Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng I
Nh÷ng lý luËn chung
I.Nh÷ng lý luËn vÒ dù ¸n ®Çu t vµ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
1. Kh¸i niÖm ®Çu t.
§Çu t hiÓu theo nghÜa réng nhÊt ®ã lµ sù bá ra hay sù hi sinh nh÷ng c¸i cã
ë hiÖn t¹i nh tiÒn, søc lao ®éng, cña c¶i vËt chÊt, trÝ tuÖ… nh»m ®¹t ®îc nh÷ng
kÕt qu¶ cã lîi cho ngêi ®Çu t trong t¬ng lai. Nh÷ng kÕt qu¶ ®ã cã thÓ lµ sù gia
t¨ng c¸c tµi s¶n tµi chÝnh( tiÒn vèn); tµi s¶n vËt chÊt( nhµ cöa, ®êng s¸, cña c¶i
vËt chÊt kh¸c…); tµi s¶n trÝ tuÖ( chuyªn m«n, kü n¨ng…) vµ nguån nh©n lùc.
Trong c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc c¸c kÕt qu¶ lµ tµi s¶n vËt chÊt, tµi s¶n trÝ tuÖ vµ nguån
nh©n lùc t¨ng thªm cã mét vai trß ®Æc biÖt quan träng ë mäi lóc,mäi n¬i. Nh÷ng
kÕt qu¶ nµy kh«ng chØ nhµ ®©ï t mµ c¶ nÒn kinh tÕ ®îc hëng thô.Do ®ã tÊt c¶
nh÷ng hµnh ®éng bá tiÒn ra ®Ó nh»m môc ®Ých chung lµ thu ®îc lîi Ých nµo ®ã
trong t¬ng lai vµ lín h¬n chi phÝ ®· bá ra ®Òu ®îc gäi lµ ®Çu t.
Tuy nhiªn nÕu xÐt trªn gi¸c ®é toµn bé nÒn kinh tÕ th× c¸c ho¹t ®éng nh
göi tiÒn tiÕt kiÖm, mua cæ phÇn, mua hµng tÝch tr÷ kh«ng hÒ lµm t¨ng tµi s¶n cho
nÒn kinh tÕ. C¸c ho¹t ®éng nµy thùc chÊt chØ lµ viÖc chuyÓn giao quyÒn sö dông
tiÒn, quyÒn së h÷u cæ phÇn vµ hµng ho¸ tõ ngêi nµy sang ngêi kh¸c. tµi s¶n trong
trêng hîp nµy kh«ng cã sù thay ®æi trùc tiÕp.
Ho¹t ®éng ®Çu t lµ qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Çu t nh»m t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n
vµ t¸i s¶n xuÊt më réng c¸c c¬ së s¶n xuÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ nãi chung,
®Þa ph¬ng vµ nghµnh, c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô nãi riªng.
Nh vËy ho¹t ®éng ®Çu t lµ qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Çu t nh»m duy tr× tiÒm
lùc s½n cã hoÆc t¹o ra nh÷ng tiÒm lùc lín h¬n cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
dÞch vô vµ ®êi sèng con ngêi. Xem xÐt b¶n chÊt cña c¸c lo¹i ®Çu t trong ph¹m vi
quèc gia ta cã thÓ ph©n chia ®Çu t thµnh c¸c lo¹i nh sau:
-§Çu t tµi chÝnh: lµ lo¹i ®Çu t trong ®ã ngêi cã tiÒn bá tiÒn ra cho vay hoÆc
mua c¸c chøng chØ cã gi¸ ®Ó hëng l·i suÊt nhÊt ®Þnh. Lo¹i ®Çu t nµy kh«ng t¹o ra
tµi s¶n míi cho nÒn kinh tÕ mµ chØ lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n tµi chÝnh cña c¸c tæ
chøc, c¸ nh©n ®Çu t.
-§Çu t th¬ng m¹i: lµ lo¹i ®Çu t trong ®ã ngêi cã tiÒn bá tiÒn ra ®Ó mua
hµng ho¸ vµ sau ®ã b¸n ®i nh»m thu lîi nhuËn. Lo¹i ®Çu t nµy còng kh«ng t¹o ra
tµi s¶n míi cho nÒn kinh tÕ( trõ ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng) mµ chØ lµm t¨ng tµi s¶n
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
tµi chÝnh cña ngêi ®Çu t trong qu¸ tr×nh mua ®i b¸n l¹i, chuyÓn giao quyÒn së
h÷u h·ng hoa gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua.
- §©ï t tµi s¶n vËt chÊt vµ søc lao ®éng: lµ viÖc bá tiÒn ra ®Ó x©y dùng s÷a
ch÷a nhµ cöavµ c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng, mua s¾m trang thiÕt bÞ vµ l¾p ®Æt chóng trªn
nÒn bÖ, ®µo t¹o båi dìng nguån nh©n lùc, thùc hiÖn c¸c chi phÝ thêng xuyªn g¾n
liÒn víi sù ho¹t ®éng cña c¸c tµi s¶n nµy nh»m duy tr× tiÒm lùc cña c¸c c¬ së
®ang tån t¹i vµ t¹o tiÒm lùc míi cho nÒn kinh tÕ x· héi. Lo¹i ®Çu t nµy t¹o ra tµi
s¶n míi cho nÒn kinh tÕ, lµm t¨ng tiÒm lùc s¶n xuÊt kinh doanh vµ mäi ho¹t
®éng x· héi kh¸c, lµ ®iÒu kiÖn chñ yÕu ®Ó t¹o viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng cña
mäi ngêid©n trong x· héi vµ ®îc gäi lµ ®Çu t ph¸t triÓn.
Nh vËy ®èi víi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô, c¸c c¸ nh©n th× ho¹t
®éng ®Çu t lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó tån t¹i, ph¸t triÓn mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh dÞch vô. §èi víi nÒn kinh tÕ ®Çu t lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn
nÒn s¶n xuÊt x· héi.
2. C¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn
Ho¹t ®éng ®Çu t lµ ho¹t ®éng bá vèn víi khèi lîng lín nh»m t¸i s¶n xuÊt
gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më räng c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ nãi
chung, cña ®Þa ph¬ng, cña ngµnh vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh.
Ho¹t ®éng ®Çu t cã c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nh sau:
a. Lµ ho¹t ®éng lu«n cÇn sù c©n nh¾c gi÷a lîi Ých tríc m¾t vµ lîi Ých l©u dµi.
§Çu t lµ sù bá ra hi sinh nh÷ng c¸i cã ë hiÖn t¹i nh»m ®¹t ®îc nh÷ng kÕt
qu¶ cã lîi trong t¬ng lai. V× vËy lu«n cÇn cã sù so s¸nh c©n nh¾c xem cã nªn bá
tiÒn ra ®Ó ®Çu t hay kh«ng. Hay nãi c¸ch kh¸c nhµ ®Çu t sÏ c©n nh¾c bá ra c¸i g×
®Ó ®¹t ®îc môc tiªu trong t¬ng lai. Tuy nhiªn c¸i mµ nhµ ®Çu t bá ra cã thÓ ®em
l¹i kÕt qu¶ nh mong muèn hoÆc lµ kh«ng. V× vËy dùa ®Õn ®Æc ®iÓm thø hai cña
ho¹t ®éng ®Çu t lµ cã tÝnh rñi ro cao.
b.Ho¹t ®éng ®Çu t cã tÝnh rñi ro cao.
Chóng ta thÊy r»ng thêi gian tõ khi tiÕn hµnh mét c«ng cuéc ®Çu t ®ã ph¸t
huy t¸c dông lµ rÊt dµi, ®ßi hái mét lîng vèn lín. Do ®ã trong mét thêi gian dµi
th× nhµ ®Çu t kh«ng thÓ lêng tríc ®îc nh÷ng thay ®æi cã thÓ xaû ra trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn c«ng cuéc ®Çu t: c¬ chÕ chÝnh s¸ch, thêi tiÕt… V× vËy nhµ ®Çu t
ph¶i chÊp nhËn rñi ro nh lµ ®iÒu tÊt yÕu ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p ng¨n ngõa, h¹n chÕ
kh¶ n¨ng xÊu nhÊt cã thÓ x¶y ra
c.Ho¹t ®éng ®Çu t thêng ®îc tiÕn hµnh trong thêi gian dµi.
C¸c ho¹t ®éng ®Çu t thêng ®îc tiÕn hµnh trong thêi gian dµi, thµnh qu¶ cña
ho¹t ®éng ®Çu t cã gi¸ trÞ sö dông nhiÒu n¨m thËm chÝ vÜnh viÔn. Do ®ã mäi sù
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
tÝnh to¸n ®Òu lµ dù tÝnh v× trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu
nh©n tè bÊt ®Þnh nh: chÝnh s¸ch tµi chÝnh, thêi tiÕt …Do ®ã ®ßi hái nhµ ®Çu t cÇn
ph¶i tÝnh to¸n ®Õn nh÷ng yÕu tè bÊt ®Þnh ¶nh hëng ®Õn dù ¸n tríc khi tiÕn hµnh
c«ng cuéc ®Çu t.
d.§Çu t lµ nguån lùc:
Tµi chÝnh, vËt t… C¸c nguån lùc cÇn huy ®éng thêng rÊt lín. Do ®ã viÖc
®a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t th× ph¬ng diÖn tµi chÝnh ®îc nhµ ®Çu t quan t©m bËc nhÊt.
3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chi tiªu ®Çu t
a.Tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t.
YÕu tè ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt ¶nh hëng ®Õn chi tiªu ®Çu t lµ tû suÊt
lîi nhuËn vèn ®Çu t. Tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t cho ta biÕt mét ®ång vèn t¹o ra
bao nhiªu ®ång lîi nhuËn.
Tû suÊt lîi nhuËn nãi chung theo M¸c lµ tû lÖ gi÷a lîi nhuËn vµ toµn bé t
b¶n øng tríc: p’ =
p
* 100 ;
k
p’ lµ tû suÊt lîi nhuËn, p lµ khèi lîng lîi nhuËn, k lµ
t b¶n øng tríc.
Tû suÊt lîi nhuËn cho thÊy møc t¨ng cña t b¶n, møc sinh lêi trong viÖc sö
dông t b¶n trong ngµnh nµy hay ngµnh kh¸c.
LN
§èi víi mét dù ¸n th× tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t =
VDT
* 100%
BÊt kú mét nhµ ®Çu t nµo khi tiÕn hµnh ®Çu t còng ®Òu hi väng sÏ thu vÒ
mét kho¶n lîi nhuËn trong t¬ng lai gäi lµ lîi nhuËn kú väng. Nh©n tè lîi nhuËn
kú väng lµ mét nh©n tè chÝnh cã tÝnh chÊt bao trïm t¸c ®éng ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu
t. Nhµ ®Çu t tríc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t hay kh«ng ph¶i xem xÐt ®¸nh gi¸ hai ®¹i lîng c¬ b¶n lµ tæng doanh thu vµ tæng chi phÝ. PhÇn chªnh lÖch lµ lîi nhuËn cµng
lín th× nhµ kinh doanh cµng cã khuynh híng muèn ®Çu t vµ cµng cã nhiÒu dù ¸n
®îc ®Çu t, bëi xÐt cho cïng môc ®Ých cuèi cïng cña ®Çu t lµ lîi nhuËn.
Tuy nhiªn khi xem xÐt quyÕt ®Þnh ®Çu t nhµ ®Çu t cßn c¨n cø vµo tû suÊt
lîi nhuËn biªn tøc lµ møc lîi nhuËn t¨ng thªm khi ta t¨ng thªm mét ®ång vèn.
Theo lý thuyÕt cña Keynes nhµ ®Çu t kh«ng chØ c¨n cø vµo tû suÊt lîi nhuËn
chung mµ ph¶i c¨n cø vµo tû suÊt lîi nhuËn biªn cña vèn hay cßn gäi lµ hiÖu qu¶
biªn cña vèn. HiÖu qu¶ biªn cña vèn cã quan hÖ chÆt chÏ víi tû suÊt lîi nhuËn
vèn ®Çu t vµ cã xu híng gi¶m dÇn theo sù t¨ng lªn cña quy m« vèn ®Çu t.
MÆt kh¸c ta thÊy r»ng khi tû suÊt lîi nhuËn t¨ng sÏ khuyÕn khÝch c¸c nhµ
®Çu t bá thªm vèn vµo ®Çu t. Tû suÊt lîi nhuËn cao sÏ hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t tham
gia ®Çu t. §Æc biÖt cã thÓ thÊy ë c¸c ngµnh míi xuÊt hiÖn, ®Çu t vµo c¸c s¶n
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
phÈm míi… cã tû suÊt lîi nhuËn cao do cßn ch a cã nhiÒu nhµ s¶n xuÊt trªn thÞ
trêng. Do ®ã quy m« cho c¸c dù ¸n ®Çu t vµo c¸c ngµnh nµy t¨ng nhanh. Tuy
nhiªn khi quy m« ®Çu t t¨ng th× xu híng h×nh thµnh tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n
xuÊt hiÖn, lîi nhuËn b×nh qu©n gi¶m dÇn. Do sù t¸c ®éng cña quy luËt cung cÇu
quy m« cña c¸c dù ¸n ®Çu t còng sÏ gi¶m.
b. L·i suÊt vèn vay.
L·i suÊt cã thÓ hiÓu lµ tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a tiÒn l·i trªn mét lîng tiÒn mÆt
nhÊt ®Þnh ®Ó ®îc sö dông lîng tiÒn ®ã trong mét thêi gian tho¶ thuËn tríc hay lµ
chi phÝ c¬ héi cña viÖc bá tiÒn vay vèn ®Çu t. Nãi c¸ch kh¸c l·i suÊt lµ c¸i gi¸
ph¶i tr¶ cho viÖc vay tiÒn trong mét kho¶ng thêi gian.
L·i suÊt lµ mét yÕu tè quan träng t¸c ®éng ®Õn ®Çu t. C¸c nhµ kinh doanh
dù ®Çu t ®Ó mong thu ®îc lîi nhuËn lín h¬n trong t¬ng lai nªn cÇu ®Çu t phô
thuéc lín vµo 3 yÕu tè:
Møc cÇu vÒ s¶n phÈm do ®Çu t míi t¹o ra. Nãi c¸ch kh¸c ®ã lµ møc cÇu vÒ
s¶n lîng(GNP) trong t¬ng lai. NÕu møc cÇu s¶m phÈm cµng lín th× dù kiÕn ®Çu
t cña c¸c h·ng cµng lín vµ ngîc l¹i.
C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn chi phÝ ®Çu t. Trong nÒn kinh tÕ thi trêng c¸c
doanh nghiÖp thêng vay vèn ng©n hµng hoÆc c¸c trung gian tµi chÝnh ®Ó ®Çu t, do
®ã chi phÝ ®Çu t phô thuéc nhiÒu vµo l·i suÊt.NÕu l·i suÊt cao chi phÝ ®Çu t sÏ cao
lîi nhuËn sÏ gi¶m ®i, cÇu vÒ ®Çu t do ®ã sÏ gi¶m. ThuÕ còng lµ yÕu tè quan träng
¶nh hëng ®Õn ®Çu t. NÕu thuÕ ®¸nh vµo lîi tøc mµ cao sÏ h¹n chÕ sè lîng vµ quy
m« c¸c dù ¸n ®Çu t ®Æc biÖt ¶nh hëng ®Õn c¸c dù ¸n ®Çu t míi.
- Dù ®o¸n cu¶ c¸c doanh nghiÖp vÒ t×nh tr¹ng cña nÒn kinh tÕ. §iÒu ®ã ¶nh
hëng ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÓptong viÖc bæ sung vµo tµi s¶n cè ®Þnh
vµ hµng tån kho ®Ó b¸n trong t¬ng lai. Do vËy nhu cÇu ®Çu t phô thuéc rÊt nhiÒu
vµo dù ®o¸n cña hä vÒ t×nh h×nh kinh tÕ t¨ng trëng nhanh ®Õn møc ®é nµo.
c. C¸c nh©n tè kh¸c.
M«i trêng ®Çu t; bao gåm m«i trêng chÝnh trÞ, v¨n ho¸, kinh tÕ…Ho¹t
®éng ®Çu t lu«n ®ßi hái mét m«i trêng thÝch hîp.
Chu kú kinh doanh: thµnh qu¶ cña c¸c c«ng cuéc ®Çu t lµ c¸c s¶n phÈm
phôc vô cho ®êi sèng, x· héi. Do ®ã nhu cÇu ®Çu t cÇn chó ý ®Õn chu kú kinh
doanh ®Ó ®Çu t cho phï hîp víi tõng thêi kú.
C¸c nh©n tè kh¸c: c¬ së h¹ tÇng kü thuËt, t×nh h×nh cung cÇu cña thÞ trêng…
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
4. Dù ¸n ®Çu t.
a.Kh¸i niÖm.
Dù ¸n ®Çu t ®îc xem xÐt trªn nhiÒu gi¸c ®é
VÒ mÆt h×nh thøc: Dù ¸n ®Çu t lµ mét tËp hå s¬ tµi liÖu tr×nh bµy mét c¸ch
chi tiÕt vµ cã hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng vµ chi phÝ theo mét kÕ ho¹ch cña mét c«ng
cuéc ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi hoÆc ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¹t
®îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnhvµ thùc hiÖn ®îc nh÷ng môc tiªu x¸c ®Þnh trong t¬ng lai l©u dµi.
Trªn gãc ®é qu¶n lý: dù ¸n ®Çu t lµ mét c«ng cuéc qu¶n lý viÖc sö dông
vèn, vËt t lao ®éng ®Ó t¹o ra c¸c kÕt qu¶ kinh tÕ, tµi chÝnh trong thêi gian dµi.
Trªn gãc ®é kÕ ho¹ch ho¸: Dù ¸n ®Çu t lµ mét c«ng cô thÓ hiÖn chi tiÕt kÕ
ho¹ch cña mét c«ng cuéc ®Çu t s¶n xuÊt, kinh doanh, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
lµm tiÒn ®Ò cho c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t tµi trî. Dù ¸n ®Çu t lµ mét ho¹t ®éng riªng
biÖt, lµ kh©u ®Çu tiªn trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch hãa nãi chung.
VÒ mÆt néi dung: Dù ¸n ®Çu t lµ mét tËp hîp c¸c ho¹t ®éngcã liªn quan
víi nhau®îc kÕ ho¹ch ho¸ nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Þnh b»ng viÖc t¹o ra c¸c
kÕt qu¶ cô thÓ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh th«ng qua viÖc sö dông c¸c nguån
lùc x¸c ®Þnh.
b.Néi dung
Mét dù ¸n ®Çu t gåm 4 phÇn chÝnh:
Môc tiªu cña dù ¸n.
C¸c kÕt qu¶ cña dù ¸n.
C¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n.
C¸c nguån lùc cña dù ¸n.
c.Vai trß.
Dù ¸n ®Çu t cã c«ng dông to lín kh«ng chØ ®èi víi chñ ®Çu t mµ cßn ®èi
víi nhµ níc vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh.
§èi víi chñ ®Çu t th× dù ¸n ®Çu t lµ c¬ së ®Ó xin phÐp ®îc ®Çu t hoÆc ghi
vµo kÕ ho¹ch ®Çu t, xin giÊy phÐp ho¹t ®éng, xin phÐp nhËp khÈu vËt t m¸y mãc
thiÕt bÞ, xin vay vèn cña c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh trong vµ ngoµi níc, kªu gäi gãp
vèn, ph¸t hµnh cæ phiÕu tr¸i phiÕu…
§èi víi nhµ nícvµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh th× dù ¸n ®Çu t lµ c¬ së ®Ó thÈm
®Þnh vµ ra quyÕt ®Þnh ®Çu t, quyÕt ®Þnh tµi trî cho dù ¸n. §èi víi c¸c ng©n hµng
th× sÏ c¨n cø vµo c¸c dù ¸n ®Çu t kh¶ thi mang l¹i lîi nhuËn cho ng©n hµng ®Ó
quyÕt ®Þnh cho vay.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
5.ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t
a.Kh¸i niÖm.
Nh ®· ph©n tÝch trªn ho¹t ®éng ®Çu t lµ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p vµ chÞu ¶nh
hëng cña nhiÒu yÕu tè, møc ®é rñi ro lín.Do ®ã tríc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc
quyÕt ®Þnh cho vay chñ ®Çu t vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh ph¶i xem xÐt ®¸nh gi¸ dù
¸n ®Ó ®a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t hay cho vay vèn. §©y chÝnh lµ c«ng viÖc cña ho¹t
®éng thÈm ®Þnh ®Çu t. Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh ®Çu t lµ mét qu¸ tr×nh ®éc lËp, lµ
giai ®o¹n tiÕp theo cña qu¸ tr×nh so¹n th¶o, ®©y lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch ®¸nh gi¸
tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n trªn tÊt c¶ c¸c ph¬ng diÖn nh: kinh tÕ, kü thuËt, x· héi trªn
c¬ së c¸c tiªu chuÈn ®Þnh møc quy ®Þnh cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc, tiªu
chuÈn vµ th«ng lÖ quèc tÕ.
Kh¸i niÖm thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t
ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t lµ viÖc tæ chøc thÈm tra so s¸nh ®¸nh gi¸mét c¸hc
kh¸ch quan, khoa häcvµ toµn diÖn c¸c néi dung c¬ b¶n cña dù ¸n hoÆc so s¸nh
®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n cña mét dù ¸n hay nhiÒu dù ¸n ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý,
tÝnh hiÖu qu¶ vµ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n®Ó tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Çu t,cho
phÐp ®Çu t vµ cho vay vèn. Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t liªn quan ®Õn c¸c
vÊn ®Ò nh khoa häc kü thuËt, c¬ chÕ chÝnh s¸ch, luËt ph¸p, c¸c nghiÖp vô chuyªn
ngµnh… Môc ®Ých cña qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh lµ ph©n tÝch vµ lµm s¸ng tá c¸c vÊn
®Ò cã liªn quan ®Õn tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n : thÞ trêng, c«ng nghÖ, kü thuËt, kh¶
n¨ng tµi chÝnh cña dù ¸n, qu¶n lý dù ¸n ®Ó tõ ®ã ®a ra quyÕt ®Þnh xem xem dù ¸n
cã ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ hay kh«ng , cã ®em l¹i lîi Ých cho x· héi hay kh«ng.
b.Sù cÇn thiÕt ph¶i thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
§Ó ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan cña dù ¸n: mét dù ¸n ®Çu t dï ®îc tiÕn hµnh
so¹n th¶o kü ®Õn ®©u còng mang tÝnh chñ quan do ®ã sÏ cã nh÷ng sai sãt trong
viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu, ph¹m vi ho¹t ®éng hay lùa chän c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü
thuËt, ph©n tÝch lîi Ých vµ chi phÝ vèn. C¸c c¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i cã c¸i nh×n
réng lín ®Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n mét c¸ch chuÈn x¸c, hîp lý trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c
vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n. C¸c nhµ thÈm ®Þnh ph¶i xuÊt ph¸t tõ
lîi Ých chung cña toµn x· héi ®Ó xem xÐt lîi Ých mµ dù ¸n ®em l¹i cho x· héi.
§Ó gi¶m thiÓu rñi ro: mét dù ¸n ®Çu t thêng cã thêi gian thùc hiÖn dµi, quy
m« vèn lín, ®Çu t nhiÒu nguån lùc cho dù ¸n do ®ã rñi ro ®èi víi dù ¸n lµ khã
tr¸nh khái. Bªn c¹nh ®ã c¸c nguån lùc: tiÒn, søc lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn
®Òu cã h¹n. Trong trêng hîp ®Çu t thµnh c«ng th× kh«ng chØ nhµ ®Çu t mµ c¶ nÒn
kinh tÕ ®îc hëng thô thµnh qu¶ cña c«ng cuéc ®Çu t. Ngîc l¹i nÕu c«ng cuéc ®Çu
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
t thÊt b¹i th× nã kh«ng nh÷ng ¶nh hëng ®Õn nhµ ®Çu t vµ nÒn kinh tÕ mµ thËm trÝ
cã thÓ g©y ra t¸c h¹i lín mµ ®Ó kh¾c phôc lµ tèn kÐm, khã.
§Ó s÷a ch÷a nh÷ng khiÕm khuyÕt trong trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o dù ¸n:
Nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o dù ¸n lµ khã tr¸nh khái. V× vËy cÇn ph¶i
tiÕn hµnh thÈm ®Þnh ®Ó s÷a ch÷a hoµn thiÖn dù ¸n tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh ®Çu t hay
cho vay vèn, h¹n chÕ thiÖt h¹i cho c¶ nhµ ®Çu t vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh.
§Ó kh¼ng ®Þnh ch¾c ch¾n tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n.
Tãm l¹i thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Nhµ ®Çu t ph¶i tiÕn
hµnh tæ chøc thÈm ®Þnh còng nh c¸c tæ chøc tµi chÝnh còng ph¶i tiÕn hµnh tæ
chøc thÈm ®Þnhdù ¸n nÕu dù ¸n cã vèn vay ng©n hµng ®Ó tõ ®ã ®a ra quyÕt ®Þnh
cho c¶ hai bªn.
c.Môc ®Ých cña thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
Tuú thuéc vµo chñ thÓ thÈm ®Þnh mµ cã môc ®Ých vµ ph¬ng ph¸p thÈm
®Þnh kh¸c nhau. Tuy nhiªn ®øng trªn gãc ®é chung môc ®Ých cña thÈm ®Þnh dù
¸n ®Çu t bao gåm:
§¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña dù ¸n
+TÝnh hîp lý trong néi dung dù ¸n.
+§¸nh gi¸ xem dù ¸n ®Çu t cã phï hîp víi môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh,
vïng hay kh«ng.
§¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n.
+ HiÖu qu¶ tµi chÝnh.
+ HiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi.
§¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n.
Mét dù ¸n muèn cã ®îc quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc cho vay, tµi trî vèn th× ph¶i
®¶m b¶o ba môc ®Ých trªn.
d.C¸c yªu cÇu khi thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
Dù ¸n ®Çu t nÕu thµnh c«ng sÏ ®em l¹i lîi Ých cho chñ ®Çu t, ng©n hµng, x·
héi. Ngîc l¹i nÕu dù ¸n ®Çu t thÊt b¹i th× hËu qu¶ sÏ nÆng nÒ. Do ®ã ®ßi hái c«ng
t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch khoa häc nh»m tr¸nh bá lì c¬ héi ®Çu
t cã lîi vµ h¹n chÕ rñi ro. V× vËy yªu cÇu ®èi ví c¸n bé thÈm ®Þnh dù ¸n còng rÊt
cao, cã thÓ kh¸i qu¸t nh÷ng yªu cÇu sau:
HiÓu râ bèi c¶nh, ®iÒu kiÖn cô thÓ cña dù ¸n.
X¸c ®Þnh vµ kiÓm tra c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt quan träng cña dù ¸n
®ång thêi thêng xuyªn x©y dùng ®óc kÕt, thu thËp c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt
tæng hîp ®Ó hoµn thiÖn c¸c chØ tiªu phôc vô cho c«ng t¸c thÈm.
N¾m b¾t t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, b¸o c¸o t×a chÝnh doanh nghiÖpvµ
c¸c quan hÖ kinh tÕ tµi chÝnh tÝn dông cña doanh nghiÖp. Ph©n tÝch t×nh h×nh
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
doanh nghiÖp dùa vµo c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanhcña c¸c doanh nghiÖp trong nh÷ng n¨m gÇn nhÊt ®Ó tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh
phï hîp.
Nghiªn cøu vµ kiÓm tra mét c¸ch khoa häc vµ toµn diÖn néi dung cña dù
¸n ®ång thêi phèi hîp víi c¸c c¬ quan chuyªn m«n chuyªn gia trong vµ ngoµi
ngµnh.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo mét quy tr×nh hîp lý, phèi hîp
chÆt chÏ gi÷a c¸c bé phËn. §ång thêi ph¶i cã ý kiÕn ngay trong giai ®o¹n chuÈn
bÞ ®Çu t khi nhËn hå s¬ xin vay vèn.
C¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i n¾m v÷ng chñ tr¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhµ níc,
ngµnh, ®Þa ph¬ng, c¸c quy chÕ, ®Þnh chÕ ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng ®Çu t.
e.C¸c quan ®iÓm ph©n tÝch ®¸nh gi¸ trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
Mét dù ¸n cã thÓ xem xÐt theo c¸c ph¬ng diÖn kh¸c nhau:
Ph©n tÝch tµi chÝnh: c¸c dù ¸n ®îc ®¸nh gi¸ trªn c¬ së gi¸ tµi chÝnh nh thùc
tÕ trªn thÞ trêng.
Ph©n tÝch kinh tÕ: C¸c dù ¸n ®îc xem xÐt trªn c¬ së gi¸ c¶®· ®îc ®iÒu
chØnh trong ®iÒu kiÖn biÕn d¹ng cña thÞ trêng ®Ó chóng ph¶n ¸nh chi phÝ tµi
nguyªn hay lîi Ých kih tÕ thùc sù ®èi víi quèc gia.
Ph©n tÝch ph©n phèi: C¸c dù ¸n ®îc nh×n nhËn tr ªn quan ®iÓm ph©n phèi
lîi Ých kinh tÕ cho c¸c ®èi tîng chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp cña dù ¸n.
Ph©n tÝch x· héi: ph©n tÝch ¶nh hëng cña c¸c s¶n phÈm do dù ¸n t¹o ra cho
x· héi trªn quan ®iÓm cña c¸c chuÈn mùc x· héi.
§ång thêi còng cã c¸c quan ®iÓm xem xÐt kh¸c nh cña tæ chøc tËp thÓ hay
c¸ nh©n, nhµ níc hay chñ ®Çu t…
ViÖc ®¸nh gi¸ dù ¸n theo c¸c quan ®iÓm kh¸c nhaulµ rÊt quan träng bëi v×
kh«ng cã sù ®ång nhÊt vÒ lîi Ých vµ chi phÝ gi÷a c¸c quan ®iÓm víi cïng mét dù
¸n. Do ®ã viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ dù ¸n tõ nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau cho phÐp
chñ ®Çu t vµ c¸c tæ chøc tÝn dông cã c¸i nh×n mét c¸ch toµn diÖn ®Ó tõ ®ã cã mét
quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®¶m b¶o lîi Ých chung.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
B¶ng hÖ thèng quan hÖ gi÷a c¸c d¹ng ph©n tÝch vµ yªu cÇu qu¶n lý ®Çu t.
Quan ®iÓm
Ng©n hµng
Chñ ®Çu t
Ng©n s¸ch
Quèc gia
Tµi chÝnh
x
x
x
Kinh tÕ
x
Ph©n phèi
x
x
x
x
X· héi
x
6. Ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
Víi vai trß ®Æc biÖt quan träng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t th× viÖc
x¸c ®Þnh mét ph¬ng ph¸pa thÈm ®Þnh khoa häc hiÖn ®¹i ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c
cao lµ bµi to¸n cho c¸c bé lµm c«ng t¸c thÈm ®Þnh. Tõ thùc tiÔn kÕt hîp víi c¸c
nghiªn cøu khoa häc cã thÓ kh¸i qu¸t c¸c ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh nh sau:
a.Ph¬ng ph¸p so s¸nh c¸c chØ tiªu.
§©y lµ ph¬ng ph¸p phæ biÕn dÔ tiÕn hµnh, c¨n cø vµo c¸c chØ tiªu kinh tÕ
kü thuËt cña dù ¸n ®îc so s¸nh víi c¸c dù ¸n ®· vµ ®ang ®¬c x©y dùng hoÆc ®ang
ho¹t ®éng. Tõ sù so s¸nh ®ã cã thÓ cã c¸c kÕt luËn ®óng ®¾n vÒ dù ¸n ®Ó ®a ra
quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc ch vay vèn. Mét sè chØ tiªu ®îc dïng lµ:
Tiªu chuÈn thiÕt kÕ, x©y dùng , tiªu chuÈn vÒ cÊp c«ng tr×nhdo nhµ n¬c
squy ®Þnh hoÆc ®iÒu kiÖn tµi chÝnh mµ dù ¸n cã thÓ chÊp nhËn ®îc.
Tiªu chuÈn vÒ c«ng nghÖ, thiÕt bi trong quan hÖ chiÕn lîc ®Çu t c«ng nhgÖ
quèc gia, quèc tÕ.
Tiªu chuÈn ®èi víi lo¹i s¶n phÈm dù ¸n mµ thi trêng ®ßi hái.
C¸c chØ tiªu tæng hîp cho c¬ cÊu vèn ®Çu t, suÊt vèn ®Çu t.
C¸c chØ tiªu vÒ hiÖu qu¶ ®Çu t.
C¸c tû lÖ tµi chÝnh doanh nghiÖp theo th«ng lÖ phï hîp víi c¸c híng dÉn
chØ ®¹o cña nhµ níc, ngµnh ®èi víi doanh nghiÖp cïng lo¹i.
C¸c ®Þnh møc vÒ s¶n xuÊt tiªu hao n¨ng lîng, nguyªn liÖu, nh©n c«ng, tiÒn
l¬ng, chi phÝ qu¶n lý… cña ngµnh theo c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËtchÝnh thøc
hoÆc c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vµ thùc tÕ.
Trong qu¸ tr×nh sö dông c¸c chØ tiªu cÇn xem xÐt ®Õn ®Æc ®iÓm cô thÓ cña
tõng dù ¸n, tõng doanh nghiÖp ®Ó ¸p dông so s¸nh sao cho phï hîp, tr¸nh m¸y
mãc gi¸o ®iÒu, tiÕp thu ý kiÕn cña c¸c c¬ quan chuyªn m«n vµ c¸c chuyªn gia.
b.Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®é nh¹y.
C¬ së cña ph¬ng ph¸p nµy lµ dù kiÕn mét sè t×nh huèng bÊt tr¾c cã thÓ x¶y
ra trong t¬ng lai nh: chi phÝ ®Çu t t¨ng, gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m … sau ®ã ta
kh¶o s¸t t¸c ®éng cña nh÷ng yÕu tè ®ã ®Õn hiÖu qu¶ ®Çu t vµ kh¶ n¨ng hoµ vèn
cña dù ¸n.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chóng ta sÏ t¨ng gi¶m c¸c yÕu tè thêng lµ cho sai lÖch so víi dù kiÕn tõ
10-20% . NÕu dù ¸n vÉn hiÖu qu¶ trong nhiÒu tr¬ng hîp bÊt tr¾c ph¸t sinh ®ång
thêi th× ®ã lµ dù ¸n cã ®é an toµn cao, nªn ®Çu t. NÕu ngîc l¹i cÇn xem xÐt ®Ó ®Ò
xuÊt kiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ, kh¾c phôc thËm chÝ lµ huû bá dù ¸n.
c.Ph¬ng ph¸p triÖt tiªu rñi ro.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng rñi ro kh«ng
thÓ lêng tríc. Tõ thùc tÕ ngêi ta ®· x¸c ®inh mét sè rñi ro thêng gÆp nh»m h¹n
chÕ thÊp nhÊt rñi ro hoÆc ph©n t¸n bít rñi ro cho c¸c ®èi t¬ng liªn quan ®Õn dù
¸n.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lo¹i rñi ro
Giai ®o¹n thi c«ng thùc hiÖn dù ¸n
1.Rñi ro chËm tiÕn ®é thi c«ng
BiÖn ph¸p h¹n chÕ
§Êu thÇu
Chän thÇu
B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång
Hîp ®ång ®Êu thÇu chän gãi( kÓ c¶
chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ s¸ng chÕ)
B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång.
Hîp ®ång mét gi¸.
Gi¸ cè ®Þnh hoÆc c¸c ®iÒu kiÖn ph¸t
sinh gi¸ c¶ vµ khèi lîng ph¶i ®îc Ên ®îc.
Cã cam kÕt b¶o ®¶m nguån vèn cña
bªn cÊp vèn.
Mua b¶o hiÓm ®Çu t, x©y dùng.
2. Cung cÊp kü thuËt
3. Vît tæng vèn ®Çu t.
4. Rñi ro tµi chÝnh.
5. Rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng.
Giai ®o¹n dù ¸n ®i vµo vËn hµnh
Rñi ro vÒ cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo
Rñi ro vÒ tiªu thô s¶n phÈm
Hîp ®ång cung cÊp dµi h¹n víi c«ng ty
cung øng cã uy tÝn vµ c¸c nguyªn t¾c
tho· thuËn vÒ gi¸ mua b¸n.
Hîp ®ång bao tiªu dµi h¹n vµ c¸c
nguyªn t¾c tho· thuËn vÒ gi¸.
Cã cam kÕt ®¶m bµo c¸c nguån vèn tÝn
dông, më L/C cña c¬ quan cÊp vèn.
§¸nh gi¸ n¨ng lùc qu¶n lý cña doanh
nghiÖp hiÖn t¹i, cã hîp ®ång cho thuª
qu¶n lý nÕu cÇn.
Mua b¶o hiÓm tµi s¶n, b¶o hiÓm kinh
doanh.
Rñi ro tµi chÝnh.
Rñi ro vÒ qu¶n lý ®iÒu hµnh.
5. Rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng.
II.ThÈm ®Þnh dù ¸n t¹i ng©n hµng th¬ng m¹i
1.Giíi thiÖu vÒ ng©n hµng th¬ng m¹i.
Ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng tæ chøc tµi chÝnh quan trong nhÊt cu¶ nÒn
kinh tÕ. Ng©n hµng lµ ngêi cho vay ®èi víi hµng triÖu hé tiªu dïng vµ ®èi víi
nhiÒu c¬ quan chÝnh ®Þa ph¬ng. Ng©n hµng thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ ®Æc
biÖt lµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ v× vËy lµ mét kªnh quan träng trong chÝnh s¸ch kinh tÕ
cña chÝnh phñ nh»m æn ®Þnh kinh tÕ.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ng©n hµng lµ tæ chøc thu hót tiÕt kiÖm lín nhÊt trong hÇu hÕt mäi nÒn
kinh tÕ. Hµng triÖu c¸ nh©n, hé gia ®×nh vµ c¸c doang nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ
x· héi ®Òu göi tiÒn t¹i ng©n hµng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ng©n hµng thêng lµ
tæ chøc cung cÊp tÝn dông ®Ó phôc vô cho viÖc mua hµng ho¸ dù tr÷ hoÆc ®Çu t
x©y dùng, mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ. Khi doanh nghiÖp ph¶i than to¸n cho c¸c
kho¶n mua hµng ho¸ dÞch vô hä cã thÓ sö dông sÐc, thÎ tÝn dông hay c¸c tµi
kho¶n ®iÖn tö. Vµ khi cÇn th«ng tin tµi chÝnh hay cÇn lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh hä
thêng t×m ®Õn ng©n hµng ®Ó nhËn ®îc lêi t vÊn.
Víi tÊt c¶ nh÷ng lý do trªn ng©n hµng lµ mét lo¹i h×nh kinh doanh ®Æc
biÖt, lµ trung gian gi÷a nhµ ®Çu t víi c¸c c¸ nh©n, hé gia ®×nh. Ng©n hµng thùc
hiÖn hai chøc n¨ng c¬ b¶n: chøc n¨ng lu©n chuyÓn tµi s¶n vµ chøc n¨ng cung cÊp
c¸c dÞch vô thanh to¸n, m«i giíi, t vÊn.
*Chøc n¨ng lu©n chuyÓn tµi s¶n.
Trong chøc n¨ng nµy ng©n hµng tiÕn hµnh ®ång thêi hai ho¹t ®éng
Ng©n hµng huy ®éng vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh c¸c chøng chØ tiÒn göi. C¸c
chøng chØ tiÒn göi do ng©n hµng ph¸t hµnh thêng hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t h¬n so
víi c¸c chøng kho¸n do c¸c c«ng ty ph¸t hµnh trùc tiÕp bëi ®èi víi hÇu hÕt c¸c
nhµ ®Çu t th× viÖc mua c¸c chøng chØ cña ng©n hµng sÏ gi¶m ®¸ng kÓ c¸c chi phÝ
kh¸c nh: chi phÝ gi¸m s¸t, chi phÝ thanh to¸n vµ rñi ro gi¸ c¶.
Ng©n hµng tiÕn hµnh ®Çu t b»ng c¸ch cÊp tÝn dông, ®Çu t chøng
kho¸n( mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu c«ng ty, tr¸i phiÕu chÝnh phñ).
*Chøc n¨ng cung cÊp c¸c dÞch vô.
Ng©n hµng lµ mét tæ chøc chuyªn nghiÖp trong lÜnh vùc t¹o lËp vµ cung
cÊp c¸c dÞch vô qu¶n lý quü cho c«ng chóng ®ång thêi còng thùc hiÖn c¸c vai trß
kh¸c trong nÒn kinh tÕ. Thµnh c«ng cña ng©n hµng phô thuéc vµo n¨ng lùc trong
viÖc x¸c ®Þnh c¸c dÞch vô tµi chÝnh mµ x· héi cã nhu cÇu, thùc hiÖn c¸c dÞch vô
®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ b¸n chóng t¹i møc gi¸ c¹nh tranh.
-Thùc hiÖn trao ®æi ngo¹i tÖ:
LÞch sö cho thÊy r»ng mät trng nh÷ng dÞch vô ®Çu tiªn cña ng©n hµng lµ
trao ®æi ngo¹i tÖ- mét ng©n hµng ®øng ra mua b¸n mét lo¹i tiÒn nµy lÊy mét lo¹i
tiÒn kh¸c vµ hëng phÝ dÞch vô. ViÖc mua b¸n ngo¹i tÖ thêng chØ do c¸c ng©n
hµng lín thùc hiÖn bëi nh÷ng giao dÞch nh vËy cã møc ®é rñi ro cao ®ång thêi
yªu cÇu ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao.
-B¶o qu¶n vËt cã gi¸
C¸c ng©n hµng thùc hiÖn viÖc lu gi÷ vµng vµ c¸c vËt cã gi¸ kh¸c cho kh¸ch
hµng trong kho b¶o qu¶n. Ng©n hµng gi÷ vµng vµ giao kh¸ch hµng tê biªn
nhËn( giÊy chøng nhËn do ng©n hµng ph¸t hµnh). Do kh¶ n¨ng chi tr¶ bÊt cø lóc
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
nµo cho giÊy chøng nhËn nªn giÊy chøng nhËn ®· ®îc sö dông nh tiÒn dïng ®Ó
thanh to¸n c¸c kho¶n nî trong ph¹m vi ¶nh hëng cña ng©n hµng ph¸t hµnh. Lîi
Ých cña viÖc sö dông ph¬ng tiÖn thanh to¸n b»ng giÊy thay cho b»ng kim lo¹i ®·
khuyÕn khÝch kh¸ch hµng göi tiÒn vµo ng©n hµng ®Ó ®æi lÊy giÊy chøng nhËn cña
ng©n hµng. §ã lµ h×nh thøc ®Çu tiªn cña giÊy b¹c ng©n hµng. Ngµy nay vËt cã gi¸
®îc t¸ch khái tiÒn göi vµ kh¸ch hµng ph¶i tr¶ chi phÝ b¶o qu¶n.
-Cung cÊp c¸c tµi kho¶n giao dÞch vµ thùc hiÖn thanh to¸n.
Khi c¸c doanh nh©n göi tiÒn vµo ng©n hµng hä thÊy ng©n hµng kh«ng chØ
b¶o qu¶n mµ cßn thùc hiÖn c¸c lÖnh chi tr¶ cho kh¸ch hµng cña hä. Thanh to¸n
qua ng©n hµng ®· më ®Çu cho thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, tøc lµ ngêi göi
tiÒn kh«ng cÇn ph¶i ®Õn ng©n hµng ®Ó lÊy tiÒn mµ chØ viÕt giÊy chi tr¶ cho
kh¸ch( sÐc), kh¸ch hµng mang giÊy ®Õn ng©n hµng sÏ nhËn ®îc tiÒn. C¸c tiÖn Ých
cña thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt( an toµn, chÝnh x¸c, nhanh chãng, tiÕt kiÖm
chi phÝ) ®· gãp phÇn rót ng¾n thêi gian kinh doanh vµ n©ng cao thu nhËp cho c¸c
doanh nh©n. Khi ng©n hµng më chi nh¸nh, thanh to¸n qua ng©n hµng ®îc më
réng ph¹m vi cµng t¹o nhiÒu tiÖn Ých cho c¸c doanh nh©n. §iÒu nµy ®· khuyÕn
khÝch c¸c doanh nh©n göi tiÒn vµo ng©n hµng ®Ó nhê ng©n hµng thanh to¸n hé.
Nh vËy mét dÞch vô míi quan träng nhÊt ®îc ph¸t triÓn lµ tµi kho¶n tiÒn göi giao
dÞch cho phÐp ngêi göi tiÒn viÕt sÐc thanh to¸n cho viÖc hµng ho¸ dÞch vô. Cïng
víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin nhiÒu thÓ thøc thanh to¸n ®îc ph¸t triÓn
nh uû nhiÖm chi, nhê thu, L/C, thanh to¸n b»ng ®iÖn, thÎ…
- T vÊn tµi chÝnh .
C¸c ng©n hµng tõ l©u ®· ®îc kh¸ch yªu cÇu thùc hiÖn ho¹t ®éng t vÊn tµi
chÝnh, ®Æc biÖt lµ vÒ tiÕt kiÖm vµ ®Çu t. Ng©n hµng ngµy nay cung cÊp nhiÒu dÞch
vô t vÊn tµi chÝnh ®a d¹ng, tõ viÖc chuÈn bÞ vÒ thuÕ vµ kÕ ho¹ch tµi chÝnh cho c¸c
c¸ nh©n ®Õn t vÊn vÒ c¬ héi thÞ trêng trong níc vµ ngoµi níc cho c¸c kh¸ch hµng
kinh doanh cña hä.
-Cung cÊp dÞch vô m«i giíi ®Çu t chøng kho¸n.
Trªn thÞ trêng tµi chÝnh hiÖn nay nhiÒu ng©n hµng ®ang phÊn trë thµnh mét
“ b¸ch ho¸ tµi chÝnh” thùc sù, cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh cho phÐp kh¸ch
tho· m·n mäi nhu cÇu t¹i mäi ®Þa ®iÓm. Ng©n hµng b¸n c¸c dÞch vô m«i giíi
chøng kho¸n, cung cÊp cho kh¸ch hµng c¬ héi mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu vµ c¸c
chøng chØ kh¸c mµ kh«ng ph¶i nhê ®Õn ngêi kinh doanh chøng kho¸n.
-Cho vay.
+ Cho vay th¬ng m¹i: ngay ë thêi kú ®Çu c¸c ng©n hµng ®· chiÕt khÊu th¬ng phiÕu mµ thùc tÕ lµ cho vay ®èi víi ngêi b¸n( ngêi b¸n chuyÓn c¸c kho¶n
thu cho ng©n hµng ®Ó lÊy tiÒn tríc). Sau ®ã lµ bíc chuyÓn tiÕp tõ chiÕt khÊu th13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
¬ng phiÕu sang cho vay trùc tiÕp ®èi víi c¸c kh¸ch hµng( lµ ngêi mua) gióp hä
cã vèn ®Ó mua hµng dù tr÷ nh»m më réng s¶n xuÊt kinh doanh.
+ Cho vay tiªu dïng: Sù gia t¨ng thu nhËp cña ngêi tiªu dïngvµ sù c¹nh
tranh trong cho vay ®· buéc c¸c ng©n hµng ph¶i híng tíi ngêi tiªu dïng nh lµ
mét kh¸ch hµng tiÒm n¨ng.
+Tµi trî cho dù ¸n: Bªn c¹nh cho vay truyÒn thèng lµ cho vay ng¾n h¹n,
c¸c ng©n hµng ngµy cµng trë nªn n¨ng ®éng trong viÖc tµi trî cho x©y dùng nhµ
m¸y míi ®Æc biÖt lµ mét ngµnh c«ng nghÖ cao.Do rñi ro trong lo¹i h×nh nµy lµ
cao song l·i l¹i lín, mét sè ng©n hµng cßn cho vay ®Çu t vµo ®Êt.
-Qu¶n lý ng©n quü.
C¸c ng©n hµng më tµi kho¶n vµ gi÷ tiÒn cña phÇn lín c¸c doanh nghiÖp vµ
nhiÒu c¸ nh©n. nhê ®ã mµ ng©n hµng thêng cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhiÒu
kh¸ch hµng . Do cã kinh nghiÖm trong qu¶n lý ng©n quü vµ kh¶ n¨ng trong viÖc
thu ng©n nhiÒu ng©n hµng ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng dÞch vô qu¶n lý ng©n quü
trong ®ã ng©n hµng qu¶n lý viÖc thu vµ chi cho mét c«ng ty kinh doanh vµ tiÕn
hµnh ®Çu t phÇn thÆng d tiÒn mÆt t¹m thêi vµ c¸c chøng kho¸n sinh lêi, tÝn dông
ng¾n h¹n cho ®Õn khi kh¸ch hµng cÇn tiÒn mÆt ®Ó thanh to¸n.
B¶o l·nh.
Do kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng cho mét kh¸ch hµng rÊt lín vµ do
ng©n hµng n¾m gi÷ tiÒn göi cña c¸c kh¸ch hµng nªn ng©n hµng cã uy tÝn trong
b¶o l·nh cho kh¸ch hµng. Ng©n hµng thêng b¶o l·nh cho kh¸ch hµng cña m×nh
mua chÞu hµng ho¸ vµ trang thiÕt bÞ, ph¸t hµnh chøng kho¸n, vay vèn cña c¸c tæ
chøc tÝn dông kh¸c…
- Cung cÊp c¸c dÞch vô ®¹i lý.
Nh vËy víi c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n nh trªn cho hcóng ta thÊy ng©n hµng cã
nh÷ng vai trß nh sau:
-Vai trß trung gian tµi chÝnh.
-Vai trß trung gian thanh to¸n.
-Vai trß ngêi b¶o l·nh.
-Vai trß ®¹i lý.
-Vai trß thùc hiÖn chÝnh s¸ch.
2.Ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng th¬ng m¹i.
Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt, ®Æc trng nhÊt cña ng©n hµng
th¬ng m¹i. §©y lµ ho¹t ®éng mang l¹i lîi nhuËn lín cho ng©n hµng. Trong ho¹t
®éng tÝn dông ng©n hµng sÏ thùc hiÖn chøc n¨ng huy ®éng vèn vµ sö dông vèn
huy ®éng ®Ó ®Çu , ®Ó cho nh÷ng ngêi cã nhu cÇu sö dông vèn vay vµ thu vÒ mét
kho¶n lîi nhuËn nhÊt ®Þnh.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
+ Ho¹t ®éng huy ®éng vèn.
Ngoµi nguån vãn ban ®Çu cña m×nh ng©n hnµg huy ®éng vèn ®Ó cho vay
b»ng c¸c h×nh thøc: ph¸t hµnh sÐc, më c¸c tµi kho¶n tiÕt kiÖm, tµi kho¶n tiÒn göi
cña d©n c vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ, ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu… Ngoµi ra khi
cã nhu cÇu ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ vay ng©n hµng trung ¬ng , c¸c ng©n hµng
th¬ng m¹i kh¸c, vay c¸c tæ chøc tµi chÝnh trong nícvµ quèc tÕ.
+ Ho¹t ®éng cho vay vµ ®Çu t.
Ng©n hµng th¬ng m¹i sö dông vèn ®Ó cho vay vµ ®Çu t. C¸c kho¶n cho cña
ng©n hµng gåm cã: vay ng¾n h¹n, vay trung h¹n, vµ dµi h¹n. Ngoµi ra ng©n hµng
cßn dïng vèn ®Êy ®Ó ®Çu t vµo: tr¸i phiÕu chÝnh phñ, tÝn phiÕu kho b¹c, nhµ
®Êt,c«ng tr¸i… C¸c ho¹t ®éng nµy sÏ ®em l¹i thu nhËp lµ lîi nhuËn lín h¬n chi
phÝ bá ra khi huy ®éng vèn.
Ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng cã vai trß hÕt søc quan träng, nã mang l¹i
mét kho¶n lîi nhuËn lín cho ng©n hµng.Sau ®©y lµ mét sè vai trß c¬ b¶n:
+TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô tµi trî ®¾c lùc cho c¸c ngµnh kinh tÕ, lµ
®ßn bÈy thóc ®Èy c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh kinh tÕ mòi
nhän.Trong ®iÒu kiÖn nguån ng©n s¸ch cho ®Çu t ph¸t triÓn cßn h¹n hÑp th× vai
trß cña ng©n hµng cµng quan träng: huy ®éng vèn, ph©n phèi nguån lùc tµi chÝnh
nh»m thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi, thøc ®Èy kinh tÕ t¨nng trëng.
+Thóc ®Èy qu¸ tÝch tô tËp trung vèn cho s¶n xuÊt. Ng©n hµng huy ®éng tËp
trung ®îc nhiÒu nguån vèn nhµn rçi ®Ó cho vay t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp h¹n chÕ ®îc t×nh tr¹ng chËm tiÕn ®é
thi c«ng do thiÕu vèn
+Lµ c«ng cô gãp phÇn t¨ng cêng h¹ch to¸n kinh doanh ë c¸c ®¬n vÞ kinh
tÕ. TÝn dông ng©n hµng ®äi hái c¸c doanh nghiÖp vay vèn ph¶i ho¹t ®éng cã hiÖu
qu¶, c¬ chÕ qu¶n lý ph¶i râ rµng ®Ó hoµn tr¶ nî ®óng h¹n, sßng ph¼ng. Do ®ã
viÖc n¾m v÷ng thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n lµ
mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ®Çu t tÝn dông, nh thÕ míi ®¶m b¶o an toµn vµ cã
hiÖu qu¶ cao.
+ TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn t¹o lËp nÒn kinh tÕ më. Th«ng qua tÝn
dông ng©n hµng cã thÓ më réng ho¹t ®éng vay vèn níc ngoµi, c¸c tæ chøc tµi
chÝnh quèc tÕ, tæ chøc phi tµi chÝnh ®Ó thu hót vèn ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ, më
réng quan hÖ mua b¸n quèc tÕ.
Ng©n hµng th¬ng m¹i cho vay díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nhng chñ
yÕu lµ:
- Cho vay ng¾n h¹n( díi mét n¨m).
- Cho vay trung h¹n( díi n¨m n¨m).
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- Cho vay dµi h¹n( trªn n¨m n¨m).
3. Néi dung thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông.
Néi dung thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t tÝn dông t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i sÏ
bao gåm c¸c bíc nh sau
3.1. ThÈm ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn ph¸p lýcña dù ¸n.
§iÒu kiÖn ph¸p lý cña dù ¸n cÇn thÈm ®Þnh ®ã lµ viÖc xem xÐt c¸c v¨n
b¶n, thñ tôc cña hå tr×nh duyÖt ph¶i ®óng theo quy ®Þnh vµ hîp lÖ. §Æc biÖt ph¶i
xem xÐt ®Õn t c¸ch ph¸p nh©n vµ n¨ng lùc cña chñ ®Çu t trªn c¸c khÝa c¹nh sau:
+ QuyÕt ®Þnh thµnh lËp cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc hoÆc giÊy phÐp ho¹t
®éng ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c.
+ Ngêi ®¹i diÖn chÝnh thøc, ®Þa chØi liªn hÖ, giao dÞch.
+ N¨ng lùc kinh doanh ®îc thÓ hiÖn ë uy tÝn kinh doanh nghiÖp.
N¨ng lùc tµi chÝnh bao gåm: nguån vèn tù cã, ®iÒu kiÖn thÕ chÊp khi vay
vèn...
3.2. ThÈm ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t.
C¸c khÝa c¹nh cÇn xem xÐt :
- Dù ¸n cã vÞ trÝ u tiªn nh thÕ nµo trong quy ho¹ch ph¸t triÓn chung
cña x· héi.
- Dù ¸n nÕu ®îc ®Çu t sÏ ®ãng gãp nh thÕ nµo cho c¸c môc tiªunh: gia
t¨ng thu nhËp cho nÒn kinh tÕ vµ doanh nghiÖp, sö dông c¸c tµi nguyªn vµ c¬
së vËt chÊt s½n cã, c«ng ¨n viÖc lµm, gia t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng…
Tõ sù ph©n tÝch trªn c¸n bé thÈm ®Þnh cÇn rót ra vai trß vµ tÝnh phï hîp
cña dù ¸n ®èi víi môc tiªu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ , ®Êt níc, kh¶ n¨ng huy
®éng tiÒm lùc cho dù ¸n, nh÷ng ®ãng gãp khi dù ¸n ph¸t huy t¸c dông.
3.3 ThÈm ®Þnh dù ¸n vÒ ph¬ng diÖn thÞ trêng.
a. KiÓm tra c©n ®èi cung cÇu vÒ s¶n phÈm cña dù ¸n.
C¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i tuú theo ph¹m vi tiªu thô s¶n phÈm cña dù ¸n mµ
lËp b¶ng c©n ®èi vÒ nhu cÇu thÞ trêng hiÖn t¹i vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c nguån
cung cÊp hiÖn cã ( kÓ c¶ s¶n phÈm t¬ng tù ®îc nhËp khÈu)vµ xu híng ph¸t triÓn
cña c¸c nguån cung cÊp. Tõ ®ã ®¸nh gi¸ møc ®é tham gia thi trêng mµ dù ¸n cã
thÓ ®¹t ®îc. NÕu kÕt qu¶ ph©n tÝch cho thÊy triÓn väng thÞ trêng chØ mang tÝnh
chÊt nhÊt thêi hay ®ang dÇn bÞ thu hÑp l¹i cÇn thËn träng trong viÖc xem xÐt ®Çu
t cho dù ¸n.
b. Xem xÐt kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm cña dù ¸n.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
§Ó xem xÐt kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm cÇn ®¸nh gi¸ s¶n phÈm trªn c¸c
c¸c khÝa c¹nh:
- ChÊt lîng.
- Gi¸ thµnh.
- Quy c¸ch.
- §iÒu kiÖn lu th«ng vµ tiªu thô.
- Kinh nghiÖmvµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trong quan hÖ thÞ trêng vÒ
s¶n phÈm.
- KÕt qu¶ thùc tÕ vÒ tiªu thô s¶n phÈm.
§èi víi c¸c s¶n phÈm dµnh ®Ó xuÊt khÈu hoÆc thay thÕ nhËp khÈu ngoµi
c¸c néi dung cÇn ph¶i thÈm ®Þnh trªn th× ph¬ng ph¸p kiÓm tra hiÖu qu¶ nhÊt lµ
kiÓm tra kh¶ n¨ng tiªu thô thùc tÕ cña s¶n phÈm c¨n cø vµo:
- Kinh nghiÖm uy tÝn s½n cã cña doanh nghiÖp hoÆc c¸c mÆt hµng
cïng lo¹i, c¸c hîp ®ång bao tiªu hoÆc tiªu thô ®· ký.
- T¬ng quan gi÷a hµng xuÊt khÈu vµ hµng ngo¹i vÒ chÊt lîng, h×nh
thøc bao b×, mÉu m·.
- Kh¶ n¨ng giao hµng æn ®Þnh, ®óng tiÕn ®é, ph¬ng thøc thanh to¸n
vµ vËn t¶i thuËn tiÖn.
- Tr¸nh so s¸nh ®¬n gi¶n, thiÕu c¬ së dÉn ®Õn qu¸ l¹c quan vÒ u thÕ
s¶n phÈm xuÊt khÈu.
Víi nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ nhËp khÈu,ngoµi viÖc so s¸nh gi¸cßn ph¶i
®Õn t©m lý chuéng hµng ngo¹i cña ngêi tiªu dïng.
3.4.ThÈm ®Þnh dù ¸n vÒ ph¬ng diÖn kü thuËt.
a. Xem xÐt ®Þa ®iÓm mÆt b»ng x©y dùng dù ¸n.
C¸c dù ¸n ®Çu t míi, më réng quy m« s¶n xuÊt cÇn cã ph¬ng ¸n lùa chän
®Þa ®iÓm thÝch hîp. Sau ®©y lµ mét sè tiªu chuÈn ®Ó xem xÐt ®Þa ®iÓm tèi u:
+Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ quy ho¹ch x©y dùng vµ kiÕn tróc.
+ThuËn lîi vÒ giao th«ng.
+GÇn nguån cung cÊp nguyªn liÖu.
+ TËn dông ®îc c¬ së h¹ tÇng s½n cã trong vïng.
Khi x©y dùng t¹i ®Þa ®iÓm míi nµy cÇn chó ý ®Õn kh¶ n¨ng ®Òn bï gi¶i
phãng mÆt b»ng ®Ó tõ ®ã tÝnh íc lîng chi phÝ vµ tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n.
b. Xem xÐt viÖc lùa chän h×nh thøc ®Çu t vµ c«ng suÊt cña ®ù ¸n.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
§èi víi khÝa c¹nh nµy nhiÖm vô cña chñ ®Çu t, chñ nhiÖm ®iÒu hµnh dù
¸n, c¸n bé thÈm ®Þnh cã nhiÖm ph¸t hiÖn vÊn ®Ò dùa trªn c¬ së kinh ngiÖm vµ
c¸c th«ng tin cña m×nh ®Ó kiÕn nghÞ víi chñ dù ¸n:
+ Nghiªn cøu n¨ng lùc vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp ®Ó
®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ víi chñ chñ dù ¸n vÒ h×nh thøc ®Çu t thÝch hîp.
+ C¸c yÕu tè c¬ b¶n ®Ó lùa chän c«ng suÊt thiÕt bÞ lµ nhu cÇu thÞ trêng vÒ
s¶n phÈm, tÝnh n¨ng cña thiÕt bÞ cã thÓ lùa chän, kh¶ n©ng tµi chÝnh cña chñ ®Çu
t…
c. Xem xÐt d©y chuyÒn c«ng nghÖ vµ lùa chän thiÕt bÞ.
Trong qu¸ tr×nh nµy ph¶i xem xÐt râ u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña c«ng nghÖ lùa
chän. §èi víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña níc ta c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®îc lùa chän lµ
c«nng nghÖ ®· qua kiÓm chøng thùc hµnh ë quy m« s¶n xuÊt ®¹i trµ, nÕu lµ c«ng
nghÖ míi ®îc ¸p dông th× cÇn cã ý kiÕn kÕt luËn cña c¬ quan gi¸m ®Þnh c«ng
nghÖ.
Qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ thiÕt bÞ c«ng nghÖ cÇn kiÓm tra xem xÐt tÝnh ®ång bé
víi c«ng suÊt cña c¸c thiÕt bÞ, c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt, møc ®é tiªu hao nguyªn
liÖu, n¨ng lîng, tuæi thä, s÷a ch÷a, b¶o dìng, kh¶ n¨ng cung øng phô tïng.
Riªng trêng hîp c¸c thiÕt bÞ nhËp ngoµi viÖc kiÓm tra theo dâi c¸c néi dung trªn
cÇn kiÓm tra vÒ c¸c mÆt sau ®©y n÷a: c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång nhËp khÈu,
tÝnh ph¸p lý vÒ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn.
d. Xem xÐt ®¶m b¶o cung cÊp nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, n¨ng lîng, b¸n
thµnh phÈm vµ c¸c yÕu tè ®Çu vµo.
