸t lÊy ý kiÕn
cña 73 sinh viªn líp 46A-gi¸o dôc tiÓu häc vµ mét sè gi¸o viªn
ë c¸c trêng tiÓu häc Lª Lîi, Hµ Huy TËp-II.
5.6. Ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm.
§Ó tiÕn hµnh kiÓm nghiÖm vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña
viÖc v©n dông quy tr×nh h×nh thµnh kü n¨ng sö dông s¸ch
gi¸o viªn ph©n m«n vÏ tranh ®· ®Ò ra, chóng t«i trong thêi
gian thùc tËp ë trêng tiÓu häc Hµ Huy TËp –II ®· cho thiÕt kÕ
mét sè bµi d¹y vµ tiÕn hµnh thùc nghiÖm trªn ®èi tîng häc
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
10
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
sinh líp 2, líp 4 vµ líp 5 víi c¸c sinh viªn ®i theo quy tr×nh nµy
vµ sinh viªn bá qua mét sè bíc trong quy tr×nh.
6. Gi¶ thuyÕt khoa häc
Tõ viÖc t×m hiÓu thùc tr¹ng kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o
viªn mÜ thuËt ph©n m«n vÏ tranh cña sinh viªn ngµnh gi¸o
dôctiÓu häc chóng t«i cho r»ng: NÕu ®a ra ®îc mét quy tr×nh
h×nh thµnh kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt ®¶m
b¶o tÝnh hÖ thèng, kh¶ thi, cã c¬ së khoa häc th× sÏ gãp phÇn
n©ng cao ®îc kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt trong
viÖc thiÕt kÕ bµi d¹y ph©n m«n vÏ tranh cho sinh viªn vµ gãp
phÇn n©ng cao ®îc chÊt lîng d¹y vµ häc vÏ tranh ë TiÓu häc.
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
11
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
b. néi dung
Ch¬ng 1
C¬ së lÝ luËn cña vÊn ®Ò nghiªn cøu
1.1. LÞch sö nghiªn cøu vÊn ®Ò
Ch¬ng tr×nh m«n MÜ thuËt nãi chung vµ ph©n m«n vÏ
tranh nãi riªng ®· vµ ®ang hoµn thiÖn dÇn víi nh÷ng thµnh
tùu nghiªn cøu x©y dùng ch¬ng tr×nh. Víi môc tiªu: “ X©y
dùng néi dung- ch¬ng tr×nh gi¸o dôc toµn diÖn thÕ hÖ trÎ,
d¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn nh©n lùc, phôc vô c«ng nghiÖp
ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, phï hîp víi thùc tiÔn vµ truyÒn
thèng ViÖt Nam tiÕp cËn tr×nh ®é gi¸o dôc phæ th«ng ë c¸c
níc ph¸t triÓn trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi”. Bé Gi¸o dôc vµ
§µo t¹o ®· t¹o nªn mét bíc ngoÆt lín kh«ng chØ víi m«n MÜ
thuËt ë tiÓu häc mµ ®èi víi toµn bé ch¬ng tr×nh tiÓu häc nãi
chung. V× thÕ nã ®îc nhiÒu ngêi quan t©m tõ sinh viªn, cho
®Õn häc sinh,phô huynh…§Æc biÖt lµ sù quan t©m cña sinh
viªn trong ngµnh gi¸o dôc tiÓu häc.
Cho ®Õn nay, viÖc nghiªn cøu ch¬ng tr×nh
m«n mÜ
thuËt nãi chung vµ ph©n m«n vÏ tranh nãi riªng cßn bã hÑp
trong ph¹m vi cña c¸c nhµ so¹n th¶o ch¬ng tr×nh, nã míi chØ
®îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c tµi liÖu båi dìng gi¸o viªn, c¸c kû
yÕu khoa häc vµ mét sè s¸ch tham kh¶o vÒ viÖc d¹y vµ häc
m«n mÜ thuËt.
