Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước tỉnh quảng nam...

Tài liệu Hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước tỉnh quảng nam

.DOC
82
76
55

Mô tả:

më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ níc ta, tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, doanh nghiÖp nhµ níc lu«n ®îc coi lµ bé phËn träng yÕu cña kinh tÕ nhµ níc, lµ lùc lîng vËt chÊt quan träng ®Ó kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. ë níc ta trong 20 n¨m ®æi míi, nhÊt lµ tõ sau NghÞ quyÕt Trung ¬ng 3 kho¸ IX, hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc ®· ®îc s¾p xÕp, ®æi míi, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh, ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo GDP, tæng thu ng©n s¸ch nhµ níc vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ - x· héi kh¸c. Tuy vËy, hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc ë níc ta vÉn cßn nhiÒu yÕu kÐm, søc c¹nh tranh thÊp,... V× thÕ, trong V¨n kiÖn §¹i héi lÇn thø X cña §¶ng ®· ®a ra chñ tr¬ng: "TiÕp tôc ®Èy m¹nh s¾p xÕp, ®æi míi, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nhµ níc" [18, tr.232]. §èi víi tØnh Qu¶ng Nam, mét tØnh võa míi ®îc chia t¸ch tõ ®¬n vÞ hµnh chÝnh Qu¶ng Nam - §µ N½ng. Tõ n¨m 1997 ®Õn nay doanh nghiÖp nhµ níc cña tØnh ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn vµ ®ãng gãp nhÊt ®Þnh vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tØnh. Song, c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ë Qu¶ng Nam hÇu hÕt lµ quy m« võa vµ nhá, trõ mét sè Ýt doanh nghiÖp ®ang cã nhiÒu nç lùc ®Ó duy tr× kh¶ n¨ng ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn cha héi ®ñ c¸c yÕu tè cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, th× phÇn lín c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®ang trong t×nh tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh kÐm hiÖu qu¶, cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p s¾p xÕp, ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. V× thÕ, ®Ò tµi nghiªn cøu “Hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước tỉnh Quảng Nam” lµ cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa lý luËn, thùc tiÔn. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu liªn quan ®Õn ®Ò tµi §· cã nhiÒu t¸c gi¶, nhiÒu nhµ lý luËn nghiªn cøu vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp nhµ níc nãi riªng, nghiªn cøu vÒ c¸c gi¶i ph¸p ®æi míi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhµ níc díi c¸c gãc ®é kh¸c nhau, tiªu biÓu nh: - Nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp nhµ níc - t¸c gi¶ PGS.TSKH §ç Nguyªn Kho¸t ®¨ng trªn t¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o, sè 5/2004. - Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nhµ níc ë níc ta hiÖn nay cña §oµn Ngäc Phóc, ®¨ng trªn t¹p chÝ Khoa häc ChÝnh trÞ, sè 6 n¨m 2002. - N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cña TS Lª Khoa, ®¨ng trªn t¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ, th¸ng 4/2002. - Thùc hiÖn th¾ng lîi chñ tr¬ng cña §¶ng vÒ n©ng cao hiÖu qu¶ doanh nghiÖp nhµ níc cña t¸c gi¶ Hå Xu©n Hïng ®¨ng trªn t¹p chÝ Céng s¶n, sè 8 th¸ng 4/2004. - Mét sè gi¶i ph¸p ®æi míi qu¶n lý nhµ níc ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc cña Ph¹m §øc Trung ®¨ng trªn t¹p chÝ Qu¶n lý nhµ níc, sè 11 n¨m 2003. - N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp cña TS NguyÔn §¨ng Nam ®¨ng trªn t¹p chÝ Tµi chÝnh, sè 1+2 n¨m 2003. - §Ó kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta hiÖn nay cña PGS.TS NguyÔn §×nh Kh¸ng. - C¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n n©ng cao hiÖu qu¶ cña hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc ë níc ta cña GS.TS Chu V¨n CÊp. - N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña C«ng ty nhµ níc trong qu¸ tr×nh héi nhËp cña TS NguyÔn V¨n Qu¶ng ®¨ng trªn t¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o, sè 2/2005. - N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh - vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia AFTA cña §oµn NhËt Dòng ®¨ng trªn t¹p chÝ Nghiªn cøu Kinh tÕ, sè 281 th¸ng 10/2001. - T¸c ®éng cña rµo c¶n trong c¹nh tranh ®èi víi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cña §Æng Thµnh Lª ®¨ng trªn t¹p chÝ Nghiªn cøu Kinh tÕ, sè 304 th¸ng 9/2003. - Mét sè quan ®iÓm chØ ®¹o b¶o ®¶m n©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nhµ níc trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña §ç Huy Hµ ®¨ng trªn t¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o, sè 9/2004. Vµ rÊt nhiÒu c«ng tr×nh kh¸c. Tuy nhiªn cho ®Õn nay vÉn cßn Ýt ®Ò tµi nghiªn cøu mét c¸ch cô thÓ vµ cã hÖ thèng vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp nhµ níc ë Qu¶ng Nam díi gãc ®é khoa häc kinh tÕ chÝnh trÞ. Do ®ã, ®Ò tµi luËn v¨n nµy kh«ng trïng lÆp víi c¸c c«ng tr×nh, bµi viÕt ®· c«ng bè. 3. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu 3.1. Môc ®Ých - Nghiªn cøu thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc tØnh Qu¶ng Nam hiÖn nay, qua ®ã ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng Nam. Trªn c¬ së ®ã, ®Ò xuÊt ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc tØnh Qu¶ng Nam ®Õn n¨m 2010. 3.2. NhiÖm vô - Kh¸i qu¸t nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ doanh nghiÖp nhµ níc, hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc vµ sù cÇn thiÕt n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta nãi chung vµ ë Qu¶ng Nam nãi riªng. - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp nhµ níc tØnh Qu¶ng Nam, nh÷ng kÕt qu¶ vµ tån t¹i, nguyªn nh©n cña nh÷ng thµnh tùu vµ h¹n chÕ. - §Ò xuÊt quan ®iÓm, ph¬ng híng, gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc tØnh Qu¶ng Nam ®Õn n¨m 2010. 4. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu 4.1. §èi tîng TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ë Qu¶ng Nam thuéc sù qu¶n lý nhµ níc cña tØnh, cã quan hÖ trùc tiÕp vµ t¸c ®éng ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph¬ng. 4.2. Giíi h¹n ph¹m vi vµ thêi gian nghiªn cøu - §i s©u nghiªn cøu c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ, c¸c ®Þnh híng chung, tæng qu¸t, còng nh c¸c quan ®iÓm... liªn quan ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc, ®Ò tµi kh«ng ®i vµo mÆt kü thuËt, nghiÖp vô cô thÓ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc. - Ph¹m vi nghiªn cøu lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc cña tØnh Qu¶ng Nam cã 100% vèn nhµ níc vµ ho¹t ®éng kinh doanh trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng Nam. - Kh«ng nghiªn cøu c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng c«ng Ých còng nh c¸c doanh nghiÖp nhµ níc cña Trung ¬ng vµ cña c¸c tØnh, thµnh phè ®ãng ch©n vµ ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng Nam. - Thêi gian nghiªn cøu tõ 2001 ®Õn nay. 5. C¬ së lý luËn vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 5.1. C¬ së lý luËn Dùa trªn c¬ së lý luËn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t tëng Hå ChÝ Minh, c¸c quan ®iÓm, ®êng lèi, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt... cña §¶ng vµ Nhµ níc. 5.2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu Sö dông ph¬ng ph¸p tæng hîp vµ c¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch thèng kª ®Ó xö lý sè liÖu vµ kÕt qu¶ ®iÒu tra kh¶o s¸t thùc tiÔn, ®Æc biÖt lµ ph¬ng ph¸p tæng kÕt thùc tiÔn ®Ó rót ra c¸c bµi häc kinh nghiÖm. 6. §ãng gãp khoa häc cña luËn v¨n KÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn v¨n cã thÓ dïng lµm tµi liÖu tham kh¶o cho c¸c c¬ quan h÷u quan cña tØnh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p c¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ níc cña tØnh nãi riªng, ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nãi chung, ®ång thêi øng dông hîp lý c¸c gi¶i ph¸p ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc cña tØnh Qu¶ng Nam ®ang tån t¹i vµ ho¹t ®éng. 7. KÕt cÊu cña luËn v¨n Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, néi dung cña luËn v¨n gåm 3 ch¬ng, 6 tiÕt Ch¬ng 1: Doanh nghiÖp nhµ níc vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc tØnh Qu¶ng Nam. Ch¬ng 3: Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qña kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc tØnh Qu¶ng Nam. Ch¬ng 1 Doanh nghiÖp nhµ níc vµ hiÖu qu¶ kinh doanh 1.1. Doanh nghiÖp Nhµ níc vµ vai trß cña nã trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp nhµ níc Doanh nghiÖp nhµ níc ®îc ®Þnh nghÜa theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau ë c¸c níc, do c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau vÒ khoa häc hoÆc do ®Ó thùc hiÖn c¸c sè liÖu thèng kª víi môc ®Ých kh¸c nhau. Theo tæ chøc ph¸t triÓn C«ng nghiÖp Liªn hîp quèc (UNIDO) doanh nghiÖp nhµ níc ®îc ®Þnh nghÜa lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ thuéc së h÷u nhµ níc hoÆc do nhµ níc kiÓm so¸t cã thu nhËp chñ yÕu tõ viÖc tiªu thô hµng ho¸ vµ cung cÊp dÞch vô. Theo ®Þnh nghÜa nµy, doanh nghiÖp nhµ níc bao gåm c¸c doanh nghiÖp hoµn toµn thuéc sù qu¶n lý cña c¸c Bé, Ngµnh, c¸c doanh nghiÖp mµ nhµ níc gi÷ phÇn lín cæ phÇn, song do sù ph©n t¸n cña cæ ®«ng mµ nhµ níc n¾m gi÷ quyÒn chi phèi. ë níc ta, kh¸i niÖm doanh nghiÖp nhµ níc trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam thay ®æi qua nhiÒu thêi k×, t¬ng øng víi sù thay ®æi vÒ quan niÖm ®èi víi së h÷u nhµ níc, thay ®æi trong c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ. N¨m 1995 Nhµ níc ta ®· ban hµnh LuËt doanh nghiÖp nhµ níc vµ ®Þnh nghÜa: “Doanh nghiÖp nhµ níc lµ tæ chøc kinh tÕ do nhµ níc ®Çu t vèn, thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lý, ho¹t ®éng kinh doanh hoÆc ho¹t ®éng c«ng Ých nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi do nhµ níc giao. Doanh nghiÖp nhµ níc cã t c¸ch ph¸p nh©n, cã quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh trong ph¹m vi sè vèn do doanh nghiÖp qu¶n lý. Doanh nghiÖp nhµ níc cã tªn gäi, cã con dÊu riªng vµ cã trô së chÝnh trªn l·nh thæ ViÖt Nam” [26, tr.1]. §iÓm míi vÒ nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch vµ c¬ cÊu kinh tÕ ë níc ta quy ®Þnh bëi néi dung ®Þnh nghÜa nµy ®îc ph¶n ¸nh: Thø nhÊt, doanh nghiÖp nhµ níc do Nhµ níc ®Çu t, thµnh lËp vµ qu¶n lý, nghÜa lµ hoµn toµn thuéc së h÷u nhµ níc. C¸c quy chÕ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhµ níc ph¶i c¨n cø vµo ý chÝ cña chñ së h÷u. Mèi quan hÖ gi÷a nhµ níc víi ngêi lao ®éng kh«ng ®¬n thuÇn lµ quan hÖ nhµ níc víi chñ thÓ ph¸p luËt mµ cßn lµ quan hÖ gi÷a chñ së h÷u víi ngêi ®îc chñ së h÷u giao qu¶n lý tµi s¶n. §©y lµ ®iÓm kh¸c biÖt ®èi víi doanh nghiÖp t nh©n còng nh c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Thø hai, doanh nghiÖp nhµ níc díi t¸c ®éng cña c¹nh tranh vµ díi t¸c ®éng cña c¸c nhu cÇu phóc lîi x· héi, an ninh, quèc phßng ®îc ph©n thµnh doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng kinh doanh vµ doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng c«ng Ých. ViÖc ph©n chia nµy ®îc ®a ra lÇn ®Çu tiªn vµ ®îc ®Ò cËp trong LuËt Doanh nghiÖp nhµ níc n¨m 1995. Thø ba, t c¸ch ph¸p nh©n cña doanh nghiÖp nhµ níc ®· x¸c ®Þnh tÝnh chÊt v« h¹n trong quan hÖ víi c¸c chñ thÓ kh¸c ®ång thêi kh¼ng ®Þnh giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña nhµ níc trong ph¹m vi phÇn vèn mµ Nhµ níc ®Çu t vµo doanh nghiÖp nhµ níc. §©y lµ vÊn ®Ò mµ doanh nghiÖp nhµ níc cÇn chó ý khi tham gia c¸c giao dÞch d©n sù, th¬ng m¹i víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kh¸c. Tuy nhiªn, kh¸i niÖm doanh nghiÖp nhµ níc ®· ®îc ph¸t triÓn t¬ng ®èi s©u trong ®Þnh nghÜa vµ c¸c quy ®Þnh cña LuËt doanh nghiÖp nhµ níc n¨m 2003, ®îc thÓ hiÖn ë ®iÒu I: “Doanh nghiÖp nhµ níc lµ tæ chøc kinh tÕ do Nhµ níc së h÷u toµn bé vèn ®iÒu lÖ hoÆc cã cæ phÇn, vèn gãp chi phèi, ®îc tæ chøc díi h×nh thøc C«ng ty nhµ níc, C«ng ty cæ phÇn, C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n” [27, tr.7-8]. Cã thÓ hiÓu r»ng: Kh¸i niÖm cña LuËt doanh nghiÖp nhµ níc n¨m 2003 chøa ®ùng nhiÒu ®æi míi ph¶n ¸nh nh÷ng thay ®æi kh¸ c¬ b¶n trong nhËn thøc cña c¸c nhµ lËp ph¸p vµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cña níc ta ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc còng nh c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Thø nhÊt, viÖc x¸c ®Þnh doanh nghiÖp nhµ níc kh«ng hoµn toµn dùa vµo tiªu chÝ së h÷u nh tríc ®©y mµ tiªu chÝ ®Ó x¸c ®Þnh doanh nghiÖp nhµ níc theo LuËt Doanh nghiÖp nhµ níc n¨m 2003 lµ quyÒn kiÓm so¸t vµ chi phèi doanh nghiÖp nhµ níc. §©y chÝnh lµ ®iÓm míi trong c¸ch tiÕp cËn doanh nghiÖp nhµ níc. Thø hai, thõa nhËn sù tån t¹i b×nh ®¼ng cña c¸c h×nh thøc së h÷u trong mét doanh nghiÖp nhµ níc. NghÜa lµ cã nh÷ng lo¹i doanh nghiÖp nhµ níc mµ trong ®ã c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau hoµn toµn b×nh ®¼ng víi nhau trªn nguyªn t¾c cña nÒn d©n chñ cæ phÇn. BÊt k× lµ Nhµ níc, c¸c nhµ ®Çu t, c¸c doanh nh©n nÕu gãp vèn nhiÒu th× cã nhiÒu kh¶ n¨ng chi phèi doanh nghiÖp nhµ níc. Thø ba, thõa nhËn kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi doanh nghiÖp nhµ níc thµnh doanh nghiÖp th«ng thêng, th«ng qua c¬ chÕ chuyÓn nhîng, mua b¸n cæ phÇn - NghÜa lµ trong qu¸ tr×nh tån t¹i, do sù vËn ®éng cña cæ phÇn gi÷a c¸c cæ ®«ng víi nhau dÉn ®Õn nhµ níc kh«ng cßn n¾m gi÷ ®îc ®ñ sè lîng cæ phÇn chi phèi th× sÏ kh«ng b¶o ®¶m ®îc quyÒn chi phèi, vµ do vËy doanh nghiÖp ®ã sÏ kh«ng cßn lµ doanh nghiÖp nhµ níc n÷a. Cã thÓ nãi, LuËt Doanh nghiÖp nhµ níc n¨m 2003 ®· ®a d¹ng ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc trªn tiªu chÝ quyÒn chi phèi. Kh¸c víi tríc ®©y, doanh nghiÖp nhµ níc chØ tån t¹i díi d¹ng doanh nghiÖp nhµ níc ®éc lËp hoÆc Tæng C«ng ty nhµ níc th× nay doanh nghiÖp nhµ níc còng cã thÓ tån t¹i díi nhiÒu d¹ng kh¸c nhau. ChÝnh sù ®a d¹ng vÒ h×nh thøc tån t¹i cña doanh nghiÖp nhµ níc sÏ lµm sinh ®éng thµnh phÇn kinh tÕ c«ng, lµm cho nã thÝch øng h¬n víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Nh vËy, theo néi dung kh¸i niÖm cña LuËt Doanh nghiÖp nhµ níc 2003 th× doanh nghiÖp nhµ níc lµ mét ph¸p nh©n do nhµ níc ®Çu t vèn, thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lý, cã thÈm quyÒn kinh tÕ b×nh ®¼ng víi c¸c doanh nghiÖp vµ h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp trong ph¹m vi vèn do doanh nghiÖp qu¶n lý. Doanh nghiÖp nhµ níc còng cã nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau tuú theo qui m« kinh doanh, chøc n¨ng, nhiÖm vô, møc ®é liªn kÕt kinh doanh vµ ho¹t ®éng ®éc lËp mµ cã tªn gäi kh¸c nhau nh: TËp ®oµn kinh tÕ, Tæng C«ng ty nhµ níc, C«ng ty nhµ níc cã hoÆc kh«ng cã Héi ®ång qu¶n trÞ. Trªn c¬ së môc ®Ých ho¹t ®éng, quy m«, h×nh thøc vµ c¸ch tæ chøc qu¶n lý mµ doanh nghiÖp nhµ níc ®îc ph©n thµnh c¸c lo¹i doanh nghiÖp kh¸c nhau, nh: Doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng kinh doanh; doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng c«ng Ých; doanh nghiÖp nhµ níc ®éc lËp; doanh nghiÖp nhµ níc thµnh viªn; doanh nghiÖp nhµ níc cã héi ®ång qu¶n trÞ vµ doanh nghiÖp nhµ níc kh«ng cã héi ®ång qu¶n trÞ. S¬ ®å 1.1: C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nhà n íc theo LuËt Doanh nghiÖp nhà n íc n¨m 2003 Doanh nghiÖp nhà níc C«ng ty nhà níc C«ng ty NN kh«ng cã H§QT Lo¹i §éc lËp C«ng ty NN cã H§QT DN ho¹t ®éng theo LuËt DN cã cæ phÇn 100% hoÆc chi phèi cña nhà níc Lo¹i 100% vèn NN DN cã cæ phÇn, vèn gãp NN trªn 50% vèn §iÒu lÖ DN do NN hoÆc DNNN cã quyÒn chi phèi C«ng ty TNHH nhà níc 1 thành viªn C«ng ty TNHH nhà níc cã 2 thành viªn trë lªn Tæng c«ng ty TCT do TCT Lo¹i do NN chuyªn c¸c QuyÕt ®Çu t và c«ng ty ®Þnh ®Çu t kinh tù ®Çu t và thành doanh và Nguån: [5, tr.248]. LËp vèn NN thành lËp C«ng ty cæ phÇn nhà níc Nh vËy, tr¶i qua qu¸ tr×nh thay ®æi cña c¸c thêi k×, kh¸i niÖm doanh nghiÖp nhµ níc ®· ®îc hoµn thiÖn h¬n, quyÒn vµ nghÜa vô cña doanh nghiÖp nhµ níc ®îc më réng vµ qui ®Þnh chi tiÕt t¹i c¸c §iÒu 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 ch¬ng III, §iÒu 57, 58, 59 ch¬ng V, §iÒu 70, 71 môc 3 ch¬ng VI cña LuËt Doanh nghiÖp nhµ níc n¨m 2003, thÓ hiÖn c¨n b¶n quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc trªn c¬ së b¶o toµn, ph¸t triÓn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn do nhµ níc ®Çu t hoÆc do doanh nghiÖp tù huy ®éng, ®ång thêi ph¶i tù chÞu tr¸ch nhiÖm tríc kÕt qu¶ lç l·i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, vµ ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ, kÞp thêi c¸c nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc, ®èi víi chñ së h÷u, ®èi víi ngêi lao ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 1.1.2. Vai trß cña doanh nghiÖp nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa §Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ x¸c ®Þnh vµ ®iÒu khiÓn híng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n theo con ®êng ®i tíi chñ nghÜa x· héi, m« h×nh x· héi lÝ tëng cña C¸ch m¹ng ViÖt Nam mµ §¶ng vµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· chän. §©y ®îc coi lµ nguyªn t¾c