Tài liệu Giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu tại công ty giao nhận kho vận ngoại thương (vinatrans) hp. thực trạng và một số giải pháp

LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng lêi nãi ®Çu Th¬ng m¹i vµ vËn t¶i lµ hai lÜnh vùc cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt vµ t¬ng hç lÉn nhau. VËn t¶i ®Èy nhanh qu¸ tr×nh trao ®æi, giao lu hµng ho¸ gi÷a c¸c khu vùc vµ trªn ph¹m vi thÕ giíi, cßn th¬ng m¹i lµ ®iÒu kiÖn ®Ó vËn t¶i ra ®êi vµ ph¸t triÓn. Tõ l©u, vËn t¶i ®êng biÓn lu«n ®ãng mét vai trß quan träng trong vËn chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ. Hµng n¨m cã kho¶n 80%-90% hµng ho¸ lu chuyÓn trªn ph¹m vi quèc tÕ ®îc vËn chuyÓn b»ng ®êng biÓn bëi nh÷ng u ®iÓm cña nã so víi ph¬ng thøc vËn t¶i kh¸c. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi, vµo thÕ kû 15-16 mét lo¹i h×nh dÞch vô míi ®· ra ®êi, t¹o thuËn lîi vµ ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh vËn t¶i, ®Æc biÖt lµ qu¸ tr×nh vËn t¶i ®êng biÓn. §ã lµ ho¹t ®éng giao nhËn. ë ViÖt Nam, vµo n¨m 1970 Tæng c«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng (Vietrans) ®· ra ®êi, lµ tæ chøc duy nhÊt ë ViÖt Nam lµm chøc n¨ng giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµ hµng viÖn trî, mµ chñ yÕu lµ vËn chuyÓn b»ng ®êng biÓn. Tõ n¨m 1986 trë l¹i ®©y, cïng víi sù dÞch chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cña ®Êt níc, ngµnh giao nhËn ViÖt Nam ®· sím ®æi míi hoµ nhËp víi vùc ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc gia vµ quèc tÕ, nhiÒu tæ chøc giao nhËn ®· ra ®êi, c¸c lo¹i h×nh giao nhËn vËn t¶i ®îc më réng. §Æc biÖt, ngµnh giao nhËn ®· phôc vô tèt ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng trong nh÷ng n¨m qua. Song ho¹t ®éng giao nhËn còng ngµy cµng phøc t¹p h¬n, c¹nh tranh gi÷a c¸c tæ chøc giao nhËn trong vµ ngoµi níc ngµy cµng gay g¾t, ho¹t ®éng trong lÜnh vùc giao nhËn ngµy cµng khã kh¨n, cha ®i vµo mét mèi thèng nhÊt vÒ tæ chøc. MÆc dï HiÖp héi giao nhËn vËn t¶i ViÖt nam ®· ra ®êi nhng viÖc ®iÒu hµnh chung vÉn cha cã hiÖu qu¶ cao. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña ho¹t ®éng giao nhËn nãi chung vµ ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i ®êng biÓn nãi riªng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ nªn t«i ®· chän vÊn ®Ò:” Giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu t¹i c«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng (Vinatrans) HP. Thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p” lµm ®Ò tµi kho¸ luËn tèt nghiÖp. Néi dung cña kho¸ luËn tèt nghiÖp gåm 3 ch¬ng (kh«ng kÓ lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn) - Ch¬ng I: Vai trß cña ho¹t ®éng giao nhËn hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng - Ch¬ng II: Ho¹t ®éng giao nhËn hµng ho¸ XNK t¹i c«ng ty giao nhËn kho vËn Ngo¹i th¬ng (Vinatrans) HP - Ch¬ng III: TriÓn väng cña ngµnh giao nhËn nãi chung vµ cña c«ng ty Vinatrans nãi riªng. Mét sè gi¶i ph¸p kiÕn nghÞ. Nh©n ®©y, t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c b¹n sinh viªn, nh÷ng ngêi ®· gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ rÌn luyÖn t¹i trêng ®¹i häc Ngo¹i th¬ng, ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o - tiÕn sÜ NguyÔn V¨n Hång- gi¶ng viªn khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng- ngêi ®· trùc tiÕp híng dÉn t«i hoµn thµnh kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy. V× ®©y lµ mét ®Ò tµi mang tÝnh thùc tiÔn cao nªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, vËy mong c¸c b¹n ®äc th«ng c¶m vµ cho ý kiÕn ®ãng gãp. Ch¬ng I Vai trß cña ho¹t ®éng giao nhËn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ I. Kh¸i qu¸t chung vÒ ho¹t ®éng giao nhËn: 1. Mét sè kh¸i niÖm vÒ giao nhËn vµ ho¹t ®éng giao nhËn: Giao nhËn vËn t¶i lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng n»m trong kh©u lu th«ng ph©n phèi, mét kh©u quan träng nèi liÒn s¶n xót víi tiªu thô, lµ hai kh©u chñ yÕu cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. Giao nhËn vËn t¶i thùc hiÖn chøc n¨ng ®a s¶n phÈm tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu thô, hoµn thµnh mÆt thø hai cña lu th«ng ph©n phèi lµ ph©n phèi vËt chÊt, khi mÆt thø nhÊt lµ thñ tôc th¬ng m¹i ®· hoµn thµnh. Giao nhËn g¾n liÒn víi vËn t¶i, nhng nã kh«ng ph¶i lµ vËn t¶i. Ho¹t ®éng giao nhËn lo liÖu cho hµng ho¸ ®îc vËn t¶i ®Õn n¬i tiªu thô, nhng kh«ng ph¶i Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng chØ lo riªng vËn t¶i mµ cßn lµm nh÷ng viÖc kh¸c ®Ó di chuyÓn hµng ho¸ nh bèc xÕp, lu kho, chuyÓn t¶i, ®ãng gãi, thñ tôc, chøng tõ...”Cã s¸ch viÕt, ho¹t ®éng giao nhËn cã thÓ ®Þnh nghÜa lµ tæ chøc viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn viÖc vËn chuyÓn hµng hãa ®ã”. Ngêi kinh doanh dÞch vô giao nhËn gäi lµ Ngêi giao nhËn. VÒ ngêi giao nhËn, cha cã mét ®Þnh nghÜa thèng nhÊt ®îc quèc tÕ chÊp nhËn. Ngêi giao nhËn cã thÓ lµ chñ tµu, chñ hµng, c«ng ty xÕp dì hay kho hµng, ngêi giao nhËn chuyªn nghiÖp hay bÊt cø mét ngêi nµo k¸c cã ®¨ng ký kinh doanh ho¹t ®éng giao nhËn hµng ho¸. Theo Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c hiÖp héi giao nhËn th× “ ngêi giao nhËn lµ ngêi lo toan ®Ó hµng hãa ®îc chuyªn chë theo hîp ®ång uû th¸c vµ hµnh ®éng v× lîi Ých cña ngêi uû th¸c mµ b¶n th©n anh ta kh«ng ph¶i lµ ngêi vËn t¶i. Ngêi giao nhËn còng ®¶m nhËn viÖc thùc hiÖn mäi c«ng viÖc liªn quan ®Õn hîp ®ång giao nhËn nh b¶o qu¶n, lu kho chung chuyÓn, lµm thñ tôc h¶i quan, kiÓm ho¸..” Cïng víi sù ph¸t triÓn cña th¬ng m¹i quèc tÕ vµ sù tiÕn bé kü thuËt cña ngµnh vËn t¶i mµ dÞch vô giao nhËn còng ®îc më réng h¬n. Ngay nay ngêi giao nhËn ®ãng vai trß quan träng trong th¬ng m¹i quèc tÕ vµ vËn t¶i quèc tÕ. Ngêi giao nhËn kh«ng chØ lµm c¸c thñ tôc h¶i quan, hoÆc thuª tµu mµ cßn cung cÊp dÞch vô trän go¸i vÒ toµn bé qu¸ tr×nh vËn t¶i vµ ph©n phèi hµng ho¸. ë c¸c nøoc kh¸c nhau, ngêi kinh doanh dÞch vô giao nhËn ®îc gäi c¸c tªn gäi kh¸c nhau: “§¹i lý h¶i quan” (Customs House Agent), “M«i giíi h¶i quan” (Customs Broker), “§¹i lý thanh to¸n” (Clearing Agent), “§¹i lý göi hµng vµ giao nhËn” (Shipping and Forwarding Agent),” Ngêi chuyªn chë chÝnh” (Principal Carrier)... 