Tài liệu Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại xí nghiệp xây lắp số 2

Më ®Çu I. Sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi nghiªn cøu: Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, sù ®æi míi s©u s¾c c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ®ßi hái nÒn tµi chÝnh quèc gia ph¶i ®îc ®æi míi mét c¸ch toµn diÖn nh»m t¹o ra sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ. C«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp theo ®ã ngµy cµng ®îc quan t©m, chó ý. NhËn thøc ®îc vai trß vµ sù cÇn thiÕt ®ã, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh buéc c¸c ®¬n vÞ cÇn ph¶i cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh qu¶n lý nãi chung vµ kÕ to¸n nãi riªng, nh»m sö dông nguån tµi chÝnh hiÖn cã cña m×nh mét c¸ch hiÖu qu¶, Trong hÖ thèng c¸c chØ tiªu kinh tÕ dïng ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu chÊt lîng quan träng gãp phÇn ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng nhiÒu mÆt cña ®¬n vÞ nh t×nh h×nh tæ chøc qu¶n lý, t×nh h×nh sö dông lao ®éng, nguyªn vËt liÖu, vèn s¶n xuÊt.v.v... do ®ã viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét phÇn hµnh quan träng trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña mét doanh nghiÖp, nhÊt lµ ë mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh ®Æc thï cao nh ë XÝ nghiÖp x©y l¾p 2. ViÖc thùc hiÖn tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, theo chÕ ®é kÕ to¸n cña doanh nghiÖp, kh«ng chØ cung cÊp c¸c th«ng tin gióp cho nhµ qu¶n lý cã thÓ thêng xuyªn n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh sö dông vËt t, t×nh h×nh sö dông lao ®éng, nguyªn vËt liÖu, vèn s¶n xuÊt... trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tõ ®ã gióp cho c¸c cÊp l·nh ®¹o cã thÓ kh«ng nh÷ng ra c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ, tõng bíc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, mµ cßn cã mét ý nghÜa quan träng trong viÖc ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p më réng s¶n xuÊt, t¨ng quü phóc lîi x· héi, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho c¸n bé c«ng nh©n viªn.v.v... II. Môc ®Ých vµ ph¹m vi nghiªn cøu : ViÖc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mét vÞ trÝ rÊt quan träng, kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu sÏ cung cÊp cho ta mét c¸i nh×n râ h¬n vÒ thùc tr¹ng chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®ång thêi qua ®ã ta cã thÓ thÊy ®îc c¸c ®iÓm tån t¹i h¹n chÕ 1 tõ ®ã rót ra c¸c biÖn ph¸p nh»m ®iÒu chØnh kÞp thêi, gãp phÇn gióp cho ®¬n vÞ thÝch nghi víi thÞ trêng mét c¸ch nhanh chãng. Nh»m môc ®Ých t×m hiÓu qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thùc tÕ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, còng nh thùc tËp kh¶ n¨ng ¸p dông lý thuyÕt mµ em ®· ®îc häc vµo thùc tÕ, em ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp x©y l¾p 2, toµn bé sè liÖu vµ th«ng tin trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu tËp trung chñ yÕu trong thêi gian c¸c n¨m 2000, 2001, 2002, 2003. III. KÕt cÊu cña ®Ò tµi nh sau: §Ò tµi nghiªn cøu víi tªn gäi: H¹CH TO¸N CHI PHÝ S¶N XUÊT VΜ TÝNH GI¸ THΜNH S¶N PHÈM T¹i XÝ nghiÖp x©y l¾p sè 2 Ngoµi phÇn më ®Çu, môc lôc, s¬ ®å b¶ng biÓu vµ kÕt luËn, ®Ò tµi cña em ®îc chia lµm 2 phÇn : PhÇn I: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp x©y l¾p 2. PhÇn II: Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp x©y l¾p 2. 2 PhÇn I Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i xÝ nghiÖp x©y l¾p II I. Giíi thiÖu tæng qu¸t vÒ ®¬n vÞ: 1/ LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn: XÝ nghiÖp x©y l¾p 2 lµ doanh nghiÖp nhµ níc trùc thuéc Bé c«ng nghiÖp nÆng (nay lµ Bé c«ng nghiÖp). TiÒn th©n lµ xÝ nghiÖp x©y l¾p CE ®îc thµnh lËp n¨m 1970. Lùc lîng CB_CNV chñ yÕu lµ sinh viªn tõ c¸c trêng ®¹i häc vµ trung cÊp kü thuËt nh x©y dùng , B¸ch khoa , Kinh tÕ – Tµi chÝnh hoÆc ®îc ®µo t¹o tõ c¸c níc SNG, TiÖp Kh¾c, Céng hoµ d©n chñ §øc , TriÒu Tiªn.v.v..Víi h¬n 600 CB-CNV thùc hiÖn nhiÖm vô chñ yÕu lµ x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh d©n dông vµ c«ng nghiÖp , tr¹m ®iÖn, ®êng d©y, hÖ thång ®iÖn níc trong nhµ ngoµi nhµ , trang trÝ néi thÊt vµ c¸c nghµnh thuéc lÜnh vùc XDCB, giao th«ng, thuû lîi, c¬ khÝ.v.v..ho¹t ®éng réng lín trªn ®Þa bµn c¶ níc. H¬n 30 n¨m qua, XÝ nghiÖp x©y l¾p 2 ®· thi c«ng x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh cã quy m« vïa vµ lín, c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm thuéc c¸c dù ¸n lo¹i B vµ C cña Nhµ níc nh: nhµ m¸y DIEZEN S«ng C«ng, nhµ m¸y c¬ khÝ Cæ Loa, Trung t©m nghiªn cøu sÐt Gia Sµng, Viªn thiÕt kÕ c«ng tr×nh c«ng nghÖ, nhµ m¸y ®éng c¬ ViÖt Hng, C«ng nghiÖp khÝ c«ng nghiÖp...vµ c¸c c«ng tr×nh liªn doanh víi níc ngoµi nh: Trung t©m chuyÓn giao c«ng nghÖ quèc tÕ Hµ Néi HITC víi c«ng ty SHIMIZHT NhËt B¶n , Nhµ m¸y c¸n èng thÐp VINAPIPE víi tæng xÝ nghiÖp kü thuËt POSCO Hµn Quèc, Nhµ m¸y TOYOTA víi c«ng ty TAISEL, nhµ m¸y HONDA víi c«ng ty HAZAMA, nhµ m¸y s¶n xuÊt chÕ t¹o thiÐt bÞ ®iÖn LGIS – VINA víi Hµn Quèc...Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tríc c¬ chÕ thÞ trêng vµ sù nghiÖp ®æi míi chung cña c¶ níc , xÝ nghiÖp ®· tÝch cùc ®æi míi c«ng nghÖ, ®Çu t c¶ vÒ chiÒu s©u vµ chiÒu réng trang bÞ m¸y mãc thi c«ng. Kh«ng ngõng n©ng cao båi dìng tr×nh ®é KHKT vµ nghiÖp vô chuyªn m«n trong qu¶n lý vµ thi c«ng cho ®éi ngò CB – CNV, x¾p xÕp l¹i lùc lîng, tæ chøc l¹i s¶n xuÊt ®Ó phï hîp vµ thÝch øng víi yªu cÇu cña thÞ trêng, nh»m ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao nhÊt. §iÒu nµy ®· t¹o cho xÝ 3 nghiÖp ch÷ “TÝn” vµ chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng. XÝ nghiÖp ®· th¾ng thÇu x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ kinh tÕ lín. C¸c c«ng tr×nh ®· thi c«ng ®Òu ®¶m b¶o chÊt lîng, kü mü thuËt vµ tiÕn ®é, ®¸p øng ®îc nhiÒu yªu cÇu vµ ®ßi hái kh¾t khe nhÊt. §iÒu nµy ®· ®îc c¸c chñ ®Çu t níc ngoµi vµ trong níc hµi lßng vµ ®¸nh gi¸ cao. Trô së chÝnh cña xÝ nghiÖp ®Æt t¹i khèi 7A thÞ trÊn §«ng Anh _ Hµ Néi. Sè ®iÖn tho¹i liªn hÖ lµ 04.8832353 – 8835306 – 090443407. Sè Fax lµ 04.8835061.Tªn ng©n hµng giao dÞch: ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn §«ng Anh (sè hiÖu tµi kho¶n tiÒn göi 7301 – 0006F) vµ ng©n hµng c«ng th¬ng §«ng Anh (sè hiÖu tµi kho¶n riªng göi 710A – 00062). Tæng sè tiÒn tÝn dông (theo BCTC) ®Õn ngµy 31/12/2001 lµ 4.400.286.492 ®. XÝ nghiÖp ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 250/Q§TCNS§T ngµy 20/05/1993. C¬ quan quyÕt ®Þnh thµnh lËp lµ Bé c«ng nghiÖp. GiÊy chøng nhËn kinh doanh sè 110999 cÊp ngµy 19/06/1997. Nghµnh nghÒ kinh doanh ®¨ng ký lµ x©y l¾p vµ s¶n xuÊt, gåm: x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh d©n dông, giao th«ng, thuû lîi, ®iÖn ®Õn 35kV, san ®¾p mÆt b»ng, c¬ së h¹ tÇng, s¶n xuÊt xi m¨ng, tÊm lîp Ami¨ng xi m¨ng, kÕt cÊu bª t«ng, bª t«ng t¬i, vËt liÖu x©y dùng kh¸c, khai th¸c ®¸, c¸t, sái, kÕt cÊu thÐp c¸c lo¹i, c¸c thiÕt bÞ n©ng h¹, thiÕt bÞ nghµnh x©y dùng, kim lo¹i ®en, kim lo¹i mµu, vËn t¶i hµng ho¸, cung øng kinh doanh vËt t, kü thuËt. Hä vµ tªn ngêi ®¹i diÖn ph¸p nh©n lµ gi¸m ®èc NguyÔn Kim T©m. 2/§Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiªp: XÝ nghiÖp x©y l¾p 2 cã c¸ch thøc vµ c¬ cÊu tæ chøc theo h×nh chãp, quyÒn h¹n vµ nghÜa vô ®îc ph©n bè theo chiÒu däc víi thø tù tõ trªn cao trë xuèng, cô thÓ víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô tõng ngêi vµ phßng ban nh sau: _ Gi¸m ®èc: lµ ngêi trùc tiÕp ®iÒu hµnh c¸c phßng ban vµ c¸c ®éi s¶n xuÊt. Lµ ngêi ®îc tæng c«ng ty giao tr¸ch nhiÖm qu¶n lý toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp, lµ ngêi l·nh ®¹o cao nhÊt quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò trong kinh doanh, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt, nhµ níc, tríc Bé c«ng nghiÖp, truíc tæng xÝ nghiÖp vµ tríc tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn xÝ nghiÖp vÒ tæn thÊt do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ ho¾c kh«ng cã hiÖu qu¶, lµm hoa hôt tæn thÊt l·ng phÝ vËt t tµi s¶n vèn. 4 _ Phã gi¸m ®èc kü thuËt, kinh doanh: lµ ngêi gióp gi¸m ®èc ®iÒu hµnh c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh trong lÜnh vùc thi c«ng, t×m kiÕm t vÊn vÒ c¸c ®èi t¸c bªn ngoµi, lµm viÖc theo ph©n c«ng hoÆc uû quyÒn cña gi¸m ®èc, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc xÝ nghiÖp, tríc ph¸p luËt vÒ nhiÖm vô ®îc ph©n c«ng hoÆc uû quyÒn chØ ®¹o ®iÒu hµnh b»ng c«ng t¸c chuyªn m«n vÒ kü thuËt thi c«ng, phô tr¸ch chØ ®¹o ®iÒu hµnh toµn bé hÖ thèng tæ chøc an toµn lao ®éng trong toµn xÝ nghiÖp.Ký duyÖt c¸c hå s¬ kü thuËt, b¶n vÏ thiÕt kÕ, hå s¬ dù thÇu c¸c c«ng tr×nh, yªu cÇu vËt t phôc vô thi c«ng, duyÖt bè trÝ nh©n lùc, thiÕt bÞ xe m¸y , biÖn ph¸p thi c«ng, ®Þnh møc vËt t xe m¸y... Thùc tÕ trong c¸c ®¬n vÞ x©y dùng th× ®©y lµ chøc vô rÊt quan träng nhiÒu khi, chØ døng sau gi¸m ®èc _ Phã gi¸m ®èc hµnh chÝnh kÕ ho¹ch: lµ ngêi gióp cho gi¸m ®èc ®iÒu hµnh mäi mÆt vÒ nh©n sù, tæ chøc qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng hîp lý cho toµn xÝ nghiÖp, bæ sung ®iÒu ®éng vµ gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng mäi vÊn ®Ò vÒ tiÒn l¬ng, phèi hîp víi phã gi¸m ®èc kü thuËt trong c¸c vÊn ®Ò vÒ nh©n sù vµ giao dÞch víi kh¸ch hµng nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. _ C¸c phßng nghiÖp vô: XÝ nghiÖp x©y l¾p 2 cã 4 phßng nghiÖp vô dîc ph©n t¸ch cô thÓ nh sau: +Phßng tµi vô kÕ ho¹ch: cã chøc n¨ng tham mu cho gi¸m ®èc hÖ thèng th«ng kª, kÕ to¸n ®óng ph¸p lÖnh thèng kª vµ ®iªï lÖ kª to¸n cña nhµ níc. B¶o toµn ph¸t triÓn vèn trong xÝ nghiÖp vµ ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ngêi lao ®éng, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh vµ cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt còng nh lªn kÕ ho¹ch tham mu cho gi¸m ®èc. + Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vÒ mÆt nh©n sù, biªn chÕ c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn trong xÝ nghiÖp, qu¶n lý mäi mÆt thu chi trong s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ theo xÝ nghiÖp, tham gia víi gi¸m ®èc ®Ó ®iÒu ®éng bè trÝ c¸n bé c«ng nh©n viªn cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp víi tr×nh ®é chuyªn m«n cña tõng ngêi. Tæ chøc lao ®éng phï hîp víi quy tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi l¬ng vµ trÝch BHXH, BHYT theo quy ®Þnh cña nhµ níc. + Phßng kü thuËt thi c«ng: cã chøc n¨ng tham mu qu¶n lý kÕ ho¹ch ng¾n h¹n , trung h¹n, dµi h¹n, ®¶m b¶o thñ tôc x©y dùng c¬ b¶n (®èi néi, ®èi ngo¹i) ®Êu thÇu c«ng tr×nh qu¶n lý vËt t thiÕt bÞ. ThiÕt kÕ c¸c b¶n vÏ, lªn dù to¸n cho c¸c 5 c«ng tr×nh ®íc giao. Nghiªn cøu øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt, ph¸t huy s¸ng kiÕn, tiÕt kiÖm hîp lý ho¸ s¶n xuÊt. + Phßng vËt t thiÕt bÞ: qu¶n lý vËt t tµi s¶n cña xÝ nghiÖp, cã tr¸ch nhiÖm ®øng ra qu¶n lý vµ cung øng kÞp thêi nguyªn vËt liÖu, thiÕt bÞ cho c¸c c«ng tr×nh thi c«ng , lªn kÕ ho¹ch vÒ mua s¾m, b¶o qu¶n vµ s¶n xuÊt vËt t phôc vô cho nhu cÇu c¸c c«ng tr×nh. _ C¸c bé phËn trùc tiÕp thi c«ng: + C¸c ®éi x©y l¾p: gåm tÊt c¶ 15 ®éi, c¸c ®éi nµy cã vai trß nh c¸c ®¬n vÞ kinh doanh nhá, cã chøc n¨ng trùc tiÕp tiÕn hµnh thi c«ng theo tõng phÇn viÖc hoÆc toµn bé c«ng tr×nh ®îc giao, trùc tiÕp lªn kÕ ho¹ch dù to¸n, ®iÒu hµnh thi c«ng t¹i c«ng trêng, qu¶n lý vËt t ®îc giao vµ nép c¸c b¸o c¸o lªn c¸c phßng ban trªn xÝ nghiÖp. + C¸c ph©n xëng s¶n xuÊt: gæm tÊt c¶ 4 ph©n xëng, nhiÖm vô chÝnh cña c¸c ph©n xëng nµy lµ s¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ phô tïng, vËt liÖu, vËt t cÇn thiÕt cho c¸c ®éi thi c«ng, tiÕn hµnh b¶o dìng chuyªn tu hÖ thèng trang thiÕt bÞ hiÖn cã, ®ång thêi kiÕn nghÞ lªn c¸c phßng ban vÒ kinh phÝ cho toµn bé ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. Ta cã thÓ kh¸i qu¸t c¬ cÊu tæ chøc b»ng s¬ ®å sau: 6 Gi¸m §èc PG§ hµnh chÝnh kÕ ho¹ch PG§ kü thuËt kinh doanh phßng vËt t­ thiÕt bÞ Phßng kü thuËt thi c«ng p.tæ chøc hµnh chÝnh phßng tµi vô kÕ ho¹ch c¸c ®éi x©y l¾p ph©n x­ëng s¶n xuÊt x­ëng méc x­ëng c¬ khÝ x­ëng nh«m kÝnh x­ëng s¶n xuÊt vlxd §éi x©y l¾p 1 §éi x©y l¾p 2 §éi x©y l¾p 3 §éi x©y l¾p 4 §éi x©y l¾p 5 §éi x©y l¾p 6 §éi x©y l¾p 7 §éi x©y l¾p 8 §éi x©y l¾p 9 §éi x©y l¾p 10 §éi x©y l¾p 11 §éi x©y l¾p 12 §éi x©y l¾p 13 §éi x©y l¾p 14 §éi x©y l¾p 15 Tr¹m trén bt H×nh 1: S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý xÝ nghiÖp 7 II. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n vµ bé sæ kÕ to¸n t¹i xÝ nghiÖp x©y l¾p 2: 1/ §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n: Phßng kÕ to¸n cña XÝ nghiÖp x©y l¾p 2 bè trÝ 5 c¸n bé kÕ to¸n. Toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp ®îc tËp trung lµm t¹i phßng kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp. §éi ngò c¸n bé cña phßng cã tr×nh ®é ®¹i häc, cã tr¸ch nhiÖm bao qu¸t hÕt phÇn viÖc tõ kÕ to¸n cho c¸c ®éi s¶n xuÊt ®Õn nhiÖm vô chung trªn phßng kÕ to¸n. Bªn c¹nh ®ã víi nh÷ng trang thiÕt bÞ nh m¸y vi tÝnh ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c kÕ to¸n. - KÕ to¸n trëng (kiªm trëng phßng): lµ ngêi thay mÆt gi¸m ®èc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng chØ ®¹o thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª, gi¸m s¸t tµi chÝnh, c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña xÝ nghiÖp. ChÞu tr¸ch nhiÖm lµm kÕ to¸n tæng hîp, lËp b¸o c¸o kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña Nhµ níc. Phßng kÕ to¸n ®îc ®Æt díi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña kÕ to¸n trëng. - Phã phßng kÕ to¸n: gi÷ vai trß trî lý, gióp viÖc cho kÕ to¸n trëng. Phô tr¸ch c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh, theo dâi chi tiÕt c¸c c«ng tr×nh. - KÕ to¸n tiÒn mÆt - TSC§ (1 ngêi): kÕ to¸n theo dâi trªn TK 111 gåm b¶ng kª sè 1, nhËt ký chøng tõ sè 1. §ång thêi c¨n cø vµo nhËt tr×nh c¸c xe, c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ,... KÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt TSC§, hµng quý tiÕn hµnh ph©n bæ vµ trÝnh khÊu hao. - KÕ to¸n vËt t - thñ quü (1 ngêi): c¨n cø vµo phiÕu nhËp - xuÊt vËt t tõ c¸c c«ng tr×nh göi vÒ kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu theo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh ®Ó vµo thÎ kho. Sau ®ã vµo sæ chi tiÕt xuÊt - nhËp - tån vµ lªn b¶ng kª sè 3, b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô. Ngoµi ra, kÕ to¸n phÇn hµnh nµy cßn chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý tiÒn mÆt, c¨n cø vµo chøng tõ gèc hîp lý, hîp lÖ tiÕn hµnh xuÊt nhËp quü tiÒn mÆt ®Ó ghi vµo sæ quü, phÇn t¬ng øng. - KÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn vay, c«ng nî (1 ngêi): lµm nhiÖm vô giao dÞch víi ng©n hµng, theo dâi trªn TK 112,... b¶ng kª sè 2, nhËt ký chøng tõ sè 4, sæ chi tiÕt c«ng tr×nh (TK 511), sæ chi tiÕt c«ng nî (TK 131),... Cuèi 8 kú kho¸ sæ chi tiÕt lªn c¸c b¶ng kª vµ nhËt ký chøng tõ liªn quan (b¶ng kª sè 11). Díi xÝ nghiÖp cßn cã c¸c ®éi trùc thuéc, mçi ®éi x©y l¾p, xëng s¶n xuÊt cã mét nh©n viªn kinh tÕ thùc hiÖn lËp chøng tõ ban ®Çu göi lªn phßng kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp. Bé m¸y kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp ta cã thÓ kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å sau: KÕ to¸n tr­ëng Phã phßng kÕ to¸n KÕ to¸n tiÒn mÆttsc® KÕ to¸n thanh to¸n KÕ to¸n ®éi x©y l¾p I KÕ to¸n ®éi x©y l¾p II kÕ to¸n vËt t­ -Thñ quü vµ tÝnh gi¸ thµnh) H×nh 2: S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n xÝ nghiÖp 2/ §Æc ®iÓm tæ chøc bé sæ kÕ to¸n: - Do ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh lµ s¶n xuÊt x©y l¾p nªn ®Æc ®iÓm cña c«ng t¸c x©y l¾p ®· chi phèi c«ng t¸c h¹ch to¸n cña xÝ nghiÖp, víi quy m« s¶n xuÊt lín, ®Þa bµn ho¹t ®éng réng, ph©n t¸n. Nªn hiÖn nay, h×nh thøc kÕ to¸n mµ xÝ nghiÖp ®ang ¸p dông lµ h×nh thøc NhËt ký - Chøng tõ. §iÒu nµy hoµn toµn phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña xÝ nghiÖp v× khèi lîng c«ng viÖc tËp trung ë phßng kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp lµ kh¸ lín, tr×nh ®é c¸n bé trong phßng kh¸ ®ång ®Òu. 9 - Tr×nh tù ghi sæ t¹i xÝ nghiÖp: + Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc hîp lÖ ®· ®îc kiÓm tra (c¸c ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho, ho¸ ®¬n xuÊt - nhËp, b¶ng chÊm c«ng, hîp ®ång lµm kho¸n...) kÕ to¸n ®Þnh kho¶n ®Ó ghi vµo c¸c sæ chi tiÕt 621, b¶ng kª chøng tõ TK 621, b¶ng chÊm c«ng, b¶ng kª sö dông m¸y, b¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt chung. + Cuèi quý tõ c¸c b¶ng ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y, tiÒn l¬ng, sæ quü, sæ chi tiÕt TK 621, b¶ng thanh to¸n l¬ng… c¸c c«ng tr×nh, lªn b¶ng tæng hîp, b¶ng ph©n bæ c¸c chi phÝ vµ NKCT sè 7. + Cuèi kú c¨n cø vµo NKCT sè 7, c¸c b¶ng ph©n bæ, tæng hîp, kÕ to¸n lªn b¶ng tËp hîp chi phÝ (phÇn I- NKCT sè 7), lµm c¬ së cho viÖc lËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Chøng tõ gèc Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt B¶ng ph©n bæ Sæ quü B¶ng tæng hîp sè liÖu chi tiÕt NKCT sè 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10 B¶ng kª 1,2,3,5,6,8 B¶ng tæng hîp chi phÝ B¸o c¸o gi¸ thµnh c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao Ghi th­êng xuyªn Ghi cuèi th¸ng, quý Quan hÖ ®èi chiÕu kiÓm tra Hinh 3: Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n t¹i XÝ nghiÖp X©y l¾p II 10 III. Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i xÝ nghiÖp x©y l¾p II: 1/ §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: a) §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ: XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña ngµnh XDCB, tõ t×nh h×nh thùc tÕ vµ ®Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp lµ liªn tôc tõ khi khëi c«ng x©y dùng cho tíi khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao. S¶n phÈm chñ yÕu cña xÝ nghiÖp lµ c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh. Do vËy, ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp lµ tõng c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh. C¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i xÝ nghiÖp ®îc chia thµnh 2 lo¹i nh sau: * Chi phÝ trùc tiÕp gåm: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Chi phÝ m¸y thi c«ng. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung (chi phÝ trùc tiÕp kh¸c) * Chi phÝ gi¸n tiÕp gåm: -TiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô, BHXH cña nh©n viªn qu¶n lý xÝ nghiÖp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ nh©n viªn qu¶n lý ë c¸c tæ, ®éi s¶n xuÊt. - Chi phÝ qu¶n lý xÝ nghiÖp. - Chi phÝ kh¸c. - Chi phÝ ph¶i tr¶, chi phÝ tr¶ tríc,... b) Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ë XÝ nghiÖp x©y l¾p 2 ®îc tiÕn hµnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ë kho¶n môc nµo th× h¹ch to¸n trùc tiÕp vµo kho¶n ®ã. C¨n cø vµo c¸c kho¶n chi phÝ hµng ngµy ph¸t sinh kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp c¸c b¶ng kª, ghi chÐp vµo c¸c sæ chi tiÕt t¬ng øng víi c¸c 11 tµi kho¶n, cuèi kú lªn c¸c NKCT vµ c¸c b¶ng ph©n bæ cho tõng lo¹i chi phÝ. C¸c b¶ng ph©n bæ cïng c¸c b¶ng kª, NKCT… sÏ lµm c¬ së cho kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang cuèi th¸ng, quÝ hoÆc khi c«ng tr×nh hoµn thµnh. 2/ Néi dung vµ tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i XÝ nghiÖp x©y l¾p 2: a) H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. T¹i XÝ nghiÖp x©y l¾p 2 vËt t ®îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu chñng lo¹i víi yªu cÇu chÊt lîng kh¸c nhau, tõ nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Õn vËt liÖu phô. Dùa trªn khèi lîng vµ tÝnh chÊt cña tõng c«ng tr×nh phßng kÕ to¸n triÓn khai theo h×nh thøc kho¸n gän, tuy nhiªn chñ yÕu nguyªn vËt liÖu do xÝ nghiÖp mua vµ chuyÓn ®Õn c¸c c«ng tr×nh thi c«ng. §Ó phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt thi c«ng c¸c c«ng tr×nh, hµng th¸ng phßng kÕ ho¹ch c¨n cø vµo khèi lîng dù to¸n c¸c c«ng tr×nh sÏ x©y dùng chi phÝ vËn liÖu... Kho PXK B¶ng tæng hîp xuÊt VL,CCDC Chøng tõ ho¸ ®¬n hîp lÖ B¶ng ph©n bæ NVL,CCDC sè 2 NKCT sè 7 B¶ng kª TK 621 NKCT cã liªn quan H×nh 4: tr×nh tù ghi sæ h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu ë xÝ nghiÖp. Cô thÓ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vËt liÖu ë xÝ nghiÖp ®îc tiÕn hµnh nh sau: 12 - Khi nhËn x©y l¾p mét c«ng tr×nh míi, c¨n cø vµo hîp ®ång giao thÇu, phßng kÕ ho¹ch thiÕt kÕ thi c«ng vµ c¶i tiÕn kü thuËt nh»m h¹ gi¸ thµnh. Sau ®ã lËp c¸c dù to¸n, ph¬ng ¸n thi c«ng, tiÕn ®é thi c«ng cho tõng giai ®o¹n c«ng viÖc, h¹ng môc c«ng tr×nh vµ lªn kÕ ho¹ch cung cÊp vËt t, ®ång thêi giao nhiÖm vô s¶n xuÊt thi c«ng cho c¸c tæ s¶n xuÊt. C¸c tæ s¶n xuÊt c¨n cø vµo nhiÖm vô s¶n xuÊt thi c«ng ®Ó tÝnh to¸n lîng vËt t cÇn phôc vô s¶n xuÊt. Khi cã nhu cÇu vÒ vËt t chÝnh, vËt liÖu lu©n chuyÓn, c«ng cô lao ®éng,... c¸c ®éi trëng lËp yªu cÇu cung cÊp vËt t, cã x¸c nhËn cña c¸n bé kü thuËt vµ chØ huy c«ng trêng göi lªn bé phËn kÕ ho¹ch xem xÐt, ®ång ý, x¸c nhËn råi chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n ®Ó lµm thñ tôc xuÊt kho hoÆc cö c¸n bé cung øng vËt t mua vËt t chuyÓn th¼ng ®Õn c«ng tr×nh. - §èi víi vËt t xuÊt kho xÝ nghiÖp, kÕ to¸n vËt t lËp phiÕu xuÊt kho ghi thµnh 3 liªn: 1 liªn giao cho ngêi lÜnh vËt t nhËn vµ chuyÓn vÒ lu ë ®éi, 1 liªn giao cho thñ kho xÝ nghiÖp x¸c nhËn vµo thÎ kho vµ chuyÓn cho phßng kÕ to¸n lu l¹i trong tËp hå s¬, 1 liªn giao cho bé phËn cung øng vËt t. 13 Sè: 15 PhiÕu xuÊt kho Ngµy 15 th¸ng 1 n¨m 2000 Nî TK 621 Cã TK 152 Hä tªn ngêi nhËn hµng chØ:§éi 10 Lý do xuÊt kho XuÊt t¹i kho §Þa : NguyÔn V¨n Minh : C«ng tr×nh Chu V¨n An : XÝ nghiÖp §vt: VN ®ång STT A Tªn nh·n hiÖu, quy c¸ch vËt t B M· sè C §¬n vÞ Sè lîng Yªu Thùc cÇu xuÊt D 1 2 tÝnh §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 3 4 1 Xi m¨ng Hoµng Th¹ch tÊn 35 35 850.000 29.750.000 2 ThÐp trßn φ6 tÊn 3 3 4.300.000 12.900.000 3 ThÐp trßn φ10 tÊn 1,8 1,8 4 ThÐp trßn φ20 c©y 275 275 3.950.000 7.110.000 80.000 22.000.000 Céng 71.760.000 Céng thµnh tiÒn (b»ng ch÷): Mét tr¨m hai hai triÖu b¶y tr¨m s¸u m¬i ngh×n ®ång. Thñ trëng ®¬n vÞ KT trëng Phô tr¸ch cung tiªu Ngêi nhËn Thñ kho - §èi víi vËt t do xÝ nghiÖp mua giao th¼ng tíi c«ng tr×nh c¸c ®éi th× chøng tõ cã liªn quan ®Õn nghiÖp vô nµy lµ c¸c ho¸ ®¬n b¸n hµng, c¸c chøng tõ ph¶n ¸nh chi phÝ thu mua, vËn chuyÓn,... C¨n cø vµo chøng tõ trªn bé phËn cung øng vËt t lËp ra phiÕu vËt t ®Ó nhËp vµo c«ng tr×nh. PhiÕu nµy ®îc lËp thµnh 2 liªn, liªn 1 gi÷ l¹i bé phËn sö dông ®Ó ghi sæ cßn liªn 2 bé phËn cung tiªu kÌm víi chøng tõ göi lªn cho kÕ to¸n xÝ nghiÖp, kÕ to¸n ®éi tËp hîp c¸c phiÕu nµy ®Ó cuèi th¸ng lËp b¶ng kª do xÝ nghiÖp mua vµ giao th¼ng tíi c«ng tr×nh. 14 Dùa vµo c¸c chøng tõ gèc vµ b¶ng kª do c¸c ®éi chuyÓn lªn, kÕ to¸n xÝ nghiÖp vµo b¶ng kª chøng tõ xuÊt vËt t, sæ chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh. b¶ng kª chøng tõ TK 621: Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp C«ng tr×nh: Trêng Chu V¨n An §vt: VN ®ång Ngµy Sè Néi dung th¸ng CT 15/1 15 §¬n vÞ tÝnh Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn XuÊt kho xi m¨ng HT tÊn 35 850.000 29.750.000 ThÐp φ20 c©y 275 80.000 22.000.000 ThÐp φ10 tÊn 1,8 3.950.000 7.110.000 ThÐp φ6 tÊn 3 4.300.000 12.900.000 20/1 17 XuÊt th¼ng c¸t + sái m3 50 21/1 19 XuÊt th¼ng g¹ch viªn 35.000 29/1 26 XuÊt kho bét x©y dùng tÊn 6,5 4.266.000 315 11.025.000 330.468 2.148.042 ................ Céng 176.329.482 15 Sæ chi tiÕt TK 621 C«ng tr×nh: Trêng Chu V¨n An §vt: VN ®ång Chøng tõ Sè hiÖu NT Sè tiÒn DiÔn gi¶i TK Nî 15 15/1 XuÊt kho XM + thÐp 152 71.760.000 17 20/1 XuÊt th¼ng c¸t ®¸ sái 331 4.266.000 19 21/1 XuÊt th¼ng g¹ch x©y 331 11.025.000 26 29/1 XuÊt kho bét x©y dùng 152 2.148.042 K/C vµo gi¸ thµnh 154 Cã 176.329.482 TÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh cña c¸c ®éi s¶n xuÊt kh¸c còng ®Òu ®îc tiÕn hµnh t¬ng tù. Tæng hîp tÊt c¶ c¸c sè liÖu vÒ nhËp xuÊt vËt t cña c¸c c«ng tr×nh trong quý, kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp b¶ng tæng hîp, ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô vµ lªn nhËt ký chøng tõ sè 7. 