lín, cã tÝnh bao trïm, xuyªn suèt vµ v¹ch râ híng ®Ých cho c¶ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi, æn ®Þnh cña ®Êt níc trªn mäi lÜnh vùc, trong ®ã cã ph¸t triÓn kinh tÕ. Nguyªn t¾c nµy còng v¹ch râ môc tiªu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam lµ ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt cña x· héi chñ nghÜa, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. MÆt kh¸c, nguyªn t¾c nµy còng x¸c ®Þnh nÒn kinh tÕ thÞ trêng mµ ViÖt Nam ®ang nç lùc x©y dùng lµ nÒn kinh tÕ trong ®ã cã nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, nhng kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o, kinh tÕ nhµ níc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Þnh híng nµy ®· ®îc §¶ng ta chñ tr¬ng ngay tõ §¹i héi VI (th¸ng 12/1986) cña §¶ng, ®¸nh dÊu bíc ngoÆt cña qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ níc ta tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung chuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lÝ cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Vµ tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh trong c¸c lÇn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VII, VIII, IX vµ t¹i §¹i héi lÇn thø X cña §¶ng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta ®îc kh¼ng ®Þnh lµ: “Thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh, gi¶i phãng m¹nh mÏ vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn søc s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, ®Èy m¹nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, khuyÕn khÝch mäi ngêi v¬n lªn lµm giµu chÝnh ®¸ng, gióp ®ì ngêi kh¸c tho¸t nghÌo vµ tõng bíc kh¸ gi¶ h¬n” [18, tr.77]. §iÒu nµy còng cã nghÜa r»ng, yªu cÇu x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ®ßi hái ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ thùc hiÖn chøc n¨ng kinh tÕ cña nhµ níc.V× r»ng: “Kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o, lµ lùc lîng vËt chÊt quan träng ®Ó Nhµ níc ®Þnh híng vµ ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ, t¹o m«i trêng vµ ®iÒu kiÖn thóc ®Èy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng ph¸t triÓn. Kinh tÕ nhµ níc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n” [18, tr.83]. Trong khi ®ã doanh nghiÖp nhµ níc lµ bé phËn chÝnh yÕu, quan träng cña kinh tÕ nhµ níc, mét lùc lîng vËt chÊt c¬ b¶n ®Ó kinh tÕ nhµ níc thùc hiÖn vai trß chñ ®¹o, ®ãng gãp vµo qu¸ tr×nh t¨ng trëng kinh tÕ, thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi cña nhµ níc. Do vËy, vai trß cña doanh nghiÖp nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lu«n g¾n liÒn víi viÖc tham gia tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh gia t¨ng nguån lùc kinh tÕ cña nhµ níc víi t c¸ch võa lµ chñ thÓ kinh doanh, lµ lùc lîng trùc tiÕp t¹o c¬ së vËt chÊt cho x· héi, võa lµ lùc lîng kinh tÕ nßng cèt cña nhµ níc dÉn d¾t, më ®êng cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cïng ph¸t triÓn. Nh vËy, thÓ hiÖn trªn 3 khÝa c¹nh: Kinh tÕ, chÝnh trÞ - x· héi vµ m«i trêng cã thÓ kh¸i qu¸t néi dung vai trß cña doanh nghiÖp nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa nh sau: - Lµ c«ng cô chñ yÕu t¹o ra søc m¹nh vËt chÊt ®Ó nhµ níc gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh x· héi, ®iÒu tiÕt vµ híng dÉn nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. - Lµ lùc lîng kinh tÕ nßng cèt ®i ®Çu trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, b¶o ®¶m nh÷ng c©n ®èi lín cho nÒn kinh tÕ gãp phÇn t¹o ra m«i trêng, tiÒn ®Ò vµ më ®êng hç trî cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn, thóc ®Èy sù t¨ng trëng bÒn v÷ng cña toµn bé nÒn kinh tÕ, l«i cuèn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cïng tham gia vµo quü ®¹o ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam. - Lµ lùc lîng xung kÝch ®i ®Çu trong viÖc øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ, nªu g¬ng vÒ n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶, gãp phÇn thóc ®Èy nhanh chãng tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. - Lµ lùc lîng ®èi träng c¹nh tranh trªn thÞ trêng trong vµ ngoµi níc, kh«ng ngõng ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, lµ lùc lîng nßng cèt, chñ lùc trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. - Lµ lùc lîng n¾m nh÷ng vÞ trÝ, lÜnh vùc then chèt trong nÒn kinh tÕ, lµ c«ng cô träng yÕu ®Ó Nhµ níc thùc sù lµ “bµn tay” h÷u h×nh ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. - Lµ lùc lîng tiªn phong ®¶m nhËn ho¹t ®éng trªn c¸c lÜnh vùc cã tÝnh chiÕn lîc ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nh»m gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ. Cung øng c¸c hµng ho¸, dÞch vô thiÕt yÕu trong lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng nh: giao th«ng, thuû lîi, ®iÖn, níc, th«ng tin; trªn lÜnh vùc x· héi nh: y tÕ, gi¸o dôc...vµ an ninh quèc phßng. - Gi÷ v÷ng vai trß nßng cèt chi phèi trong lu th«ng hµng ho¸, tiÒn tÖ vµ xuÊt nhËp khÈu, nh÷ng ngµnh hµng quan träng, lÜnh vùc träng yÕu nh»m ®¶m b¶o sù t¨ng trëng cña ®Êt níc, gãp phÇn quan träng trong viÖc ng¨n ngõa vµ kh¾c phôc nh÷ng khiÕm khuyÕt tõ mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ trêng. - Lµ lùc lîng t¹o nÒn t¶ng cho chÕ ®é x· héi míi- x· héi chñ nghÜa; ®i ®Çu thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi, t¹o viÖc lµm æn ®Þnh cho ngêi lao ®éng, ®Æc biÖt lµ tham gia hç trî ph¸t triÓn c¸c vïng khã kh¨n, kÐm ph¸t triÓn nh: miÒn nói, biªn giíi, h¶i ®¶o, vïng s©u, vïng xa... - Lµ lùc lîng biÕt sö dông tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ g¬ng mÉu trong viÖc g×n gi÷ m«i trêng sinh th¸i, b¶o vÖ søc khoÎ cho nh©n d©n. Nh vËy, ®iÒu kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong yªu cÇu x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ vai trß doanh nghiÖp nhµ níc, bé phËn cÊu thµnh chÝnh yÕu cña kinh tÕ nhµ níc, lµ lùc lîng vËt chÊt chñ yÕu ®Ó kinh tÕ nhµ níc thùc hiÖn vai trß chñ ®¹o ®ãng gãp vµo sù t¨ng trëng kinh tÕ, thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi, ®i ®Çu trong tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ lµ lùc lîng chñ lùc trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, më ®êng vµ thu hót c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Theo ®ã, doanh nghiÖp nhµ níc cµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th× kinh tÕ nhµ níc cµng ph¸t huy vai trß chñ ®¹o, thóc ®Èy nhanh chãng sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vÒ kinh tÕ x· héi, gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu: D©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh. Ngîc l¹i, nÕu doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ sÏ dÉn ®Õn lµm suy yÕu ®i vai trß cña kinh tÕ nhµ níc vµ do ®ã sÏ t¸c ®éng ngîc ®Õn qui tr×nh ph¸t triÓn cña nhµ níc x· héi chñ nghÜa. ChÝnh v× vËy mµ §¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng ®· tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh: “TiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ níc ®Ó thùc hiÖn tèt vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ. Kinh tÕ nhµ níc lµ lùc lîng vËt chÊt quan träng vµ lµ c«ng cô ®Ó nhµ níc ®Þnh híng vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. Doanh nghiÖp nhµ níc gi÷ nh÷ng vÞ trÝ then chèt trong nÒn kinh tÕ, ®i ®Çu øng dông tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ, nªu g¬ng vÒ n¨ng suÊt, chÊt lîng, hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi vµ chÊp hµnh luËt ph¸p” [17, tr.189]. 1.2. HiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp 1.2.1. Kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh Kinh doanh lµ viÖc sö dông mét nguån lùc cã h¹n nµo ®ã ®Ó ®Çu t vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, hay dÞch vô nh»m sinh lîi, ®ång thêi cung cÊp cho x· héi mét lîng hµng ho¸ hay gi¸ trÞ dÞch vô ®¸p øng ®îc nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. Môc ®Ých kinh tÕ cña kinh doanh lµ b»ng mäi h×nh thøc t¹o ra lîi nhuËn vµ do ®ã môc ®Ých kinh doanh lµ mong muèn dµnh nh÷ng lîi thÕ vÒ phÝa m×nh ®Ó cã ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. HiÖu qu¶ lµ môc tiªu quan träng hµng ®Çu mµ doanh nghiÖp ph¶i ®¹t ®îc trong qu¸ tr×nh tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh. Tõ néi dung ®Þnh nghÜa nªu trªn, cã thÓ hiÓu r»ng: HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét kh¸i niÖm bao hµm sù tæng hoµ cña mèi quan hÖ, cña hÖ thèng chØ tiªu chÊt lîng ®îc qui ®Þnh nh lµ nh÷ng thíc ®o ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña mét doanh nghiÖp. Nãi c¸ch kh¸c, hiÖu qu¶ kinh doanh lµ viÖc lùa chän, sö dông hîp lý c¸c nguån lùc vÒ vèn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, nh©n lùc vµ ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lÝ, d©y chuyÒn c«ng nghÖ, thiÕt bÞ sao cho c¸c môc tiªu trong kinh doanh ®¹t ®Õn sù tèi u, vÒ chi phÝ th× tèi thiÓu, mµ lîi nhuËn lµ tèi ®a, tho¶ m·n ®îc nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng ®ång thêi thùc hiÖn ®îc c¸c nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc, t¹o ra lîi Ých cho x· héi, gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, hiÖu qu¶ kinh doanh quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mét doanh nghiÖp, ®Æc biÖt ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc th× hiÖu qu¶ kinh doanh ngoµi môc tiªu ph¶i híng tíi th× ®ßi hái ph¶i ®îc thÓ hiÖn c¶ trªn 3 khÝa c¹nh, ®ã lµ: hiÖu qu¶ kinh tÕ thuÇn tuý, hiÖu qu¶ vÒ chÝnh trÞ - x· héi vµ hiÖu qu¶ vÒ m«i trêng. - HiÖu qu¶ kinh tÕ thuÇn tuý lµ hiÖu qu¶ nh»m vµo môc ®Ých tèi ®a ho¸ lîi nhuËn trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp th«ng qua c¸c chØ sè vÒ doanh thu, lîi nhuËn, thu nhËp b×nh qu©n, nép ng©n s¸ch nhµ níc n¨m sau cao h¬n n¨m tríc vµ ®îc thÓ hiÖn trong c¸c nhãm chØ tiªu sau: Doanh thu + HiÖu suÊt sö dông vèn = Vèn ChØ tiªu nµy cho biÕt toµn bé vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú lu©n chuyÓn ®îc bao nhiªu vßng, qua ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc kh¶ n¨ng sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp theo tiªu chÝ cña c¸c tæ chøc ng©n hµng th¬ng m¹i. Trong nh÷ng trêng hîp cô thÓ ngêi ta cã thÓ tÝnh hiÖu qu¶ sö dông riªng cho tõng lo¹i vèn cè ®Þnh hay vèn lu ®éng. + Tû suÊt lîi nhuËn vèn = Lîi nhuËn ho¹t ®éng kinh doanh Vèn sö dông b×nh qu©n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh 1 ®ång vèn kinh doanh sö dông trong k× sÏ t¹o ra ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn, cho phÐp ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lîi cña tæng vèn. + Tû suÊt lîi nhuËn vèn chñ së h÷u = Lîi nhuËn ho¹t ®éng kinh doanh Vèn chñ së h÷u b×nh qu©n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh ®ång vèn chñ së h÷u sö dông trong k× cã thÓ t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Lîi nhuËn ho¹t ®éng kinh doanh + Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu = Doanh thu thuÇn §©y lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh mçi ®ång doanh thu thuÇn mµ doanh nghiÖp thu ®îc trong k× t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. + Kh¶ n¨ng thanh to¸n chung = Tæng tµi s¶n lu ®éng Tæng nî ng¾n h¹n §©y lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. NÕu chØ sè nµy ≥ 1 cã nghÜa lµ doanh nghiÖp kh«ng cã nguy c¬ r¬i vµo t×nh tr¹ng vì nî. - HiÖu qu¶ chÝnh trÞ x· héi lµ hiÖu qu¶ mµ doanh nghiÖp ®¹t ®îc vµ ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn v÷ng m¹nh cña ®Êt níc, t¹o viÖc lµm vµ mang l¹i thu nhËp æn ®Þnh cho ngêi lao ®éng, gi÷ v÷ng trËt tù an ninh cho x· héi, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, n©ng cao møc sèng vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cho nh©n d©n. Víi t c¸ch lµ bé phËn quan träng cña kinh tÕ nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, th× nh÷ng lîi Ých thuÇn tuý vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ doanh nghiÖp nhµ níc, trong qu¸ tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i lu«n híng ®Õn môc tiªu v× lîi Ých céng ®ång th«ng qua viÖc tiªn phong thùc hiÖn kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ c¸c chÝnh s¸ch x· héi cña Nhµ níc. - HiÖu qu¶ vÒ m«i trêng lµ hiÖu qu¶ ®îc t¹o ra tõ c¸c doanh nghiÖp trªn lÜnh vùc g×n gi÷ vµ b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, khai th¸c vµ sö dông hîp lý tµi nguyªn thiªn nhiªn, ®ãng gãp tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh c¶i thiÖn vÒ m«i trêng xanh - s¹ch - ®Ñp, kh¾c phôc triÖt ®Ó nh÷ng ¶nh hëng vÒ vÖ sinh c«ng nghiÖp, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn sèng cña nh©n d©n vµ ngêi lao ®éng. Nh vËy, mét doanh nghiÖp nhµ níc kinh doanh cã hiÖu qu¶ theo c¸c tiªu chÝ hiÖn hµnh lµ ph¶i b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, ph¶i tÝnh ®ñ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, l¬ng b×nh qu©n ph¶i b»ng hoÆc vît møc b×nh qu©n cña doanh nghiÖp cïng ngµnh nghÒ trªn ®Þa bµn, tr¶ ®Çy ®ñ c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n, nép ®ñ c¸c kho¶n thuÕ theo luËt ®Þnh, cã l·i vµ lËp ®ñ c¸c quü cña doanh nghiÖp nh: Dù phßng tµi chÝnh, trî cÊp mÊt viÖc lµm, ®Çu t ph¸t triÓn, khen thëng, phóc lîi. Ngoµi ra ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chÝnh s¸ch x· héi ®èi víi ngêi lao ®éng: B¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, ch¨m lo ®êi sèng tinh thÇn ®èi víi ngêi lao ®éng, hëng øng vµ ®ãng gãp tÝch cùc c¸c ho¹t ®éng v× môc tiªu lîi Ých céng ®ång th«ng qua trî gióp gi¶m nghÌo, xo¸ nhµ t¹m, hç trî sinh viªn nghÌo vît khã, tham gia kh¾c phôc thiªn tai...MÆt kh¸c, ph¶i t¹o ra vµ tham gia tÝch cùc trong qu¸ tr×nh b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i trêng xanh - s¹ch - ®Ñp, t¹o sù an toµn cho x· héi vµ mang l¹i cuéc sèng yªn lµnh cho nh©n d©n vµ ngêi lao ®éng. TÊt c¶ nh÷ng tiªu chÝ vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc võa nªu trªn sÏ lµ nh÷ng nh©n tè quan träng ®ãng gãp vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña kinh tÕ ®Þa ph¬ng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ níc ta ®ang vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Bëi lÏ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc bao giê còng ®îc ®Æt trong mèi quan hÖ tæng thÓ cña nÒn kinh tÕ, ®Æt trong yªu cÇu lîi Ých chung cña ®Êt n íc vµ d©n téc. 1.2.2. C¸c tiªu chÝ, yÕu tè cÊu thµnh vµ ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh 1.2.2.1. C¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ hiÖu qña kinh doanh cña doanh nghiÖp - Trong nÒn kinh thÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®îc giao quyÒn tù chñ ngµy cµng cao, tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp nhµ níc thuéc së h÷u nhµ níc vÒ kinh tÕ nªn viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i dùa trªn c¬ së tèc ®é “t¨ng trëng kinh tÕ” th«ng qua hÖ thèng c¸c tiªu chÝ nh: + Doanh sè s¶n lîng ph¶i b¶o ®¶m liªn tôc t¨ng, hoµn thµnh chØ tiªu s¶n lîng ®èi víi ngµnh, nhµ níc cã chØ tiªu kÕ ho¹ch giao thùc hiÖn. + TØ suÊt lîi nhuËn trªn vèn, gi¸ trÞ gia t¨ng trªn vèn ph¶i ®¹t møc n¨m sau cao h¬n n¨m tríc ®ång thêi cao h¬n ®Þnh møc hiÖu qu¶ sö dông vèn cña nhµ níc vµo kinh doanh. + B¶o toµn vµ t¨ng trëng vèn, tù tÝch luü ®Çu t më réng c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. - T×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh, ®¶m b¶o ®îc kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n. - C¸c kho¶n ®ãng gãp cho ng©n s¸ch tèi thiÓu ph¶i t¬ng øng víi vèn ®Çu t cña Nhµ níc. - Nép ®Çy ®ñ vµ ®óng h¹n c¸c nghÜa vô thuÕ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. - ViÖc lµm vµ ®êi sèng cña ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp ®îc æn ®Þnh vµ n©ng cao. - ChÊp hµnh tèt c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt trong ho¹t ®éng kinh doanh nh lµ c¸c chÝnh s¸ch vÒ b¶o hiÓm, chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n, kiÓm to¸n, chÝnh s¸ch vÒ lao ®éng vµ tiÒn l¬ng, chÝnh s¸ch c¶i thiÖn vµ b¶o vÖ m«i trêng, ®ång thêi víi viÖc tham gia c¸c ho¹t ®éng vµ môc tiªu cña x· héi. HÖ thèng c¸c tiªu chÝ trªn ®©y, lµ nh÷ng thµnh tè rÊt quan träng lµm c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn, chÝnh x¸c vµ kh¸ch quan hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc. HÖ thèng tiªu chÝ nµy còng ®· ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ thèng nhÊt ban hµnh t¹i QuyÕt ®Þnh 271/TTg ngµy 31/12/2003 vµ ®ang ®îc ¸p dông ®íi víi viÖc ®¸nh gÝa hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc. 1.2.2.2. C¸c yÕu tè cÊu thµnh vµ ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh Thø nhÊt, chiÕn lîc kinh doanh và c¸c chÝnh s¸ch hç trî Mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc lµ x©y dùng vµ ph¸t triÓn chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh trªn c¬ së nh÷ng dù b¸o vÒ sù t¨ng trëng nÒn kinh tÕ cïng víi nh÷ng ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ - x· héi vµ nh÷ng tiÒn ®Ò ®îc xem lµ yÕu tè néi lùc cña doanh nghiÖp. Th«ng qua ®ã ph©n tÝch nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu nh÷ng c¬ héi vµ nguy c¬ mµ doanh nghiÖp cã ®îc ®Ó ®ãn b¾t vµ ng¨n ngõa nh÷ng biÕn ®éng cã thÓ x¶y ra liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp, nh lµ sù b·o hoµ thÞ trêng, sù thay ®æi c¸c quan niÖm gi¸ trÞ, sù xuÊt hiÖn c«ng nghÖ míi, c¸c yÕu tè liªn minh khu vùc còng nh toµn cÇu ho¸ xu híng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hay lµ vÊn ®Ò m«i trêng, vÖ sinh c«ng nghiÖp...Nh vËy, chiÕn lîc kinh doanh cã thÓ hiÓu lµ nh÷ng ®Þnh híng kinh doanh, nh÷ng ph¬ng ph¸p hay sù lùa chän vµ nh÷ng kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kinh doanh ®· ®îc ®Æt ra. §i cïng víi chiÕn lîc kinh doanh lµ c¸c chÝnh s¸ch hç trî ®îc xem nh lµ c¸c gi¶i ph¸p tèi u vÒ nguån lùc nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña chiÕn lîc kinh doanh, ®ã lµ: - ChÝnh s¸ch vÒ nguån vèn: Bao gåm c¸c nguån tµi chÝnh mµ doanh nghiÖp cÇn huy ®éng ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh. - ChÝnh s¸ch vÒ s¶n xuÊt: Lµ hoµn thiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt khai th¸c tiÒm n¨ng nguån lao ®éng, kÕ ho¹ch t¨ng, gi¶m n¨ng lùc s¶n xuÊt phï hîp víi chiÕn lîc kinh doanh, ®iÒu hµnh vµ bè trÝ hîp lý c¸c qui tr×nh s¶n xuÊt víi kh¶ n¨ng ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. - ChÝnh s¸ch nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn: TËp trung c¸c vÊn ®Ò nh lµ tiÕn bé kü thuËt, ph¸t huy s¸ng kiÕn, thu thËp ý tëng míi, ph¸t minh s¸ng chÕ vµ t¨ng cêng tr¸ch nhiÖm ®èi víi chÊt lîng s¶n phÈm. - ChÝnh s¸ch maketing: Nh»m gi÷ v÷ng thÞ trêng vµ kh¸ch hµng tiÒm n¨ng ®ång thêi më réng thÞ trêng míi ®Ó t¨ng cêng tiªu thô s¶n phÈm. - ChÝnh s¸ch nh©n sù: X©y dùng ®îc ®éi ngò nh÷ng ngêi lao ®éng cã phÈm chÊt, t c¸ch ®¹o ®øc, cã gi¸c ngé chÝnh trÞ, cã phong c¸ch vµ thãi quen lao ®éng c«ng nghiÖp ®Ó xøng ®¸ng lµ lùc lîng lao ®éng tiªn tiÕn, cã ý thøc kØ luËt lao ®éng, cã kh¶ n¨ng øng dông c¸c tiÕn bé khoa häc, kü thuËt vµ c«ng nghÖ. - ChÝnh s¸ch tµi chÝnh: Nh»m æn ®Þnh kh¶ n¨ng thanh to¸n, tù ®Çu t vÒ lîi nhuËn, ®Çu t ra ngoµi hîp lý, kÕ ho¹ch t¨ng vèn tù cã, lo¹i bá c¸c rñi ro tiÒn tÖ. - ChÝnh s¸ch thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin: Trªn c¬ së nh÷ng tin tøc míi ®îc thu nhËp, ®îc hiÓu vµ ®îc ®¸nh gi¸ lµ cã Ých trong viÖc ra quyÕt ®Þnh vÒ s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña doanh nghiÖp. - ChÝnh s¸ch x· héi: Lµ c«ng cô mµ chñ thÓ l·nh ®¹o sö dông ®Ó ®Þnh híng, ®iÒu chØnh hµnh vi, hµnh ®éng cña con ngêi, b¶o vÖ vµ tho¶ m·n nhu cÇu vÒ quyÒn lîi cña mäi thµnh viªn trong doanh nghiÖp m×nh nh: Thu nhËp, viÖc lµm, kh¸t väng c¸ biÖt vÒ uy thÕ, th¨ng tiÕn, b¶o hµnh quyÒn lîi sö dông s¶n phÈm cña kh¸ch hµng vµ ch¨m lo c«ng t¸c tõ thiÖn, an sinh x· héi. - ChÝnh s¸ch vÒ lîi nhuËn: §©y lµ môc tiªu hµng ®Çu ®èi víi mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Lîi nhuËn tèi ®a sÏ t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, lµm tèt nghÜa vô ®ãng gãp cho Nhµ níc theo luËt ®Þnh vµ t¹o nguån t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng. Nh÷ng chÝnh s¸ch nµy lµ sù t¬ng hç lÉn nhau trong mèi quan hÖ tæng hoµ thóc ®Èy qu¸ tr×nh hiÖu xuÊt ho¸ chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp. Thø hai, tr×nh ®é c«ng nghÖ, thiÕt bÞ - ThiÕt bÞ lµ mét bé phËn vÒ “phÇn cøng” cña c«ng nghÖ. ThiÕt bÞ nãi chung lµ c¸c c«ng cô vµ m¸y mãc t¹o ra vµ h×nh thµnh d©y chuyÒn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm phôc vô nhu cÇu x· héi. - C«ng nghÖ lµ tæng hîp c¸c ph¬ng tiÖn kü thuËt, kü n¨ng, ph¬ng ph¸p ®îc dïng ®Õn ®Ó chÕ biÕn vµ s¶n xuÊt vËt phÈm hµng ho¸. Ngoµi phÇn cøng lµ thiÕt bÞ, m¸y mãc cßn cã phÇn mÒm bao gåm: con ngêi, th«ng tin, ph¬ng ph¸p, tæ chøc qu¶n lý, trong ®ã tri thøc khoa häc lµ chñ yÕu. - C«ng nghÖ cßn lµ hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p mµ con ngêi sö dông trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn mét môc tiªu cô thÓ nh: ChÕ t¹o s¶n phÈm, x©y dùng mét c«ng tr×nh hay thùc hiÖn mét dÞch vô nµo ®ã, thÓ hiÖn díi hai d¹ng: C«ng nghÖ quy tr×nh lµ c¸c ph¬ng thøc chÕ t¹o s¶n phÈm hµng ho¸ vµ c«ng nghÖ s¶n phÈm ®îc ®Ò cËp víi b¶n chÊt, ®Æc tÝnh vµ tÝnh h÷u Ých cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. §èi víi doanh nghiÖp nhµ níc ®æi míi n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ, thiÕt bÞ lµ ®éng lùc gióp doanh nghiÖp t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh trªn thÞ trêng v× lÏ kÕt qu¶ cña ®æi míi c«ng nghÖ thiÕt bÞ lµ lµm cho chÊt lîng s¶n phÈm, dÞch vô cña doanh nghiÖp t¨ng lªn, ®¸p øng nhu cÇu kh¾t khe cña kh¸ch hµng vµ t¹o ra ®îc uy tÝn víi thÞ trêng. §æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ sÏ lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m bít ®îc hao phÝ lao ®éng trªn mét s¶n phÈm dÉn ®Õn h¹ gi¸ thµnh vµ do ®ã sè lîng còng nh chÊt lîng s¶n phÈm sÏ t¨ng lªn do ®îc øng dông nh÷ng tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ míi. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa th× viÖc ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ lµ yÕu tè v« cïng quan träng ®èi víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc. Thø ba, chÊt lîng nguån nh©n lùc Nguån nh©n lùc trong ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn v¨n nµy ®îc hiÓu lµ lùc lîng lao ®éng trong mét doanh nghiÖp vµ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh viÖc tæ chøc sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc kh¸c trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ã. Nãi c¸ch kh¸c, nguån lùc lao ®éng ®ã lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh viÖc t¸i t¹o sö dông, ph¸t triÓn c¸c nguån lùc chñ yÕu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nguån lùc lao ®éng cßn lµ nh©n tè s¸ng t¹o ra c«ng nghÖ, thiÕt bÞ vµ sö dông chóng vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, lµm thay ®æi c¬ cÊu chi phÝ, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm do qu¸ tr×nh t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Cã thÓ nãi, ®©y lµ yÕu tè cÊu thµnh quan träng vµ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, v× r»ng con ngêi nãi chung, nguån lùc lao ®éng nãi riªng, võa lµ yÕu tè quan träng, võa lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt x· héi. NÕu qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi kh«ng ®¹t ®îc sù g¾n kÕt hµi hoµ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi th× cha thÓ gäi lµ ®¹t ®îc môc tiªu ®Æt con ngêi ë vÞ trÝ trung t©m cña mäi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. §¶ng vµ Nhµ níc ta còng ®· kh¼ng ®Þnh, môc tiªu vµ ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ v× con ngêi vµ do con ngêi. Ngµy nay, trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vai trß cña nguån nh©n lùc cµng ®îc kh¼ng ®Þnh th«ng qua tr×nh ®é vÒ chuyªn m«n, vÒ thÓ chÊt, vÒ kü thuËt cao, ®¸nh dÊu bíc ph¸t triÓn nguån lùc lao ®éng øng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Nguån nh©n lùc chÊt lîng cao lµ yÕu tè kh«ng chØ gãp phÇn t¹o nªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp mµ cßn lµ yÕu tè cÊu thµnh sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ. §èi víi doanh nghiÖp nhµ níc viÖc thêng xuyªn ®µo t¹o n©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc ®Ó phôc vô cho doanh nghiÖp m×nh vµ cung cÊp cho x· héi lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n nh»m t¹o ra hiÖu qu¶ kinh doanh v× môc tiªu x· héi. Th t, æn ®Þnh viÖc lµm vµ n©ng cao thu nhËp §©y lµ hai ®¹i lîng lu«n g¾n liÒn víi cuéc sèng thiÕt th©n cña ngêi lao ®éng vµ lu«n vËn ®éng trong mèi quan hÖ h÷u c¬. V× r»ng: ViÖc lµm lu«n lu«n, bao giê vµ lóc nµo còng lµ nhu cÇu cÇn thiÕt cña con ngêi trong x· héi. §ã lµ mét ®ßi hái tù nhiªn bëi con ngêi ®îc sinh ra ®Ó sèng vµ lµm viÖc, nhng ®Ó cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm viÖc con ngêi ph¶i ®¸p øng l¹i nhu cÇu tiªu dïng c¸ nh©n th«ng qua thu nhËp, vµ ph¶i tõ thu nhËp thêng xuyªn trªn c¬ së viÖc lµm æn ®Þnh. Lóc sinh thêi, B¸c Hå cña chóng ta còng tõng nãi: “Ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n” [28, tr.212]. NghÜa lµ: ®êi sèng ®îc n©ng cao lµ nh»m phôc vô cho s¶n xuÊt vµ s¶n xuÊt ph¶i nh»m môc ®Ých n©ng cao ®êi sèng cña con ngêi, bëi v× nh M¸c ®· tõng nãi: “ChÝnh con ngêi míi lµ nh©n tè t¹o ra mäi gi¸ trÞ”. Trong thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc vÊn ®Ò viÖc lµm vµ thu nhËp ®· trë thµnh yÕu tè cÊu thµnh vµ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶, nã tuú thuéc vµo c¸c chÝnh s¸ch gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ ph©n phèi thu nhËp mµ doanh nghiÖp ®· lùa chän. NÕu sö dông chÝnh s¸ch phï hîp sÏ t¹o ®îc viÖc lµm æn ®Þnh cho ngêi lao ®éng vµ do vËy sÏ khai th¸c ®îc nh÷ng tiÒm n¨ng to lín th«ng qua tr×nh ®é bËc thî, tay nghÒ, kü n¨ng kü x¶o vµ ý thøc tæ chøc kû luËt cña ngêi lao ®éng nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng c¸c chØ sè kinh doanh cña doanh nghiÖp. §ång thêi thùc hiÖn ph©n phèi thu nhËp c«ng b»ng trªn c¬ së kÕt qu¶ kinh doanh vµ kÕt qu¶ ®ãng gãp cña ngêi lao ®éng sÏ lµ nguån lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¹o ra ®îc viÖc lµm æn ®Þnh cho ngêi lao ®éng. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt th«ng qua c¸c chÕ ®é khen thëng vµ phóc lîi x· héi nh»m t¹o ®éng lùc ®Ó thi ®ua lao ®éng, g¾n bã víi doanh nghiÖp bëi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña ngêi lao ®éng. Tõ ®ã, t¹o ra mét phong trµo thi ®ua lao ®éng s¶n xuÊt thêng xuyªn vµ gãp phÇn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cho doanh nghiÖp. Thø n¨m, chÊt lîng s¶n phÈm Theo tæ chøc quèc tÕ vÒ tiªu chuÈn ho¸ ISO th× thuËt ng÷ chÊt lîng ®îc ®Þnh nghÜa lµ: “Toµn bé c¸c ®Æc tÝnh cña mét thùc thÓ t¹o cho thùc tÕ ®ã cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n c¸c nhu cÇu ®· c«ng bè hay cßn tiÒm Èn” [40, tr.16]. Nh vËy, chÊt lîng ®îc ®o bëi sù tho¶ m·n nhu cÇu. NÕu mét s¶n phÈm hay dÞch vô nµo ®ã mµ kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu, kh«ng ®îc thÞ trêng chÊp nhËn th× coi nh lµ kÐm chÊt lîng, cho dï tr×nh ®é c«ng nghÖ ®· chÕ t¹o ra s¶n phÈm ®ã cã thÓ rÊt hiÖn ®¹i. §©y chÝnh lµ yÕu tè then chèt ®Ó c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®Þnh ra nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp víi chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp, v× lÏ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp hoµn toµn phô thuéc vµo kh¸ch hµng cña m×nh bëi c¸c chØ tiªu chÊt lîng s¶n phÈm vµ dÞch vô sÏ mang l¹i gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông ®èi víi kh¸ch hµng, lµm cho kh¸ch hµng tho¶ m·n, a chuéng t¹o dùng nªn niÒm tin vµ sù g¾n bã gi÷a kh¸ch hµng víi doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, do chÊt lîng ®îc ®o bëi nhu cÇu, mµ nhu cÇu th× biÕn ®éng theo thùc tÕ ph¸t triÓn cña kinh tÕ, x· héi, theo møc sèng cña ngêi tiªu dïng ®îc n©ng cao nªn chÊt lîng s¶n phÈm, dÞch vô còng lu«n thay ®æi cho phï hîp víi nhu cÇu theo thêi gian, kh«ng gian, ®iÒu kiÖn sö dông...Do vËy nã kh«ng chØ giíi h¹n ë møc ®é s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ dÞch vô tho¶ m·n l¹i nhu cÇu cña kh¸ch hµng mµ ph¶i liªn tôc n©ng cao chÊt lîng h¬n n÷a ®Ó t¹o nªn lîi thÕ so s¸nh víi c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, nh»m gi÷ v÷ng
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan