Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Bé y tÕ
ViÖn y häc cæ truyÒn viÖt nam
_____
§¸nh gi¸ t¸c dông cña thuèc "Long Quy Sinh"
trªn bÖnh nh©n suy nhîc thÇn kinh
Chñ nhiÖm ®Ò tµi : GS. TrÇn Thuý
Ngêi thùc hiÖn
: TS. Vò Nam
BS.TrÇn ThÞ Loan
BS. Tèng ThÞ Tam Giang
Vµ céng sù
Hµ Néi - 2001
®Æt vÊn ®Ò
Ngµy nay ë ViÖt Nam còng nh ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi, tèc ®é ph¸t
triÓn cña khoa häc kÜ thuËt, c«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh kinh tÕ dÞch vô hµng
ho¸ kh¸c ngµy cµng cao. NÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®· lµm t¨ng tØ lÖ c¸c bÖnh vÒ
thÇn kinh - t©m thÇn. Mét trong nh÷ng bÖnh ®ã lµ bÖnh suy nhîc thÇn kinh do
c¸c sang chÊn vÒ t©m lý tÝch tô l¹i víi cêng ®é nhá, trêng diÔn, lóc ®Çu cßn
bï, khi gÆp mét vµi yÕu tè kh«ng thuËn lîi, bÖnh sÏ ph¸t triÓn. BÖnh thêng gÆp
ë ngêi lao ®éng trÝ ãc nhiÒu h¬n lao ®éng ch©n tay vµ tØ lÖ m¾c bÖnh ë nam
0
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
nhiÒu h¬n n÷. BÖnh do mét nhµ thÇn kinh häc ngêi Mü lµ George Beard m« t¶
n¨m 1869. ¤ng coi ®©y lµ mét bÖnh riªng biÖt mµ nguyªn nh©n do c¨ng th¼ng
c¶m xóc kÐo dµi dÉn ®Õn suy nhîc thÇn kinh. VÒ sau, nhiÒu t¸c gi¶ më réng
ph¹m vi gäi suy nhîc thÇn kinh bao gåm c¶ nh÷ng héi chøng suy nhîc do c¸c
nguyªn nh©n kh¸c g©y nªn. VÝ dô nh: do suy nhîc c¬ thÓ, do nhiÔm khuÈn nhiÔm ®éc vµ do c¸c bÖnh m¹n tÝnh kh¸c.
Cho ®Õn nay, viÖc ®iÒu trÞ bÖnh suy nhîc thÇn kinh chñ yÕu vÉn dùa vµo
c¸c liÖu ph¸p t©m lý vµ c¸c thuèc ®iÒu trÞ triÖu chøng.
Y häc cæ truyÒn m« t¶ bÖnh suy nhîc thÇn kinh trong ph¹m vi c¸c
chøng: kinh quý, chÝnh xung, kiÖn vong, ®Çu thèng, thÊt miªn, vµ viÖc ®iÒu trÞ
bÖnh chñ yÕu dùa vµo ph¬ng ph¸p kh«ng dïng thuèc (ch©m cøu, xoa bãp,
bÊm huyÖt, khÝ c«ng, dìng sinh) vµ ph¬ng ph¸p dïng thuèc (chñ yÕu lµ ph¬ng
ph¸p dïng thuèc uèng trong).
Trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu thuèc "Long
quy sinh" víi môc ®Ých:
1. §¸nh gi¸ t¸c dông cña thuèc "Long quy sinh" lªn mét sè chØ tiªu l©m
sµng vµ cËn l©m sµng ë nh÷ng ngêi bÞ suy nhîc thÇn kinh.
2. Kh¶o s¸t t¸c dông kh«ng mong muèn cña thuèc.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng mét
Tæng quan
1. T×nh h×nh m¾c bÖnh ë ViÖt Nam vµ thÕ giíi.
Suy nhîc thÇn kinh lµ mét bÖnh phæ biÕn ë ViÖt Nam vµ trªn thÕ giíi.
ë ViÖt Nam, bÖnh chiÕm 3-4% d©n sè.
ë T©y ¢u: chiÕm 5-10% d©n sè.
BÖnh xuÊt hiÖn ë ngêi lao ®éng trÝ ãc nhiÒu h¬n lao ®éng ch©n tay, ë nam
nhiÒu h¬n n÷.
Thêng gÆp ë løa tuæi 20-45 tuæi.
2.LÞch sö ph¸t hiÖn bÖnh.
BÖnh do George - Beard m« t¶ n¨m 1869. ¤ng coi ®©y lµ mét bÖnh riªng
biÖt mµ nguyªn nh©n do c¨ng th¼ng c¶m xóc kÐo dµi dÉn ®Õn suy nhîc hÖ thÇn
kinh.
VÒ sau, nhiÒu t¸c gi¶ më réng ph¹m vi, gäi suy nhîc thÇn kinh bao gåm
c¶ nh÷ng héi chøng suy nhîc do c¸c nguyªn nh©n kh¸c g©y nªn. VÝ dô: do suy
nhîc c¬ thÓ, do nhiÔm khuÈn - nhiÔm ®éc vµ c¸c bÖnh m¹n tÝnh kh¸c.
§Ó giíi h¹n ph¹m vi th× mét t¸c gi¶ kh¸c lµ Kreindver (TiÖp Kh¾c - cò)
®Ò nghÞ gäi bÖnh suy nhîc thÇn kinh nÕu bÖnh chñ yÕu do chÊn th¬ng t©m
thÇn g©y nªn. Cßn c¸c trêng hîp kh¸c cã biÓu hiÖn suy nhîc thÇn kinh th× gäi
lµ héi chøng suy nhîc thÇn kinh.
N¨m 1980, 2 t¸c gi¶ lµ Goldberg vµ Huley (Anh) nhËn xÐt tõ thùc tÕ cho
r»ng bÖnh t©m c¨n suy nhîc lµ mét tr¹ng th¸i mÖt mái dÔ bÞ kÝch thÝch, kÌm
theo cã lo ©u vµ trÇm c¶m.
3. Theo Y häc hiÖn ®¹i.
3.1. Nguyªn nh©n g©y bÖnh.
Nguyªn nh©n g©y ra bÖnh suy nhîc thÇn kinh lµ do nh÷ng nh©n tè g©y
chÊn th¬ng t©m thÇn t¸c ®éng lªn ngêi bÖnh víi ®Æc ®iÓm lµ: cêng ®é kh«ng
m¹nh l¾m nhng kÐo dµi nh:
- Nh÷ng thÊt b¹i trong c«ng viÖc vµ ®êi sèng, t×nh yªu, vî chång, con c¸i,
ngêi th©n, gi÷a c¸ nh©n vµ tËp thÓ. Tãm l¹i lµ nh÷ng xung ®ét gi÷a nh©n c¸ch
ngêi bÖnh víi m«i trêng xung quanh.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- Thêng gÆp trong nh÷ng sang chÊn trêng diÔn kÕ tiÕp nhau hoÆc kÕt hîp
víi nhau.
