HÀN PHI TỬ
Nguyễn Hiến Lê & Giản
Chi
Nguồn: Việt Nam Thư Quán
Tạo eBook lần 1: Santseiya
Tạo eBook lần 2: Goldfish
Ngày hoàn thành: 09/05/2013
www.e-thuvien.com
MỤC LỤC:
Vài lời thưa trước
LỜI MỞ ĐẦU
PHẦN I: THỜI XUÂN THU VÀ
CHIẾN QUỐC
Chương I: TÌNH HÌNH XÃ HỘI
Chương II: CÁC PHÁP GIA
TRƯỚC HÀN PHI
QUẢN TRỌNG
TỬ SẢN
LÝ KHÔI
NGÔ KHỞI
THÂN BẤT HẠI
THẬN ĐÁO
THƯƠNG ƯỞNG
PHẦN II: HÀN PHI: ĐỜI SỐNG
VÀ TÁC PHẨM
Chương I: ĐỜI SỐNG
NIÊN BIỂU HÀN PHI
Chương II: TÁC PHẨM
1. Các bản từ trước đến nay
2. Nội dung tác phẩm
PHẦN III: HỌC THUYẾT HÀN
PHI
Chương I: LỊCH SỬ QUAN
Chương II: XÃ HỘI QUAN:
DÂN
Chương III: XÃ HỘI QUAN
(tiếp): VUA
PHỤ LỤC
Chương IV: XÃ HỘI QUAN
(tiếp): QUỐC GIA
Chương V: THẾ
Thuởng phạt
Chương VI: PHÁP
Tính cách của pháp luật theo Hàn
Phi
Chương VII: THUẬT
A. Trừ gian
B. Dùng người
C. Thuật vô vi
KẾT
PHẦN IV: VĂN NGHỊ LUẬN CỦA
HÀN
PHẦN V: TRÍCH DỊCH
Thiên L: HIỂN HỌC
PHỤ LỤC
Thiên XLIX: NGŨ ĐỐ
Thiên XL: NẠN THẾ
Thiên XLIII: ĐỊNH PHÁP
Thiên VII: NHỊ BÍNH
Thiên VI: HỮU ĐỘ
Thiên XLVIII: BÁT KINH (trích)
1. Theo tình người
2. Đạo làm chúa
3. Loạn do đâu mà dấy
4. Lập đạo
5. Giữ bí mật
6. Tham nghiệm lời nói
Thiên XVIII: NAM DIỆN
Thiên XLV: NGUỴ SỬ
Thiên XLVI: LỤC PHẢN
Thiên XVII: BỊ NỘI
Thiên IX: BÁT GIAN
Thuật thứ nhất là “(do kẻ) chung
giường”
Thuật thứ nhì là (do kẻ) ở bên
Thuật thứ ba là (do bậc) cha anh
Thuật thứ tư là nuôi tai ương
Thuật thứ năm là do nhân dân
Thuật thứ sáu là ăn nói lưu loát
Thuật thứ bảy là dùng uy quyền
và sức mạnh
Thuật thứ tám là do bốn phương
Thiên XIV: GIAN KIẾP THÍ
THẦN (trích)
Thiên XIX: SỨC TÀ (trích)
Thiên XLVII: BÁT THUYẾT
(trích)
Thiên XV: VONG TRƯNG
Thiên XXX: NỘI TRỪ THUYẾT
THƯỢNG – THẤT THUẬT (trích)
Kinh 1. Tham khảo ý kiến
Kinh 2. Cương quyết trừng phạt
Kinh 3. Khen thưởng
Kinh 4. Nghe hết thảy từng người
một
Kinh 5. Làm bộ như ra lệnh và ra
lệnh giả
Kinh 6. Giấu điều mình biết rồi
Kinh 7. Nói ngược lại
Thiên XXXI: NỘI TRỪ
THUYẾT HẠ - LỤC VI (trích)
Kinh 1. Quyền thế không thể giao
cho kẻ khác
Kinh 2. Lợi mỗi bên khác nhau
Kinh 3. Giống nhau
Kinh 4. Việc có bề trái
Kinh 5. Quyền thế ngang nhau
Kinh 6. Sa thải và bổ dụng
Thiên XXXII: NGOẠI TRỪ
THUYẾT TẢ THƯỢNG (trích)
Kinh 1
Kinh 2
Kinh 3
Kinh 4
Kinh 5
Kinh 6
Thiên XXXIII: NGOẠI TRỪ
THUYẾT TẢ HẠ (trích)
Kinh 1
Kinh 2
Kinh 3
Kinh 4
Kinh 5
Kinh 6
Thiên XXXIV: NGOẠI TRỪ
THUYẾT HỮU THƯỢNG (trích)
Kinh 1
Kinh 2
Kinh 3
Thiên XXXV: NGOẠI TRỪ
THUYẾT HỮU HẠ (trích)
Kinh 1
Kinh 3
Kinh 4
Kinh 5
Thiên XXXVI: NẠN NHẤT
(trích)
1. Trong chiến tranh phải lừa gạt
quân địch
2. Trị dân không phải là đem thân
mình ra làm gương để cảm hóa dân
mà là dùng cái thế để trừng trị dân,
sửa đổi họ
3. Thuật dùng bề tôi: Không cho
một người kiêm nhiệm nhiều chức,
không để cho bọn tả hữu ngăn cách
vua với quần thần
4. Không có công thì không
thưởng, không có tội thì không phạt
5. Vua phải giữ đạo vua, bề tôi
phải giữ lễ bề tôi
6. Bề tôi mà khinh vua thì là loạn
7. Không tha kẻ có tội
8. Bề tôi phải trọng vua, làm sáng
tỏ pháp luật, không được đòi vua tăng
tước lộc cho mình
9. Có thuật thì dùng hai cận thần
cũng không sao; không có thuật mà
dùng họ thì họ sẽ tranh quyền nhau
mà kết giao với nước ngoài, nếu chỉ
dùng một thì người đó sẽ chuyên
quyền giết mình
Thiên XXXVII: NẠN NHỊ (trích)
1. Hình phạt cần phải thích đáng,
nhiều ít không thành vấn đề
2. Không có công thì không
thưởng mà có tội thì phải phạt
3. Muốn tránh họa thì đừng làm,
đừng cho thấy
4. Ngũ Bá (Tề Hoàn Công, Tống
Tương công, Tấn Văn Công, Tần Mục
công, Sở Trang công) sở dĩ thành
công là nhờ sức của các vua lẫn bề
tôi, chứ không phải của riêng bề tôi,
hoặc của riêng vua
5. Trị nước không phải là việc
dễ, nhàn, vì dù lựa được bề tôi giỏi
rồi, cũng phải có thuật sai khiến họ,
xét họ, đối phó với họ
6. Cần xét kỹ lý do rồi mới kết
luận được
7. Vua không cần xông pha tên
đạn mà cần biết cách thưởng phạt
Thiên XXXVIII: NẠN TAM
(trích)
1. Phải trọng dụng kẻ cáo gian (tố
cáo kẻ gian)
2. Không nên nghe lời tô điểm
(giả dối, tự biện hộ) của bề tôi
3. Không để cho kẻ dưới lấn
người trên, địa vị trên dưới phải phân
minh
4. Làm cho dân vui, chọn người
hiền và tiết kiệm, ba việc đó không
cần bằng biết rõ bề tôi
5. Trị dân thì đừng cậy ở trí khôn
của mình mà cứ theo pháp luật - Phải
lấy vật trị vật, lấy người trị người
6. Trị nước chỉ nên dựa vào cái
thế của mình thôi
7. Thưởng phạt mà chỉ căn cứ
vào bề ngoài thì bề tôi gian dối sẽ gạt
mình được
8. Pháp (luật) thì phải cho mọi
người biết, thuật thì phải giấu mọi
người
Thiên XXXIX: NẠN TỨ (trích)
1. Bề tôi và vua nên giữ phận
mình
2. Vua nên sáng và nghiêm
3. Chưa đáng giận thì đừng tỏ sắc
giận ra, chưa đáng phạt thì đừng tỏ ý
muốn phạt ra
4. Dùng người thì tránh đừng
dùng kẻ mình yêu mà không thực hiền
Thiên XXII: THUYẾT LÂM
THƯỢNG (trích)
Thiên XXIII: THUYẾT LÂM HẠ
(trích)
Thiên XLI: VẤN BIỆN
Thiên XII: THUẾ NAN
1. Du thuyết khó ở chỗ hiểu được
tâm lý đối phương
2. Những điều nên tránh để khỏi
nguy hiểm tới thân
3. Những thuật để thành công
4. Dẫn cố sự để chứng minh
5. Phải xem vua yêu hay ghét
mình; đừng làm trái ý vua
Thiên III: NAN NGÔN
Thiên XI: CÔ PHẪN
Thiên XIII: HOÀ THỊ
ĐỌC THÊM
A. TRÍCH CHIẾN QUỐC SÁCH
Tần sách II.13: VUA TẦN ĐUỔI
CÔNG TÔN DIỄN
Yên sách I.9: VUA YÊN
NHƯỜNG NGÔI CHO TỬ CHI
Nguỵ sách I.1: TRÍ BÁ VÌ
THAM VÀ KIÊU MÀ MẤT NƯỚC
Đông Chu sách 10: NGƯỜI ĐẤT
ÔN KHÉO ĐỐI ĐÁP MÀ KHỎI BỊ
GIAM
Sở sách IV. 2: TRỊNH DỮU
GHEN
Nguỵ sách I.2: NHẠC DƯƠNG
ĂN THỊT CON
Nguỵ sách II.13: TRỒNG KHÓ,
NHỔ DỄ
Tề sách I.3: NƯỚC VỚI CÁ
A.
TRÍCH LIỆT TỬ VÀ
DƯƠNG TỬ
II.15. ĐỪNG TỰ PHỤ II.15
VIII.15. ĐI TRẮNG VỀ ĐEN
C. TRÍCH SỬ TRUNG QUỐC
Phái Pháp trị - Cực hữu vi
Vài lời thưa trước
Khoảng tháng 5 năm 2011, tôi nhờ
bạn Quocsan chuyển eBook do bạn
Santseiya thực hiện (từ bản đăng trên
http://vnthuquan.net/, do Trần Mạnh
Hùng, tuusacqui, heo_mapyeu, Cobe,
sherlockhomes,
muatrongdem,
snowqueen244, cunhoi, Ct.Ly, hoa sua,
caufale, Chipmuck, taczan299, hai au
trang, Ut cung, tuyenduong114 đánh máy
– về sau gọi là bản nguồn) thành file
.doc để tôi chép thêm một số truyện trong
Chiến Quốc sách và trong Liệt tử và
Dương tử vì trong Hàn Phi tử có một số
truyện tương tự 2 sách kia đã được dịch
rồi nên hai cụ Giản Chi và Nguyễn Hiến
Lê không dịch lại. Nhưng vì không tìm
được sách giấy nên tôi đành gác lại. Gần
đây bạn Xuanthe89 có gởi cho tôi ảnh
chụp bản Hàn Phi tử do nhà Lạc Việt
thực hiện (về sau gọi là bản Lạc Việt)
nên mới thực hiện được ước muốn từ hai
năm trước. Xin chân thành cảm ở tất cả
các bạn.
Tôi châm chước bản nguồn và bản
Lạc Việt, có khi phải tham khảo thêm các
tài liệu khác, để sửa đổi và ghi thêm chú
thích.
Để tiện tham khảo, trong phần Đọc
thêm, ngoài các bài trích trong Chiến
Quốc sách, Liệt tử và Dương tử – như
đã nói ở trên – tôi còn chép tiết Phái
Pháp trị – Cực hữu vi, trích trong bộ Sử
Trung Quốc của cụ Nguyễn Hiến Lê.
Goldfish
Tháng 05/2013
- Xem thêm -