Tài liệu Giới thiệu ngôn ngữ và công cụ

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ cña khu vùc Ch©u ¸ trong vµi thËp kØ võa qua ®· cho thÊy sù ph¸t triÓn cña hä lµ ®Çu t vµo ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Cã thÓ nãi, ch×a kho¸ sù thµnh c«ng cña mçi doanh nghiÖp chÝnh lµ con ngêi. KÓ tõ §¹i héi lÇn thø VI cña §¶ng ®Õn nay, nÒn kinh tÕ ®· chuyÓn dÇn tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN v× d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng vµ v¨n minh. ChÝnh v× vËy, NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII §· ®Ò ra chiÕn lîc: lÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ngêi lµm yÕu tè c¨n b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng vµ kh¼ng ®Þnh r»ng: “ §Ó nÒn kinh tÕ ®Êt níc ph¸t triÓn cÇn khai th¸c vµ sö dông nhiÒu nguån lùc kh¸c nhau trong ®ã nguån lùc con ngêi lµ quý b¸u nhÊt, cã vai trß quyÕt ®Þnh, ®Æc biÖt lµ ®èi víi níc ta khi nguån lùc vËt chÊt vµ tµi chÝnh cßn h¹n chÕ. ” §Ó ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, c¸c nhµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m ®Õn c¸c nhu cÇu cña ngêi lao ®éng, ®Ó gióp ngêi lao ®éng thªm g¾n bã víi c«ng viÖc. §©y lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng gióp n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Víi môc ®Ých hiÓu râ thªm vÒ nhu cÇu cña ngêi lao ®éng, em xin ®îc tr×nh bµy qua bµi tiÓu luËn : “Ph©n tÝch th¸p nhu cÇu cña ngêi lao ®éng do Abraham Maslow ®a ra vµ nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu tho¶ m·n c¸c nhu cÇu trong ®iÒu kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay”. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Néi dung I/ NhËn thøc chung vÒ trêng ph¸i: “Quan hÖ con ngêi” 1. Trêng ph¸i “ Quan hÖ con ngêi” Trêng ph¸i nµy nghiªn cøu nh÷ng ®éng c¬ t©m lý thuéc hµnh vi cña con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, trong quan hÖ tËp thÓ ®Æc biÖt lµ c¸c vÊn ®Ò vÒ hîp t¸cxung ®ét trong qu¸ tr×nh nµy. Qua thùc nghiÖm, ngêi ta chøng minh ®îc r»ng viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng nh÷ng phô thuéc vµo c¸c ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh (nh ®iÒu kiÖn lao ®éng, chÕ ®é nghØ ng¬i...) mµ cßn phô thuéc t©m lý ngêi lao ®éng vµ bÇu kh«ng khÝ trong tËp thÓ lao ®éng (vd trong phong c¸ch øng xö cña ®èc c«ng, sù quan t©m cña nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®èi víi søc khoÎ, hoµn c¶nh riªng cña ngêi lao ®éng...). Lý thuyÕt qu¶n lý cña trêng ph¸i nµy ®îc x©y dùng chñ yÕu dùa vµo nh÷ng thµnh tùu cña t©m lý häc. Hä ®a ra c¸c kh¸i niÖm “C«ng nh©n tham gia qu¶n lý”,”Ngêi lao ®éng coi doanh nghiÖp lµ nhµ cña m×nh ”...T tëng qu¶n lý nµy ®îc nhiÒu níc ¸p dông, ®Æc biÖt lµ níc NhËt. §¹i diÖn cña trêng ph¸i nµy lµ Abraham Maslow (1908-1970).Maslow cho r»ng nh÷ng ngêi b×nh thêng thÝch ®îc lµm viÖc vµ tiÒm Èn nh÷ng kh¶ n¨ng rÊt lín, ®îc khëi ®éng vµ khai th¸c. Cã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o lín vµ bÊt cø ë c¬ng vÞ nµo còng cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ muèn lµm viÖc tèt. 2. Th¸p nhu cÇu ngêi lao ®éng cña Abraham Maslow Lý thuyÕt th¸p nhu cÇu cña Maslow ®· ®îc nhiÒu ngêi chÊp nhËn ngay tõ khi nã ®îc ®a ra. Lý thuyÕt cña «ng vÒ ®éng c¬ nhÊn m¹nh hai tiÒn ®Ò c¬ b¶n: - Chóng ta lµ nh÷ng ®éng vËt lu«n cã ham muèn, víi nh÷ng nhu cÇu phô thuéc vµo nh÷ng g× chóng ta ®· cã. ChØ nh÷ng nhu cÇu cha ®îc tho¶ m·n míi cã thÓ ¶nh hëng ®Õn hµnh vi. Nãi c¸ch kh¸c, mét nhu cÇu ®· ®îc tho¶ m·n kh«ng ph¶i lµ mét ®éng c¬. - C¸c nhu cÇu cña ta ®îc s¾p xÕp theo thø bËc ý nghÜa quan träng. Mét khi mét nhu cÇu ®· ®îc tho¶ m·n th× nh÷ng nhu cÇu kh¸c l¹i xuÊt hiÖn vµ ®ßi hái ph¶i ®îc tho¶ m·n. Maslow gi¶ thiÕt cã 5 cÊp nhu cÇu: sinh lý, an toµn, x· héi, t«n trängvµ tù thÓ hiÖn m×nh. ¤ng ®· s¾p xÕp chóng trong mét hÖ thèng gäi lµ thø bËc cña c¸c nhu cÇu do cã møc ®é quan träng kh¸c nhau. Theo Maslow con ngêi ®Òu cè g¾ng tho¶ m·n 5 nhu cÇu c¬ b¶n cña m×nh. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 C¸c nhu cÇu cÊp cao Tù thÓ hiÖn m×nh CÊp nhu cÇu cao nhÊt, nhu cÇu tù kh¼ng ®Þnh m×nh, ph¸t triÓn vµ sö dông c¸c kh¶ n¨ng 1 c¸ch ®Çy ®ñ vµ s¸ng t¹o nhÊt. T«n träng Nhu cÇu ®îc ngêi kh¸c quý träng, ®îc t«n träng cã uy tÝn, ®îc c«ng nhËn nhu cÇu vÒ sù tù träng, ý thøc c¸ nh©n vÒ kh¶ n¨ng quyÒn lµm chñ. C¸c nhu cÇu cÊp thÊp X· héi Nhu cÇu vÒ t×nh yªu, sù yªu mÕn, ý thøc vÒ mèi quan hÖ cña m×nh víi nh÷ng ngêi kh¸c. An toµn Nhu cÇu vÒ an ninh, ®îc b¶o vÖ, sù æn ®Þnh trong c¸c sù viÖc tù nhiªn vµ gi÷a c¸c c¸ nh©n trong sinh ho¹t hµng ngµy. Sinh lý Nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n nhÊt trong tÊt c¶ nh÷ng nhu cÇu cña con ngêi, nhu cÇu duy tr× sù sèng vÒ thøc ¨n, níc uèng, t×nh dôc... Maslow kh¼ng ®Þnh r»ng nÕu tÊt c¶ nh÷ng nhu cÇu cña mét con ngêi ®Òu kh«ng ®îc tho¶ m·n vµo mét th¬× ®iÓm cô thÓ, th× viÖc tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu tréi nhÊt sÏ thóc Ðp m¹nh nhÊt. Nh÷ng nhu cÇu xuÊt hiÖn tríc tiªn ph¶i ®îc tho¶ m·n tríc khi mét nhu cÇu cÊp cao h¬n xuÊt hiÖn. Chóng ta h·y xem xÐt s¬ qua tõng c¸p nhu cÇu: 2.1. Nh÷ng nhu cÇu sinh lý 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lo¹i nhu cÇu nµy gåm cã nh÷ng nhu cÇu quan träng nhÊt cña c¬ thÓ con ngêi, nh thøc ¨n, níc vµ t×nh dôc. Nh÷ng nhu cÇu sinh lý sÏ chi phèi khi chóng kh«ng ®îc tho¶ m·n vµ kh«ng mét nhu cÇu nµo kh¸c cã thÓ lµ c¬ së cña ®éng c¬ . Nh Maslow ®· ph¸t biÓu:“Mét ngêi thiÕu thøc ¨n, sù an toµn, t×nh yªuvµ sù quý träng, ch¾c ch¾n sÏ khao kh¸t thøc ¨n m¹nh h¬n mäi thø kh¸c”. 2.2. Nh÷ng nhu cÇu an toµn Khi nh÷ng nhu cÇu sinh lý ®· ®îc ®¸p øng ®Çy ®ñ, th× nh÷ng nhu cÇu cÊp cao h¬n tiÕp theo sÏ trë nªn quan träng. Nh÷ng nhu cÇu an toµn bao gåm viÖc b¶o vÖ khái bÞ x©m h¹i th©n thÓ, èm ®au bÖnh tËt, th¶m ho¹ kinh tÕ vµ nh÷ng ®iÒu bÊt ngê. Theo quan ®iÓm qu¶n trÞ th× nh÷ng nhu cÇu an toµn thÓ hiÖn ra ë sù cè g¾ng cña c«ng nh©n viªn, ®¶m b¶o cã viÖc lµm vµ cã c¸c phô cÊp. 2.3. C¸c nhu cÇu x· héi Nh÷ng nhu cÇu nµy liªn quan ®Õn b¶n chÊt x· héi cña con ngêi vµ nhu cÇu vÒ t×nh b¹n cña hä. ë ®©y hÖ thèng thø bËc b¾t ®Çu tõ nh÷ng nhu cÇu vËt chÊt hay tiªu chuÈn vËt chÊt cña hai cÊp trªn. T×nh tr¹ng kh«ng tho¶ m·n nhu cÇu ë cÊp nµy cã thÓ t¸c ®éng ®Õn tr¹ng th¸i tinh thÇn cña c¸ nh©n ®ã. 2.4. C¸c nhu cÇu ®îc t«n träng Nhu cÇu ý thøc râ tÇm quan träng ®èi víi nh÷ng ngêi kh¸c (lßng tù träng) còng nh vÒ sù quý träng thùc sù cña nh÷ng ngêi kh¸c ®Òu thuéc lo¹i nµy. Sù t«n träng tõ phÝa nh÷ng ngêi kh¸c còng ph¶i ®îc c¶m nhËn lµ x¸c thùc vµ xøng ®¸ng. ViÖc tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu nµy sÏ dÉn ®Õn sù tù tin vµ uy tÝn. 2.5. C¸c nhu cÇu tù thÓ hiÖn m×nh Maslow ®Þnh nghÜa nh÷ng nhu cÇu nµy lµ “lßng mong muèn trë nªn lín h¬n b¶n th©n m×nh, trë thµnh mäi thø mµ m×nh cã thÓ trë thµnh”. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ c¸ nh©n sÏ thÓ hiÖn ®Çy ®ñ mäi tµi n¨ng vµ n¨ng lùc tiÒm Èn cña m×nh. HiÓn nhiªn lµ khi vai trß cña mét c¸ nh©n thay ®æi th× nh÷ng khÝa c¹nh ®èi ngo¹i cña viÖc tù thÓ hiÖn m×nh còng thay ®æi theo. Nãi c¸ch kh¸c, bÊt kÓ ngêi ®ã lµ gi¸o s ®¹i häc, gi¸m ®èc c«ng ty, hay vËn ®éng viªn th× nhu cÇu vÉn lµ lµm sao trë nªn cã hiÖu qu¶ h¬n trong vai trß ®ã cña m×nh. Maslow cho r»ng chØ cã thÓ tho¶ m·n ®îc nhu cÇu tù thÓ hiÖn m×nh sau khi ®· tho¶ m·n tÊt c¶ nh÷ng nhu cÇu kh¸c. H¬n thÕ n÷a, «ng cßn ph¸t biÓu r»ng viÖc tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu tù thÓ hiÖn m×nh cã xu híng lµ t¨ng cêng ®é cña c¸c nhu cÇu kh¸c, v× thÕ ngêi ta cã thÓ ®¹t ®îc viÖc tù thÓ hiÖn m×nh th× hä cã thÓ bÞ thóc Ðp bëi nh÷ng c¬ héi to lín ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu ®ã. 3. VËn dông lý thuyÕt cña Maslow trong qu¶n trÞ Lý thuyÕt vÒ hÖ thèng thø bËc cña nhu cÇu ®îc nh÷ng nhµ gi¸ trÞ thùc tiÔn chÊp nhËn réng r·i vµ tham kh¶o nhiÒu. MÆc dï nã kh«ng cho ta mét sù hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ hµnh vi cña con ngêi hay nh÷ng ph¬ng tiÖn ®Ó ®éng viªn con ngêi, nã vÉn cung cÊp mét ®iÓm xuÊt ph¸t tuyÖt vêi cho c¸c sinh viªn khoa qu¶n trÞ. HÖ thèng thø bËc ®ã rÊt dÔ hiÓu, cã rÊt nhiÒu ®iÒu hÊp dÉn cña ®êi thêng vµ chØ ra mét sè nh÷ng yÕu 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 tè th«i thóc con ngêi trong c¸c tæ chøc kinh doanh còng nh c¸c lo¹i h×nh tæ chøc kh¸c. - B»ng tiÒn c«ng hay tiÒn l¬ng c¸c c¸ nh©n cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu sinh lý cña m×nh vµ cña gia ®×nh m×nh. - C¸c tæ chøc còng gióp ®ì tho¶ m·n phÇn lín nh÷ng nhu cÇu an ninh hay an toµn th«ng qua tiÒn l¬ng vµ c¸c phô cÊp. - Gióp ®ì tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu x· héi do t¹o ®iÒu kiÖn giao tiÕp vµ kÕt giao víi nh÷ng ngêi kh¸c trong c«ng viÖc. Nh÷ng nhµ qu¶n trÞ cã thÓ gióp ®ì c«ng nh©n viªn tho¶ m·n c¸c nhu cÇu Lo¹i nhu cÇu Khu vùc ¶nh hëng cña qu¶n trÞ Tù thÓ hiÖn m×nh Nh÷ng th¸ch thøc trong c«ng viÖc C¬ héi tiÕn bé C¸c c¬ héi ®Ó s¸ng t¹o §éng c¬ ®¹t thµnh tÝch cao h¬n Sù thõa nhËn c«ng khai thµnh tÝch tèt Sù t«n träng Nh÷ng ho¹t ®éng quan träng cña c«ng viÖc Trªn c«ng viÖc ®îc kÝnh nÓ Tr¸ch nhiÖm C¸c c¬ héi giao tiÕp x· héi X· héi Sù æn ®Þnh cña nhãm ViÖc khuyÕn khÝch hîp t¸c C¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc an toµn An toµn Sù ®¶m b¶o cã viÖc lµm C¸c lo¹i tiÒn phô cÊp TiÒn l¬ng xøng ®¸ng Sinh lý C¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc thuËn lîi NhiÖt ®é, ¸nh s¸ng, kh«ng gian, ®iÒu hoµ kh«ng khÝ... Tuy nhiªn, lý thuyÕt cña Maslow vÉn cßn mét sè nhîc ®iÓm nh: - Con ngêi ë c¸c c«ng ty kh¸c nhau, c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau hay c¸c níc kh¸c nhau ®Òu cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt. Mét nh©n viªn kÕ to¸n ë Budapest-Hungary lµm viÖc cho ng©n hµng tÝn dông Hungary cã thÓ quan t©m ®Õn 1 ®Þa bµn lµm viÖc thuËn tiÖn, mét møc tiÒn l¬ng ®ñ ®Ó nu«i gia ®×nh vµ cã thêi gian nghØ phÐp trong nh÷ng th¸ng hÌ. Nhng mét nh©n viªn kÕ to¸n ë ng©n hµng Chase Manhattan ë New york city cã thÓ l¹i cã nhu cÇu rÊt lín ®Ó tù thÓ hiÖn m×nh vµ kh«ng ®Ò cËp ®Õn qu¸ nhiÒu ®Õn nhu cÇu sinh lý vµ an ninh. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - HÖ thèng thø bËc cña nhu cÇu nµy lµ c¸c nhu cÇu gèi lªn nhau vµ cã thÓ trïng khíp víi nhiÒu, thËm chÝ víi tÊt c¶ c¸c lo¹i nhu cÇu. VÝ dô, mét møc tiÒn l¬ng hîp lý cã thÓ tho¶ m·n ®îc nh÷ng nhu cÇu thuéc tÊt c¶ 5 lo¹i; møc tiÒn l¬ng mµ mét ngêi nhËn ®îc cã ¶nh hëng ®Õn nhiÒu nhu cÇu kh¸c nhau. - HÖ thèng thø bËc nhu cÇu cña Maslow lµ tÜnh nhng c¸c nhu cÇu l¹i thay ®æi theo thêi gian, trong nh÷ng t×nh huèng kh¸c nhau vµ khi con ngêi tiÕn hµnh so s¸nh ®èi chiÕu gi÷a sù tho¶ m·n cña m×nh víi sù tho¶ m·n cña ngêi kh¸c. Mét ngêi 22 tuæi míi tèt nghiÖp ®¹i häc th× nhËn thøc, tr¶i nghiÖm vµ ®èi phã víi c¸c nhu cÇu theo mét c¸ch kh¸c h¼n so víi mét ngêi 60 tuæi ®ang chuÈn bÞ nghØ hu vµ tham gia c¸c ho¹t ®éng nghØ ng¬i. II/. Thùc tiÔn vËn dông qu¶n lý trong hÖ thèng thø bËc nhu cÇu vµo ®iÒu kiÖn c¸c doanh nghiÖp VN. 1.Nh÷ng chÝnh s¸ch cña nhµ níc ®èi víi yÕu tè con ngêi trong doanh nghiÖp ViÖt Nam. Con ngêi lµ mét chñ thÓ sèng, lµ mét nh©n tè ®Æc biÖt trong sè c¸c nh©n tè cña c¸c quan hÖ x· héi, ®Æc biÖt lµ trong c¸c doanh nghiÖp. Nã kh¸c víi c¸c nh©n tè kh¸c bëi v× nã võa lµ nh©n tè ®éng lùc b¶o ®¶m cho sù thµnh c«ng trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nãi riªng vµ cña tÊt c¶ ho¹t ®éng trong x· héi nãi chung, song ®ång thêi còng lµ môc tiªu phôc vô mµ c¸c doanh nghiÖp vµ c¶ x· héi ph¶i híng tíi . - Thùc tÕ ®· chøng minh, trong qu¶n lý nhµ níc ®èi víi nh©n tè con ngêi trong doanh nghiÖp nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Nh©n tè con ngêi chØ ®îc ph¸t huy khi nhu cÇu, lîi Ých kinh tÕ hîp ph¸p cña ngêi lao ®éng ®îc quan t©m ®óng møc d©n chñ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ ®îc thùc hiÖn. - Trong mét thêi gian dµi trong c¬ chÕ quan liªu bao cÊp tríc ®©y, t×nh h×nh kinh tÕ ë c¸c doanh nghiÖp ®ang trong t×nh tr¹ng tr× trÖ: Muèn ph¸t triÓn s¶n xuÊt, chóng ta cÇn cã nh÷ng ngêi lao ®éng ph¸t triÓn tèt c¶ vÒ thÓ lùc vµ trÝ lùc. - C«ng cuéc ®æi míi cña chóng ta ®· kh¬i dËy tÝnh tÝch cùc cña ngêi lao ®éng, biÕn nã thµnh nguån søc m¹nh to lín . NÕu chØ dùa vµo tinh thÇn lao ®éng tÝch cùc, ý chÝ v¬n lªn ®¬n thuÇn cña ngêi lao ®éng, chóng ta kh«ng thÓ x©y dùng ®îc nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i c¸c doanh nghiÖp. Nhng nÕu chØ chó ý n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn cña ngêi lao ®éng, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ ®¶m b¶o søc khoÎ cña ngêi lao ®éng mµ kh«ng chó ý kh¬i dËy tÝnh tÝch cùc cña hä, chóng ta còng kh«ng thÓ tËn dông ®îc c¬ héi ®Ó vît qua nh÷ng th¸ch thøc hiÖn nay. V× vËy, quan t©m ®Õn nhu cÇu, lîi Ých cña ngêi lao ®éng mét c¸ch toµn diÖn- tõ n©ng cao møc sèng, søc khoÎ ®Õn n©ng cao tr×nh ®é cña hä lµ nhiÖm vô mµ nhµ níc ph¶i lµm. *Bëi rÊt nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng cßn béc lé nhiÒu bÊt cËp, thiÕu sãt. Lao ®éng thñ c«ng, nÆng nhäc cßn phæ biÕn trong nhiÒu nghµnh, cã n¬i cßn chiÕm tû lÖ tõ 60%-70%. M«i trêng lao ®éng ë nhiÒu c¬ së bÞ « nhiÔm nghiªm träng, nhÊt lµ ë c¸c lµng nghÒ, khu c«ng nghiÖp , khu chÕ xuÊt. Nh bÖnh lao phæi: sylic chiÕm tû träng lín trong c¬ cÊu bÖnh nghÒ. Sè liÖu th¸ng12/2002 ®· cã 17.416 trêng hîp ®îc gi¸m ®Þnh BNN th× bÖnh bôi phæi silic lµ 14.075 trêng hîp chiÕm 80.9%. Thùc tr¹ng tai n¹n lao ®éng, chay, næ, bÖnh nghÒ nghiÖp vÉn cßn 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nghiªm träng, thËm chÝ cã n¬i, cã lóc cßn biÓu hiÖn chiÒu híng gia t¨ng vv...Søc khoÎ, tÝnh m¹ng cña ngêi lao ®éng ®ang bÞ ®e do¹ bëi nh÷ng c¨n bÖnh nghÒ nghiÖp. * B¶o vÖ ngêi lao ®éng tríc nh÷ng mèi ®e do¹ hiÓm ho¹ cña m«i trêng, ®iÒu kiÖn lµm viÖc kh«ng an toµn, ¶nh hëng xÊu ®èi víi søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng cña hä; chÝnh lµ gi÷ g×n nguån néi lùc quèc gia. §èi xö b×nh ®¼ng, coi träng ®óng møc nguån néi lùc quèc gia, quan t©m ®Õn ngêi lao ®éng lµ thÓ hiÖn b¶n chÊt, tÝnh nh©n v¨n cña chÕ ®é x· héi, tr×nh ®é v¨n minh cña quèc gia, gi÷ g×n vèn quý nhÊt cña d©n téc, ®Êt níc lµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi l·nh ®¹o trong doanh nghiÖp. §ã lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô chiÕn lîc träng yÕu cña thÕ kû XXI. Theo thanh tra nhµ níc vÒ an toµn lao ®éng cña bé L§-TBXH trong n¨m 2002 c¶ níc x¶y ra 2367 vô tai n¹n lao ®éng lµm 2553 ngêi bÞ tai n¹n trong ®ã cã 441 ngêi chÕt vµ 656 ngêi bÞ th¬ng nÆng t¨ng 5.8% so víi n¨m 2001. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do ngêi lao ®éng s¬ ý, bÊt cÈn hay cha ®îc huÊn luyÖn vÒ an toµn lao ®éng, kh«ng sö dông thiÕt bÞ an toµn lao ®éng, chñ lao ®éng cha quan t©m ®óng møc ®Õn c«ng t¸c an toµn lao ®éng, cha ý thøc s©u s¾c, cha thùc hiÖn ®Çy ®ñ trän vÑn vai trß, tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong viÖc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc, phßng ngõa tai n¹n lao ®éng vµ b¶o vÖ søc khoÎ cho ngêi lao ®éng. 2. Mét sè vÊn ®Ò phÇn nµo ®· ®îc ®¸p øng cho ngêi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp. Trong ®iÒu kiÖn x· héi hiÖn ®¹i, tiÒm n¨ng trÝ tuÖ cña con ngêi nãi chung chØ ®îc ph¸t huy phÇn nµo vµ nhiÖm vô cña qu¶n lý lµ ph¸t huy toµn bé tiÒm n¨ng trÝ tuÖ Êy. §ßi hái ph¶i ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cña ngêi lao ®éng: - Nhu cÇu vÒ sinh lý c¬ thÓ- nhu cÇu bËc thÊp- nh»m duy tr× sù tån t¹i cña m×nh nh ¨n mÆc, ë, sinh ho¹t,®iÒu kiÖn lµm viÖc. §©y lµ nhu cÇu quan träng nhÊt song còng dÔ tho¶ m·n. - Nhu cÇu vÒ viÖc lµm: cÇn ®¸p øng c«ng viÖc cho ngêi lao ®éng cã c«ng viÖc æn ®Þnh trong doanh nghiÖp. - Nhu cÇu ®îc x· héi chÊp nhËn: ®Ó ngêi lao ®éng cã ®iÒu kiÖn lµm viÖc mét c¸ch tèt nhÊt th× hä ph¶i ®îc x· héi chÊp nhËn quyÒn lîi vµ lßng tù träng, tù tin cña con ngêi vµ nhu cÇu vÒ danh väng vµ ®Þa vÞ. - Nhu cÇu ®îc suy t«n, ®µo t¹o, båi dìng: sù suy t«n, ®îc ®µo t¹o, båi dìng ®· ®îc t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng nh©n trong doanh nghiÖp cã c¬ héi ®îc tiÕp nhËn vµ ®îc hoµn thiÖn nh÷ng kü thuËt míi. - Nhu cÇu bËc cao nhÊt lµ nhu cÇu s¸ng t¹o ®îc ph¸t huy tèi ®a kh¶ n¨ng trong c¸c ho¹t ®éng cña c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, t¹o ra ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy hä tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Trªn quan ®iÓm “Con ngêi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp”, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· vµ ®ang cã nh÷ng ho¹t ®éng nh»m ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cña ngêi lao ®éng ®Ó khuyÕn khÝch kh¶ n¨ng lµm viÖc vµ nhiÖt huyÕt víi c«ng ty. §iÓn h×nh nh mét sè c«ng ty ®· ®¸p øng ®îc mét sè nhu cÇu cña ngêi lao ®éng sau: - C«ng ty sø Thanh Tr× ®ang lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc chuyªn s¶n xuÊt thiÕt bÞ sø vÖ sinh cao cÊp thµnh c«ng nhÊt hiÖn nay ë ViÖt Nam, thµnh tÝch nµy cã ®îc lµ nhê cã ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn ®Çy nhiÖt huyÕt, ®· hÕt m×nh cèng 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 hiÕn cho c«ng ty nh÷ng tinh hoa, s¸ng t¹o, vµ mét lßng trung thµnh víi c«ng ty, cho dï c«ng ty còng cã lóc l©m vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n. T¹i sao l¹i cã ®îc nh÷ng con ngêi nh vËy, ®ã chÝnh lµ nhê sù chØ ®¹o ®óng ®¾n cña tæng c«ng ty, sù l·nh ®¹o tµi t×nh cña gi¸m ®èc vµ ®éi ngò c¸n bé ®Çy nhiÖt huyÕt vµ kh¶ n¨ng, lu«n quan t©m ®Õn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ngêi lao ®éng mét c¸ch c«ng b»ng hîp lý. §¹i diÖn cña c«ng ty cho biÕt, nhê cã ®èi tho¹i vµ hîp t¸c t¹i n¬i lµm viÖc, c«ng ty ®· ®iÒu chØnh ®îc mèi quan hÖ gi÷a ngêi lao ®éng vµ sö dông lao ®éng trong c«ng ty gióp hai bªn ngµy cµng hiÓu nhau h¬n vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c, gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc sù t¨ng trëng cña doanh nghiÖp. C«ng ty ®· ¸p dông m« h×nh qu¶n lý xÝ nghiÖp theo tõng kh¶ n¨ng cña ngêi lao ®éng nh»m t¨ng kh¶ n¨ng t duy s¸ng t¹o theo chuyªn m«n cña mçi ngêi lµm cho n¨ng xuÊt lao ®éng ®îc t¨ng lªn, ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña ngêi lao ®éng ®îc c¶i thiÖn. - C«ng ty Changshin ViÖt Nam chuyªn s¶n xuÊt giµy thÓ thao mang nh·n hiÖu Nike, cã tæng sè lao ®éng lµ 5800 ngêi trong sè ®ã cã 85 ngêi khuyÕt tËt vµ 5 th¬ng binh. Mçi quý mét lÇn, ban l·nh ®¹o c«ng ty gÆp gì tÊt c¶ nh÷ng ngêi nµy ®Ó t×m hiÓu nhu cÇu cña hä trong c«ng viÖc. C«ng ty ®· l¾p ®Æt mét sè thiÕt bÞ ®Æc biÖt nh bån cÇu bÖt, tay vÞn cÇu thang, lèi ®i riªng... dµnh cho hä. Ngoµi ra, c«ng ty cßn cã sù ch¨m lo chu ®¸o tíi ®êi sèng cña anh chÞ em kh¸c nh: båi dìng ¨n tra, th¨m hái èm ®au, phôc vô níc gi¶i kh¸t gi÷a giê... nh»m khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng. - C«ng ty viÖt Th¸i hiÖn nay ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn víi 1 nguån nh©n lùc hïng hËu, kinh nghiÖm vµ nhiÖt huyÕt víi c«ng viÖc. V× tÝnh chÊt c«ng viÖc ®éc h¹i nªn c«ng ty ®· cã sù quan t©m thÝch ®¸ng ®èi víi tõng c«ng nh©n. §Ó ®¶m b¶o søc khoÎ cho c«ng nh©n, c«ng ty tæ chøc kh¸m søc khoÎ ®Þnh kú cho c«ng nh©n, vµ ®îc lµm viÖc trong trang phôc b¶o hé lao ®éng. §èi víi ngêi lao ®éng lµm ë c«ng ®o¹n phñ bÒ mÆt cã thªm ñng vµ g¨ng tay cao su. §èi víi ngêi c«ng nh©n ë bé phËn s¬n cã thªm khÈu trang vµ mÆt n¹. V× thÕ t©m lý ngêi lao ®éng lu«n tho¶i m¸i trong c«ng viÖc vµ ngµy cµng g¾n bã víi c«ng ty. Qua c¸ch lµm cña mçi c«ng ty cho thÊy, nhê cã sù quan t©m ®Õn nh÷ng nhu cÇu chÝnh ®¸ng cña ngêi lao ®éng ®· gióp cho n¨ng suÊt lao ®éng ®îc t¨ng lªn, khuyÕn khÝch kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña ngêi lao ®éng lµm cho doanh nghiÖp ngµy mét ph¸t triÓn. Quan hÖ lao ®éng vµ quan hÖ x· héi trong doanh nghiÖp ®îc c¶i thiÖn, ngêi lao ®éng cã thªm hiÓu biÕt, n©ng cao nhËn thøc vµ cïng chia sÎ nh÷ng khã kh¨n víi doanh nghiÖp, rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a ngêi sö dông lao ®éng vµ ngêi lao ®éng, lµm cho bÇu kh«ng khÝ lao ®éng ®îc tèt h¬n. TrÎ ho¸ nguån lao ®éng, t«n vinh nguån lao ®éng, t«n vinh ngêi lao ®éng sÏ gãp phÇn quan träng vµo viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt níc trong thÕ kû XXI. 3. Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån ®äng hiÖn nay. - Cha t«n träng lîi Ých cña ngêi lao ®éng theo hîp ®ång lao ®éng. ë c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh viÖc thuª mín lao ®éng cßn tuú tiÖn. Tr¸ch nhiÖm cña c¶ chñ vµ thî kh«ng ®îc quy ®Þnh râ rµng. - VÒ vÊn ®Ò b¶o hé lao ®éng, tuy ph¸p luËt b¶o hé lao ®éng ban hµnh tõ th¸ng 4-1992, nhng ®Õn h¬n n¨m nay cã mÊy së thùc thi? Trong c¸c nghµnh c¬ khÝ, ho¸ chÊt, vÊn ®Ò nµy ngµy cµng nghiªm träng. Trong c¸c lß rÌn , khÝ th¶i CO tiÕng ån kh«ng cã c¸ch g× kh¾c phôc. Kh«ng chØ «ng chñ “tiÕt kiÖm” chi phÝ cho b¶o hé lao 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®éng, mµ chÝnh ngêi lao ®éng còng cha ý thøc ®îc vÒ t¸c h¹i l©u dµi ®èi víi søc khoÎ cña m×nh. - M«i trêng lµm viÖc ë nhiÒu c¬ së bÞ « nhiÔm nghiªm träng, nhÊt lµ ë c¸c lµng nghÒ, khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt. Thùc tr¹ng tai n¹n lao ®éng, ch¸y, næ, bÖnh nghÒ nghiÖp vÉn cßn nghiªm träng. QuyÒn tù chñ, quyÒn ®îc t«n träng ®· bÞ thay thÕ b»ng sù gi¸m s¸t kh«ng tin cËy. Mäi viÖc ®Òu tiÕn hµnh mét c¸ch bÞ ®éng, khiÕn cho tÝnh tÝch cùc vµ n¨ng lùc s¸ng t¹o cña c«ng viÖc bÞ ®Ì nÐn, kh¶ n¨ng hoµn thµnh môc tiªu cña c«ng nh©n bÞ gi¶m sót rÊt nhiÒu. iii. gi¶i ph¸p chñ yÕu tho¶ m·N C¸C NHU CÇU TRONG §IÒU KIÖN C¸C DOANH NGHIÖP VIÖT NAM HIÖN NAY. 1. C¸c cÊp qu¶n lý cÇn thêng xuyªn tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc sau: - Thanh tra, gi¸m s¸t viÖc b¶o ®¶m lîi Ých cña ngêi lao ®éng. - VÒ b¶o hé lao ®éng cÇn ph¶i cam kÕt (theo møc ®é ngµnh, nghÒ ®îc bé phËn qu¶n lý ngµnh nghÒ ®ã quyÕt ®Þnh) khi ®¨ng ký kinh doanh. - CÇn tæ chøc, phæ biÕn, híng dÉn c¸c biÖn ph¸p an toµn lao ®éng cô thÓ phï hîp víi nhiÖm vô ®îc giao cña ngêi lao ®éng. - Ngßi sö dông lao ®éng ph¶i trang bÞ ®Çy ®ñ ph¬ng tiÖn b¶o vÖ c¸ nh©n cho ngêi lao ®éng khi lµm viÖc nh quÇn ¸o b¶o vÖ lao ®éng, mò b¶o hé...Thùc hiÖn nghiªm tóc viÖc kiÓm tra ®Þnh kú ®èi víi thiÕt bÞ m¸y mãc lµm viÖc. 2. Kh«ng ngõng t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng. - §îc häc tËp, ®îc ®µo t¹o. Trong x· héi th«ng tin, viÖc kh«ng ngõng n©ng cao cËp nhËt kiÕn thøc lµ mét nhu cÇu tÊt yÕu, ®Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay khi mµ mäi quèc gia ®ang híng tíi nÒn kinh tÕ tri thøc, mét x· héi cña tinh thÇn kh«ng ngõng häc hái, rÌn luyÖn vµ n©ng cao kiÕn thøc. - T¹o ra m«i trêng thuËn lîi ®Ó ngêi lao ®éng ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng,søc s¸ng t¹o cña m×nh, ®îc cèng hiÕn nhiÒu h¬n cho sù nghiÖp ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp vµ cña x· héi. - §©y lµ yÕu tè cùc kú quan träng, v× con ngêi cã ®îc ®µo t¹o tèt, song nÕu kh«ng cã m«i trêng ®Ó ph¸t huy th× ch¼ng kh¸c nµo ®ã lµ mét mãn hµng chØ ®Ó trng bµy vµ råi nã còng sÏ mai mét theo thêi gian, song nÕu ngîc l¹i, nÕu cã m«i trêng lµm viÖc tèt th× nh÷ng nh©n tè nµy sÏ ®îc ph¸t huy vµ cèng hiÕn nhiÒu h¬n. 3. Ph¶i lµm cho tËp thÓ c«ng nh©n tù ®iÒu khiÓn viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña hä, lµm cho c«ng nh©n tù ®¸nh gi¸ thµnh tÝch cña hä. - Ph¬ng thøc nµy khiÕn cho tinh thÇn c«ng nh©n ®îc n©ng lªn, quyÒn tù chñ lßng tù träng, quyÒn tù m×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cña hä ®îc tho¶ m·n do ®ã mµ khÝch lÖ c«ng nh©n ph¸t huy tµi n¨ng cña hä, cã lîi cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp. 4. TiÕn tíi cã quy ®Þnh thèng nhÊt vÒ b¶o hiÓm cho ngêi lao ®éng. - Ph¶i cã nh÷ng phô cÊp xøng ®¸ng cho nh÷ng ngêi lao ®éng lµm trong m«i trêng ®éc h¹i. - B¶o hiÓm cho ngêi lao ®éng(vÒ èm ®au, thÊt nghiÖp hu trÝ); kho¶n tiÒn nµy do ®ãng gãp cña ngêi lao ®éng vµ ®èn gãp cña chñ doanh nghiÖp. Ph¬ng ¸n vÒ b¶o hiÓm cÇn cã sù thèng nhÊt víi b¶o hiÓm cña c¸c c¸n bé, c«ng nh©n lµm viÖc trong 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 doanh nghiÖp, b¶o ®¶m b×nh ®¼ng, d©n chñ x· héi, ph¸t huy søc m¹nh cña doanh nghiÖp. - Cã nh÷ng chÝnh s¸ch hîp lý vµ u ®·i ®èi víi lao ®éng n÷. 5. T¨ng cêng vai trß c«ng ®oµn trong c¸c doanh nghiÖp. - Theo luËt c«ng ®oµn, t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng liªn kÕt theo c¸c tæ chøc c«ng ®oµn, nghiÖp ®oµn, hiÖp héi riªng n»m trong c¬ quan c«ng ®oµn cÊp trªn qu¶n lý ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh. Më réng giíi h¹n cña LuËt C«ng §oµn, so¹n th¶o vµ cho ra ®êi LuËt B¶o HiÓm. Cã nh vËy quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng(kh«ng ph©n biÖt trong vµ ngoµi quèc doanh) míi ®îc ®¶m b¶o sù thËt, míi ®¸p øng ®îc ®ßi hái tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Suy ®Õn cïng, ®©y còng lµ vÊn ®Ò n»m trong chiÕn lîc mµ nhµ níc cã tr¸ch nhiÖm quan t©m. KÕT LUËN Trong nh÷ng n¨m ®æi míi, cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ tri thøc. ViÖc vËn dông “Th¸p nhu cÇu cña ngêi lao ®éng do Abraham Maslow ®a ra” vµo c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lµ mét ®éng lùc quan träng trong ®iÒu kiÖn cña níc ta hiÖn nay. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy, c¸c doanh nghiÖp ViÖt N¹m ph¶i quan t©m ®Õn c¸c quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng t¹o m«i trêng lµm viÖc an toµn, ®Ó hä yªn t©m tho¶i m¸i tù tin trong c«ng viÖc. Qua ph©n tÝch mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ trªn ®· phÇn nµo th¸o gì nh÷ng víng m¾c cßn tån t¹i ë mét sè c¸c doanh nghiÖp ë níc ta hiÖn nay. Em mong r»ng, víi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng vµ Nhµ níc, cïng víi c¸c cÊp l·nh ®¹o cña mçi doanh nghiÖp ViÖt Nam th× c¸c nhu cÇu chÝnh ®¸ng cña ngêi lao ®éng sÏ sím ®îc ®¸p øng gióp hä yªn t©m lao ®éng, g¾n bã h¨ng say víi c«ng viÖc vµ trung thµnh víi c«ng ty, ®Ó nÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam ngµy mét ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng, tiÕn kÞp víi c¸c níc ph¸t triÓn ë Ch©u ¸. 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 môc lôc. lêi më ®Çu------------------------------------------------------Trang 1 néi dung---------------------------------------------------------Trang 2 I. NhËn thøc chungvÒ trêng ph¸i “Quan hÖ con ngêi” 1. Trêng ph¸i “ Quan hÖ con ngêi”----------------------------Trang 2 2. Th¸p nhu cÇu ngêi lao ®éng cña Abraham Maslow----Trang 2-4 3. VËn dông lý thuyÕt cña Maslow trong qu¶n trÞ-----------Trang 5-6 ii. Thùc tiÔn vËn dông qu¶n lý trong hÖ thèng thø bËc nhu cÇu vµo ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp viÖt nam 1. Nh÷ng chÝnh s¸ch cña nhµ níc ®èi víi yÕu tè con ngêi trong doanh nghiÖp ViÖt Nam.--------------------------------------------------------------Trang 7-8 2.Mét sè vÊn ®Ò nµo ®· ®îc ®¸p øng cho ngêi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp. -----------------------------------------------------------------Trang 8-9 3. Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån ®äng hiÖn nay----------------------------Trang 10 iii.gi¶i ph¸p chñ yÕu tho¶ m·n c¸c nhu cÇu trong®iÒu kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay. 1. C¸c cÊp cÇn qu¶n lý thêng xuyªn tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc sau:------Trang 11 2. Kh«ng ngõng t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng--------------Trang 11 3. Ph¶i lµm cho tËp thÓ c«ng nh©n tù ®iÒu khiÓn viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña hä, lµm cho c«ng nh©n tù ®¸nh gi¸ thµnh tÝch cña hä.----------Trang 11 4. TiÕn tíi cã quy ®Þnh thèng nhÊt vÒ b¶o hiÓm cho ngêi lao ®éng----Trang11 5. T¨ng cêng vai trß c«ng ®oµn trong c¸c doanh nghiÖp-------Trang11- 12 KÕT LUËN-------------------------------------------------------Trang 13 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh khoa häc qu¶n lý- Trêng ®¹i häc QL&KD Hµ Néi. 2. Gi¸o tr×nh khoa häc qu¶n lý- tËp 1- Trêng KTQD. 3. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ KHQL- NXB ChÝnh trÞ quèc gia-2000. 4. B¸o TCDN - T3/2003. 5. B¸o BHXH - T12/2002. 6. C¸c v¨n kiÖn §¹i héi §¶ng VI, VII, VIII. 7. B¸o ph¸t triÓn kinh tÕ. 13