BÖnh suy nhîc thÇn kinh thêng xuÊt hiÖn tõ tõ sau mét thêi gian sang
chÊn vµ nã béc lé râ rÖt khi gÆp mét nh©n tè thóc ®Èy.
- Hay gÆp ë nh÷ng ngêi lo¹i h×nh thÇn kinh yÕu.
- Hay gÆp ë nh÷ng ngêi lao ®éng trÝ ãc qu¸ møc.
- Cuéc sèng qu¸ c¨ng th¼ng.
- Trªn c¬ së mét bÖnh viªm nhiÔm m¹n tÝnh, viªm loÐt d¹ dµy - t¸ trµng.
- Hay gÆp ë nh÷ng bÖnh nh©n nhiÔm ®éc m¹n tÝnh: nhiÔm ®éc do nghÒ
nghiÖp hoÆc nghiÖn rîu m¹n tÝnh, hoÆc thiÕu dinh dìng kÐo dµi, hoÆc thiÕu
ngñ l©u ngµy.
3.2. C¬ chÕ bÖnh sinh.
Chñ yÕu lµ do sù suy yÕu cña tæ chøc líi - th©n n·o lªn vá n·o, tøc lµ lµm
rèi lo¹n mèi liªn hÖ líi - vá n·o do c¸c dßng xung ®éng tõ bªn ngoµi vµo
kh«ng ®îc sµng läc qua c¸c tæ chøc líi - th©n n·o mµ nã dån lªn c¶ vá n·o. V×
vËy, vá n·o kh«ng chÞu ®ùng ®îc, dÉn tíi sù suy yÕu øc chÕ, suy yÕu qu¸ tr×nh
hng phÊn vµ cuèi cïng, hËu qu¶ cña sù c¨ng th¼ng cña qu¸ tr×nh thÇn kinh t©m thÇn ë vá n·o ®i ®Õn sù øc chÕ giíi h¹n. Nã chia lµm 3 giai ®o¹n:
- Giai ®o¹n ®Çu: do qu¸ tr×nh øc chÕ suy yÕu nªn trªn l©m sµng biÓu hiÖn
tr¹ng th¸i kÝch thÝch bïng næ, khÝ s¾c dao ®éng trong ngµy, mÊt tËp trung t tëng,
khã ngñ.
- Giai ®o¹n 2: sù suy yÕu cña qu¸ tr×nh hng phÊn biÓu hiÖn trªn l©m sµng:
chãng mÆt, mÖt mái, gi¶m sù chó ý, ®au ®Çu, dÔ c¶m xóc.
- Giai ®o¹n 3: r¬i vµo tr¹ng th¸i øc chÕ giíi h¹n ®Ó b¶o vÖ tÕ bµo thÇn
kinh n·o tr¸nh nh÷ng kÝch thÝch qu¸ møc. HËu qu¶ lµ suy yÕu c¶ 2 qu¸ tr×nh:
hng phÊn vµ øc chÕ. BiÓu hiÖn tr¹ng th¸i øc chÕ trªn l©m sµng lµ: ngêi bÖnh
bµng quan, v« c¶m hoÆc trÇm c¶m, cã khuynh híng ph¸t sinh ra ¸m ¶nh vµ sî
h·i.
3.3. C¸c biÓu hiÖn l©m sµng.
3.3.1. Héi chøng kÝch thÝch suy nhîc.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- BÖnh nh©n dÔ bÞ kÝch thÝch bëi nh÷ng kÝch thÝch nhá. VÝ dô: tiÕng ån,
nh÷ng xung ®ét nhá trong cuéc sèng l¹i dÔ lµm bÖnh nh©n bùc tøc, ph¶n øng
m¹nh.
- Sù kÝch thÝch dÔ bïng næ nhng còng dÔ t¾t vµ ®îc thay thÕ b»ng ph¶n
øng suy nhîc mÖt mái.
- Ngêi bÖnh thêng thiÕu nhÉn n¹i. ë thêi k× ®Çu, khi bÖnh nh©n nghØ ng¬i
th× ®îc håi phôc. Thêi k× sau, bÖnh nh©n nghØ ng¬i còng kh«ng håi phôc l¹i ®îc.
3.3.2. Nhøc ®Çu.
- BÖnh nh©n cã thÓ ®au ®Çu ©m Ø, khu tró hoÆc lan to¶ ra c¶ ®Çu. §au suèt
ngµy hoÆc chØ vµi giê trong ngµy.
- §Æc ®iÓm: nhøc ®Çu ®Æc biÖt t¨ng lªn khi xóc ®éng hay mÖt mái vµ
gi¶m ®i khi tho¶i m¸i hoÆc ®îc ngñ tèt.
3.3.3. MÊt ngñ.
Ngñ kh«ng s©u, ngñ hay mª, ngñ kh«ng ®Éy giÊc. S¸ng dËy thêng mÖt
mái, ban ngµy cã thÓ ngñ gµ.
3.3.4. C¸c triÖu chøng vÒ c¬ thÓ vµ thÇn kinh.
Cã thÓ cã c¶m gi¸c ®au mái cét sèng vµ th¾t lng.
Rèi lo¹n c¶m gi¸c gi¸c quan vµ néi t¹ng, g©y ra chãng mÆt, hoa m¾t, c¶m
gi¸c ®au nhøc ë trong x¬ng, kiÕn bß trªn da hoÆc c¶m gi¸c nãng, l¹nh, tª, run
tay.
3.3.5. C¸c rèi lo¹n thùc vËt néi t¹ng.
- M¹ch: kh«ng ®Òu, lóc nhanh, lóc chËm.
- HuyÕt ¸p dao ®éng, khi cao, khi thÊp.
- Cã thÓ cã c¶m gi¸c håi hép, trèng ngùc hoÆc ®au vïng tríc tim.
- Th©n nhiÖt cã thÓ t¨ng mét chót hoÆc gi¶m.
- Cã thÓ cã rèi lo¹n tiªu ho¸: ®Çy bông, chíng bông, ¨n khã tiªu, ph©n
khi t¸o, khi n¸t.
- Cã thÓ t¨ng tiÕt må h«i.
- Nam: di tinh hoÆc xuÊt tinh sím hoÆc liÖt d¬ng.
- N÷: rèi lo¹n kinh nguyÖt, thèng kinh.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
thÇn.
TÊt c¶ nh÷ng thay ®æi nµy ®Òu chÞu ¶nh hëng do c¸c yÕu tè chÊn th¬ng t©m
3.3.6. C¸c rèi lo¹n vÒ mÆt t©m thÇn.
Rèi lo¹n vÒ c¶m xóc: ngêi bÖnh hay lo ©u, khÝ s¾c h¬i trÇm, tËp trung
kÐm, trÝ nhí gi¶m, hay quªn, hay bån chån, lo l¾ng.
3.4. C¸c thÓ l©m sµng.
3.4.1. ThÓ cêng.
BÖnh nh©n dÔ bÞ kÝch thÝch, dÔ xóc c¶m, khã ngñ vµ c¸c triÖu chøng thÇn
kinh thùc vËt néi t¹ng biÓu hiÖn rÇm ré.
