Tài liệu Giáo án vật lí 9 cả năm

NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn TiÕt 1 Ngµy so¹n: Tæ: Khoa häc tù Häc kú i Ch¬ng 1: ®iÖn häc / /200 Sù phô thuéc cña C§D§ vµo H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn I, Môc tiªu - Nªu ®îc c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kh¶o s¸t sù phô thuéc cña C§D§ vµo h®t gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn - VÏ vµ sö dông ®îc ®å thÞ biÓu diÔn mèi quan hÖ U,I tõ sè liÖu thùc nghiÖm - Nªu ®îc kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña C§D§ vµo h§t gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn II, ChuÈn bÞ - 1 d©y ®iÖn trë constan (1m , Ø= 0,3mm) - Am pe kÕ (1,5A- 0,1A) - V«n kÕ(6V- 0,1V), kho¸ K, nguån ®iÖn,7 d©y nèi III, C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc THHT - ¤n l¹i kiÕn thøc L7 * giíi thiÖu ch¬ng tr×nh VL9: gåm 4 ch¬ng - §iÖn häc - §iÖn tõ häc - Quang häc - Sù b¶o toµn vµ CHNL Nªu môc tiªu cña ch¬ng I SGK: HS ®äc * ¤n l¹i KT líp 7: §Ó cho C§D§ ch¹y qua bãng vµ H§T gi÷a 2 dÉn bãng ®Ìn cÇn dïng nh÷ng dông cô g×? - yªu cÇu häc sinh ®äc môc ®Çu SGK. Ho¹t ®éng 2: Lµm thÝ nghiÖm t×m hiÓu sù phô thuéc C§DD vµo H§T Yªu cÇu häc sinh t×m hiÓu s¬ ®å m¹ch I. ThÝ nghiÖm ®iÖn h×nh 1.1 SGK T4 , kÓ tªn c¸c thiÕt 1. S¬ ®å m¹ch ®iÖn. bÞ, nªu c«ng dông vµ c¸ch m¾c thiÕt bÞ R ®ã, vÏ vµo s¬ ®å vµo vë. H·y nªu c¸c bíc tiÕn hµnh? Cho hs ®äc môc 2 tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. A Gv theo dâi kiÓm tra, gióp ®ì c¸c nhãm V ( nÕu häc sinh kh«ng lµm ®îc thÝ nghiÖm, gv lµm cho häc sinh quan s¸t) Yªu cÇu häc sinh tiÕn hµnh ®o vµ ghi 2. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm. kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 sgk T4 C1: tõ thÝ nghiÖm ta thÊy : khi t¨ng(hoÆc - Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm yªu cÇu häc gi¶m) H§T gi÷a hai ®Çu d©y dÉn bao nhiªn sinh th¶o luËn vµ tr¶ lêi C1 - Yªu cÇu ®¹i diÖn 1 vµi nhãm häc sinh lÇn th× C§D§ ch¹y qua d©y dÉn ®ã còng t¨ng( hoÆc gi¶m) bÊy tr¶ lêi. nhiªu lÇn. Ho¹t ®éng 3 II. §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña C§D§ vµo H§T Yªu cÇu häc sinh ®äc th«ng tin SGK ®å thi biÓu diÔn sù phô thuéc cña C§D§ gi÷a H§T cã ®Æc ®iÓm g×? Gv ®a ra tranh vÏ d¹ng ®å thÞ. - Yªu cÇu häc sinh vÏ ®å thÞ c©u 2 tõ thÝ 1. D¹ng ®å thÞ * NX:§å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña C§D§ vµo H§T cã d¹ng mét ®êng th¼ng ®i qua gèc to¹ ®é C2: §å thÞ lµ ®êng th¼ng ®i qua gèc to¹ 1 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù nghiÖm híng dÉn häc sinh x¸c ®Þnh ®é c¸c ®iÓm biÓu diÔn vÏ ®êng th¼ng ®i qua gèc to¹ ®é ®ång thêi ®i qua gÇn tÊt c¶ c¸c to¹ ®é ®iÓm. (NÕu cã ®iÓm nµo xa qu¸ ®êng biÓu diÔn th× ®o l¹i) Tõ ®å thÞ yªu cÇu häc sinh nªu nhËn xÐt d¹ng ®å thÞ vµ rót ra kÕt luËn H·y nªu mèi quan hÖ gi÷a U&I ? Gîi ý cho häc sinh trªn ®å thÞ Nªu kÕt luËn SGK T5 - Thèng nhÊt ý kiÕn häc sinh - Th«ng b¸o kÕt luËn Ho¹t ®éng 4: Cñng cè- vËn dông - yªu cÇu häc sinh nªu kÕt luËn vÒ mèi III. VËn dông. quan hÖ U, I ®å thÞ biÓu diÖn mèi quan C3: U1 = 2,5 V => I1 =0,5A. hÖ n¸y cã ®Æc ®iÓm g× 1,5 0,3 2,5.0,3   I  0,5 Ta cã: - Gäi häc sinh ®äc ghi nhí SGK 2,5 I 1,5 - yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi C3. C4 T¬ng tù: U2 =3,5V => I2 =0,7A ( cßn thêi gian cho häc sinh lµm C5) C4: I = 0,125A U = 4,0V VËy: U =5,0V => I = 0,3A Ho¹t ®éng 5: Híng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc ghi nhí - Lµm bµi tËp 1.1->1.4 SBT. - §äc cã thÓ em cha biÕt. TiÕt 2 Ngµy so¹n: / /200 ®iÖn trë cña d©y dÉn- ®Þnh luËt «m I, Môc tiªu - Nh©n biÕt ®îc ®¬n vÞ ®iÖn trë vµ vËn dông ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë ®Ó gi¶i bµi tËp - Ph¸t biÓu vµ viÕt ®îc hÖ thøc cña ®Þnh luËt «m - VËn dông ®îc ®Þnh luËt «m ®Ó gi¶i mét sè d¹ng bµi tËp ®¬n gi¶n II, ChuÈn bÞ - B¶ng phô th¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn LÇn ®o D©y dÉn 1 D©y dÉn 2 1 2 3 4 Trung b×nh céng III, C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t §éng cña häc sinh 2 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù Ho¹t ®éng 1: KTBC- tæ chøc THHT * kt- Nªu kÕt luËn vÒ mèi quan hÖ gi÷a C§D§ vµ H§T ? - §å thÞ biÓu diÔn mèi quan hÖ ®ã cã ®Æc ®iÓm g×? * Tæ chøc: nh SGK Ho¹t ®éng 2:I §iªn trë cña d©y dÉn - Yªu cÇu häc sinh tÝnh th¬ng sè U/I - dùa vµo b¶ng 1 th¬ng sè U/I lµ : trong b¶ng 1,2 bµi tríc U1 U 2 Un 1  ...  - Theo dâi häc sinh vµ gióp ®ì häc I1 I2 In 2 sinh yÕu tÝnh to¸n cho chÝnh x¸c 1. X¸c ®Þnh th¬ng sè U/I ®èi vêi mçi d©y dÉn C1: H1.2 U 5 I - TiÕp tôc yªu cÇu häc sinh th¶o luËn tr¶ lêi C2 - Yªu cÇu häc sinh ®äc th«ng tin môc 2 SGK T7. Gv ®a ra ct, KH ,®¬n vÞ ®o. H·y ¸p dông ct tÝnh ®iÖn trë ®Ó tÝnh khi U= 3V , I= 250mA  R=? B¶ng 2: U  20 I C2:§èi víi mçi d©y dÉn # nhau th× th¬ng sè U/I còng # nhau 2. §iÖn trë. a. C«ng thøc: R= U I R=U/I = 3/0,25 =12  . b. KÝ hiÖu trong s¬ ®å m¹ch ®iÖn. Gäi häc sinh nªu kÕt qu¶ - yªu cÇu häc sinh ®æi c¸c ®¬n vÞ - 0,5M  = K =  c. §¬n vÞ ®o ®iÖn trë lµ  (¤m). 1  = 1V 1U Ki l« «m (K  ) 1 K  = 1000  Mª ga «m (M  ) 1 M  = 1000 000  Yªu cÇu häc sinh nªu ý nghÜa cña ®iÖn §æi ®¬n vÞ trë. 0,5M  = 500k  =500000  d. ý nghÜa cña ®iÖn trë. §iÖn trë biÓu thÞ møc ®é c¶n trë dßng ®iÖn nhiÒu hai Ýt cña d©y dÉn. Ho¹t ®éng 3: §Þnh luËt «m Yªu cÇu häc sinh ®äc th«ng tin SGK 1. HÖ thøc ®Þnh luËt. vµ tr¶ lêi c©u hái: HÖ thøc: I= U ? hÖ thøc ®Þnh luËt «m ®îc viÕt nh thÕ R nµo? Trong ®ã U: H§T ®o b»ng v«n(V) Tõ hÖ thøc trªn h·y ph¸t biÓu ®Þnh luËt I: C§D§ b»ng Ampe(A) ¤m ? R: §T ®o b»ng «m (  ) Gi¸o viªn nh¾c l¹i cho häc sinh râ 2. Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ¤m: SGK 3 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù Ho¹t ®éng 4: cñng cè- vËn dông * Cñng cè : - C«ng thøc R = U dïng ®Ó lµm g×? I - CT nµy cã thÓ nãi r»ng t¨ng U bao nhiªu th× R t¨ng lªn bÊy nhiªu lÇn ®îc kh«ng? t¹i sao? - gäi häc sinh ®äc ghi nhí III. VËn dông - yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp C3 C3: Tãm t¾t : H·y tãm t¾t vµ lªn b¶ng tr×nh bµy bµi R = 12  ; I = 0,5A ; U = ? gi¶i? Yªu cÇu hs lµm c©u hái C4. Gi¶i: Tõ CT ®Þnh luËt ¤m I = U GV gîi ý: Tõ CT ®Þnh luËt ¤m h·y R tÝnh U1 = ? ; U2 = ?. Do U1 = U2 ta sÏ => U = I.R => U = 12. 0,5 = 6V cã hÖ thøc nµo? C4: Tãm t¾t: U1= U2 = U. R2 = 3R1 So s¸nh I1 vµ I2 Gi¶i: Ta cã: I1 = U1  R1 U = I1.R1 I2 = U =>U = I2 R2 = I2 3R1 R2 do 1 =U2 = U =>I1 R1 = I2 3R1 => I1 = 3I2 VËy I1 lín h¬n I2 3 lÇn. Ho¹t ®éng 5 Híng dÉn vÒ nhµ Häc thuéc ®Þnh luËt ¤m, viÕt ®îc biÓu thøc vµ ý nghÜa c¸c kÝ hiÖu. Lµm bµi tËp 2.1 -> 2.4 SBT. ChuÈn bÞ mÉu b¸o c¸o thÝ nghiÖm sgk T10. Tr¶ lêi tríc c¸c môc a,b,c. ViÕt tríc hä vµ tªn, líp ®Ó tiÕt sau thùc hµnh 4 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù TiÕt 3 Ngµy so¹n: / /200 Thùc hµnh: x¸c ®Þnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn b»ng ampe kÕ vµ v«n kÕ I, Môc tiªu - Nªu ®îc c¸ch ®Þnh ®iÖn trë tõ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë - M« t¶ ®îc c¸c bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh ®iÖn trë - Cã ý thøc chÊp hµnh nghiªm tóc quy t¾c sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong thÝ nghiÖm II, ChuÈn bÞ (4 nhãm hs) - D©y dÉn cã ®iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ - Nguån ®iÖn, v«n kÕ (6V- 0,1V), c«ng t¾c - Am pe kÕ (1,5A-0,1A), 7 d©y nèi Gi¸o viªn: ®ång hå ®a n¨ng III, C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng 1: KTBC- tæ chøc THHT * KTBC:- ph¸t biÓu ®Þnh luËt «m vµ hÖ §Þnh luËt ¤m sgk. S¬ ®å m¹ch ®iÖn: thøc cña ®Þnh luËt ? R - VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn gåm : 1 nguån ®iÖn, 1 kho¸ K, 1Am pe kÕ, 1 v«n kÕ ®Ó ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu cña ®o¹n d©y dÉn cÇn xÐt. A V Ho¹t ®éng 2: Tr×nh bµy phÇn tr¶ lêi c©u hái trong b¸o c¸o KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc ChuÈn bÞ c©u tr¶ lêi hµnh cho häc sinh - yªu cÇu häc sinh nªu c«ng thøc tÝnh R= U ®iÖn trë I - yªu cÇu tr¶ lêi c©u hái phÇn b,c Tr¶ lêi c©u hái vÏ ®îc s¬ ®å - yªu cÇu häc sinh vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn thÝ nghiÖm  häc sinh kh¸c nhËn xÐt Bæ xung nÕu cÇn Ho¹t ®éng 3: M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å vµg tiÕn hµnh ®o -Ph¸t dông cô thùc hµnh cho häc sinh C¸c nhãm nhËn dông cô - Yªu cÇu häc sinh m¾c m¹ch ®iÖn M¾c m¹ch ®iÖn nh s¬ ®å 5 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù theo s¬ ®å ®· vÏ - Theo dâi gióp ®ì kiÓm tra c¸c nhãm TiÕn hµnh m¾c m¹ch ®iÖn khi m¾c m¹ch ®iÖn chó ý khi häc sinh m¾c v«n kÕ vµ am pe kÕ Theo dâi nh¾c nhë häc sinh tÝch cùc lµm viÖc TiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng - Chó ý khi häc sinh m¾c ®óng míi cho l¾p m¹ch ®iÖn vµo nguån Hoµn thµnh b¸o c¸o vµ nép cho gi¸o - Sau khi ®· ®o xong yªu cÇu häc sinh viªn hoµn thµnh b¸o c¸o Ho¹t ®éng 4: NhËn xÐt- ®¸nh gi¸ GV thu b¸o c¸o thùc hµnh. Yªu cÇu hs thu dän dông cô, thiÕt bÞ thùc hµnh ®óng quy ®Þnh. - NhËn xÐt kÕt qu¶ thùc hµnh cña häc sinh vÒ tinh thÇn, th¸i ®é cña c¸c nhãm Ho¹t ®éng 5: Híng dÉn vÒ nhµ ¤n l¹i: - Mèi quan hÖ gi÷a C§D§ vµ H§T qua d©y dÉn - §Þnh luËt ¤m vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt - Xem l¹i c¸c kiÕn thøc ®· häc ë líp 7 vÒ ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp. TiÕt 4 Ngµy so¹n: / /200 ®o¹n m¹ch nèi tiÕp I, Môc tiªu - Suy luËn ®Ó x©y dùng ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp. - M« t¶ ®îc c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i hÖ thøc suy ra tõ lý thuyÕt. - VËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng vµ gi¶i bµi tËp. - Häc sinh cã ý thøc t×m tßi ham häc hái vµ yªu thÝch m«n häc. II, ChuÈn bÞ - 3 ®iÖn trë mÉu cã ghi 6  ; 10  ; 16  . - ampe kÕ (1,5A- 0,1A) 6 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù - V«n kÕ( 6V- 0,1V). - Nguån ®iÖn. - C«ng t¾c,7 d©y nèi III, C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng 1: KTBC - Tæ chøc THHT: KiÓm tra : Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ¤m vµ viÕt hÖ thøc §Þnh luËt ¤m sgk cña ®Þnh luËt? R= U I Tæ chøc THHT : ë líp 7 ta ®· t×m hiÓu vÒ ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp. LiÖu ta cã thÓ thay thÕ 2 ®iÖn trë nèi tiÕp b»ng 1 ®iÖn trë ®Ó dßng ®iÖn ch¹y qua m¹ch kh«ng thay ®æi kh«ng? Ho¹t ®éng 2: I. Cêng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp. - Yªu cÇu häc sinh cho biÕt trong ®o¹n m¹ch gåm 2 bãng ®Ìn m¸c nèi tiÕp + c§D§ ch¹y qua mçi ®Ìn cã mèi liªn hÖ nh thÕ nµo víi C§D§ trong m¹ch chÝnh? + H§T gi÷a 2 ®Çu d©y ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ nh thÕ nµo víi H§T gi÷a 2 ®Çu mçi ®Ìn? - Yªu cÇu häc sinh quan s¸t s¬ ®å h×nh 4.1 vµ tr¶ lêi C1 - Hai ®iÖn trë cã mÊy ®iÓm chung 1. Nhí l¹i kiÕn thøc cò. - I = I1 = I2 -U = U1 + U2 1. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë. C1. R1 ®îc m¾c nèi tiÕp víi R2. U1 R1  U2 R2 Ta cã: U1 = I.R1 (1) U2 = I.R2 (2) Chia (1) cho (2) ta cã: GV híng dÉn häc sinh vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó tr¶ lêi c©u 2  I=U1/R1=U2/R2 U1/U2=R1/R2 U1 I .R1 U R   1  1 U 2 I .R2 U 2 R2 C2 Ta cã: U=U1=U2 mµ U=I.R  I1.R1=I2.R2  I1 R1  I 2 R2 Ho¹t ®éng 3: II. §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp 1. §iÖn trë t¬ng ®¬ng. Rt® => §iÖn trë t¬ng ®¬ng. 2. C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®oan m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp. -Yªu cÇu häc sinh ®äc c©u 3 vµ nghiªn Rt® = R1 + R2 cøu tr¶ lêi híng dÉn häc sinh x©y dùng C3. Cã R1 nt R2 nªn UAB = U1 + U2 c«ng thøc = I1.R1+ I2.R2 7 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù §Ó kh¼ng ®Þnh Rt® = R1 + R2 ta tiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra. Yªu cÇu hs m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å H 4.1 sgk. TiÕn hµnh ®o UAB vµ IAB. - Thay R1 vµ R2 b»ng Rt®, Gi÷ UAB kh«ng ®æi ®o IAB So s¸nh IAB vµ IA’B’ => kÕt luËn IAB.RAB = I.