Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Môc lôc
Lêi nãi ®Çu ................................................................................................. 3
Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ........ 5
I.
Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ kinh doanh vµ sù cÇn thiÕt
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. ...................................................... 5
1. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ kinh doanh: ................................................................ 5
2. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh. ............................................................ 6
3. Sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. .......... 7
3.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh . ..................................... 7
3.2. ý nghÜa cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. ...................................... 7
II. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh : ........ 8
1. Nh©n tè kh¸ch quan: .................................................................................... 8
1.1.Gi¸ c¶ vµ c¸c mÆt hµng c¹nh tranh. ........................................................... 8
1.2. Nh©n tè søc mua vµ cÊu thµnh søc mua .................................................... 9
1.3.Nh©n tè thêi vô ........................................................................................... 9
1.4. Nh©n tè tµi nguyªn m«i tr-êng ................................................................ 10
1.5. Nh©n tè kinh tÕ vÜ m« vµ c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch cña Nhµ n-íc ............. 10
2. Nh©n tè chñ quan. .......................................................................................10
2.1.Nh©n tè qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp. ...................................................... 10
2.2.Lao ®éng ................................................................................................... 11
2.3.Vèn kinh doanh ......................................................................................... 11
2.4.Trang thiÕt bÞ kü thuËt............................................................................... 11
III. Ph-¬ng ph¸p vµ hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸
hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. ...............................12
1. Mét sè quan ®iÓm trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ..... 12
2. Ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh. .........................................12
2.1.Ph-¬ng ph¸p chi tiÕt ................................................................................. 12
2.2. Ph-¬ng ph¸p so s¸nh ............................................................................... 13
2.3 Ph-¬ng ph¸p lo¹i trõ ................................................................................ 15
3. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. .........15
3.1. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp........................... 15
3.2 Nhãm chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn............................................ 16
Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ .............. 21
I.
Giíi thiÖu chung vÒ c«ng ty ..........................................................21
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty: ..................................21
2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña C«ng ty .......................................................23
3. Mét sè ®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt cña C«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ.....23
3.1. §Æc ®iÓm bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty ..................................................... 23
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3.2. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng. ............................................................................. 25
3.3. §Æc ®iÓm vÒ c«ng nghÖ, thiÕt bÞ s¶n xuÊt. ............................................... 27
3.4. §Æc ®iÓm vÒ vèn ...................................................................................... 32
3.5. §Æc ®iÓm s¶n phÈm ................................................................................. 32
3.6. §Æc ®iÓm thÞ tr-êng b¸nh kÑo ë n-íc ta hiÖn nay vµ c¸c ®èi thñ c¹nh
tranh cña C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ. .............................................................. 34
II. Ph©n tÝch thùc tr¹ng hiÖu qu¶ kinh doanh
cña C«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ..........................................................36
1. T×nh h×nh kinh doanh vµ kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ tr-êng
cña C«ng ty. ..................................................................................................36
1.1. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty mét sè n¨m gÇn ®©y. ............. 36
1.2. T×nh h×nh kinh doanh c¸c mÆt hµng: ....................................................... 37
1.3. Kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ tr-êng cña C«ng ty. .......................................... 40
1.4. ChØ tiªu doanh thu ................................................................................... 42
1.5. ChØ tiªu lîi nhuËn vµ nép ng©n s¸ch ....................................................... 43
1.6. ChØ tiªu chi phÝ ........................................................................................ 46
2. Ph©n tÝch thùc tr¹ng hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. ......................48
2.1. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp. .......................... 48
2.2. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn. ........................... 49
3. §¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. .....55
3.1 ¦u ®iÓm .................................................................................................... 55
3.2. Nh÷ng ®iÓm yÕu ....................................................................................... 56
3.3. Nguyªn nh©n. ........................................................................................... 57
Ch-¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p c¬ b¶n nh»m n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty
b¸nh kÑo H¶i Hµ............................................................ 58
I.
Ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn cña c«ng ty ®Õn n¨m 2005. ..58
1. Ph-¬ng h-íng chung cña ngµnh...............................................................58
2. Ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn cña C«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ tõ ®©y
®Õn n¨m 2005................................................................................................ 59
II. BiÖn ph¸p c¬ b¶n nh»m n©ng cao HiÖu qu¶
kinh doanh cña C«ng ty B¸nh KÑo H¶i Hµ. ...........................60
1. T¨ng c-êng c«ng t¸c ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr-êng.............................60
2. TiÕt kiÖm nguyªn vËt liªu nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. .....................62
3. T¨ng c-êng ®Çu t-, ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ cã träng ®iÓm. ............63
4. Huy ®éng thªm vèn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. ......................65
5. T¨ng c-êng c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc......................67
Mét sè kiÕn nghÞ víi Nhµ N-íc................................................... 71
KÕt luËn ................................................................................................. 72
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o ..................................................... 73
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Sau h¬n 10 n¨m ®æi míi, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc ®¹t ®-îc sù
t¨ng tr-ëng kinh tÕ mét c¸ch hÕt søc khã kh¨n. Thùc tÕ cho thÊy muèn
cã mét kÕt qu¶ kinh tÕ t¨ng tr-ëng cao, mét mÆt c¸c doanh nghiÖp ph¶i
huy ®éng c¸c nguån lùc míi, mÆt kh¸c ph¶i sö dông chóng hÕt søc tiÕp
kiÖm, theo mét quy ho¹ch c¬ cÊu mang tÝnh dµi h¹n, tæng thÓ vµ cã
chiÕn l-îc. C«ng viÖc kinh doanh ngµy nay kh«ng chØ cßn giíi h¹n trong
n-íc, mµ ngµy cµng cã quan hÖ víi c¸c khu vùc vµ quèc tÕ. Do vËy,
c©u hái ®Æt ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc lµ lµm thÕ nµo ®Ó
n©ng cao søc c¹nh tranh cña m×nh c¶ t rªn thÞ tr-êng néi ®Þa vµ thÞ
tr-êng quèc tÕ.
Víi tr×nh ®é cßn thÊp, tiÒm lùc cña c¸c doanh nghiÖp cßn yÕu hÇu
nh- trªn tÊt c¶ c¸c mÆt th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ®· trë thµnh mèi
quan t©m hµng ®Çu cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. Lµm thÕ nµo ®Ó cã ®ñ
vèn, ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ vÒ vèn vµ c¸c nguån lùc kh¸c, ®Ó ®¸p øng
®-îc môc tiªu t¨ng tr-ëng, ®Ó tho¸t khái nguy c¬ ph¸ s¶n vµ ®Ó chiÕn
th¾ng trªn thÞ tr-êng c¹nh tranh ®ang lµ bµi to¸n khã víi tÊt c¶ c¸c
doanh nghiÖp .