Néi dung chñ yÕu cña c¸c bµi viÕt, tµi liÖu nµy míi chØ
®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò d¹y vµ häc vÏ tranh: KiÕn thøc c¬
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
12
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
b¶n vÒ vÏ tranh, ph¬ng ph¸p d¹y häc vÏ tranh…mµ cha thùc sù
®i s©u vµo viÖc h×nh thµnh vµ rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng d¹y häc
nh kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn cho sinh viªn ®ang theo
häc trong ngµnh. Tuy vËy, ®©y chÝnh lµ nh÷ng tµi liÖu bæ
Ých cho chóng t«i khi thùc hiÖn ®Ò tµi nµy, cô thÓ nh sau:
- Cuèn “ MÜ thuËt vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc mÜ thuËt ë
tiÓu häc” cña t¸c gi¶ NguyÔn L¨ng B×nh- NXB Gi¸o dôc, dù ¸n
ph¸t triÓn gi¸o viªn tiÓu häc
cã ®Ò cËp kh¸ ®Çy ®ñ vÒ
ph©n m«n vÏ tranh: KiÕn thøc vÒ vÏ tranh (Bè côc, h×nh
m¨ng, mµu s¾c vµ c¸c bíc vÏ); c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông
trong d¹y häc vÏ tranh (Thùc hµnh, luyÖn tËp, quan s¸t). Ngoµi
ra t¸c gi¶ cßn ®a vµo vÊn ®Ò sö dông s¸ch gi¸o viªn trong
qóa tr×nh thiÕt kÕ bµi d¹y song chØ dõng l¹i ë møc ®é kh¸i
qu¸t, chung chung nh : “S¸ch gi¸o viªn chØ lµ nh÷ng gîi ý
tham kh¶o ®Ó gióp gi¸o viªn cã chç dùa khi thÊy cÇn thiÕt
trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ kÕ ho¹ch bµi ho¹ch. Môc tiªu ®îc x¸c
®Þnh trong s¸ch gi¸o viªn còng cã tÝnh chÊt gîi ý tham kh¶o,
kh«ng nªn sö dông hoµn toµn vµo kÕ ho¹ch bµi häc cña m×nh.
CÇn c¨n cø vµo néi dung bµi häc vµ kh¶ n¨ng häc tËp cña häc
sinh ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu”.
- Cuèn “Tµi liÖu båi dìng thêng xuyªn cho gi¸o viªn tiÓu
häc” cã bµn vÒ c¸ch sö dông s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt sao cho
cã hiÖu qu¶ nhng còng chØ dõng l¹i ë ®Ò xuÊt: Khi sö dông
s¸ch gi¸o viªn mçi gi¸o viªn cÇn nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa ®Ó
khai th¸c, bæ sung, ®ång thêi thiÕt kÕ bµi d¹y sao cho phï hîp
víi ®èi tîng häc sinh vµ thùc tÕ thiÕt bÞ cña vïng miÒn.
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
13
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Cuèn “Hái - ®¸p d¹y
häc m«n mÜ thuËt ë c¸c líp
1,2,3”-NXB Gi¸o dôc còng nãi ®Õn c¸ch sö dông s¸ch NghÖ
thuËt 1, 2, 3 (PhÇn mÜ thuËt) ®Ó d¹y häc cã kÕt qu¶ tèt: Gi¸o
viªn cÇn nghiªn cøu toµn bé néi dung phÇn mÜ thuËt ë s¸ch
gi¸o viªn v× ®©y lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ d¹y häc mÜ thuËt ë
tõng líp, ®ång thêi còng lµ nh÷ng ®Þnh híng ®Ó gi¸o viªn
tiÕn hµnh d¹y häc víi tõng bµi cô thÓ. Trªn c¬ së híng dÉn ë
s¸ch gi¸o viªn cña mçi bµi, gi¸o viªn cã thÓ t×m tßi, s¸ng t¹o
nh÷ng h×nh thøc tæ chøc còng nh ph¬ng ph¸p d¹y häc linh
ho¹t ®Ó ®¹t kÕt qu¶ d¹y häc cao nhÊt. Tuy nhiªn, t¸c gi¶ ®·
®a ra mét c¸ch kh¸i qu¸t , cha ®a ra ®îc mét c¸ch cô thÓ,
h×nh thµnh kü n¨ng s¸t thùc h¬n cho gi¸o viªn, sinh viªn
ngµnh gi¸o dôc tiÓu häc.
ViÖc h×nh thµnh vµ rÌn luyÖn kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o
viªn ph©n m«n vÏ tranh ë TiÓu häc lµ mét viÖc lµm rÊt cÇn
thiÕt ®èi víi sinh viªn ngµnh gi¸o dôc tiÓu häc mµ cha ®îc ®Ò
cËp ®Õn nhiÒu. Kü n¨ng nµy cÇn ph¶i ®îc h×nh thµnh vµ rÌn
luyÖn trong suèt c¶ qu¸ tr×nh häc tËp cña sinh viªn.
