Tài liệu Hậu sản bệnh lý

HẬU SẢN BỆNH LÝ ThS.BS TRƯƠNG THỊ BÍCH HÀ HẬU SẢN BỆNH LÝ Trước khi mang thai Hô hấp, tim mạch, tiêu hóa, huyết học… Trong thai kỳ Đái tháo đường thai kỳ, tăng huyết áp thai kỳ… Trong chuyển dạ Nhiễm trùng ối, chấn thương đường sinh dục… Sau sanh Băng huyết sau sanh, nhiễm trùng hậu sản, viêm vú, abces vú MỤC TIÊU Sau khi học xong , SV có thể: 1. Liệt kê các nhóm hậu sản bệnh lý 2. Định nghĩa băng huyết sau sanh (BHSS) và nhiễm trùng hậu sản (NTHS) 3. Liệt kê các nhóm nguyên nhân của BHSS và các hình thái lâm sàng NTHS 4. Nắm được hướng xử trí BHSS và cách dự phòng NTHS BĂNG HUYẾT SAU SANH ĐỊNH NGHĨA BHSS: máu mất sau sổ nhau >500ml (sanh thường) hoặc > 1000ml (mổ sanh) BHSS sớm: trong 24 giờ đầu BHSS muộn: 24 giờ - tuần 12 Ước lượng dựa vào gạc thấm 10x10cm Ước lượng dựa vào xô, túi có vạch BĂNG HUYẾT SAU SANH NGUYÊN NHÂN 4 nhóm nguyên nhân chính: - Đờ tử cung - Chấn thương đường sinh dục - Sót nhau - Rối loạn đông máu BĂNG HUYẾT SAU SANH NGUYÊN NHÂN Đờ tử cung • Do TC căng quá mức (đa thai, đa ối, thai to) • Do chất lượng cơ TC kém (đa sản, UXTC…) • Do thuốc (salbutamol) • Do chuyển dạ kéo dài •… BĂNG HUYẾT SAU SANH NGUYÊN NHÂN Chấn thương đường sinh dục • Rách tầng sinh môn, âm đạo, CTC • Nứt/ vỡ TC • Hematoma (tầng sinh môn, âm đạo, tử cung, vùng chậu) BĂNG HUYẾT SAU SANH NGUYÊN NHÂN Sót nhau • Bánh nhau phụ • Nhau bám bất thường (nhau cài răng lược) BĂNG HUYẾT SAU SANH NGUYÊN NHÂN Rối loạn đông máu • Bẩm sinh: thiếu các yếu tố đông máu… • Mắc phải: do pha loãng máu BĂNG HUYẾT SAU SANH NGUYÊN NHÂN BHSS muộn có thể do: o Viêm nội mạc tử cung sau sanh o Sót nhau o Polyp nhau (các mảnh vụn của bánh nhau còn sót lại bị hoại tử và lắng đọng fibrin) o Sự thoái triển bất thường tại vị trí nhau bám o Bệnh lý tế bào nuôi o Bệnh Von Willebrand BĂNG HUYẾT SAU SANH HƯỚNG XỬ TRÍ Đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho SP, do đó: - Xử trí BHSS đòi hỏi sự trợ giúp của nhiều người (BS, NHS) - Các bước xử trí phải tiến hành nhanh chóng, gần như cùng lúc BĂNG HUYẾT SAU SANH HƯỚNG XỬ TRÍ Các bước cơ bản: - La to gọi sự giúp đỡ - Đánh giá tình trạng BN: sinh hiệu? Lượng máu đã mất? Tốc độ máu mất? Hb,Hct? - Lập 2 đường truyền TM (bồi hoàn dịch, truyền máu, các thành phần của máu) BĂNG HUYẾT SAU SANH HƯỚNG XỬ TRÍ Các bước cơ bản: - Xác định vị trí máu chảy, nguyên nhân và giải quyết nguyên nhân: TC mềm nhão? massage, thuốc co hồi TC, chèn TC, thắt mạch, cắt TC Sót nhau? Sót màng?soát lòng TC Chảy máu do chấn thương đường sinh dục?  khâu cầm máu Do rối loạn đông máu?  truyền YTĐM NHIỄM TRÙNG HẬU SẢN ĐỊNH NGHĨA Laø nhieã m truøng xaûy ra ôû saûn phuï trong thôøi kyø haäu saûn (6 tuaàn sau sanh) maø khôûi ñieåm laø töø ñöôøng sinh duïc (taàng sinh moân, aâm ñaïo, coå töû cung, töû cung taïi vuøng nhau baùm). NHIỄM TRÙNG HẬU SẢN ĐỊNH NGHĨA NTHS được xác định là khi nhiệt độ cơ thể ≥ 38 độ C, xảy ra vào ngày 2-10 hậu sản, loại trừ các trường hợp sốt 24h đầu sau sanh. Nhiệt độ được đo ở miệng theo một tiêu chuẩn kỹ thuật và được đo ít nhất 4 lần trong ngày (Hướng dẫn quốc gia CSSKSS 2009) NHIỄM TRÙNG HẬU SẢN TÁC NHÂN Thöôøng laø Streptococcus, Colibacillus, Staphylococcus, Proteus Vulgaris vaø caùc vi khuaån kò khí nhö Clostridium, Peptococcus … NHIỄM TRÙNG HẬU SẢN ĐƯỜNG LAN TRUYỀN  Vi khuaån töø cô theå cuûa saûn phuï, töø duïng cuï ñôõ sanh, thuû thuaät moå laáy thai, qua caùc sang chaán ôû ñöôøng sinh duïc, qua veát thöông vuøng nhau baùm treân töû cung.  Töø aâm ñaïo, qua coå töû cung vaøo töû cung, töø ñoù leân oáng daã n tröùng, vaøo phuùc maïc tieåu khung.  Coù theå vi khuaån theo ñöôøng baïch huyeát, tónh maïch (ñaùm roái tónh maïch caïnh coå töû cung) vaøo toå chöùc daây chaèng roäng.