C«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ ®ang ë trong hoµn c ¶nh ®ã vµ môc tiªu
nãng báng nhÊt lµ lµm sao ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lªn n÷a,
®Ó C«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn, tr¸nh nguy c¬ tôt hËu.
Trong thêi gian thùc tËp ë C«ng ty, t«i nhËn thÊy ®©y lµ vÊn ®Ò
thêi sù ®ang ®-îc quan t©m kh«ng chØ ë Ban Gi¸m ® èc mµ tÊt c¶ c¸n bé
c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. V× vËy, t«i chän ®Ò tµi: “HiÖu qu¶ kinh
doanh ë C«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ ” cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh.
HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét kh¸i niÖm réng, liªn quan tíi nhiÒu
yÕu tè trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Do thêi gian thùc tËp cã h¹n nªn t«i chØ
tËp trung vµo nghiªn cøu mét sè vÊn ®Ò chÝnh dùa trªn ph©n tÝch kÕt
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
qu¶ kinh doanh vµ nh÷ng tån t¹i cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m qua ®Ó
®-a ra biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. LuËn v¨n tèt nghiÖp cã
3 ch-¬ng gåm:
Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp .
Ch-¬ng 2: Ph©n tÝch thùc tr¹ng hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty
B¸nh kÑo H¶i Hµ .
Ch-¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p c¬ b¶n n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh ë C«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ .
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng 1
Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp
I. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ kinh doanh vµ sù cÇn thiÕt n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh.
1. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ kinh doanh:
Kinh doanh lµ viÖc thùc hiÖn mét sè hoÆc thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña
qóa tr×nh tõ ®Çu t- s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô hoÆc thùc hiÖn dÞch vô trªn thÞ tr-êng
nh»m môc ®Ých sinh lêi. C¸c doanh nghiÖp quan t©m nhÊt chÝnh lµ vÊn ®Ò hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt. S¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ sÏ gióp cho doanh nghiÖp tån t¹i
vµ ph¸t triÓn. HiÓu theo môc ®Ých cuèi cïng th× hiÖu qu¶ kinh doanh ®ång nghÜa víi
ph¹m trï lîi nhuËn, lµ hiÖu sè gi÷a kÕt qu¶ thu vÒ víi chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®-îc kÕt
qu¶ ®ã. HiÖu qu¶ kinh doanh cao hay thÊp phô thuéc vµo tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt
vµ qu¶n lý cña mçi doanh nghiÖp.
HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, g¾n víi c¬ chÕ thÞ tr-êng, cã
quan hÖ víi tÊt c¶ c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh-: lao ®éng,
vèn, m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu,... nªn doanh nghiÖp chØ cã thÓ ®¹t hiÖu
qu¶ cao khi viÖc sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh kinh doanh cã hiÖu qu¶.
Khi ®Ò cËp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh c¸c nhµ kinh tÕ dùa vµo tõng gãc ®é xem xÐt
®Ó ®-a ra c¸c ®Þnh nghÜa kh¸c nhau[1,2,3].
Ta cã thÓ rót ra kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ nh- sau: “ HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét
ph¹m trï kinh tÕ biÓu hiÖn sù tËp trung cña ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u, ph¶n
¸nh tr×nh ®é khai th¸c c¸c nguån lùc vµ tr×nh ®é chi phÝ chi phÝ nguån lùc ®ã trong
qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh ” . HiÖu qu¶ kinh doanh
ngµy nay cµng trë nªn quan träng ®èi víi t¨ng tr-ëng kinh tÕ vµ lµ chç dùa c¬ b¶n
®Ó ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú.
Tuy nhiªn, cÇn hiÓu hiÖu qu¶ kinh doanh mét c¸ch toµn diÖn trªn c¶ hai mÆt:
hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi. HiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cã mèi
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
quan hÖ kh¨ng khÝt nh-ng còng cã m©u thuÉn. V× vËy, vÊn ®Ò ë ®©y lµ t¹o sù
thèng nhÊt gi÷a lîi Ých cña doanh nghiÖp víi lîi Ých cña toµn x· héi.
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp ®¹t ®-îc trong tõng thêi kú, tõng giai
®o¹n, ®iÒu ®ßi hái ®Æt ra ë ®©y cho doanh nghiÖp lµ kh«ng ®-îc v× lîi Ých tr-íc m¾t
mµ lµm tæn h¹i ®Õn lîi Ých l©u dµi cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ kinh doanh cña
doanh nghiÖp ph¶i ®-îc ®Æt trong mèi quan hÖ mËt thiÕt chung cña toµn bé nÒn
kinh tÕ quèc d©n. Nh- vËy, cã thÓ nãi doanh nghiÖp lµ mét tÕ bµo, mét bé phËn
cÊu thµnh cña nÒn kinh tÕ.
Lîi Ých cña toµn x· héi, cña doanh nghiÖp bao giê còng ph¶i phï hîp nhau.
Thùc tÕ cho thÊy cã nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã lîi cho m×nh
nh-ng l¹i kh«ng cÇn thiÕt cho x· héi, còng cã thÓ g©y t¸c h¹i cho x· héi nh- «
nhiÔm m«i tr-êng, thÊt nghiÖp, c¸c tÖ n¹n,... M©u thuÉn nµy cho thÊy sù kh«ng
trïng hîp gi÷a tiªu chuÈn hiÖu qu¶ x· héi víi hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp.
2. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh.
B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ hiÖu qu¶ cña lao ®éng x· héi, nã
ph¶n ¸nh mÆt chÊt l-îng cña ho¹t ®éng kinh doanh, ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông
c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh kinh doanh ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi
nhuËn. Song nã còng lµ th-íc ®o tr×nh ®é tiÕt kiÖm c¸c yÕu tè ®Çu vµo, nguån
nh©n lùc x· héi. Tiªu chuÈn ho¸ hiÖu qu¶ ®Æt ra lµ tèi ®a ho¸ kÕt qu¶ hoÆc tèi
thiÓu ho¸ chi phÝ dùa trªn nguån lùc s½n cã.
Ngoµi ra, chóng ta cÇn ph¶i ph©n biÖt sù kh¸c nhau vµ mèi quan hÖ gi÷a
hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kÕt qu¶ kinh doanh.
KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ nh÷ng g× mµ doanh nghiÖp ®¹t
®-îc sau mét qóa tr×nh kinh doanh nhÊt ®Þnh. Trong kinh doanh th× kÕt qu¶ cÇn ®¹t
®-îc bao giê còng lµ môc tiªu cÇn thiÕt cña doanh nghiÖp. KÕt qu¶ ®-îc ph¶n ¸nh
b»ng chØ tiªu ®Þnh tÝnh nh- sè l-îng s¶n phÈm tiªu thô, doanh thu, lîi nhuËn,... vµ
còng cã thÓ ph¶n ¸nh b»ng chØ tiªu ®Þnh l-îng nh- uy tÝn, chÊt l-îng s¶n phÈm.
VÒ h×nh thøc hiÖu qu¶ kinh doanh lu«n lµ ph¹m trï so s¸nh thÓ hiÖn mèi
t-¬ng quan gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®-îc vµ chi phÝ bá ra. KÕt qu¶ chØ lµ c¸i cÇn thiÕt ®Ó
tÝnh to¸n vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶, muèn ®¸nh gi¸ ®-îc hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i
dùa trªn c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®-îc cña tõng lÜnh vùc. V× vËy, hai kh¸i niÖm nµy ®éc lËp
vµ kh¸c nhau nh-ng l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3. Sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
3.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh .
Kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn cho sù tån t¹i vµ
ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng më cöa héi nhËp vµ tÊt c¶
c¸c tæ chøc kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng c¹nh tranh ®Ó chiÕm lÜnh thÞ phÇn trªn thÞ
tr-êng. T¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng b¾t buéc c¸c
doanh nghiÖp ph¶i lµm ¨n cã hiÖu qu¶. HiÖu qu¶ cµng cao th× sù tån t¹i vµ ph¸t
triÓn cña doanh nghiÖp cµng lín. Ng-îc l¹i, nÕu doanh nghiÖp kh«ng ngõng n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh doanh, lµm ¨n kh«ng cã l·i th× doanh nghiÖp ch¾c ch¾n doanh
nghiÖp ®ã sÏ bÞ chÝnh thÞ tr-êng ®µo th¶i.
H¬n n÷a, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ yªu cÇu thiÕt yÕu cña quy luËt tiÕt
kiÖm. ViÖc tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, ®ã
lµ hai mÆt cña vÊn ®Ò. Ng-îc l¹i, viÖc tiÕt kiÖm cµng lín th× hiÖu qu¶ kinh doanh
cµng cao. BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng ph¶i thùc hiÖn quy luËt ®ã.
Nãi tãm l¹i, ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ ®-îc coi lµ mét trong nh÷ng c«ng
cô ®Ó c¸c nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh. ViÖc xem xÐt vµ tÝnh to¸n
hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng nh÷ng cho biÕt viÖc s¶n xuÊt ®¹t ®-îc ë tr×nh
®é nµo, mµ cßn cho phÐp c¸c nhµ qu¶n trÞ ph©n tÝch vµ ®-a ra c¸c biÖn ph¸p thÝch
hîp trªn c¶ hai ph-¬ng diÖn t¨ng kÕt qu¶ vµ gi¶m chi phÝ kinh doanh nh»m n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
3.2. ý nghÜa cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
§èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n: HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ
quan träng, ph¶n ¸nh yªu cÇu cña quy luËt tiÕt kiÖm thêi gian, ph¶n ¸nh tr×nh ®é
sö dông c¸c nguån lùc, tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ møc ®é hoµn thiÖn cña quan hÖ s¶n
xuÊt trong c¬ chÕ thÞ tr-êng. Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt ngµy cµng
cao, quan hÖ s¶n xuÊt cµng hoµn thiÖn, cµng n©ng cao hiÖu qu¶. Cµng n©ng cao
hiÖu qu¶ th× cµng hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é hoµn thiÖn cña quan hÖ
s¶n xuÊt cµng cao yªu cÇu cña quy luËt kinh tÕ ngµy cµng tho¶ m·n vµ ®iÒu kiÖn
qu¶n lý kinh tÕ c¬ b¶n ngµy cµng ®-îc ph¸t huy ®Çy ®ñ h¬n vai trß vµ t¸c dông
cña nã. Tãm l¹i, cµng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®em l¹i cho quèc gia sù ph©n
bè, sö dông c¸c nguån lùc cµng hîp lý vµ ng-îc l¹i sö dông c¸c nguån lùc cµng
hîp lý th× cµng hiÖu qu¶.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§èi víi b¶n th©n doanh nghiÖp: HiÖu qu¶ kinh doanh xÐt vÒ mÆt tuyÖt ®èi
chÝnh lµ lîi nhuËn thu ®-îc. Nã lµ c¬ së ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng, c¶i thiÖn ®êi sèng
c¸n bé c«ng nh©n viªn. §èi víi mçi doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp
ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®ãng vai
trß quan träng trong sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Nã gióp cho doanh
nghiÖp b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vÒ vèn, qua ®ã doanh nghiÖp t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña m×nh trªn thÞ tr-êng, võa gi¶i quyÕt tèt ®êi sèng ng-êi lao ®éng, võa ®Çu
t- më réng, c¶i t¹o, hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt
kinh doanh. Do vËy, hiÖu qu¶ chÝnh lµ c¨n cø quan träng vµ chÝnh x¸c ®Ó doanh
nghiÖp ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng cña m×nh. NhËn thøc ®óng ®¾n vÒ hiÖu qu¶ sÏ gióp
cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n.
§èi víi ng-êi lao ®éng: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ ®éng lùc thóc ®Èy,
kÝch thÝch ng-êi lao ®éng h¨ng say s¶n xuÊt, lu«n quan t©m tíi kÕt qu¶ lao ®éng
cña m×nh. N©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®ång nghÜa víi viÖc n©ng cao ®êi sèng
ng-êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. N©ng cao ®êi sèng sÏ t¹o ®éng lùc trong s¶n
xuÊt, lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng sÏ gãp phÇn n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh.
II. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh :
HiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp lµ mét chØ tiªu chÊt l-îng tæng
hîp, nã liªn quan tíi c¸c mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, do ®ã nã chÞu t¸c
®éng cña nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau. Trong ®ã, chØ tiªu vÒ doanh sè b¸n hµng vµ
tæng chi phÝ ¶nh h-ëng m¹nh vµ trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ kinh doanh. C¸c nh©n tè ®ã
cã thÓ t¸c ®éng ®Õn hai chØ tiªu mét c¸ch tÝch cùc hoÆc tiªu cùc hoÆc t¸c ®éng cã
tÝnh hai mÆt tuú tõng thêi ®iÓm. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu nh©n tè
nµy ®Ó ph¸t huy hay h¹n chÕ sù t¸c ®éng cña nã ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh, tõ ®ã lµm c¬ së ®Ó ®Ò ra c¸c ®-êng lèi, chÝnh s¸ch thÝch hîp.
1. Nh©n tè kh¸ch quan:
1.1.Gi¸ c¶ vµ c¸c mÆt hµng c¹nh tranh.
Mèi quan hÖ gi÷a c¸c doanh nghiÖp cïng ngµnh vµ cïng s¶n xuÊt mét ngµnh
hµng hoÆc mét nhãm hµng cã thÓ trë thµnh b¹n hµng cña nhau trong kinh doanh,
gióp nhau vÒ vèn, kü thuËt, tiªu thô s¶n phÈm. Nh-ng ng-îc l¹i, c¸c doanh nghiÖp
nµy còng cã thÓ trë thµnh ®èi thñ cña nhau trªn thÞ tr-êng ®Çu vµo vµ ®Çu ra.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§èi víi thÞ tr-êng ®Çu vµo: Doanh nghiÖp muèn t¨ng lîi nhuËn, ®ång nghÜa
víi viÖc t¨ng hiÖu qu¶ buéc doanh nghiÖp ph¶i t×m mäi gi¶i ph¸p ®Ó gi¶m chi phi,
nhÊt lµ chi phÝ vËt t-, nguyªn vËt liÖu b»ng c¸ch mua chóng trùc tiÕp tõ ng-êi s¶n
xuÊt, tr¸nh nhËp qua nhiÒu kh©u trung gian vµ thùc hiÖn viÖc so s¸nh gi¸ c¶ còng
nh- chÊt l-îng tõ c¸c nhµ cung cÊp ®Ó cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n.
§èi víi thÞ tr-êng ®Çu ra: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, gi¸ c¶ s¶n phÈm thuéc
nh©n tè kh¸ch quan, nã phô thuéc vµo nhu cÇu tiªu dïng. Do ®ã, c¸c doanh
nghiÖp ph¶i x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch gi¸ c¶ hîp lý, linh ho¹t, thóc ®Èy doanh sè
b¸n hµng, chiÕm lÜnh thÞ tr-êng vµ t¨ng hiÖu qu¶. NÕu doanh nghiÖp ®Þnh gi¸ cao
h¬n thÞ tr-êng tÊt yÕu søc mua hµng ho¸ ®ã sÏ gi¶m v× cßn v« sè kÎ c¹nh tranh víi
doanh nghiÖp ®ang b¸n nh÷ng s¶n phÈm t-¬ng tù , cã chÊt l-îng t-¬ng ®-¬ng
hoÆc kÐm h¬n mét chót vµ còng cã thÓ lµ tèt h¬n. Ng-îc l¹i, nÕu doanh nghiÖp
®Þnh gi¸ qu¸ thÊp, hiÖu qu¶ kinh doanh sÏ ¶nh h-ëng.
1.2. Nh©n tè søc mua vµ cÊu thµnh søc mua
Nh©n tè nµy chÞu sù t¸c ®éng cña: gi¸ c¶, chÊt l-îng s¶n phÈm, thu nhËp,
thãi quen vµ thÞ hiÕu cña ng-êi tiªu dïng. Nh-ng b¶n th©n nh©n tè søc mua vµ cÊu
thµnh søc mua chÞu ¶nh h-ëng cña nh©n tè sè l-îng vµ c¬ cÊu mÆt hµng s¶n xuÊt.
Mçi mét s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ riªng nªn nh©n tè søc mua vµ
cÊu thµnh søc mua còng kh¸c nhau, lµm cho hiÖu qu¶ chung cña doanh nghiÖp
còng thay ®æi. NÕu s¶n xuÊt kinh doanh c¸c mÆt hµng phï hîp víi nhu cÇu, cã
hiÖu qu¶ cao, chiÕm tû träng lín trong toµn bé mÆt hµng cña doanh nghiÖp th× hiÖu
qu¶ cña doanh nghiÖp còng t¨ng lªn. Do vËy, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i ngiªn cøu
kü nh©n tè nµy ®Ó cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hîp lý, ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt.
1.3.Nh©n tè thêi vô
Trong s¶n xuÊt vµ tiªu dïng lu«n cã nh©n tè thêi vô. Thêi vô s¶n xuÊt vµ thêi
vô tiªu dïng cã khi phï hîp nhau nh-ng cã khi l¹i m©u thuÉn nhau. M©u thuÉn
nµy ¶nh h-ëng tíi thêi gian dù tr÷, ¶nh h-ëng tíi chi phÝ dù tr÷, tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn
hiÖu qu¶. Nh©n tè nµy quyÕt ®Þnh c¬ cÊu mÆt hµng kinh doanh cña doanh nghiÖp
trong tõng thêi kú do ®ã ¶nh h-ëng tíi c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh.
Nh-ng nh©n tè nµy rÊt phøc t¹p, kh«ng ph¶i thêi vô s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cø phï
hîp nhau lµ gi¶m ®-îc thêi gian dù tr÷ mµ hiÖu qu¶ kinh doanh t¨ng.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.4. Nh©n tè tµi nguyªn m«i tr-êng
Tµi nguyªn m«i tr-êng còng cã ¶nh h-ëng tíi hiÖu qu¶ kinh doanh rÊt lín ®èi
víi nÒn kinh tÕ. NÕu nh- nguån tµi nguyªn dåi dµo sÏ lµm cho gi¸ nguyªn vËt liÖu
rÎ, chi phÝ s¶n xuÊt gi¶m dÉn ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m vµ lµm t¨ng lîi nhuËn,
t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ sÏ cao h¬n. Bªn
c¹nh nh÷ng thuËn lîi vÒ tµi nguyªn m«i tr-êng mang l¹i còng cã lóc nã l¹i ¶nh
h-ëng tiªu cùc ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nh- chi phÝ kh¾c phôc
hËu qu¶ thiªn tai, chi phÝ an toµn lao ®éng, gi¸ nguyªn vËt liÖu t¨ng do tµi nguyªn
thiªn nhiªn khan hiÕm còng lµm cho hiÖu qu¶ kÐm ®i.
1.5. Nh©n tè kinh tÕ vÜ m« vµ c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch cña Nhµ n-íc
Tõ khi Nhµ n-íc thay ®æi c¬ chÕ, chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù
qu¶n lý, ®iÒu tiÕt cña Nhµ n-íc, ph¸t triÓn ®Êt n-íc theo ®Þnh h-íng C«ng nghiÖp
ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ bé mÆt nÒn kinh tÕ cã nhiÒu thay ®æi. C¸c doanh nghiÖp trong
n-íc cã thÓ liªn doanh, liªn kÕt víi n-íc ngoµi më réng quy m« s¶n xuÊt kinh
doanh, c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t- th«ng tho¸ng h¬n. Môc tiªu ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc. Lîi Ých cña doanh
nghiÖp g¾n chÆt víi lîi Ých kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n-íc.
Mét trong nh÷ng c«ng cô chÝnh cña Nhµ n-íc ®Ó ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ lµ c¸c
chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ, tÝn dông, luËt ph¸p. §ã lµ hÖ thèng c¸c nh©n tè t¸c
®éng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
NÕu chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông quy ®Þnh møc l·i suÊt qu¸ cao sÏ g©y c¶n trë cho
viÖc vay vèn cña doanh nghiÖp vµ lµm t¨ng chi phÝ vèn, lîi nhuËn gi¶m vµ hiÖu
qu¶ kinh doanh còng sÏ gi¶m.
2. Nh©n tè chñ quan.
2.1.Nh©n tè qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp.
Qu¶n trÞ kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp lµ viÖc tæ chøc bé m¸y
qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt sao cho hîp lý.
Nh©n tè qu¶n trÞ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc lËp kÕ ho¹ch kinh doanh, tæ chøc
thùc hiÖn kinh doanh hay nãi c¸ch kh¸c lµ liªn quan ®Õn toµn bé qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp muèn cã bé m¸y qu¶n trÞ tèt ph¶i cã mét ®éi ngò
c¸n bé cã tr×nh ®é häc vÊn cao, kh«ng nh÷ng n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ tæ chøc qu¶n
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
lý vµ kinh doanh mµ cßn ph¶i n¾m b¾t ®-îc xu h-íng biÕn ®éng vÒ nhu cÇu tiªu
dïng, thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ tr-êng, ph¶i cã kh¶ n¨ng nh×n xa tr«ng réng, kh¶
n¨ng tiªn ®o¸n, ph©n tÝch c¸c t×nh huèng ®Ó ho¹ch ®Þnh cho m×nh mét b-íc ®i
trong t-¬ng lai.
H¬n n÷a, viÖc lùa chän bé m¸y qu¶n trÞ phï hîp víi tõng doanh nghiÖp, tõng
lo¹i h×nh kinh doanh, ®¶m b¶o nguyªn t¾c gän nhÑ, thèng nhÊt, linh ho¹t sÏ gióp
cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tr«i ch¶y, cã thÓ kÕt hîp c¸c nguån lùc ®Çu vµo tèi -u nhÊt,
tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶.
2.2.Lao ®éng
Lao ®éng lµ chñ thÓ trong mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Mäi nç lùc ®-a
khoa häc kü thuËt, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµo s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh ®Òu do con ng-êi t¹o ra vµ thùc hiÖn chóng. Song ®Ó ®¹t ®-îc ®iÒu ®ã ®éi
ngò nh©n viªn lao ®éng còng cÇn ph¶i cã mét l-îng kiÕn thøc chuyªn m«n ngµnh
nghÒ cao, gãp phÇn vµo øng dông trong s¶n xuÊt tèt, t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã
chÊt l-îng cao, phï hîp víi nhu cÇu tiªu dïng trªn thÞ tr-êng mang l¹i lîi Ých cho
doanh nghiÖp.
2.3.Vèn kinh doanh
Vèn kinh doanh còng lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mäi
doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp cã nguån vèn kinh doanh lín, nã sÏ lµ c¬ së cho
doanh nghiÖp më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Vèn lµ nÒn t¶ng, lµ c¬ së
cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng, gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ ph-¬ng thøc kinh doanh, ®a
d¹ng ho¸ thÞ tr-êng, ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng, x¸c ®Þnh ®óng chiÕn l-îc thÞ tr-êng.
Ngoµi ra, vèn cßn gióp cho doanh nghiÖp ®¶m b¶o ®é c¹nh tranh cao vµ gi÷ -u
thÕ l©u dµi trªn thÞ tr-êng.
2.4.Trang thiÕt bÞ kü thuËt
Ngµy nay, cã lÏ c«ng nghÖ lµ nguån thay ®æi n¨ng ®éng nhÊt trong t-¬ng lai.
Sù thay ®æi nµy mang l¹i nh÷ng th¸ch thøc còng nh- nh÷ng ®e do¹ ®èi víi c¸c
nhµ doanh nghiÖp. Mét sè ý kiÕn cho r»ng nã lµ: “ sù ph¸ huû cña s¸ng t¹o” nhê
®ã nh÷ng s¶n phÈm míi thay thÕ c¸c s¶n phÈm cò rÊt th-êng xuyªn. Nh-ng còng
nhê nã mµ con ng-êi ®-îc gi¶i phãng søc lao ®éng, n¨ng suÊt t¨ng lªn rÊt nhiÒu
lÇn trong cïng mét thêi gian, dÉn tíi t¨ng hiÖu qu¶. MÆt kh¸c, trang thiÕt bÞ kü
thuËt kh«ng nh÷ng ®¸p øng cho kh¸ch hµng s¶n phÈm tèt, h×nh d¸ng ®Ñp, kh«ng
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
x©m h¹i ®Õn søc khoÎ mµ cßn tho¶ m·n nh÷ng nhãm kh¸ch hµng ®ßi hái s¶n
phÈm cã thuéc tÝnh ®Æc biÖt.
III. Ph-¬ng ph¸p vµ hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1. Mét sè quan ®iÓm trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp khi s¶n xuÊt kinh doanh
®Òu chó träng ®Õn hiÖu qu¶, ®Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn liªn tôc ®ßi hái hiÖu qu¶
cña nã ph¶i c©n ®èi víi c¸c mèi quan hÖ kh¸c. Do vËy, khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh
doanh ph¶i dùa vµo c¸c quan ®iÓm sau ®©y:
-§¶m b¶o sù thèng nhÊt gi÷a nhiÖm vô chÝnh trÞ vµ kinh doanh trong viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
-B¶o ®¶m sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a lîi Ých c¸ nh©n, lîi Ých tËp thÓ vµ lîi Ých x· héi.
- B¶o ®¶m tÝnh toµn diÖn vµ tÝnh hÖ thèng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
-B¶o ®¶m tÝnh thùc tiÔn trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
-C¨n cø vµo kÕt qu¶ cuèi cïng c¶ vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
kinh doanh.
2. Ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh.
§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn nghiªn
cøu vµ nhËn thøc ®óng c¸c ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh. Cã mét sè
ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh doanh chñ yÕu sau:
2.1.Ph-¬ng ph¸p chi tiÕt
Mäi kÕt qu¶ kinh doanh ®Òu cÇn thiÕt vµ cã thÓ chi tiÕt theo nh÷ng h-íng
kh¸c nhau. Th«ng th-êng trong ph©n tÝch, ph-¬ng ph¸p chi tiÕt ®-îc thùc hiÖn
theo nh÷ng h-íng:
Chi tiÕt theo c¸c bé phËn cÊu thµnh chØ tiªu: Mäi kÕt qu¶ kinh doanh biÓu
hiÖn c¸c chØ tiªu ®Òu bao gåm nhiÒu bé phËn. Chi tiÕt c¸c chØ tiªu theo c¸c bé
phËn cïng víi sù biÓu hiÖn vÒ l-îng cña c¸c bé phËn ®ã sÏ gióp Ých rÊt nhiÒu
trong viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kÕt qu¶ ®¹t ®-îc. Víi ý nghÜa ®ã, ph-¬ng ph¸p chi
tiÕt theo bé phËn cÊu thµnh ®-îc sö dông réng r·i trong ph©n tÝch mäi mÆt kÕt qu¶
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
kinh doanh. VÝ dô: trong ph©n tÝch gi¸ thµnh, chØ tiªu ®¬n gi¸ ®¬n vÞ s¶n phÈm
hoÆc møc chi phÝ th-êng ®-îc chi tiÕt theo c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh.
