Trường đại học công nghiệp
i
Khoa: Kế toán – Kiểm toán
MỤC LỤC
MỤC LỤC ....................................................................................................................... i
DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................................... iv
DANH MỤC SƠ ĐỒ ..................................................................................................... v
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ....................................................................................... vi
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
CHƢƠNG I: ................................................................................................................... 3
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH SẢN PHẨM TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT .............................. 3
1.1. Khái niệm và phân loại chi phí sản xuất: ............................................................. 3
1.1.1.Khái niệm về chi phí sản xuất: ............................................................................. 3
1.1.2. Phân loại chi phí sản xuất: .................................................................................. 3
1.2. Khái niệm và phân loại giá thành sản phẩm: ...................................................... 6
1.2.1. Khái niệm về giá thành sản phẩm: ...................................................................... 6
1.2.2. Phân loại giá thành sản phẩm:............................................................................ 6
1.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm: ............................... 7
1.4. Nhiệm vụ kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm: ....................... 7
1.5. Đối tƣợng tập hợp chi phí và đối tƣợng tính giá thành sản phẩm ..................... 8
1.5.1. Đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất .................................................................... 8
1.5.1.1. Khái niệm:.......................................................................................................... 8
1.5.1.2. Căn cứ để xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất: ................................ 8
1.5.2: Đối Tƣợng tính giá thành sản phẩm .................................................................. 8
1.5.2.1
Khái niệm: ....................................................................................................... 8
1.5.2.2
Căn cứ để tính giá thành : ............................................................................... 8
1.6. Kế toán chi phí sản xuất: ......................................................................................... 9
1.6.1 Tập hợp chi phí sản xuất theo phương pháp kê khai thường xuyên .................. 9
1.6.1.1. Hạch toán chi phí NVL trực tiếp: ..................................................................... 9
1.6.1.2. Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp: ......................................................... 12
1.6.1.3. Hạch toán chi phí sản xuất chung: ................................................................ 14
1.6.1.4. kế toán giá thành sản phẩm hoàn thành ...................................................... 18
1.6.2 tập hợp chi phí sản xuất theo phương pháp kiểm kê định kỳ ........................... 19
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường đại học công nghiệp
ii
Khoa: Kế toán – Kiểm toán
7. Ghi nhận giá trị sản phẩm, lao vụ sản xuất hoàn thành, căn cứ tài liệu tính giá
thành, và các chứng từ liên quan kế toán ghi ........................................................... 20
1.7 Các phƣơng pháp đánh giá sản phẩm dở dang .................................................. 21
1.7.1 đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí sản xuất định mức ........................... 21
1.7.2đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên vật liệu chính trực tiếp......... 21
1.7.3Đánh giá sản phẩm dở dang theo khối lượng sản phẩm hoàn thành tương đương .. 22
1.7.3.1 doanh nghiệp có quy trình sản xuất giản đơn( 1 giai đoạn) .......................... 22
1.7.3.2 doanh nghiêp có quy trình sản xuất nhiều giai đoạn ..................................... 22
1.8 các phương pháp tính giá thành sản phẩm........................................................... 23
1.8.1. Phương pháp giản đơn (trực tiếp): .................................................................... 24
1.8.2 phương pháp tính giá thành phân bước ............................................................ 25
1.8.3 phương pháp loại trừ chi phí sản phẩm phụ ..................................................... 26
1.8.4 phương pháp tính giá thành theo đơn đặt hàng ................................................ 27
1.8.5. Phương pháp hệ số:............................................................................................ 27
1.8.6. Phương pháp tỷ lệ: ............................................................................................. 28
1.8.7 tính giá thành theo phương pháp định mức ...................................................... 28
CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT
VÀ TÍNH GIÁ THÀNH TẠI CÔNG TY TNHH NGỌC ........................................ 30
2.1.Tổng quan về công ty TNHH Ngọc ...................................................................... 30
2.1.1Quá trình hình thành và phát triển của công ty TNHH Ngọc ........................... 30
2.1.2 Đặc điểm cơ cấu tổ chức quản lý của công ty TNHH Ngọc .............................. 32
2.1.3 Đặc điểm về sản phẩm, tổ chức sản xuất sản phẩm của công ty TNHH Ngọc ........... 34
2.1.4Tổ chức công tác kế toán tại Công ty TNHH Ngọc ............................................ 37
2.2 THỰC TRẠNG KẾ TOÁN CHI PHI SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TNHH NGỌC ............................................................ 41