2. Vai trß cña ngêi giao nhËn trong th¬ng m¹i quèc tÕ: Nh ®· nãi trªn, ngµy nay do sù ph¸t triÓn cña vËn t¶i container, vËn t¶i ®a ph¬ng thøc, ngêi giao nhËn kh«ng chØ lµm ®¹i lý, ngêi uû th¸c mµ cßn lµm cung cÊp dÞch vô vËn t¶i ®ãng vai trß nh mét bªn chÝnh- Ngêi chuyªn chë (Carrier). Ngêi giao nhËn ®· lµm chøc n¨ng vµ c«ng viÖc cña nh÷ng ngêi sau: 2.1. M«i giíi h¶i quan (Customs Broker): Khi míi xuÊt hiÖn, ngêi giao nhËn chØ ho¹t ®éng trong ph¹m vi trong níc. NhiÖm vô cña ngêi giao nhËn lóc bÊy giê lµ lµm thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng nhËp khÈu. Sau ®ã anh ta më réng ho¹t ®éng dÞch vô ra c¶ hµng xuÊt khÈu vµ dµnh chç chë hµng trong th¬ng m¹i quèc tÕ hoÆc lu cíc víi c¸c h·ng tµu theo sù uû th¸c cña ngêi xuÊt khÈu hoÆc ngêi nhËp khÈu tuú thuéc vµo hîp Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng ®ång mua b¸n. Trªn c¬ së ®îc nhµ níc cho phÐp, ngêi giao nhËn thay mÆt ngêi xuÊt khÈu hoÆc ngêi nhËp khÈu ®Ó khai b¸o, lµm thñ tôc h¶i quan nh mét m«i giíi h¶i quan. 2.2 §¹i lý (Agent): Tríc ®©y ngêi giao nhËn kh«ng ®¶m nhiÖm vai trß cña ngêi chuyªn chë. Anh ta chØ ho¹t ®éng nh mét cÇu nèi gi÷a ngêi göi hµng vµ ngêi chuyªn chë nh mét ®¹i lý cña ngêi göi hµng hoÆc ngêi chuyªn chë. Ngêi giao nhËn nhËn uû th¸c tõ chñ hµng hoÆc ngêi chuyªn chë ®Ó thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau nh: nhËn hµng, giao hµng, lËp chøng tõ, lµm thñ tôc h¶i quan, lu kho...trªn c¬ së hîp ®ång uû th¸c. 2.3. Ngêi gom hµng (Cargo consolidator): ë Ch©u ¢u, ngêi giao nhËn tõ l©u ®· cung cÊp dÞch vô gom hµng ®Ó phôc vô cho vËn t¶i ®êng s¾t. §Æc biÖt, trong ngµnh vËn t¶i hµng ho¸ b»ng container dÞch vô gom hµng lµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc nh»m biÕn l« hµng lÎ (LCL) thµnh l« hµng nguyªn (FCL) ®Ó tËn dông søc chë cña container vµ gi¶m cíc phÝ vËn t¶i. Khi lµ ngêi gom hµng, ngêi giao nhËn cã thÓ ®ãng vai trß lµ ngêi chuyªn chë hoÆc chØ lµ ®¹i lý. 2.4 Ngêi chuyªn chë (Carrier): Ngµy nay, trong nhiÒu trêng hîp, ngêi giao nhËn l¹i ®ãng vai trß lµ ngêi chuyªn chë, tøc lµ ngêi giao nhËn trùc tiÕp ký kÕt hîp ®ång vËn t¶i víi chñ hµng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm chuyªn chë hµng ho¸ tõ mét n¬i nµy ®Õn mét n¬i kh¸c. NÕu nh ngêi giao nhËn ký hîp dång mµ kh«ng trùc tiÕp chuyªn chë th× anh ta ®ãng vai trß lµ ngêi thÇu chuyªn chë (Contracting carrier), nÕu ah ta trùc tiÕp chuyªn chë th× anh ta lµ ngêi chuyªn chë thùc tÕ (Actual carrier). 2.5. Ngêi kinh doanh vËn t¶i ®a ph¬ng thøc (MTO): Trong trêng hîp ngêi vËn t¶i cung cÊp dÞch vô ®i suèt hoÆc cßn gäi lµ vËn t¶i trän gãi tõ cöa tíi cöa “door to door”, th× ngêi giao nhËn ®· ®ãng vai trß lµ ngêi vËn ®a ph¬ng thøc (MTO). MTO còng lµ ngêi chuyªn chë vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖn vÒ hµng ho¸ trong suèt hµnh tr×nh vËn t¶i. Ngêi giao nhËn cßn ®îc coi lµ kiÕn tróc s cña vËn t¶i, v× ngêi giao nhËn cã kh¶ n¨ng tæ chøc qu¸ tr×nh vËn t¶i mét c¸ch tèt nhÊt, an toµn nhÊt vµ tiªt kiÖm nhÊt. 3. Ph¹m vi ho¹t ®éng cña ngêi giao nhËn: Ph¹m vi c¸c dÞch vô giao nhËn lµ néi dung c¬ b¶n cña dÞch vô giao nhËn kho vËn. Trõ khi b¶n th©n ngêi göi hµng (hoÆc ngêi nhËn hµng) muèn tù m×nh tham gia vµo bÊt kú kh©u thñ tôc, chøng tõ nµo ®ã, cßn th«ng thêng ngêi giao Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng nhËn cã thÓ thay mÆt ngêi göi hµng (hoÆc ngêi nhËn hµng) lo liªô qu¸ tr×nh vËn chyÓn hµng ho¸ qua c¸c c«ng ®o¹n cho ®Õn tay ngêi nhËn cuèi cïng. Ngêi giao nhËn cã thÓ lµm dÞch vô mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc th«ng qua ®¹i lý hoÆc thuª dÞch vô cña ngêi thø ba kh¸c. Nh÷ng dÞch vô mµ nguêi giao nhËn thêng tiÕn hµnh lµ: + ChuÈn bÞ hµng ho¸ ®Ó chuyªn chë + Tæ chøc chuyªn chë hµng ho¸ trong ph¹m vi ga, c¶ng, +Tæ chøc xÕp dì hµng ho¸, + Lµm t vÊn cho chñ hµng trong viÖc chuyªn chë hµng ho¸, + Ký kÕt hîp ®ång vËn t¶i víi ngêi chuyªn chë, thuª tµu, lu cíc, + Lµm thñ tôc nhËn hµng, göi hµng, + Lµm thñ tôc h¶i quan,kiÓm nghiÖm, kiÓm dÞch, + Mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸, + LËp c¸c chøng tõ cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh nhËn hµng, göi hµng, + Thanh to¸n, thu ®æi ngo¹i tÖ, + NhËn hµng tõ chñ hµng, giao cho ngêi chuyªn chë vµ giao cho ngêi nhËn + Thu xÕp chuyÓn t¶i hµng hãa +NhËn hµng tõ ngêi chuyªn chë vµ giao cho ngêi nhËn, + Gom hµng, lùa chon tuyÕn ®êng chuyªn chë, ph¬ng thøc vËn t¶i vµ ngêi chuyªn chë thÝch hîp. + §ãng gãi bao b×, ph©n lo¹i, t¸i chÕ hµng ho¸, + Lu kho, b¶o qu¶n hµng ho¸, + NhËn vµ kiÓm tra c¸c chøng tõ cÇn thiÕt liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸, + Thanh to¸n cíc phÝ, chi phÝ xÕp dì, chi phÝ lu kho, lu b·i... + Th«ng b¸o t×nh h×nh ®i vµ ®Õn cña ph¬ng tiÖn vËn t¶i, + Th«ng b¸o tæn thÊt víi ngêi chuyªn chë, + Gióp chñ hµng trong viÖc khiÕu n¹i, ®ßi båi thêng. Ngoµi ra, ngêi giao nhËn cung cÊp c¸c dÞch vô ®Æc biÖt theo yªu cÇu cña chñ hµng nh: vËn chuyÓn m¸y mãc thiÕt bÞ cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lín, vËn chuyÓn quÇn ¸o may s½n trong c¸c container ®Õn th¼ng cöa hµng, vËn chuyÓn hµng triÓn l·m ra níc ngoµi...