Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Kinh tế - Quản lý Quản lý dự án GIÁO TRÌNH PHÂN TÍCH VÀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ...

Tài liệu GIÁO TRÌNH PHÂN TÍCH VÀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ

.PDF
228
379
68

Mô tả:

Tr­êng §¹i Häc Kinh vµ C«ng NghÖ Hµ Néi Khoa Tµi ChÝnh - Ng©n Hµng ----------***---------- Gi¸o Tr×nh Ph©n tÝch vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ Chñ biªn: PGS. TS. Th¸i B¸ CÈn Hµ Néi, Th¸ng 1 – 2009 Lêi nãi ®Çu §Çu t­ x©y dùng lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt quan träng nh»m s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh cho c¸c ngµnh kinh tÕ, x· héi vµ céng ®ång d©n c­. Ho¹t ®éng ®Çu t­ rÊt réng vµ ®a d¹ng, chÞu nhiÒu t¸c ®éng bëi nh÷ng ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña ngµnh, ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng, liªn quan ®Õn nhiÒu ngµnh vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn.V× vËy ho¹t ®éng ®Çu t­ x©y dùng rÊt phøc t¹p, dÔ g©y ra thÊt tho¸t, l·ng phÝ, dÉn ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ ®Çu t­ thÊp. Do ®ã ph¶i n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ x©y dùng nãi chung, chÊt l­îng qu¶n lý dù ¸n cña ®Çu t­ x©y dùng nãi riªng. §Ó n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng, tr­íc hÕt vµ quan träng nhÊt lµ qu¶n lý tèt dù ¸n ®Çu t­ kÓ tõ khi x¸c ®Þnh chñ tr­¬ng ®Çu t­, ®iÒu tra kh¶o s¸t lËp dù ¸n ®Çu t­ ®Õn qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ cho ®Õn khi kÕt thóc x©y dùng ®­a dù ¸n vµo khai th¸c, sö dông. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang ph¸t triÓn, ®ang héi nhËp, c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®ang å ¹t triÓn khai x©y dùng hµng lo¹t dù ¸n ®Çu t­ tõ nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau, trªn kh¾p mäi miÒn ®Êt n­íc. Trong bèi c¶nh ®ã, viÖc t¨ng c­êng vµ n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c ph©n tÝch vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ cña mäi cÊp, mäi ngµnh, mäi ®èi t­îng c¸n bé qu¶n lý nãi chung, c¸n bé Tµi ChÝnh Ng©n Hµng nãi riªng lµ yªu cÇu cÊp thiÕt vµ bøc xóc. Gi¸o tr×nh Ph©n tÝch vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ ®­îc biªn so¹n theo h­íng võa trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ lý luËn ph©n tÝch vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ phï hîp víi xu thÕ héi nhËp quèc tÕ, võa s¸t víi yªu cÇu thùc tiÔn qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng ®ang diÔn ra ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay. Theo tinh thÇn ®ã, gi¸o tr×nh ®­îc biªn so¹n gåm 8 ch­¬ng ®Ó lµm tµi liÖu gi¶ng d¹y cho sinh viªn chuyªn ngµnh vÒ Tµi ChÝnh - Ng©n Hµng víi môc tiªu trang bÞ cho sinh viªn nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ lý luËn vµ thùc tÕ gióp cho sinh viªn sau khi tèt nghiÖp ®¹i häc cã thÓ nhanh chãng tiÕp cËn víi thùc tÕ vÒ c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng trong thÞ tr­êng x©y dùng ViÖt Nam hiÖn nay. Gi¸o tr×nh ®­îc biªn so¹n bëi: Chñ biªn : PGS. TS. Th¸i B¸ CÈn Biªn so¹n c¸c ch­¬ng : - Ch­¬ng 1,2,5,6,7 : PGS.,TS. Th¸i B¸ CÈn - Ch­¬ng 3,4 : TS. NguyÔn ThÞ B×nh Minh vµ PGS.,TS. Th¸i B¸ CÈn 3 Môc lôc Ch­¬ng I: Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ qu¶n lý ®Çu t­ vµ dù ¸n ®Çu t­ 1.1. §Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm x©y dùng vµ s¶n xuÊt x©y dùng 1.2. §Çu t­, ph­¬ng thøc ®Çu t­ 1.3. Ho¹t ®éng ®Çu t­ 1.4. Nguyªn t¾c qu¶n lý ®Çu t­ vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ 1.5. QuyÒn h¹n cña c¸c chñ thÓ trong qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ 1.6.Tr¸ch nhiÖm qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ vµ x©y dùng C©u hái vµ bµi tËp Ch­¬ng 1 6 12 14 18 20 22 24 Ch­¬ng II: Néi dung c¬ b¶n vÒ dù ¸n ®Çu t­ vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ 2.1. Dù ¸n ®Çu t­ 2.2. C¸c giai ®o¹n h×nh thµnh dù ¸n ®Çu t­ 2.3. Tr×nh tù vµ ph­¬ng ph¸p lËp dù ¸n ®Çu t­ 2.4. Ph­¬ng thøc qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh C©u hái vµ bµi tËp Ch­¬ng 2 26 38 43 49 52 Ch­¬ng III: ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ 3.1 Kh¸i niÖm, môc ®Ých vµ yªu cÇu cña viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ 3.2 Néi dung thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ 3.3 Tæ chøc thÈm ®Þnh dù ¸n 3.4 Ph©n cÊp phª duyÖt dù ¸n ®Çu t­ C©u hái vµ bµi tËp Ch­¬ng 3 54 55 72 76 76 Ch­¬ng IV: qu¶n lý chi phÝ ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh 4.1 Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ chi phÝ ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh 4.2 Chi phÝ x©y dùng c«ng tr×nh ë giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t­ 4.3 Chi phÝ x©y dùng c«ng tr×nh ë giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n 4.4.Qu¶n lý chi phÝ ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh C©u hái vµ bµi tËp Ch­¬ng 4 80 83 91 102 108 Ch­¬ng V: KÕ ho¹ch ho¸ ®Çu t­ 5.1. Nguån vèn ®Çu t­ 5.2. Néi dung vµ ®iÒu kiÖn bè trÝ kÕ ho¹ch ®Çu t­ hµng n¨m 4 110 112 5.3. Ph©n lo¹i kÕ ho¹ch ®Çu t­ 5.4. Tr×nh tù lËp, ph©n bæ vµ thÈm tra ph©n bæ vèn ®Çu t­ hµng n¨m 5.5. §iÒu chØnh kÕ ho¹ch vèn ®Çu t­ hµng n¨m 5.6. KÕ ho¹ch Quý C©u hái vµ bµi tËp Ch­¬ng 5 115 118 121 122 127 Ch­¬ng VI §Êu thÇu x©y dùng vµ qu¶n lý ®Êu thÇu x©y dùng 6.1. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ ®Êu thÇu x©y dùng 6.2. H×nh thøc lùa chän nhµ thÇu 6.3.Ph­¬ng thøc ®Êu thÇu 6.4.Yªu cÇu vµ ®iÒu kiÖn lùa chän nhµ thÇu trong ho¹t ®éng x©y dùng 6.5. Tr×nh tù thùc hiÖn ®Êu thÇu C©u hái vµ bµi tËp Ch­¬ng 6 129 135 142 143 147 169 Ch­¬ng VII: Qu¶n lý thanh to¸n (gi¶I ng©n) vèn ®Çu t­ c«ng tr×nh x©y dùng 7.1. C¨n cø thanh to¸n vèn ®Çu t­ 7.2. T¹m øng vµ thu håi vèn t¹m øng 7.3. Thanh to¸n vèn ®Çu t­ theo khèi l­îng hoµn thµnh 7.4. Thñ tôc vµ ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt nh÷ng v­íng m¾c trong kh©u thanh to¸n vèn ®Çu t­ XDCB 7.5. Tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan cã liªn quan C©u hái vµ bµi tËp Ch­¬ng 7 173 175 179 183 186 188 Ch­¬ng VIII: quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ dù ¸n hoµn thµnh 8.1. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ 8.2. Yªu cÇu cña mét b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ dù ¸n hoµn thµnh 8.3. LËp b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ dù ¸n hoµn thµnh 8.4.ThÈm tra vµ phª duyÖt quyÕt to¸n 8.5.Tr¸ch nhiÖm cña chñ ®Çu t­ vµ c¸c c¬ quan cã liªn quan 8.6. Tr¸ch nhiÖm cña thñ tr­ëng c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng, c¬ quan cÊp trªn cña chñ ®Çu t­ 8.7. Tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan tµi chÝnh c¸c cÊp C©u hái vµ bµI tËp Ch­¬ng 8 5 200 201 202 206 216 218 218 218 Ch­¬ng I Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ qu¶n lý ®Çu t­ vµ dù ¸n ®Çu t­ 1.1. §Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm x©y dùng vµ s¶n xuÊt x©y dùng §Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc t¹o ra c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cho x· héi, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh lµm thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n mçi n­íc, thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. §Æc tr­ng x©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®Æc biÖt, cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng kh¸c víi nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc thï riªng cña ngµnh x©y dùng, s¶n phÈm x©y dùng còng cã ®Æc ®iÓm riªng, kh¸c víi s¶n phÈm hµng hãa cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c. Nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña ngµnh vµ ®Æc ®iÓm s¶n phÈm x©y dùng chi phèi lµm cho c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­ dÔ g©y ra l·ng phÝ, thÊt tho¸t vµ kÏ hë ®Ó tham nhòng. V× vËy, viÖc x©y dùng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, c¸c gi¶i ph¸p qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng cÇn ph¶i chó ý tíi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña ngµnh x©y dùng vµ ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng. ViÖc nghiªn cøu nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy nh»m lµm râ ¶nh h­ëng cña chóng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng, qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ ®Ó t×m biÖn ph¸p h¹n chÕ, ng¨n chÆn thÊt tho¸t, l·ng phÝ vèn vµ tµi s¶n trong qu¸ tr×nh ®Çu t­. §ã lµ yªu cÇu kh¸ch quan, cã tÝnh lý luËn vµ thùc tiÔn ®èi víi nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ – tµi chÝnh c¶ vÜ m« vµ vi m«. 1.1.1.§Æc ®iÓm s¶n phÈm x©y dùng 1.1.1.1. S¶n phÈm x©y dùng cã tÝnh chÊt cè ®Þnh, n¬i s¶n xuÊt g¾n liÒn víi n¬i tiªu thô s¶n phÈm, phô thuéc trùc tiÕp vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®Þa chÊt, thñy v¨n, khÝ hËu. §Æc ®iÓm cho thÊy: - N¬i tiªu thô s¶n phÈm cè ®Þnh - N¬i s¶n xuÊt di ®éng, lùc l­îng s¶n xuÊt thi c«ng (lao ®éng, thiÕt bÞ thi c«ng, phôc vô thi c«ng, vËt t­ kü thuËt...) lu«n lu«n di ®éng. ChÊt l­îng vµ gi¸ c¶ (chi phÝ x©y dùng) s¶n phÈm chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Do vËy ®Ó gi¶m thiÓu l·ng phÝ, thÊt tho¸t do nguyªn nh©n kh¸ch quan bëi c¸c t¸c ®éng trªn ®ßi hái tr­íc khi khëi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i lµm thËt tèt c«ng t¸c chuÈn bÞ ®Çu t­ vµ chuÈn bÞ x©y dùng; c«ng t¸c ®iÒu tra kh¶o s¸t, th¨m dß c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh«ng chÝnh x¸c sÏ dÉn ®Õn l·ng phÝ nghiªm träng v× thiÕt kÕ c«ng tr×nh, dù ¸n kh«ng ®¶m b¶o ®óng c¸c yªu cÇu vÒ quy ph¹m kü thuËt, vÒ kÕt cÊu kh«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm tù nhiªn sÏ dÉn ®Õn chÊt l­îng c«ng tr×nh kÐm, hiÖu qu¶ thÊp. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái cÇn cã gi¶i ph¸p qu¶n lý tµi chÝnh ®Ó kiÓm tra viÖc sö dông vµ qu¶n lý vèn ®Çu t­ ngay tõ kh©u ®Çu tiªn lµ x¸c ®Þnh chñ tr­¬ng ®Çu t­, lùa chän ph­¬ng ¸n ®Çu t­, ®iÒu tra kh¶o s¸t, th¨m dß, ®Ó dù ¸n ®Çu t­ ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cao. 6 1.1.1.2. S¶n phÈm x©y dùng cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p S¶n phÈm x©y dùng víi t­ c¸ch lµ c«ng tr×nh x©y dùng khi ®· hoµn thµnh ®­a vµo sö dông, lµ tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng bÐ nhá nh­ c¸c lo¹i s¶n phÈm trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. S¶n phÈm x©y dùng cã thÓ tÝch lín, cã lo¹i cao nh­ th¸p truyÒn h×nh, th¸p n­íc; cã lo¹i ngÇm d­íi ®Êt nh­ ®­êng hÇm tµu ®iÖn ngÇm, ®­êng èng n­íc th¶i, èng dÉn khÝ, bÓ chøa; cã lo¹i næi trªn mÆt ®Êt nh­ nhµ ë, nhµ x­ëng. Ngay trong b¶n th©n mét s¶n phÈm còng cã ®Çy ®ñ ba phÇn: phÇn ngÇm, phÇn næi, phÇn cao. KÕt cÊu cña s¶n phÈm phøc t¹p, mét c«ng tr×nh (s¶n phÈm) cã thÓ gåm nhiÒu h¹ng môc c«ng tr×nh; mét h¹ng môc cã thÓ bao gåm nhiÒu ®¬n vÞ c«ng tr×nh; mét ®¬n vÞ c«ng tr×nh bao gåm nhiÒu kÕt cÊu c«ng tr×nh. C¸c bé phËn c«ng tr×nh cã yªu cÇu kü thuËt kh¸c nhau. Tõ ®Æc ®iÓm nµy ®ßi hái: Khèi l­îng vèn ®Çu t­ lín, vËt t­ lao ®éng, m¸y thi c«ng nhiÒu...Do vËy trong qu¶n lý kinh tÕ, ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ x©y dùng ®ßi hái ph¶i lµm tèt kÕ ho¹ch hãa vèn ®Çu t­, lËp ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vµ qu¶n lý theo ®Þnh møc, qu¶n lý chi phÝ x©y dùng. Víi ®Æc ®iÓm quy m« (thÓ tÝch) lín vµ phøc t¹p cña s¶n phÈm x©y dùng dÉn ®Õn chu kú s¶n xuÊt dµi. Do ®ã vèn ®Çu t­ bá vµo ®Ó x©y dùng dÔ bÞ ø ®äng, g©y l·ng phÝ, hoÆc ng­îc l¹i nÕu thiÕu vèn sÏ lµm c«ng t¸c thi c«ng bÞ gi¸n ®o¹n, kÐo dµi thêi gian x©y dùng. Tõ ®Æc ®iÓm nµy yªu cÇu trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý tµi chÝnh ph¶i cã kÕ ho¹ch, tiÕn ®é thi c«ng, cã biÖn ph¸p kü thuËt thi c«ng tèt ®Ó rót ng¾n thêi gian x©y dùng, tiÕt kiÖm vËt t­, lao ®éng, tiÕt kiÖm chi phÝ qu¶n lý ®Ó h¹ gi¸ thµnh x©y dùng. Trªn gãc ®é tµi chÝnh ®ßi hái ph¶i cã gi¶i ph¸p qu¶n lý chi phÝ vµ qu¶n lý trong c«ng t¸c thanh to¸n vèn ®Çu t­ gi÷a chñ ®Çu t­ víi c¸c nhµ thÇu, gi÷a chñ ®Çu t­ víi c¬ quan cÊp ph¸t, cho vay vèn ®Çu t­ x©y dùng. 1.1.1.3. S¶n phÈm x©y dùng cã thêi gian sö dông l©u dµi, chÊt l­îng cña s¶n phÈm cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh kh¸c. S¶n phÈm cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c lµ vËt phÈm tiªu dïng (dïng cho s¶n xuÊt hay dïng cho ®êi sèng sinh ho¹t cña con ng­êi, cña x· héi) cã thêi gian sö dông rÊt ng¾n nh­: nguyªn vËt liÖu dïng vµo s¶n xuÊt ®Ó sau ®ã nã biÕn ®æi thµnh b¸n thµnh phÈm vµ thµnh phÈm. S¶n phÈm x©y dùng víi t­ c¸ch lµ c«ng tr×nh x©y dùng ®· hoµn thµnh mang tÝnh chÊt lµ tµi s¶n cè ®Þnh nªn nã cã thêi gian sö dông l©u dµi vµ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh sö dông nh­ng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu cho tíi khi thanh lý. Tõ ®Æc ®iÓm nµy ®ßi hái chÊt l­îng c«ng tr×nh ph¶i rÊt tèt, muèn vËy ph¶i chó träng n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n lý, ®iÒu tra, kh¶o s¸t, lËp dù ¸n ®Çu t­, thiÕt kÕ, thùc hiÖn tèt quy chÕ ®Êu thÇu, thi c«ng, thanh to¸n vèn ®Çu t­, nghiÖm thu, quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ dù ¸n hoµn thµnh vµ chÕ ®é b¶o hµnh c«ng tr×nh nh»m n©ng cao chÊt l­îng c«ng tr×nh Do ®Æc ®iÓm thêi gian sö dông dµi, tuæi thä cao, nªn sai lÇm trong x©y dùng sÏ g©y tæn thÊt lín c¶ vÒ gi¸ trÞ (chi phÝ x©y dùng dù ¸n) vµ chÊt l­îng dù ¸n, c«ng tr×nh; tõ ®ã g©y hËu qu¶ tr­íc m¾t vµ l©u dµi. Do ®ã, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¶i gi¸m s¸t chÆt chÏ mäi chi phÝ ph¸t sinh ë tõng giai ®o¹n x©y dùng vµ gi¸m s¸t chÊt l­îng c«ng tr×nh trong tõng giai ®o¹n. C«ng t¸c quan s¸t lµ c«ng viÖc th­êng xuyªn, hµng ngµy, theo tõng 7 giai ®o¹n, th«ng qua c«ng t¸c thanh to¸n ®Ó kiÓm tra gi¸m s¸t chÊt l­îng c«ng tr×nh, ®¶m b¶o cho viÖc sö dông vèn ®óng môc ®Ých, cã hiÖu qu¶. 1.1.1.4.VÒ ph­¬ng tiÖn sö dông S¶n phÈm x©y dùng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ngµnh, vïng ®Þa ph­¬ng nh­ c¸c ®­êng giao th«ng quèc lé, tØnh lé, ®­êng s¾t, c¸c c¶ng biÓn, c¶ng hµng kh«ng.....Tõ ®ã ®ßi hái ph¶i chó ý c©n nh¾c kü vÒ chñ tr­¬ng ®Çu t­ nh»m h¹n chÕ vµ tr¸nh thÊt tho¸t, l·ng phÝ khi triÓn khai ®Çu t­ x©y dùng dù ¸n. 1.1.1.5. S¶n phÈm x©y dùng mang tÝnh tæng hîp vÒ kü thuËt, kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸ nghÖ thuËt vµ quèc phßng §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý ph¶i cã c¸ch nh×n toµn diÖn nÕu kh«ng cã thÓ dÉn ®Õn ph¸t sinh c¸c m©u thuÉn, mÊt c©n ®èi trong quan hÖ phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c kh©u c«ng t¸c tõ qu¸ tr×nh chuÈn bÞ ®Çu t­, chuÈn bÞ x©y dùng còng nh­ qu¸ tr×nh thi c«ng. §Ó kh¾c phôc thÊt tho¸t, l·ng phÝ cã thÓ x¶y ra ch¼ng nh÷ng ph¶i thËn träng vÒ chñ tr­¬ng, mµ ®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é tæ chøc, phèi hîp c¸c kh©u tõ c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh ®Êu thÇu x©y dùng, ®Êu thÇu mua s¾m thiÕt bÞ, kiÓm tra chÊt l­îng tõng lo¹i khèi l­îng theo kÕt cÊu c«ng tr×nh trong qu¸ tr×nh thi c«ng.....