Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Sau mét thêi gian häc tËp vµ nghiªn cøu vÒ kiÓm to¸n, víi l-îng
kiÕn thøc vÒ lý thuyÕt t-¬ng ®èi ®Çy ®ñ, mçi sinh viªn chóng ta cÇn tiÕn
tíi t×m hiÓu sù vËn dông nh÷ng lý thuyÕt ®ã trong thùc tÕ c«ng viÖc t¹i
c¸c c«ng ty kiÓm to¸n. G¾n lý thuyÕt víi thùc tÕ, so s¸nh gi÷a lý thuyÕt
vµ thùc tÕ, t×m hiÓu viÖc ¸p dông c¸c chuÈn mùc kiÓm to¸n quèc tÕ vµ
chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam vµo thùc tiÔn c¸c cuéc kiÓm to¸n cô thÓ
nh- thÕ nµo... viÖc ®ã sÏ gióp mçi sinh viªn cñng cè ®-îc kiÕn thøc, më
réng hiÓu biÕt, linh ho¹t h¬n trong häc tËp vµ c«ng t¸c sau nµy.
§Ó ®¸p øng yªu cÇu trªn vµ còng ®Ó cã c¬ héi ®Ó t×m hiÓu s©u h¬n
vÒ nghÒ kiÓm to¸n, ®Æc biÖt lµ khi kiÓm to¸n lµ mét lÜnh vùc vÉn cßn hÕt
søc míi mÎ, em ®· thùc tËp chuyªn ngµnh t¹i C«ng ty KiÓm to¸n ViÖt
Nam. Trong giai ®o¹n thùc tËp tæng hîp, do míi b-íc ®Çu tiÕp cËn vµ
t×m hiÓu ho¹t ®éng kiÓm to¸n t¹i C«ng ty, b¸o c¸o thùc tËp tæng hîp chØ
®Ò cËp tíi ®Æc ®iÓm chung vÒ c¬ cÊu tæ chøc, qui tr×nh ho¹t ®éng, hÖ
thèng ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n vµ hå s¬ kiÓm to¸n chung cña C«ng ty
KiÓm to¸n ViÖt Nam. B¸o c¸o thùc tËp tæng hîp ®-îc nghiªn cøu dùa
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
trªn phÐp duy vËt biÖn chøng víi c¸ch thøc tiÕp cËn trùc tiÕp thùc tÕ c¸c
ho¹t ®éng cña C«ng ty, ®ång thêi sö dông c¸c s¬ ®å, b¶ng biÓu, ®å thÞ ®Ó
tr×nh bµy c¸c vÊn ®Ò nghiªn cøu.
B¸o c¸o gåm nh÷ng phÇn c¬ b¶n sau :
PhÇn I : Mét vµi nÐt ®Æc tr-ng vÒ C«ng ty kiÓm to¸n ViÖt Nam.
PhÇn II : HÖ thèng ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n vµ hå s¬ kiÓm to¸n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n C«ng ty KiÓm to¸n ViÖt Nam - VACO
®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em thùc tËp vµ hoµn thµnh b¸o c¸o thùc tËp tæng
hîp nµy.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn I : Mét vµi nÐt ®Æc tr-ng vÒ C«ng ty kiÓm
to¸n viÖt nam
I.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty:
I.1.1. Sù h×nh thµnh cña C«ng ty :
Tríc thËp kû 90 cða thÕ kû 20, thuËt ng÷ “kiÓm to²n” cßn hÕt søc
míi l¹ ®èi víi ViÖt Nam. Vµo n¨m 1991, ®-îc phÐp cña Héi ®ång Bé
tr-ëng (nay lµ ChÝnh phñ), Bé tr-ëng Bé Tµi chÝnh ®· ký QuyÕt ®Þnh sè
165 TC/Q§/TCCB ngµy 13/05/1991 vÒ viÖc thµnh lËp C«ng ty KiÓm
to¸n ViÖt Nam (VACO). §©y chÝnh lµ sù kiÖn ®¸nh dÊu sù ra ®êi vµ ph¸t
triÓn cña ngµnh kiÓm to¸n cña ViÖt Nam, vµ C«ng ty KiÓm to¸n ViÖt
Nam trë thµnh c«ng ty kiÓm to¸n ®Çu tiªn vµ lín nhÊt cña ViÖt Nam.
C«ng ty KiÓm to¸n ViÖt Nam lµ doanh nghiÖp nhµ n-íc trùc thuéc
Bé Tµi chÝnh, ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô trong lÜnh kiÓm to¸n vµ tvÊn tµi chÝnh kÕ to¸n, qu¶n trÞ cho mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp trong c¶
n-íc. C«ng ty cã t- c¸ch ph¸p nh©n, cã ®iÒu lÖ tæ chøc vµ ho¹t ®éng, cã
vèn vµ tµi s¶n, chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c kho¶n nî trong ph¹m vi sè
vèn do C«ng ty qu¶n lý. Khi míi thµnh lËp, VACO chØ cã v¨n phßng
chÝnh t¹i Hµ Néi víi 3 c¸n bé ®Çu tiªn cña Bé Tµi chÝnh chuyÓn sang.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
“V³n sù khëi ®Çu nan”, mÆc dï gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong nh÷ng n¨m
®Çu, nh-ng nhê cã sù phÊn ®Êu, nç lùc hÕt m×nh cña c¸c thµnh viªn trong
C«ng ty, VACO ngµy cµng tr-ëng thµnh vµ lín m¹nh.
I.1.2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn :
10 n¨m ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn, VACO ®· ®¹t ®-îc nhiÒu thµnh
tùu, cã nh÷ng b-íc tiÕn v-ît bËc, hoµn thµnh xuÊt s¾c kÕ ho¹ch kinh
doanh ®Ò ra vµ trë thµnh l¸ cê ®Çu cña ngµnh kiÓm to¸n ViÖt Nam.
* VÒ tæ chøc :
ChØ sau 2 n¨m ho¹t ®éng, C«ng ty ®· thµnh lËp thªm c¸c chi nh¸nh
t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, §µ N½ng vµ H¶i Phßng. Ho¹t ®éng cung cÊp
dÞch vô cña VACO tr¶i réng trªn c¶ 61 tØnh thµnh cña c¶ n-íc. N¨m
1995, theo chñ tr-¬ng cña Bé Tµi chÝnh vµ nhu cÇu më réng ho¹t ®éng,
hai chi nh¸nh cña VACO t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ §µ N½ng ®· t¸ch
ra thµnh c«ng ty ®éc lËp. Chi nh¸nh VACO t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh
®-îc t¸i thµnh lËp n¨m 1996 vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn. HiÖn nay C«ng
ty cã V¨n phßng chÝnh ®Æt t¹i Sè 8 Ph¹m Ngäc Th¹ch-Hµ Néi, vµ hai chi
nh¸nh t¹i H¶i Phßng vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh.
TiÕp theo sù ra ®êi cña VACO, mét sè c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
kh¸c cña ViÖt Nam còng ra ®êi nh- ASC, AFC ... VACO kh«ng chØ hîp
t¸c kinh doanh víi c¸c c«ng ty kiÓm to¸n trong n-íc mµ ®· sím hßa
nhËp, hîp t¸c víi tÊt c¶ c¸c kiÓm to¸n lín trªn thÕ giíi nh»m tiÕp thu
nh÷ng kiÕn thøc kiÓm to¸n quèc tÕ còng nh- ph-¬ng ph¸p kü thuËt, kinh
nghiÖm kiÓm to¸n cña thÕ giíi. Tõ n¨m 1993, VACO ®· ký kÕt hîp ®ång
hîp t¸c víi H·ng Deloitte Touche Tohmatsu (DTT) - mét trong nh÷ng
h·ng kiÓm to¸n hµng ®Çu thÕ giíi, vµ ®Õn th¸ng 4 n¨m 1994 VACO ®·
liªn doanh víi DTT ®Ó thµnh lËp c«ng ty liªn doanh VACO-DTT. Ngµy
1/10/1997, mét bé phËn cña VACO ®· ®-îc DTT c«ng nhËn lµ thµnh
viªn cña H·ng. ViÖc VACO ®-îc c«ng nhËn lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña
H·ng Deloitte Touche Tohmatsu ®· ®-a VACO trë thµnh c«ng ty kiÓm
to¸n ®Çu tiªn cña ViÖt Nam ®¹t tr×nh ®é quèc tÕ, më ra thêi kú ph¸t triÓn
v-ît bËc vÒ chuyªn m«n nghÒ nghiÖp cña C«ng ty nãi riªng vµ cña ngµnh
kiÓm to¸n ®éc lËp ë ViÖt Nam nãi chung.
* VÒ ®éi ngò nh©n viªn vµ c«ng t¸c ®µo t¹o :
§éi ngò nh©n viªn cña C«ng ty
kh«ng ngõng ph¸t triÓn c¶ vÒ sè
l-îng vµ chÊt l-îng. Víi 3 c¸n bé ®Çu tiªn cña C«ng ty khi míi thµnh
lËp th× nay VACO ®· cã h¬n 320 nh©n viªn . 99% sè nh©n viªn cña C«ng
ty cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc, 60% sè nh©n viªn sö dông thµnh
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
th¹o ngo¹i ng÷ trong c«ng viÖc, 36% nh©n viªn ®-îc cÊp chøng chØ kiÓm
to¸n viªn quèc gia (CPA), 40% sè nh©n viªn ®· ®-îc ®µo t¹o vµ kh¶o s¸t
kÕ to¸n, kiÓm to¸n ë n-íc ngoµi. Ngay tõ ngµy ®Çu thµnh lËp, VACO
lu«n ®Æt môc tiªu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n viªn lµ môc tiªu chiÕn l-îc
hµng ®Çu. Víi ph-¬ng ch©m “ChÊt lîng nh©n viªn l¯ chÊt lîng dÞch
vó”, tô n¨m 1997, C«ng ty ®± b¾t ®Çu triÓn khai chiÕn lîc “Quèc tÕ hãa
®éi nhñ nh©n viªn”. HiÖn t³i, C«ng ty cã h¬n 30 nh©n viªn chuyªn
nghiÖp tham gia häc ch-¬ng tr×nh kiÓm to¸n viªn c«ng chøng Anh
(ACCA), 7 c¸n bé ®ang ®-îc ®µo t¹o t¹i Mü.
N¨ng lùc l·nh ®¹o cña ®éi ngò qu¶n lý cña VACO ®· t¹o cho C«ng
ty mét s¾c th²i riªng biÖt v¯ næi bËt l¯ “n¨ng ®éng, s²ng t³o, trÎ trung,
®o¯n kÕt”. §ã l¯ mét trong nh÷ng bÝ quyÕt ®Ó C«ng ty cã thÓ thu hòt
nh©n tµi, c¹nh tranh víi c¸c h·ng kiÓm to¸n quèc tÕ kh¸c.
* VÒ kh¸ch hµng vµ doanh thu :
Trong 10 n¨m qua, C«ng ty ®· thùc hiÖn trªn 5000 hîp ®ång dÞch
vô kiÓm to¸n, t- vÊn tµi chÝnh-kÕ to¸n cho mäi ®èi t-îng kh¸ch hµng
trong n-íc vµ quèc tÕ. Kh¸ch hµng cña VACO lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ
n-íc, c¸c hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh, c¸c dù ¸n quèc tÕ, doanh nghiÖp
cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi ... Mét sè kh¸ch hµng th-êng xuyªn cña C«ng
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ty lµ : Tæng c«ng ty Hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam (Vietnam Airlines),
Tæng c«ng ty §iÖn lùc ViÖt Nam (EVN), VietComBank, Procter &
Gamble (P&G), Kh¸ch s¹n Thèng NhÊt Sem Metropole ...
Doanh thu cña VACO còng t¨ng kh«ng ngõng. N¨m1991 tæng
doanh thu cña C«ng ty míi ®¹t 260 triÖu ®ång, nh-ng víi sù më réng
lÜnh vùc dÞch vô vµ kh¸ch hµng, doanh thu cña C«ng ty ngµy cµng t¨ng
nhanh, ®Æc biÖt lµ vµi n¨m gÇn ®©y. N¨m 2000 doanh thu ®¹t 24 tû ®ång,
n¨m 2001 lµ 30,5 tû ®ång. Cïng víi sù t¨ng lªn cña doanh thu, thu nhËp
b×nh qu©n cña nh©n viªn trong C«ng ty còng ®-îc n©ng dÇn lªn 1,8 triÖu
®ång lªn 2 triÖu ®ång, 2,2 triÖu ®ång mét th¸ng.
B¶ng biÓu sè 1: Doanh thu vµ sè l-îng nh©n viªn cña VACO qua c¸c
n¨m
N¨m
Nh©n
Doanh
viªn
199 199 199 199 199 199 199 199 199 200 200
10
1
75
2
110
3 140
4 150
5 110
6 160
7 170
8 190
9 280
0 320
1
0,6
0,9
1,5
3,9
4,8
5,5
9,0
17,
21
24
30,
thu
(ng-êi)
3 lo¹i6h×nh92dÞch vô
8 : 56
7
5
5
* VÒ c¸c
(tû
C¸c lo¹i h×nh dÞch vô cña VACO ngµy cµng ®-îc më réng ®Ó ®¸p
®ång)
øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. DÞch vô chiÕm tû träng lín nhÊt cña C«ng
ty lµ kÕ to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh. Theo sè liÖu n¨m 2000, doanh thu tõ dÞch
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
vô kiÓm to¸n BCTC chiÕm 60% trong tæng doanh thu tõ c¸c dÞch vô
cung cÊp, th× ®Õn nay tØ lÖ nµy ®· lªn tíi 71%. DÞch vô t- vÊn thuÕ ®Æc
biÖt ®-îc C«ng ty quan t©m vµ më réng ph¸t triÓn. C¬ cÊu doanh thu
BiÓu ®å 1 : C¬ cÊu doanh thu theo lo¹i h×nh dÞch vô
5%
4%
20%
71%
KiÓm to¸n BCTC
T- vÊn thuÕ vµ tµi chÝnh
KiÓm to¸n XDCB
C¸c dÞch vô kh¸c
theo lo¹i h×nh dÞch vô cña VACO ®-îc biÓu hiÖn theo biÓu ®å d-íi ®©y:
Víi ph¬ng ch©m ho³t ®éng “V× sù th¯nh c«ng vît bËc cða kh²ch
h¯ng v¯ nh©n viªn cða chòng t«i”, C«ng ty KiÓm to²n ViÖt Nam ®± trë
thµnh ®Þa chØ tin cËy cho c¸c doanh nghiÖp muèn ®-îc kiÓm to¸n vµ tvÊn.
I.2. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña VACO:
Gi¸m ®èc ®Çu tiªn cña C«ng ty KiÓm to¸n ViÖt Nam lµ ¤ng Bïi
V¨n Mai, hiÖn nay ®ang c«ng t¸c t¹i Vô ChÕ ®é kÕ to¸n. N¨m 1998, Bµ
Hµ ThÞ Thu Thanh ®-îc bæ nhiÖm lµm Gi¸m ®èc cña C«ng ty. C¬ cÊu bé
m¸y qu¶n lý cña C«ng ty tõ khi thµnh lËp ®Õn nay cã nhiÒu thay ®æi,
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hiÖn nay s¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc ho¹t ®éng vµ Ban qu¶n lý cña VACO nhsau (Xem s¬ ®å 1 vµ 2).
VACO ®-îc chia lµm 9 phßng, c¸c phßng ®-îc ph©n c«ng tr¸ch
nhiÖm c«ng viÖc theo tõng lo¹i h×nh kh¸ch hµng vµ lo¹i dÞch vô.
Phßng nghiÖp vô I, II, III cã nhiÖm vô thùc hiÖn c¸c cuéc kiÓm to¸n cho
c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc, ®Æc biÖt lµ c¸c Tæng c«ng ty 90, 91.
Phßng nghiÖp vô IV thùc hiÖn kiÓm to¸n c¸c dù ¸n ®Çu t- n-íc ngoµi,
c¸c hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh.
Phßng §µo t¹o ngoµi viÖc ®µo t¹o nghiÖp vô cho nh÷ng nh©n viªn míi vµ
tæ chøc c¸c khãa häc n©ng cao kiÕn thøc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn
C«ng ty, Phßng còng thùc hiÖn kiÓm to¸n chung víi c¸c c«ng ty kiÓm
to¸n kh¸c cho c¸c doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc tµi chÝnh (c¸c c«ng ty
b¶o hiÓm, c¸c ng©n hµng...) Phßng DÞch vô quèc tÕ (ISD), thùc hiÖn c¸c
hîp ®ång kiÓm to¸n c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi d-íi tªn
cña H·ng Deloitte Touche Tohmatsu.
Phßng T- vÊn vµ gi¶i ph¸p tiÕn hµnh c«ng viÖc t- vÊn cho kh¸ch hµng
trªn nhiÒu lÜnh vùc nh- thuÕ, t- vÊn tµi chÝnh-kÕ to¸n, gi¶i ph¸p qu¶n lý,
gi¶i ph¸p hÖ thèng m¸y tÝnh...
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phßng KiÓm to¸n x©y dùng c¬ b¶n chuyªn kiÓm to¸n c¸c doanh nghiÖp,
dù ¸n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc x©y dùng.
Phßng Hµnh chÝnh tæng hîp ®ång thêi lµ phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cña
C«ng ty, lµ n¬i qu¶n lý nh©n sù, c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, qu¶n lý sæ s¸ch
kÕ to¸n cña C«ng ty.
C¸c phßng nghiÖp vô ®-îc chuyªn m«n hãa nh-ng trong mét sè
cuéc kiÓm to¸n lín, cã thÓ sö dông nh©n viªn ë nhiÒu phßng cïng tham
gia kiÓm to¸n.
S¬ ®å 1 : S¬ ®å tæ chøc ho¹t ®éng cña VACO
chi nh¸nh Tp hcm, hp
héi ®ång
cè vÊn dtt
ban Gi¸m §èc
chi bé ®¶ng, c«ng ®oµn
Phßng hµnh chÝnh-t.hîp
Phßng kiÓm to¸n XDCB
Phßng nghiÖp vô iv
Phßng nghiÖp vô iii
Phßng nghiÖp vô ii
Phßng nghiÖp vô i
Phßng t- vÊn vµ gi¶i ph¸p
bé phËn th«ng tin
Phßng ®µo t¹o
Phßng dÞch vô quèc tÕ
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
S¬ ®å 2 : Bé m¸y qu¶n lý cña VACO (tõ 1/10/2001)
Gi¸m §èc
héi ®ång
cè vÊn dtt
phßng ISD
Bµ Hµ thu thanh
chi nh¸nh tphcm
Phã G§
Phã G§
Phã G§
Phã G§
Phã G§
KKT
NguyÔn
Ph¹m
§Æng ChÝ
TrÇn ViÖt
T¹ V¨n
TrÞnh ThÞ
Quèc Huy
Ngäc
Dòng
§øc
ViÖt
Hång
To¶n
Phßng NV Phßng
II
Phßng NV Phßng T-
KiÓm to¸n I
vÊn
Chi
KÕ to¸n
Nh¸nh
Nh©n sù
Phßng NV XDCB
Phßng NV
H¶i
Hµnh
IV
III
Phßng
chÝnhTH
Theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp C«ng ty, qui ®Þnh vÒ Gi¸m ®èc vµ bé
m¸y gióp viÖc th× : Gi¸m ®èc lµ ng-êi ®¹i diÖn toµn quyÒn cña C«ng ty,
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc Bé tr-ëng Bé Tµi chÝnh vµ tr-íc ph¸p luËt vÒ toµn
bé ho¹t ®éng cña C«ng ty. Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc lµ c¸c Phã Gi¸m ®èc,
mçi Phã Gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc Gi¸m ®èc vÒ ho¹t ®éng cña
phßng ban m×nh qu¶n lý. KÕ to¸n tr-ëng gióp Gi¸m ®èc chØ ®¹o tæ chøc
thùc hiÖn c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n, kÕ to¸n tr-ëng cña C«ng ty ®ång
thêi lµ tr-ëng phßng hµnh chÝnh tæng hîp cã nhiÖm vô qu¶n lý c¶ vÒ
nh©n sù vµ c¸c mÆt hµnh chÝnh kh¸c cña C«ng ty.
Héi ®ång t- vÊn Deloitte Touche Tohmastu bao gåm mét sè thµnh
viªn trong Ban Gi¸m ®èc vµ c¸c chuyªn gia kiÓm to¸n cña H·ng DTT, cã
chøc n¨ng t- vÊn vµ gi¸m s¸t chÊt l-îng dÞch vô kiÓm to¸n, hç trî h-íng
dÉn qui tr×nh kiÓm to¸n cho toµn C«ng ty.
I.3. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n :
Phßng Hµnh chÝnh tæng hîp cña C«ng ty ®ång thêi còng lµ Phßng
tµi chÝnh kÕ to¸n. Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty gåm 5 ng-êi : 1 KÕ to¸n
tr-ëng, 1 kÕ to¸n tæng hîp, 1 kiÓm to¸n thanh to¸n, 1 kÕ to¸n c«ng nî vµ
tµi s¶n, vµ 1 thñ quü. C¸c chi nh¸nh cña VACO h¹ch to¸n ®éc lËp. C«ng
ty sö dông h×nh thøc ghi sæ Chøng tõ ghi sæ cïng víi phÇn mÒm kÕ to¸n
®Ó h¹ch to¸n.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn II. HÖ thèng ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n as/2 vµ
Hå s¬ kiÓm to¸n :
II.1. HÖ thèng ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n AS/2:
Thêi gian ®Çu khi míi thµnh lËp, bëi kiÓm to¸n lµ mét nghÒ cßn
qu¸ míi mÎ ®èi víi ViÖt Nam, thªm n÷a, VACO l¹i lµ c«ng ty kiÓm to¸n
trong n-íc ®Çu tiªn nªn C«ng ty ch-a cã ch-¬ng tr×nh kiÓm to¸n cña
riªng m×nh. Mçi thµnh viªn cña C«ng ty ®· miÖt mµi nghiªn cøu, t×m tßi,
häc hái ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n cña c¸c H·ng kiÓm to¸n kh¸c, xem xÐt
sù phï hîp cña c¸c ch-¬ng tr×nh ®ã víi hÖ thèng luËt ph¸p vµ chÕ ®é kÕ
to¸n ViÖt Nam ®Ó x©y dùng mét ch-¬ng tr×nh kiÓm to¸n cho m×nh. Cïng
víi sù trî gióp cña H·ng kiÓm to¸n hµng ®Çu thÕ giíi Deloitte Touche
Tohmatsu, VACO ®· cã ®-îc mét qui tr×nh kiÓm to¸n hoµn h¶o. HÖ
thèng ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n AS/2 mµ VACO sö dông lµ c«ng cô,
ph-¬ng tiÖn kiÓm to¸n tiªn tiÕn nhÊt, nã cã hiÖu qu¶ trong viÖc gióp
kiÓm to¸n viªn gi¶m nhÑ mét phÇn c«ng viÖc, tr¸nh rñi ro nghÒ nghiÖp,
®ång thêi n©ng cao n¨ng lùc hiÓu biÕt vµ sù n¨ng ®éng cña kiÓm to¸n
viªn.