3.4.2. ThÓ nhîc.
BiÓu hiÖn tr¹ng th¸i hng phÊn gi¶m:
- Chãng mÖt mái
- KhÝ s¾c gi¶m
- Kh¶ n¨ng lao ®éng gi¶m
- Ban ngµy hay cã hiÖn tîng ngñ gµ, ban ®ªm mÊt ngñ
- Nh÷ng kÝch thÝch m¹nh th× bÖnh nh©n ®¸p øng yÕu vµ ngîc l¹i, nh÷ng
kÝch thÝch yÕu th× bÖnh nh©n ph¶n øng m¹nh.
- ë mét sè bÖnh nh©n, khi t×nh tr¹ng nµy kÐo dµi sÏ trë nªn gÇy yÕu vµ
suy kiÖt.
3.4.3. ThÓ trung gian.
BÖnh c¶nh l©m sµng biÓu hiÖn c¶ tr¹ng th¸i kÝch thÝch lÉn tr¹ng th¸i suy
nhîc.
4. Theo Y häc cæ truyÒn.
Y häc cæ truyÒn m« t¶ bÖnh nµy trong ph¹m vi c¸c chøng: kinh quý,
chÝnh xung, kiÖn vong, ®Çu thèng, thÊt miªn.
Nguyªn nh©n chñ yÕu do sang chÊn tinh thÇn, lo nghÜ (u t), c¨ng th¼ng
qu¸ ®é, hoÆc ë nh÷ng ngêi cã c¬ ®Þa thÇn kinh yÕu (tiªn thiªn bÊt tóc) lµm ¶nh
hëng ®Õn c«ng n¨ng cña c¸c tr¹ng: t©m, can, tú, thËn.
* ThÓ t©m, can khÝ uÊt kÕt.
- §Çy tøc.
- Hay thë dµi.
- Tinh thÇn uÊt øc, hay phiÒn muén.
- Bông tríng, ®Çy h¬i.
- ¡n kÐm.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- Rªu lìi tr¾ng.
- M¹ch huyÒn.
* ThÓ can, t©m, thËn ©m h.
- ¢m h ho¶ vîng (øc chÕ gi¶m nhng hng phÊn t¨ng): ®au ®Çu, ï tai, hoa
m¾t, chãng mÆt, håi hép, dÔ xóc ®éng, vui buån thÊt thêng, hay quªn, ngñ Ýt,
hay mª, ngêi hay bõng nãng, miÖng kh«, häng kh«, t¸o bãn, níc tiÓu ®á,
m¹ch huyÒn tÕ s¸c.
- T©m, can thËn ©m h (nÆng vÒ øc chÕ gi¶m, Ýt triÖu chøng vÒ hng phÊn
t¨ng): ®au lng, ï tai, di tinh, ngñ Ýt, håi hép, nhøc ®Çu, tiÓu tiÖn trong, ®¹i tiÖn
Ýt, t¸o, m¹ch tÕ.
- T©m tú h (øc chÕ thÇn kinh gi¶m kÌm theo suy nhîc nhiÒu): ngñ Ýt, dÔ
ho¶ng sî, ¨n kÐm, sôt c©n, ngêi mái mÖt, hai m¾t th©m quÇng, håi hép, Ýt nhøc
®Çu, rªu lìi tr¾ng, m¹ch nhu tÕ.
- ThËn ©m, thËn d¬ng h (t¬ng øng víi thÓ øc chÕ vµ hng phÊn thÇn kinh
®Òu gi¶m): s¾c mÆt tr¾ng, tinh thÇn uû mÞ, lng gèi mái yÕu, di tinh, liÖt d¬ng,
lng vµ tay ch©n l¹nh, sî l¹nh, ngñ Ýt, tiÓu tiÖn trong, tiÓu nhiÒu lÇn, lìi ®¹m
nh¹t, m¹ch tÕ, v« lùc.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng hai
ChÊt liÖu - ®èi tîng vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
1. ChÊt liÖu nghiªn cøu.
Thuèc "Long quy sinh" d¹ng rîu, ®îc s¶n xuÊt theo quy tr×nh c«ng nghÖ
cña xÝ nghiÖp dîc phÈm Trung ¬ng III, thµnh phè H¶i Phßng.
C«ng thøc cña thuèc nh sau: 1.000ml rîu "Long quy sinh" cã:
Cao ban long (= 15%)
10g
§ç träng
10g
§¬ng quy
15g
Ba kÝch
15g
KØ tö
15g
C¸t l©m s©m
10g
Long nh·n
10g
Hoµng k×
5g
Ngu tÊt b¾c
5g
Méc qua
2,5g
Ph¸ cè chØ
0,5g
Sa nh©n
0,5g
Cá ngät
3g
Vanilin
0,03g
0
0
Cån 95 võa ®ñ 25
Níc uèng ®îc
1.000ml
2. §èi tîng nghiªn cøu.
2.1. Tiªu chuÈn chän bÖnh nh©n.
TÊt c¶ nh÷ng bÖnh nh©n trªn 20 tuæi, kh«ng ph©n biÖt giíi, nghÒ nghiÖp
vµ thêi gian m¾c bÖnh, ®îc chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh lµ suy nhîc thÇn kinh (theo y
häc hiÖn ®¹i vÒ l©m sµng).
2.1.1. Tiªu chuÈn theo y häc hiÖn ®¹i.
* VÒ l©m sµng.
- C¸c triÖu chøng dai d¼ng vÒ sù mÖt mái ngµy cµng t¨ng sau nh÷ng cè
g¾ng ho¹t ®éng trÝ ãc vµ nh÷ng ®au khæ vÒ sù suy yÕu cña c¬ thÓ vµ thêng cã
biÓu hiÖn kiÖt søc sau mét cè g¾ng tèi thiÓu.
- Ngêi bÖnh cã mét trong c¸c triÖu chøng sau:
+ C¶m gi¸c ®au nhøc c¬.
+ Nhøc ®Çu.
+ Chãng mÆt.
+ Rèi lo¹n giÊc ngñ.
+ KÐm kh¶ n¨ng th gi·n.
+ TÝnh t×nh hay c¸u kØnh.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- BÖnh nh©n kh«ng cã nh÷ng triÖu chøng lo ©u hay trÇm c¶m dai d¼ng
(®Ó ph©n biÖt víi nh÷ng bÖnh t©m thÇn).
2.1.2. Tiªu chuÈn theo y häc cæ truyÒn.
* ThÓ t©m, can khÝ uÊt kÕt.
- §Çy tøc.
- Hay thë dµi.
- Tinh thÇn uÊt øc, hay phiÒn muén.
- Bông tríng, ®Çy h¬i.
- ¡n kÐm.
- Rªu lìi tr¾ng.
- M¹ch huyÒn.
* ThÓ can, t©m, thËn ©m h.