®Õn khi nghiÖm thu khèi l­îng thùc hiÖn tõng phÇn, tæng nghiÖm thu vµ quyÕt to¸n dù ¸n hoµn thµnh, ®­îc nghiÖm thu ®­a vµo khai th¸c, sö dông. 1.1.1.6. S¶n phÈm x©y dùng cã tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, riªng lÎ Mçi s¶n phÈm ®Òu cã thiÕt kÕ riªng theo yªu cÇu cña nhiÖm vô thiÕt kÕ. Mçi c«ng tr×nh cã yªu cÇu riªng vÒ c«ng nghÖ, vÒ qui ph¹m, vÒ tiÖn nghi, vÒ mü quan, vÒ an toµn. Do ®ã khèi l­îng, chÊt l­îng vµ chi phÝ x©y dùng cña mçi c«ng tr×nh ®Òu kh¸c nhau, mÆc dï vÒ h×nh thøc cã thÓ gièng nhau khi x©y dùng trªn nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c nhau. Tõ ®Æc ®iÓm nµy cho thÊy, s¶n phÈm x©y dùng cã thÓ gièng nhau vÒ h×nh thøc song vÒ kÕt cÊu, quy ph¹m th× kh«ng gièng nhau hoµn toµn nÕu x©y dùng ë nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c nhau, nªn mÆc dï cã thÓ s¶n xuÊt theo mÉu thiÕt kÕ thèng nhÊt nh­ng chi phÝ x©y dùng cho mçi c«ng tr×nh kh«ng thèng nhÊt. Mçi c«ng tr×nh, dù ¸n ®Çu t­ ®Òu bÞ chi phèi bëi c¸c ®iÒu kiÖn, ®Æc ®iÓm tù nhiªn, yªu cÇu kh¸c nhau nªn chi phÝ x©y dùng còng kh¸c nhau. Do ®ã, tõ ®Æc ®iÓm nµy, yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh ph¶i cã dù to¸n cô thÓ cho tõng c«ng tr×nh, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh vµ dù to¸n chi tiÕt theo thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng, dù ¸n g¾n víi viÖc chÊp hµnh nghiªm chØnh quy tr×nh quy ph¹m kü thuËt. 1.1.2. §Æc ®iÓm chñ yÕu cña s¶n xuÊt x©y dùng 1.1.2.1.§Þa ®iÓm s¶n xuÊt kh«ng cè ®Þnh Do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng lµ ®¬n chiÕc, quy m« lín, thêi gian sö dông dµi....dÉn ®Õn ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña ngµnh x©y dùng kh¸c víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c: n¬i s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh trªn mçi ®Þa ®iÓm cè ®Þnh nh­ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp g¾n víi nhµ m¸y, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp g¾n liÒn víi ®ång ruéng....nh­ng ®èi víi ngµnh x©y dùng, mçi c«ng tr×nh ®­îc tiÕn hµnh ë mét ®Þa ®iÓm kh¸c nhau. Sau khi hoµn thµnh c«ng tr×nh, con ng­êi vµ c«ng cô lao ®éng ®Òu ph¶i di chuyÓn ®Õn ®Þa ®iÓm x©y dùng 8 míi. C¸c ph­¬ng ¸n vÒ x©y dùng, vÒ kü thuËt vµ tæ chøc s¶n xuÊt còng lu«n ph¶i thay ®æi theo tõng ®Þa ®iÓm. Nh­ vËy, s¶n phÈm vµ n¬i tiªu thô s¶n phÈm lµ cè ®Þnh, n¬i s¶n xuÊt, ®Þa ®iÓm s¶n xuÊt th× lu«n di ®éng. §Æc ®iÓm nµy lµm cho s¶n xuÊt x©y dùng hay bÞ gi¸n ®o¹n (cã thêi gian chÕt), v× c«ng nh©n vµ m¸y thi c«ng ph¶i di chuyÓn ®Þa ®iÓm lµm cho viÖc tæ chøc s¶n xuÊt kh«ng æn ®Þnh, khã c¶i thiÖn cho ng­êi lao ®éng. Tõ ®ã lµm n¶y sinh ra nhiÒu chi phÝ kh¸c cho kh©u di chuyÓn lùc l­îng thi c«ng vµ chi phÝ ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh t¹m phôc vô thi c«ng. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý tµi chÝnh x©y dùng ph¶i chñ ®éng lùa chän h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt linh ho¹t, phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ cã liªn quan ®Õn vËn chuyÓn, sö dông tèi ®a lùc l­îng x©y dùng t¹i n¬i c«ng tr×nh x©y dùng, ®Æc biÖt lµ lùc l­îng ng­êi lao ®éng phæ th«ng, cÇn chó ý ®Õn nh©n tè chi phÝ vËn chuyÓn khi lËp gi¸ dù thÇu. 1.1.2.2.Chu kú s¶n xuÊt (thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh) th­êng dµi S¶n phÈm cña x©y dùng lµ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng hoµn chØnh mang tÝnh chÊt lµ tµi s¶n cè ®Þnh nªn thêi gian s¶n xuÊt ra chóng th­êng dµi, thêi gian nµy ph¶i tÝnh theo ®¬n vÞ th¸ng, theo n¨m, kh«ng thÓ tÝnh theo phót, theo giê nh­ trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Thêi gian x©y dùng dµi do bÞ chi phèi bëi quy m« vµ møc ®é phøc t¹p vÒ kü thuËt x©y dùng c«ng tr×nh, dù ¸n. Ngoµi ra thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh trong mét sè ngµnh s¶n xuÊt kh¸c cßn phô thuéc vµo ®èi t­îng sinh häc cña ®èi t­îng dù ¸n nh­ x©y dùng c¸c khu rõng phßng hé, c¸c v­ên c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m, vïng nguyªn liÖu giÊy.....Tõ ®Æc ®iÓm nµy lµm cho c«ng t¸c thanh to¸n vèn ®Çu t­ gÆp khã kh¨n. NÕu chê x©y dùng xong c«ng tr×nh míi thanh to¸n sÏ lµm cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng kh«ng cã vèn ho¹t ®éng. Do vËy, ®ßi hái c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ph¶i nghiªn cøu ®Ó ®­a ra c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n thÝch hîp, nÕu kh«ng sÏ lµm cho c¸c tæ chøc x©y dùng dÔ gÆp ph¶i rñi ro ngÉu nhiªn theo thêi gian nh­ thêi tiÕt, l·i suÊt, tû gi¸....MÆt kh¸c, tõ ®Æc ®iÓm nµy ®ßi hái c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ x©y dùng ph¶i chó ý ®Õn yÕu tè thêi gian khi lùa chän ph­¬ng ¸n x©y dùng. Trong c«ng t¸c chØ ®¹o thi c«ng cÇn kiªn quyÕt thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é x©y dùng tõng h¹ng môc c«ng tr×nh còng nh­ toµn bé c«ng tr×nh ®Ó nhanh chãng ®­a c«ng tr×nh vµo khai th¸c sö dông. NÕu c«ng tr×nh hoµn thµnh ®­a vµo sö dông kh«ng ®óng tiÕn ®é kh«ng nh÷ng lµm thiÖt h¹i vÒ kinh tÕ do vèn “chÕt” trong thêi gian x©y dùng mµ cßn ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn c¸c ngµnh cã liªn quan, ch¼ng h¹n x©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn n«ng s¶n chËm sÏ g©y thiÖt h¹i cho ng­êi trång nguyªn liÖu. MÆt kh¸c do thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh dµi nªn ph¶i cã tiÕn ®é thanh to¸n hîp lý ®èi víi khèi l­îng x©y dùng hoµn thµnh. 1.1.2.3. S¶n xuÊt x©y dùng mang tÝnh ®¬n chiÕc theo ®¬n ®Æt hµng S¶n phÈm cña c¸c ngµnh kh¸c th­êng ®­îc s¶n xuÊt hµng lo¹t theo mét thiÕt kÕ mÉu thèng nhÊt ®Ó b¸n, nh­ng s¶n phÈm x©y dùng th× mçi s¶n phÈm ®Òu ph¶i cã mét thiÕt kÕ riªng, mçi c«ng tr×nh riªng biÖt ®Òu cã khèi l­îng theo ®å ¸n thiÕt kÕ riªng ®Ó võa ph¶i ®¶m b¶o thêi gian hoµn thµnh, mçi c«ng tr×nh ®Òu cã yªu cÇu riªng vÒ c«ng nghÖ, vÒ tiÖn nghi, vÒ mü quan an toµn....ngay c¶ viÖc x©y dùng theo thiÕt kÕ mÉu (ch¼ng h¹n c«ng tr×nh 9 nhµ ë, tr¹m y tÕ, tr­êng häc.....) th× mçi c«ng tr×nh ®Òu ph¶i ®­îc bæ sung, thay ®æi cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, khÝ hËu, ®iÒu kiÖn cung cÊp nguyªn vËt liÖu t¹i ®Þa ®iÓm x©y dùng dù ¸n, c«ng tr×nh cô thÓ. Do vËy, cã thÓ nãi s¶n phÈm x©y dùng kh«ng cã sù gièng nhau hoµn toµn, kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt hµng lo¹t mµ s¶n xuÊt tõng chiÕc theo ®¬n ®Æt hµng th«ng qua h×nh thøc ký kÕt hîp ®ång sau khi th¾ng thÇu (hoÆc chän thÇu trong tr­êng hîp chØ ®Þnh thÇu). §Æc ®iÓm nµy dÉn ®Õn yªu cÇu ph¶i n©ng cao chÊt l­îng ,c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ x©y dùng ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ vµ c¸c tiªu chuÈn, quy ph¹m kü thuËt gèc cña s¶n phÈm ®Õn khi s¶n phÈm ®­îc lµm ra theo tõng ®¬n ®Æt hµng s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ qu¶n lý theo gi¸ ®ã. MÆt kh¸c do s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, riªng lÎ nªn n¨ng suÊt lao ®éng trong x©y dùng kh«ng cao, v× vËy trong qu¶n lý kinh tÕ x©y dùng ph¶i t¨ng c­êng ¸p dông thiÕt kÕ mÉu, thiÕt kÕ ®iÓn h×nh cho tõng lo¹i s¶n phÈm còng nh­ tõng bé phËn kÕt cÊu s¶n phÈm ®ã, sö dông ph­¬ng ph¸p l¾p ghÐp ®Ó h¹n chÕ mét phÇn tÝnh chÊt s¶n xuÊt ®¬n chiÕc nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng trong x©y dùng. Tãm l¹i, xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt x©y dùng lµ kh«ng s¶n xuÊt ®­îc hµng läat hµng hãa nh­ trong c«ng nghiÖp mµ ph¶i s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng ®¬n chiÕc nªn viÖc “mua, b¸n” s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi thi c«ng. V× vËy, ng­êi mua vµ ng­êi b¸n x¸c ®Þnh tr­íc khi cã s¶n phÈm: ®èi t­îng s¶n phÈm, gi¸ c¶, chÊt l­îng s¶n phÈm, h×nh thøc vµ kÕt cÊu s¶n phÈm.Do ®ã, trong c«ng t¸c qu¶n lý ph¶i t×m mäi gi¶i ph¸p ®Ó chuÈn x¸c c¸c tiªu thøc ®¸nh gi¸ vÒ chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ c«ng tr×nh. Muèn vËy, ph¶i cã gi¶i ph¸p ®Ó t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý sö dông vèn ®Çu t­ ngay tõ kh©u lËp dù ¸n c¶ vÒ chi phÝ nh­ tæng møc vèn ®Çu t­, quy m« ®Çu t­, c¸c tiªu chuÈn quy ph¹m kü thuËt vÒ chÊt l­îng dù ¸n ph¶i ®¹t, vµ t¨ng c­êng qu¶n lý trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Õn khi dù ¸n hoµn thµnh, ®­îc nghiÖm thu ®­a vµo khai th¸c, sö dông. MÆt kh¸c viÖc nghiªn cøu ®Æc ®iÓm nµy ®Ó cã nh÷ng gi¶i ph¸p qu¶n lý gi¸ trong häat ®éng ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. Mçi dù ¸n, mçi c«ng tr×nh x©y dùng ®Òu ph¶i x¸c ®Þnh tæng møc ®Çu t­, tæng dù to¸n, dù to¸n h¹ng môc c«ng tr×nh ®Ó lµm c¨n cø cho qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t­ nh­ lµm c¬ së ®Ó x©y dùng gi¸ trÇn, gi¸ sµn khi xÐt thÇu, lµm c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh h¹n møc kÕ ho¹ch vèn ®Çu t­ hµng n¨m, c¨n cø cÊp ph¸t vèn ®Çu t­ ®Ó thanh to¸n cho khèi l­îng thùc hiÖn vµ quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ dù ¸n hoµn thµnh. Ngoµi ra viÖc nghiªn cøu ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt ®¬n chiÕc trong s¶n xuÊt x©y dùng cßn lµ c¬ së ®Ó nghiªn cøu t×m c¸c gi¶i ph¸p tæ chøc thi c«ng hîp lý nh»m gi¶m c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh x©y dùng ®Ó rót ng¾n thêi gian thi c«ng sÏ t¸c ®éng tÝch cùc ®Ó gi¶m l·ng phÝ, thÊt tho¸t vèn vµ tµi s¶n trong häat ®éng ®Çu t­ vµ x©y dùng. 1.1.2.4. Ho¹t ®éng x©y dùng chñ yÕu ngoµi trêi, chÞu ¶nh h­ëng rÊt lín cña c¸c yÕu tè tù nhiªn, ®iÒu kiÖn lµm viÖc nÆng nhäc §iÒu kiÖn tù nhiªn, thêi tiÕt, khÝ hËu, m­a giã, b·o lôt...®Òu ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh x©y dùng. ¶nh h­ëng nµy th­êng lµm gi¸n ®o¹n qu¸ tr×nh thi c«ng, n¨ng lùc cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng ®­îc ®iÒu hßa. Tõ ®ã ¶nh h­ëng ®Õn s¶n phÈm dë dang, ®Õn vËt t­ thiÕt bÞ thi c«ng, ¶nh h­ëng ®Õn søc kháe cña ng­êi lao ®éng. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp x©y dùng khi tiÕn hµnh x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¶i lËp tiÕn ®é thi 10 c«ng, nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ®¶m b¶o chÕ ®é, chÝnh s¸ch thÝch hîp ®èi víi ng­êi lao ®éng (chÕ ®é b¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng, chÕ ®é tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, vµ c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c...) lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn ®éc h¹i, lµm viÖc ngoµi trêi. MÆt kh¸c trong c«ng t¸c tæ chøc thi c«ng, tæ chøc lao ®éng t¹i hiÖn tr­êng cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p b¶o vÖ søc kháe, an toµn cho ng­êi lao ®éng t¹i hiÖn tr­êng nh­ c«ng t¸c chèng m­a, n¾ng, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng, ®¶m b¶o an toµn lao ®éng. §ång thêi ph¶i tæ chøc tèt hÖ thèng kho, b·i ®Ó b¶o qu¶n vËt t­, s¶n phÈm dë dang nh»m tr¸nh h­ háng, mÊt m¸t tµi s¶n, vËt t­, thiÕt bÞ do thiªn nhiªn g©y ra trong ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ x©y dùng. 1.1.2.5. C«ng t¸c tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y dùng rÊt phøc t¹p Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng th­êng cã nhiÒu ®¬n vÞ tham gia, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia thùc hiÖn phÇn viÖc cña m×nh theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh vÒ thêi gian vµ kh«ng gian trªn mét mÆt b»ng thi c«ng chËt hÑp. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ph¶i cã tr×nh ®é phèi hîp cao trong s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng vµ chÊt l­îng c«ng tr×nh. Ngoµi ra, do sù chi phèi cña ®Æc ®iÓm nµy nªn kh«ng chØ ph¶i cã gi¶i ph¸p ®Ó tæ chøc phèi hîp gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong qu¸ tr×nh thi c«ng mµ cßn ph¶i nghiªn cøu ®Ó cã biÖn ph¸p kiÓm tra, gi¸m s¸t tèt ho¹t ®éng thi c«ng cña c¸c ®¬n vÞ vµ sù phèi hîp gi÷a c¸c ®¬n vÞ nh»m ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng tr×nh vµ gi¶m tèi ®a thÊt tho¸t, l·ng phÝ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. Nh×n chung, ®Æc ®iÓm s¶n phÈm x©y dùng vµ ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt x©y dùng cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm c¸c c«ng tr×nh x©y dùng vµ gi¸ c¶ trong x©y dùng. Do vËy, nghiªn cøu nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy lµ c¬ së ®Ó t×m c¸c gi¶i ph¸p ng¨n ngõa thÊt tho¸t, l·ng phÝ, tham nhòng trong ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ x©y dùng. Tuy nhiªn, ®Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô nµy cÇn lµm râ thªm mét sè ®Æc thï vÒ s¶n xuÊt x©y dùng ë ViÖt Nam (ngoµi ®Æc ®iÓm nªu trªn) cßn cã mét sè ®Æc ®iÓm kh¸c cã liªn quan ®Õn sù ph¸t triÓn cña ngµnh nh­: - Ho¹t ®éng x©y dùng n­íc ta tiÕn hµnh trong ®iÒu kiÖn lµ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, s¶n xuÊt nhá lµ phæ biÕn tiÕn lªn nÒn s¶n xuÊt lín x· héi chñ nghÜa. Tõ ®Æc ®iÓm nµy cho thÊy tr×nh ®é x©y dùng vÒ c¸c mÆt kü thuËt, tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý kinh tÕ cßn thÊp kÐm so víi nhiÒu n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. - Ho¹t ®éng x©y dùng cña n­íc ta tiÕn hµnh trong ®iÒu kiÖn chÞu ¶nh h­ëng khÝ hËu nhiÖt ®íi cã pha trén Ýt nhiÒu tÝnh chÊt «n ®íi. KhÝ hËu nµy ®­îc tr¶i réng trªn c¶ ba vïng (®ång b»ng, trung du vµ miÒn nói). V× vËy, chóng ta cÇn nghiªn cøu ®Æc ®iÓm khÝ hËu nµy ®Ó cã c¸c gi¶i ph¸p øng dông hîp lý vµo quy tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt x©y dùng nh­: kh©u thiÕt kÕ cÇn lùa chän gi¶i ph¸p kiÕn tróc bao che phï hîp víi khÝ hËu, tho¸ng vÒ mïa hÌ, Êm vÒ mïa ®«ng. Trong thi c«ng x©y dùng cÇn ph¶i ph¸t triÓn c«ng nghÖ x©y dùng phï hîp víi khÝ hËu nh­ c«ng nghÖ b¶o d­ìng bª t«ng cèt thÐp khi ®æ toµn khèi t¹i chç, c«ng nghÖ x©y dùng trong mïa m­a b·o, c«ng nghÖ chèng thÊm, chèng dét, chèng hao mßn. - S¶n xuÊt x©y dùng ë n­íc ta tiÕn hµnh trong hoµn c¶nh khu vùc hãa, quèc tÕ hãa ®êi sèng kinh tÕ diÔn ra ngµy cµng s©u réng, do vËy ngµnh x©y dùng c¬ b¶n n­íc ta ®ang ®øng tr­íc nhiÒu c¬ héi, ®iÒu kiÖn vµ th¸ch thøc ®Ó ph¸t triÓn nhanh. Qu¸n triÖt 11 nh÷ng ®Æc ®iÓm cã tÝnh ®Æc thï trªn cña ViÖt Nam sÏ gióp cho viÖc nghiªn cøu, t×m gi¶i ph¸p phï hîp víi hoµn c¶nh n­íc ta. 1.2. §Çu t­, ph­¬ng thøc ®Çu t­ 1.2.1. §Çu t­ 1.2.1.1. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­ §Çu t­ lµ ®em mét kho¶n tiÒn ®· tÝch lòy ®­îc cña c¸ nh©n, cña tËp thÓ, cña Nhµ n­íc, sö dông vµo mét viÖc nhÊt ®Þnh ®Ó sau ®ã thu l¹i mét kho¶n tiÒn lín h¬n. Nh­ vËy, cã thÓ nãi ®Çu t­ lµ viÖc sö dông tiÒn cña nh»m môc ®Ých sinh lêi, tÝnh sinh lêi lµ ®Æc tr­ng c¬ b¶n, ®Æc tr­ng hµng ®Çu cña ®Çu t­. Kh«ng thÓ coi lµ ®Çu t­, nÕu viÖc sö dông tiÒn cña kh«ng nh»m môc ®Ých thu l¹i mét kho¶n cã gi¸ trÞ lín h¬n kho¶n ®· bá ra ban ®Çu. §Çu t­ kh¸c víi: - ViÖc mua s¾m cÊt tr÷, ®Ó dµnh (chØ cÇn gi÷ ®­îc gi¸ trÞ vèn cã, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i sinh lêi). - ViÖc mua s¾m nh»m môc ®Ých tiªu dïng. - ViÖc chi tiªu v× nh÷ng lý do nh©n ®¹o hoÆc t×nh c¶m. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nÒn s¶n xuÊt hµng hãa, thùc chÊt ®Çu t­ lµ sù bá vèn (t­ b¶n) dµi h¹n vµo ho¹t ®éng kinh doanh nh»m môc ®Ých kiÕm lêi. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gåm nhiÒu lÜnh vùc nh­: ®Çu t­ dµi h¹n vµo lÜnh vùc khai th¸c, chÕ biÕn, kinh doanh dÞch vô...§Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng dÞch vô nh»m thu håi vèn nhanh, thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn ®èi víi nhµ ®Çu t­, ®ång thêi mang l¹i lîi Ých kinh tÕ x· héi cho ®Êt n­íc. Khi ®Çu t­ vµo mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th× tÝnh sinh lêi dÔ nhËn thÊy, cßn trong mét sè tr­êng hîp th× tÝnh sinh lêi kh«ng thÓ nhËn thÊy ®­îc mét c¸ch dÔ dµng. V× vËy, kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­ cÇn x¸c ®Þnh mét c¸ch chung h¬n nh­ sau: §Çu t­ lµ viÖc sö dông vèn vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi nh»m t¹o ra tiÒm lùc lín h¬n. Vèn ®Çu t­ lµ phÇn tÝch lòy x· héi cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô, lµ tiÒn tiÕt kiÖm cña d©n c­ vµ vèn huy ®éng cña c¸c nguån kh¸c ®­îc ®­a vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, kh¸i niÖm vèn ®­îc më réng, nªn ®Çu t­ hiÓu theo nghÜa chung nhÊt, réng nhÊt lµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c nguån lùc, nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu nhÊt ®Þnh trong mét thêi gian x¸c ®Þnh. 1.2.1.2. Kh¸i niÖm vèn ®Çu t­ §Ó tham gia vµo ®Çu t­ nhÊt thiÕt ph¶i cã vèn. Vèn bá vµo ®Çu t­ gäi lµ vèn ®Çu t­, vèn ®Çu t­ vµo kinh doanh bao gåm c¸c néi dung sau: - TiÒn tÖ c¸c lo¹i, bao gåm tiÒn trong n­íc (néi tÖ), vµ tiÒn n­íc ngoµi (ngo¹i tÖ) - HiÖn vËt h÷u h×nh: T­ liÖu s¶n xuÊt, mÆt ®Êt, mÆt n­íc, mÆt biÓn, tµi nguyªn kho¸ng s¶n, nhµ x­ëng. - Hµng hãa v« h×nh: BÝ quyÕt c«ng nghÖ, b»ng ph¸t minh, nh·n hiÖu, nh·n m¸c, biÓu t­îng, uy tÝn hµng hãa, th­¬ng hiÖu... 12 - Tµi s¶n ®Æc biÖt kh¸c: vµng, b¹c, ®¸ quý, cæ phiÕu, hèi phiÕu, tr¸i phiÕu... Theo nghÞ ®Þnh sè 108/2006/N§-CP ngµy 22/09/2006 cña ChÝnh phñ vÒ h­íng dÉn thi hµnh LuËt ®Çu t­ sè 59/2005/QH11 ngµy 29/11/2005 th× kh¸i niÖm vèn ®Çu t­ ®­îc hiÓu lµ:“Vèn ®Çu t­ lµ ®ång ViÖt Nam, ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi vµ c¸c tµi s¶n hîp ph¸p kh¸c ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t­ theo h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp hoÆc ®Çu t­ gi¸n tiÕp”. Tµi s¶n hîp ph¸p gåm: - Cæ phÇn, cæ phiÕu hoÆc c¸c giÊy tê cã gi¸ kh¸c nhau. - Tr¸i phiÕu, kho¶n nî vµ c¸c h×nh thøc vay nî kh¸c - C¸c quyÒn theo hîp ®ång, bao gåm c¶ hîp ®ång theo ch×a khãa trao tay, hîp ®ång x©y dùng, hîp ®ång qu¶n lý, hîp ®ång ph©n chia s¶n phÈm hoÆc doanh thu. - C¸c quyÒn ®ßi nî vµ quyÒn cã gi¸ trÞ kinh tÕ theo hîp ®ång. - C«ng nghÖ vµ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, bao gåm c¶ nh·n hiÖu th­¬ng m·i, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, s¸ng chÕ, tªn th­¬ng m·i, nguån gèc hoÆc tªn gäi xuÊt xø. - C¸c quyÒn chuyÓn nh­îng, bao gåm c¶ c¸c quyÒn ®èi víi th¨m dß vµ khai th¸c tµi nguyªn. - BÊt ®éng s¶n, quyÒn ®èi víi bÊt ®éng s¶n, bao gåm c¶ quyÒn cho thuª, chuyÓn nh­îng, gãp vèn thÕ chÊp hoÆc b¶o l·nh. - C¸c kho¶n lîi tøc ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng ®Çu t­, bao gåm c¶ lîi nhuËn, l·i cæ phÇn, cæ tøc, tiÒn b¶n quyÒn vµ c¸c lo¹i - C¸c tµi s¶n vµ quyÒn cã gi¸ trÞ kinh tÕ kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam lµ thµnh viªn. 1.2.2. Ph­¬ng thøc ®Çu t­ Ph­¬ng thøc ®Çu t­ lµ c¸ch thøc bá vèn ®Çu t­. Theo c¸ch thøc bá vèn ®Çu t­ ng­êi ta ph©n ho¹t ®éng ®Çu t­ thµnh: §Çu t­ trùc tiÕp vµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp. 1.2.2.1. §Çu t­ trùc tiÕp: Lµ ho¹t ®éng ®Çu t­ mµ chñ ®Çu t­ trùc tiÕp tham gia qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­, vËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t­ vµ thu håi vèn. §Çu t­ trùc tiÕp l¹i chia thµnh ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ ®Çu t­ chuyÓn dÞch. + §Çu t­ ph¸t triÓn: Lµ ®Çu t­ trùc tiÕp lµm t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ n¨ng lùc phôc vô cho x· héi. §©y lµ h×nh thøc ®Çu t­ quan träng nhÊt, v× nã lµm t¨ng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ, t¨ng viÖc lµm míi, s¶n phÈm míi, lµm t¨ng tr­ëng kinh tÕ. + §Çu t­ chuyÓn dÞch: Lµ h×nh thøc ®Çu t­, trong ®ã ng­êi bá vèn ®Çu t­ (nhµ ®Çu t­) mua l¹i cæ phÇn b»ng nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau nh»m t¨ng tû träng gãp vèn cña m×nh ®Ó n¾m quyÒn chi phèi ho¹t ®éng kinh doanh cña dù ¸n. §Çu t­ dÞch chuyÓn lµ mét h×nh thøc cô thÓ cña ®Çu t­ trùc tiÕp kh«ng lµm t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt mµ chØ ®¬n thuÇn lµ sù chuyÓn quyÒn së h÷u c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc c¸c cæ phÇn cña doanh nghiÖp, qua ®ã lµm t¨ng vai trß qu¶n lý cña nhµ ®Çu t­. V× vËy, xÐt vÒ mÆt nµo ®ã, th× ®Çu t­ chuyÓn dÞch còng chøa ®ùng c¸c yÕu tè cña ®Çu t­ ph¸t triÓn. VÒ phÝa ng­êi b¸n cæ phiÕu (hoÆc c¬ së kinh doanh), hä sÏ thu ®­îc tiÒn vµ cã thÓ ®Çu t­ vµo lÜnh vùc nµo ®ã ®Ó t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt 13 míi (®Çu t­ ph¸t triÓn). VÒ phÝa ng­êi mua, víi mong muèn thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn nªn ®· ¸p dông ph­¬ng thøc qu¶n lý míi, ®æi míi d©y chuyÒn c«ng nghÖ...t¹o ra b­íc ph¸t triÓn míi cho doanh nghiÖp. §©y còng lµ yÕu tè cña ®Çu t­ ph¸t triÓn. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ mét minh ho¹ vÒ h×nh thøc ®Çu t­ chuyÓn dÞch. QuyÒn së h÷u Nhµ n­íc toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®· vµ sÏ tõng b­íc chuyÓn sang c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c theo nh÷ng møc ®é nhÊt ®Þnh. Sù ®a d¹ng ho¸ thµnh phÇn së h÷u trong doanh nghiÖp ®· t¹o ra sù ph¸t triÓn míi cña doanh nghiÖp. §ã thùc sù lµ yÕu tè míi cña ®Çu t­ ph¸t triÓn. 1.2.2.2. §Çu t­ gi¸n tiÕp: Lµ ho¹t ®éng ®Çu t­ mµ ng­êi bá vèn ®Çu t­ kh«ng trùc tiÕp tham gia qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­ vµ vËn hµnh ho¹t ®éng cña dù ¸n ®Çu t­ (hä kh«ng hay biÕt vèn cña hä ®­îc sö dông ë ®©u? nh­ thÕ nµo?....). Hä bá vèn vµ nhËn ®­îc mét kho¶n lîi tøc nhÊt ®Þnh vµ kh«ng g¸nh chÞu nh÷ng rñi ro cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Çu t­ gi¸n tiÕp rÊt ®a d¹ng vµ phong phó nh­: + C¸c c¸ nh©n, tæ chøc, doanh nghiÖp mua c¸c chøng chØ cã gi¸ nh­ cæ phiÕu, tr¸i phiÕu....hoÆc cho vay ®Ó h­ëng lîi tøc. + C¸c chÝnh phñ th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh tµi trî kh«ng hoµn l¹i hoÆc cã hoµn l¹i víi l·i suÊt thÊp cho c¸c chÝnh phñ c¸c n­íc kh¸c ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. + C¸c tæ chøc tµi chÝnh – tÝn dông quèc tÕ tµi trî hoÆc cho c¸c n­íc vay trong giíi h¹n cña tæ chøc... §Çu t­ gi¸n tiÕp lµ mét h×nh thøc ®Çu t­ rÊt ph¸t triÓn ë nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn, trong ®ã cã thÞ tr­êng vèn hoµn chØnh vµ ®ång bé. ViÖc chia thµnh ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp lµ ®øng trªn gãc ®é qu¶n lý cña chñ ®Çu t­. Cßn xÐt trªn tæng thÓ nÒn kinh tÕ th× ®ã lµ chu tr×nh ®Çu t­ khÐp kÝn, kh«ng cã giíi h¹n. Cho nªn, ®Çu t­ gi¸n tiÕp, ®Çu t­ chuyÓn dÞch kh«ng tù nã vËn ®éng vµ tån t¹i nÕu nh­ kh«ng cã ®Çu t­ ph¸t triÓn. Ng­îc l¹i, ®Çu t­ ph¸t triÓn cã thÓ ®¹t ®­îc quy m« lín h¬n nÕu nh­ cã sù ph¸t triÓn cña ®Çu t­ gi¸n tiÕp. §©y còng lµ mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¸c lo¹i ®Çu t­ trªn. Qua néi dung c¸c c¸ch ph©n lo¹i nªu trªn cã thÓ nhËn thÊy néi dung, ­u ®iÓm, nh­îc ®iÓm cña tõng c¸ch ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p qu¶n lý phï hîp. Tuy nhiªn, khi vËn dông vµo thùc tÕ kh«ng nªn xem nÆng hoÆc xem nhÑ mét néi dung c¸ch ph©n lo¹i nµo, v× mçi néi dung sÏ cho mét c¸ch nhËn xÐt kh¸c nhau ë nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau. Khi ®­a ra gi¶i ph¸p vµ chÝnh s¸ch qu¶n lý ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¶i xem xÐt trªn quan ®iÓm tæng hîp cña c¸c c¸ch ph©n lo¹i ho¹t ®éng ®Çu t­. 