Tài liệu Hạch toán nvl, tại cty cp bánh kẹo hải châu

Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý Lêi nãi ®Çu §Êt n-íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi c¸c n-íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, c¸c doanh nghiÖp cña ViÖt Nam cµng ph¶i nç lùc h¬n n÷a trong cuéc chiÕn t×m kiÕm thÞ tr-êng cho m×nh. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m râ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp m×nh nh- thÕ nµo ®Ó ®-a ra ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn thÝch hîp nhÊt. §Ó cã thÓ n¾m b¾t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th× kÕ to¸n C«ng ty lµ c«ng cô ®¾c lùc nhÊt trong c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý . KÕ to¸n gi÷ vai trß quan träng cã thÓ cho c¸c nhµ qu¶n lý biÕt ®-îc c¸c th«ng tin vÒ chi phÝ ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh- kÕt qu¶ ®Çu ra. Trong c¸c th«ng tin vÒ chi phÝ Nguyªn vËt liÖu (NVL), C«ng cô dông cô (CCDC) lµ th«ng tin quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®-îc. Muèn cã th«ng tin vÒ chi phÝ NVL ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c th× qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n ph¶i hoµn thiÖn ®Ó cã thÓ tæng hîp th«ng tin cung cÊp cho nhµ qu¶n lý. C«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n NVL lµ cÇn thiÕt trong mét doanh nghiÖp. Cã tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n th× míi gióp cho qu¸ tr×nh qu¶n lý NVL ®-îc tèt h¬n. NVL ®-îc qu¶n lý tèt, x©y dùng ®-îc c¸c ®Þnh møc vÒ cung cÊp, dù tr÷ vµ sö dông NVL mét c¸ch hîp lý nhÊt, gãp phÇn tiÕt kiÖm vËt t- tr¸nh l·ng phÝ, mÊt m¸t, gãp phÇn gi¶m chi phÝ, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Ch©u cïng víi sù gióp ®ì cña c¸c c«, chó t¹i phßng Tµi vô cña C«ng ty, vµ Th.S NguyÔn ThÞ Hång Thuý em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi "Hoµn thiÖn h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Ch©u". Ngoµi phÇn më bµi vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò thùc tËp cña em gåm 2 ch-¬ng Ch-¬ng I: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n NVL t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Ch©u. 1 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý Ch-¬ng II: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n NVL t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Ch©u. Do tr×nh ®é hiÓu biÕt cã h¹n nªn chuyªn ®Ò cña em kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, em mong sù chØ b¶o cña thÇy c« trong khoa, ®Æc biÖt lµ Th.S NguyÔn ThÞ Hång Thuý cïng toµn thÓ c¸c c«, chó t¹i Phßng tµi vô C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Ch©u. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 2 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý Ch-¬ng I Lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp. I. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu VËt liÖu lµ ®èi t-îng lao ®éng, lµ mét trong 3 yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ vµ s¶n phÈm. Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, vËt liÖu bÞ tiªu hao toµn bé vµ kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt liÖu ban ®Çu, chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu lµ lo¹i tµi s¶n l-u ®éng thuéc nhãm tµi s¶n dù tr÷. Nã lµ c¬ së vËt chÊt h×nh thµnh nªn s¶n phÈm, vËt liÖu rÊt phong phó vÒ chñng lo¹i, phøc t¹p vÒ kü thuËt, vÒ ®Æc tÝnh lý ho¸, nã tån t¹i d-íi nhiÒu tr¹ng th¸i kh¸c nhau. Bëi vËy, viÖc cung cÊp vËt liÖu cã kÞp thêi hay kh«ng, sè l-îng chñng lo¹i cã phï hîp kh«ng cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n phÈm cña doanh nghiÖp chÊt l-îng cña s¶n phÈm phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÊt l-îng cña vËt liÖu. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt b¸nh kÑo, chi phÝ vËt liÖu th-êng chiÕm tû träng lín trong tæng sè tµi s¶n l-u déng, trong tæng sè chi phÝ t¹o ra s¶n phÈm. XÐt vÒ hiÖn vËt th× vËt liÖu chØ tham gia mét lÇn vµo chu kú s¶n xuÊt kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i ban ®Çu: xÐt vÒ vèn, vËt liÖu lµ thµnh phÇn quan träng trong tæng sè vèn l-u ®éng cña doanh nghiÖp. Do vËy, ®Ó t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vÒ vèn l-u ®éng, cÇn ph¶i qu¶n lý, sö dông vËt liÖu hîp lý vµ tiÕt kiÖm. 2. TÇm quan träng cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt * TÇm quan träng cña nguyªn vËt liÖu 3 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý §ãng vai trß lµ yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nguyªn vËt liÖu lµ thµnh phÇn chÝnh ®Ó cÊu t¹o nªn s¶n phÈm. Nguyªn vËt liÖu ®-îc nhËn diÖn dÔ dµng trong s¶n phÈm v× nã t-îng tr-ng cho ®Æc tÝnh dÔ thÊy lín nhÊt cña c¸i g× ®· ®-îc s¶n xuÊt. Do vËy muèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh ®-îc ®Òu ®Æn, liªn tôc ph¶i th-êng xuyªn ®¶m b¶o cho nã c¸c lo¹i nguyªn liÖu ph¶i ®ñ vÒ sè liÖu, kÞp thêi gian, ®óng vÒ quy c¸ch, phÈm chÊt. §©y lµ mét vÊn ®Ò b¾t béc mµ nÕu thiÕu th× kh«ng thÓ cã qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®-îc. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ph¶i cã nguyªn vËt liÖu, n¨ng l-îng míi tån t¹i ®-îc. V× vËy ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu, n¨ng l-îng cho s¶n xuÊt lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, mét ®iÒu kiÖn chung cña mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tuy nhiªn sÏ lµ mét thiÕu sãt nÕu chØ nh¾c tíi nguyªn vËt liÖu mµ kh«ng nh¾c tíi tÇm quan träng cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu. Nguyªn nh©n cã thÓ tãm t¾t nh- sau: + Chi phÝ nguyªn vËt liªu chiÕm tû träng lín nhÊt trong mét ®¬n vÞ s¶n phÈm so víi c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c (lao ®éng trùc tiÕp vµ s¶n xuÊt chung). + Sè liÖu chÝnh x¸c vÒ nguyªn vËt liÖu cã trong tay ph¶i th-êng xuyªn ph¶n ¸nh ®Ó x¸c ®Þnh khi nµo cÇn mua cÇn ®Æt trùc tiÕp v× kh«ng sÏ lµm gi¸n ®o¹n s¶n xuÊt. + Mét sè s¶n phÈm cÇn nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt. §iÒu nµy ®ßi hái rÊt nhiÒu chøng tõ gèc vµ c¸c thñ tôc kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o viÖc cung cÊp nhÞp nhµng vµ ®ång bé c¸c lo¹i nguyªn liÖu s¶n xuÊt. TÊt c¶ c¸c lý do nµy ®ßi hái sæ s¸ch ph¶i ®-îc lËp mét c¸ch chÝnh x¸c v× nÕu kh«ng c«ng ty sÏ rÊt khã mµ x¸c ®Þnh sè nguyªn vËt liÖu cÇn mua vµ lóc nµo mua. Sæ s¸ch chÝnh x¸c vµ kiÓm tra néi bé tèt còng ®¶m b¶o tÊt c¶ c¸c nguyªn vËt liÖu ®-îc cung cÊp ®Çy ®ñ vµ ®óng cho ph©n x-ëng s¶n xuÊt khi cÇn thiÕt. 3. C«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt ViÖc qu¶n lý chÆt chÏ vËt liÖu ë tÊt c¶ c¸c kh©u nh- thu mua, b¶o qu¶n dù tr÷… cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ 4 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý thµnh s¶n phÈm. XÐt vÒ mÆt tµi chÝnh, vËt liÖu lµ thµnh phÇn vèn l-u déng n»m däng ë c¸c kh©u s¶n xuÊt ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p thu mua, b¶o qu¶n dù tr÷, sö dông vËt liÖu mét c¸ch cã khoa häc ®Ó tr¸nh ¶nh h-ëng ®Õn tèc ®é chu chuyÓn vèn, g©y thiÖt h¹i cho s¶n xuÊt. §Ó tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¸p øng ®-îc c¸c yªu cÇu sau: Ph¶i cã kÕ ho¹ch møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu c¸c lo¹i vËt liÖu cho s¶n xuÊt lËp ®-îc c¸c ®Þnh møc tiªu hao trong kh©u sö dông còng nh- trong c¸c kh©u thu mua, vËn chuyÓn dù tr÷ vµ b¶o qu¶n. - HÖ thèng kho tµng ph¶i ®Çy ®ñ, ph¶i ®-îc trang bÞ c¸c ph-¬ng tiÖ b¶o qu¶n, c©n ®ong ®o ®Õm cÇn thiÕt ®Ó h¹n chÕ viÖc hao hôt, mÊt m¸t vËt liÖu. - Trong kho vËt liÖu ph¶i ®-îc s¾p xÕp trËt tù, gän gµng cã khoa häc ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc nhËp xuÊt vµ theo dâi tån kho ®-îc dÔ dµng. - Ph¶i quy ®Þnh chÕ ®é tr¸ch nhiÖm vËt chÊt cho viÖc qu¶n lý vËt liÖu trong toµn doanh nghiÖp. 4. Yªu cÇu vµ nhiÖm vô cña c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu KÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n vËt liÖu nãi riªng lµ c«ng cô ®¾c lùc ®Ó qu¶n lý vËt liÖu. KÕ to¸n vËt liÖu cung cÊp kÞp thêi, chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh mua b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông vËt liÖu cã t¸c dông cho viÖc tËp hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n vËt liÖu cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ vµ t×nh h×nh qu¶n lý cña doanh nghiÖp. V× thÕ ®ßi hái kh«ng ngõng t¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý cña doanh nghiÖp. V× thÕ ph¶i ®ßi hái kh«ng ngõng t¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu, ph¶i lu«n lu«n c¶i tiÕn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu. Nh- vËy, c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt, lµ yÕu tè tÊt yÕu ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu cña qu¶n lý vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp c«ng t¸c vËt liÖu cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: Tæ chøc chøng tõ tµi kho¶n, c¸c lo¹i sæ s¸ch ®Ó ghi chÐp cho phï hîp víi ph-¬ng thøc kÕ to¸n hµng tån kho ¸p dông t¹i doanh nghiÖp. Ph©n lo¹i tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh t¨ng, gi¶m hiÖn cã vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n 5 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®Ó cã sè hiÖu tËp hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÞp thêi. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. II. Ph©n lo¹i vµ tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu 1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ghi sæ kÕ to¸n cña nguyªn vËt liÖu. Theo qui ®Þnh chung cña chuÈn mùc quèc tÕ, kÕ to¸n nhËp, xuÊt, tån kho nguyªn vËt liÖu ph¶i ph¶n ¸nh theo ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ. §©y chÝnh lµ chi phÝ thùuc tÕ doanh nghiÖp bá ra ®Ó cã ®îc nguyªn vËt liÖu. Tuy nhiªn trong thùc tÕ ®Ó ®¬n gi¶n, vµ gi¶m bít khèi l-îng ghi chÐp, tÝnh to¸n hµng ngµy cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh nhËp xuÊt nguyªn vËt liÖu nh-ng cuèi th¸ng ph¶i ®-îc tæng hîp vµ ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu lµ lo¹i gi¸ ®-îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c chøng tõ hîp lÖ chøng minh c¸c kho¶n chi hîp ph¸p cña doanh nghiÖp ®Ó t¹o ra nguyªn vËt liÖu. Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho ®-îc x¸c ®Þnh theo tõng nguån nhËp. 1.1. Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu ®-îc nhËp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu trong c¸c tr-êng hîp ®-îc x¸c ®Þnh nhsau: - §èi víi nguyªn vËt liÖu mua ngoµi: Gi¸ vèn thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho lµ gi¸ mua trªn ho¸ ®¬n (bao gåm c¸c kho¶n thuÕ nhËp khÈu, thuÕ kh¸c (nÕu cã) céng (+) víi c¸c chi phÝ thu mua thùc tÕ nh- chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n, ph©n lo¹i, b¶o hiÓm, chi phÝ thuª kho, thuª b·i, tiÒn ph¹t, tiÒn båi th-êng… trõ (-) ®i c¸c kho¶n gi¶m gi¸ (nÕu cã). Trong ®ã gi¸ mua trªn ho¸ ®¬n ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau: 6 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý + §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ th× gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu mua vµo lµ gi¸ mua thùc tÕ kh«ng cã GTGT ®Çu vµo. + §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp vµ c¬ së kinh doanh kh«ng thuéc ®èi t-îng chÞu thuÕ GTGT th× gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu mua ngoµi lµ tæng gi¸ thanh to¸n ph¶i tr¶ ng-êi b¸n (bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo nÕu cã). Chi phÝ thu mua còng ®-îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT mµ doanh nghiÖp lùa chän. + §èi víi nguyªn vËt liÖu do doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn: Gi¸ vèn thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho lµ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt gia c«ng chÕ biÕn (+) víi c¸c chi phÝ gia c«ng chÕ biÕn. + §èi víi nguyªn vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn: Gi¸ vèn thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu lµ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn (+) víi c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì ®Õn n¬i nhËn thuª gia c«ng vµ tõ n¬i ®ã vÒ doanh nghiÖp céng (+) víi chi phÝ phaitrar cho ng-êi nhËn gia c«ng chÕ biÕn. Riªng chi phÝ ph¶i tr¶ cho ng-êi nhËn gia c«ng chÕ biÕn tÝnh vµo trÞ gi¸ vèn thùc tÕ nguyªn vËt liÖu gia c«ng chÕ biÕn ®-îc x¸c ®Þnh nhsau: + Nguyªn vËt liÖu gia c«ng chÕ biÕn thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ thi chi phÝ gia c«ng ph¶i tr¶ kh«ng bao gåm thuÕ GTGT ®Çu vµo. + Nguyªn vËt liÖu gia c«ng chÕ biÕn thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp th× chi phÝ gia c«ng ph¶i tr¶ lµ tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n cho bªn nhËn gia c«ng chÕ biÕn (bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo). - §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËn tõ ®¬n vÞ kh¸c gãp vèn liªn doanh, gãp cæ phÇn: gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ do c¸c bªn tham gia gãp vèn ®¸nh gi¸. 1.2. Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho Do nguyªn vËt liÖu nhËp kho tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, gi¸ thùc tÕ nhËp kho còng kh¸c nhau, v× vËy khi xuÊt kho ph¶i tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh ®-îc gi¸ 7 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý thùc tÕ xuÊt kho cho c¸c nhu cÇu vµ ®èi t-îng sö dông kh¸c nhau. §Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho, tuú theo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp, dùa vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé kÕ to¸n cã thÓ sö dông mét sè ph-¬ng ph¸p sau nh-ng ph¶i b¶o ®¶m nguyªn t¾c nhÊt qu¸n trong kÕ to¸n (¸p dông liªn tôc trong c¸c kú kÕ to¸n), nÕu cã thay ®æi ph¶i gi¶i thÝch râ rµng. - TÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh Theo ph-¬ng ph¸p nµy tr-íc hÕt ph¶i theo dâi, qu¶n lý ®-îc sè l-îng vµ ®¬n gi¸ cña tõng l« hµng. Khi xuÊt kho nguyªn vËt liÖu thuéc l« hµng nµo th× c¨n cø vµo sè l-îng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho (nhËp gi¸ nµo th× xuÊt gi¸ ®ã). ¦u ®iÓm: §¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, hîp lý cao, theo dâi ®-îc thêi h¹n b¶o qu¶n vËt t-. Nh-îc ®iÓm: §ßi hái c«ng t¸c b¶o qu¶n vËt t- ph¶i ®-îc tiÕn hµnh tØ mØ (kh«ng ®-îc ®Ó lÉn tõng l« hµng). Ph-¬ng ph¸p nµy phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã yªu cÇu cao vÒ theo dâi thêi h¹n b¶o qu¶n vËt t-, cã Ýt chñng lo¹i vËt t-, vËt t- æn ®Þnh vµ nhËn diÖn ®-îc. Trong thùc tÕ cã rÊt Ýt doanh nghiÖp ¸p dông ph-¬ng ph¸p nµy. - Theo ph-¬ng ph¸p thùc tÕ nhËp tr-íc xuÊt tr-íc Theo ph-¬ng ph¸p nµy tr-íc tiªn ta ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp kho vµ gi¶ thiÕt hµng nµo nhËp kho tr-íc th× xuÊt tr-íc vµ hµng tån kho cßn l¹i cuèi kú lµ hµng tån kho ®-îc mua hoÆc s¶n xuÊt gÇn thêi ®iÓm cuèi kú. Sau ®ã c¨n cø vµo sè l-îng xuÊt kho ®Ó tÝnh ra gi¸ thùuc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: hµng xuÊt kho tr-íc ®-îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp cña hµng thuéc lÇn nhËp tr-íc, sè hµng cßn l¹i cña lÇn nhËp tr-íc (nÕu cã) ®-îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ lÇn nhËp tiÕp theo. Theo ph-¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ hµng xuÊt kho ®-îc tÝnh cña l« hµng nhËp kho ë thêi ®iÓm ®Çu kú hoÆc gÇn ®Çu kú, gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®-îc tÝnh theo gi¸ cña hµng nhËp kho ë thêi ®iÓm cuèi kú hoÆc gÇn cuåi kú cßn tån kho. 8 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý ¦u ®iÓm: §¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, hîp lý cao, ®-îc tiÕn hµnh th-êng xuyªn. Nh-îc ®iÓm: Ph-¬ng ph¸p nµy ®ßi hái ph¶i tÝnh theo tõng danh®iÓm nªn tèn nhiÒu c«ng søc. Ph-¬ng ph¸p nµy phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm vËt t-, sè lÇn nhËp xuÊt Ýt. - TÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp sau xuÊt tr-íc Theo ph-¬ng ph¸p nµy, tr-íc tiªn ta còng ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc ®¬n gi¸ cña tõng lÇn nhËp kho, gi¶ thiÕt hµng nµo nhËp sau th× xuÊt tr-íc vµ hµng tån kho cßn l¹i lµ cuèi kú lµ hµng tån kho ®-îc mua hoÆc s¶n xuÊt tr-íc ®ã. Sau ®ã c¨n cø vµo sè l-îng xuÊt kho tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp cuèi cïng, sè cßn l¹i ®-îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ cña c¸c lÇn nhËp tr-íc ®ã. Th-¬ng ph-¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ hµng xuÊt kho ®-îc tÝnh theo gi¸ cña l« hµng nhËp sau hoÆc gÇn sau cïng, gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®-îc tÝnh theo gi¸ cña hµng nhËp kho ®Çu kú hoÆc gÇn ®Çu kú cßn tån kho. -u ®iÓm: §¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, hîp lý cao, ®-îc tiÕn hµnh th-êng xuyªn. Nh-îc ®iÓm: Ph¶i tÝnh theo tõng danh ®iÓm vËt t- nªn tèn nhiÒu c«ng søc. Ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cßn Ýt danh ®iÓm vËt t-, sè lÇn nhËp xuÊt Ýt. - TÝnh theo gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn Theo ph-¬ng ph¸p nµy th× gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®-îc c¨n cø vµo sè l-îng xuÊt kho trong kú vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n, c¸ch tÝnh nh- sau: Gi¸ thùc tÕ NVL tån Gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn = kho ®Çu th¸ng Sè l-îng NVL tån kho ®Çu th¸ng + + Gi¸ thùc tÕ NVL nhËp kho trong th¸ng Sè l-îng NVL nhËp kho trong th¸ng 9 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý Gi¸ thùc tÕ NVL Sè l-îng NVL; xuÊt dïng trong th¸ng CCDC; xuÊt dïng trong th¸ng = xGi¸ thùc tÕ; b×nh qu©n gia quyÒn -u ®iÓm: Ph-¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao vµ hîp lý Nh-îc ®iÓm: Ph-¬ng ph¸p nµy ph¶i tÝnh ë cuèi kú, ®iÒu nµy sÏ ¶nh h-ëng ®Õn tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c kh©u trong c«ng t¸c kÕ to¸n. Ph-¬ng ph¸p nµy phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm vËt t- TÝnh theo gi¸ b×nh qu©n cuèi kú tr-íc Theo ph-¬ng ph¸p nµy th× gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng ®-îc tÝnh trªn c¬ së sè l-îng nguyªn vËt liÖu xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cuèi kú tr-íc. C«ng thøc tÝnh nh- sau: Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt sö dông trong kú Sè l-îng NVL xuÊt = sö dông trong kú x Gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cuèi kú tr-íc cña NVL ®ã -u ®iÓm: ®¬n gi¶n, dÔ lµm. Nh-îc ®iÓm: §é chÝnh x¸c kh«ng cao, dÔ g©y bÊt hîp lý. Ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp trong tr-êng hîp gi¸ vËt t- ph¶i t-¬ng ®èi æn ®Þnh. - TÝnh theo ph-¬ng ph¸p hÖ sè gi¸ Theo ph-¬ng ph¸p nµy, toµn bé nguyªn vËt liÖu biÕn ®éng trong kú ®-îc tiÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n (gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc mét lo¹i gi¸ æn ®Þnh trong kú). Cuèi kú kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ theoc c«ng thøc: Gi¸ thùc tÕ NVL; xuÊt dïng trong th¸ng = Gi¸ h¹ch to¸n NVL; xuÊt dïng trong th¸ng x HÖ sè gi¸ Trong ®ã: Gi¸ h¹ch to¸n NVL; xuÊt (nhËp) trong th¸ng = Sè l-îng NVL; xuÊt (nhËp) trong th¸ng x §¬n gi¸; h¹ch to¸n 10 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý Gi¸ thùc tÕ NVL tån kho HÖ sè gi¸ = ®Çu th¸ng Gi¸ h¹ch to¸n NVL tån Gi¸ thùc tÕ NVL nhËp + kho trong th¸ng Gi¸ h¹ch to¸n NVL nhËp kho ®Çu th¸ng kho trong th¸ng -u ®iÓm: Khèi l-îng c«ng viÖc tÝnh to¸n Ýt, kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a h¹ch to¸n chi tiÕt vµ h¹ch to¸n tæng hîp trong c«ng t¸c tÝnh gi¸. Nh-îc ®iÓm: ®ßi hái nh©n viªn kÕ to¸n ph¶i cã tr×nh ®é cao. Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc dïng chñ yÕu trong c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu danh ®iÓm vËt t-. 2. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, nguyªn vËt liÖu bao gåm nhiÒu thø, nhiÒu lo¹i kh¸c nhau víi néi dung kinh tÕ, vai trß, c«ng dông, tÝnh chÊt lý ho¸ kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Qu¶n lý chÆt chÏ vµ h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu phôc vô cho nhu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu lµ s¾p xÕp c¸c nguyªn vËt liÖu cïng víi nhau theo mét ®¹c tr-ng nhÊt ®Þnh nµo ®ã ®Ó thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau. 2.1. Theo c«ng dông cña nguyªn vËt liÖu C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo vai trß cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh x©y l¾p ®Ó s¾p xÕp nguyªn vËt liÖu theo nh÷ng nhãm nhÊt ®Þnh. Theo ®Æc tr-ng nµy, nguyªn vËt liÖu ®-îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lµ ®èi t-îng lao ®éng chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm nh-: xi m¨ng, g¹ch, gç, s¾t, thÐp… - Nguyªn vËt liÖu phô: Nguyªn vËt liÖu phô chØ cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm nh- lµm t¨ng chÊt l-îng s¶n phÈm, hoÆc phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt nh- c¸c lo¹i phô gia, s¬n, giÎ lau, xµ phßng… 11 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý - Nhiªn liÖu: lµ c¸c lo¹i nhiªn liÖu ë thÓ láng, khÝ, r¾n dïng ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, cho c¸c ph-¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng nh- x¨ng, dÇu, than cñi, h¬i ®èt… - Phô tïng thay thÕ: bao gåm c¸c lo¹i phô tïng chi tiÕt dïng ®Ó thay thÕ, söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph-¬ng tiÖn vËn t¶i… - ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: bao gåm c¸c lo¹i thiÕt bÞ, ph-¬ng tiÖn ®-îc sö dông cho c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n. - PhÕ liÖu thu håi: lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu thu håi tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¸i sö dông hoÆc b¸n ra ngoµi. Ngoµi c¸c vËt liÖu ë trªn, nh÷ng vËt liÖu cßn l¹i ®-îc xÕp vµo nhãm nµy. ViÖc ph©n lo¹i nh- trªn cã -u ®iÓm lµ gióp ng-êi qu¶n lý thÊy râ vai trß vµ t¸c dông cña tõng lo¹i vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Qua ®ã ®Ò ra quyÕt ®Þnh vÒ qu¶n lý vµ h¹ch to¸n tõng lo¹i nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ huy ®éng vµ sö dông nguyªn vËt liÖu. Tuy nhiªn c¸ch ph©n lo¹i nµy cßn béc lé mét sè nh-îc ®iÓm: nhiÒu khi rÊt khã ph©n lo¹i ë mét doanh nghiÖp, cã nh÷ng lóc nguyªn vËt liÖu chÝnh ®-îc thùc hiÖn nh- mét vËt liÖu phô. 2.2. Theo quyÒn së h÷u Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy nguyªn vËt liÖu ®-îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - Nguyªn vËt liÖu tù cã: bao gåm tÊt c¶ c¸c nguyªn vËt liÖu thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp. - VËt liÖu nhËn gia c«ng chÕ biÕn hay gi÷ hé. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ theo dâi, n¾m b¾t ®-îc t×nh h×nh hiÖn cã cña nguyªn vËt liÖu ®Ó tõ ®ã lªn kÕ ho¹ch thu mua, dù tr÷ nguyªn vËt liÖu phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2.3. Theo nguån h×nh thµnh Víi c¸ch ph©n lo¹i nµy nguyªn vËt liÖu ®-îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - VËt liÖu mua ngoµi: Lµ nh÷ng vËt liÖu sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh mµ doanh nghiÖp mua ngoµi thÞ tr-êng. 12 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý - VËt liÖu tù s¶n xuÊt: Lµ nh÷ng vËt liÖu do doanh nghiÖp tù chÕ biÕn hay thuª ngoµi chÕ biÕn. - VËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh, liªn kÕt hoÆc ®-îc biÕu tÆng, cÊp ph¸t. C¸ch ph©n lo¹i nµy t¹o tiÒn ®Ó cho qu¶n lý vµ sö dông riªng tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu, tõng nguån nhËp kh¸c nhau. Trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ ®-îc hiÖu qu¶ sö dông vËt liÖu ®ång thêi gióp tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu ®-îc chÝnh x¸c. III. h¹ch to¸n kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu 1. Chøng tõ h¹ch to¸n kÕ to¸n C¸c chøng tõ ®-îc sö dông trong h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë doanh nghiÖp th-êng bao gåm: ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n GTGT, phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, phiÕu xuÊt kho theo h¹n møc…. tuú theo tõng néi dung nghiÖp vô cô thÓ. Nguyªn t¾c lËp chøng tõ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu lµ ph¶i ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh ghi chÐp ban ®Çu vÒ vËt t-. Mçi chøng tõ ph¶i chøa ®ùng ®Çy ®ñ c¸c chØ tiªu ®Æc tr-ng cho nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vÒ néi dung, quy m« cña nghiÖp vô, thêi gian vµ ®Þa ®iÓm x¶y ra còng nh- tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña c¸c ®èi t-îng liªn quan. 1.1. Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n nhËp kho vËt liÖu vµ h¹ch to¸n ban ®Çu PhiÕu nhËp kho: Môc ®Ých: Dïng ®Ó x¸c ®Þnh sè l-îng, gi¸ trÞ NVL nhËp kho lµm c¨n cø ®Ó thñ kho ghi thÎ kho vµ kÕ to¸n ghi sæ kÕ to¸n, thanh to¸n tiÒn hµng, x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm víi ng-êi cã liªn quan. Ph-¬ng ph¸p vµ tr¸ch nhiÖm ghi: PhiÕu nhËp kho ¸p dông trong c¸c tr-êng hîp nhËp kho vËt t- mua ngoµi, tù s¶n xuÊt, thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn, nhËn gãp cæ phÇn, nhËn liªn doanh hoÆc vËt t- thõa ph¸t hiÖn trong kiÓm kª. PhiÕu nhËp kho ®-îc lËp dùa trªn mÉu sè 01 - VT do Bé Tµi chÝnh ban hµnh. Khi lËp PhiÕu nhËp kho ph¶i ghi râ sè phiÕu nhËp vµ ngµy, th¸ng, n¨m 13 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý lËp phiÕu, hä tªn ng-êi nhËp vËt t-, s¶n phÈm hµng ho¸, sè ho¸ ®¬n hoÆc lÖnh nhËp kho hoÆc tªn kho nhËp. Ph-¬ng ph¸p lu©n chuyÓn chøng tõ, kiÓm tra ghi sæ PhiÕu nhËp kho: - PhiÕu nhËp kho do bé phËn mua hµng, s¶n xuÊt hoÆc do Phßng vËt tcña ®¬n vÞ lËp thµnh 02 liªn (®èi víi vËt t- hµng ho¸ mua ngoµi) hoÆc 03 liªn (®èi víi vËt tù s¶n xuÊt), ®Æt ®Æt giÊy than viÕt mét lÇn. Sau ®ã ng-êi lËp phiÕu ký, tr-íc b-íc nµy ng-êi lËp phiÕu ph¶i c¨n cø vµo chøng tõ bªn b¸n (ho¸ ®¬n b¸n hµng) vµ Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t- ®Ó viÕt PhiÕu nhËp kho. - ChuyÓn PhiÕu nhËp kho cho ng-êi phô tr¸ch hoÆc thñ tr-ëng ®¬n vÞ ký. - Ng-êi giao hµng mang phiÕu ®Õn kho ®Ó nhËp vËt t- NhËp kho xong, thñ kho c¨n cø vµo sè l-îng hµng thùc tÕ nhËp kho ghi ngµy, th¸ng, n¨m, nhËp kho, sè l-îng thùc nhËp kho vµo cét thùc nhËp vµ cïng ng-êi giao hµng ký vµo PhiÕu nhËp kho. Ba liªn cña PhiÕu nhËp kho ®-îc lu©n chuyÓn nh- sau; - Liªn 1: L-u t¹i quyÓn gèc - Liªn 2: Thñ kho gi÷ l¹i ®Ó ghi ThÎ kho cuèi ngµy hoÆc ®Þnh kú tËp hîp PhiÕu nhËp kho chuyÓn cho bé phËn kÕ to¸n (kÕ to¸n vËt t-). KÕ to¸n ghi ®¬n gi¸ (gi¸ h¹ch to¸n hoÆc gi¸ ho¸ ®¬n,… tuú theo tõng ®¬n vÞ) sau ®ã kÕ to¸n tÝnh ra tiÒn cña tõng thø vËt t- thùc nhËp vµ ghi sæ kÕ to¸n (sæ chi tiÕt nguyªn vËt liÖu)sau ®ã kÕ to¸n b¶o qu¶n vµ l-u gi÷ PhiÕu nhËp kho. - Liªn 3 (nÕu cã): ng-êi nhËp gi÷. 1.2. Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n xuÊt kho nguyªn vËt liÖu vµ h¹ch to¸n ban ®Çu. PhiÕu xuÊt kho: Môc ®Ých: Theo dâi chÆt chÏ sè l-îng vËt t- xuÊt kho cho c¸c bé phËn sö dông trong ®¬n vÞ. PhiÕu xuÊt kho lµ c¨n cø ®Ó thñ kho xuÊt kho vµ ghi vµo ThÎ kho vµ sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n vËt t- gh sæ kÕ to¸n. PhiÕu xuÊt kho lµ c¨n cø ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ kiÓm tra viÖc 14 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý sö dông, thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao vËt t-. PhiÕu xuÊt kho ®-îc lËp dùa trªn mÉu sè 02-VT do Bé Tµi chÝnh ban hµnh. Ph-¬ng ph¸p vµ tr¸ch nhiÖm ghi: PhiÕu xuÊt kho lËp cho mét hoÆc nhiÒu thø vËt t-, s¶n phÈm, hµng ho¸ cïng mét kho dïng cho mét ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ hoÆc cïng mét môc ®Ých sö dông. Khi lËp PhiÕu xuÊt kho ph¶i ghi râ: tªn, ®Þa chØ cña ®¬n vÞ, sè vµ ngµy, th¸ng, n¨m lËp phiÕu; lý do sö dông vµ kho xuÊt vËt t-. Ph-¬ng ph¸p lu©n chuyÓn, kiÓm tra ghi sæ PhiÕu xuÊt kho: - PhiÕu xuÊt kho do bé phËn xin lÜnh hoÆc do bé phËn vËt t- lËp (tuú theo tæ chøc qu¶n lý vµ quy ®Þnh cña tõng ®¬n vÞ) thµnh 03 liªn (®Æt giÊy than viÕt mét lÇn): ghi sè thø tù, tªn nh·n hiÖu, quy c¸ch, ®¬n vÞ tÝnh vµ m· sè cña vËt t-, sè l-îng vËt t- theo yªu cÇu xuÊt kho cña ng-êi (bé phËn) sö dông. Sau khi lËp phiÕu xong, chuyÓn cho phô tr¸ch bé phËn sö dông vµ phô tr¸ch cung øng (hoÆc ng-êi uû quyÒn) ký duyÖt vµ giao cho ng-êi cÇm phiÕu xuèng kho ®Ó lÜnh. - Sau khi xuÊt kho, thñ kho ghi sè thùc xuÊt cña tõng thø (sè l-îng thùc tÕ xuÊt kho chØ cã thÓ b»ng hoÆc Ýt h¬n sè l-îng yªu cÇu), ghi ngµy, th¸ng, n¨m xuÊt kho vµ cïng ng-êi nhËn hµng ký tªn vµo chøng tõ… Ba liªn PhiÕu xuÊt kho ®-îc lu©n chuyÓn nh- sau: - Liªn 1: l-u t¹i gèc - Liªn 2: thñ kho gi÷ ®Ó ghi ThÎ kho. Cuèi cïng ngµy hoÆc ®Çu kú chuyÓn cho bé phËn kÕ to¸n vËt t-. KÕ to¸n vËt t- ghi ®¬n gi¸ (tuú theo quy ®Þnh h¹ch to¸n ®¬n vÞ), tÝnh thµnh tiÒn cña tõng lo¹i vËt t- xuÊt kho vµ ghi sæ kÕ to¸n (sæ chi tiÕt vµ sæ tæng hîp) - Liªn 3: ng-êi nhËn gi÷ ®Ó ghi sæ kÕ to¸n bé phËn sö dông: 2. Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu H¹ch to¸n chi tiÕt lµ thùc hiÖn ghi chÐp kÞp thêi, chÝnh x¸c biÕn ®éng t×nh h×nh xuÊt, nhËp, tån cña nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt cho tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu trong tõng kho cña doanh nghiÖp. 15 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý ViÖc h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ®-îc thùc hiÖn ë c¶ hai n¬i: t¹i kho vËt t- vµ trªn phßng kÕ to¸n, ®-îc thùc hiÖn bëi thñ kho vµ kÕ to¸n vËt t-, tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña tõng nh©n viªn nµy ®-îc thÓ hiÖn trong tõng m« h×nh tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu. 16 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý 2.1. H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p thÎ song song Ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c bé phËn cã Ýt chñng lo¹i vËt t-, phÇn lín ®-îc l-u chuyÓn qua kho, mËt ®é nhËp dµy ®Æc, kho tµng tËp trung ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh kiÓm tra ®èi chiÕu. Theo ph-¬ng ph¸p nµy, ®Ó h¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp, xuÊt, tån kho NVL, ë kho ph¶i më ThÎ kho ®Ó theo dâi vÒ mÆt sè l-îng nhËp, xuÊt,t tån kho cña tõng thø vËt t- ë tõng kho, lµm c¨n cø x¸c ®Þnh tån kho dù tr÷ vµ vËt t- vµ x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vËt chÊt cña thñ kho, ë phßng kÕ to¸n më sæ kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ®Ó theo dâi c¶ vÒ mÆt sè l-îng vµ gi¸ trÞ. 2.2. Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn Ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã chñng lo¹i vËt tphong phó, ®a d¹ng, mËt ®é nhËp xuÊt dµy ®Æc, kho tµng ph©n t¸n, qu¶n lý tæng hîp,lao ®éng kÕ to¸n kh«ng ®ñ ®Ó thùc hiÖn kiÓm tra, ®èi chiÕu th-êng xuyªn. Theo ph-¬ng ph¸p nµy, ®Ó h¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp, xuÊt, tån kho vËt liÖu, ë kho vÉn ph¶i më ThÎ kho ®Ó theo dâi vÒ mÆt sè l-îng ®èi víi tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu, ë phßng kÕ to¸n sÏ më Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó theo dâi sù biÕn ®éng cña nguyªn vËt liÖu vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt. 2.3. Ph-¬ng ph¸p sæ sè dPh-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« s¶n xuÊt lín, nhiÒu chñng lo¹i vËt t-, tr×nh ®é lao ®éng kÕ to¸n vµ thu kho cao, hÖ thèng kho tµng ph©n t¸n khã cã thÓ theo dâi th-êng xuyªn ®èi chiÕu kiÓm tra. Theo ph-¬ng ph¸p nµy, ë kho theo dâi vÒ mÆt sè l-îng tõng thø nguyªn vËt liÖu cßn phßng kÕ to¸n chØ theo dâi vÒ mÆt gi¸ trÞ cña tõng nhãm nguyªn vËt liÖu. Thñ kho ngoµi viÖc ghi ThÎ kho nh- c¸c ph-¬ng ph¸p trªn th× cuèi kú cßn ph¶i ghi l-îng nguyªn vËt liÖu tån kho vµo Sæ sè d-. IV. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu H¹ch to¸n tæng hîp lµ viÖc ghi chÐp kÕ to¸n vÒ t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho cña nguyªn vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n theo chØ tiªu gi¸ trÞ nh»m hÖ thèng ho¸ th«ng tin theo chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp. Nguyªn vËt liÖu lµ tµi 17 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý s¶n l-u déng cña doanh nghiÖp vµ ®-îc nhËp, xuÊt kho th-êng xuyªn, tuy nhiªn tuú theo ®Æc ®iÓm nguyªn vËt liÖu cña tõng doanh nghiÖp mµ c¸c doanh nghiÖp cã c¸c ph-¬ng thøc kiÓm kª kh¸c nhau. Cã doanh nghiÖp thùc hiÖn kiÓm kª theo tõng nghiÖp vô nhËp, xuÊt kho (mçi lÇn nhËp xuÊt kho ®Òu cã c©n, ®o, ®ong, ®Õm) nh-ng còng cã doanh nghiÖp chØ kiÓm kª mét lÇn vµo thêi ®iÓm cuèi kú b»ng c¸ch c©n, ®o, ®ong, ®Õm, -íc l-îng nguyªn vËt liÖu tån cuèi kú. T-¬ng øng víi hai ph-¬ng ph¸p kiÓm kª trªn, trong kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu nãi riªng vµ kÕ to¸n c¸c lo¹i hµng tån kho nãi chung cã hai ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n tæng hîp lµ kª khai th-êng xuyªn (KKTX) vµ kiÓm kª ®Þnh kú (KK§K). ViÖc më c¸c tµi kho¶n tæng hîp, ghi sæ kÕ to¸n, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho, gi¸ trÞ hµng xuÊt b¸n tuú thuéc vµo viÖc doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo mét trong hai ph-¬ng ph¸p: KKTX vµ KK§K mµ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh ®· quy ®Þnh. 1. Tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn Lµ ph-¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh th-êng xuyªn, liªn tôc, cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho vËt t- hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n. Theo ph-¬ng ph¸p nµy, c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ®-îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m cña nguyªn vËt liÖu. V× vËy gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu trªn sæ kÕ to¸n cã thÓ ®-îc x¸c ®Þnh ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong kú kÕ to¸n. Ph-¬ng ph¸p nµy th-êng ®-îc ¸p dông trong c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ c¸c ®¬n vÞ kinh doanh nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín nh- m¸y mãc, thiÕt bÞ… Ph-¬ng ph¸p KKTX gióp doanh nghiÖp qu¶n lý chÆt chÏ vÒ nguyªn vËt liªu nãi riªng vµ hµng tån kho nãi chung. §èi chiÕu sè liÖu kÕ to¸n víi kÕt qu¶ kiÓm kª ë mét thêi ®iÓm nµo ®ã sÏ x¸c ®Þnh ®-îc t×nh h×nh thõa, thiÕu nguyªn vËt liÖu. 2. Tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú Lµ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú cña nguyªn vËt liÖu trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp tõ ®ã tÝnh ra gi¸ trÞ cña nguyªn vËt liÖu ®· xuÊt trong kú theo c«ng thøc: 18 Chuyªn ®Ò thùc tËp Gi¸ trÞ NV;xuÊt kho GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý = Gi¸ trÞ NVL; tån ®Çu kú + Gi¸ trÞ NVL;nhËp trong kú - Gi¸ trÞ NVL;tån cuèi kú Theo ph-¬ng ph¸p nµy, tµi kho¶n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu dïng ®Ó theo dâi sù biÕn ®éng nhËp xuÊt cña nguyªn vËt liÖu ®-îc ph¶n ¸nh trªn mét tµi kho¶n kÕ to¸n riªng: TK 611 "Mua hµng", TK 152 "Nguyªn vËt liÖu" dïng ®Ó ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng ®Çu kú, cuèi kú cña hµng tån kho trªn c¬ së kiÓm kª cuèi mçi kú h¹ch to¸n. V. H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu tån kho 1. Kh¸i niÖm Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ viÖc trÝch lËp tr-íc mét kho¶n tiÒn vµo chi phÝ do cã sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ gèc cña hµng tån kho lín h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®-îc cña chóng t¹i thêi ®iÓm cuèi kú kÕ to¸n n¨m nh»m t¹o nguån tµi chÝnh bï ®¾p cho nh÷ng thiÖt h¹i cã thÓ x¶y ra cho kú kÕ to¸n sau do nguyªn nh©n gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu. 2. Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n X¸c ®Þnh møc dù phßng ph¶i trÝch lËp Møc dù phßng ph¶i trÝch cho n¨m kÕ ho¹ch = L-îng nguyªn vËt liÖu tån kho gi¶m x (§¬n gi¸ h¹ch to¸n trªn sæ - §¬n gi¸ thùc tÕ thêi ®iÓm lËp dù phßng). - Tµi kho¶n sö dông: - TK 159 "Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho". KÕt cÊu: Bªn Nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n. Bªn Cã: TrÝch lËp dù phßng cÇn lËp vµo cuèi niªn dé D- cã: Sè dù phßng ®· trÝch - Tr×nh tù h¹ch to¸n + Cuèi n¨m c¨n cø vµo møc dù phßng cÇn lËp, kÕ to¸n ghi sæ: Nî TK 642 Cã TK 159 19 Chuyªn ®Ò thùc tËp GVHD: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thuý +) Sang cuèi n¨m sau nÕu sè cÇn lËp cho n¨m kÕ ho¹ch ®óng b»ng sè ®· trÝch lËp n¨m tr-íc th× kÕ to¸n kh«ng ph¶i trÝch lËp dù phßng n÷a. +) NÕu sè cÇn lËp cho n¨m kÕ ho¹ch cao h¬n sè ®· lËp th× kÕ to¸n trÝch lËp thªm phÇn chªnh lÖch t¨ng thªm vµ h¹ch to¸n nh- sau: Nî TK 632 "Gi¸ vèn hµng b¸n" (chi tiÕt dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho) Cã TK 159 "Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho" +) NÕu sè cÇn lËp cho n¨m kÕ ho¹ch thÊp h¬n sè ®· lËp th× kÕ to¸n hoµn nhËp phÇn chªnh lÖch gi¶m vµ h¹ch to¸n nh- sau: Nî TK 159 "Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho" Cã TK 632 "Gi¸ vèn hµng b¸n" (chi tiÕt dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho) 3. §iÒu kiÖn ¸p dông ViÖc trÝch lËp hay hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cuèi n¨m ph¶i tu©n thñ c¸c yªu cÇu sau: - Ph¶i cã ®Ç ®ñ tµi liÖu, chøng tõ chøng minh gi¸ vèn cña nguyªn vËt liÖu t¹i thêi ®iÓm lËp dù phßng cao h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®-îc cña chóng trªn thÞ tr-êng. - ViÖc -íc tÝnh gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn cña hµng tån kho ph¶i dùa trªn b»ng chøng tin cËy thu thËp ®-îc t¹i thêi ®iÓm -íc tÝnh. - Lµ nguyªn vËt liÖu thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp, tån kho t¹i thêi ®iÓm lËp dù phßng. - ViÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së tõng mÆt hµng tån kho. Tuy nhiªn ®èi víi nh÷ng nguyªn vËt liÖu tån kho cã gi¸ gèc cao h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®-îc nh-ng gi¸ b¸n s¶n phÈm ®-ìc ra tõ nguyªn vËt liÖu nµy kh«ng gi¶m hoÆc thËm chÝ cao h¬n gi¸ hiÖn t¹i th× kh«ng ®-îc lËp dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu. VI. HÖ thèng sæ s¸ch sö dông trong kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu Chøng tõ kÕ to¸n míi chØ lµ nh÷ng th«ng tin ph¶n ¸nh riªng lÎ, ch-a cã t¸c dông ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý tæng hîp. Ng-êi ta kh«ng chØ dùa trªn 20