Lµ sinh viªn n¨m cuèi trong ngµnh, chóng t«i muèn ®i
vµo t×m hiÓu nghiªn cøu, kh¸m ph¸ nh÷ng néi dung, ®iÓm
míi cña ch¬ng tr×nh vµ qua ®ã h×nh thµnh kü n¨ng sö dông
s¸ch gi¸o viªn ph©n m«n vÏ tranh ë TiÓu häc.
1.2. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n
1.2.1. S¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt ë TiÓu häc
1.2.1.1. S¸ch gi¸o viªn
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
14
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
S¸ch gi¸o viªn lµ c«ng cô c¬ b¶n cña ngêi gi¸o viªn trong
qu¸ tr×nh d¹y häc.
S¸ch gi¸o viªn lµ nh÷ng tµi liÖu trong ®ã cã ®Þnh híng
vÒ môc tiªu, néi dung vµ ph¬ng ph¸p, gióp gi¸o viªn n¾m ®îc
yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng ®Ó tiÕn hµnh d¹y häc m«n
häc. XuÊt ph¸t tõ ®Þnh híng tæng thÓ, tµi liÖu còng gîi ý gi¸o
viªn chuÈn bÞ giê d¹y, híng dÉn tiÕn tr×nh cña mét tiÕt lªn líp
víi c¸c ho¹t ®éng cô thÓ.
S¸ch gi¸o viªn ®îc ph¸t hµnh víi môc ®Ých chñ yÕu lµ
dïng lµm tµi liÖu tham kh¶o chÝnh cho gi¸o viªn trong qu¸
tr×nh d¹y häc.
Cïng víi hÖ thèng s¸ch gi¸o khoa mçi bé m«n th× cã s¸ch
gi¸o viªn t¬ng øng víi bé m«n ®ã. S¸ch gi¸o viªn cã mèi quan
hÖ trùc tiÕp víi néi dung s¸ch gi¸o khoa, chÞ sù chi phèi cña
néi dung ch¬ng tr×nh m«n häc, môc tiªu d¹y häc nãi chung
còng nh môc tiªu cña m«n häc nãi riªng.
1.2.1.2. S¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt- Ph©n m«n vÏ
tranh
• S¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt lµ nh÷ng tµi liÖu trong ®ã cã
®Þnh híng vÒ môc tiªu, néi dung vµ ph¬ng ph¸p, gióp gi¸o
viªn n¾m ®îc yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng ®Ó tiÕn hµnh
d¹y- häc m«n mÜ thuËt. XuÊt ph¸t tõ ®Þnh híng tæng thÓ, tµi
liÖu còng gîi ý gi¸o viªn chuÈn bÞ giê d¹y, híng dÉn tiÕn tr×nh
cña mét tiÕt lªn líp víi c¸c ho¹t ®éng cô thÓ.
• S¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt còng ®îc ph¸t hµnh víi môc
®Ých chñ yÕu lµ lµm tµi liÖu tham kh¶o chÝnh, hç trî cho gi¸o
viªn d¹y mÜ thuËt ë tiÓu häc trong qu¸ tr×nh d¹y häc.
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
15
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
• CÊu tróc s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt ph©n m«n vÏ tranh.
- PhÇn 1: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ d¹y häc m«n mÜ
thuËt
Néi dung phÇn 1: §Ò cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ
d¹y- häc mÜ thuËt. Bao gåm: Môc tiªu, néi dung, thêi lîng, kh¸i
qu¸t vÒ ph¬ng ph¸p d¹y häc theo tõng néi dung d¹y häc cña
m«n mÜ thuËt ë tõng líp.
- PhÇn 2: Híng dÉn cô thÓ
Néi dung phÇn 2: Híng dÉn d¹y häc cô thÓ tõng bµi theo
ch¬ng tr×nh mÜ thuËt cña tõng líp, ë mçi bµi gåm cã:
+ Môc tiªu
+ ChuÈn bÞ (cña GV vµ HS).
+ C¸c ho¹t ®éng d¹y häc chñ yÕu: Giíi thiÖu bµi; t×m,
chän néi dung ®Ò tµi; c¸ch vÏ tranh; thùc hµnh; nhËn xÐt®¸nh gi¸; vµ cuèi cïng lµ ý kiÕn dÆn dß HS.
• Bé s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt ë TiÓu häc:
- Tõ líp 1 ®Õn líp 3 kh«ng cã s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt
riªng mµ ®îc biªn so¹n cïng víi m«n ¢m nh¹c vµ m«n Thñ c«ng
t¹o thµnh s¸ch NghÖ thuËt 1, 2, 3. M«n MÜ thuËt ë giai ®o¹n
®Çu cña bËc TiÓu häc kh«ng cã s¸ch gi¸o khoa, häc sinh häc
tËp th«ng qua viÖc gi¸o viªn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y- häc
trªn líp vµ thùc hµnh ë vë tËp vÏ. Do vËy s¸ch gi¸o viªn lµ tµi
liÖu chÝnh thøc duy nhÊt ®Ó gi¸o viªn cã c¬ së ph¸p lÝ, ¸p
dông trong d¹y- häc mÜ thuËt chÝnh kho¸ (kh«ng kÓ nh÷ng
s¸ch, tµi liÖu kh¸c ®Ó tham kh¶o vÒ chuyªn m«n).
- Líp 4, 5 cã s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt 4 vµ s¸ch gi¸o viªn mÜ
thuËt 5.
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
16
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.2.2. Kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt ph©n
m«n vÏ tranh.
1.2.2.1. Kü n¨ng
Kü n¨ng lµ mét kh¸i niÖm phøc t¹p, xung quanh kh¸i
niÖm nµy cã nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n theo
t¸c gi¶ Lu Xu©n Míi trong cuèn “LÝ luËn d¹y häc ®¹i häc” cho
r»ng: Kü n¨ng lµ sù biÓu hiÖn kÕt qu¶ thùc hiÖn hµnh ®éng
trªn c¬ së kiÕn thøc ®· cã. Kü n¨ng lµ tri thøc hµnh ®éng
[2;125].
Theo tõ ®iÓn tiÕng ViÖt th× kü n¨ng lµ kh¶ n¨ng øng
dông tri thøc khoa häc vµo thùc tÕ [5; 265].
Kü n¨ng lµ kh¶ n¨ng vËn dông kiÕn thøc (Kh¸i niÖm,
c¸ch thøc, ph¬ng ph¸p) ®Ó gi¶i quyÕt mét nhiÖm vô míi,
t×nh huèng míi cã b¶n chÊt víi t×nh huèng ®iÓn h×nh nhng
bÞ che lÊp bëi nh÷ng yÕu tè kh«ng b¶n chÊt, kh«ng quan
träng, nãi c¸ch kh¸c kü n¨ng lµ con ®êng, c¸ch thøc ®Ó tri
thøc lý thuyÕt trë l¹i víi thùc tiÔn [3; 13].
Mçi t¸c gi¶ ®a ra mét c¸ch ®Þnh nghÜa riªng vÒ kü
n¨ng. Tuy nhiªn, tùu chung l¹i c¸c quan ®iÓm trªn vÒ c¬ b¶n
lµ thèng nhÊt. Tæng kÕt l¹i quan niÖm cña c¸c t¸c gi¶ ta cã
thÓ thÊy: Kü n¨ng lµ tr×nh ®é, kh¶ n¨ng vËn dông kiÕn thøc
®· tiÕp thu ®îc ®Ó gi¶i quyÕt mét nhiÖm vô, thùc hiÖn mét
c«ng viÖc nµo ®ã ë cÊp ®é tiªu chuÈn x¸c ®Þnh. Gi÷a viÖc
tiÕp thu kiÕn thøc vµ h×nh thµnh kü n¨ng cã mèi quan hÖ
chÆt chÏ víi nhau. ViÖc tiÕp thu kiÕn thøc sÏ t¹o nªn c¬ së,
nÒn t¶ng cho viÖc h×nh thµnh kü n¨ng. Cho nªn kü n¨ng còng
cã thÓ ®îc hiÓu lµ sù thÓ hiÖn cña kiÕn thøc trong ho¹t ®éng.
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
17
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Khi xem xÐt kü n¨ng cÇn lu ý mét sè ®iÓm sau:
- Kü n¨ng bao giê còng g¾n víi mét hµnh ®éng cô thÓ
nµo ®ã vµ ®îc xem nh mét ®Æc ®iÓm cña hµnh ®éng. Kü
n¨ng lµ mÆt kü thuËt cña hµnh ®éng, biÓu hiÖn møc ®é
®óng ®¾n vµ thµnh thôc cña hµnh ®éng. Kh«ng cã kü n¨ng
chung chung, hay nãi c¸ch kh¸c kü n¨ng kh«ng ph¶i lµ mét
hiÖn tîng tù th©n mµ nã lu«n lu«n g¾n víi mét hµnh ®éng cô
thÓ.
- BÊt cø kü n¨ng nµo còng ph¶i dùa trªn c¬ së lÝ thuyÕt.
C¬ së lÝ thuyÕt ®ã chÝnh lµ kiÕn thøc. Së dÜ nh vËy lµ v×,
xuÊt ph¸t tõ cÊu tróc kü n¨ng (Ph¶i hiÓu môc ®Ých, biÕt c¸ch
thøc ®i ®Õn kÕt qu¶ vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó triÓn
khai c¸c c¸ch thøc ®ã).
Kü n¨ng chØ cã ®îc khi con ngêi vËn dông biÕt kiÕn thøc
vµo trong thùc tiÔn mét c¸ch cã kÕt qu¶. Ngîc l¹i, kü n¨ng ®îc
h×nh thµnh v÷ng ch¾c sÏ lµm cho viÖc ghi nhí kiÕn thøc thªm
v÷ng vµng vµ s©u s¾c h¬n.
- TÝnh ®óng ®¾n, sù thµnh th¹o, linh ho¹t vµ mÒm dÎo
lµ mét tiªu chuÈn quan träng ®Ó x¸c ®Þnh sù h×nh thµnh vµ
ph¸t triÓn cña kü n¨ng. Mét hµnh ®éng cha thÓ gäi lµ cã kü
n¨ng nÕu cßn m¾c lçi hay tèn nhiÒu thêi gian, c¸c thao t¸c
diÔn ra cßn rËp khu«n vµ cøng nh¾c…
Kü n¨ng lµ c¸i kh«ng ph¶i sinh ra ®· cã cña mçi ngêi, nã
lµ s¶n phÈm cña ho¹t ®éng thùc tiÔn, lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸
tr×nh tËp luyÖn mµ nªn.
1.2.2.2. Kü n¨ng d¹y häc
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
18
Líp 46A -
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Kü n¨ng d¹y häc lµ: “viÖc thùc hiÖn cã kÕt qu¶ mét sè
hay mét lo¹t c¸c thao t¸c phøc t¹p cña mét hay nhiÒu ho¹t
®éng d¹y häc b»ng c¸ch lùa chän vµ vËn dông nh÷ng tri thøc,
nh÷ng c¸ch thøc, nh÷ng quy tr×nh ®óng ®¾n, ®¶m b¶o cho
ho¹t ®éng d¹y häc cña ngêi gi¸o viªn ®¹t hiÖu qu¶ cao [4;
10].
1.2.2.3. Kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn mÜ thuËt
ph©n m«n vÏ tranh ë TiÓu häc
- Kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn lµ kh¶ n¨ng sö dông
s¸ch gi¸o viªn mét c¸ch thuÇn thôc.
- H×nh thµnh kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn ph©n m«n
vÏ tranh ë TiÓu häc:
Kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn lµ mét trong nh÷ng yªu
cÇu kü n¨ng d¹y häc ®èi víi sinh viªn vµ gi¸o viªn. H×nh thµnh
kü n¨ng sö dông s¸ch gi¸o viªn lµ h×nh thµnh ë sinh viªn mét
hÖ thèng phøc t¹p c¸c thao t¸c, c¸c hµnh ®éng ®¶m b¶o cho
sinh viªn thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ kiÕn thøc vÏ tranh ®· ®îc häc,
®Ó vËn dông vµo viÖc ph©n tÝch néi dung, ch¬ng tr×nh
ph©n m«n vÏ tranh mét c¸ch tæng thÓ , còng nh tõng bµi häc
vÏ tranh cô thÓ trong s¸ch gi¸o khoa, tõ ®ã sö dông ®îc s¸ch
gi¸o viªn mét c¸ch thuÇn thôc, hiÖu qu¶ vµ thiÕt kÕ bµi d¹y vÏ
tranh mét c¸ch râ rµng, chi tiÕt, khoa häc.
- CÊu tróc cña kü n¨ng d¹y häc nãi chung vµ kü n¨ng sö
dông s¸ch gi¸o viªn nãi riªng:
Theo tõ ®iÓn tiÕng ViÖt th× cÊu tróc lµ toµn bé nh÷ng
quan hÖ bªn trong gi÷a c¸c thµnh phÇn t¹o nªn mét chØnh
thÓ còng nh mèi liªn hÖ cña chóng ®Ó t¹o nªn chØnh thÓ ®ã.
NguyÔn ThÞ Gia Phó
GDTH
19
Líp 46A -
- Xem thêm -
.DOC 
125 
54 
130 