2.2.1. Đối tượng phương pháp tập hợp chi phí sản xuất tai công ty TNHH Ngọc .......... 41
2.2.2 Kế toán chi phí sản xuất tại công ty TNHH Ngọc ............................................. 42
2.2.2.1 Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ......................................................... 42
2.2.2.2Kế toán chi phí nhân công trực tiếp ................................................................. 52
2.2.2.3.Kế toán chi phí sản xuất chung ....................................................................... 62
2.2.2.4.Tập hợp chi phí phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong tại Công ty
TNHH NGỌC .............................................................................................................. 72
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường đại học công nghiệp
iii
Khoa: Kế toán – Kiểm toán
2.3.2.2 Đánh giá sản phẩm dở dang ........................................................................... 73
2.2.3 Tính giá thành sản xuất của sản phẩm tại công ty TNHH Ngọc ................... 75
PHẦN III: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ
TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TNHH NGỌC ......................... 77
3.1. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT
VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TNHH NGỌC .................. 77
3.1.1 Ƣu điểm ............................................................................................................... 77
3.1.2 Nhƣợc điểm: ........................................................................................................ 79
3.2. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ
TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TNHH NGỌC ......................... 80
3.2.1 Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm: ....... 80
3.2.1.1 Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí NVLTT: ............................................ 80
3.2.1.3 Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí SXC: ................................................. 82
3.2.1.4 Hoàn thiện công tác đánh giá SPDD: ............................................................. 83
3.2.2 Một số giải pháp khác: ....................................................................................... 84
3.2.2.1 Lập dự toán chi phí: ......................................................................................... 84
3.3 Điều kiện thực hiện giải pháp ................................................................................ 89
KẾT LUẬN .................................................................................................................. 95
DANH MỤC BẢNG BIỂU ......................................................................................... 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................... 97
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường đại học công nghiệp
iv
Khoa: Kế toán – Kiểm toán
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Nội dung
STT
Bảng 1
Bảng duyệt tiền lƣơng
Bảng 2
Bảng nhập xuất tồn NVL chính
Bảng 3
Bảng khấu hao tài sản
Bảng 4
Bảng phân bổ chi phí vật liệu phụ trực tiếp
Bảng 5
Bảng phân bổ chi phí vật liệu phụ
Bảng 6
Bảng phân bổ chi phí khác
Bảng 7
Bảng phân bổ chi phí động lực
Bảng 8
Bảng phân bổ chi phí vật liệu
Bảng 9
Trang
Bảng phân bổ tiền lƣơng và các khoản trích theo
lƣơng
Bảng 10
Bảng phân bổ khấu hao TSCĐ
Bảng 11
Bảng phân tích giá thành
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường đại học công nghiệp
v
Khoa: Kế toán – Kiểm toán
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1: Bộ máy quản lý của công ty
Sơ đồ 2: Quy trình công nghệ
Sơ đồ 3: Quy trình sản xuất
Sơ đồ 4: Bộ máy kế toán tại công ty
Sơ đồ 5: Sơ đồ luân chuyển chứng từ
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường đại học công nghiệp
Khoa: Kế toán – Kiểm toán
vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
STT
Từ viết tắt
Từ đầy đủ
1
NVLTT
2
K/C
Kết chuyển
3
TL
Tiền lƣơng
4
CNTTSX
5
BHXH
Bảo hiểm xã hội
6
BHYT
Bảo hiểm y tế
7
KPCĐ
Kinh phí công đoàn
8
SXC
Sản xuất chung
9
BPPX
Bộ phận phân xƣởng
10
CPSX
Chi phí sản xuất
11
P/b
12
CCDC
Công cụ dụng cụ
13
TSCĐ
Tài sản cố định
14
PX
Phân xƣởng
15
SP
Sản phẩm
16
SPDD
Sản phẩm dỡ dang
17
CPCB
Chi phí chế biến
18
SPHT
Sản phẩm hoàn thành
19
SL
Số lƣợng
20
HT
Hoàn thành
21
NCTT
Nhân công trực tiếp
22
SLHT
Số lƣợng thành phẩm
23
CP
Nguyên vật liệu trực tiếp
Công nhân trực tiếp sản xuất
Phân bổ
Cổ phần
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
1
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
LỜI MỞ ĐẦU
Đất nƣớc ta đang hòa mình chung vào nền kinh tế của thế giới. Nền kinh tế thị
trƣờng tạo ra nhiều cơ hội nhƣng cũng không ít thách thức đối với các doanh nghiệp.
Trong nền kinh tế hiện nay để tồn tại và phát triển đòi hỏi các doanh nghiệp phải tự
khẳng định mình bằng cả uy tín, chất lƣợng, song song với nó là giá thành sản phẩm.
Đối với các doanh nghiệp sản xuất, để tiến hành quá trình hoạt động sản xuất
cần phải kết hợp cả ba yếu tố đó là tƣ liệu lao động, đối tƣợng lao động và sức lao
động. Các yếu tố này tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh và hình thành nên
các chi phí tƣơng ứng: chi phí về tƣ liệu lao động, chi phí vế đối tƣợng lao động và chi
phí về sức lao động. Các loại chi phí này phát sinh thƣờng xuyên trong suốt quá trình
hoạt động sản xuất kinh doanh.
Chính vì vậy muốn tồn tại và phát triển, mỗi doanh nghiệp cần phải tìm cho
mình một phƣơng án sản xuất tốt với phƣơng châm “chi phí thấp, hiệu quả cao”.
Thông tin về chi phí rất quan trọng trong việc lập kế hoạch sản xuất, ra quyết định
quản trị và kiểm soát chi phí. Điều cốt lõi mà doanh nghiệp luôn quan tâm và đặt lên
hàng đầu là mở rộng tầm nhìn, nâng cao kiến thức về kinh tế thế giới, phát huy năng
lực, tiềm năng một cách cụ thể nhằm tìm kiếm đối tác riêng cho doanh nghiệp mình,
đồng thời tiết kiệm đƣợc chi phí đến mức thấp nhất hạ giá thành của sản phẩm.