-MÖt mái
-§au ®Çu
-ï tai
-Hoa m¾t, chãng mÆt
-§au lng
-Di tinh, liÖt d¬ng, hoÆc rèi lo¹n kinh nguyÖt.
2.2. Tiªu chuÈn lo¹i bÖnh nh©n.
- Nh÷ng bÖnh nh©n díi 20 tuæi.
- NghiÖn rîu.
- M¾c c¸c bÖnh: cao huyÕt ¸p, viªm gan cÊp, viªm gan m¹n, viªm thËn
cÊp, loÐt d¹ dµy - t¸ trµng...
Chóng t«i còng lo¹i khái nghiªn cøu nh÷ng bÖnh nh©n sau:
- BÖnh nh©n dïng thuèc kh«ng ®óng theo ph¸c ®å hoÆc bá dë ®iÒu trÞ.
- BÖnh nh©n kh«ng lµm ®ñ c¸c xÐt nghiÖm (kh«ng lµm l¹i c¸c xÐt nghiÖm
sau khi ®iÒu trÞ).
3. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
- Nghiªn cøu thuÇn tËp - thö nghiÖm më - so s¸nh kÕt qu¶ tríc vµ sau ®iÒu trÞ.
- C¸c sè liÖu thu ®îc xö lý theo to¸n thèng kª y häc.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
4. Ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh.
C¸c ®èi tîng ®îc kh¸m toµn diÖn, lËp hå s¬ theo dâi vµ tiÕn hµnh nghiªn
cøu theo mét mÉu nghiªn cøu thèng nhÊt.
BÖnh nh©n ®îc kh¸m vµ x¸c ®Þnh theo c¸c tiªu chuÈn trªn; lµm c¸c xÐt
nghiÖm c¬ b¶n tríc vµ sau ®iÒu trÞ: c«ng thøc m¸u, ure m¸u, creatinin m¸u,
sinh ho¸ m¸u, miÔn dÞch ®Æc hiÖu (HBsAg vµ anti HBs), níc tiÓu toµn phÇn,
siªu ©m th¨m dß chøc n¨ng gan thËn, test kiÓm tra trÝ tuÖ.
Theo dâi t¸c dông kh«ng mong muèn cña thuèc: n«n, buån n«n, ®au ®Çu,
chãng mÆt, ®au th¾t ngùc, rèi lo¹n thÇn kinh tim, mÊt ngñ, dÞ øng, rèi lo¹n bµi
tiÕt.
4.1. §Þa ®iÓm nghiªn cøu.
ViÖn Y häc cæ truyÒn ViÖt Nam.
Trung t©m b¶o trî x· héi 4 - Së Lao ®éng - Th¬ng binh x· héi Hµ Néi.
Trung t©m nu«i dìng ngêi giµ c« ®¬n vµ trÎ tµn tËt - Së Lao ®éng - Th¬ng binh x· héi Hµ Néi.
4.2. Sè lîng bÖnh nh©n dù kiÕn: 60 ngêi.
4.3. Ph¬ng ph¸p dïng thuèc.
TÊt c¶ c¸c bÖnh nh©n nghiªn cøu ®îc sö dông thuèc díi d¹ng rîu.
LiÒu lîng: 25ml/ngµy x 1 lÇn/ngµy x 55 ngµy.
Uèng tríc b÷a ¨n 30 phót.
4.4. ChØ tiªu quan s¸t.
4.4.1. Theo y häc hiÖn ®¹i.
4.4.1.1. VÒ l©m sµng.
BÖnh nh©n ®îc theo dâi hµng ngµy vÒ ¨n, ngñ, ®¹i tiÓu tiÖn, m¹ch, huyÕt
¸p, c¶m gi¸c b¶n thÓ.
C¬ lùc chi trªn, träng lîng c¬ thÓ theo dâi tríc vµ sau ®iÒu trÞ.
4.4.1.2. VÒ cËn l©m sµng.
- C«ng thøc m¸u: hång cÇu, b¹ch cÇu, tiÓu cÇu.
- Hematocrit.
- Hemoglobin.
- Sinh ho¸ m¸u: Ure m¸u, Creatinin m¸u, men gan, ®iÖn di protein
huyÕt thanh.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- MiÔn dÞch ®Æc hiÖu: HBsAg vµ anti HBs.
- Sinh ho¸ níc tiÓu.
- Siªu ©m th¨m dß chøc n¨ng gan, thËn.
4.4.1.3. C¸c test (cã phô lôc híng dÉn).
- Test vÒ sù chó ý.
- Test trÝ nhí.
4.4.2. Theo y häc cæ truyÒn.
Quan s¸t tríc vµ sau ®iÒu trÞ c¸c chØ tiªu sau:
- Väng:
+ S¾c mÆt ®á, vµng hay nhît.
+ Lìi ®á, nhît hay tÝa.
- V¨n:
+ Cã n«n, nÊc, ho, kh¹c ®êm hay kh«ng.
+ H¬i thë m¹nh hay yÕu.
+ TiÕng nãi to hay nhá.
- VÊn:
+ Ch©n tay l¹nh, sî l¹nh.
+ Cã ra må h«i hay kh«ng.
+ ¡n uèng.
+ NhÞ tiÖn.
+ §au ®Çu, hoa m¾t, chãng mÆt.
+ §au mái lng.
+ ï tai.
+ T×nh tr¹ng tinh thÇn.
+ Di tinh, liÖt d¬ng.
- ThiÕt:
+ Bông ®Çy tríng.
+ Ch©n tay l¹nh hay nãng.
+Xem m¹ch.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng ba
KÕt qu¶ nghiªn cøu
3.1. T×nh h×nh bÖnh nh©n - Ph©n bè bÖnh theo tuæi vµ giíi
B¶ng 3.1. Ph©n bè bÖnh nh©n theo tuæi vµ giíi (n=60)
Tuæi
Giíi
Nam
N÷
Tæng
20-29
30-39
40-49
50-59
60-69
70-79
80-89
6
5
11
2
2
4
4
3
7
4
5
9
4
7
11
5
7
12
0
5
5
90
0
1
1
Nh vËy, tØ lÖ m¾c bÖnh gi÷a nam vµ n÷ ë løa tuæi tõ 20 ®Õn 79 lµ : n÷
chiÕm 53,7% vµ nam chiÕm 46,3%. Riªng løa tuæi >80 th× chØ cã n÷. Cã thÓ
nguyªn nh©n lµ do tuæi thä cña n÷ lín h¬n nam.
3.2. TriÖu chøng l©m sµng
Theo BS TrÞnh Ngäc TuÊn (1982) th× c¸c th¨m dß cËn l©m sµng trong
bÖnh suy nhîc thÇn kinh Ýt cã gi¸ trÞ chÈn ®o¸n. V× vËy, chóng t«i tiÕn hµnh
thèng kª c¸c triÖu chøng l©m sµng cña bÖnh ®Ó so s¸nh tÇn sè xuÊt hiÖn cña
c¸c triÖu chøng. C¸c th¨m dß cËn l©m sµng ®Ó gióp chóng t«i lo¹i bá nh÷ng
bÖnh nh©n m¾c c¸c bÖnh m¹n tÝnh nh : Viªm gan m¹n, x¬ gan, viªm gan cÊp,
viªm thËn cÊp .... vµ ®¸nh gi¸ t¸c dông kh«ng mong muèn cña thuèc ®èi víi
chøc n¨ng gan, thËn.
B¶ng 3.2. C¸c triÖu chøng l©m sµng (n=60)
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
TriÖu chøng
MÖt mái
§au ®Çu
Chãng mÆt
Hay quªn
ï tai
Sî l¹nh
§Çy bông , khã tiªu
Ch¸n ¨n
§¹i tiÖn t¸o
§¹i tiÖn n¸t
Ngñ Ýt
Khã vµo giÊc
Ngñ mª
Tù ra må h«i
Ra må h«i trém
TiÓu ®ªm
Sè lîng
54
54
43
19
34
21
29
32
28
4
54
40
17
8
5
47
11
TØ lÖ %
90
90
71,7
31,7
56,7
35
48,3
53,3
46,7
6,7
90
66,7
28,3
13,3
8,3
78,3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
17
Rèi lo¹n sinh dôc
9
15
Nh vËy, triÖu chøng l©m sµng gÆp nhiÒu nhÊt lµ : mÖt mái (90%), ®au
®Çu (90%), ngñ Ýt (90%), tiÓu ®ªm (78,3%)
3.3. KÕt qu¶ ®iÒu trÞ trªn l©m sµng.
B¶ng 3.3.1. KÕt qu¶ ®èi víi c¸c triÖu chøng l©m sµng (n=60)
Tríc ®iÒu trÞ
TriÖu chøng
MÖt mái
§au ®Çu
Chãng mÆt
Hay quªn
ï tai
Sî l¹nh
§Çy bông , khã tiªu
Ch¸n ¨n
§¹i tiÖn t¸o
§¹i tiÖn n¸t
Ngñ Ýt
Khã vµo giÊc
TiÓu ®ªm
Rèi lo¹n sinh dôc
Sè BN
54
54
43
19
34
21
29
32
28
4
54
40
47
9
Khái
33(61,1%)
32(59,3%)
28(65,1%)
7(36,8%)
20(58,8)
18(85,7%)
20(69,0%)
23(71,9%)
22(78,6%)
4(100%)
41(75,9%)
25(62,5%)
25(53,2%)
7(77,8%)
Sau ®iÒu trÞ
§ì
Kh«ng ®æi
15(27,8%)
6(11,1%)
17(31,5%)
5(9,2%)
13(30,2%)
2(4,7%)
10(52,6%) 2(10,6%)
12(35,3%)
2(5,9%)
3(14,3%)
0(0%)
7(24,1%)
2(6,9%)
7(24,9%)
2(6,2%)
6(21,4%)
0(0%)
0(0%)
0(0%)
13(24,1%)
0(0%)
15(37,5%)
0(0%)
17(36,2%) 5(10,6%)
2(22,2%)
0(0%)
C¸c triÖu chøng l©m sµng thêng gÆp lµ: mÖt mái, ®au ®Çu, ngñ Ýt, tiÓu
®ªm.
-Víi 54 bÖnh nh©n cã triÖu chøng mÖt mái th× cã 33 bÖnh nh©n khái sau
®ît ®iÒu trÞ, chiÕm 61,1% vµ 15 bÖnh nh©n ®ì, chiÕm 27,8%, 6 bÖnh nh©n
kh«ng ®æi chiÕm 11,1%.
-TriÖu chøng ®au ®Çu cã 54 bÖnh nh©n, sau ®ît ®iÒu trÞ cã 32 bÖnh nh©n
khái, chiÕm 59,3%, 17 bÖnh nh©n ®ì chiÕm 31,5%, 5 bÖnh nh©n kh«ng ®æi
chiÕm 9,2%.
- TriÖu chøng ngñ Ýt cã 54 bÖnh nh©n , sau ®ît ®iÒu trÞ cã 41 bÖnh nh©n
khái chiÕm 75,9%, 13 bÖnh nh©n ®ì chiÕm 24,1%.
- TriÖu chøng tiÓu ®ªm cã 47 bÖnh nh©n. Sau ®ît ®iÒu trÞ cã 25 bÖnh
nh©n khái, chiÕm 53,2%, 17 bÖnh nh©n ®ì chiÕm 36,2%, 5 bÖnh nh©n kh«ng
®æi chiÕm 10,6%.
-TriÖu chøng ®au lng cã 10 bÖnh nh©n, chiÕm 16,7%. Sau ®ît ®iÒu trÞ cã
7 bÖnh nh©n khái, chiÕm 0,7%, 3 bÖnh nh©n ®ì, chiÕm 0,3%.
B¶ng 3.3.2. KÕt qu¶ sau ®iÒu trÞ ®èi víi c¸c chØ sè ®o lêng (n=60)
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
T¨ng
53(88,3%)
49(81,7%)
C¬ lùc
C©n nÆng
Gi¶m
0(0%)
0(0%)
Kh«ng ®æi
7(11,7%)
11(18,3%)
Nh vËy, sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, sè bÖnh nh©n cã c¬ lùc t¨ng lµ 53 bÖnh
nh©n, chiÕm 88,3%, sè bÖnh nh©n cã c¬ lùc kh«ng ®æi lµ 7 bÖnh nh©n, chiÕm
11,7%. Sè bÖnh nh©n cã c©n nÆng t¨ng lªn lµ 49 bÖnh nh©n chiÕm 81,7%, sè
bÖnh nh©n cã c©n nÆng kh«ng ®æi lµ 11 bÖnh nh©n chiÕm 18,3%.
B¶ng 3.3.3. KÕt qu¶ vÒ sù thay ®æi c©n nÆng sau 8 tuÇn (n=60)
To
T8
P
TuÇn theo dâi (T)
(XSD)
C©n nÆng (kg)
40,22 7.81
41,68 8,03
>0,05
Nh vËy, sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, sè c©n nÆng t¨ng trung b×nh lµ 1,46 kg, sù
chªnh lÖch kh«ng cã ý nghÜa thèng kª víi p>0,05.
B¶ng 3.3.4. KÕt qu¶ vÒ sù thay ®æi c¬ lùc sau 8 tuÇn (n=60)
TuÇn theo dâi
C¬ lùc (kg)
C¬ lùc tay ph¶i
C¬ lùc tay tr¸i
To
(XSD)
11,257,1
9,787,68
T8
(XSD)
15,186,74
13,57 7,24
HiÖu suÊt t¨ng
(kg)
3,93
3,79
P
<0,05
<0,05
Nh vËy, sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, trung b×nh, c¬ lùc tay ph¶i t¨ng 3,93 kg, c¬
lùc tay tr¸i t¨ng 3,79 kg. Sù chªnh lÖch cã ý nghÜa thèng kª víi p<0,05.
B¶ng 3.3.5. KÕt qu¶ vÒ sù thay ®æi huyÕt ¸p sau 8 tuÇn (n=60)
TuÇn theo dâi (T)
HA t©m thu ( mm Hg)
HA t©m tr¬ng( mm Hg)
T0
(XSD)
115,112,65
72,59,29
T8
(XSD)
114,311,65
708,6
P
>0,05
>0,05
Sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, huyÕt ¸p t©m thu trung b×nh gi¶m 0,8 mm Hg, huyÕt
¸p t©m tr¬ng trung b×nh gi¶m 2,5 mm Hg. Sù chªnh lÖch kh«ng cã ý nghÜa
thèng kª víi p>0,05.
3.4. C¸c thay ®æi chØ sè cËn l©m sµng :
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
B¶ng 3.4.1. Sù thay ®æi sè lîng hång cÇu trong m¸u ngo¹i vi (n=60)
To
T8
P
TuÇn theo dâi (T)
(XSD)
(XSD)
>0,05
Sè lîng HC (/Ul)
4,698 0,68 4,6860,65
Sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, sè lîng hång cÇu trung b×nh gi¶m 0,012 /Ul. Sù
chªnh lÖch kh«ng cã ý nghÜa thèng kª víi p>0,05.
B¶ng 3.4.2. Sù thay ®æi cña Hb trong m¸u ngo¹i vi (n=60)
TuÇn theo dâi (T)
Hemoglobin (g/dL)
To
T8
P
(XSD)
13,081,84
(XSD)
12,921,83
<0,05
Nh vËy, sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, lîng Hemoglobin trung b×nh trong m¸u
ngo¹i vi gi¶m 0,16 g/dL. Sù chªnh lÖch cã ý nghÜa thèng kª víi p<0,05. Tuy
nhiªn, c¸c chØ sè nµy ®Òu giao ®éng trong giíi h¹n b×nh thêng.
B¶ng 3.4.3. Sù thay ®æi vÒ sè lîng b¹ch cÇu trong m¸u ngo¹i vi (n=60)
To
T8
P
TuÇn theo dâi (T)
(XSD)
(XSD)
Sè lîng b¹ch cÇu (K/Ul)
<0,05
8,411,48
7,41,48
Sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, sè lîng b¹ch cÇu trung b×nh trong m¸u ngo¹i vi
gi¶m 1,01 K/Ul. Sù chªnh lÖch cã ý nghÜa thèng kª víi p<0,05. Tuy nhiªn, c¸c
chØ sè nµy ®Òu giao ®éng trong giíi h¹n b×nh thêng.
B¶ng 3.4.4. Sù thay ®æi vÒ sè lîng tiÓu cÇu trong m¸u ngo¹i vi (n=60)
To
T8
P
TuÇn theo dâi (T)
(XSD)
(XSD)
Sè lîng tiÓu cÇu (K/Ul)
<0,05
257,0878,75 242,9465,83
Sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, sè lîng tiÓu cÇu trung b×nh trong m¸u ngo¹i vi gi¶m
14,14 K/Ul. Sù chªnh lÖch cã ý nghÜa thèng kª víi p<0,05. Tuy nhiªn, c¸c chØ
sè nµy ®Òu giao ®éng trong giíi h¹n b×nh thêng.
B¶ng 3.4.5. Sù thay ®æi cña Hct trong m¸u ngo¹i vi (n=60)
TuÇn theo dâi (T)
To
T8
14
P
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Hematocrit(%)
(XSD)
40,25,52
(XSD)
39,35,41
>0,05
Sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, tØ lÖ Hematocrit trung b×nh trong m¸u ngo¹i vi gi¶m
0,9%. Sù chªnh lÖch kh«ng cã ý nghÜa thèng kª víi p>0,05.
B¶ng 3.4.6. Sù thay ®æi cña nång ®é ure trong m¸u (n=60)
To
T8
P
TuÇn theo dâi (T)
(XSD)
(XSD)
ure (mmol/l)
<0,05
5,581,5
3,730,87
Nh vËy, sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, nång ®é Ure trung b×nh trong m¸u ngo¹i vi
gi¶m 1,85 mmol/l. Sù chªnh lÖch cã ý nghÜa thèng kª víi p<0,05.
B¶ng 3.4.7. Sù thay ®æi cña nång ®é creatinin trong m¸u (n=60)
TuÇn theo dâi (T)
Creatinin (mol/l)
To
T8
P
(XSD)
97,7716,22
(XSD)
85,8515,8
<0,05
Nh vËy, sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, nång ®é Creatinin trung b×nh trong m¸u
gi¶m 11,92 mol/l. Sù chªnh lÖch cã ý nghÜa thèng kª víi p<0,05.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
B¶ng 3.4.8. Sù thay ®æi cña SGOT vµ SGPT trong m¸u (n=60)
TuÇn theo dâi (T)
SGOT ( U/L )
SGPT ( U/L )
To
T8
P
(XSD)
38,815,11
27,814,19
(XSD)
288,07
20,136,45
<0,05
<0,05
Sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, lîng SGOT trung b×nh trong m¸u gi¶m 10,8 U/L, lîng
SGPT trung b×nh trong m¸u gi¶m 7,67 U/L. Sù chªnh lÖch cã ý nghÜa thèng kª
víi p<0,05.
B¶ng 3.4.9. Sù thay ®æi cña c¸c thµnh phÇn Protein trong m¸u (n=60)
To
T8
P
TuÇn theo dâi (T)
(XSD)
(XSD)
Albumin (%)
<0,05
55,636,16
59,085,88
>0,05
1(%)
3,040,87
2,831,09
<0,05
2(%)
112,54
9,322,16
<0,05
(%)
9,712,57
8,372,08
(%)
>0,05
20,025,19
20,234,32
Sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, nång ®é Albumin trung b×nh trong m¸u t¨ng 3,45%.
Sù chªnh lÖch cã ý nghÜa thèng kª víi p<0,05.
B¶ng 3.4.10. MiÔn dÞch ®Æc hiÖu (n=60)
HBsAg
Anti HBs
Tríc ®iÒu trÞ
Sau ®iÒu trÞ
9(+)
1(+)
9(+)
1(+)
Tríc khi ®iÒu trÞ cã 9 bÖnh nh©n cã HBsAg (+) vµ 1 bÖnh nh©n cã Anti
HBs (+). Sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ cã 9 bÖnh nh©n cã HBsAg (+), 1 bÖnh nh©n cã
Anti HBs (+).
B¶ng 3.4.11.BiÕn ®éng hµm lîng c¸c thµnh phÇn níc tiÓu tríc vµ sau ®iÒu trÞ
(n=60)
STT
Thµnh phÇn
Tríc ®iÒu trÞ
Sau ®iÒu trÞ
1
Glucose
0(+)
0(+)
2
Blirubin
0(+)
0(+)
3
Ket
2-vÕt, 1(+)
4-vÕt
4
SG
1,0220,008
1,0180,006
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
5
6
7
8
9
pH
Protein
Uro
Net
Blood
10
Leucose
5,360,9
1-vÕt
0,220,12
1(+)
4(+), 1(++), 1(+++), 5vÕt
1(+), 2-vÕt
5,240,71
2-vÕt
0,20
9(+)
6(+), 3-vÕt
2(+), 1-vÕt
Nh vËy, sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, nång ®é trung b×nh cña c¸c thµnh phÇn
trong níc tiÓu giao ®éng trong giíi h¹n b×nh thêng.
3.4. KÕt qu¶ ®iÒu trÞ theo c¸c thÓ cña y häc cæ truyÒn
KÕt qu¶
Khái
§ì
Kh«ng ®æi Tæng
ThÓ bÖnh
¢m h ho¶ vîng
7 (53,8%) 6(46,2%)
0(0%)
13 (100%)
T©m tú h
7(63,7%) 4(36,3%)
0(0%)
11 (100%)
T©m, can, thËn ©m h
9(81,8%) 2(18,2%)
0(0%)
11 (100%)
ThËn ©m, thËn d¬ng h
10(66,7%) 5(33,3%)
0(0%)
15 (100%)
T©m, can khÝ uÊt kÕt
8(80%)
2(20%)
0(0%)
10 (100%)
Nh vËy ®a sè bÖnh nh©n ë 5 thÓ khái vµ ®ì sau ®iÒu trÞ. Kh«ng cã bÖnh
nh©n nµo kh«ng thay ®æi sau ®iÒu trÞ vµ tØ lÖ khái lµ nh nhau ®èi víi c¸c thÓ,
cã ý nghÜa víi p<0,01.
Ch¬ng bèn
Bµn luËn
4.1. T×nh h×nh bÖnh nh©n
- BÖnh nh©n m¾c bÖnh suy nhîc thÇn kinh gÆp ë c¸c løa tuæi tõ 20 ®Õn
90 tuæi. Trong ®ã sè lîng tËp trung nhiÒu nhÊt lµ tõ 20 ®Õn 29 tuæi vµ tõ 50
®Õn 79 tuæi. §iÒu nµy kh¸c víi ®a sè c¸c t¸c gi¶ cho r»ng bÖnh suy nhîc thÇn
kinh hay gÆp ë løa tuæi tõ 20 ®Õn 45 tuæi. Chóng t«i cã thÓ gi¶i thÝch r»ng :
+ Løa tuæi tõ 20 ®Õn 29 tuæi lµ løa tuæi b¾t ®Çu bíc vµo cuéc sèng tù
lËp, cã nhiÒu ®iÒu míi mÎ, ph¶i lo nghÜ nªn tØ lÖ bÖnh nh©n bÞ bÖnh suy nhîc
thÇn kinh thêng cao.
+ Løa tuæi tõ 50 ®Õn 79 tuæi : Nh÷ng bÖnh nh©n ë løa tuæi nµy cã thÓ bÞ
bÖnh ®· l©u mµ kh«ng ph¸t hiÖn ra. §ång thêi, ë løa tuæi nµy c¬ thÓ vµ t©m
thÇn cã nhiÒu biÕn ®æi, dÔ mÊt bï trõ. V× vËy, tØ lÖ m¾c bÖnh còng cao h¬n so
víi løa tuæi tõ 30 ®Õn 49 tuæi.
- Tû lÖ gi÷a nam vµ n÷ : §a sè c¸c t¸c gi¶ thÊy trong bÖnh suy nhîc
thÇn kinh, tØ lÖ nam nhiÒu h¬n n÷. Song còng cã nhiÒu ngêi cã nhËn xÐt ngîc
l¹i nh : Klimpc«p, §oi-tre-va, Matrªch, Istamanova, TrÞnh Ngäc TuÊn ... Theo
c¸c t¸c gi¶ nµy, tû lÖ n÷ xoay quanh con sè 60%. Theo sè liÖu thèng kª cña
chóng t«i, n÷ chiÕm 58,3% (35/60).
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- C¸c bÖnh nh©n ®Õn kh¸m thêng lµ do ®au ®Çu (90%), mÖt mái (90%),
ngñ Ýt (90%).
4.2. T¸c dông cña thuèc ®èi víi c¸c triÖu chøng l©m sµng.
Nh×n chung c¸c triÖu chøng l©m sµng ®Òu ®¸p øng rÊt tèt víi ®iÒu trÞ.
HÇu hÕt ®Òu mÊt h¼n hoÆc gi¶m ®i râ rÖt so víi tríc ®iÒu trÞ. §Æc biÖt lµ c¸c
triÖu chøng chÝnh nh :
- MÖt mái : Trong 60 bÖnh nh©n nghiªn cøu cã 54 bÖnh nh©n cã triÖu
chøng mÖt mái, chiÕm 90%. Sau ®iÒu trÞ cßn 21 bÖnh nh©n cã triÖu chøng nµy
chiÕm 35%. Trong ®ã cã 15 bÖnh nh©n ®ì, 6 bÖnh nh©n kh«ng thay ®æi sau
®iÒu trÞ. Nh vËy tØ lÖ khái lµ 61,1%.
- §au ®Çu : cã 54 bÖnh nh©n cã triÖu chøng ®au ®Çu, chiÕm 90%. Sau
®iÒu trÞ cßn 22 bÖnh nh©n cã triÖu chøng nµy chiÕm 36,7%. Trong ®ã cã 17
bÖnh nh©n ®ì, 5 bÖnh nh©n kh«ng thay ®æi sau ®iÒu trÞ.
- Chãng mÆt : cã 43 bÖnh nh©n, chiÕm tØ lÖ 71,1%. Sau ®iÒu trÞ cßn 15
bÖnh nh©n chiÕm 25%. Trong ®ã cã 13 bÖnh nh©n ®ì, 2 bÖnh nh©n kh«ng thay
®æi sau ®iÒu trÞ.
Thêi gian hÕt c¸c thay ®æi vÒ c¶m gi¸c b¶n thÓ trung b×nh lµ sau 4 tuÇn.
Trong ®ã, hÕt nhanh nhÊt lµ sau 1 tuÇn, l©u nhÊt lµ sau 8 tuÇn. Cã 13 bÖnh
nh©n ®ì sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ.
- ¡n kÐm , ch¸n ¨n : cã 32 bÖnh nh©n, chiÕm tØ lÖ 53,3%. Sau ®iÒu trÞ
cßn 9 bÖnh nh©n chiÕm 15%. Trong ®ã cã 7 bÖnh nh©n ®ì, chiÕm 11,7% vµ 2
bÖnh nh©n kh«ng thay ®æi chiÕm 3,3%. TØ lÖ nµy cao h¬n h¼n so víi kÕt qu¶
nghiªn cøu 7,14% cña rîu thuèc bæ “Tam b¶o” cña Lª Thanh Nh¹n vµ TrÇn
Quèc Hïng (1997). Nh÷ng bÖnh nh©n khái vµ ®ì ®Òu cã c¶m gi¸c ngon
miÖng, chãng ®ãi, ¨n tèt h¬n.