1.3. Ho¹t ®éng ®Çu t­ 1.3.1. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng ®Çu t­ Ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Çu t­ nh»m duy tr× nh÷ng tiÒm lùc s½n cã, hoÆc t¹o thªm tiÒm lùc míi ®Ó më réng quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt, dÞch vô, phôc vô kinh tÕ, x· héi 14 Môc tiªu cña ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cho nÒn kinh tÕ quèc d©n c¶ nghÜa réng vµ nghÜa hÑp. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ trong ho¹t ®éng ®Çu t­ cÇn hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh vèn ®Çu t­ ë tÇm qu¶n lý vÜ m« vµ vi m«. - §èi víi qu¶n lý vÜ m«: CÇn chó träng viÖc x¸c ®Þnh quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm c¸c cÊp, c¸c ngµnh tõ Trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng trong viÖc x¸c ®Þnh chñ tr­¬ng ®Çu t­, môc tiªu ®Çu t­, ra c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t­. - §èi víi qu¶n lý vi m«: Tõng cÊp qu¶n lý (theo sù ph©n c«ng) cÇn ph¶i ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p cô thÓ trong c«ng t¸c qu¶n lý vèn ë tõng kh©u thùc hiÖn môc tiªu cô thÓ. 1.3.2. §Æc tÝnh c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ®Çu t­ Ho¹t ®éng ®Çu t­ bao gåm nh÷ng ®Æc tÝnh c¬ b¶n sau: - §Çu t­ lu«n g¾n víi mét môc tiªu nhÊt ®Þnh. Môc tiªu nµy rÊt ®a d¹ng, phong phó vµ rÊt kh¸c nhau tïy thuéc vµo lÜnh vùc ®Çu t­: ®Çu t­ vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt, kinh doanh nh»m môc tiªu thu lîi nhuËn, ®Çu t­ vµo lÜnh vùc v¨n hãa x· héi nh»m môc tiªu xãa n¹n mï ch÷, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ, ®Çu t­ vµo lÜnh vùc quèc phßng nh»m môc tiªu b¶o vÖ an ninh ®Êt n­íc, ®Çu t­ vµo lÜnh vùc y tÕ nh»m n©ng cao quy m« vµ chÊt l­îng kh¸m, ch÷a bÖnh cho d©n c­. - Ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ ho¹t ®éng bá vèn nªn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ th­êng lµ vµ tr­íc hÕt lµ quyÕt ®Þnh viÖc sö dông c¸c nguån lùc mµ biÓu hiÖn tËp trung lµ l­îng chi tiªu vÒ tµi chÝnh. Vèn ®­îc hiÓu lµ c¸c nguån lùc sinh lêi. D­íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau nh­ng vèn cã thÓ x¸c ®Þnh d­íi h×nh thøc tiÒn tÖ, v× vËy c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ th­êng ®­îc xem xÐt tõ ph­¬ng diÖn tµi chÝnh (tèn phÝ bao nhiªu vèn, cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn kh«ng, cã kh¶ n¨ng thu håi ®­îc kh«ng? Møc sinh lêi lµ bao nhiªu?). NhiÒu dù ¸n cã thÓ kh¶ thi ë c¸c ph­¬ng diÖn kh¸c (kinh tÕ, x· héi), nh­ng l¹i kh«ng kh¶ thi vÒ ph­¬ng diÖn tµi chÝnh vµ v× thÕ còng kh«ng thÓ thùc hiÖn trªn thùc tÕ. V× vËy, môc tiªu tµi chÝnh ®­îc xem nh­ ®Æc tr­ng c¬ b¶n nhÊt cña ho¹t ®éng ®Çu t­ trong lÜnh vùc kinh tÕ. - Ho¹t ®éng ®Çu t­ phô thuéc vµo c¸c lo¹i h×nh ®Çu t­. VÝ dô: ®Çu t­ vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i tiÕn hµnh x©y dùng nhµ x­ëng, nhµ kho, nhµ ®iÒu hµnh, mua s¾m vµ l¾p ®Æt d©y chuyÒn m¸y mãc, thiÕt bÞ, vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh vËn hµnh s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm cña nhµ m¸y. - Lµ ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt l©u dµi Kh¸c víi c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, c¸c ho¹t ®éng chi tiªu tµi chÝnh kh¸c, ®Çu t­ lu«n lu«n lµ ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt l©u dµi. Do tÝnh l©u dµi nªn mäi sù trï liÖu ®Òu lµ dù tÝnh, chÞu mét x¸c suÊt biÕn ®æi nhÊt ®Þnh do nhiÒu nh©n tè. ChÝnh ®iÒu nµy lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò hÖ träng ph¶i tÝnh ®Õn trong mäi néi dung ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ cña qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n. - Lµ ho¹t ®éng lu«n cÇn sù c©n nh¾c gi÷a lîi Ých tr­íc m¾t vµ lîi Ých trong t­¬ng lai. §Çu t­ vÒ mét ph­¬ng diÖn nµo ®ã lµ mét sù hy sinh lîi Ých hiÖn t¹i ®Ó ®¸nh ®æi lÊy lîi Ých t­¬ng lai (vèn ®Ó ®Çu t­ kh«ng ph¶i lµ c¸c nguån lùc ®Ó dµnh), v× vËy lu«n 15 lu«n cã sù so s¸nh, c©n nh¾c gi÷a lîi Ých hiÖn t¹i vµ lîi Ých t­¬ng lai. Râ rµng r»ng, nhµ ®Çu t­ mong muèn vµ chÊp nhËn ®Çu t­ chØ trong ®iÒu kiÖn lîi Ých thu ®­îc trong t­¬ng lai lín h¬n vµ lîi Ých hiÖn nay hä t¹m thêi ph¶i hy sinh (kh«ng tiªu dïng hoÆc kh«ng ®Çu t­ vµo n¬i kh¸c). - Lµ ho¹t ®éng mang nÆng rñi ro. C¸c ®Æc tr­ng nãi trªn ®· cho thÊy ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ mét ho¹t ®éng chøa ®ùng nhiÒu rñi ro. B¶n chÊt cña sù ®¸nh ®æi lîi Ých vµ l¹i thùc hiÖn trong mét thêi gian dµi kh«ng cho phÐp nhµ ®Çu t­ l­îng tÝnh hÕt nh÷ng thay ®æi cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­ so víi dù tÝnh. V× vËy, chÊp nhËn rñi ro nh­ lµ b¶n n¨ng cña nhµ ®Çu t­. Tuy nhiªn, nhËn thøc râ ®iÒu nµy nªn nhµ ®Çu t­ còng cã nh÷ng c¸ch thøc, biÖn ph¸p ®Ó ng¨n ngõa hay h¹n chÕ ®Ó kh¶ n¨ng rñi ro ®Ó sù sai kh¸c so víi dù tÝnh lµ Ýt nhÊt. 1.3.3. Ph©n lo¹i ho¹t ®éng ®Çu t­ §Çu t­ cã nhiÒu lo¹i, ®Ó tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý, trong thùc tiÔn ho¹t ®éng ®Çu t­, ng­êi ta chia ho¹t ®éng ®Çu t­ theo c¸c tiªu thøc sau ®©y. 1.3.3.1. Ph©n lo¹i theo néi dung kinh tÕ: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, ho¹t ®éng ®Çu t­ ®­îc chia lµm 3 lo¹i: - §Çu t­ vµo lÜnh vùc ®µo t¹o lùc l­îng lao ®éng nh»m môc ®Ých t¨ng vÒ l­îng vµ chÊt, yÕu tè quan träng nhÊt cña qu¸ tr×nh kinh doanh, th«ng qua viÖc tuyÓn mé, thuª m­ín, ®µo t¹o chuyªn gia, c¸n bé qu¶n lý, c«ng nh©n lµnh nghÒ... - §Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n: Nh»m t¹o ra, hoÆc t¨ng tr×nh ®é hiÖn ®¹i tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp th«ng qua x©y dùng míi, x©y dùng më réng quy m«, ®Çu t­ chiÒu s©u ®Ó hiÖn ®¹i hãa nhµ x­ëng, c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng, thiÕt bÞ m¸y mãc... - §Çu t­ vµo tµi s¶n l­u ®éng, nh»m ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng liªn tôc, nhÞp nhµng cña qu¸ tr×nh kinh doanh nh­: Nguyªn nhiªn vËt liÖu, tiÒn tÖ ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh kinh doanh. 1.3.3.2. Ph©n lo¹i theo môc tiªu ®Çu t­: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, ®Çu t­ chia ra lµm 4 lo¹i: - §Çu t­ míi: lµ h×nh thøc bá vèn ®Çu t­ ®Ó x©y dùng mét c«ng tr×nh míi, mét ®¬n vÞ kinh doanh míi, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n riªng. - §Çu t­ mua s¾m trang thiÕt bÞ: §Çu t­ mua s¾m míi trang thiÕt bÞ m¸y mãc, c«ng nghÖ nh»m thay thÕ nh÷ng m¸y mãc ®ang sö dông ®· bÞ hao mßn v« h×nh hoÆc bÞ hao mßn h÷u h×nh, cã n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. - §Çu t­ cã tÝnh chÊt “chiÕn l­îc”: Nh»m t¹o ra nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­: thay ®æi, mÉu m· s¶n phÈm, c¶i tiÕn vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¹o ra s¶n phÈm xuÊt khÈu. - §Çu t­ ra bªn ngoµi: §Çu t­ ra bªn ngoµi ph¹m vi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp b»ng c¸c h×nh thøc mua cæ phiÕu, hoÆc liªn doanh víi c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc. 16 1.3.3.3. Ph©n lo¹i theo møc ®é tham gia qu¶n lý cña chñ ®Çu t­ vµo ®èi t­îng ®Çu t­ mµ m×nh bá vèn: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, ho¹t ®éng ®Çu t­ ®­îc chia thµnh 3 lo¹i sau: - §Çu t­ trùc tiÕp: Lµ h×nh thøc ®Çu t­ mµ nhµ ®Çu t­ ®ãng gãp mét sè vèn ®ñ lín cho phÐp hä trùc tiÕp tham gia vµo qu¶n lý qu¸ tr×nh ®Çu t­ tiÕn hµnh kinh doanh ®èi t­îng mµ m×nh bá vèn. - §Çu t­ gi¸n tiÕp: Lµ h×nh thøc ®Çu t­ mµ nhµ ®Çu t­ kh«ng trùc tiÕp tham gia qu¶n lý qu¸ tr×nh ®Çu t­ vµ qu¶n lý kinh doanh ®èi víi ®èi t­îng hä bá vèn ®Çu t­, mµ chØ mua c¸c chøng chØ cã gi¸ ®Ó h­ëng lîi tøc nh­ mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, c«ng tr¸i..... - Cho vay (tÝn dông): §©y lµ h×nh thøc ®Çu t­ d­íi d¹ng cho vay kiÕm lêi th«ng qua l·i suÊt tiÒn göi. Ng­êi cã vèn, bá vèn cña m×nh ®Ó ®Çu t­ x©y dùng vµo mét dù ¸n nµo ®ã, gäi lµ Nhµ ®Çu t­ (hay cßn gäi lµ chñ ®Çu t­). Nhµ ®Çu t­ cã thÓ lµ mét doanh nghiÖp, mét tËp thÓ doanh nh©n, mét tæ chøc kinh tÕ nhµ n­íc... Khi nhµ kinh doanh ph¸t hiÖn c¬ héi ®Çu t­ vµ cã ý ®å bá vèn ®Çu t­ vµo mét lÜnh vùc nµo ®ã th× ph¶i lËp dù ¸n ®Çu t­. 