Tài liệu Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ môi trường

MỤC LỤC TT 1 2 3 4 5 Mục Nội dung Trang 1.1. Lý do chọn đề tài 2 1.2. Mục đích nghiên cứu 3 Mở đầu 1.3. Đối tượng nghiên cứu 3 1.4. Phương pháp nghiên cứu 3 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm 3 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng 5 sáng kiến kinh nghiệm 5 Nội dung sáng 2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề kiến kinh 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối 8 nghiệm với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường Kết luận và 3.1. Kết luận: 10 3.2. Kiến nghị: 10 kiến nghị: Tài liệu tham khảo 11 Danh mục sáng kiến kinh nghiệm đã được hội đồng sáng 12 kiến kinh nghiệm nghành giáo dục tỉnh xếp loại từ C trở lên BÁO CÁO ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM "GIÁO DỤC HỌC SINH Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG" 1 1. Mở đầu 1.1. Lý do chọn đề tài: Trong những năm gần đây cùng với tốc độ phát triển các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, trung tâm công nghiệp, cộng với tốc độ tăng trưởng kinh tế, nền kinh tế nước ta phát triển nhanh chóng, tăng tỷ trọng GDP, khoa học kỹ thuật, công nghệ phát triển giúp người lao động thủ công thay thế bằng những máy móc, từ đó tăng năng suất lao động góp phần nâng cao và cải thiện đời sống nhân dân. Kinh tế tăng trưởng, xã hội phát triển, dân số tăng nhanh, nhu cầu sinh hoạt của con người cũng vì thế mà đa dạng phong phú hơn. Bên cạnh những thành tựu thu được chúng ta cũng phải trả cái giá không hề rẻ từ môi trường. Chất thải công nghiệp, chất thải nông nghiệp, chất thải sinh hoạt tăng... Môi trường bị ô nhiễm ngày cảng trở nên nghiêm trọng hơn ở nhiều thành phố lớn trên thế giới, cũng như ở Việt Nam nó đe dọa đến sức khỏe và làm đảo lộn cuộc sống của nhiều triệu con người trên trái đất. Nhiều bệnh lạ xuất hiện không có vacxin phòng bệnh, nền nhiệt trái đất ngày một tăng, cháy rừng xuất hiện ở nhiều nơi với quy mô và tính chất phức tạp, nhiều loài động vật đang trên đà tuyệt chủng ... gây suy thoái đa dạng sinh học, đe dọa sự phát triển của giống nòi. Đảng và Nhà nước ta đã đề ra nhiều giải pháp nhằm kêu gọi mọi người dân Việt Nam chung tay đẩy lùi sự suy thoái của môi trường. Luật bảo vệ môi trường được tuyên truyền rộng rãi và thường xuyên trên các phương tiện thông tin đại chúng. Mục tiêu đào tạo con người trong giai đoạn mới ở nước ta là phát triển con người toàn diện. Chính vì thế nhà trường cần làm tốt việc giáo dục bảo vệ môi trường cho các em, nó có vai trò quan trọng bởi lực lượng thanh, thiếu niên là lực lượng nồng cốt, là tương lai của đất nước, góp phần xây dựng đất nước . Nghành giáo dục phải có trách nhiệm giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho toàn thể học sinh, lực lượng này rất đông đảo, là thế hệ tương lai xây dựng quê hương, đất nước. Nhận thức của mỗi học sinh tốt cũng góp phần xóa đói giảm nghèo cải thiện sức khỏe con người. Nhưng ý thức không là chưa đủ mà cần phải có những biện pháp, những cách làm, để góp phần bảo vệ môi trường. Giáo dục cho học sinh ý thức bảo vệ môi trường cũng là cách thức thức tỉnh các em nhận ra trách nhiệm của mình đóng góp bảo vệ môi trường, từ đó tuyên truyền cho gia đình và mọi người xung quanh cùng tham gia. Mặt khác chương trình bảo vệ môi trường còn được thiết thực hóa thành các câu hỏi trong đề thi tốt nghiệp và tuyển sinh vào các trường đại học. Trải nghiệm thực tế giúp các các em khắc sâu hơn những kiến thức được học. 2 Với ý nghĩa to lớn trên tôi đã thực hiện đề tài “giáo dục học sinh ý thức bảo vệ môi trường” nhằm góp tiếng nói chung trong quá trình đào tạo thế hệ trẻ tạo ra con người mới. 1.2. Mục đích nghiên cứu: Nhằm giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho các em học sinh ở gia đình, nhà trường cũng như ngoài xã hội góp phần xây dựng môi trường sống xanh - sạch - đẹp. 1.3. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh trường THPT Cẩm Thủy 1 1.4. Phương pháp nghiên cứu: - Dạy lồng nghép về bảo vệ môi trường trong những bài học có thể - Yêu cầu học sinh nghiên cứu tác hại của ô nhiễm môi trường - Sinh hoạt ngoại khóa về môi trường, tổ chức các cuộc thi về bảo vệ môi trường - Tổ chức cho học sinh đi dọn vệ sinh sân trường và những khu vực lân cận. - Tổ chức cho học sinh trồng cây đầu năm 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm: 1. Môi trường là gì ? Là tổng hợp các điều kiện tự nhiên bao quanh sinh vật có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự tồn tại và phát triển của sinh vật và cả xã hội loài người. Như các nhân tố: đất, đá, không khí, tài nguyên thiên nhiên,… 2. Giáo dục bảo vệ môi trường là gì ? Chúng ta thực hiện mọi biện pháp, việc làm, cách làm nhằm mục đích làm cho môi trường xanh – sạch – đẹp. Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế và đã thải ra ngoài rất nhiều lượng chất thải có hại cho con người và môi trường chúng ta đặc biệt là chất thải rắn. Nhiều người tỏ thái độ bàng quan, thiếu quan tâm, cho dù môi trường ô nhiễm ra sao, coi đó là việc của xã hội, của người khác không phải của mình . Nguy hại hơn, những suy nghĩ trên không phải của một số ít người, mà của rất nhiều người. Vì vậy, cần hiểu lại vấn đề, cần có những hành vi ứng xử thật đúng đắn với môi trường và tài nguyên thiên nhiên là vấn đề cấp bách đang đặt ra, bởi nếu không những vấn đề trên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người trong hiện tại và cả tương lai. Cho học sinh hiểu biết tổng hợp môi trường nơi đang sống. Hạn chế của chất thải có hại cho con người và môi trường ảnh hưởng đến nguồn nước uống, sinh hoạt . Bảo vệ môi trường là một việc làm thiết thực góp phần bảo vệ đất nước mình và xem đây là nhiệm vụ quan trong của học sinh. 3 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Số lượng học sinh và giáo viên nhà trường tương đối đông với hơn 1500 người. Đa số học sinh có ý thức bảo vệ cảnh quan môi trường, tuy nhiên một bộ phận học sinh thiếu ý thức thưởng xuyên xả rác bừa bãi ra trường, lớp học Kết quả khảo sát ý thức bảo vệ môi trường trước khi áp dụng đề tài: Lớp Sĩ Tỉ lệ học sinh thường xuyên có Tỉ lệ học sinh không để ý đến số hành động bảo vệ môi trường các hoạt động bảo vệ môi trường 10A 44 20/44 em = 45,45% 24/44 em = 54,55% 1 10A 42 18/42 em = 42,85% 24/42 em = 57,15% 2 10A 41 13/41 em = 31,71% 28/41 em = 68,29% 3 Tổn 127 51/127 em = 40,15% 96/127 em = 59,85% g * Thuận lợi : - Được sự quan tâm của các cấp chính quyền và toàn xã hội về vấn đề môi trường trong trường học. - Thường xuyên tổ chức cho các em lao động nhặt rác sân trường. - Các em thường xuyên được tuyên truyền giáo dục về bảo vệ môi trường thông qua các tiết học của các môn lồng ghép môi trường, sinh hoạt chủ nhiệm, sinh hoạt dưới cờ, tuyên truyền … - Phong trào thi đua “ Xây dựng trường học xanh – sạch – đẹp “ cũng được áp dụng vào và xem đây là tiêu chí thi đua của trường và của các lớp như : trồng cây xanh trong phòng học, sân trường ,……. Ngoài việc khai thác các nội dung trong các môn học như : Sinh học; Địa lý. Do các giáo viên trên lớp thực hiện, bên cạnh đó thường xuyên nhắc nhở các em vệ sinh trường lớp. Những nội dung này đã được nhà trường đưa vào danh mục thi đua hàng tuần. * Khó khăn: - Nhiều học sinh gia đình có hoàn cảnh kinh tế còn thiếu thốn và khó khăn. - Ý thức của học sinh về môi trường và bảo vệ môi trường chưa cao. - Diện tích quy hoạch sân chơi trong trường chưa có khu vực chuyên biệt và hình thức phong phú, trồng cây xanh chỉ mang tính tạo cảnh quan. - Đồ dùng dạy học của môn lồng ghép bảo vệ môi trường hầu như không có, việc dạy chủ yếu là dạy chay, học chay. - Ngoài việc cơ sở vật chất còn thiếu thốn ra hiện nay công tác giáo dục môi trường của chúng ta gặp nhiều khó khăn. - Thông tin về giáo dục môi trường đã có nhưng chưa đồng bộ, chưa đến được nhiều với học sinh, khi có vi phạm về môi trường chưa có biện pháp xử lý kịp 4 thời và có hiệu quả. Hình thức tuyên truyền còn mang tính hình thức nên học sinh chưa có ý thức bảo vệ môi trường và chưa thấy được tác hại của những chất thải độc hại . Ở địa phương đại đa số gia đình các em học sinh đều không có sọt rác, tất cả rác sinh hoạt hằng ngày đều vứt bỏ bừa bãi …vô tình đã làm cho môi trường ô nhiễm. Gia đình các em cũng chưa giáo dục cho các em về ý thức bảo vệ môi trường , xem đây là chuyện của nhà nước, của người khác. Chính sự thờ ơ của người lớn ít nhiều tác động đến ý thức các em 2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề: Nhà trường, cùng với đoàn thanh niên Cộng Sản HCM đã có các chương trình hành động cụ thể để giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho các em như tổ chức các buổi lao động tập thể dọn dẹp vệ sinh sân trường và khu các khu vực lân cận, phát động phong trào thi đua xây dựng trường học xanh – sạch – đẹp, thực hiện tết trồng cây, tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa, ... Hình ảnh đoàn thanh niên đi dọn rác trong ngày thành lập đoàn 26 - 3 - Sinh hoạt ngoại khóa về chủ đề bảo vệ môi trường, tổ chức cho các em thi các mô hình góp phần làm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, thi viết tiểu luận, viết 5 tiểu phẩm, thiết kế thời trang góp phần làm giảm hiệu ứng nhà kính, tổ chức cuộc thi rừng xanh kêu cứu...Các hoạt động bổ ích trên đã thu hút được rất nhiều đoàn viên thanh nhiên tham gia. Hình ảnh 2 em học sinh nhặt rác trong buổi ngoại khóa - Tuyên truyền gương người tốt, việc tốt bảo vệ môi trường trong trường học - Giáo dục cho các em hãy giữ gìn cây xanh: Cây xanh hấp thụ khí carbon dioxide, ngăn xói mòn đất và cung cấp môi trường sinh thái cho mọi sinh vật sống. Ở mức độ quốc gia là chú trọng việc bảo vệ rừng, trồng cây phủ xanh đồi trọc. Cây xanh điều hoà không khí, cung cấp môi trường sống. Ở phạm vi nhỏ là ý thức bảo vệ cây xanh nơi công cộng, trồng cây quanh nhà để lấy bóng mát, hoặc trồng các loại cây cảnh trong nhà hay rau sạch… như vậy sẽ giúp bạn có không khí trong lành và giải trí sau ngày làm việc căng thẳng. Giữ gìn cây xanh bằng cách chọn những vật trang trí nội thất từ các chất liệu thân thiện với sinh thái như gỗ, tre chẳng hạn, nhưng đừng quá chạy theo mốt bởi những bộ tủ, bàn ghế bằng gỗ quý hiếm. Hình ảnh học sinh trồng cây trong giờ ngoại khóa 6 - Khuyến khích các em sử dụng các chất liệu từ thiên nhiên: Bạn có biết rằng thuốc bảo vệ thực vật và các loại hóa chất sử dụng trong vệ sinh hằng ngày đang làm chúng ta chết dần? Chúng là một trong những nguyên nhân gây ra các căn bệnh như Parkinson, ung thư và các bệnh liên quan đến não. Phân vi sinh, mỹ phẩm thiên nhiên, thuốc Đông y… đang là xu hướng ngày nay. - Khuyến khích học sinh sử dụng năng lượng sạch: Hãy sử dụng các nguồn năng lượng có thể tái tạo bất cứ khi nào có thể như năng lượng từ gió, ánh nắng mặt trời… Đây là các loại năng lượng sạch vì việc sản xuất và tiêu thụ chúng không làm phát sinh khí thải gây hiệu ứng nhà kính như nhiệt điện, và không ảnh hưởng môi trường sinh thái như thuỷ điện và năng lượng nguyên tử. - Giáo dục cho học sinh nguyên tắc 3R (reduce, reuse, and recycle): Giảm sử dụng – tái sử dụng – sử dụng sản phẩm tái chế, hãy đối mặt với thực tế là chúng ta tiêu thụ nhiều hơn cái mà thiên nhiên có thể cung cấp cho chúng ta và