- KiÓm tra cung øng c¸c yÕu tè ®Çu vµocho viÖc x©y dùng dù ¸n.
- KiÓm tra cung øng c¸c yÕu tè ®Çu vµo sau khi dù ¸n ®i vµo ho¹t
®éng.
Ngoµi ra c¸n bé thÈm ®Þnh cÇn c¨n cø vµo c«ng nghÖ c¸c ®Þnh møc tiªu
chuÈn x©y dùng ®Ó ®¸nh gi¸ gi¶i ph¸p x©y dùng cña dù ¸n.
3.5.ThÈm ®Þnh dù ¸n vÒ ph¬ng diÖn tæ chøc.
Xem xÐt c¸c ®¬n vÞ thiÕt kÕ thi c«ng: t c¸ch ph¸p nh©n, n¨ng lùc hµnh
nghÒ, giÊy phÐp ho¹t ®éng do c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp.
Xem xÐt vÒ ®¬n vÞ cung øng thiÕt bÞ c«ng nghÖ.
Xem xÐt n¨ng lùc cña chñ dù ¸n.
Xem xÐt kh¶ n¨ng thùc tÕ cña ngêi tiªu thô s¶n phÈm.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
3.6.ThÈm ®Þnh vÒ mÆt tµi chÝnh.
Th«ng qua viÖc ph©n tÝch tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh c¸c hiÖu qu¶ tµi
chÝnh vµ c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ mµ dù ¸n ®em l¹i.C¸c dù
¸n ®îc xem xÐt rÊt ®a d¹ng víi nhiÒu ph¹m vi, lÜnh vùc víi quy m« kh¸c nhau.
KhÝa c¹nh thÈm®Þnh tµi chÝnh lu«n t×m ra nh÷ng con sè cô thÓ cho ta c¸i nh×n
bao qu¸t tæng thÓ vÒ ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña dù ¸n ®Çu t.
ThÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t bao gåm c¸c ho¹t ®éng xem xÐt, ®¸nh gi¸
dù ®o¸n c¸c luång chi phÝ tµi chÝnh, lîi Ých tµi chÝnh cña dù ¸n. C¸n bé thÈm
®Þnh ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ rßng cña luång tµi chÝnh theo sù thay ®æi thêi gian cña
tiÒn. ThÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t ®îc xem xÐt trªn c¸c néi dung c¬ b¶n nh
sau:
a.ThÈm tra viÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh tæng vèn ®Çu t vµ tiÕn ®é bá vèn.
C¸c kho¶n vèn ®Çu t ®îc xem xÐt chi tiÕt nh sau:
- Vèn ®Çu t x©y l¾p: ®îc íc tÝnh trªn c¬ së khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p
vµ ®¬n gi¸ x©y l¾p tæng hîp( hoÆc suÊt vèn ®Çu t) .Néi dung kiÓm tra tËp
trung chñ yÕu vµo viÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn ®Çu t÷©y dùng hîp lý cña dù
¸nvµ møc ®é hîp lý cña suÊt vèn ®Çu t ®îc ¸p dông so víi kinh nghiÖm ®óc
kÕt tõ c¸c dù ¸n hoÆc c¸c c«ng ty x©y dùng kh¸c.
- Vèn ®Çu t thiÕt bÞ: C¨n cø vµo danh môc thiÕt bÞ, kiÓm tra gi¸ mua
vµ c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o qu¶n theo quy ®Þnh cña nhµ níc. §èi víi c¸c
lo¹i thiÕt bÞ cã kÌm theo chuyÓn giao c«ng nghÖ míi th× vèn ®Çu t thiÕt bÞ cßn
bao gåm c¶ chi phÝ chuyÓn giao c«ng nghÖ, mua m¸y mãc thiÕt bÞ, ®µo t¹o
huÊn luyÖn, chuyªn gia l¾p ®Æt vËn hµnh.
- Vèn kiÕn thiÕt c¬ b¶n kh¸c: c¸c kho¶n môc chi phÝ nµy cÇn ®îc tÝnh
to¸n kiÓm tra theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña nhµ níc.
ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n møc vèn ®Çu t cña dù ¸n lµ rÊt cÇn thiÕt. Tuy
nhiªn cÇn tr¸nh:
+TÝnh to¸n sè vèn qu¸ cao so víi thùc tÕ ®Ó tranh thñ vèn, g©y l·ng phÝ ø
®äng vèn vµ gi¶m hiÖu qu¶ ®Çu t.
+TÝnh to¸n qu¸ thÊp g©y sù gi¶ t¹o vÒ hiÖu qu¶ vèn ®Çu t.
Mét sè néi dung chi phÝ còng cÇn ®îc kiÓm tra:
+ Nhu cÇu vèn lu ®éng ban ®Çu( dù ¸n x©y dùng míi) hoÆc nhu cÇu vèn lu
®éng bæ sung( dù ¸n më réng).
+Chi phÝ thµnh lËp bao gåm c¸c chi phÝ mua s¾m c¸c vËt dông cÇn thiÕt.
+ Chi phÝ tr· l·i ng©n hµng trong thêi gian thi c«ng.
b.ThÈm tra viÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh, chi phÝ s¶n xuÊt.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Trªn c¬ së b¶ng tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ hoÆc tæng chi phÝ s¶n xuÊt cña dù ¸n
cÇn ®i s©u kiÓm tra kh¶o s¸t c¸c vÊn ®Ò sau:
TÝnh to¸n ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh
- Chi phÝ vËt chÊt: nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, n¨ng lîng, thiÕt bÞ.
- Chi phÝ sö dông vèn: l·i vay ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh
kh¸c.
- Chi phÝ nh©n c«ng: l¬ng, phô cÊp, b¶o hiÓm x· héi, trî cÊp vµ c¸c
kho¶n thu nhËp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
- Chi phÝ qu¶n lý: bao gåm toµn bé chi phÝ cho bé m¸y qu¶n lý doanh
nghiÖp.
- Chi phÝ qu¶ng c¸o, lu th«ng s¶n phÈm…
Víi c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn xem xÐt sù hîp lý
cña c¸c ®Þnh møc s¶n xuÊt, ®¬n gi¸… cã sù so s¸nh víi c¸c dù ¸n t ¬ngtù ®ang
ho¹t ®éng.KiÓm tra c¸ch tÝnh vµ tû lÖ tÝnh khÊu hao, ph©n bæ gi¸ trÞ khÊu hao phï
hîp víi c¸c quy ®Þnh vµ híng dÉn cña nhµ níc, ph©n bæ chi phÝ l·i ng©n hµng
vµo gi¸ thµnh mét c¸ch hîp lý.
§èi víi c¸c chi phÝ tÝnh b»ng tû lÖ % cÇn kiÓm chøng b»ng kinh nghiÖm
thùc tiÔn tõ c¸c ho¹t ®éng s½n cã cña chñ dù ¸n.
c. KiÓm tra vÒ vèn vµ c¬ cÊu nguån vèn.
Vèn ®Çu t ph¶i ®îc thùc hiÖn theo tiÕn ®é ghi trong dù ¸n ®Ó tr¸nh ø ®äng
vèn. Do ®ã c¸c nguån tµi trî cho dù ¸n cÇn xem xÐt kh«ng ph¶i chØ vÒ sè lîng
mµ c¶ thêi ®iÓm nhËn tµi trî. ViÖc thÈm ®inh ph¶i lµm râ ®îc kÕ ho¹ch sö dông
vèn ®Çu t vµ vèn vay.
- C¬ cÊu vèn: thêng ®îc coi lµ hîp lý khi tû lÖ ®Çu t cho thiÕt cao h¬n
x©y l¾p. §èi víi dù ¸n ®Çu t chiÒu s©u vµ më réng, tû lÖ ®Çu t thiÕt bÞ cÇn ®¹t
lµ 60%. Tuy nhiªn ph¶i hÕt søc linh ho¹t theo tÝnh chÊt vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ
cña dù ¸n. Trong trêng hîp c¸c dù ¸n s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cã tû lÖ vèn x©y
l¾p vµ kiÕn thiÕt c¬ b¶n cao cÇn ph¶i ®îc rµ so¸t t×m hiÓu ®Ó cã biÖn ph¸p
gi¶m bít quy m« vµ khèi lîng x©y l¾p mét c¸ch ®óng hîp lý.
- §èi víi dù ¸n sö dông ngo¹i tÖ cÇn ph¶i kiÓm tra c¬ cÊu vèn: x¸c
®Þnh ®ñ sè vèn ®Çu t vµ chi phÝ s¶n xuÊt b»ng ngo¹i tÖ cña dù ¸n ®Ó cã c¬ së
quy ®æi tÝnh to¸n hiÖu qu¶. MÆt kh¸c viÖc ph©n ®Þnh râ c¸c lo¹i chi phÝ b»ng
ngo¹i tÖ ®Ó x¸c ®Þnh ®îc nguån ngo¹i tÖ thÝch hîp ®¸p øng nhu cÇu cña dù ¸n.
Ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn vµ kh¶ n¨ng ®¶m b¶o nguån vèn: C¸c
dù ¸n ®îc ®Çu t tõ nhiÒu nguån vèn do ®ã trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh cÇn chØ râ
20