§Æc biÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ngêi giao nhËn thêng cung cÊp dÞch vô vËn t¶i ®a ph¬ng thøc, ®ãng vai trß lµ MTO vµ ph¸t hµnh c¶ chøng tõ vËn t¶i. Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng II. QuyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi giao nhËn: 1. Nh÷ng c¨n cø luËt ph¸p vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ngêi giao nhËn: Cho ®Õn nay, cha cã mét v¨n b¶n luËt ph¸p quèc tÕ nµo vÒ lÜnh vùc giao nhËn, nªn ®Þa vÞ ph¸p lý cña ngêi giao nhËn ë tõng níc kh¸c nhau, tuú theo luËt ph¸p hiÖn hµnh ë níc ®ã. ë nh÷ng nø¬c theo luËt common law, lµ luËt kh«ng thµnh v¨n th× ®Þa vÞ ph¸p lý cña ngêi giao nhËn dùa trªn kh¸i niÖm vÒ ®¹i lý, thêng lµ ®¹i lý uû th¸c. Ngêi giao nhËn lÊy danh nghÜa cña ngêi uû th¸c ®Ó giao dÞch cho c«ng viÖc cña ngêi uû th¸c. Ho¹t ®éng cña ngêi giao nhËn khi ®ã phô thuéc vµo nh÷ng quy t¾c truyÒn thèng vÒ ®¹i lý, nh ph¶i mÉn c¸n thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh, ph¶i trung thùc víi ngêi uû th¸c, tu©n theo nh÷ng chØ dÉn cña ngêi ñy th¸c, mÆt kh¸c ®îc hëng nh÷ng quyÒn b¶o vÖ vµ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm phï hîp víi vai trß cña mét ®¹i lý. Trong trêng hîp, ngêi giao nhËn ®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm cña mét bªn chÝnh, tù m×nh ký kÕt hîp ®èng sö dông ngêi chuyªn chë vµ c¸c ®¹i lý, th× anh ta kh«ng ®îc hëng nhøng quyÒn b¶o vÖ vµ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm nãi trªn vµ anh ta ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm cho c¶ qu¸ tr×nh vËn t¶i hµng h¸ kÓ c¶ khi hµng n»m trong tay nh÷ng ngêi chuyªn chë vµ ®¹i lý mµ anh ta sö dông. ë c¸c níc cã luËt d©n sù (Civil law), nh c¸c níc Ch©u ¢u, ngêi giao nhËn theo thÓ chÕ ®¹i lý hëng hoa hång. §Æc ®iÓm cña thÓ chÕ nµy lµ ngêi ®¹i lý hëng hoa hång võa lµ bªn chÝnh, võa lµ ®¹i lý. §èi víi kh¸ch hµng, anh ta lµ ®¹i lý, nhng ®èi c¸c hîp ®ång anh ta ®· ký kÕt dÓ thùc hiÖn ®îc nhiÖm vô ®îc kh¸ch hµng uû th¸c, th× anh ta l¹i lµ bªn chÝnh. Nh vËy ngêi giao nhËn cã bæn phËn cña ngêi ®¹i lý vµ còng cã quyÒn h¹n cña mét bªn chÝnh ®Ó ®ßi hái thøc hiÖn c¸c hîp ®ång mµ anh ta ký kÕt ®Ó chuyªn chë hµng cña kh¸ch hµng. Tuy nhiªn, thÓ chÕ mçi níc cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau. NhiÒu níc, c¨n cø vµo luËt quèc gia, c¸c hiÖp héi giao nhËn x©y dùng ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn quy ®inh quyÒn h¹n, nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm cña ngêi giao nhËn. Nh÷ng n¬i cha ¸p dông ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn th× hîp ®ång gi÷a ngêi giao nhËn vµ kh¸ch hµng ph¶i x¸c ®inh râ nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n cña mçi bªn. 2. §iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn (Standard trading conditions): FIATA (Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c hiÖp héi giao nhËn) ®· th¶o mét b¶n mÉu ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn ®Ó c¸c níc tham kh¶o x©y dùng §iÒu kiÖn kinh doanh cho ngµnh giao nhËn cña m×nh: Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng - Ngêi giao nhËn ph¶i thùc hiÖn uû th¸c víi sù ch¨m lo cÇn thiÕt nh»m b¶o vÖ lîi Ých cuÈ kh¸ch hµng. - Ngêi giao nhËn ®iÒu hµnh vµ lo liÖu vËn chuyÓn hµng ho¸ ®îc uû th¸c theo chØ dÉn cña kh¸ch hµng vµ víi c¸ch thøc thÝch hîp cho kh¸ch hµng. - Ngêi giao nhËn kh«ng nhËn ®¶m b¶o hµng ®Õn vµo mét ngµy nhÊt ®Þnh, cã quyÒn tù do lùa chän ngêi lý hîp ®ång phô vµ tù m×nh quyÕt ®Þnh sö dông nh÷ng ph¬ng tiÖ vËn t¶i, tuyÕn ®êng vËn t¶i th«ng thêng, cã quyÒn cÇm gi÷, lu gi÷ hµng ho¸ ®Ó ®¶m b¶o nh÷ng kho¶n nî cña kh¸ch hµng. - Ngêi giao nhËn chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ lçi lÇm cña b¶n th©n m×nh vµ ngêi lµm c«ng cho m×nh, kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sai sãt cña bªn thø ba, miÔn lµ ®· tá ra cÇn mÉn thÝch ®¸ng trong viÖc lùa chän bªn thø ba ®ã. NhiÒu hiÖp héi coi” §iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn” lµ mét trong nh÷ng ph¬ng tiÖn chñ yÕu nh»m duy tr× vµ n©ng cao tiªu chuÈn nghÒ nghiÖp cña ngµnh giao nhËn vµ ®· th«ng qua “ §iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn cho héi viªn cña m×nh, lµm c¨n cø ký hîp ®ång hoÆc ®Ýnh kÌm víi hîp ®ång ký víi kh¸ch hµng. Néi dung cña b¶n “ §iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn “ cã mét sè néi dung cã b¶n sau: a. B¶n ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn cã 3 phÇn: - PhÇn ®iÒu kiÖn chung - PhÇn c«ng ty ®ãng vai trß ®¹i lý - PhÇn c«ng ty ®ãng vai trß bªn chÝnh b. C«ng ty giao nhËn cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nghÜa vô víi tinh thÇn khÈn tr¬ng, khÐo lÐo, cã c©n nh¾c vµ quan t©m thÝch ®¸ng theo sù ®ßi hái hîp lý cña nghÒ nghiÖp, tiÕn hµnh nh÷ng bíc hîp lý ®Ó thùc hiÖn chØ thÞ cña kh¸ch hµng, b¶o vÖ lîi Ých cña kh¸ch hµng trong khi thùc hiÖn §iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn. c. Cã nh÷ng quyÒn b¶o vÖ miÔn tr¸ch, giíi h¹n båi thêng tæn thÊt ®îc quy ®inh râ. d. Xu híng chung lµ ngêi giao nhËn muèn ®ãng vai trß ®¹i lý, nhng khi ®· lÊy danh nghÜa cña m×nh ra lµm bªn chÝnh ký kÕt hîp ®ång ®Ó thùc hiÖn chØ thÞ cña kh¸ch hµng th× ngêi giao nhËn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸ tæn thÊt x¶y ra tõ khi nhËn cho ®Õn khi giao hµng. 3. QuyÒn h¹n, nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm cña ngêi giao nhËn: Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng Nh vËy, cã thÓ ph©n biÖt quyÒn h¹n, nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm cña ngêi giao nhËn khi ®ãng vai trß lµ ngêi ®¹i lý vµ khi ®ãng vai trß