( R1+R2) RAB = R1+R2 3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra. 4. KÕt luËn (sgk) Ho¹t ®éng 4: Cñng cè - VËn dông - Gäi häc sinh ®äc ghi nhí SGK - Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u C5 (nÕu C5. cßn thêi gian) a. Cã R1 nt R2 do ®ã ®iÖn trë t¬ng ®¬ng - Híng dÉn häc sinh phÇn 2 c©u 5. R12: R12= R1 + R2 =20 +20 = 40  . b. M¾c thªm R3 vµo ®o¹n m¹ch th× ®iÖn trë t¬ng ®¬ng lµ: NÕu m¹ch ®iÖn gåm nhiÒu ®iÖn trë Rt® = R12 + R3 = 40 + 20 =60  . m¾c nèi tiÕp th× ®iÖn trë t¬ng ®¬ng ®îc => Rt® lu«n lín h¬n mçi ®iÖn trë thµnh tÝnh nh thÕ nµo? phÇn,Rt® = R1 + R2 +. . .+ Rn Ho¹t ®éng 5: Híng dÉn vÒ nhµ Häc thuéc c¸c kh¸i niÖm vµ c¸c c«ng thøc cã trong bµi. Lµm bµi tËp 4 sbt ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ ®o¹n m¹ch m¾c // 8 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn TiÕt 6 Ngµy so¹n: / /200 Tæ: Khoa häc tù ®o¹n m¹ch song song I/ Môc tiªu -B»ng ph¬ng ph¸p suy luËn, gióp hs x©y dùng CT tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //. 1 1 1 I R   vµ hÖ thøc 1  2 I 2 R1 Rtd R1 R2 - M« t¶ vµ bè trÝ ®îc thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i c¸c hÖ thøc suy ra tõ lÝ thuyÕt. - VËn dông kiÕn thøc ®· häc gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng trong thùc tÕ vµ lµm bµi tËp. - Hs cã kÜ n¨ng thùc hµnh vµ sö dông thiÕt bÞ, dông cô. Cã th¸i ®é cÇn cï, cÈn thËn khi tiÕn hµnh thÝ nghiÖm -> cã th¸i ®é yªu thÝch m«n häc. II/ ChuÈn bÞ( 3 nhãm hs) - Ampe kÕ, V«n kÕ - Nguån ®iÖn 6V - C«ng t¾c, 7 ®o¹n d©y nèi III/ Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y - häc Trî gióp cña gi¸o viªn ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng 1: KTBC - Tæ chøc THHT Trong ®o¹n m¹ch gåm 2 bãng ®Ìn  KiÕn thøc ®· biÕt. m¾c // C§D§ vµ H§T cña ®o¹n §èi víi ®o¹n m¹ch gåm 2 bãng ®Ìn m¹ch cã quan hÖ nh thÕ nµo víi c®d® m¾c // th×: vµ H§T trong m¹ch rÏ. a\ I = I1 + I2 b\ U = U1+ U2 Trong ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp Rt® ®- *Trong ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp: îc tÝnh nh thÕ nµo? Rt® = R1 + R2 +. . .+ Rn VËy trong ®o¹n m¹ch // th× Rt® cña ®o¹n m¹ch cã ®îc tÝnh nh vËy kh«ng? => Bµi míi. Ho¹t ®éng 2: I. C§D§ vµ H§T trong ®o¹n m¹ch m¾c // Yªu cÇu hs quan s¸t m¹ch ®iÖn H 5.1 C1. R1 ®îc m¾c // víi R2 . h·y cho biÕt R1 vµ R2 ®îc m¾c n t n? Ampe kÕ ®o C§D§ trong m¹ch chÝnh. Nªu vai trß cña V«n kÕ vµ Ampe kÓ V«n kÕ ®o H§T cña ®o¹n m¹ch. trong s¬ ®å m¹ch ®iÖn. IAB = I1 + I2 (1) GV: HÖ thøc (1)&(2) vÉn ®óng víi tr- UAB = U1 = U2 (2) êng hîp 2 ®iÖn trë R1 // R2. C2. ¸p dông ®Þnh luËt ¤m cho ®o¹n m¹ch 9 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù Yªu cÇu hs thùc hiÖn C2. nh¸nh ta cã: U1 I1 R1 U1 R2   mµ U1 = U2 I 2 U 2 U 2 R1 R2 I R => I1 R1 = I2R2 hay 1  2 I 2 R1 Tõ hÖ thøc (3) h·y ph¸t biÓu b»ng lêi m q h gi÷a C§D§ qua c¸c m¹ch rÏ vµ ®iÖn trë thµnh phÇn. V× R1 // R2 nªn U1 = U2 => I1 R2  I 2 R1 (3) * Trong ®o¹n m¹ch m¾c //, C§D§ qua c¸c m¹ch rÏ tØ lÖ nghÞch víi ®iÖn trë thµnh phÇn. Ho¹t ®éng 3: II. §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch m¾c // 1. C«ng thøc tÝnh diÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch m¾c //. C3. V× R1 // R2 =>I = I1 + I2 Yªu cÇu c¸ nh©n hs thùc hiÖn C3. Mµ UAB = U1 = U2 GV cho hs lªn b¶ng tr×nh bµy. GV gîi ý: ViÕt hÖ thøc liªn hÖ gi÷a I,  1 U 1  1 1 1 => AB U AB .      