1.3.3.4. Ph©n lo¹i theo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng ®Çu t­ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, ho¹t ®éng ®Çu t­ ®­îc chia thµnh: - §Çu t­ c¬ b¶n nh»m t¹o ra tµi s¶n cè ®Þnh. - §Çu t­ vËn hµnh nh»m t¹o ra tµi s¶n l­u th«ng. §Çu t­ c¬ b¶n th­êng cã nhu cÇu vèn lín, thêi gian thùc hiÖn dµi, qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­ phøc t¹p, tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n, nhiÒu c«ng viÖc theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, c«ng t¸c qu¶n lý còng phøc t¹p h¬n. §Çu t­ vËn hµnh cã nhu cÇu vèn nhá h¬n, qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­ ®¬n gi¶n vµ c«ng t¸c qu¶n lý còng ®¬n gi¶n. Trong hai lo¹i ®Çu t­ trªn, th× ®Çu t­ c¬ b¶n quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vËn hµnh. Ng­îc l¹i, ®Çu t­ vËn hµnh t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c kÕt qu¶ cña ®Çu t­ c¬ b¶n ph¸t huy t¸c dông. Qua c¸ch ph©n lo¹i nµy ®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý vµ chÝnh s¸ch ®Çu t­ phï hîp víi tõng lo¹i ®Çu t­. 1.3.3.5. Ph©n lo¹i ho¹t ®éng ®Çu t­ theo lÜnh vùc Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo môc tiªu ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, ph¸t triÓn x· héi cña ®Êt n­íc, ho¹t ®éng ®Çu t­ ®­îc ph©n chia thµnh: - §Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh - §Çu t­ ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ - §Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng - §Çu t­ ph¸t triÓn v¨n hãa gi¸o dôc... - §Çu t­ ph¸t triÓn du lÞch, y tÕ, thÓ dôc thÓ thao. C¸c lo¹i ®Çu t­ trªn cã mèi quan hÖ t­¬ng hç lÉn nhau. Ch¼ng h¹n ®Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng (®­êng x¸, ®iÖn, n­íc...) ®Çu t­ ph¸t triÓn khoa häc, kü thuËt t¹o ®iÒu 17 kiÖn ®Ó ph¸t triÓn ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kinh doanh. Ng­îc l¹i, ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ kh¸c. C¸ch ph©n lo¹i nµy cho ta thÊy ®­îc vÞ trÝ cña tõng lo¹i ho¹t ®éng ®Çu t­, mèi quan hÖ gi÷a chóng; tõ ®ã cã chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ bè trÝ c¬ cÊu ®Çu t­ c©n ®èi, hîp lý trong tõng thêi kú. 1.4. Nguyªn t¾c qu¶n lý ®Çu t­ vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ 1.4.1. Yªu cÇu qu¶n lý ®Çu t­ vµ dù ¸n ®Çu t­ 1.KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ x©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Êt n­íc trong tõng thêi kú ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho nh©n d©n. 2.Sö dông c¸c nguån vèn cho ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh do nhµ n­íc qu¶n lý ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, chèng thÊt tho¸t, l·ng phÝ. 3.§¶m b¶o ®Çu t­ x©y dùng ®­îc thùc hiÖn theo ®óng quy ho¹ch, kiÕn tróc, ®¸p øng yªu cÇu bÒn v÷ng, mü quan, b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i, t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh trong x©y dùng, ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, b¶o ®¶m chÊt l­îng vµ thêi gian x©y dùng víi chi phÝ hîp lý, tiÕt kiÖm, thùc hiÖn b¶o hµnh c«ng tr×nh. 1.4.2. Nguyªn t¾c c¬ b¶n qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh 1.Ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng qu¶n lý cña nhµ n­íc vµ ph©n cÊp qu¶n lý vÒ ®Çu t­ vµ x©y dùng phï hîp víi tõng lo¹i nguån vèn ®Çu t­ vµ chñ ®Çu t­. Thùc hiÖn qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng theo dù ¸n, theo quy ho¹ch vµ ph¸p luËt. 2.C¸c dù ¸n ®Çu t­ thuéc vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc vèn tÝn dông do nhµ n­íc b¶o l·nh vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña nhµ n­íc vµ vèn do doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Çu t­ ph¶i ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ theo tr×nh tù ®Çu t­ vµ x©y dùng ®­îc nhµ n­íc quy ®Þnh ®èi víi tõng lo¹i vèn. 3. §èi víi c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­, x©y dùng cña nh©n d©n, nhµ n­íc chØ qu¶n lý vÒ quy ho¹ch, kiÕn tróc vµ m«i tr­êng sinh th¸i 4. Ph©n ®Þnh râ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc, chñ ®Çu t­, tæ chøc t­ vÊn, vµ nhµ thÇu trong qu¸ tr×nh ®Çu t­ vµ x©y dùng 5. §èi t­îng qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng bao gåm: - Dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng míi, c¶i t¹o, söa ch÷a lín, n©ng cÊp c¸c dù ¸n vµ ®· ®Çu t­ x©y dùng. - Dù ¸n ®Çu t­ ®Ó mua s¾m tµi s¶n, kÓ c¶ thiÕt bÞ m¸y mãc kh«ng cÇn l¾p ®Æt vµ s¶n phÈm c«ng nghÖ khoa häc míi. - Dù ¸n sö dông vèn Ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Ó quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng, l·nh thæ, quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh, quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ, n«ng th«n. 18 - C«ng tr×nh x©y dùng sö dông vèn nhµ n­íc mµ kh«ng yªu cÇu lËp dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh. - C¸c ®èi t­îng ®Çu t­ vµ x©y dùng kh«ng sö dông vèn nhµ n­íc. 6. Qu¶n lý ®Çu t­ theo tr×nh tù ®Çu t­ vµ x©y dùng lµ qu¶n lý theo tõng giai ®o¹n, giai ®o¹n tr­íc ®­îc phª duyÖt míi ®­îc triÓn khai giai ®o¹n tiÕp theo: - ChuÈn bÞ ®Çu t­ - Thùc hiÖn ®Çu t­ - KÕt thóc x©y dùng, ®­a c«ng tr×nh vµo khai th¸c, sö dông 1.4.3. X¸c ®Þnh chñ ®Çu t­ 1.4.3.1. Kh¸i niÖm vÒ chñ ®Çu t­ - Theo quy ®Þnh cña hiÖp héi c¸c kü s­ t­ vÊn quèc tÕ FIDIC: Chñ ®Çu t­ lµ ng­êi kÕ nhiÖm ph¸p lý theo chøc danh cña ng­êi bá vèn ®Çu t­ ®Ó x©y dùng dù ¸n c«ng tr×nh. - Theo quy ®Þnh cña ViÖn c¸c kü s­ x©y dùng (Institue of Civil Engincers – ICE) V­¬ng Quèc Anh: Chñ ®Çu t­ lµ ng­êi tæ chøc lËp dù ¸n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm cÊp vèn ®Ó thùc hiÖn dù ¸n trong c¸c ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång. - Theo quy ®Þnh cña quy chÕ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng hiÖn hµnh cña ViÖt Nam: Chñ ®Çu t­ lµ ng­êi së h÷u vèn, ng­êi vay vèn, hoÆc ng­êi ®­îc giao tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp qu¶n lý vµ sö dông vèn ®Ó thùc hiÖn ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 1.4.3.2. Chñ ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh ®èi víi c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc Chñ ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh do ng­êi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ quyÕt ®Þnh tr­íc khi lËp dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh phï hîp víi quy ®Þnh luËt Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. - §èi