HÖ thèng ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n AS/2 bao gåm : ph-¬ng ph¸p
kiÓm to¸n, hÖ thèng hå s¬ kiÓm to¸n vµ phÇn mÒm kiÓm to¸n. Néi dung
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
bao trïm mét cuéc kiÓm to¸n gåm cã 4 phÇn : qu¶n lý cuéc kiÓm to¸n;
®¸nh gi¸ rñi ro cuéc kiÓm to¸n; thùc hiÖn theo chuÈn mùc phôc vô kh¸ch
hµng; lËp, so¸t xÐt vµ kiÓm so¸t hå s¬ giÊy tê lµm viÖc. (S¬ ®å 3)
S¬ ®å 3 : Néi dung bao trïm cuéc kiÓm to¸n
Qu¶n lý cuéc
kiÓm to¸n
§¸nh gi¸ rñi ro
cuéc kiÓm to¸n
Thùc hiÖn theo c¸c
chuÈn mùc phôc
vô kh¸ch hµng
So¸t xÐt, kiÓm so¸t
giÊy tê lµm viÖc
PhÇn mÒm kiÓm to¸n AS/2 chøa ®ùng ®Çy ®ñ qui tr×nh kiÓm to¸n tõ
c¸c b¶ng c©u hái ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t cña kh¸ch hµng ®Õn hÖ
thèng hå s¬ kiÓm to¸n. Qui tr×nh kiÓm to¸n cô thÓ cña VACO ®-îc thÓ
hiÖn trong S¬ ®å 4.
S¬ ®å 4 : Qui tr×nh kiÓm to¸n theo ph-¬ng ph¸p AS/2
Qu¶n lý cuéc kiÓm to¸n
C«ng viÖc
thùc hiÖn
tr-íc kiÓm
to¸n
§¸nh gi¸, kiÓm so¸t vµ xö lý rñi ro cuéc kiÓm to¸n
Lùa chän nhãm kiÓm to¸n
ThiÕt lËp c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång kiÓm to¸n
T×m hiÓu ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng
T×m hiÓu m«i tr-êng kiÓm so¸t
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
T×m hiÓu chu tr×nh kiÓm to¸n
LËp kÕ
ho¹ch
kiÓm to¸n
tæng qu¸t
Thùc hiÖn c¸c b-íc ph©n tÝch tæng qu¸t
X¸c ®Þnh møc ®é träng yÕu
X©y dùng kÕ ho¹ch phôc vô vµ giao dÞch kh¸ch hµng
X©y dùng kÕ
ho¹ch kiÓm to¸n
qu¸t
Thùc
hiÖn
c¸c
chuÈn
mùc
phôc
vô
kh¸ch
hµng
§¸nh gi¸ rñi ro tiÒm tµng vµ rñi ro tµi kho¶n
Rñi ro chi tiÕt x¸c ®Þnh ®-îc
Rñi ro chi tiÕt kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc
Tin cËy vµo hÖ thèng kiÓm so¸t
Tin cËy vµo hÖ thèng kiÓm so¸t
Kh«ng tin cËy
TËp
trung
toµn bé
vµo
kiÓm tra
chi tiÕt
Tin cËy
X®Þnh c¸c
b-íc KS cã
thÓ lµm gi¶m
rñi ro. Ktra
chi tiÕt ë møc
®é c¬ b¶n
Tin cËy
Ktra c¸c b-íc
KS ®Ó cminh ®é
tin cËy vµo hÖ
thèng kÕ to¸n.
Ktra chi tiÕt ë
møc ®é c¬ b¶n
Kh«ng tin cËy
Ktra c¸c b-íc KS
®Ó x¸c ®Þnh c¸c
sai sãt tiÒm tµng
t-¬ng øng. Ktra
chi tiÕt mang
tÝnh ®¹i diÖn
Tæng hîp vµ liªn kÕt víi kÕ ho¹ch kiÓm to¸n chi tiÕt
Thùc hiÖn
kiÓm to¸n
Thùc hiÖn c¸c b-íc kiÓm tra hÖ thèng vµ ®¸nh gi¸
Thùc hiÖn c¸c b-íc kiÓm tra chi tiÕt vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ kiÓm tra
Thùc hiÖn viÖc so¸t xÐt B¸o c¸o tµi chÝnh
KÕt luËn vÒ
cuéc kiÓm
to¸n vµ lËp
b¸o c¸o
So¸t xÐt c¸c sù kiÖn x¶y ra sau ngµy lËp b¸o c¸o
Thu thËp gi¶i tr×nh cña BG§ kh¸ch hµng
LËp b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm to¸n
LËp b¸o c¸o kiÓm to¸n
C¸c ho¹t ®éng
sau kiÓm to¸n
§¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ chÊt l-îng cuéc kiÓm to¸n
So¸t xÐt, kiÓm
so¸t giÊy tê lµm
viÖc
15
KiÓm
tra chi
tiÕt ë
møc ®é
trung
b×nh
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Qua s¬ ®å 4, ta cã thÓ thÊy mét cuéc kiÓm to¸n lu«n bao gåm 6
b-íc cô thÓ :
+ C«ng viÖc tr-íc kiÓm to¸n
+ LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n tæng qu¸t
+ LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n chi tiÕt
+ Thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n
+ Tæng hîp vµ lËp b¸o c¸o
+ Thùc hiÖn c«ng viÖc sau kiÓm to¸n.
Trong tõng b-íc cô thÓ cña mét cuéc kiÓm to¸n, ph-¬ng ph¸p
AS/2 ®· ®-a ra c¸c thñ tôc chi tiÕt h-íng dÉn kiÓm to¸n viªn trong nh÷ng
tr-êng hîp kh¸c nhau. Trong b-íc thùc hiÖn c«ng viÖc tr-íc kiÓm to¸n,
®iÒu quan träng nhÊt lµ ®¸nh gi¸ vµ kiÓm so¸t ®-îc rñi ro cuéc kiÓm
to¸n, tõ ®ã ®-a ra kÕt luËn cã chÊp nhËn hîp ®ång kiÓm to¸n hay kh«ng.
Khi hîp ®ång ®· ®-îc ký kÕt, kÕ ho¹ch kiÓm to¸n tæng qu¸t cÇn ®-îc
lËp, trong ®ã ph¶i t×m hiÓu ®-îc ho¹t ®éng kinh doanh còng nh- hÖ
thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng, x¸c ®Þnh møc ®é träng yÕu ®Ó
cã thÓ x©y dùng kÕ ho¹ch phôc vô kh¸ch hµng phï hîp. B-íc tiÕp theo lµ
lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n chi tiÕt. C¨n cø vµo ®é tin cËy cña hÖ thèng kiÓm
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
so¸t cña kh¸ch hµng vµ kÕt qu¶ viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro, kiÓm to¸n viªn ®-a
ra c¸c thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt ë c¸c møc ®é kh¸c nhau.
Thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c b-íc kiÓm
tra chi tiÕt, thu thËp b»ng chøng theo kÕ ho¹ch ®· ®Þnh, sau ®ã so¸t xÐt
l¹i ®Ó ®-a ra B¸o c¸o kiÓm to¸n ë b-íc thø 5. Tr-íc khi ph¸t hµnh B¸o
c¸o kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn cÇn kiÓm tra l¹i c¸c sù kiÖn x¶y ra sau
ngµy lËp B¸o c¸o tµi chÝnh vµ thu thËp gi¶i tr×nh cña Ban Gi¸m ®èc. B-íc
cuèi cïng lµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ chÊt l-îng cuéc kiÓm to¸n.
Xuyªn suèt qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n AS/2 qui
®Þnh ph¶i thùc hiÖn 4 néi dung, nhiÖm vô quan träng lµ : qu¶n lý cuéc
kiÓm to¸n; ®¸nh gi¸ vµ qu¶n lý rñi ro nh»m h¹n chÕ tèi ®a c¸c sai sãt;
lu«n tu©n thñ c¸c chuÈn mùc phôc vô kh¸ch hµng; th-êng xuyªn so¸t
xÐt, kiÓm tra, kiÓm so¸t c¸c giÊy tê lµm viÖc, lËp giÊy tê lµm viÖc theo
mÉu chuÈn ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc cã hiÖu qu¶, thèng nhÊt víi hå s¬
kiÓm to¸n.
II.2. HÖ thèng hå s¬ kiÓm to¸n :
Mçi cuéc kiÓm to¸n hoµn thµnh, c¸c giÊy tê tµi liÖu, b¸o c¸o ®Òu
®-îc hÖ thèng vµ l-u l¹i trong mét tËp hå s¬. Môc ®Ých cña viÖc lËp hå
s¬ kiÓm to¸n lµ ®Ó lµm c¨n cø cho viÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n cho c¸c
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
n¨m tiÕp theo (kiÓm to¸n viªn tham kh¶o c¸c th«ng tin cã s½n trong hå
s¬ kiÓm to¸n n¨m tr-íc). Hå s¬ kiÓm to¸n ghi chÐp nh÷ng b»ng chøng
thu ®-îc vµ kÕt qu¶ cña c¸c thö nghiÖm nªn lµ ph-¬ng tiÖn ®Ó chøng
minh cuéc kiÓm to¸n ®· ®-îc tiÕn hµnh theo ®óng c¸c chuÈn mùc. Hå s¬
kiÓm to¸n cßn lµ nguån t- liÖu quan träng lµm c¬ së cho kÕt luËn cña
kiÓm to¸n viªn vµ còng lµ c¨n cø ®Ó gióp cÊp l·nh ®¹o C«ng ty kiÓm to¸n
kiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña cuéc kiÓm to¸n.
HÖ thèng hå s¬ kiÓm to¸n theo ph-¬ng ph¸p AS/2 gåm cã 2 lo¹i :
+ Hå s¬ kiÓm to¸n th«ng minh
+ Hå s¬ kiÓm to¸n th«ng th-êng
II.2.1. Hå s¬ kiÓm to¸n th«ng minh :
Hå s¬ kiÓm to¸n th«ng minh lµ lo¹i hå s¬ kiÓm to¸n ng¾n gän,
®-îc rót ng¾n chØ gåm c¸c b-íc quan träng, nh»m t¹o thêi c¬ cho cuéc
kiÓm to¸n ®-îc tiÕn hµnh thuËn lîi vµ nhanh chãng h¬n. Lîi Ých cña hå
s¬ kiÓm to¸n th«ng minh lµ : rót ng¾n qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n,
cã thÓ ®-a ra ®-îc c¸c kh¶ n¨ng rñi ro ë c¸c phÇn hµnh khi lËp kÕ ho¹ch
kiÓm to¸n, thiÕt lËp ®-îc c¸c giÊy tê lµm viÖc cho phÇn kiÓm tra chi tiÕt
vµ thuËn lîi cho viÖc ¸p dông theo ®óng ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n chuÈn
cña H·ng DTT.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tuy nhiªn kh«ng thÓ ¸p dông lo¹i hå s¬ nµy ®èi víi mäi kh¸ch
hµng. Nh÷ng yªu cÇu khi sö dông lo¹i hå s¬ kiÓm to¸n th«ng minh lµ :
+ KiÓm to¸n c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¸c ngµnh kinh
doanh kh«ng qu¸ ®Æc biÖt.
+ Kh«ng ¸p dông cho c¸c cuéc kiÓm to¸n cã thêi gian lµm viÖc
trùc tiÕp lín h¬n 15 ngµy.
+ Kh«ng ¸p dông cho kh¸ch hµng lín cã sö dông hÖ thèng m¸y tÝnh
tÇm vÜ m«.
+ §· lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n tæng qu¸t cho c¸c kh¸ch hµng thùc hiÖn
kiÓm to¸n n¨m ®Çu tiªn.
+ Kh¸ch hµng cã h¹n chÕ vÒ ®é tin cËy ®èi víi hÖ thèng kiÓm so¸t
néi bé.
+ Kh«ng ¸p dông kÕ ho¹ch kiÓm to¸n quay vßng ®Ó kiÓm tra c¸c
b-íc kiÓm so¸t.
+ Khi cã yªu cÇu tõ c¸c h·ng thµnh viªn kh¸c.
+ §-îc Ban Gi¸m ®èc phª chuÈn.
Nãi tãm l¹i, mÆc dï hå s¬ kiÓm to¸n th«ng minh ®em l¹i nhiÒu lîi
Ých nh-ng chØ ®-îc sö dông khi c¸c ®iÒu kiÖn ¸p dông ®-îc tháa m·n,
cßn trong hÇu hÕt c¸c cuéc kiÓm to¸n th-êng sö dông hå s¬ kiÓm to¸n
th«ng th-êng.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
II.2.2. Hå s¬ kiÓm to¸n th«ng th-êng :
HÖ thèng hå s¬ kiÓm to¸n cña VACO lµ mét bé phËn cña hÖ thèng
ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n AS/2 ®-îc H·ng DTT chuyÓn giao sö dông. Môc
®Ých cña viÖc x©y dùng hÖ thèng hå s¬ kiÓm to¸n th«ng th-êng nh»m :
lËp hÖ thèng chØ môc chuÈn cho c¸c giÊy tê lµm viÖc vµ cÊu tróc cña file
kiÓm to¸n, lËp mÉu giÊy tê lµm viÖc chuÈn ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ vµ
thèng nhÊt víi ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n, t¹o sù thèng nhÊt trong ¸p dông
ph-¬ng ph¸p vµ hå s¬ kiÓm to¸n ®èi víi toµn bé c¸c h·ng thµnh viªn cña
DTT, vi tÝnh hãa hÖ thèng hå s¬ kiÓm to¸n.
C¸c chØ môc c¬ b¶n cña mét hå s¬ kiÓm to¸n tæng hîp nh- sau :
1000 : LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n
2000 : B¸o c¸o
3000 : Qu¶n lý cuéc kiÓm to¸n
4000 : HÖ thèng kiÓm so¸t
5000 : KiÓm tra chi tiÕt tµi s¶n
6000 : KiÓm tra chi tiÕt c«ng nî ph¶i tr¶
7000 : KiÓm tra chi tiÕt vèn chñ së h÷u
8000 : KiÓm tra chi tiÕt B¸o c¸o l·i lç.
20
.PDF 
28 
81 
70 