Nhận thấy đƣợc tầm quan trọng đó và trong quá trình tìm hiểu thực tế tại công
ty em đã chọn đề tài: “Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công
ty TNHH Ngọc” làm chuyên đề tốt nghiệp của mình.
Nội dung của chuyên đề gồm 3 phần:
Phần I:
Cơ sở lý luận về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
tại doanh nghiệp sản xuất.
Phần II: Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại
công ty TNHH Ngọc
Phần III: Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm tại công ty TNHH ngọc
Do hạn chế về mặt thời gian, cùng với sự hiểu biết còn hạn chế nên đề tài không
tránh khỏi những thiếu sót và còn mang tính lý thuyết. Vì vậy em rất mong thầy cô cùng
các cô chú, anh chị trong công ty góp ý, hƣớng dẫn bổ sung để đề tài hoàn thiện hơn.
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
2
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
Em xin chân thành cảm ơn các cô chú, anh chị trong công ty và đặc biệt là thầy
Nguyễn Hữu Phú đã tận tình hƣớng dẫn và giúp đỡ em trong quá trình thực hiện đề tài.
Hà Nôi, 20 tháng 3năm 2014
Sinh viên thực hiện
Đinh Thị Linh
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
3
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
CHƢƠNG I:
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ
TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT
1.1. Khái niệm và phân loại chi phí sản xuất:
1.1.1.Khái niệm về chi phí sản xuất:
Chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ những hao phí về lao động
sống và lao động vật hóa cần thiết để sản xuất sản phẩm mà doanh nghiệp đã chi ra
trong một kỳ nhất định (tháng, quý, năm).
Chi phí sản xuất đƣợc xác định trên cơ sở khối lƣợng sản phẩm, hệ thống định
mức, chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật và các chế độ chính sách của doanh nghiệp phù hợp với
những yếu tố khách quan của thị trƣờng trong từng thời kỳ.
1.1.2. Phân loại chi phí sản xuất:
Phân loại chi phí sản xuất là việc sắp xếp các loại chi phí khác nhau vào từng
nhóm theo những đặc trƣng nhất định.
Chi phí sản xuất bao gồm nhiều loại, nhiều khoản mục khác nhau về nội dung,
tính chất, công dụng, vai trò, vị trí trong quá trình kinh doanh, để quản lý chi phí sản
xuất đƣợc tốt và tạo điều kiện thuận lợi cho công tác hạch toán kế toán, chi phí sản
xuất còn đƣợc phân loại theo những tiêu thức khác nhau.
Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung kinh tế (theo yếu tố chi phí):
Phân loại chi phí sản xuất theo tính chất kinh tế là sắp xếp những chi phí có
chung tính chất kinh tế vào một yếu tố, không kể chi phí đó phát sinh ở đâu, dùng vào
mục đích gì trong sản xuất sản phẩm (phục vụ quản lý hay trực tiếp sản xuất).
Theo phân loại này thì toàn bộ chi phí sản xuất của doanh nghiệp đƣợc chia ra 5
yếu tố chi phí cơ bản sau:
+ Yếu tố chi phí nguyên liệu, vật liệu: Bao gồm các chi phí về loại nguyên liệu,
vật liệu chính, vật liệu phụ, phụ tùng thay thế, vật liệu thiết bị xây dựng cơ bản mà
doanh nghiệp đã sử dụng cho các hoạt động sản xuất trong kỳ.
+ Yếu tố chi phí nhiên liệu, động lực sủ dụng vào quá trình sản xuất.
+ Yếu tố chi phí tiền lƣơng và các khoản phụ cấp: Bao gồm toàn bộ số tiền
lƣơng, tiền công và các khoản phụ cấp phải trả cho công nhân và nhân viên hoạt động
sản xuất trong doanh nghiệp.
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
4
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
+ Yếu tố chi phí BHXH, BHYT, KPCĐ: Bao gồm toàn bộ số tiền trích BHXH,
BHYT, KPCĐ của công nhân và nhân viên hoạt động sản xuất trong doanh nghiêp.
+ Yếu tố chi phí khấu hao TSCĐ: Bao gồm toàn bộ số tiền trích khấu hao TSCĐ
sử dụng cho sản xuất xây lắp của trong doanh nghiệp.
+ Yếu tố chi phí dịch vụ mua ngoài: Bao gồm toàn bộ số tiền doanh nghiệp đã
chi trả về các loại dịch vụ mua từ bên ngoài nhƣ: Tiền điện, tiền nƣớc, điện thoại, bƣu
phí,… phục vụ cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.
+ Yếu tố chi phí bằng tiền khác: Bao gồm toàn bộ các chi phí khác dùng cho
hoạt động sản xuất ngoài các yếu tố chi phí đã kể trên.