víi dù ¸n do Thñ t­íng chÝnh phñ quyÕt ®Þnh ®Çu t­ th× chñ ®Çu t­ lµ mét trong c¸c c¬ quan, tæ chøc sau: Bé, c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, c¬ quan kh¸c ë Trung ­¬ng (Gäi chung lµ c¬ quan cÊp Bé), ñy ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng (gäi chung lµ ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh). - §èi víi dù ¸n do Bé Tr­ëng, Thñ tr­ëng c¬ quan ngang bé, chñ tÞch ñy ban nh©n d©n c¸c cÊp quyÕt ®Þnh ®Çu t­ th× chñ ®Çu t­ lµ ®¬n vÞ qu¶n lý, sö dông c«ng tr×nh. Tr­êng hîp ch­a x¸c ®Þnh ®­îc ®¬n vÞ qu¶n lý sö dông c«ng tr×nh hoÆc ®¬n vÞ qu¶n lý, sö dông c«ng tr×nh kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn lµm chñ ®Çu t­ th× ng­êi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ lùa chän ®¬n vÞ cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm chñ ®Çu t­. Tr­êng hîp ®¬n vÞ qu¶n lý sö dông c«ng tr×nh kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn lµm chñ ®Çu t­, ng­êi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ giao nhiÖm vô cho ®¬n vÞ sÏ qu¶n lý, sö dông c«ng tr×nh cã tr¸ch nhiÖm cö ng­êi tham gia víi chñ ®Çu t­ ®Ó qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh vµ tiÕp nhËn qu¶n lý, sö dông khi c«ng tr×nh hoµn thµnh. 1.4.3.3.Chñ ®Çu t­ ®èi víi c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn kh¸c - §èi víi dù ¸n sö dông vèn tÝn dông th× ng­êi vay vèn ®Ó ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh lµ chñ ®Çu t­. 19 - §èi víi dù ¸n sö dông nguån vèn kh¸c th× chñ ®Çu t­ lµ chñ së h÷u vèn hoÆc lµ ng­êi ®¹i diÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - §èi víi c¸c dù ¸n sö dông vèn hçn hîp th× chñ ®Çu t­ lµ ng­êi do c¸c thµnh viªn gãp vèn tháa thuËn cö ra hoÆc lµ ng­êi cã tû lÖ gãp vèn cao nhÊt. 1.5. QuyÒn h¹n cña c¸c chñ thÓ trong qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ 1.5.1. QuyÒn h¹n vµ nghÜa vô chñ ®Çu t­ 1.5.1.1. QuyÒn h¹n cña chñ ®Çu t­ Chñ ®Çu t­ cã c¸c quyÒn sau: - Tæ chøc lËp dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh vµ thùc hiÖn c¸c thñ tôc ®Ó tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn thÈm ®Þnh, phª duyÖt dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng theo quy ®Þnh. - Yªu cÇu c¸c tæ chøc cã liªn quan cung cÊp th«ng tin, tµi liÖu phôc vô cho c«ng viÖc cña chñ ®Çu t­. - Tæ chøc thùc hiÖn ®Çu t­ bao gåm: Lùa chän nhµ thÇu, ký kÕt hîp ®ång víi nhµ thÇu, thùc hiÖn c¸c hîp ®ång ®· ký kÕt víi nhµ thÇu ®èi víi c¸c c«ng viÖc kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, thi c«ng x©y dùng, gi¸m s¸t chÊt l­îng x©y dùng. - §iÒu chØnh hoÆc ®Ò nghÞ cÊp cã thÈm quyÒn ®iÒu chØnh nh÷ng néi dung liªn quan ®Õn dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh khi thÊy cÇn thiÕt. - §­îc tù thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cña dù ¸n khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn n¨ng lùc theo quy ®Þnh. - §×nh chØ thùc hiÖn hoÆc chÊm døt hîp ®ång khi c¸c nhµ thÇu vi ph¹m hîp ®ång. 1.5.1.2. NghÜa vô cña chñ ®Çu t­ - Lùa chän c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn, n¨ng lùc ®Ó lËp, thùc hiÖn vµ qu¶n lý dù ¸n khi chñ ®Çu t­ kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn, n¨ng lùc theo quy ®Þnh. - X¸c ®Þnh néi dung nhiÖm vô cña dù ¸n, nhiÖm vô kh¶o s¸t, nhiÖm vô thiÕt kÕ vµ nh÷ng nhiÖm vô kh¸c liªn quan ®Õn dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh ®Ó lµm c¬ së cho viÖc ®­a ra c¸c néi dung khi ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång víi nhµ thÇu thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cña dù ¸n. - Cung cÊp th«ng tin, tµi liÖu liªn quan ®Õn dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh cho c¸c nhµ thÇu lËp, thùc hiÖn vµ qu¶n lý dù ¸n. - Tæ chøc gi¸m s¸t, nghiÖm thu, tæ chøc thÈm ®Þnh, phª duyÖt hoÆc tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn thÈm ®Þnh, phª duyÖt nh÷ng c«ng viÖc cña dù ¸n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Thùc hiÖn ®óng nh÷ng néi dung ®· ký kÕt trong hîp ®ång víi c¸c nhµ thÇu. - Qu¶n lý chi phÝ liªn quan ®Õn c¸c c«ng viÖc cña dù ¸n, thùc hiÖn thanh to¸n, quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Båi th­êng thiÖt h¹i do thùc hiÖn kh«ng ®óng nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt hoÆc kh«ng thùc hiÖn ®óng nh÷ng néi dung cña hîp ®ång ®· ký kÕt víi c¸c nhµ thÇu. 1.5.2. QuyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña nhµ thÇu t­ vÊn x©y dùng 1.5.2.1. QuyÒn h¹n cña nhµ thÇu t­ vÊn x©y dùng Nhµ thÇu t­ vÊn ®Çu t­ x©y dùng cã c¸c quyÒn: 20 - Yªu cÇu chñ ®Çu t­ cung cÊp th«ng tin, tµi liÖu liªn quan ®Õn c¸c c«ng viÖc cña dù ¸n theo hîp ®ång ®· ký kÕt. - Tõ chèi thùc hiÖn c¸c yªu cÇu tr¸i ph¸p luËt hoÆc ngoµi ph¹m vi hîp ®ång khi ch­a ®­îc chÊp thuËn cña hai bªn. - C¸c quyÒn kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh­ quyÒn t¸c gi¶... 1.5.2.2. NghÜa vô cña nhµ thÇu t­ vÊn x©y dùng Nhµ thÇu t­ vÊn ®Çu t­ x©y dùng cã nghÜa vô: - ChØ ®­îc thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc phï hîp víi n¨ng lùc ho¹t ®éng x©y dùng cña m×nh. - Thùc hiÖn ®óng c¸c c«ng viÖc ®­îc giao hoÆc theo hîp ®ång ®· ký kÕt. - ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chÊt l­îng c«ng viÖc do m×nh thùc hiÖn. - §Ò xuÊt ®iÒu chØnh c¸c néi dung c«ng viÖc víi chñ ®Çu t­ khi ph¸t hiÖn nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng cã h¹i hoÆc cã lîi víi dù ¸n do m×nh thùc hiÖn. - Kh«ng ®­îc tiÕt lé th«ng tin, tµi liÖu cã liªn quan ®Õn c¸c c«ng viÖc cña dù ¸n do m×nh ®¶m nhËn khi ch­a ®­îc phÐp cña bªn thuª hoÆc ng­êi cã thÈm quyÒn. - Båi th­êng thiÖt h¹i khi sö dông c¸c th«ng tin, tµi liÖu, quy chuÈn, tiªu chuÈn kh«ng ®óng, kh«ng phï hîp hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nh÷ng néi dung ®· ký kÕt trong hîp ®ång hoÆc c¸c hµnh vi kh¸c g©y thiÖt h¹i cho bªn thuª hoÆc bªn thø ba do lçi cña m×nh g©y ra. - C¸c nghÜa vô kh¸c nh­ b¶o hiÓm nghÒ nghiÖp, b¶o vÖ m«i tr­êng trong khu vùc thùc hiÖn c«ng viÖc ®èi víi nhµ thÇu kh¶o s¸t, gi¸m s¸t t¸c gi¶, kh«ng ®­îc chØ ®Þnh nhµ s¶n xuÊt vËt liÖu, vËt t­ thiÕt bÞ x©y dùng c«ng tr×nh ®èi víi nhµ thÇu thiÕt kÕ... 1.5.3.QuyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña nhµ thÇu thi c«ng x©y dùng 1.5.3.1. QuyÒn h¹n Nhµ thÇu thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh cã quyÒn: - Tõ chèi thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu tr¸i ph¸p luËt hoÆc nh÷ng c«ng viÖc ngoµi ph¹m vi hîp ®ång mµ ch­a ®­îc chÊp thuËn. - §Ò xuÊt ®iÒu chØnh thiÕt kÕ cho phï hîp víi thùc tÕ ®¶m b¶o chÊt l­îng, tiÕn ®é vµ hiÖu qu¶ c«ng tr×nh. - C¸c quyÒn kh¸c nh­ yªu cÇu thanh to¸n gi¸ trÞ khèi l­îng hoµn thµnh theo hîp ®ång, dõng thi c«ng, yªu cÇu båi th­êng thiÖt h¹i do bªn thuª kh«ng thùc hiÖn ®óng hîp ®ång hoÆc do lçi cña bªn thuª g©y ra, c¸c quyÒn kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 1.5.3.2. NghÜa vô cña nhµ thÇu x©y dùng Nhµ thÇu thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh cã c¸c nghÜa vô: - ChØ ®­îc thi c«ng c¸c c«ng viÖc, c«ng tr×nh phï hîp víi n¨ng lùc ho¹t ®éng x©y dùng cña m×nh. - Thùc hiÖn ®óng c«ng viÖc ®­îc giao theo hîp ®ång ®· ký kÕt. - ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chÊt l­îng x©y dùng c«ng tr×nh do m×nh thùc hiÖn. - §Ò xuÊt ®iÒu chØnh c¸c c«ng viÖc víi chñ ®Çu t­ khi ph¸t hiÖn nh÷ng yÕu tè cã ¶nh h­ëng cã h¹i hoÆc cã lîi cho dù ¸n trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh. 21
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan