Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
lêi më ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn nay, môc tiªu cho c¸c doanh nghiÖp lµ hiÖu
qu¶ kinh doanh vµ kh«ng nh÷ng tån t¹i trªn thÞ tr-êng, mµ cßn ph¸t triÓn mét c¸ch
v÷ng m¹nh. §Ó ®¹t ®-îc môc tiªu ®ã c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i kh¼ng ®Þnh m×nh
vµ ph¸t huy mäi kh¶ n¨ng s½n cã lÉn tiÒm tµng, kh«ng ngõng n©ng cao vÞ trÝ trªn thÞ
tr-êng trong n-íc còng nh- thÞ tr-êng quèc tÕ. Song bªn c¹nh nh÷ng nç lùc ®ã, th×
viÖc doanh nghiÖp ph¶i biÕt tù ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña m×nh lµ hÕt søc
cÇn thiÕt vµ viÖc ®¸nh gi¸ chñ yÕu dùa trªn th«ng tin do b¸o c¸o tµi chÝnh mang l¹i.
Kh«ng chØ riªng doanh nghiÖp quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña m×nh mµ cßn
nhiÒu ®èi t-îng quan t©m kh¸c nh-: C¸c c¸ nh©n, tæ chøc, ng©n hµng, nhµ ®Çu
t-...ChÝnh v× lÏ ®ã mµ viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh lµ mét trong nh÷ng nhiÖm
vô chÝnh trong viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cña c¸c ®èi t-îng tham gia trong c¸c
mèi quan hÖ kinh tÕ.
Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt nam võa lµ ®¬n vÞ qu¶n lý cÊp trªn, võa tiÕn hµnh
ho¹t ®éng kinh doanh nªn trong ngµnh c«ng nghiÖp GiÊy, Tæng c«ng ty ®ãng mét
vai trß rÊt quan träng . D-íi sù qu¶n lý trùc tiÕp cña ChÝnh Phñ, Tæng c«ng ty GiÊy
ViÖt nam thùc hiÖn môc tiªu l©u dµi nh»m ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô trong n-íc,
c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng quèc tÕ, t¨ng c-êng søc m¹nh kinh tÕ kü thuËt gãp phÇn
vµo chñ tr-¬ng C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc.
Lµ mét ®¬n vÞ qu¶n lý vµ kinh doanh th-¬ng m¹i Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt
nam ®· ®-îc Nhµ n-íc giao cho qu¶n lý vµ sö dông mét l-îng vèn gåm vèn cè
®Þnh, vèn l-u ®éng vµ c¸c nguån vèn tù bæ sung kh¸c dùa trªn nguyªn t¾c ®¶m b¶o
sö dông cã hiÖu qu¶ vµ t«n träng c¸c nguyªn t¾c tµi chÝnh, tÝn dông ®Æc biÖt tu©n
thñ theo ph¸p luËt. Do vËy viÖc th-êng xuyªn ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch t×nh h×nh tµi
chÝnh sÏ gióp Tæng c«ng ty vµ c¸c c¬ quan chñ qu¶n thÊy râ ®-îc thùc tr¹ng tµi
chÝnh tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó t¨ng c-êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh.
Tõ nhËn thøc ®-îc tÇm quan träng cña viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh qua
hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, trong thêi gian thùc tËp ë Tæng c«ng
ty GiÊy ViÖt nam vµ ®-îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña gi¸o viªn h-íng dÉn, c¸c c« chó
phßng KÕ to¸n - Tµi chÝnh Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt nam, t«i ®· chän ®Ò tµi:
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
“ HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh - víi viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh
nh»m kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh t¹i Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt
nam” cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.
Néi dung cña chuyªn ®Ò tèt nghiÖp ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn cßn
gåm c¸c phÇn sau:
PhÇn I: C¬ së lý luËn vÒ ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp.
PhÇn II: Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh trªn c¬ së sè liÖu hÖ thèng b¸o c¸o tµi
chÝnh t¹i Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt nam.
PhÇn III: Ph-¬ng h-íng nh»m t¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®æi míi t×nh
h×nh tµi chÝnh t¹i Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt nam.
Mét lÇn n÷a, t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy c«
gi¸o trong khoa, ®Æc biÖt thÇy gi¸o h-íng dÉn, TrÇn §øc Vinh cïng c¸c c« chó
phßng KÕ to¸n - Tµi chÝnh Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt nam ®· t¹o ®iÒu kiÖn thu thËp
tµi liÖu vµ cã nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp quý b¸u cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phÇn i
c¬ së lý luËn vÒ ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh
trong doanh nghiÖp.
i. ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ sù cÇn thiÕt ph¶i ph©n tÝch ho¹t
®éng tµi chÝnh trong doanh nghiÖp.
1.1.Ho¹t ®éng tµi chÝnh trong doanh nghiÖp vµ c¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh chñ
yÕu cña doanh nghiÖp.
Ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt , kinh doanh
trong doanh nghiÖp ®-îc biÓu hiÖn b»ng h×nh th¸i tiÒn tÖ nh»m gi¶i quyÕt c¸c mèi
quan hÖ kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh.
Nãi c¸ch kh¸c, trªn gi¸c ®é kinh doanh vèn ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ nh÷ng
mèi quan hÖ tiÒn tÖ g¾n liÒn víi viÖc tæ chøc , huy ®éng vµ sö dông vèn mét c¸ch
cã hiÖu qu¶.
Ho¹t ®éng tµi chÝnh nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c vÊn ®Ò tµi chÝnh trong qu¸
tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh-:
- §¶m b¶o nguån tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ
tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh b×nh th-êng.
-Huy ®éng vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh víi chi phÝ nhá nhÊt.
-§¶m b¶o viÖc sö dông vèn mét c¸ch tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶.
-Nh»m tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp.
-Qua ho¹t ®éng tµi chÝnh cã thÓ tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp còng nh- ho¹ch s¸ch tµi chÝnh cho t-¬ng lai.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Vµ nhiÖm vô cña ho¹t ®éng tµi chÝnh nµy nh»m gi¶i quyÕt mét sè c©u hái
nh-:
-Nguån ®Çu t- vµo ®©u vµ nh- thÕ nµo.
-Nguån tµi trî cho tµi chÝnh cña doanh nghiÖp l©ý tõ ®©u...
C¨n cø vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña mét doanh nghiÖp trong m«i tr-êng
kinh tÕ x· héi cã thÓ thÊy quan hÖ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp rÊt phong phó vµ ®a
d¹ng, xuyªn suèt toµn bé ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
Quan hÖ tµi chÝnh gi÷a doanh nghiÖp víi Nhµ n-íc.
Quan hÖ nµy ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh cÊp ph¸t vèn trao ®æi hµng ho¸ , dÞch
vô , ph©n phèi Tæng s¶n phÈm quèc d©n gi÷a Nhµ n-íc víi doanh nghiÖp. Doanh
nghiÖp ph¶i nép thuÕ vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô kh¸c cho Nhµ n-íc theo luËt ®Þnh.
Quan hÖ tµi chÝnh gi÷a doanh nghiÖp víi thÞ tr-êng tµi chÝnh.
Doanh nghiÖp thùc hiÖn qu¸ tr×nh trao ®æi mua b¸n c¸c s¶n phÈm tµi chÝnh
nh»m tho¶ m·n nhu cÇu vèn cña m×nh .
-Víi thÞ tr-êng tiÒn tÖ: Th«ng qua thÞ tr-êng tiÒn tÖ, ng©n hµng, doanh
nghiÖp cã thÓ t¹o ®-îc nguån vèn ng¾n h¹n ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng kinh doanh.
-Víi thÞ tr-êng vèn: Doanh nghiÖp cã thÓ t¹o nguån vèn dµi h¹n b»ng c¸ch
ph¸t hµnh chøng kho¸n: Cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu. H¬n n÷a, doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn
hµnh kinh doanh c¸c mÆt hµng nµy trªn thÞ tr-êng nh»m thu l·i ®Ó tho¶ m·n thªm
nhu cÇu vÒ vèn.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Quan hÖ tµi chÝnh gi÷a doanh nghiÖp víi thÞ tr-êng kh¸c.
C¸c doanh nghiÖp quan hÖ víi nhau, vµ víi tæ chøc kinh tÕ kh¸c chñ yÕu
th«ng qua thÞ tr-êng . Víi t- c¸ch lµ mét chñ thÓ ho¹t ®éng kinh doanh, doanh
nghiÖp quan hÖ víi thÞ tr-êng cung cÊp ®Çu vµo (ng-êi b¸n) vµ thÞ tr-êng ph©n phèi
, tiªu thô s¶n phÈm (ng-êi mua) . §ã lµ thÞ tr-êng hµng ho¸ dÞch vô, thÞ tr-êng søc
lao ®éng...Th«ng qua c¸c thÞ tr-êng nµy doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh nhu cÇu s¶n
phÈm vµ dÞch vô t-¬ng øng, trªn c¬ së ®ã doanh nghiÖp ho¹ch ®Þnh chiÕn l-îc s¶n
xuÊt , kinh doanh nh»m tho¶ m·n nhu cÇu thÞ tr-êng.
Quan hÖ tµi chÝnh ph¸t sinh trong néi bé doanh nghiÖp .
BiÓu hiÖn cña quan hÖ nµy lµ sù lu©n chuyÓn vèn trong doanh nghiÖp. §ã lµ
quan hÖ tµi chÝnh gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt, kinh doanh víi nhau , gi÷a c¸c ®¬n vÞ
thµnh viªn , gi÷a quyÒn sö dông vèn vµ quyÒn së h÷u vèn.C¸c mèi quan hÖ nµy
®-îc biÓu hiÖn th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nh- : ChÝnh
s¸ch ph©n phèi thu nhËp , chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t- vµ c¬ cÊu ®Çu t- , chÝnh s¸ch vÒ c¬
cÊu vèn, chÝnh s¸ch vÒ chi phÝ...
Nh- vËy cã thÓ nãi c¸c quan hÖ tµi chÝnh trªn ®©y lµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng
ph©n phèi trao ®æi (mua, b¸n) nã bao qu¸t mäi khÝa c¹nh trong vßng ®êi kinh
doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy, cuèi mçi kú b¸o c¸o, chóng ta ph¶i tæng kÕt ®¸nh
gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®Ó t×m ra biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu
qu¶ sö dông vèn, c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh.
1.2.Sù cÇn thiÕt ph¶i ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ viÖc miªu t¶ c¸c mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a
c¸c kho¶n môc vµ nhãm kho¶n môc trªn b¸o c¸o tµi chÝnh ®Ó x¸c ®Þnh ®-îc c¸cchØ
tiªu cÇn thiÕt phôc vô cho c¸c nhµ doanh nghiÖp vµ c¸c ®èi t-îng kh¸c trong viÖc ra
c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp víi môc tiªu cña ®èi t-îng ®ã.
Dùa vµo c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, c¸c ®èi t-îng quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi
chÝnh sÏ cã thÓ tiÕn hµnh ph©n tÝch vµ ®-a ra nh-ìng quyÕt ®Þnh qu¶n lý cña m×nh,
nh»m ho¹ch ®Þnh nh÷ng chÝnh s¸ch còng nh- ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Môc tiªu ph©n tÝch ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung.
ViÖc ph©n tÝch t×nh h×nh chÝnh ®èi mét doanh nghiÖp nh»m ®¸p øng c¸c môc
tiªu sau ®©y:
-Cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c c¸c th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt cho
chñ doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t-, c¸c tæ chøc tµi chÝnh ®Ó gióp hä cã nh÷ng quyÕt
®Þnh ®óng ®¾n khi tiÕn hµnh tham gia mèi quan hÖ kinh tÕ víi doanh nghiÖp.
-Cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh c«ng nî, kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm, hµng
ho¸ kh¶ n¨ng sinh lîi, còng nh- t×nh h×nh ¶nh h-ëng lµm thay ®æi ®iÒu kiÖn kinh
doanh gióp chñ doanh nghiÖp dù ®o¸n t×nh h×nh vµ cã h-íng ®i trong t-¬ng lai.
-Cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh sö dông vèn, kh¶ n¨ng khai th¸c, thanh to¸n
vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp gióp cho viÖc kh¾c phôc
nh÷ng sai sãt, ph¸t huy nh÷ng -u ®iÓm trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh.
Môc tiªu cña viÖc ph©n tÝch ®èi víi c¸c ®èi t-îng kinh tÕ kh¸c bªn ngoµi doanh
nghiÖp.
Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n-íc, sÏ bao gåm
nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau vµ cã quan hÖ mËt thiÕt. Cho nªn ®èi t-îng
quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp sÏ lµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®ã
nh- : Ng©n hµng, nhµ ®Çu t- hiÖn t¹i vµ t-¬ng lai, b¹n hµng... vµ ®Æc biÖt lµ c¸c c¬
quan chñ qu¶n cña Nhµ n-íc nh- c¬ quan thuÕ... Dùa vµo sù ph©n tÝch t×nh h×nh tµi
chÝnh cña doanh nghiÖp mµ c¸c thµnh phÇn hay ®èi t¸c kinh tÕ nµy sÏ cã quyÕt ®Þnh
®óng ®¾n cho lîi Ých kinh tÕ cña m×nh, vµ sÏ cµng tr¸nh ®-îc rñi ro, mang l¹i hiÖu
qu¶ kinh tÕ cao h¬n nÕu viÖc ph©n tÝch tiÕn hµnh mét c¸ch tØ mØ vµ chu ®¸o.
Môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch ®èi víi Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt nam.
Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt nam ®-îc Nhµ n-íc giao cho qu¶n lý vµ sö dông
mét l-îng vèn lín bao gåm c¶ vèn cè ®Þnh vµ vèn l-u ®éng. H¬n n÷a Tæng c«ng ty
cßn cã c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp, h¹ch to¸n phô thuéc vµ c¸c ®¬n vÞ
hµnh chÝnh sù nghiÖp nªn viÖc qu¶n lý vèn giao vèn cho c¸c ®¬n vÞ nµy lµ viÖc hÕt
søc phuøc t¹p, v× vèn cña nhµ n-íc khi ®-îc sö dông th× ph¶i ®¶n b¶o tÝnh hiÖu
qu¶, t«n träng nguyªn t¾c b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. Còng nh- trong quan hÖ kinh
tÕ víi c¸c tæ chøc kh¸c thÓ hiÖn qua c¸c quan hÖ tµi chÝnh nh-: Nhµ n-íc víi doanh
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nghiÖp, c¸c tæ chøc tÝn dông, b¹n hµng, nhµ ®Çu t-. VËy, muèn biÕt Tæng c«ng ty
GiÊy ViÖt nam ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ hay kh«ng cã hiÖu qu¶ th× cÇn thiÕt ph¶i tiÕn
hµnh viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh vµo mçi kú b¸o c¸o.
1.3. NhiÖm vô, néi dung vµ ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh
nghiÖp.
NhiÖm vô ph©n tÝch.
NhiÖm vô ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh ë doanh nghiÖp lµ dùa vµo
c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch mµ
tiÕn hµnh ph©n tÝch nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc tr¹ng vµ triÓn väng ho¹t ®éng tµi
chÝnh v¹ch râ nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ tån t¹i cña viÖc thu chi tiÒn tÖ.X¸c ®Þnh
nguyªn nh©n vµ møc ®é ¶nh h-ëng cña c¸c yÕu tè .Tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p tÝch
cùc nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Néi dung ph©n tÝch.
Néi dung ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp tËp trung vµo c¸c vÊn
®Ò:
1.§¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh.
2.Ph©n tÝch t×nh h×nh ®¶m b¶o nguån vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh
doanh.
3.Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
4.Ph©n tÝch b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh.
5.Ph©n tÝch b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ.
6.Ph©n tÝch thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh.
7.Ph©n tÝch t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n.
8.Ph©n tÝch hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña qu¸ tr×nh kinh doanh.
9.Ph©n tÝch tèc ®é chu chuyÓn cña vèn l-u ®éng
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
H×nh thøc ph©n tÝch.
Ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh trong doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh qua 3 h×nh
thøc ph©n tÝch.
-Ph©n tÝch tr-íc khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh: Nh»m môc ®Ých dù
do¸n c¸c môc tiªu cã kh¶ n¨ng ®¹t ®-îc trong t-¬ng lai ®Ó tõ ®ã cã thÓ l-êng tr-íc
®-îc nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh tr-íc khi chóng x¶y ra.
-Ph©n tÝch trong qu¸ tr×nh kinh doanh:Nh»m x¸c ®Þnh kÕt qu¶ thùc hiÖn vµ
®iÒu chØnh kÞp thêi ®Ó h-íng ®Õn ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu.
-Ph©n tÝch sau qu¸ tr×nh kinh doanh: Nh»m x¸c ®Þnh kÕt qu¶ thùc hiÖn so víi
môc tiªu ®Ò ra, vµ ®Ó lËp tiÕp c¸c chØ tiªu cho t-¬ng lai.
Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch.
Cã rÊt nhiÒu ph-¬ng ph¸p ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng vµ t×nh
h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Song, trong tÊt c¶ c¸c ph-¬ng ph¸p th× ph-¬ng
ph¸p so s¸nh ®-îc dïng nhiÒu h¬n c¶. Khi tiÕn hµnh ph©n tÝch theo ph-¬ng ph¸p
nµy th× ta sÏ x¸c ®Þnh ®-îc xu h-íng ph¸t triÓn vµ møc ®é biÕn ®éng dµnh cho c¸c
chØ tiªu kinh tÕ.Theo ph-¬ng ph¸p nµy th× ph¶i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n sau:
-Chän tiªu chuÈn so s¸nh.
-§iÒu kiÖn cã thÓ so s¸nh ®-îc gi÷a c¸c chØ tiªu kinh tÕ.
-Môc tiªu so s¸nh.
-Ph©n tÝch theo chiÒu däc, theo chiÒu ngang.
1.4.HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh-Tµi liÖu ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch.
B¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh lµ nh÷ng b¸o c¸o tæng hîp nhÊt vÒ t×nh h×nh tµi
s¶n, vèn vµ c«ng nî còng nh- t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ kinh doanh trong kú
cña doanh nghiÖp.
C¸c kho¶n môc riªng biÖt trªn b¸o c¸o th-êng kh«ng cã nhiÒu ý nghÜa song
mèi quan hÖ gi÷a c¸c kho¶n môc vµ nhãm kho¶n môc cïng víi c¸c biÕn ®éng ph¸t
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
sinh cã ý nghÜa cùc kú quan träng.Vµ cµng ®Æc biÖt quan träng h¬n khi chóng ®-îc
dïng lµm sè liÖu ph©n tÝch.
Theo quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh hiÖn nay th× b¸o c¸o tµi chÝnh gåm c¸c biÓu
mÉu nh- sau:
-B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ( MÉu sè B01- DN).
-B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ( MÉu sè B02-DN).
-B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ ( MÉu sè B03-DN).
-B¶n thuyÕt minh b¸o c¸o ( MÉu sè B09-DN).
1.4.1.B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
1.4..1.1.B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp, ph¶n ¸nh tæng qu¸t toµn
bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n ®ã cña doanh nghiÖp t¹i mét
thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh.
Sè liÖu trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cho biÕt toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã cña
doanh nghiÖp theo c¬ cÊu cña tµi s¶n, nguån vèn vµ c¬ cÊu nguån h×nh thµnh c¸c
tµi s¶n ®ã. C¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cã thÓ nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t
t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
1.4.1.2.Néi dung vµ kÕt cÊu cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®-îc chia lµm hai phÇn: PhÇn tµi s¶n vµ phÇn nguån
vèn.
PhÇn tµi s¶n:C¸c chØ tiªu ë phÇn tµi s¶n ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn
cã cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o theo c¬ cÊu tµi s¶n vµ h×nh thøc tån t¹i
trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tµi s¶n ®-îc ph©n chia
nh- sau:
A: Tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Çu t- ng¾n h¹n.
B: Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t- dµi h¹n.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
VÒ mÆt ý nghÜa kinh tÕ: Qua xem xÐt phÇn tµi s¶n cho phÐp ®¸nh gi¸ tæng
qu¸t n¨ng lùc vµ tr×nh ®é sö dông tµi s¶n.
VÒ mÆt ý nghÜa ph¸p lý: ThÓ hiÖn tiÒm lùc mµ doanh nghiÖp cã quyÒn qu¶n
lý vµ sö dông l©u dµi g¾n víi môc ®Ých thu ®-îc c¸c kho¶n lîi Ých trong t-¬ng lai.
PhÇn nguån vèn: Ph¶n ¸nh nguån h×nh thµnh tµi s¶n hiÖn cã cña doanh
nghiÖp t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o.C¸c chØ tiªu nguån vèn thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm ph¸p lý
cña doanh nghiÖp ®èi víi tµi s¶n ®ang qu¶n lý vµ sö dông cña doanh nghiÖp. Nguån
vèn ®-îc chia ra:
A: Nî ph¶i tr¶.
B: Nguån vèn chñ së h÷u.
Mçi phÇn cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®Òu ®-îc ph¶n ¸nh theo 3 cét: M· sè, sè
®Çu kú, sè cuèi kú.
VÒ mÆt ý nghÜa kinh tÕ: Ng-êi sö dông thÊy ®-îc thùc tr¹ng kinh tÕ cña
doanh nghiÖp.
VÒ mÆt ý nghÜa ph¸p lý: Ng-êi sö dông b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n thÊy ®-îc tr¸ch
nhiÖm cña doanh nghiÖp ®èi víi tæng sè vèn ®· ®¨ng ký kinh doanh , vÒ sè tµi s¶n
®-îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån vay ng©n hµng, vay cña c¸c ®èi t-îng kh¸c....Còng
nh- tr¸ch nhiÖm ph¶i thanh to¸n c¸c kho¶n nî víi ng-êi lao ®éng, víi Nhµ n-íc,
víi nhµ cung cÊp...
Hai phÇn cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ tµi s¶n vµ nguån vèn cã tæng sè bao giê
còng b»ng nhau, cô thÓ nh- sau:
Tæng tµi s¶n = Tæng nguån vèn
Tæng tµi s¶n = Vèn chñ së h÷u + Nî ph¶i tr¶
Tµi s¶n l-u ®éng + Tµi s¶n cè ®Þnh = Vèn chñ së h÷u + Nî ph¶i tr¶
Vèn chñ së h÷u = Tæng tµi s¶n - Nî ph¶i tr¶
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ngoµi ra b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cßn cã thªm c¸c phÇn phô, ph¶n ¸nh c¸c chØ
tiªu dµi h¹n kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp nh- ( ngo¹i tÖ c¸c lo¹i,
vèn khÊu hao, tµi s¶n thuª ngoµi, hµng ho¸ nhËn gia c«ng chÕ biÕn...)
1.4.1.3.C¬ së sè liÖu ®Ó lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
-C¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n kú tr-íc.
-C¨n cø vµo sè liÖu tõ sæ c¸i c¸c tµi kho¶n tæng hîp vµ chi tiÕt.
-C¨n cø vµo c¸c tµi liÖu cã liªn quan kh¸c.
-C¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n.
1.4.1.4. Ph-¬ng ph¸p lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
-C¸c c«ng viÖc cÇn ph¶i lµm tr-íc khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n:
.KiÓm tra kü néi dung ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµo sæ
kÕ to¸n cã liªn quan.
.Kho¸ sæ vµ rót sè d- c¸c tµi kho¶n.
.§èi chiÕu sè liÖu gi÷a c¸c sæ kÕ to¸n cã liªn quan.
-§èi víi tõng thêi ®iÓm ghi sæ c¸c sè liÖu lµ:
.§èi víi sæ ®Çu n¨m kÕ to¸n lÊy sè liÖu cuèi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ngµy
31/12/ n¨m tr-íc ®Ó ghi vµo c¸c chØ tiªu t-¬ng øng.
.§èi víi sæ cuèi k×: Nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh ë phÇn tµi s¶n nªu b»ng
c¸ch lÊy sè d- bªn Nî cña c¸c tµi kho¶n cÊp I hoÆc cÊp II trong sæ c¸i t-¬ng øng ®Ó
ghi
.§èi víi c¸c chØ tiªu ®iÒu chØnh gi¶m tµi s¶n nh- c¸c chØ tiªu:
-Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n, dµi h¹n.
-Dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi.
-Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ.
C¸c tµi kho¶n nµy lu«n cã sè d- bªn cã cña tµi kho¶n t-¬ng øng. Nh-ng khi
lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®-îc ph¶n ¸nh ë phÇn tµi s¶n vµ ®-îc ghi b»ng sè ©m.
.§èi víi c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh nguån vèn ®-îc ghi b»ng c¸ch lÊy sè dcña c¸c tµi kho¶n cÊp I hoÆc cÊp II t-¬ng øng ®Ó ghi (c¸c tµi kho¶n nµy cã sè dCã) nh-ng riªng chØ tiªu chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n, chªnh lÖch tØ gi¸ vµ l·i
ch-a ph©n phèi th× c¸c chØ tiªu nµy liªn quan ®Õn c¸c tµi kho¶n t-¬ng øng nh- tµi
kho¶n 412, tµi kho¶n 413, tµi kho¶n 421 cã c¶ d- Nî vµ d- Cã, nªn khi tr×nh bÇy
c¸c chØ tiªu nµy víi sè d- bªn nî th× sÏ ®-îc ghi bªn phÇn nguån vèn víi sè ©m.
.§èi víi c¸c chØ tiªu ngoµi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n th× ®-îc ghi theo sæ
c¸c tµi kho¶n t-¬ng øng.
(B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n phÇn phô lôc).
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n tuy lµ b¸o c¸o quan träng nhÊt trong c¸c b¸o c¸o tµi
chÝnh nh-ng nã chØ ph¶n ¸nh mét c¸ch tæng qu¸t t×nh h×nh tµi s¶n cña doanh
nghiÖp vµ nã còng kh«ng cho biÕt kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong k× nh- c¸c
chØ tiªu doanh thu, chi phÝ, lîi nhuËn. Nh- vËy ®Ó biÕt thªm c¸c chØ tiªu ®ã chóng
ta cÇn xem xÐt trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
1.4.2.B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
1.4.2.1.B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp, ph¶n
¸nh tæng qu¸t t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh doanh trong mét k× kÕ to¸n cña doanh
nghiÖp, chi tiÕt theo ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c; t×nh h×nh
thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ n-íc vÒ thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c.
1.4.2.2.Néi dung vµ kÕt cÊu cña b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
B¸o c¸o gåm ba phÇn chÝnh: PhÇn I - L·i, lç; PhÇn II - T×nh h×nh thùc hiÖn
nghÜa vô víi Nhµ n-íc; PhÇn III - ThuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ, thuÕ GTGT ®-îc
hoµn l¹i, thuÕ GTGT ®-îc gi¶m, thuÕ GTGT hµng b¸n néi ®Þa.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn I. L·i lç: Ph¶n ¸nh t×nh h×nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp, bao gåm ho¹t ®éng kinh doanh vµ ho¹t ®éng kh¸c.
TÊt c¶ c¸c chØ tiªu trong phÇn nµy ®Òu ®-îc tr×nh bÇy sè liÖu cña k× tr-íc (®Ó
so s¸nh), tæng sè ph¸t sinh trong k× b¸o c¸o vµ sè luü kÕ tõ ®Çu n¨m ®Õn cuèi k×
b¸o c¸o.
PhÇn II. T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ n-íc: Ph¶n ¸nh t×nh h×nh
thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ n-íc vÒ thuÕ, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ
c«ng ®oµn vµ c¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c.
TÊt c¶ c¸c chØ tiªu trong phÇn nµy ®Òu ®-îc tr×nh bÇy: Sè cßn ph¶i nép k×
tr-íc chuyÓn sang; sè ph¶i nép ph¸t sinh trong k× b¸o c¸o, sè ®· nép trong k× b¸o
c¸o, sè cßn ph¶i nép cuèi k× b¸o c¸o.
PhÇn III. ThuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ, thuÕ GTGT ®-îc hoµn l¹i, thuÕ
GTGT ®-îc gi¶m, thuÕ GTGT hµng b¸n néi ®Þa. Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®-îc
khÊu trõ, ®· khÊu trõ, cßn ®-îc khÊu trõ; thuÕ GTGT ®-îc hoµn l¹i, ®· hoµn, cßn
®-îc hoµn; thuÕ GTGT ®-îc gi¶m, ®· gi¶m vµ cßn ®-îc gi¶m cuèi kú; thuÕ GTGT
hµng b¸n néi ®Þa ®· nép vµo Ng©n s¸ch Nhµ n-íc vµ cßn ph¶i nép cuèi kú.
1.4.2.3.C¬ së sè liÖu vµ ph-¬ng ph¸p lËp.
-C¨n cø vµo b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh k× tr-íc.
-C¨n cø vµo sæ kÕ to¸n trong k× c¸c tµi kho¶n tõ lo¹i 5 ®Õn lo¹i 9.
(B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh phÇn phô lôc).
1.4.3.B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ.
1.4.3.1.B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ.
L-u chuyÓn tiÒn tÖ lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp ph¶n ¸nh viÖc h×nh thµnh vµ
sö dông l-îng tiÒn ph¸t sinh trong k× b¸o c¸o cña doanh nghiÖp.
Dùa vµo b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ (LCTT), ng-êi sö dông cã thÓ ®¸nh gi¸
®-îc kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp vµ dù ®o¸n ®-îc l-îng tiÒn tiÕp theo.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ thùc chÊt lµ mét b¸o c¸o cung cÊp th«ng tin vÒ
nh÷ng sù kiÖn vµ nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cã ¶nh h-ëng ®Õn t×nh h×nh tiÒn cña
doanh nghiÖp, cô thÓ lµ nh÷ng th«ng tin vÒ:
-Doanh nghiÖp ®· b»ng c¸ch nµo kiÕm ®-îc tiÒn vµ chi tiªu nh- thÕ nµo.
-Qu¸ tr×nh ®i vay vµ tr¶ nî cña doanh nghiÖp.
-Qu¸ tr×nh mua b¸n l¹i chøng kho¸n vèn cña doanh nghiÖp vµ cña c¸c doanh
nghiÖp kh¸c.
-Qu¸ tr×nh thanh to¸n cæ tøc vµ c¸c qu¸ tr×nh ph©n phèi kh¸c cho chñ së h÷u
vµ cho c¸c ®èi t-îng kh¸c.
-C¸c yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp.
Nh- vËy, qua b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ nh÷ng ng-êi quan t©m ®Õn doanh
nghiÖp sÏ biÕt ®-îc nh÷ng ho¹t ®éng nµo lµ ho¹t ®éng chñ yÕu t¹o ra tiÒn vµ ®·
®-îc sö dông vµo nh÷ng môc ®Ých g× vµ viÖc sö dông ®ã ®· hîp lý hay kh«ng?.
1.4.3.2.KÕt cÊu.
Trªn b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ thÓ hiÖn t×nh h×nh cña 3 ho¹t ®éng chñ yÕu
mµ cã kh¶ n¨ng biÕn ®æi dßng tiÒn, ®-îc thÓ hiÖn nh- sau:
-Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
-Ho¹t ®éng ®Çu t-.
-Ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ ho¹t ®éng chñ yÕu, g¾n víi chøc n¨ng ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp, bao gåm c¸c dßng thu vµ chi liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t
®éng, s¶n xuÊt, kinh doanh trong k× h¹ch to¸n.
Ho¹t ®éng ®Çu t-:Bao gåm c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn viÖc mua s¾m vµ b¸n
tµi s¶n cè ®Þnh ngoµi niªn h¹n( dµi h¹n).
Ho¹t ®éng tµi chÝnh: Bao gåm c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn vèn chñ së
h÷u(vèn quü) cña doanh nghiÖp.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C¨n cø vµo b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ mµ ng-êi ta tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c
dßng tiÒn . Qua viÖc ph©n tÝch nµy ®Ó thÊy dßng tiÒn ®ã thuéc ho¹t ®éng nµo vµ
hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®ã.
1.4.3.3.Ph-¬ng ph¸p lËp.
-Theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Theo ph-¬ng ph¸p nµy, b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ ®-îc lËp trªn c¬ së ph©n
tÝch, thèng kª trùc tiÕp c¸c sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn nh- sæ theo dâi tiÒn
mÆt,tiÒn göi ng©n hµng vµ tiÒn ®ang chuyÓn liªn quan ®Õn tõng ho¹t ®éng vµ chi
tiÕt theo tõng chØ tiªu cã liªn quan.
Ph-¬ng ph¸p chung ®Ó lËp c¸c chØ tiªu cña b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ theo
ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp lµ c¨n cø vµo néi dung cô thÓ cña c¸c chØ tiªu, nh÷ng chØ tiªu
nµo ph¶n ¸nh sè tiÒn ®i vµo doanh nghiÖp ( sè tiÒn thu) theo tõng ho¹t ®éng sÏ ®-îc
ghi b×nh th-êng ( biÓu hiÖn sè tiÒn t¨ng) , cßn nh÷ng chØ tiªu nµo ph¶n ¸nh sè tiÒn
®i ra (sè tiÒn chi) theo tõng ho¹t ®éng ®-îc ghi b»ng sè ©m, biÓu diÔn sè liÖu trong
dÊu ngoÆc ®¬n. C¸c chØ tiªu l-u chuyÓn tiÒn thuÇn cña c¸c ho¹t ®éng lµ sè céng ®¹i
sè cña c¸c m· sè ph¶n ¸nh trong c¸c ho¹t ®éng ®ã.
-Theo ph-¬ng ph¸p gi¸n tiÕp:
Theo ph-¬ng ph¸p nµy, dùa vµo b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, b¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n vµ mét sè tµi liÖu cã liªn quan ®Ó ghi c¸c chØ tiªu cña b¸o c¸o. ViÖc
lËp b¸o c¸o theo ph-¬ng ph¸p nµy lµ c¨n cø vµo lîi tøc tr-íc thuÕ cña ho¹t ®éng
s¶n xuÊt, kinh doanh céng thªm chi phÝ kh«ng cã tÝnh chÊt trªn vµ lo¹i trõ l·i, lç.
C¸c kho¶n ®Çu t- ho¹t ®éng tµi chÝnh ®· tÝnh vµo lîi tøc tr-íc thuÕ, tiÕn hµnh ®iÒu
chØnh c¸c kho¶n thuéc tµi s¶n l-u ®éng. ViÖc ®iÒu chØnh nµy tuú thuéc vµo tÝnh
chÊt cña c¸c Tµi kho¶n ph¶n ¸nh tµi s¶n (vèn kinh doanh) cã sè d- cuèi kú lín h¬n
sè d- ®Çu kú, ®iÒu ®ã chøng tá l-îng tiÒn cña doanh nghiÖp ®i ra nªn c¸c chØ tiªu
nµy ®-îc ghi gi¶m(-) . Ng-îc l¹i sÏ ghi sè t¨ng nÕu Tµi kho¶n ph¶n ¸nh nguån vèn
cã sè d- cuèi kú lín h¬n ®Çu kú chøng tá dßng tiÒn cña doanh nghiÖp ®i vµo, nªn
c¸c chØ tiªu nµy ®-îc ghi t¨ng ,ng-îc l¹i ghi gi¶m.
§Ó hiÓu râ thªm nh÷ng chi tiÕt kh¸c n÷a, ch¼ng h¹n nh- ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng
s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ chi tiÕt c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶, chi
phÝ dë dang...chóng ta ph¶i ®i xem xÐt “ B¶n thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh” .
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
( B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ phÇn phô lôc).
1.4.4 ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh.
1.4.4.1.B¶n chÊt vµ ý nghÜa.
ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh lµ mét bé phËn hîp thµnh hÖ thèng b¸o c¸o
tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, ®-îc lËp ®Ó gi¶i thÝch vµ bæ sung th«ng tin vÒ t×nh h×nh
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o
c¸o mµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c kh«ng thÓ tr×nh bµy râ rµng chi tiÕt.
1.4.4.2.KÕt cÊu.
ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh tr×nh bµy kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh
doanh cña doanh nghiÖp; néi dung mét sè chÕ ®é kÕ to¸n ®-îc doanh nghiÖp ¸p
dông; t×nh h×nh vµ lý do biÕn ®éng cña mét sè ®èi t-îng tµi s¶n vµ nguån gèc vèn
quan träng, ph©n tÝch mét sè chØ tiªu tµi chÝnh chñ yÕu vµ c¸c kiÕn nghÞ cña doanh
nghiÖp.
Doanh nghiÖp ph¶i tr×nh bµy ®Çy ®ñ c¸c chØ tieu theo néi dung ®· quy ®Þnh
trong thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh , ngoµi ra doanh nghiÖp còng cã thÓ tr×nh bµy
thªm c¸c néi dung kh¸c nh»m gi¶i thÝch chi tiÕt h¬n t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .
1.4.4.3.Ph-¬ng ph¸p lËp.
Nguyªn t¾c chung:
-Tr×nh bµy g¾n gän, râ rµng, dÔ hiÓu ë phÇn tr×nh bµy b»ng lêi.Víi phÇn sè
liÖu th× ph¶i thèng nhÊt víi sè liÖu trªn c¸c b¸o kh¸c.
-§èi víi b¸o c¸o quý, c¸c chØ tiªu thuéc phÇn chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i
doanh nghiÖp ph¶i thèng nhÊt trong c¶ niªn ®é kÕ to¸n. NÕu cã g× thay ®æi ph¶i
tr×nh bµy râ rµng lý do thay ®æi.
-Trong c¸c biÓu sè liÖu, cét kÕ ho¹ch thÓ hiÖn sè liÖu kÕ ho¹ch cña kú b¸o
c¸o ; cét sè thùc hiÖn kú tr-íc thÓ hiÖn sè liÖu cña kú ngay tr-íc kú b¸o c¸o.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp chØ sö
dông trong thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m.
Trong thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i thÓ hiÖn c¸c chØ tiªu sau:
-Chi phÝ s¶n xuÊt , kinh doanh theo yÕu tè: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh toµn bé
chi phÝ s¶n xuÊt , kinh doanh ph¸t sinh trong kú cña doanh nghiÖp , bao gåm c¸c
chØ tiªu nh-: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ n
h©n c«ng, chi phÝ khÊu hao tµi
s¶n cè ®Þnh, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn.
-T×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè t¨ng,
gi¶m TSC§ h÷u h×nh, TSC§ thuª tµi chÝnh, TSC§ v« h×nh.
-T×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh thu nhËp
b×nh qu©n cña c«ng nh©n viªn vµ c¸c kho¶n cã liªn quan ®Õn tiÒn l-¬ng.
-T×nh h×nh t¨ng, gi¶m vèn chñ së h÷u: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh t¨ng gi¶m
c¸c nguån vèn chñ së h÷u trong kú b¸o c¸o nh- nguån vèn kinh doanh, nguån vèn
x©y dùng c¬ b¶n...vµ lý do t¨ng gi¶m chñ yÕu.
-T×nh h×nh t¨ng, gi¶m c¸c ®Çu t- vµo ®¬n vÞ: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè
t¨ng, gi¶m, kÕt qu¶ c¸c kho¶n ®Çu t- vµo ®¬n vÞ kh¸c nh- gãp vèn liªn doanh...vµ
lý do t¨ng, gi¶m chñ yÕu.
-C¸c kho¶n ph¶i thu vµ nî ph¶i tr¶: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh t×nh h×nh t¨ng,
gi¶m c¸c kho¶n ph¶i thu vµ nî ph¶i tr¶, c¸c kho¶n ®· qu¸ h¹n thanh to¸n, ®ang
tranh chÊp hoÆc mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n trong kú b¸o c¸o theo tõng ®èi t-îng cô
thÓ vµ lý do chñ yÕu.
-Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ kinh
doanh cña doanh nghiÖp : Gåm mét sè chØ tiªu nh-: Bè trÝ c¬ cÊu vèn; Tû suÊt lîi
nhuËn; Tû lÖ nî ph¶i tr¶ so víi toµn bé tµi s¶n; Kh¶ n¨ng thanh to¸n.C¸c chØ tiªu
nµy nh»m ®¸nh gi¸ c¬ cÊu sö dông vèn; Kh¶ n¨ng sinh lêi; Tû träng tµi s¶n ®-îc
h×nh thµnh tõ c¸c nguån vay, nî ph¶i tr¶; Vµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c
kho¶n nî t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o.
( B¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh phÇn phô lôc).
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ii. néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp.
2.1.Ph©n tÝch b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
2.1.1.§¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh.
§¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh lµ viÖc xem xÐt, nhËn ®Þnh vÒ t×nh
h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. C«ng viÖc nµy sÏ cung cÊp cho ng-êi sö dông
th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ kh¶ quan hay kh«ng kh¶ quan.
Tr-íc hÕt, cÇn tiÕn hµnh so s¸nh tæng sè tµi s¶n vµ tæng sè nguån vèn gi÷a
cuèi kú víi ®Çu n¨m. B»ng c¸c nµy sÏ thÊy ®-îc quy m« vèn mµ ®¬n vÞ sö dông
trong kú còng nh- kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp. CÇn l-u ý lµ sè tæng
céng cña “ Tµi s¶n” vµ “ Nguån vèn” t¨ng, gi¶m do nhiÒu nguyªn nh©n nªn ch-a
thÓ biÓu hiÖn ®Çy ®ñ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®-îc. Nh- vËy, cÇn ®i
s©u ph©n tÝch c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu trong “ B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n” .
-HÖ sè tµi trî (hay cßn gäi lµ hÖ sè tù tµi trî):
Nguån vèn chñ së h÷u
HÖ sè tµi trî
=
Tæng sè nguån vèn
HÖ sè tµi trî lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh møc ®é ®éc lËp vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp, nã cho biÕt vèn chñ së h÷u chiÕm tû träng bao nhiªu trong tæng sè nguån
vèn. ChØ tiªu nµy chiÕm tû träng cµng cao trong tæng sè nguån vèn vµ cµng cao so
víi kú tr-íc, chøng tá møc ®é ®éc lËp vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cµng cao
bëi v× hÇu hÕt tµi s¶n mµ doanh nghiÖp hiÖn cã ®Òu ®-îc ®Çu t- b»ng sè vèn cña
m×nh.
-HÖ sè thanh to¸n hiÖn hµnh:
Tæng sè tµi s¶n
HÖ sè thanh to¸n hiÖn hµnh =
Tæng sè nî ph¶i tr¶
HÖ sè thanh to¸n hiÖn hµnh lµ chØ tiªu ®-îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng
thanh to¸n tæng qu¸t cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o. ChØ tiªu nµy cã vai trß
quan träng trong viÖc xem xÐt t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp . NÕu doanh
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nghiÖp cã chØ sè nµy lu«n lín h¬n hoÆc b»ng 1 th× doanh nghiÖp ®¶m b¶o ®-îc kh¶
n¨ng thanh to¸n vµ ng-îc l¹i.
-HÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n:
Tæng gi¸ trÞ thuÇn cña tµi s¶n l-u ®éng
HÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n =
Tæng sè nî ng¾n h¹n
ChØ tiªu nµy cho thÊy kh¶ n¨ng ®¸p øng ®-îc c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n( ph¶i
thanh to¸n trong vßng 1 n¨m hay 1 chu kú kinh doanh) cña doanh nghiÖp lµ cao
hay thÊp.NÕu “ HÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n” xÊp xØ b»ng mét th× doanh nghiÖp cã
®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n vµ t×nh h×nh tµi chÝnh lµ b×nh
th-êng hoÆc kh¶ quan. Ng-îc l¹i, th× kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹m cña doanh
nghiÖp cµng thÊp.
-HÖ sè thanh to¸n nhanh:
Tæng sè tiÒn vµ t-¬ng ®-¬ng tiÒn
HÖ sè thanh to¸n nhanh=
Tæng sè nî ng¾n h¹n
HÖ sè thanh to¸n nhanh lµ chØ tiªu ®-îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh
to¸n nhanh c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o.Thùc tÕ cho
thÊy, nÕu chØ tiªu nµy > 0,5 th× t×nh h×nh thanh to¸n t-¬ng ®èi kh¶ quan. Ng-îc l¹i,
th× doanh nghiÖp cã thÓ gÆp khã kh¨n trong viÖc thanh to¸n c«ng nî. Tuy nhiªn,
nÕu hÖ sè nµy qu¸ cao l¹i ph¶n ¸nh mét t×nh h×nh kh«ng tèt v× vèn b»ng tiÒn qu¸
nhiÒu, vßng quay vèn chËm ,lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn.
-HÖ sè thanh to¸n cña vèn l-u ®éng:
HÖ sè thanh to¸n
cña vèn l-u ®éng
Tæng sè tiÒn vµ t-¬ng
®-¬ng tiÒn
=
Tæng gi¸ trÞ thuÇn cña tµi s¶n
l-u ®éng
NÕu chØ tiªu nµy > 0,5 th× l-îng tiÒn vµ t-¬ng ®-¬ng tiÒn cña doanh nghiÖp
qu¸ nhiÒu, b¶o ®¶m thõa kh¶ n¨ng thanh to¸n; cßn nÕu nhá h¬n 0,1 th× doanh
nghiÖp l¹i kh«ng ®ñ tiÒn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thanh to¸n nî ng¾n h¹n.
20
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-HÖ sè thanh to¸n nî dµi h¹n:
HÖ sè thanh to¸n
nî dµi h¹n
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ h×nh thµnh b»ng
nguån vèn vay dµi h¹n hoÆc nî dµi h¹n
=
Tæng sè nî dµi h¹n
§©y lµ chØ tiªu ®-îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî dµi
h¹n b»ng nguån vèn kh©ó hao tµi s¶n cè ®Þnh mua s¾m b»ng nguån vèn vay dµi h¹n
cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o.
HÖ sè thanh to¸n nî dµi h¹n >=1, doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nî
dµi h¹n b»ng nguån vèn khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh mua s¾m b»ng nguån vèn vay dµi
h¹n, ng-îc l¹i nÕu hÖ sè nµy cµng nhá h¬n 1 cµng chøng tá kh¶ n¨ng thanh to¸n nî
dµi h¹n cña doanh nghiÖp thÊp, doanh nghiÖp buéc ph¶i dïng c¸c nguån vèn kh¸c
®Ó tr¶ nî.
Ngoµi c¸c chØ tiªu trªn, khi ph©n tÝch cÇn xem xÐt chØ tiªu Vèn ho¹t ®éng
thuÇn( Vèn lu©n chuyÓn thuÇn).
Vèn ho¹t ®éng
Tæng gi¸ trÞ thuÇn
=
thuÇn
Tæng sè nî
-
cña gi¸ tri tµi s¶n l-u ®éng
ng¾n h¹n
Mét doanh nghiÖp muèn kh«ng bÞ ho¹t ®éng gi¸n ®o¹n th× cÇn thiÕt ph¶i duy
tr× mét møc vèn ho¹t ®éng thuÇn hîp lý ®Ó th¶o m·n viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n nî
ng¾n h¹n vµ dù tr÷ hµng tån kho.
Vèn ho¹t ®éng thuÇn cña doanh nghiÖp cµng lín th× kh¶ n¨ng thanh to¸n
cµng cao, ng-îc l¹i th× doanh nghiÖp sÏ mÊt dÇn kh¶ n¨ng thanh to¸n.
21