lµ ngêi uû th¸c. ë ®Þa vÞ nµo, ngêi giao nhËn còng ph¶i ch¨m sãc chu ®¸o hµng ho¸ ®îc uû th¸c, thùc hiÖn ®óng nh÷ng chØ dÉn cña kh¸ch hµng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn vËn t¶i hµng ho¸. Nhng khi lµ ®¹i lý, anh ta chÊp nhËn tr¸ch nhiÖm do lçi lÇm sai sãt cña m×nh vµ cña ngêi lµm c«ng cho m×nh. Lçi lÇm sai sãt ®ã cã thÓ lµ giao hµng sai chØ dÉn, göi sai ®Þa chØ, lËp chøng tõ nhÇm lÉn, lµm sai thñ tôc h¶i quan, quªn th«ng b¸o cho kh¸ch hµng ph¶i lu kho tèn kÐmv.v...Anh ta kh«ng nhËn tr¸ch nhiÖm vÒ tæn thÊt do lçi cña bªn thø ba miÔn lµ anh ta ®· biÓu hiÖn quan t©m chu ®¸o trong viÖc lùa chän bªn thø ba ®ã. Cßn khi anh ta ®ãng vai trß bªn chÝnh, th× ngoµi nh÷ng tr¸ch nhiÖm cña ®¹i lý nãi trªn anh ta cßn chÞu nh÷ng tr¸ch nhiÖm vÒ hµnh vi s¬ xuÊt cña bªn thø ba mµ anh ta sö dông ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång. ë trêng hîp nµy, anh ta thêng th¬ng lîng víi kh¸ch hµng kho¶n gi¸ dÞch vô (gi¸ kho¸n, gi¸ trän gãi) chø kh«ng ph¶i chØ nhËn kho¶n hoa hång nh ®¹i lý. Ngêi giao nhËn thêng ®ãng vai trß lµ bªn chÝnh khi ®ãng hµng lÎ göi ®i, khi kinh doanh dÞch vô vËn t¶i ®a ph¬ng thøc, khi ®¶m nhËn tù vËn chuyÓn hµng ho¸ hay nhËn b¶o qu¶n hµng ho¸ trong kho cña minh. QuyÒn h¹n cña ngêi giao nhËn khi ®ãng vai trß ®¹i lý hay khi lµ bªn chÝnh, trong viÖc hëng giíi h¹n tr¸ch nhiÖm còng nh trong viÖc thùc hiÖn quyÒn göi hµng ®Òu nh nhau. III. C¸c mèi quan hÖ cña ngêi giao nhËn: Do tÝnh chÊt nghÒ nghiÖp vµ quy m« ho¹t ®éng trªn ph¹m vi thÕ giíi thÕ giíi, ngêi giao nhËn cã mèi quan hÖ kh¸ réng: - ë trong níc lµ quan hÖ víi c¸c chñ hµng (ngêi göi hµng hay ngêi nhËn hµng); c¸c tæ chøc thuéc bªn thø ba (ngêi chuyªn chë ®êng bé, ®êng s«ng, ®êng s¾t, m¸y bay, ngêi bèc xÕp, tæ chø ®ãng gãi, lu kho, tæ chøc b¶o hiÓm, kiÓm nghiÖm, ng©n hµng thanh to¸n); c¸c nhµ ®¬ng côc h÷u quan (h¶i quan, c¶ng vô, ng©n hµng kÕt nèi, c¬ quan th¬ng m¹i (vÒ giÊy phÐp XNK), c¬ quan giao th«ng vËn t¶i (vÒ viÖc cÊp giÊy phÐp vËn t¶i), c¬ quan l·nh sù níc ngoµi, phßng th¬ng m¹i (nÕu cã yªu cÇu cÊp giÊy chøng nhËn xuÊt xø). - ë ngoµi níc, ngêi giao nhËn cã ®¹i lý ®Ó lo liÖu c«ng viÖc giao nhËn ë c¸c c¶ng, s©n ga hay ga xe löa, hay c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c. NhiÒu c«ng ty cßn cã c¸c chi nh¸nh, ®¹i diÖn ë níc ngoµi. Ngêi giao nhËn thêng tham gia Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c hiÖp héi giao nhËn (FIATA) ®Ó t¨ng cêng mèi quan hÖ cña ngêi giao nhËn. Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng IV. C¸c tæ chøc giao nhËn trªn thÕ giíi vµ ë ViÖt Nam: 1. Tæ chøc c¸c c¬ quan giao nhËn trªn thÕ giíi: Ngay tõ nh÷ng n¨m 1522, h·ng giao nhËn ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®· xuÊt hiÖn ë Badiley (Thuþ SÜ), víi tªn gäi lµ E. Vasnai. H·ng nµy kinh doanh c¶ vËn t¶i, giao nhËn vµ thu phÝ rÊt cao, kho¶n 1/3 gi¸ trÞ cña hµng ho¸. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña vËn t¶i vµ bu«n b¸n quèc tÕ, giao nhËn ®îc t¸ch ra khái vËn t¶i vµ bu«n b¸n, dÇn dÇn trë thµnh mét ngµnh kinh doanh ®éc lËp. §Æc ®iÓm chÝnh cña tæ chøc giao nhËn thêi kú nµy lµ: + HÇu hÕt lµ c¸c tæ chøc (h·ng, c«ng ty) t nh©n, + §a sè c¸c h·ng kinh doanh giao nhËn tæng hîp, + C¸c h·ng thêng kÕt hîp gi÷a giao nhËn néi ®Þa vµ quèc tÕ, + Cã chuyªn m«n ho¸ vÒ giao nhËn theo khu vùc ®Þa lý hay mÆt hµng, + C¹nh tranh gay g¾t lÉn nhau, Sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c c«ng ty giao nhËn dÉn ®Ðn sù ra ®êi c¸c HiÖp héi giao nhËn trong ph¹m vi mét c¶ng, mét khu vùc hay mét nø¬c. trªn ph¹m vi quèc tÕ h×nh thµnh c¸c Liªn ®oµn giao nhËn nhu: Liªn ®oµn nhn÷g ngêi giao nhËn BØ, Hµ Lan, Mü...®Æc biÖt lµ Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c hiÖp héi giao nhËn, gäi t¾t lµ FIATA. 2. Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c hiÖp héi giao nhËn (FIATA): Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c hiÖp héi giao nhËn thµnh lËp n¨m 1926 lµ mét tæ chøc giao nh¹n vËn t¶i lín nhÊt trªn thÕ giíi. FIATA lµ mét tæ chøc phi chÝnh trÞ, tù nguyÖn, lµ ®¹i diÖn cña 35.000 c«ng ty giao nhËn ë 130 quèc gia trªn thÕ giíi. Thµnh viªn cña FIATA lµ c¸c héi viªn chÝnh thøc (Ordinnary Members) vµ héi viªn hîp t¸c (Associated members). Héi viªn chÝnh thøc lµ Liªn ®oµn giao nhËn cña c¸c níc, cßn héi viªn hîp t¸c lµ c¸c c«ng ty giao nhËn riªng lÎ. FIATA ®îc sù thõa nhËn cña c¸c c¬ quan Liªn hiÖp quèc nh: Héi ®ång kinh tÕ - x· héi LHQ (ECOSOC), Héi nghÞ cña Liªn hiÖp quèc vÒ th¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn (UNCTAD), Uû ban Ch©u ¢u cña Liªn hiÖp quèc (ECE) vµ ESCAP... FIATA còng ®îc c¸c tæ chøc liªn ®oµn ®Õn bu«n b¸n vµ vËn t¶i nh: Phßng th¬ng m¹i quèc tÕ, HiÖp héi vËn chuyÓn hµng kh«ng quèc tÕ (IATA), c¸c tæ chøc cña ngêi chuyªn chë vµ chñ hµng thõa nhËn. Môc tiªu chÝnh cña FIATA lµ b¶o vÖ vµ t¨ng cêng lîi Ých cña ngêi giao nhËn trªn ph¹m vi quèc tÕ, n©ng cao chÊt lîng dÞch vô giao nhËn, liªn kÕt nghÒ nghiÖp, tuyªn truyÒn dÞch vô giao nhËn vËn t¶i, xóc tiÕn qu¸ tr×nh ®¬n gi¶n ho¸ vµ thèng nhÊt chøng tõ vµ c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn nh»m c¶i tiÕn Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng chÊt lîng dÞch vô cña c¸c héi viªn, ®µo t¹o nghiÖp vô ë tr×nh ®é quèc tÕ, t¨ng cêng mèi quan hÖ phèi hîp víi c¸c tæ chøc giao nhËn víi chñ hµng vµ ngêi chuyªn chë. Ph¹m vi ho¹t ®éng cña FIATA rÊt réng, th«ng qua ho¹t ®éng cña hµng lo¹t TiÓu ban: + TiÓu ban vÒ c¸c quan hÖ x· héi + TiÓu ban nghiªn cøu vÒ kü thuËt vËn chuyÓn ®êng « t«, ®êng s¾t, ®êng hµng kh«ng..., + Uû ban vÒ vËn chuyÓn ®êng biÓn vµ VT§PT. + TiÓu ban luËt ph¸p, chøng tõ vµ b¶o hiÓm, + TiÓu ban ®µo t¹o nghÒ nghiÖp, + Uû ban vÒ ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc bu«n b¸n + TiÓu ban vÒ h¶i quan, HiÖn nay nhiÒu c«ng ty giao nhËn cña ViÖt Nam ®· trë thµnh mét thµnh viªn chÝnh thøc cña FIATA. 3. C¸c c«ng ty giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ë ViÖt Nam: Nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû 20, c¸c tæ chøc giao nhËn quèc tÕ ë VIÖt Nam mang tÝnh chÊt ph©n t¸n. C¸c ®¬n vÞ XNK tù ®¶m nhËn viÖc tæ chøc chuyªn chë hµng ho¸ cña m×nh, v× vËy c¸c c«ng ty XNK ®· thµnh lËp riªng phßng kho vËn, chi nh¸nh XNK, tr¹m giao nhËn ë c¸c c¶ng, ga, ®êng s¾t liªn vËn. §Ó tËp chung ®Çu mèi qu¶n lý, chuyªn m«n ho¸ kh©u vËn t¶i, giao nhËn, n¨m 1970 Bé Ngo¹i th¬ng (nay lµ Bé th¬ng m¹i) d· thµnh lËp hai tæ chøc giao nhËn: + Côc kho vËn kiªm Tæng c«ng ty giao nhËn Ngo¹i th¬ng, trô së ë HP, + C«ng ty giao nhËn ®êng bé, trô së t¹i HN N¨m 1976, Bé ngo¹i th¬ng ®· s¸p nhËp hai tæ chøc trªn thµnh lËp mét C«ng ty giao nhËn thèng nhÊt lµ Tæng c«ng ty giao nhËn vµ kho vËn ngo¹i th¬ng (Vietrans). Trong thêi kú bao cÊp, Vietrans lµ c«ng ty duy nhÊt ®îc phÐp tiÕn hµnh tæ chøc giao nhËn hµng hãa XNK trªn c¬ së uû th¸c cña c¸c ®¬n vÞ XNK. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, kinh tÕ níc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc, dÞch vô giao nhËn hµng ho¸ kh«ng cßn do Vietrans ®éc quyÒn n÷a mµ do nhiÒu c¬ quan tæ chøc kh¸c tham gia, trong ®ã nhiÒu chñ hµng ngo¹i th¬ng l¹i tù ®¶m nhiÖm c«ng t¸c giao nhËn. Do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña thÞ trêng giao nhËn ViÖt Nam, ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c nhµ giao nhËn, HiÖp héi giao nhËn Kho vËn ViÖt Nam Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng (VIFFAS) ®· ®îc thµnh lËp n¨m 1994 vµ ®· trë thµnh mét héi viªn chÝnh thøc cña FIATA trong n¨m ®ã. Cho ®Õn nay VIFFAS ®· cã 46 thµnh viªn. V. Vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng giao nhËn ngo¹i th¬ng t¹i ViÖt Nam: 1. Ho¹t ®éng giao nhËn ngo¹i th¬ng tríc n¨m 1986: 1.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ ngµnh vËn t¶i ngo¹i th¬ng: Ngµnh vËn t¶i ngo¹i th¬ng cã thÓ nãi lµ mét ngµnh cßn non trÎ ë ViÖt Nam, chØ míi thùc sù ra ®êi vµo nh÷ng n¨m 1975-1976, khi mµ ®éi tµu viÔn d¬ng b¾t ®Çu cã nh÷ng con tµu lín ®îc trang bÞ hiÖn d¹i cã thÓ ®¶m nhiÖm ®îc viÖc chuyªn chë hµng ho¸ XNK. Lóc nµy, c¬ së vËt chÊt kü thuËt h¹ tÇng cña vËn t¶i ngo¹i th¬ng cßn yÕu kÐm. HÖ thèng c¸c c¶ng biÓn víi mét sè c¶ng lín nh HP, SG trang bÞ kü thuËt cßn s¬ sµi, xÕp dì chñ yÕu b»ng ph¬ng ph¸p thñ c«ng. §éi tµu chuyªn chë nhá bÐ, cò kü...Do vËy, vËn t¶i biÓn ngo¹i th¬ng thêi kú nµy chñ yÕu lµ vËn t¶i cËn d¬ng, mét sè tuyÕn ®êng chñ yÕu lµ sang c¸c níc thuéc khèi XHCN cò (Liªn X«, Ba Lan, TiÖp Kh¾c) vµ c¸c níc §«ng Nam ¸ (Bangkok- NhËt B¶n, B¨ng kok- Philippin, NhËt B¶n- B¨ngladest). §éi tµu bu«n ngo¹i th¬ng cña ta chØ chuyªn vËn t¶i nh÷ng mÆt hµng nguyªn liÖu nh than, quÆng...víi khèi lîng chuyªn chë thÊp, ph¶i dïng cê tµu níc ngoµi ®Ó ho¹t ®éng trªn c¸c tuyÕn vËn t¶i quèc tÕ vµ cËp c¸c c¶ng níc ngoµi. Ho¹t ®éng chÝnh chÝnh cña vËn t¶i ngo¹i th¬ng giai ®o¹n nµy lµ chë hµng thuª vµ cho níc ngoµi thuª tµu. Thùc tÕ trªn lµ do kÕt qu¶ trùc tiÕp vµ lµ tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam thêi kú nµy. 2.2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng giao nhËn ngo¹i th¬ng: Tõ bøc tranh trªn còng cã thÓ dÔ dµng h×nh dung ra thùc tÕ ngµnh giao nhËn ngo¹i th¬ng thêi kú nµy. Víi m«i trêng sèng lµ ho¹t ®éng giao lu kinh tÕvíi níc ngoµi nãi chung vµ ngµnh vËn t¶i ngo¹i th¬ng nãi riªng, giao nhËn ngo¹i th¬ng kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. Cã thÓ h×nh dung ng¾n gän ho¹t ®éng giao nhËn ngo¹i th¬ng giai ®o¹n nµy ë mét sè nÐt tiªu biÓu nh sau: - Giao nhËn ngo¹i th¬ng cha cã h×nh hµi râ nÐt cña mét ngµnh kinh doanh dÞch vô ®éc lËp, mäi ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt ph©n t¸n. PhÇn lín c¸c ®¬n vÞ XNK tù thµnh lËp riªng phßng kho vËn, tr¹m giao nhËn ë c¸c c¶ng ga hoÆc c¸n bé phô tr¸ch giao nhËn. - C¬ quan duy nhÊt cña Nhµ níc ®îc phÐp giao nhËn hµng ho¸ XNK trªn c¬ së uû th¸c cña c¸c ®¬n vÞ XNK lµ Tæng c«ng ty giao nhËn vµ kho vËn ngo¹i th¬ng- Vietrans. ChÝnh v× thÕ, cã thÓ nãi ngµnh kinh doanh nµy bÊy giê mang Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng tÝnh chÊt ®éc quyÒn díi sù bao cÊp cña nhµ níc. C¹nh tranh hÇu nh kh«ng cã nªn kh«ng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña toµn ngµnh. Tuy v©y, ho¹t ®éng cña Vietrans còng kh«ng s«i ®éng vµ tÊp nËp do c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu cha thùc sù quen víi viÖc sö dông dÞch vô cña h·ng giao nhËn thay v× ®øng ra thùc hiÖn c«ng t¸c giao nhËn. Vµo ®Çu nh÷ng n¨m 80, cã thªm C«ng ty vËn t¶i vµ thuª tµu-Vietracht còng tham gia vµo lÜnh vùc nµy. - C¸c c«ng viÖc giao nhËn ngo¹i th¬ng chñ yÕu lµ c¸c nghiÖp vô ®¬n gi¶n gÇn víi kh¸i niÖm tiÕp vËn hµng ho¸ XNK, tøc lµ tæ chøc nhËn vµ göi hµng ë c¶ng, s©n bay, lo liÖu c¸c thñ tôc xuÊt nhËp khÈu vµ thñ tôc h¶i quan, vËn chuyÓn néi ®Þa, lu kho lu b·i...C¸c nghiÖp vô tæ chøc c¶ qu¸ tr×nh chuyªn chë hµng viÔn d¬ng hÇu nh kh«ng ph¸t triÓn mµ viÖc nµy do c¸c h·ng tµu biÓn vµ c¸c h·ng hµng kh«ng ®¶m nhiÖm. - Khèi lîng vµ chñng lo¹i c¸c mÆt hµng giao nhËn kÐm, c¸c tuyÕn ®êng chuyªn chë ®¬n ®iÖu. §©y còng lµ mét hËu qu¶ d©y chuyÒn do thùc tr¹ng chung cña ngµnh ngo¹i th¬ng. - Nh×n chung, c¬ së h¹ tÇng kü thuËt, c¸c nghiÖp vô cña giao nhËn ngo¹i th¬ng ViÖt Nam lóc nµy rÊt l¹c hËu, chØ ph¸t triÓn b»ng giai ®o¹n ®Çu cña ngµnh giao nhËn thÕ giíi. C¸c chøc n¨ng vµ vai trß cña ngêi giao nhËn cha ph¸t huy ®Çy ®ñ vµ hoµn thiÖn. Ngµnh giao nhËn cha cã vai trß lín trong c¸c lo¹i h×nh kinh doanh dÞch vô vËn t¶i nh chç ®øng thùc sù cña nã trªn thÞ trêng vËn t¶i lóc bÊy giê. 2. Ngµnh giao nhËn ngo¹i th¬ng chuyÓn m×nh víi xu híng më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ: 2.1 Nh÷ng tiÒn ®Ò cña sù ph¸t triÓn: * Bèi c¶nh nÒn kinh tÕ cã nh÷ng thay ®æi thuËn lîi: §¹i héi §¶ng lÇn thø 6 (1986) víi viÖc th«ng qua vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ ®· thæi mét luång sinh khÝ míi cho ho¹t ®éng kinh tÕ cña ®Êt níc. ThËt vËy, nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 80 vµ ®Çu thËp kû 90 lµ thêi ®iÓm diÔn ra nh÷ng biÕn ®éng lín cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Mét lo¹t c¸c sù kiÖn vµ ho¹t ®éng kinh tÕ quan träng liªn tiÕp diÔn ra ®¸nh dÊu sù chuyÓn m×nh cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc sau có hÝch lÞch sö lµ “ chÝnh s¸ch më “, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn viÖc ViÖt Nam tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc vµ trªn thÕ giíi. N¨m 1995 ViÖt Nam chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña ASEAN, tham gia vµo khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA), n¨m 1998 tham gia diÔn ®µn Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng (APEC), cïng thêi gian nµy VN còng nép ®¬n tham gia vµo tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Bªn c¹nh ®ã ta cßn nç lùc hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ ®Ó phï hîp víi kh«ng khÝ kinh tÕ s«i ®éng chung nh : hoµn thiÖn luËt ®Çu t níc ngoµi ®Ó thu hót vèn bªn ngoµi, tiªu chuÈn ho¸ hÖ thèng thuÕ vµ thñ tôc h¶i quan ®Ó tiÕn tíi thùc thi ch¬ng tr×nh CEPT...Còng kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi vai trß quan träng cña viÖc Mü bá cÊm vËn kinh tÕ ®èi víi ViÖt Nam n¨m 1995 vµ viÖc xóc tiÕn ®Èy m¹nh quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ th¬ng m¹i víi Mü mµ minh chøng râ nÐt lµ HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt- Mü. Ngoµi ra ViÖt Nam cßn tÝch cùc tham gia c¸c cuéc gÆp gì ¸¢u (ASEM) vµ ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh song ph¬ng vÒ hîp t¸c kinh tÕ vïng, tiÓu vïng, khu vùc vµ toµn cÇu. M«i trêng kinh tÕ míi, quan hÖ th¬ng m¹i hîp t¸c quèc tÕ më réng khiÕn cho ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh kinh tÕ ®Òu trë nªn s«i ®éng, ®Æc biÖt lµ sù nhén nhÞp cha tõng cã cña th¬ng m¹i vµ bu«n b¸n quèc tÕ. C¬ héi t×m kiÕm thÞ trêng míi, c¸c b¹n hµng vµ hîp hîp ®ång míi, c¸c ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng thøc bu«n b¸n quèc tÕ ngµy cµng th«ng tho¸ng vµ phong phó lµm cho khèi lîng hµng ho¸ lu chuyÓn gi÷a ViÖt Nam vµ thÕ giíi kh«ng ngõng t¨ng lªn. * Nh÷ng thay ®æi trong néi t¹i ngµnh vËn t¶i: Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu kh«ng cßn buån ch¸n vµ ®¬n ®iÖu lµ c¸i ®µ cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh vËn t¶i ngo¹i th¬ng- hai yÕu tè vèn vÉn g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. Cïng víi sù t¨ng trëng vÒ hµng ho¸ chuyªn chë, nhu cÇu ®a d¹ng ho¸ c¸c ph¬ng thøc vËn t¶i, hiÖn ®¹i vµ tiªu chuÈn ho¸ dÞch vô vËn t¶i còng t¨ng lªn nh·m ®¸p øng nhu cÇu vÒ mét dÞch vô chÊt lîng cao cña c¸c kh¸ch hµng trong níc vµ quèc tÕ, ®ång thêi b¾t kÞp vµ héi nhËp víi nÒn vËn t¶i thÕ giíi ®· ph¸t triÓn tõ l©u ®êi, ®i tríc chóng ta hµng chôc n¨m. B¶ng 1: S¶n lîng hµng ho¸ th«ng quan qua c¶ng H¶i Phßng N¨m Tæng s¶n NhËp (tÊn) XuÊt (tÊn) Container lîng (tÊn) (TEU) 1997 5,170,000 2,561,000 742,000 154,100 1998 5,232,000 2,756,000 751,000 162,400 1999 5,872,000 2,812,000 795,000 168,000 2000 6,012,400 2,924,000 801,000 169,530 2001 6,321,000 3,410,000 842,000 170,200 Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng 2002 6,412,000 3,523,000 856,000 Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt cña c¶ng H¶i Phßng 2002 182,000 Theo tinh thÇn chung cña §¹i héi VI vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn ngµnh vËn t¶i mµ §¹i héi ®· ®Ò ra, Bé Giao th«ng vËn t¶i ®· ®a ra §Ò ¸n kinh tÕ- X· héi gåm 11 ch¬ng tr×nh mµ mét trong sè ®ã lµ :” X©y m¹nh ch¬ng tr×nh ®Èy m¹nh hîp t¸c Quèc tÕ”. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh hµnh ®éng cña ®Ò ¸n nµy, ngµnh vËn t¶i ®· më réng mèi quan hÖ hîp t¸c kiªn doanh, liªn kÕt, më cöa ®ãn sù tham gia cña rÊt nhiÒu c¸c h·ng tµu biÓn, c¸c h·ng hµng kh«ng...cña c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi vµo ho¹t ®éng vËn t¶i ViÖt Nam. C¬ së h¹ tÇng cña ngµnh vËn t¶i cã sù c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. HÖ thèng c¸c c¶ng biÓn vµ c¶ng hµng kh«ng ®Òu ®îc më réng, n©ng cÊp, l¾p ®Æt trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i toµn diÖn. §éi tµu ë ViÖt Nam hiÖn nay ®· kh¸ m¹nh, mét mÆt nhê vµo cñng cè thùc lùc, mÆt kh¸c nhê vµo liªn doanh liªn kÕt víi c¸c h·ng níc ngoµi. Hµng n¨m ®Òu cã sù t¨ng trëng ®¸ng kÓ vÒ c¶ khèi lîng hµng vµ c¶ tuyÕn ®êng chuyªn chë. Ngoµi ra, kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn viÖc ¸p dông réng r·i container vµo chuyªn chë hµng ho¸ XNK lÇn ®Çu tiªn ë ViÖt Nam, b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 80. §©y lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña viÖc më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®ßi hái ph¶i hiÖn ®¹i ho¸ c¸c quy tr×nh tæ chøc vËn t¶i cña sù héi tô ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó vËn t¶i container ph¸t triÓn t¹i VIÖt Nam. MÆt kh¸c ®iÒu nµy còng phï hîp víi xu thÕ tiÕn bé khoa häc rÊt nhanh chãng cña vËn t¶i quèc tÕ. §øng nh quy luËt ph¸t triÓn chung cña lÞch sö vËn t¶i quèc tÕ, sù bïng næ vµ lan réng cña cuéc c¸ch m¹ng container trong ngµnh vËn t¶i ViÖt Nam võa lµ tiÒn ®Ò, võa thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn ph¬ng thøc tæ chøc vËn t¶i míi- mét hÖ thèng vËn t¶i tõ cöa ®Õn cöa (door to door) víi sù tham gia cña nhiÒu ph¬ng thøc vËn t¶i (®êng biÓn, ®êng hµng kh«ng, ®êng «t«..), ®ã lµ vËn t¶i ®a ph¬ng thøc- s¶n phÈm tÊt yÕu cña nhu c©u liªn quan ®Õn chuyÕn chë hµng ho¸ ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng, cña tÝnh chÊt c¹nh tranh trë nªn gay g¾t trong ngµnh c«ng nghiÖp dÞch vô vËn t¶i. §©y chÝnh lµ thêi ®iÓm héi tô ®ñ ®iÒu kiÖn cho sù nh×n nhËn vµ ph¸t triÓn thùc sù cña ngµnh giao nhËn ngo¹i th¬ng nh mét lo¹i h×nh kinh doanh dÞch vô vËn t¶i míi mÎ. 2.2 Mét sè ®Æc ®iÓm næi bËt cña giao nhËn ngo¹i th¬ng hiÖn nay: - B¾t ®Çu kh«ng khÝ nhén nhÞp cha tõng cã trong lÜnh vùc giao nhËn mµ nguyªn nh©n cña nã chñ yÕu lµ do t×nh tr¹ng bao cÊp vµ ®éc quyÒn trong kinh doanh Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng dÞch vô vËn t¶i kh«ng cßn n·. §Õn nay ®· cã hµng tr¨m h·ng giao nhËn gåm c¶ c«ng ty cña quèc doanh, cæ phÇn, t nh©n vµ c¶ c¸c h·ng níc ngoµi, trong ®ã mét sè c«ng ty ®· trë nªn thùc sù m¹nh, quy m«, ho¹t ®éng v« cïng réng, bao trïm vµ ph¸t huy ®îc mäi chøc n¨ng së trêng cña mét ngêi giao nhËn. Riªng khèi c¸c c«ng ty quèc doanh vµ cæ phÇn c«ng ty Container ViÖt Nam, C«ng ty ®¹i lý vËn t¶i quèc tÕ, C«ng ty th¬ng m¹i vµ dÞch vô hµng ho¸, C«ng ty cæ phÇn vµ ®¹i lý vËn chuyÓn Gemadept...c¸c h·ng t nh©n còng nhanh chãng len ch©n vµo lÜnh vùc høa hÑn nhiÒu thu ho¹ch nµy, mét sè ®· cã tªn tuæi hiÖn nay nh : §øc Vinh. Anh Cao hay An Nh¬n. Nhng ph¶i nãi r»ng, t¹o ra sù chuyÓn m×nh thùc sù trong lÜnh vùc nµy lµ do lµn sãng cña c¸c h·ng giao nhËn quèc tÕ tham gia ngµy cµng s©u réng vµo dÞch vô vËn t¶i ViÖt Nam. §Æc biÖt lµ hµng lo¹t c¸c c«ng ty giao nhËn næi tiÕng trªn thÕ giíi nh Schenker, Birkart, Danzas...më v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh nh»m më réng m¹ng líi Sales- Marketing cña m×nh ë ViÖt Nam, t¨ng cêng søc canh tranh còng nh kiÓm so¸t thÞ phÇn thÞ trêng. C¸c h·ng nµy víi bÒ dµy kinh nhiÖm trªn lÜnh vùc giao nhËn quèc tÕ, quy m« kinh doanh lín, ph¬ng thøc lµm viÖc n¨ng ®éng ®· ®em l¹i sinh khÝ míi, c¸ch ho¹t ®éng míi cho ngµnh giao nhËn cßn non trÎ cña chóng ta. Chóng khiÕn cho mäi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña ngêi giao nhËn ®îc ph¸t huy mét c¸ch toµn diÖn, bµn tay cña c¸c h·ng giao nhËn ®· v¬n s©u tíi mäi lÜnh vùc kinh doanh dÞch vô vËn t¶i, t¹o ra mét sù c¹nh tranh gay g¾t víi c¸c lo¹i h×nh kinh doanh vËn t¶i kh¸c. - Còng nh toµn ngµnh vËn t¶i, ho¹t ®éng giao nhËn ngo¹i th¬ng vÉn mang tÝnh chÊt cã sù ®iÒu tiÕt vµ kiÓm so¸t cña nhµ níc th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch quy ®Þnh cña ph¸p luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c h·ng giao nhËn níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. TÝnh chÊt cña thÞ trêng giao nhËn ë ViÖt Nam kh¸c víi c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi. T¹i Ch©u ¸, n¬i ®îc coi lµ trung t©m chÝnh vÒ viÖc vËn chuyÓn hµng hãa ®· vµ ®ang chøng kiÕn sù thay thÕ c¸c c«ng ty ®¹i lý ®Þa ph¬ng b»ng c¸c chi nh¸nh hoÆc c¸c c«ng ty con cña c¸c c«ng ty giao nhËn quèc tÕ. VÝ dô nh ë §µi Loan, Hång K«ng, Sinhgapo...mét sè h·nggiao nhËn Ch©u ¢u nh Danzas, Raf, Karl& Muueller... thay cho viÖc chØ ®Þnh c¸c ®¹i lý t¹i c¸c c¶ng hä ®· thiÕt lËp chi nh¸nh cña m×nh t¹i c¸c nøíc nµy v× c¸c luËt ph¸p cña c¸c níc nµy cho phÐp. §iÒu nµy kh¸c so víi níc ta. Theo luËt ph¸p níc ta, c¸c h·ng giao nhËn vËn t¶i kh«ng ®ùoc phÐp kinh doanh vËn t¶i t¹i ViÖt Nam vµ chØ ®îc phÐp giíi h¹n trong ph¹m vi nghiªn cøu, xóc tiÕn vµ ph¸t triÓn thÞ trêng. V× v¹y, Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng phÇn lín c¸c h·ng giao nhËn quèc tÕ còng ho¹t ®éng díi h×nh thøc hoÆc chØ ®Þnh mét doanh nghiÖp ViÖt Nam lµm ®¹i lý cho hä, hoÆc lµ thµnh lËp c«ng ty liªn doanh hoÆc thËm chÝ tù ®¶m nhËn ho¹t ®éng khi nóp díi danh nghÜa cña mét ®¹i lý liªn doanh lµ doanh nghiÖp ViÖt nam. C¸c doanh ngiÖp ViÖt Nam lµm ®¹i lý cho c¸c h·ng giao nhËn ®Òu cã nguån thu tõ hoa hång ®¹i lý. Mét sè ®¹i lý giao nhËn t¹i ViÖt Nam C«ng ty ViÖt Nam H·ng níc ngoµi - Gemadept - Schenker, Birkart, BJ, Ermey, Sunil Mezario... -Vietfracht - TWT, Sun epress, ACS,... -Vinatrans - Hapag Lloyd, Zim... Nguån: Thèng kª cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam - C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tõ quèc doanh tíi t nh©n cã xu híng chuyÓn ho¹t ®éng vµ nguån thu chÝnh sang lÜnh vùc nhËn ®¹i lý cho c¸c h·ng níc ngoµi hoÆc liªn doanh ®Ó thµnh lËp mét c«ng ty míi kinh doanh cïng lÜnh vùc. §iÓn h×nh nh Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam (Vinalines) ®· thµnh lËp h¼n mét c«ng ty con trùc thuéc lµ C«ng ty cæ phÇn ®¹i lý liªn hiÖp vËn chuyÓn (Gemadept) chuyªn kinh doanh trªn lÜnh vùc nhËn ®¹i lý cho mét sè h·ng giao nhËn cã tiÕng nh : Schenker, Birkart, BJ hay mét sè h·ng tµu nh Huyndai, Hanjin...vµ th«ng thêng nhËn phÝ hoa hång trªn s¶n lîng hµng xuÊt hoÆc hµng nhËp. VÝ dô: Hîp ®ång ®¹i lý gi÷a Birkart vµ Gemadept quy ®Þnh phÝ hoa hång tr¶ cho h·ng ®¹i lý nh sau: - Hµng ®êng biÓn: + 1 container 20 feet : USD 18.00 (kh«ng kÓ xuÊt hay nhËp) + 1 container 40 feet: USD 36.00 (kh«ng kÓ xuÊt hay nhËp) + 1 khèi hµng lÎ :5 USD (®èi víi hµng xuÊt vµ nhËp trong Ch©u ¸) 7 USD (®èi víi hµng xuÊt vµ nhËp trong Ch©u ¢u) Nguån thu tõ hoa hång phÝ chiÕm chñ yÕu trong doanh sè cña c«ng ty nµy. LÊy vÝ dô: Gemadept lµm ®¹i lý cho h¬n 10 h·ng giao nhËn lín nhá, ngoµi ra cßn cã nh÷ng th¬ng vô riªng cña hä. Nhng chØ nh×n vµo thu nhËp tõ hoa hång lµm ®¹i lý cho hai h·ng Birkart vµ Schenker, ta thÊy nã chiÕm mét phÇn ®¸ng kÓ trong doanh thu cña c«ng ty nµy. Doanh thu cña Gemadept tõ Birkart vµ Schenker Th¸ng 1-6/2001 (§¬n vÞ:USD) % Doanh Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng H·ng 1 2 3 4 5 6 Tæng Birkart 2,401 1,737 1,456 2,840 2,952 3,401 13,887 Schenker 1,453 1,002 1,651 2,323 3,010 2,980 14,419 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña Gemadept 2001 * Tham kh¶o biÓu ®å thÞ phÇn Lª Thuú H¬ng - Nga K38E thu 12% 11.5% 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng C«ng ty cã sù gióp ®ì cña NN 10% C«ng ty t nh©n 12% Hµng n íc ngoµi vµ ®¹i lý 78% BiÓu ®å thÞ phÇn thÞ trêng giao nhËn n¨m 1998 Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng C¸c h·ng giao nhËn níc ngoµi ®· chøng tá sù h¬n h¼n vÒ mäi mÆt trong viÖc ®iÒu hµnh kinh doanh. T×nh tr¹ng ”ngo¹i nhËp”, khèng chÕ hÇu nh hoµn toµn thÞ trêng nµy cña c¸c h·ng níc ngoµi lµ do nh÷ng nguyªn nh©n cã tÝnh chÊt d©y chuyÒn: + Thø nhÊt, do ®Æc ®iÓm bu«n b¸n ngo¹i th¬ng ë níc ta lµ c¸c hîp ®ång ngo¹i th¬ng phÇn lín ký kÕt trªn c¬ së nhËp khÈu theo gi¸ CIF, xuÊt khÈu theo gi¸ FOB. Nãi dÔ hiÒu h¬n lµ do c¸c nhµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña ta Ýt dµnh ®îc quúªn thuª tµu, kh¸ch hµng níc ngoµi lµ ngêi ký hîp ®ång thuª tµu vµ tr¶ tiÒn cíc. + Trong khi c¸c h·ng giao nhËn ViÖt Nam kh«ng ph¸t triÓn ®îc hÖ thèng chi nh¸nh, ®¹i lý ë ®Çu ngoµi l¹i cµng khã xóc tiÐn Sales- Marketing chñ yÕu lµ do kh«ng ®ñ n¨ng lùc vÒ vèn th× nh÷ng h·ng quèc tÕ ho¹t ®éng rÊt m¹nh ë kh¾p c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu chñ lùc cña ta nh Ch©u ¢u (Hµng may mÆc, giµy dÐp), §Þa Trung H¶i (n«ng s¶n, gèm sø, thñ c«ng mü nghÖ...). Do vËy, nguån hµng chñ yÕu víi thÞ trêng giao nhËn ViÖt Nam lµ hµng chØ ®Þnh (Nominated shipment). Trªn thùc tÕ, c¸c h·ng giao nhËn níc ngoµi chØ nhËn danh nghÜa cña c¸c c«ng ty ViÖt Nam ®Ó ®îc ho¹t ®éng hîp ph¸p tríc ph¸p luËt. C¸c c«ng ty lµm ®¹i lý hÇu nh chØ biÕt hëng hoa hång ®óng h¹n cßn th× kh«ng ®îc tham gia vµo ho¹t ®éng ®iªï hµnh cña h·ng. Kh¸ch hµng, nguån hµng, qu¶n lý ho¹t ®éng ®Òu lµ ngêi cña bªn ®èi t¸c níc ngoµi. - Khèi lîng vµ chñng lo¹i hµng ho¸ qua c¸c h·ng giao nhËn t¨ng râ rÖt bëi nhiÒu nguyªn nh©n: + Do sù trëng thµnh, lín m¹nh cña ngµnh giao nhËn níc nhµ vµ giao lu víi nh÷ng tiÕn bé cña nÕn kinh tÕ thÕ giíi khiÐen cho c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam b¾t ®µu quen víi viÖc tæ chøc vËn t¶i trän gãi qua c¸c h·ng giao nhËn- xu híng phæ biÕn hiÖn nay. + MÊy n¨m gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· t¨ng trëng nhanh chãng nh ®· tr×nh bµy ë trªn, lîng hµng xuÊt khÈu t¨ng nhanh c¶ vÒ lîng lÉn c¶ vÒ lo¹i h×nh xuÊt khÈu. §Æc biÖt h×nh thøc nhËp nguyªn liÖu vÒ ®Ó gia c«ng trong níc vµ råi ®îc t¸i xuÊt díi d¹ng thµnh phÈm ®iÓn h×nh nh ®èi víi hµng dÖt may, hµng giµy dÐp...®· t¹o ®iÒu kiÖn cho m«i trêng tæ chøc quy tr×nh vËn t¶i khÐp kÝn tõ nhËn nguyªn liÖu t¹i kho tõ ngêi cung cÊp ®Õn ph©n phèi s¶n phÈm tíi tõng cöa hµng, siªu thÞ cña níc ngêi nhËp khÈu. §©y còng chÝnh lµ thÕ m¹nh cña ngêi giao nhËn. * Tham kh¶o ®å thÞ s¶n lîng: Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30 LuËn v¨n tèt nghiÖp -2003 Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng - Sè tuyÕn ®êng chuyªn chë t¨ng lªn do quan hÖ th¬ng m¹i vµ bu«n b¸n cña ta ®· ®îc më réng. NÕu nh tríc ®©y, ho¹t ®éng vËn t¶i nãi chung còng nh giao nhËn hµng ho¸ chØ tËp chung trong ph¹m vi Ch©u ¸ vµ §«ng ¢u th× giê ®©y, c¸c h·ng giao nhËn ®· cã tuyÕn ®êng ®i kh¾p thÕ giíi, mçi tuyÕn chuyªn mét mÆt hµng kh¸c nhau. + §i Ch©u ¢u vµ B¾c ¢u, tuyÕn nµy chñ yÕu lµ hµng may mÆc (garment), hµng n«ng s¶n (agricultural product), giµy dÐp (footwear). + §i §«ng ¢u vµ céng ®ång c¸c quãc gia ®éc lËp: c¸c mÆt hµng xuÊt chÝnh lµ c¸c mÆt hµng thùc phÈm, may mÆc, thuèc y dîc. + §i vïng Trung ¸: phÇn lín lµ n«ng s¶n. + §i Ch©u Phi: ®å gèm sø c¸c hµng chuyªn chë tuyÕn nµy. + §i Canada vµ Mü: ®©y lµ tuyÕn ®ang ®îc tËp trung khai th¸c hiÖn nay do ®©y lµ mét htÞ trêng t¬ng ®èi míi vµ høa hÑn sù ph¸t triÓn trong t¬ng lai sau khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Mü ®îc ký kÕt. TuyÕn nµy ®i ®ñ lo¹i hµng nhng nhiÒu nhÊt cã thÓ kÓ ®Õn lµ hµng n«ng s¶n vµ hµng may mÆc. + §i c¸c níc Trung, Nam Mü vµ vïng Caribe (Mexico, Braxin, Chile...): tuyÕn ph¸t triÓn víi mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ (handicraft), ®å gç (wooden furniture)... + §i óc vµ New Zealand: hµng gèm sø, thñ c«ng mü nghÖ + §i Nam ¸ Th¸i B×nh D¬ng: chñ yÕu lµ hµng cao su. + §i ViÔn §«ng: c¸c mÆt hµng nµy chñ yÕu lµ ®å gç, hµng thñ c«ng mü nghÖ sµnh sø. - HÇu hÕt c¸c h·ng giao nhËn ViÖt Nam hiÖn nay kh«ng chØ ®¬n thuÇn cung cÊp nh÷ng dÞch vô riªng lÎ theo sù uû th¸c cña kh¸ch hµng vµ hëng hoa hång ®¹i lý vµ ®Òu tËp trung ph¸t triÓn vµ khuÕch tr¬ng ho¹t ®éng cña m×nh trong chøc n¨ng ngêi cung cÊp dÞch vô vËn t¶i b»ng mäi ph¬ng thøc: ®êng biÓn, ®êng hµng kh«ng, vËn t¶i ®a ph¬ng thøc. §Æc biÖt vËn t¶i ®a ph¬ng thøc gÇn nh lµ mét ph¬ng thøc ®éc quyÒn cña ngêi giao nhËn so víi c¸c lo¹i h×nh cung cÊp dÞch vô vËn t¶i kh¸c. Tõ c¶ng HP hoÆc TP Hå ChÝ Minh c¸c h·ng giao nhËn thêng tæ chøc c¸c l« hµng sea- air ®i tuyÕn Ch©u ¢u víi ®Þa ®iÓm chuyÓn t¶i t¹i Dubai (C¸c TiÓu v¬ng quèc ¨ RËp) hoÆc Singapore, mét lo¹i kh¸c còng kh¸ phæ biÕn lµ mini-land-bridge chë hµng b»ng ®êng biÓn tõ sang c¸c c¶ng thuéc bê T©y níc Mü nh Long Beach, Los Angeles sau ®ã dïng xe t¶i ®a hµng tíi ®iÓm ®Õn cuèi cïng t¹i c¸c thµnh phè hoÆc c¸c c¶ng thuéc thuéc bê §«ng (New york, Savana...). DÞch vô nµy còng Lª Thuú H¬ng - Nga K38E 30