Phân loại chi phí sản xuất theo khoản mục (theo công dụng của chi phí):
Theo cách phân loại này, căn cứ vào mục đích và công dụng của chi phí trong
sản xuất để chia ra các khoản mục chi phí khác nhau, mỗi khoản mục chi phí chỉ bao
gồm những chi phí có cùng mục đích và công dụng, không phân biệt chi phí đó có
cùng nội dung kinh tế nhƣ thế nào. Do vậy cách phân loại này còn đƣợc gọi là phân
loại chi phí sản xuất theo khoản mục. Trong doanh nghiệp toàn bộ chi phí sản xuất
phát sinh trong kỳ đƣợc chia ra làm các khoản mục chi phí sau:
+ Chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp: là giá trị các loại nguyên liệu, vật liệu
chính, vật liệu phụ tham gia trực tiếp vào việc sản xuất sản phẩm hay thực hiện dịch vụ
trong kỳ sản xuất, kinh doanh.
+ Chi phí nhân công trực tiếp: Là toàn bộ những chi phí về tiền lƣơng, tiền công
và các khoản phụ cấp có tính chất lƣơng và các khoản trích theo lƣơng của công nhân
trực tiếp sản xuất sản phẩm hay thực hiện dịch vụ.
+ Chi phí sản xuất chung: Là những chi phí phát sinh trong phạm vi phân xƣởng
nhƣ tiền lƣơng, phụ cấp phải trả cho nhân viên phân xƣởng, chi phí công cụ dụng cụ xuất
dùng cho phân xƣởng, khấu hao thuộc phân xƣởng, các chi phí khác thuộc phân xƣởng.
+ Chi phí sản xuất chung thƣờng đƣợc chia thành hai loại:
+ Chi phí sản xuất chung cố định nhƣ: Chi phí khấu hao, chi phí bảo dƣỡng máy
móc thiết bị, phân xƣởng,…
+ Chi phí sản xuất chung biến đổi nhƣ: Chi phí nguyên vật liệu gián tiếp, chi phí
nhân công gián tiếp.
Cách phân loại này có tác dụng hạch toán chi phí sản xuất và giá thành sản
phẩm trong kỳ chính xác, từ đó để lập kế hoạch giá thành sản phẩm và phân tích giá
thành sản phẩm và giám sát việc thực hiện kế hoạch giá thành sản phẩm.
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
5
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
Phân loại chi phí sản xuất theo mối quan hệ với số lượng sản phẩm sản xuất:
Theo cách phân loại này chi phí sản xuất đƣợc phân thành 3 loại:
+ Chi phí biến đổi (biến phí): là các chi phí thay đổi về tổng số tỷ lệ với sự thay
đổi của mức độ hoạt động. Tuy nhiên có loại CPBĐ tỷ lệ thuận trực tiếp với biến động
của mức hoạt động nhƣ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí lao động trực tiếp...
nhƣng có CPBĐ chỉ thay đổi khi mức hoạt động thay đổi nhiều và rõ ràng nhƣ chi phí
lao động gián tiếp, chi phí bảo dƣỡng máy móc thiết bị...
+ Chi phí cố định (định phí): là những khoản chi phí mà tổng số không thay đổi
khi có sự thay đổi mức độ hoạt động, nhƣng chi phí trung bình của một đơn vị hoạt
động thì thay đổi tỷ lệ nghịch với mức biến động của mức hoạt động. Chi phí cố định
không thay đổi về tổng số trong phạm vi phù hợp của mức độ hoạt động (ví dụ nhƣ chi
phí khấu hao máy móc thiết bị sản xuất sẽ không thay đổi trong phạm vi khối lƣợng
sản xuất từ 0 đến 2.000 tấn) nhƣng nếu mức độ hoạt động tăng vƣợt quá phạm vi phù
hợp đó thì chi phí khấu hao máy móc thiết bị sản xuất sẽ tăng vì phải đầu tƣ thêm máy
móc thiết bị sản xuất.
+ Chi phí hỗn hợp: là loại chi phí mà bản thân nó gồm cả các yếu tố của CPCĐ và
CPBĐ (nhƣ chi phí điện thoại, Fax, chi phí thuê phƣơng tiện vận chuyển vừa tính giá thuê
cố định, vừa tính giá thuê theo quãng đƣờng vận chuyển thực tế...).
Phân loại chi phí sản xuất theo phương pháp tập hợp chi phí và mối quan
hệ với đối tượng chịu chi phí:
+ Chi phí trực tiếp: Là những chi phí sản xuất quan hệ trực tiếp với việc sản
xuất một khối lƣợng sản phẩm nhất định. Căn cứ vào số liệu từ chứng từ kế toán để
ghi trực tiếp cho từng đối tƣợng chịu chi phí.
+ Chi phí gián tiếp: Là chi phí sản xuất có liên quan đến việc sản suất nhiều sản
phẩm. Những chi phí này phải thông qua phân bổ cho các đối tƣợng chịu chi phí có
liên quan theo một tiêu thức thích hợp.
Cách phân loại chi phí sản xuất này có ý nghĩa trong việc xác định phƣơng pháp kế
toán thích hợp và phân bổ chi phí cho các đối tƣợng một cách đúng đắn, hợp lý.
Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung cấu thành của chi phí:
Theo cách phân loại này chi phí sản xuất đƣợcchia làm 2 loại:
+ Chi phí đơn nhất: Là chi phí do một yếu tố duy nhất cấu thành nhƣ: NVL
dùng trong sản xuất, tiền lƣơng công nhân sản xuất.
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
6
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
+ Chi phí tổng hợp: Là những chi phí do nhiều yếu tố khác nhau tập hợp lại theo
cùng một công dụng nhƣ chi phí sản xuất chung.