16 B¶ng tæng hîp ph©n bæ NVL, CCDC §vt: VN ®ång STT Ghi cã c¸c TK... TK 152 HT §èi tîng sö dông TT (ghi nî c¸c TK) 1 TK 621 - CT: Trêng Chu v¨n An 176.329.482 - CT: C¬ së Y tÕ ý Yªn 278.162.110 - CT: §êng x· §¹i Mç 156.172.640 - CT: S÷a ch÷a ga §«ng Anh 129.783.268 - CT: Trêng PTCS T©n TriÒu 376.024.600 - CT: Nhµ m¸y ®éng c¬ ®iÖn 739.320.954 - CT: Minh Khai 428.474.166 Céng 621 2.284.267.210 17 TK 153 HT TT NhËt ký chøng tõ sè 7 PhÇn I: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp QuÝ I/2000 C¸c TK ghi cã STT 1 2 3 4 5 6 C¸c TK ghi nî TK 2413 TK 621 TK 622 TK 627 TK 641 TK 642 .................. Céng TK 154 XL TK 142 TK 152 TK TK 153 214 TK 334 TK 338 ..... TK 621 1.487.067.610 TK 622 TK 627 NKCT sè 5 797.199.600 2.284.267.210 18 NKCT sè... Tæng céng 2.284.267.210 b) H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: §èi víi ngµnh x©y dùng nãi chung vµ t¹i XÝ nghiÖp x©y l¾p 2 nãi riªng th× sau chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ lo¹i chi phÝ chiÕm tû träng rÊt ®¸ng kÓ trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Do ®ã, viÖc h¹ch to¸n ®óng vµ ®ñ chi phÝ nh©n c«ng, tr¶ l¬ng chÝnh x¸c kÞp thêi cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc qu¶n lý thêi gian lao ®éng, qu¶n lý quü l¬ng cña xÝ nghiÖp ®Ó tiÕn tíi qu¶n lý tèt chi phÝ vµ gi¸ thµnh. HiÖn nay kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cña xÝ nghiÖp bao gåm tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô, phô cÊp,... ®îc h¹ch to¸n vµo TK 622 “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”. L¬ng s¶n phÈm (l¬ng kho¸n) vµ l¬ng thêi gian, lµ hai h×nh thøc l¬ng mµ xÝ nghiÖp ®ang ¸pd ông tr¶ l¬ng cho CBCNV trong toµn xÝ nghiÖp. - L¬ng theo thêi gian: ®îc ¸p dông cho bé m¸y qu¶n lý chØ ®¹o s¶n xuÊt thi c«ng c«ng tr×nh vµ nh÷ng c«ng viÖc kh«ng cã ®Þnh møc hao phÝ nh©n c«ng mµ ph¶i lµm c«ng nhËt. C¸c tæ, ®éi s¶n xuÊt theo dâi vµ chÊm c«ng lÊy x¸c nhËn cña chñ nhiÖm c«ng tr×nh ®Õn cuèi th¸ng göi lªn bé phËn tæ chøc tiÒn l¬ng lËp b¶ng thanh to¸n l¬ng vµ göi cho phßng kÕ to¸n. TiÒn l¬ng trong th¸ng =((Møc l¬ng c¬ b¶n x HÖ sè l¬ng): 26 ngµy )x - L¬ng s¶n phÈm: ®îc ¸p dông cho bé phËn trùc tiÕp thi c«ng x©y dùng lµm nh÷ng viÖc cã ®Þnh møc hao phÝ nh©n c«ng vµ ®îc giao kho¸n. Theo h×nh thøc nµy tiÒn l¬ng tr¶ cã thÓ tÝnh cho tõng ngêi lao ®éng hoÆc chung cho c¶ nhãm, tæ c«ng nh©n råi chia cho tõng nhãm tæ cô thÓ lµm c¬ së cho viÖc thanh to¸n l¬ng sau khi hoµn thµnh khèi lîng theo hîp ®ång lµm kho¸n. C¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, b¶ng x¸c nhËn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh, c¸c quy ®Þnh liªn quan kh¸c cña Nhµ níc, sau khi lÊy x¸c nhËn cña chñ nhiÖm c«ng tr×nh còng göi vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó thanh to¸n l¬ng. TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ trong th¸ng = Khèi lîng c«ng viÖc giao kho¸n x §¬n gi¸ tiÒn l¬ng 19 * Chøng tõ ban ®Çu ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ c¸c biªn b¶n nghiÖm thu c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµ b¶ng thanh to¸n khèi lîng thuª ngoµi ®· hoµn thµnh. Bao gåm c¸c chøng tõ sau: Biªn b¶n thanh to¸n khèi lîng hoµn thµnh C«ng tr×nh: Trêng Chu V¨n An §vt: VN ®ång TT Néi dung c«ng viÖc §¬n vÞ Khèi l- tÝnh îng §¬n gi¸ Thµnh Ghi chó tiÒn 1 §µo mãng m3 215 20.156 4.333.540 2 §æ bª t«ng mãng m3 87 10.241 890.967 3 §æ bª t«ng rÇm mãng m3 18 1.229.058 Tæng 6.453.565 ViÕt b»ng ch÷: (S¸u triÖu bèn tr¨m n¨m ba ngh×n n¨m tr¨m s¸u n¨m ®ång ch½n) Tæ trëng Kü thuËt KÕ to¸n 20 Gi¸m ®èc