mọi thứ đang dần cạn kiệt, kể cả nước! Vì vậy, trước hết hãy giảm thiểu nhu cầu tiêu dùng của bản thân, dùng các sản phẩm tái chế thay vì vứt đi! - Giáo dục cho học sinh hạn chế sử dụng túi nilông - Cho học sinh biết vai trò của việc tận dụng ánh sáng mặt trời: Tại sao bạn không mở tung cửa sổ ngôi nhà bạn bất cứ khi nào có thể để đón ánh sáng mặt trời thay vì sử dụng các loại đèn chiếu sáng, như vậy bạn sẽ tốt hơn cho đôi mắt, đồng thời tiết kiệm được túi tiền của mình. - Nhắc nhở các em hãy sử dụng các tiến bộ của khoa học: Hãy dùng đèn huỳnh quang mặc dù chúng đắt hơn một chút nhưng bền hơn và tiết kiệm đến 75% điện năng so với bóng đèn bình thường. Nhưng phải lưu ý rằng trong chúng cũng 7 chứa một lượng nhỏ thủy ngân, tuy không đủ gây hại cho bạn nhưng sẽ tích lũy vào môi trường nếu không được thu gom và xử lý tốt. - Hãy tắt các thiết bị điện khi không thật cần thiết - Nhắc nhở các em học sinh hãy xử lý ô nhiễm trong nước thải trước khi xả ra môi trường. Rác thải trong nước thường được đổ trực tiếp ra môi trường. Thói quen xấu này tồn tại trong tiềm thức của các em từ rất sớm và được hình thành cùng với tuổi thơ lớn lên bên gia đình. - Giáo dục các em thói quen ưu tiên sản phẩm tái chế: Sử dụng giấy tái chế để cứu rừng cây. Giấy tẩy trắng thường được dùng để in báo và loại giấy này khi sản xuất gây ô nhiễm nguồn nước. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường: - Các em có ý thức hơn, sạch sẽ hơn và có trách nhiệm hơn trong việc giữ gìn môi trường xanh - sạch - đẹp của nhà trường, cũng như trong lớp học. - Phong trào thi đua giữa các tập thể các lớp được nâng lên - Kiến thức các em thu được nhiều hơn, giúp ích cho cuộc sống tương lai - Quang cảnh nhà trường và khu vực lân cận ngày càng khang trang hơn. Kết quả khảo sát ý thức bảo vệ môi trường sau khi áp dụng đề tài: Lớp Sĩ Tỉ lệ học sinh thường xuyên có Tỉ lệ học sinh không để ý đến số hành động bảo vệ môi trường các hoạt động bảo vệ môi trường 10A 44 35/44 em = 79,45% 9/44 em = 21,55% 1 10A 42 34/42 em = 80,95% 8/42 em = 19,05% 2 10A 41 31/41 em = 75,61% 10/41 em = 24,39% 3 Tổn 127 100/127 em = 78,74% 27/127 em = 21,26%% g * Một số hình ảnh khiến chúng ta phải suy nghĩ: 8 Hình ảnh cuộc sống người dân bị đảo lộn Hình ảnh cháu bé Burundi uống nước 9 Hình ảnh bãi rác lớn nhất thế giới tại Brazin 3. Kết luận và kiến nghị: 3.1. Kết luận: Bảo vệ môi trường là việc làm cấp thiết, cần sự chung tay của cả xã hội. Nhằm đẩy lùi suy thoái môi trường, tạo môi trường sống trong lành cho hôm nay và mai sau. 3.2. Kiến nghị: - Phong trào thi đua xây dựng môi trường xanh - sạch - đẹp cần được phát động rộng rãi hơn và duy trì liên tục trong nhiều năm - Bên cạnh tuyên dương người tốt việc tốt, cần phải tuyên dương những gương học sinh tích cực trong công tác bảo vệ môi trường. XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Thanh Hóa, ngày 03 tháng 7năm2020 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Nguyễn Văn Tuấn 10 4. Danh mục các tài liệu tham khảo: - Sách giáo khoa sinh học 10, 11 và12 - Sách giáo khoa hóa học 10, 11 và12 - Sách giáo khoa địa lý 10, 11 và12 11 DANH MỤC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC TỈNH XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN Họ và tên tác giả: Nguyễn Văn Tuấn Chức vụ và đơn vị công tác: Tổ trưởng chuyên môn Hóa - Sinh. Trường THPT Cẩm Thủy 1 TT Tên đề tài SKKN Cấp đánh giá Kết quả Năm học xếp loại đánh giá đánh giá xếp loại xếp loại 1 Phân dạng và phương pháp giải Sở GD&ĐT C 2009 các dạng bài tập về qui luật di Thanh Hóa truyền hoán vị gen 2 Phân dạng và phương pháp giải Sở GD&ĐT B 2010 bài tập di truyền học quần thể Thanh Hóa 3 Phương pháp giải bài tập di Sở GD&ĐT C 2015 truyền phần quần thể ngẫu phối Thanh Hóa 12