- Ngñ Ýt : Cã 54 bÖnh nh©n, chiÕm 90%. Sau ®iÒu trÞ cã 41 bÖnh nh©n
khái ( ngñ ®ñ giê trong ngµy), chiÕm 73,9%;13 bÖnh nh©n cã giê ngñ ®îc c¶i
thiÖn, chiÕm 24,1%. KÕt qu¶ nµy cao h¬n so víi kÕt qña nghiªn cøu 26,78%
trung b×nh vµ 32,14% kÐm cña rîu thuèc bæ “Tam B¶o” cña Lª Thanh Nh¹n
vµ TrÇn Quèc Hïng (1997). Nh÷ng bÖnh nh©n dïng thuèc "Long qui sinh"
®Òu ngñ tèt h¬n, giÊc ngñ s©u h¬n, Ýt mª, sau khi ngñ dËy thÊy tho¶i m¸i.
HiÖn tîng nµy biÓu hiÖn cã sù c¶i thiÖn toµn bé hÖ thèng chøc n¨ng cña
c¬ thÓ theo chiÒu híng tèt. XÐt vÒ mÆt Y häc cæ truyÒn, ¨n ngon miÖng h¬n lµ
biÓu hiÖn chøc n¨ng vËn ho¸ cña tú tèth¬n: "tú vÞ hËu thiªn chi b¶n". Khi tú
tèt lªn th× t©m huyÕt sÏ tèt h¬n vµ bæ sung nguån cho thËn. HiÖn tîng ngñ tèt
h¬n vÒ thêi gian vµ chÊt lîng, ®¹i tiÖn nhu nhuËn h¬n phï hîp víi kÕt qu¶ cña
sù t¬ng t¸c hÖ thèng trong viÖc duy tr× chøc n¨ng sèng cña c¸c c¬ quan trong
c¬ thÓ.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
-Hay quªn: chung t«i ®¸nh gi¸ triÖu chøng nµy b»ng test trÝ tuÖ ( test vÒ
sù chó ý vµ test trÝ nhí ) mµ ViÖn l·o khoa vÉn thêng ¸p dông ( cã phô lôc híng dÉn ). Chóng t«i thÊy r»ng: tríc ®iÒu trÞ cã 19/60 bÖnh nh©n cã biÓu hiÖn
hay quªn, chiÕm 31,7%. Sau ®iÒu trÞ, sè bÖnh nh©n khái lµ 7, chiÕm 36,8%, ®ì
lµ 10, chiÕm 52,6% vµ kh«ng ®æi lµ 2, chiÕm 5,9%. Nh vËy, thuèc "Long qui
sinh" cã t¸c dông c¶i thiÖn trÝ nhí, ®Æc biÖt t¸c dông tèt trªn nh÷ng trêng hîp
trÝ nhí gi¶m ë møc ®é võa ph¶i ( ®¸nh gi¸ theo thang ®iÓm 10 ).
- TiÓu ®ªm : Tríc ®iÒu trÞ cã 47 bÖnh nh©n, chiÕm 78,3% . Sau ®iÒu trÞ
cã 17 bÖnh nh©n ®ì, chiÕm 36,2% vµ 5 bÖnh nh©n kh«ng thay ®æi, chiÕm
10,6%. KÕt qu¶ nµy cao h¬n so víi nghiªn cøu cña Lª Thanh Nh¹n vµ TrÇn
Quèc Hïng (1997) cã thÓ lµ do sè bÖnh nh©n tiÓu ®ªm cña chóng t«i qu¸ cao.
- Rèi lo¹n sinh dôc : tríc ®iÒu trÞ cã 9 bÖnh nh©n chiÕm 15%. Sau ®iÒu
trÞ cã 7 bÖnh nh©n khái h¼n,chiÕm 77,8%; 2 bÖnh nh©n ®ì, chiÕm 22,2%.
-§au lng: tríc ®iÒu trÞ cã 10 bÖnh nh©n ®au lng, trong ®ã cã 8 bÖnh
nh©n ë thÓ thËn ©m, thËn d¬ng h; 2 bÖnh nh©n ë thÓ t©m, can, thËn ©m h. Sau
®iÒu trÞ cã 7 bÖnh nh©n khái, 3 bÖnh nh©n ®ì. §iÒu nµy cho thÊy r»ng: rîu
thuèc "Long qui sinh" cã t¸c dông ®iÒu trÞ c¸c trêng hîp thËn h g©y ®au mái
vïng lng, th¾t lng, ®au mái x¬ng cèt.
4.3. T¸c dông cña thuèc ®èi víi c¸c chØ sè ®o lêng :
Do bÖnh tËp trung nhiÒu nhÊt ë løa tuæi tõ 50-79 tuæi, cã thÓ do c¸c
sang chÊn vÒ t©m lý tÝch tô kÐo dµi nªn hÇu hÕt bÖnh nh©n ®Òu cã biÓu hiÖn
gÇy sót, c¬ lùc gi¶m. Sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ, chóng t«i nhËn thÊy cã c¸c thay ®æi
nh sau :
- C©n nÆng : Cã 17/60 bÖnh nh©n cã c©n nÆng t¨ng lªn, chiÕm tØ lÖ
28,3%, trêng hîp t¨ng träng lîng c¬ thÓ cao nhÊt lµ 5 kg, Ýt nhÊt lµ 0,5 kg. 34
bÖnh nh©n cã c©n nÆng kh«ng thay ®æi, chiÕm 56,7%. Cã 9 bÖnh nh©n gi¶m
c©n, têng hîp gi¶m träng lîng c¬ thÓ cao nhÊt lµ 3kg, thÊp nhÊt lµ 1kg. Sè c©n
nÆng t¨ng trung b×nh lµ 1,46kg, kh«ng cã ý nghÜa víi p>0,05.
- C¬ lùc : Cã 53/60 bÖnh nh©n cã c¬ lùc t¨ng lªn, chiÕm tØ lÖ 88,3%. 7
bÖnh nh©n cã c¬ lùc kh«ng ®æi, chiÕm 11,7%. Kh«ng cã bÖnh nh©n nµo cã c¬
lùc gi¶m. HiÖu suÊt t¨ng c¬ lùc lµ :
+ C¬ lùc tay ph¶i : 3,93 kg, cã ý nghÜa víi p<0,05
+ C¬ lùc tay tr¸i : 3,79 kg, cã ý nghÜa víi p<0,05.
-HuyÕt ¸p: c¸c chØ sè huyÕt ¸p hÇu nh kh«ng ®æi sau 8 tuÇn ®iÒu trÞ.
§iÒu nµy cho thÊy r»ng: rîu thuèc "Long qui sinh" kh«ng g©y t¨ng huyÕt ¸p.
4.4. T¸c dông cña thuèc ®«Ý víi c¸c chØ sè cËn l©m sµng :
Qua b¶ng thèng kª, chóng t«i nhËn thÊy :
19
.DOC 
23 
63 
86 