1.2. Khái niệm và phân loại giá thành sản phẩm:
1.2.1. Khái niệm về giá thành sản phẩm:
Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các khoản hao phí về lao động
sống và lao động vật hóa có liên quan đến sản phẩm đã hoàn thành theo quy định.
Trong giá thành sản phẩm chỉ bao gồm những chi phí tham gia trực tiếp hoặc
gián tiếp vào quá trình sản xuất mà không bao gồm những chi phí phát sinh trong kỳ
kinh doanh của doanh nghiệp.
1.2.2. Phân loại giá thành sản phẩm:
Phân loại theo thời điểm tính và nguồn số liệu tính giá thành:
Theo cách phân loại này, giá thành sản phẩm đƣợc chia làm 3 loại:
+ Giá thành kế hoạch: Là giá thành trƣớc khi bắt đầu sản xuất của kỳ kế hoạch,
giá thành kế hoạch biểu hiện bằng tiền của tổng số các chi phí tính theo định mức và
dự toán cần thiết để sản xuất ra 1 đơn vị sản phẩm kỳ kế hoạch.
+ Giá thành định mức: Là giá thành đƣợc tính trƣớc khi bắt đầu sản xuất sản
phẩm và đƣợc xác định trên cơ sở các định mức chi phí hiện hành tại từng thời điểm
nhất đinh trong kỳ kế hoạch.
+ Giá thành thực tế: Là giá thành đƣợc xác định sau khi đã hoàn thành việc sản
xuất sản phẩm, căn cứ vào các chi phí sản xuất thực tế phát sinh trong quá trình sản
xuất sản phẩm. Giá thành thực tế là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, là cơ sở để xác định kết
quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Phân theo phạm vi phát sinh chi phí:
Theo cách phân loại này, giá thành sản phẩm đƣợc phân làm 2 loại:
+ Giá thành sản xuất (giá thành công xƣởng) là chỉ tiêu phản ánh tất cả những
chi phí phát sinh liên quan đến việc sản xuất, chế tạo sản phẩm trong phạm vi phân
xƣởng sản xuất.
Trong giá thành sản xuất bao gồm các chi phí: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp,
chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung tính cho sản phẩm đã hoàn thành.
Giá thành sản xuất của sản phẩm đƣợc sử dụng ghi sổ kế toán thành phẩm nhập kho
hoặc giao cho khách hàng và là căn cứ để tính toán giá vốn hàng bán, lợi nhuận gộp ở
các doanh nghiệp sản xuất.
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
7
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
+ Giá thành toàn bộ (Giá thành đầy đủ) là chỉ tiêu phản ánh toàn bộ các khoản
chi phí phát sinh liên quan đến việc sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.
Giá thành toàn bộ = Giá thành sản xuất + Chi phí bán hàng + Chi phí QLDN
Giá thành toàn bộ của sản phẩm chỉ đƣợc tính toán xác định khi sản phẩm đƣợc
tiêu thụ, đồng thời là căn cứ tính toán, xác định lợi nhuận trƣớc thuế của doanh nghiệp.
Chỉ tiêu giá thành có ý nghĩa trong lãnh đạo và quản lý kinh tế, giá thành là chỉ
tiêu kinh tế, kỹ thuật tổng hợp đƣợc dùng để đánh giá chất lƣợng hoạt động của doanh
nghiệp, tính toán chính xác giá thành là cơ sở để xác định giá bán hợp lý, là cơ sở để
kiểm tra tình hình thực hiện các định mức tiêu hao, là căn cứ để xác định kết quả sản
xuất kinh doanh.
1.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm:
Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm có mối quan hệ mật thiết với nhau trong
quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm, thực tế cả hai đều biểu thị về lao động sống và lao
động vật hoá, đều dùng chỉ tiêu thƣớc đo tiền tệ, ngoài ra chi phí sản xuất là căn cứ số
liệu để tính giá thành sản phẩm và việc quản lý giá thành phải gắn liền với việc quản lý
chi phí sản xuất.
Về thực chất, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là hai mặt khác nhau của
quá trình sản xuất, biểu hiện: Chi phí sản xuất phản ảnh mặt hao phí sản xuất, còn giá
thành sản phẩm phản ảnh kết quả sản xuất. Về mặt giá trị chi phí sản xuất trong một kỳ
có thể nhỏ hơn, lớn hơn hoặc bằng giá thành sản phẩm trong kỳ đó vì giá thành sản
phẩm trong kỳ không bao gồm chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ nhƣng lại có chi phí
sản xuất dở dang kỳ trƣớc chuyển sang.
Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm đƣợc thể hiện qua sơ
đồ sau:
CPSXDDĐK
=======>
Giá thành
sản phẩm
CPSXPSTK
CPSXDDCK
1.4. Nhiệm vụ kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm:
Chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là những chỉ tiêu kinh tế quan trọng
phản ánh chất lƣợng hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Để có đƣợc những thông
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
8
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
tin về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm đầy đủ, chính xác đòi hỏi phải tổ chức tốt
công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Hạch toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm cần thực hiện tốt nhiệm vụ sau:
+ Xác định đúng đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất và đối tƣợng tính giá thành.
+ Lựa chọn phƣơng pháp hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành thích hợp.
+ Xây dựng trình tự hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành hợp lý.
+ Tập hợp đầy đủ và chính xác chi phí sản xuất theo đúng đối tƣợng của nó.
+ Xác định chính xác giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ.
1.5. Đối tƣợng tập hợp chi phí và đối tƣợng tính giá thành sản phẩm
1.5.1. Đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất
Xác định đối tƣợng hạch toán chi phí sản xuất là công việc đầu tiên và quan
trọng của tổ chức hạch toán quá trình sản xuất.
1.5.1.1. Khái niệm:
Đối tƣợng hạch toán chi phí là phạm vi giới hạn xác định truớc để tập hợp chi
phí sản xuất, đối tƣợng này có thể là sản phẩm hoặc nhóm sản phẩm cùng loại, từng
đơn đặt hàng, nhƣ vậy xác định đối tƣợng hạch toán chi phí sản xuất thực chất là xác
định nơi phát sinh chi phí và nơi chịu chi phí làm cơ sở cho việc tập hợp chi phí sản
xuất để phục vụ cho yêu cầu tính giá thành sản phẩm.
1.5.1.2. Căn cứ để xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất:
Tùy theo đặc điểm về tổ chức sản xuất, về quy trình sản xuất cũng nhƣ đặc điểm
sản xuất sản phẩm mà đối tƣợng hạch toán chi phí sản xuất có thể là:
+ Tính chất, đặc điểm sản xuất, quy trình công nghệ.
+ Trình độ và nhu cầu quản lý.
+ Trình độ và khả năng của bộ máy kế toán.
+ Yêu cầu thông tin cho việc tính giá thành.
1.5.2: Đối Tƣợng tính giá thành sản phẩm
1.5.2.1 Khái niệm:
Đối tƣợng tính giá thành là kết quả sản xuất thu đƣợc nhƣ sản phẩm, công việc, lao
vụ, hạng mục công trình đã hoàn thành.
1.5.2.2 Căn cứ để tính giá thành :
Căn cứ vào đặc điểm tổ chức sản xuất
Căn cứ vào quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
9
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
Căn cứ vào đặc điểm sản phẩm
Căn cứ vào yêu cầu quản lý và yêu cầu thông tin nội bộ doanh nghiệp
1.6. Kế toán chi phí sản xuất:
1.6.1 Tập hợp chi phí sản xuất theo phương pháp kê khai thường xuyên
1.6.1.1. Hạch toán chi phí NVL trực tiếp:
Nội dung và nguyên tắc hạch toán:
Chi phí nguyên vật liệu trƣợc tiếp là các chi phí về nguyên vật liệu chính, nửa
thành phẩm mua ngoài, vật liệu phụ, nhiên liệu sử dụng trƣc tiếp cho việc sản xuất.
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp thƣờng chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành sản
phẩm sản phẩm nhất là trong các ngành công nghiệp, xây dụng cơ bản
Việc tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp vào đối tƣợng tính giá thành theo
hai phƣơng pháp.
Phƣơng pháp ghi trực tiếp
Phƣơng pháp ghi gián tiếp
Phƣơng pháp ghi trực tiếp:
Điều kiện áp dụng:trong trƣờng hợp chi phí phát sản xuất thực tế phát sinh
chỉ liên quan duy nhất đến đối tƣợng tập hợp chi phí,
Nội dung: căn cứ vào chi phí sản xuất thực tế phát sinh kết chuyển toàn bộ
cho đối tƣợng chịu chi phí sản xuất.
Phƣơng pháp ghi gián tiếp:
Điều kiện áp dụng: trong trƣờng hợp chi phí sản xuất thực tế phát dinh liên
quan ít nhất hai đối tƣợng tập hợp chi phí
Nội dung xác định tổng chi phí sản xuất cần phân bổ; lựa chọn tiêu thức
phấn bổ;xác định chi phí sản xuất phân bổ cho từng đối tƣợng
Việc phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp cho các đối tƣợng có liên quan
theo công thức sau:
Chi phí NVL trực tiếp phân bổ
cho từng đối tƣợng
=
Tổng chi phí NVL
Tiêu thức phân
trực tiếp cần phân bổ
bổ của từng đối
Tổng tiêu thức phân
x
tƣợng
bổ của các đối tƣợng
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
10
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
Tài khoản sử dụng:
Để hạch toán khoản chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, sử dụng tài khoản 621“Chi phí nguyên vật trực tiếp”. Tài khoản này dung để phản ánh các chi phí nguyên
liệu, vật liệu đƣợc sử dụng trực tiếp cho việc sản xuất, chế tạo sản phẩm, thực hiện lao
vụ, dịch vụ của các ngành công, nông, lâm, ngƣ,…
Kết cấu tài khoản :
Bên Nợ:-phản ánh ci phí thực tế của nguyên vật liệu xuất dùng trực tiếp cho sản
xuất sản phẩm hoặc thực hiện lao vụ, dịch vụ trong kỳ.
Bên Có:- phản ánh giá trị nguyên vật liệu dùng không hết nhập lại kho
- Trị giá phế liệu thu hồi (nếu có)
- Kết chuyển hoặc phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp vào tài khoản chi
phí sản xuất kinh doanh dở dang (TK 154).
- Kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp vƣợt trên mức bình thƣờng.
Tài khoản 621 cuối kỳ không có số dƣ, nó đƣợc mở cho từng đối tƣợng tập hợp
chi phí.
Phƣơng pháp kế toán các nghiệp vụ phát sinh chủ yếu
1.Xuất ko nguyên vật liệu dùng trực tiếp cho sản xuất chế tạo sản phẩm hoặc
thực hiện dịch vụ trong kỳ, kế toán định khoản:
Nợ TK 621-chi phí nguyên vật liệu trƣợc tiếp
Có TK 152-nguyên liệu, vật liệu
2.trƣờng hợp mua nguyên vật liêu sử dụng ngay cho sản xuất chế toaojsanr
phẩm hoặc thực hiện dịch vụ, không qua kho:kế toán căn cứ các chứng từ liên quan
(chứng từ thanh toán, hóa đơn của ngƣời bán, bẳng kê thanh toán khoản tạm ứng...), kế
toán định khoản:
Nợ TK 621-chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Nợ TK 133- thuế GTGT đƣợc khấu trừ
Có TK 111,112, 141, 331, ...(tổng giá thanh toán)
Trƣờng hợp không có hóa đơn thuế GTGT, hoặc thuế GTGT không đƣợc khấu
trừ, hoặc nộp thuế GTGT theo phƣơng pháp trực tiếp, số tiền tính vào chi phí nguyên
vật liệu trực tiếp là tổng giá thanh toán (bao gồm cả thuế GTGT), kế toán định khoản
Nợ TK 621-chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Có TK 111, 112, 141 ,331...(tổng giá thanh toán)
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
11
3. Trƣờng hợp cuối kỳ có nguyên vật liệu sử dụng chƣa hết, không nhập lại kho.
- Căn cứ vào phiếu báo vật tƣ còn lại cuối kỳ, kế toán ghi giảm chi phí nguyên
vật liệu bằng bút toán: ( ghi số âm).
Nợ TK 621- chi phí nguyên vạt liệu trƣc tiếp.
Có TK 152 nguyên liệu, vật liệu
-Sang đầu kỳ sau kế toán ghi tăng chi phí nguyên vật liệu bằng bút toán thƣờng:
Nợ TK 621- chí phí nguyên vật liệu trực tiếp
Có TK 152- nguyên liệu , vật liệu
4.Trƣờng hợp cuối kỳ có nguyên vật liệu dùng không hết nhập lại kho, kế toán
căn cứ phiếu nhập kho ghi:
Nợ TK 152- nguyên liệu, vật liệu
Có TK 621- chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
5. Cuối kỳ căn cứ tài liệu tính toán xác định chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sử
dụng cho các đối tƣợng,kế toán kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp cho các
đối tƣợng, kế toán ghi:
Nợ TK 152- Nguyên liệu, vật liệu
Nợ TK 632-Giá vốn hàng bán( phần chi phí nguyên vật liệu trực tiếp vƣợt
trên mức bình thƣờng).
Có TK 621-chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.
Sơ đồ hạch toán chi phí NVL trực tiếp:
TK 152
TK 621
Xuất kho NVL
trực tiếp sản xuất
TK 111,112,331
TK 152
NVL sử dụng
không hết nhập
kho
TK 154
Mua về đƣa trực tiếp sản
xuất
TK 133
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Cuối kỳ K/c chi
phí NVL trực tiếp
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
12
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
1.6.1.2. Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp:
Nội dung và phương pháp hạch toán:
Chi phí nhân công trực tiếp là khoản chi phí trực tiếp do đó kế toán cần tập hợp
cho từng đối tƣợng, nếu không tập hợp đƣợc thì phải phân bổ theo tiêu thức phù hợp
(định mức tiền lƣơng, chi phí nguyên vật liệu chính hoặc vật liệu trực tiếp, theo số giờ
máy chạy,…)
Mức phân bổ đƣợc xác định nhƣ sau
Mức phân bổ chi phí
tiền lƣơng công nhân
trực tiếp cho từng đối
tƣợng
=
Tổng số tiền lƣơng công nhân
trực tiếp của các đối tƣợng
Tổng khối lƣợng phân bổ
theo tiêu thức sử dụng
Khối lƣợng
phân bổ của
từng đối
tƣợng
x
Tài khoản sử dụng:
Để hạch toán khoản chi phí nhân công trực tiếp, kế toán sử dụng tài khoản 622“chi phí nhân công trực tiếp”. Tài khoản này dung để phảm ánh chi phí nhân công trực
tiếp tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh trong các ngành công, nông, lâm nghiệp,
xây dựng cơ bản, giao thông bƣu điện,…Nó đƣợc mở chi tiết cho từng đối tƣợng tập
hợp chi phí sản xuất.
Kêt cấu tài khoản
Bên nợ:
+ Chi phí nhân công trực tiếp tham gia quá trình sản xuất sản phẩm trong kỳ.
+ Khoản trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ phép của công nhân trực tiếp sản xuất theo
kế hoạch trong năm.
Bên có:
+ Kết chuyển hoặc phân bổ chi phí nhân công trực tiếp để tổng hợp chi phí và
tính giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ.
Kết chuyển chi phí nhân công vƣợt trên mức bình thƣờng.
Tài khoản 622 không có số dƣ cuối kỳ. Tài khoản này mở chi tiết cho từng đối
tƣợng chịu chi phí ở từng phân xƣởng, bộ phận sản xuất.
Phương pháp kế toán các nghiệp vụ phát sinh chủ yếu
1. Căn cứ bảng phân br tiền lƣơng trong kỳ kế toán phản ánh số tiền lƣơng
chính, lƣơng phụ, các khoản phụ cấp và các khoản khác có tính chất lƣơng phải trả cho
công nhân sản xuất trong kỳ,kế toán ghi:
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
13
Nợ TK 622-chi phí nhân công trực tiếp
Có TK 334 – phải trả ngƣời lao động
2.Trƣơng hợp doanh nghiệp có thực hiện trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ phép của
công nhân sản xuất, căn cƣ kế hoạch trích trƣợc tiền lƣơng nghỉ phép,kế toán ghi:
Nợ TK 622- chi phí nhân công trực tiếp
Có TK 335-chi phí trả trƣớc.
3.Căn cứ bảng phân bổ tiền lƣơng, trích bảo hiểm xã hội, bả hiểm y tế, kinh phí
công đoàn..., kế toán ghi:
Nợ TK 622- chi phí nhân công trực tiếp.
Có TK 338-phải trả phải nộp khác (3382, 3383,3384,3389)
4. cuối kỳ tính toán kết chuyển hoặc phân bổ chi phí nhân công trực tiếp cho các
đối tƣợng chịu chi phí để tính giá thành sản phẩm, kế toán ghi:
Nợ TK 154-chi phí sản xuất kinh doanh dở dang
Nợ TK 632- giá vốn hàng bán( phần chi phí nhân công trực tiếp vƣợt trên
mức bình thƣờng).
Có TK 622- chi phí nhân công trực tiếp
Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp:
TK 334
TK 622
TK 154
Tính tiền lƣơng phải trả
TK 335
K/c chi phí nhân công
TL nghỉ phép
thực tế phải trả
Trích trƣớc TL
nghỉ phép
CNTTSX
trực tiếp
TK 338
Trích BHXH,BHYT,KPCĐ
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội
14
Khoa Kế Toán – Kiểm Toán
1.6.1.3. Hạch toán chi phí sản xuất chung:
Nội dung và phương pháp hạch toán:
Chi phí sản xuất chung là những khoản chi phí liên quan đến quá trình sản xuất
trong phậm vi phân xƣởng bao gồm:
-
Chi phí nhân viên quẩn lý phân xƣởng: phản ánh chi phí liên quan phải trả
cho nhân viên quản lý phân xƣởng, bao gồm: chi phí tiền lƣơng, tiền công, các khoản
phụ cấp lƣơng, các khoản trích theo lƣơng.
-
Chi phí vật liệu: phản ánh chi phí dùng chung cho phân xƣởng nhƣ: vật liệu
dùng chi sửa chữa, bảo dƣỡng TSCĐ thuộc phân xƣởng quản lý, sử dụng, vật liệu
dùng cho nhu cầu văn phòng phân xƣởng...
-
Chi phí dụng cụ sản xuất:phản ánh về chi phí công cụ dụng cụ sản xuất dùng
cho phân xƣởng sản xuất nhƣ khuân mẫu đúc, dụng cụ cầm tay...
-
Chi phí khấu hao TSCĐ bao gồm khấu khao của tất cả TSCĐ sử dụng ở phân
xƣởng sản xuất nhƣ khấu khao máy móc thiết bị, nhà xƣởng, phƣơng tiện vận tải...
-
Chi phí dịch vụ mua ngoài: phản anh chí phí dịch vụ mua ngoài để phục vụ
cho các hoạt động của phân xƣởng nhƣ chi phí sửa chữa TSCĐ, chi phí điện nƣớc điện
thoại...
-
Chi phí khác bằng tiền:phản anh chi phí khác bằng tiền ngoài các chi phí
khác kể nhƣ trên nhƣ: chi phí tiếp khách hội nghị...
Chi phí sản xuất chung thƣờng đƣợc tập hợp sau đó phân bổ cho các đối tƣợng
theo những tiêu thức thích hợp nhƣ chi phí nguyên vật liệu trực tiêp, chi phí nhân công
trực tiếp, số giờ công lao động trực tiếp,...
Chi phí sản xuất chung phát sinh có liên quan đến nhiều đối tƣợng thì kế toán
áp dụng phƣơng pháp phân bổ gián tiếp để phân bổ chi phí sản xuất chung.
Công thức phân bổ đƣợc tính nhƣ sau:
Chi phí sản xuất
chung phân bổ cho
từng đối tƣợng
Tổng chi phí SXC cần phân bổ
=
Tổng tiêu thức dùng để phân bổ
Tiêu thức phân
x bổ của từng đối
tƣợng
Tài khoản sử dụng:
Để hạch toán khoản chi phí sản xuất chung, kế toán sử dụng tài khoản 627-“Chi
phí sản xuất chung”.
SVTH: Đinh Thị Linh – KT3 -K13
Chuyên đề tốt nghiệp
- Xem thêm -