Chi tiÕt theo thêi gian: kÕt qu¶ kinh doanh bao giê còng lµ kÕt qu¶ cña mét
qu¸ tr×nh. Do nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan hoÆc kh¸ch quan, tiÕn ®é thùc hiÖn
qu¸ tr×nh ®ã trong tõng ®¬n vÞ thêi gian x¸c ®Þnh th-êng kh«ng ®ång ®Òu. Chi tiÕt
theo thêi gian sÏ lµm cho viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ kinh doanh ®-îc s¸t, ®óng vµ t×m
c¸c gi¶i ph¸p cã hiÖu qu¶ cao cho c«ng viÖc kinh doanh. Tuú theo ®Æc tÝnh cña
qu¸ tr×nh kinh doanh, tuú néi dung kinh tÕ cña chØ tiªu ph©n tÝch vµ tuú môc ®Ých
ph©n tÝch kh¸c nhau cã thÓ lùa chän kho¶n thêi gian vµ chØ tiªu chi tiÕt cho phï
hîp.
Chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm: Ph-¬ng ph¸p nµy nh»m ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng
kinh doanh cña tõng bé phËn, ph¹m vi vµ ®Þa ®iÓm kh¸c nhau, nh»m khai th¸c mÆt
m¹nh vµ kh¾c phôc mÆt yÕu kÐm cña bé phËn vµ ph¹m vi ho¹t ®éng kh¸c nhau.
2.2. Ph-¬ng ph¸p so s¸nh
Ph-¬ng ph¸p so s¸nh ®-îc sö dông réng r·i nhÊt trong ph©n tÝch hiÖu qu¶
kinh doanh víi môc ®Ých ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶, ®¸nh gi¸ vÞ trÝ vµ xu h-íng biÕn ®éng
cña ®èi t-îng ph©n tÝch.
C¸c chØ tiªu ph©n tÝch cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau trong qu¸ tr×nh ph©n
tÝch. §Ó phôc vô cho môc ®Ých cô thÓ cña ph©n tÝch, ng-êi ta th-êng tiÕn hµnh so
s¸nh b»ng hai c¸ch: so s¸nh b»ng sè tuyÖt ®èi, so s¸nh b»ng sè t-¬ng ®èi. C¸c
chØ tiªu ®-a ra so s¸nh cÇn ph¶i thèng nhÊt víi nhau:
- §¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ néi dung kinh tÕ cña chØ tiªu.
- §¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ ph-¬ng ph¸p tÝnh c¸c chØ tiªu.
- §¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ ®¬n vÞ tÝnh cña c¸c chØ tiªu c¶ vÒ sè l-îng, thêi
gian vµ gi¸ trÞ.
2.2.1. Ph-¬ng ph¸p so s¸nh tuyÖt ®èi:
Ph-¬ng ph¸p nµy cho ta biÕt ®-îc khèi l-îng, quy m« t¨ng gi¶m cña doanh
nghiÖp qua c¸c thêi kú ph©n tÝch hoÆc gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau.
Møc t¨ng gi¶m tuyÖt;®èi cña c¸c chØ tiªu
TrÞ sè chØ tiªu;kú ph©n tÝch - TrÞ sè chØ tiªu;kú gèc
13
=
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Møc t¨ng gi¶m trªn chØ ph¶n ¸nh vÒ l-îng, thùc chÊt cña viÖc t¨ng gi¶m trªn
kh«ng nãi lµ cã hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ. Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc dïng kÌm
víi c¸c ph-¬ng ph¸p kh¸c khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ gi÷a c¸c kú
2.1.2. Ph-¬ng ph¸p so s¸nh t-¬ng ®èi
Ph-¬ng ph¸p nµy cho ta biÕt mèi quan hÖ, tèc ®é ph¸t triÓn, møc ®é phæ biÕn
cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ. Ph-¬ng ph¸p nµy cã ba d¹ng:
D¹ng gi¶n ®¬n:
Tû lÖ so s¸nh =
Gi
*100
Go
Trong ®ã: Gi: TrÞ sè chØ tiªu kú ph©n tÝch
Go:TrÞ sè chØ tiªu kú gèc
NÕu kÕt qu¶ lín h¬n 100% th× doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i vµ ng-îc l¹i
D¹ng cã liªn hÖ:
Mäi kÕt qu¶ kinh doanh ®Òu cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau gi÷a c¸c mÆt,
c¸c bé phËn...do vËy ph-¬ng ph¸p gi¶n ®¬n kh«ng ph¶n ¸nh ®-îc toµn diÖn hiÖu
qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ chØ ph¶n ¸nh ®-îc mét khÝa c¹nh ®¬n
thuÇn.
Tû lÖ so s¸nh=
Gi
GLi
Go *
GL0
Trong ®ã :Gli: TrÞ sè chØ tiªu cÇn liªn hÖ kú ph©n tÝch
Glo: TrÞ sè chØ tiªu cÇn liªn hÖ kú gèc
Ph-¬ng ph¸p nµy chØ ra hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp víi mèi liªn
hÖ víi c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng kh¸c. Dïng ph-¬ng ph¸p nµy gióp cho doanh
nghiÖp ®¸nh gi¸ ®óng vÒ thùc chÊt hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh, xem xÐt ho¹t
®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp cã mang l¹i hiÖu qu¶ hay kh«ng.
D¹ng kÕt hîp:
Møc t¨ng gi¶m t-¬ng ®èi= Gi Go *
GLi
GLo
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ph-¬ng ph¸p nµy cho ta biÕt kÕt cÊu, quan hÖ, tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c chØ
tiªu. Trong ph©n tÝch th-êng kÕt hîp c¶ hai ph-¬ng ph¸p so s¸nh tuyÖt ®èi vµ
t-¬ng ®èi ®Ó ®¸nh gi¸ toµn diÖn c¸c chØ tiªu so s¸nh.
2.3 Ph-¬ng ph¸p lo¹i trõ
Lo¹i trõ lµ ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h-ëng cña tõng nh©n tè ®Õn
hiÖu qu¶ kinh doanh b»ng c¸c lo¹i trõ ¶nh h-ëng cña c¸c nh©n tè kh¸c. Ph-¬ng
ph¸p lo¹i trõ cã hai lo¹i:
Ph-¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn:
Lµ ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h-ëng cña tõng nhãm nh©n tè ®Õn sù
biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu ph©n tÝch.
Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc sö dông trong ph©n tÝch hiÑu qu¶ kinh doanh nh»m
®¸nh gi¸ møc ®é ¶nh h-ëng cña tõng nh©n tè tíi ®èi t-îng ph©n tÝch b»ng c¸ch
lo¹i trõ ¶nh h-ëng cña c¸c nh©n tè kh¸c t¸c ®éng tíi ®èi t-îng ph©n tÝch.
Ph-¬ng ph¸p sè chªnh lÖch:
Ph-¬ng ph¸p sè chªnh lÖch lµ mét d¹ng ®Æc biÖt cña ph-¬ng ph¸p thay thÕ
liªn hoµn nh»m ph©n tÝch c¸c nh©n tè thuËn lîi ¶nh h-ëng tíi sù biÕn ®éng cña
c¸c chØ tiªu kinh tÕ.
Ph-¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi trong tr-êng hîp nh©n tè cã quan hÖ
víi chØ tiªu b»ng tÝch sè vµ còng cã thÓ ¸p dông trong tr-êng hîp c¸c nh©n tè cã
quan hÖ víi chØ tiªu b»ng th-¬ng sè.
3. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
HiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ mét v¸n ®Ò phøc t¹p, cã quan hÖ
víi tÊt c¶ c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Do ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c, cã
c¬ së khoa häc hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, cÇn ph¶i x©y dùng hÖ
thèng c¸c chØ tiªu phï hîp bao gåm c¸c chØ tiªu tæng hîp vµ c¸c chØ tiªu bé phËn
3.1. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp.
Nhãm chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh cña toµn bé ho¹t ®éng,
toµn bé c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh kinh doanh trong doanh nghiÖp.
Nhãm chØ tiªu tæng hîp chia lµm hai lo¹i:
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3.1.1 C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh chÊt l-îng
- Tû suÊt lîi nhuËn theo vèn kinh doanh: ®-îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy lîi nhuËn so
víi vèn kinh doanh ®· bá ra (vèn cè ®Þnh vµ vèn l-u ®éng)
ChØ tiªu nµy cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông mét ®ång vèn kinh doanh bá ra ®-îc
bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Nã cã t¸c dông khuyÕn khÝch viÖc qu¶n lý chÆt chÏ, sö
dông tiÕt kiÖm ®ång vèn trong mçi kh©u cña qu¸ tr×nh kinh doanh, chØ tiªu nµy
®-îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn kinh doanh = Lỗi!
Tû suÊt lîi nhuËn theo vèn tù cã: ®-îc tÝnh b¨ng c¸ch lÊy tæng sè lîi nhuËn so
víi vèn tù cã cña doanh nghiÖp. ChØ tiªu nµy cho biÕt 1®ång vèn tù cã cña doanh
nghiÖp sÏ thu ®-îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy ®-îc tÝnh b»ng c«ng thøc:
Tû suÊt lîi nhuËn theo vèn tù cã = Lỗi!
Tû suÊt lîi nhuËn so víi doanh thu: ChØ tiªu nµy ®-îc so s¸nh gi÷a phÇn lîi
nhuËn mµ doanh nghiÖp ®¹t ®-îc vµ doanh thu tiªu thô. Nã cho biÕt cø mét ®ång
doanh thu ®¹t ®-îc th× t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. TØ suÊt lîi nhuËn cµng cao
th× hiÖu qña kinh doanh cña doanh nghiÖp cµng tèt.
Tû suÊt lîi nhuËn so víi doanh thu = Lỗi!
- Doanh lêi: lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh søc sinh lêi, kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c doanh
nghiÖp. ChØ tiªu nµy ®-îc tÝnh to¸n dùa vµo phÇn lîi nhuËn mµ doanh nghiÖp ®¹t
®-îc so víi tæng chi phÝ bá ra.
Tû suÊt lîi nhuËn = Lỗi!
§©y lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh
mµ doanh nghiÖp th-êng dïng. ChØ tiªu nµy cho biÕt cø mét ®ång chi phÝ bá ra th×
thu ®-îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn.
3.1.2 C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh sè l-îng
Gåm c¸c chØ tiªu:
-Tæng lîi nhuËn
-Tæng doanh thu
-Tæng chi phÝ
3.2 Nhãm chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Bªn c¹nh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ tæng hîp ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t vµ cho phÐp kÕt
luËn vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ph¶n ¸nh tr×nh
®é sö dông tÊt c¶ c¸c yÕu tè tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong mét thêi k× nhÊt
®Þnh, th× ng-êi ta cßn sö dông c¸c chØ tiªu bé phËn ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ
cña tõng mÆt ho¹t ®éng, tõng yÕu tè cô thÓ.
C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn ®¶m nhËn hai chøc n¨ng sau:
+ Ph©n tÝch cã tÝnh chÊt bæ xung cho chØ tiªu tæng hîp ®Ó trong mét sè tr-êng
hîp kiÓm tra vµ kh¼ng ®Þnh râ kÕt luËn ®-îc rót ra tõ c¸c chØ tiªu tæng hîp.
+ Ph©n tÝch hiÖu qu¶ cña tõng mÆt ho¹t ®éng, hiÖu qu¶ sö dông cña tõng yÕu
tè s¶n xuÊt kinh doanh nh»m t×m biÖn ph¸p tèi ®a ho¸ chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ
tæng hîp. §©y lµ chøc n¨ng chñ yÕu cña hÖ thèng chØ tiªu nµy.
Mèi quan hÖ gi÷a chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp vµ chØ tiªu hiÖu qu¶
kinh doanh bé phËn kh«ng ph¶i lµ mèi quan hÖ cïng chiÒu, trong lóc chØ tiªu tæng
hîp t¨ng lªn th× cã thÓ nh÷ng chØ tiªu bé phËn t¨ng, gi¶m hoÆc kh«ng ®æi.
3.2.1 HiÖu qu¶ sö dông vèn
§Ó cã c¸c yÕu tè ®Çu vµo doanh nghiÖp cÇn cã mét l-îng vèn kinh doanh
nhÊt ®Þnh, nÕu thiÕu vèn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sÏ bÞ ngõng trÖ hoÆc kÐm
hiÖu qu¶. §¸nh gi¸ hiÖu sö dông vèn kinh doanh sÏ thÊy ®-îc chÊt l-îng qu¶n lý,
v¹ch ra kh¶ n¨ng tiÒm tµng ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
ChØ tiªu nµy ®-îc x¸c ®Þnh th«ng qua c«ng thøc doanh lîi so víi toµn bé vèn s¶n
xuÊt kinh doanh. Nh-ng ®Ó thÊy râ h¬n hiÖu qu¶ sö dông vèn ta ph¶i ®i s©u vµo
®¸nh gi¸ tõng bé phËn cÊu thµnh vèn ®ã lµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh vµ hiÖu
qu¶ sö dông vèn l-u ®éng.
- Sè vßng quay toµn bé vèn (SVv)
SV v
TR
VKD
Trong ®ã : SVV lµ sè vßng quay cña vèn.
TR: lµ doanh thu.
VKD: lµ vèn kinh doanh b×nh qu©n trong k×.
vµ vèn kinh doanh ®-îc tÝnh theo c«ng thøc
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
V1
V2 ...... Vn
VKD 2
n 1
V1 ... Vn sè vèn s¶n xuÊt kinh doanh t¹i thêi ®iÓm thèng kª.
n lµ sè thêi ®iÓm thèng kª.
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh søc s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn bé sè vèn, sè vßng
quay cña vèn cµng lín chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao.
- HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh
+ Søc s¶n xuÊt cña vèn cè ®Þnh = Lỗi!
ChØ tiªu nµy cho thÊy n¨ng suÊt cña vèn cè ®Þnh, cø mét ®ång vèn cè ®Þnh bá
ra thu ®-îc bao nhiªu ®ång doanh thu.
+ Søc sinh lêi cña vèn cè ®Þnh = Lỗi!
ChØ tiªu nµy cho biÕt cø mét ®ång vèn cè ®Þnh bá ra th× thu ®-îc bao nhiªu
®ång lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy cµng cao chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh
cµng lín.
- HiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®éng.
Vèn l-u ®éng lµ gi¸ trÞ øng tr-íc vÒ tµi s¶n l-u ®éng vµ tµi s¶n l-u th«ng cÇn
thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghÖp. Nã tham gia toµn bé,
trùc tÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ th-êng chiÕm tØ träng rÊt lín. HiÖu
qu¶ sö dông vèn l-u ®éng th-êng ®-îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c chØ tiªu c¬ b¶n sau:
+ Søc s¶n xuÊt cña vèn l-u ®éng = Lỗi!
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh vèn l-u ®éng lu©n chuyÓn
®-îc bao nhiªu vßng hay mét ®ång vèn l-u ®éng tham gia vµo qu¶ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh sÏ t¹o ®-îc bao nhiªu ®ång doanh thu. Nã cã thÓ ®-îc dïng ®Ó so
s¸nh gi÷a c¸c thêi k× cña mét ®¬n vÞ hoÆc gi÷a c¸c ®¬n vÞ cïng qui m« trong mét
thêi k×.
Søc sinh lêi cña vèn l-u ®éng =
Lîi nhuËn
Vèn l-u ®éng b×nh qu©n
Nã ph¶n ¸nh chÊt l-îng hiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®éng. ChØ tiªu nµy cho biÕt
mét ®ång vèn l-u ®éng bá ra sÏ t¹o ®-îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn trong k×. ChØ
tiªu nµy cµng lín hiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®éng trong k× cµng cao.
3.2.2 HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lao ®éng cña con ng-êi cã
tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh nhÊt. Sö dông lao ®éng cã hiÖu qu¶ sÏ lµm t¨ng khèi l-îng
s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn cho
doanh nghiÖp. Th«ng qua c¸c chØ tiªu sau ®Ó ®¸nh gi¸ xem doanh nghiÖp ®· sö
dông lao ®éng cã hiÖu qu¶ hay kh«ng.
N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n trong kú
¦W
Q
L
Trong ®ã: W: n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n trong kú
Q: Gi¸ trÞ( sè l-îng) s¶n phÈm t¹o ra trong kú
L: Tæng lao ®éng b×nh qu©n sö dông trong kú
+ Møc thu nhËp hoÆc lîi nhuËn ®¹t ®-îc trªn mét lao ®éng
H ld
L
Trong ®ã:
HL§ : Møc thu nhËp b×nh qu©n ( lîi nhuËn) trªn mét lao ®éng
: Lîi nhuËn ®¹t ®-îc trong k×
Hai chØ tiªu ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ vÒ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng trong k× cña
doanh nghiÖp c¶ vÒ mÆt sè l-îng vµ chÊt l-îng. Tuy nhiªn ®Ó ®¸nh gi¸ toµn diÖn
h¬n vÒ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng, ng-êi ta con sö dông mét sè chØ tiªu nh- hiÖu
suÊt sö dông lao ®éng hoÆc hiÖu suÊt sö dông thêi gian lao ®éng. C¸c chØ tiªu nµy
cho phÐp ta ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng vµ sö dông sè l-îng thêi gian lao
®éng hiÖn cã, gi¶m sè l-îng lao ®éng d- thõa, n©ng cao hiÖu suÊt sö dông ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
C«ng thøc x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh trªn ®-îc tæng hîp qua
b¶ng sau:
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ChØ tiªu
C«ng thøc x¸c ®Þnh
* Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæng hîp
Lîi nhuËn trong kú
Tû suÊt lîi nhuËn
trªn doanh thu
Tæng doanh thu tiªu thô s¶n phÈm trong kú
Lîi nhuËn trong kú
Tû suÊt lîi nhuËn
trªn chi phÝ
Tæng chi phÝ s¶n xuÊt vµ tiªu thô trong kú
Tû suÊt lîi nhuËn
Lîi nhuËn trong kú
trªn vèn kinh
Vèn kinh doanh trong kú
doanh
* Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn
HiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®én g
Søc sinh lêi cña
vèn l-u ®éng
Søc s¶n xuÊt cña
vèn l-u ®éng
Søc sinh lêi cña
vèn cè ®Þnh
Søc s¶n xuÊt cña
vèn cè ®Þnh
N¨ng suÊt
lao ®éng
Lîi nhuËn b×nh
qu©n tÝnh cho
mét lao ®éng
Lîi nhuËn trong kú
Vèn l-u ®éng b×nh qu©n
Tæng doanh thu tiªu thô s¶n phÈm
trong kú
Vèn l-u ®éng b×nh qu©n trong kú
HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh
Lîi nhuËn trong kú
Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n
Tæng doanh thu tiªu thô s¶n phÈm trong kú
Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n
HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng
Tæng doanh thu tiªu thô s¶n phÈm trong kú
Tæng sè lao ®éng b×nh qu©n trong kú
Lîi nhuËn trong kú
Tæng sè lao ®éng b×nh qu©n trong kú
Trªn ®©y lµ mét sè vÊn ®Ò chung vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Trªn c¬
së vËn dông c¸c vÊn ®Ò lý thuyÕt chung ®· ®Ò cËp. Em ®· vËn dông ®Ó t×m hiÓu
thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë C«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ ®Ó ph©n tÝch
c¸c hiÖu qu¶ kinh doanh mµ C«ng ty ®· ®¹t ®-îc. §ång thêi v¹ch râ nh÷ng khã
kh¨n, v-íng m¾c, tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh»m n©ng cao h¬n n÷a
hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
20