I1, I2 vµ UAB , U1, U2. R Rtd R1 R2  R1 R2  VËn dông CT ®Þnh luËt ¤m thay I R .R theo U vµ R. Hay Rt® = 1 2 R1  R2 H·y nªu dông cô cÇn thiÕt ®Ó tiÕn 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra. hµnh thÝ nghiÖm. ( Hs tiÕn hµnh thÝ nghiÖm) Cho hs m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å H5.1 sgk. Gv ®a ra kÕt luËn Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin kÕt luËn 3. KÕt luËn sgk (Sgk T 15) td 1 1 1   Rtd R1 R2 ; Hay Rt® = R1.R2 R1  R2 Ho¹t ®éng 4: Cñng cè - vËn dông III. VËn dông. GV cho hs th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C4. C4. §Ìn vµ qu¹t ®îc m¾c // víi nhau vµo nguån 220V th× chóng míi ho¹t ®éng Gäi hs ®øng t¹i chç tr¶ lêi. b×nh thêng. + S¬ ®å m¹ch ®iÖn H5.1 + NÕu ®Ìn kh«ng ho¹t ®éng th× qu¹t vÉn ho¹t ®éng b×nh thêng. H·y ¸p dông CT tÝnh Rt® cho ®o¹n C5. R12 = 30 15 m¹ch // ®Ó lµm C5. 2 Yªu cÇu hs lµm theo 2 c¸ch 10 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn 1 1 1   Rtd R1 R2 + 1 R3 Tæ: Khoa häc tù hoÆc Rt® = Rt® = R1.R2 R1  R2 R12 .R3 15.30  10 R12  R3 15  30 Ho¹t ®«ng 5: Híng dÉn vÒ nhµ §äc th«ng tin më r«ng sgk. Lµm bµi tËp 5 sbt §äc cã thÓ em cha biÕt. Lµm tríc bµi 6 sgk T17. - TiÕt 6 Ngµy so¹n: / /200 Bµi tËp VËn dông ®Þnh luËt ¤m I/ Môc tiªu VËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch ®îc c¸c bµi tËp ®¬n gi¶n vÒ ®o¹n m¹ch nhiÒu nhÊt 3 ®iÖn trë II/ ChuÈn bÞ B¶ng liÖt kª c¸c gi¸ trÞ H§T vµ C§D§ ®Þnh møc cña 1 sè ®å dïng ®iÖn trong gia ®×nh Dông TT H§T C§D§ TT dông cô H§T C§D§ cô 1 2 3 4 5 6 11 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù III/ C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc Trî gióp cña gi¸o viªn ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng 1: KTBC 1. §iÖn trë t¬ng ®¬ng c¸c ®o¹n m¹ch nèi tiÕp ®îc tÝnh nh thÕ nµo? 2. §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch song song ®îc tÝnh nh thÕ nµo? 3. Ph¸t biÓu ®Þnh luËt «m vµ viÕt c«ng thøc ho¹t ®«ng 2: Gi¶i bµi 1 Yªu cÇu häc sinh ®äc ®Ó t×m hiÓu th«ng tin vÒ bµi 1 ? R1vµ R2 víi nhau nh thÕ nµo? trong m¹ch ®iÖn? ? khi biÕt UAB vµ C§D§ qua m¹ch chÝnh vËy ta vËn dông c«ng thøc nµo ®Ó tÝnh Rtd ? vËn dông c«ng thøc nµo ®Ó tÝnh R2 khi biÕt Rtd vµ R1 ? cßn c¸ch nµo ®Ó cã the tÝnh ®îc R2 vµ Rtd kh«ng Híng dÉn häc sinh t×m c¸ch gi¶i kh¸c - tÝnh U2 vµ R2  tÝnh R2 ®äc ®Ò bµi tãm t¾t R1= 5  R1 U=6V I=0,5 A a, Rtd =? b, R2 =? AK Gi¶i Rtd = R2 V + - U = 12  I Suy nghÜ tr¶ lêi: R2= Rtd - R1 =7  Suy nghÜ thªm ®Ó tr¶ lêi Ho¹t ®éng 3: Gi¶i bµi 2 - yªu cÇu häc sinh vµ t×m hiÓu th«ng §äc ®Çu bµi vµ tãm t¾t tin bµi 2 R1= 10 Ω - yªu cÇu häc sinh suy nghÜ híng gi¶i I1= 1,2A quyÕt bµi nµy I = 1,8A - trong bµi nµy ®¹i lîng n·o ®· biÕt ®¹i a)UAB = ? lîng nµo cÇn t×m? c«ng thøc nµo cã liªn b) R2 = ? quan ®Õn ®¹i lîng cÇn t×m Gi¶i ? R1 vµ R2 ®îc m¾c nh thÕ nµo víi HS suy nghÜ nhau? U = U1 =I1*R1 = 1,2*10 = 12V C¸c (A) ®o ®¹i lîng nµo trong m¹ch I2 = I - I1 = 1,8 - 1,2 = 0,6A - tÝnh UAB theo m¹ch R1 U 12 - tÝnh i2 tõ ®ã t×m R2 R2 = = 0,6 = 20 Ω I2 ? yªu cÇu häc sinh t×m c¸ch gi¶i kh¸c Ho¹t ®éng 4: Gi¶i bµi 3 - yªu cÇu häc sinh ®äc ®Çu bµi ®Ó t×m §äc ®Çu bµi vµ tãm t¾t hiÓu th«ng tin vµ tãm t¾t R1= 15 Ω ? ®¹i lîng nµo ®· biÕt? ®¹i lîng nµo cÇn R = R = 30 Ω 2 3 t×m? U = 12V AB Híng dÉn häc sinh ph©n tÝch m¹ch ®iÖn ? r2 vµ R3 ®îc m¾c víi nhau nh thÕ nµo Rt® = ? ? R1 ®îc m¾c nh thÕ nµo víi m¹ch MB I1 = ? I2 = ? ? viÕt c«ng thøc tÝnh Rtd theo R1 vµ RMB I3 = ? Gi¶i - viÕt c«ng thøc t×m C§ D § ch¹y qua 12 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù R1 - viÕt c«ng thøc t×m UMB  tÝnh 2 vµ I3 Híng dÉn häc sinh t×m c¸ch gi¶i kh¸c: (sau khi tÝnh 1 vËn dông I3/I2= R2/R3 vµ I1= I2+ I3 Tõ ®ã t×m ®îc I2, I3 TÝnh RMB = R2 xR3 30 x30 = = 15 Ω R2  R3 30  30 TÝnh RAB = R1 + RMB = 15+15 = 30 Ω I1 = IAB = U AB = 12 = 0,4A =I MB RAB 30 UMB = IMB * RMB = 0,4*1,5 = 6V I2 =I3 = U MB = 6 = 0,2A R2 30 Ho¹t ®éng 5: Cñng cè Muèn gi¶i bµi tËp vÒ vËn dông ®Þnh luËt «m cho c¸c bµi lo¹i ®o¹n m¹ch cÇn tiÕn hµnh theo mÊy bíc(4 bíc) SGV phÇn C TiÕt 7 Ngµy so¹n: / /200 Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn I, Môc tiªu - Nªu ®îc ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ vËt lµm d©y dÉn - BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh sù phu thuéc cña ®iÖn trë vµo c¸c yÕu tè ®ã - Suy luËn vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµ chiÒu dµi - Nªu ®îc ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng tiÕt diÖn vµ cóng ®îc lµm cïng mét vËt liÖu t× tû lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña d©y II, ChuÈn bÞ - Nguån ®iÖn - C«ng t¾c - Am pe kÕ (1,5A- 0,1A) - V«n kÕ (6V- 0,1V) - 3 d©y ®iÖn trë cïng tiÕt diÖn, cïng chÊt vµ cã chiÒu dµi lÇn lît: l, 2l, 3l, quÊn quanh lâi c¸ch ®iÖn ph¼ng, dÑt III/ C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc THHT *Gi¸ trÞ lín hay nhá cña ®iÖn trë phô thuéc vµo yÕu tè nµo? ®äc phÇn më ®Çu Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ c«ng dông cña d©y dÉn vµ c¸c lo¹i d©y dÉn thêng ®îc sö dông ? D©y dÉn ®îc dïng lµm g×? Th¶o luËn ®Ó cã c©u tr¶ lêi dïng ®Ó dÉn Em thÊy nh÷ng d©y dÉn ë ®©u? ®iÖn(cho dßng ®iÖn ®i qua thÊy ë tivi m¹ng ®iÖn gia ®×nh ? H·y nªu c¸c vËt liÖu cã thÓ lµm d©y - B»ng ®ång, nh«m, thÐp dÉn Nªu thªm nh d©y tãc bãng ®Ìn, d©y bÕp suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi ®iÖn, nåi c¬m ®iÖn 13 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo yÕu tè nµo - NÕu ®Æt vµo hai ®Çu d©y dÉn mét hiÖu ®iÖn thÕ U th× cã dßng ®iÖn ch¹y qua nã kh«ng? khi ®ã dßng ®iÖn nµy cã mét cêng ®é I hay kh«ng? khi ®ã d©y dÉn cã C¸c nhãm häc sinh th¶o luËn mét cã mét ®iÖn trë x¸c ®inh kh«ng - §Ò häc sinh quan s¸t h×nh 7.1 SGK - Yªu cÇu häc sinh dù ®o¸n xem ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn nµy cã nh nhau Quan s¸t c¸c ®o¹n d©y dÉn kh¸c kh«ng ? C¸c nhËn xÐt vµ dô ®o¸n ? Cã nh÷ng yÕu tè nµo ¶nh hëng tíi ®iÖn trë cña d©y dÉn ®Ó x¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë Th¶o luËn vµo 1 trong c¸c yÕu tè th× ph¶i lµm thÕ T×m ®îc sù phô thuéc cña ®iÖn trë nµo? - Gîi ý cho häc sinh nhí l¹i trêng hîp tèc ®é bay h¬i Ho¹t ®éng 4: X¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi §Ò nghÞ häc sinh dù kiÕn c¸ch lµm theo Nªu dù kiÕn hoÆc ®äc SGK yªu cÇu cña C1 Yªu cÇu häc sinh tiÕn hµnh thÝ nghiÖm M¾c m¹ch ®iÖn nh s¬ ®å h×nh 7.2 a, Theo dâi kiÓm tra vµ gióp ®ì häc sinh 7.2b, 7.2c c¸c nhãm tiÕn hµnh (nh¾c nhë häc sinh §äc SGK ®Ó tiÕn hµnh ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1) Yªu cÇu häc sinh ®èi chiÕu kÕt qu¶ thu §èi chiÕu kÕt qu¶ víi dù ®o¸n rót ra kÕt ®îc vµ dù ®o¸n luËn( ®äc SGK) §Ò nghÞ häc sinh rót ra kÕt luËn qua thÝ nghiÖm vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµ chiÒu dµi Ho¹t ®éng 5: Cñng cè - vËn dông Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi C2, C3SGK Gîi ý cho häc sinh khi m¾c bãng ®Ìn Tr¶ lêi C2 b»ng d©y dµi th× ®iÖn trë cña d©y so víi d©y ng¾n nh thÕ nµo C3: ¸p dông ®Þnh luËt «m ®Ó tÝnh ®iÖn Tr¶ lêi C3 trë d©y  t×m chiÒu dµi d©y - yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ lµm C4 Cho häc sinh ®äc ghi nhí vµ phÇn “cã thÓ em cha biÕt’’ TiÕt 8 14 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Ngµy so¹n: Tæ: Khoa häc tù / /200 Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn I, Môc tiªu - Suy luËn ®îc c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi, cïng vËt liÖu th× ®iÖn trë cña chóng tØ lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y II, ChuÈn bÞ 2 d©y dÉn ®iÖn trë, nguån ®iÖn, c«ng t¾c, Ampe kÕ, v«n kÕ III, C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®«ng 1: KTBC- Tæ chøc THHT - §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè? - Ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm víi c¸c d©y dÉn nh thÕ nµo ®Ó x¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµ chiÒu dµi cña chóng? - C¸c d©y dÉn cïng tiÕt diÖn cïng vËt liÖu phô thuéc vµo chiÒu dµi nh thÕ nµo? - Yªu cÇu 1 häc sinh tr×nh bµy lêi gi¶i C4 bµi tríc Ho¹t ®éng 2: Dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖn - Yªu cÇu häc sinh nªu dù ®o¸n - Yªu cÇu häc sinh th¶o luËn vÒ dù ®o¸n vµ t×m hiÓu vÒ m¹ch ®iÖn h×nh 8.1 - Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn theo yªu cÇu cña C1 - Giíi thiÖu c¸c ®iÖn trë R1,R2,R3 trong m¹ch ®iÖn h×nh 8.2 vµ ®Ò nghÞ häc sinh thùc hiÖn theo yªu cÇu cña C2 - Cã thÓ ®Ò nghÞ häc sinh nªu dù ®o¸n - §äc SGK - Th¶o luËn vÒ dù ®o¸n - T×m hiÓu c¸c ®iÖn trë h×nh 8.1 SGK cã ®Æc ®iÓm g× vµ m¾c víi nhau nh thÕ nµo - Thùc hiÖn yªu cÇu cña C2 Suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi Cã thÓ nªu d ®o¸n Ho¹t ®éng 3: TiÕn hµnh TNo kiÓm tra - Yªu cÇu nhãm häc sinh m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å h×nh 8.3 vµ tiÕn hµnh - M¾c m¹ch ®iÖn nh h×nh 8.3 vµ tiÕn - Theo dâi kiÓm tra vµ gióp ®ì c¸c hµnh thÝ nghiÖm nhãm thùc hµnh - Ghi kÕt qu¶ ®o ®îc vµo b¶ng Nh¾c nhë häc sinh ghi kÕt qu¶ ®o vµo - TiÕp tôc lµm thÝ nghiÖm b¶ng 1 SGK - TÝnh tû sè ®Ó ®èi chiÕu víi dù ®o¸n - Rót ra kÐt luËn(®äc SGK) - TiÕp tôc yªu cÇu häc sinh lµm thÝ - §iÖn trë cña d©y dÉn tû lÖ nghÞch víi 15 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù nghiÖm víi d©y dÉn cã tiÕt diÖn 2S - Cho häc sinh tÝnh tû sè tiÕt diÖn cña d©y S1 R víi 2 S2 R1 - Yªu cÇu ®èi chiÕu víi dù ®o¸n vµ rót ra kÕt luËn Ho¹t ®éng 4: Cñng cè- vËn dông TiÕt diÖn cña d©y thø 2 lín gÊp mÊy lÇn d©y thø nhÊt? VËn dông kÕt luËn trªn so s¸nh ®iÖn trë cña 2 d©y - Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi C3, C4 (gîi ý cho häc sinh) - Cßn thêi gian cho häc sinh ®äc môc “cã thÓ em cha biÕt” - §Ò nghÞ häc sinh ph¸t biÓu ghi nhí cuèi bµi häc - Giao bµi tËp vÒ nhµ C5, C6 TiÕt 9 Ngµy so¹n: / /200 Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn I, Môc tiªu - Bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®uîc thÝ nghiÖm ®Ó chøng tá r»ng ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ c¸c vËt liÖu kh¸c nhau th× kh¸c nhau - So s¸nh møc ®é dÉn ®iÖn cña c¸c chÊt hay c¸c vËt liÖu c¨n cø vµo b¶ng gi¸ trÞ ®iÖn trë suÊt cña chóng - VËn dông c«ng thøc R= P L ®Ó tÝnh ®îc 1 ®¹i lîng khi biÕt c¸c ®¹i lîng S cßn l¹i II, ChuÈn bÞ - 3 d©y dÉn kh¸c nhau cã cïng tiÕt diÖn - Nguån ®iÖn, Am pe kÕ ( 1,5A- 0,1A) v«n kÕ (6V- 0,1V) III, C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng 1: KTBC - Tæ chøc THHT KT: - §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm víi c¸c d©y dÉn cã ®Æc ®iÓm nh thÕ nµo ®Ó x©y dùng sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y 16 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù Tæ chøc: nªu ®Çu bµi SGK Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn - Cho häc sinh quan s¸t c¸c ®o¹n d©y - Tõng häc sinh quan s¸t c¸c ®o¹n d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi cïng tiÕt diÖn nh- dÉn cã cïng chiÒu dµi, cïng tiÕt diÖn ng lµm b»ng c¸c vËt liÖu kh¸c nhau vµ nhng lµm tõ c¸c vËt liÖu kh¸c nhau vµ ®Ò nghÞ 1 vµi häc sinh tr¶ lêi C1 tr¶ lêi C1 - Yªu cÇu häc sinh vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn - Tõng nhãm häc sinh vÏ s¬ ®å m¹ch cÇn tiÕn hµnh vµ lËp b¶ng ghi kÕt qu¶ ®iÖn vµ lËp b¶ng ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm thÝ nghiÖm - Theo dâi gióp ®ì c¸c nhãm häc sinh vÏ s¬ ®å vµ lËp b¶ng ghi kÕt qu¶ - Cho häc sinh th¶o luËn s¬ qua vÒ s¬ ®å vµ b¶ng - Tõng nhãm häc sinh lÇn lît tiÕn hµnh - Cho häc sinh thiÕn hµnh thÝ nghiÖm thÝ nghiÖm ghi kÕt qu¶ ®o trong mçi lÇn thÝ nghiÖm vµ tõ kÕt qu¶ ®ã ®îc, x¸c Theo dâi häc sinh lµm thÝ nghiÖm ®Þnh ®iÖn trë cña 3 d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi, cïng tiÕt diÖn nhng lµm tõ §Ò nghÞ c¸c nhãm häc sinh nªu nhËt c¸c vËt liÖu kh¸c nhau xÐt vµ rót ra kÕt luËn - Trëng nhãm häc sinh nªu nhËt xÐt vµ - Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi rót ra kÕt luËn. ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu vÒ ®iÖn trë suÊt - Yªu cÇu häc sinh ®äc th«ng tin SGK ®Ó t×m hiÓu vÒ ®¹i lîng ®Æc trng cho sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm - §äc th«ng tin SGK d©y dÉn - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu - Tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn lµm d©y dÉn ®îc ®Æc trng b»ng ®¹i lîng g× cña vËt? - ? §¹i lîng nµy cã trÞ sè x¸c ®inh nh - Quan s¸t SGK b¶ng 1 thÕ nµo? - ? §¬n vÞ ®¹i lîng nµy lµ g×? - ? Giíi thiÖu b¶ng ®iÖn trë suÊt - Tr¶ lêi C2 - ? Yªu cÇu häc sinh nhËn xÐt vÒ trÞ sè ®iÖn trë suÊt cña kim lo¹i vµ hîp kim Yªu cÇu häc sinh lµm C2 Gîi ý cho häc sinh Ho¹t ®éng 3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë - §Ò nghÞ häc sinh lµm C3 Lµm C3 - Gîi ý cho häc sinh tõng bíc 1 tõ kh¸i T×m tõng bíc niÖm ®iÖn trë suÊt TÝnh vµ rót ra ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn - Lu ý cho häc sinh d©y lµ d©y cã tiÕt trë R= P l diÖn ®Òu S Yªu cÇu häc sinh nªu ®¬n vÞ ®o c¸c ®¹i lîng Ho¹t ®éng 4: VËn dông Gäi häc sinh nh¾c l¹i: kh¸i niÖm ®iÖn trë suÊt vµ gi¶i thÝch C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn Gäi häc sinh ®äc ghi nhí SGK Yªu cÇu häc sinh lµm C4 gi¸o viªn gîi ý ( biÓu diÔn trßn S =  r2 (r = 1/2.d) 17 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù §Ò nghÞ häc sinh lµm ë nhµ C5, C6 TiÕt 10 Ngµy so¹n: =  d2/4 / /200 BiÕn trë - ®iÖn trë dïng trong kü thuËt I, Môc tiªu - Nªu ®îc biÕn trë lµ g× vµ nªu ®îc nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña biÓn trë - M¾c ®îc m¹ch biÕn trë nµo m¹ch ®iÖn ®Ó ®iÒu chØnh C§ D § ch¹y qua m¹ch - NhËn ra ®îc c¸c ®iÖn trë dïng trong kü thuËt II, ChuÈn bÞ - BiÕn trë con ch¹y - Bãng ®Ìn - BiÕn trë than - Nguån ®iÖn - C«ng t¾c - §iÖn trë trong kü thuËt III, C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng 1: KTBC- Tæ chøc THHT * KT: ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo vµ phô thuéc nh thÕ nµo * tæ chøc: nªu vÊn ®Ò ®Çu bµi ®ua ra Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña biÓn trë - cho häc sinh quan s¸t h×nh 10.1 SGK Tõng häc sinh thùc hiÖn C1 vµ yªu cÇu mét vµi häc sinh kÓ tªn c¸c Quan s¸t biÕn trë vµ kÓ tªn lo¹i biÓn trë Gîi ý – gióp ®ì häc sinh ®èi chiÕu h×nh 10.1a víi biÓn trë thËt - yªu cÇu häc sinh ®èi chiÕu h×nh 10.1a vµ chØ ra ®îc cuén d©y vµ 2 ®Çu AB SGK víi biÕn trë con ch¹y thËt vµ yªu cÇu häc sinh chØ ra ®©u lµ cuén d©y cña Tõng häc sinh thùc hiÖn C2,C3 ®Ó t×m biÕn trë ®©u lµ 2 ®Çu ngo¹i cïng A,B hiÓu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña biÓn trë cña nã con ch¹y - gîi ý cho häc sinh Tõng häc sinh thùc hiÖn C4 ®Ó nhËn - ®Ò nghÞ häc sinh vÏ l¹i c¸c ký hiÖu s¬ d¹ng ký hiÖu s¬ ®å cña biÓn trë ®å cña biÓn trë vµ dïng bót ch× t« ®Ëm phÇn biÕn trë h×nh 10.2 a,b,c Ho¹t ®éng 3: Sö dông ®iÖn trë ®Ó ®iÒu chØnh C§ D § - Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn C5 Quan s¸t gióp ®ì häc sinh - Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn C6 VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn theo h×nh vÏ 10.3 Lu ý häc sinh ®¶y con ch¹y C vÒ s¸t ®iÓm N ®Ó biÕn trë cã gi¸ trÞ l¬n nhÊt Sau khi häc sinh lµm xong ®Ò nghÞ ®¹i diÖn häc sinh tr¶ lêi C6 Thùc hiÖn C6 ? biÓn trë lµ g×? vµ cã thÓ ®îc dïng lµm M¾c m¹ch ®iÖn vµ lµm thÝ nghiÖm 18 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù g×? Tr¶ lêi C6 - ®Ò nghÞ häc sinh tr¶ lêi vµ th¶o luËn Th¶o luËn vÒ c©u tr¶ lêi chung víi c¶ líp vÒ c©u tr¶ lêi Nªu kÕt luËn: SGK Ho¹t ®éng 4: NhËn d¹ng hai lo¹i ®iÖn trë dïng trong kü thuËt - yªu cÇu hãc inh tr¶ lêi C7 Tr¶ lêi C7 - gîi ý cho häc sinh: kÕt luËn ®Ó chÕ t¹o ®iÖn trë kü thuËt mµ Tr¶ lêi theo gîi ý cña gi¸o viªn rÊt máng th× c¸c líp nµy cã tiÕt diÖn lín hay nhá - t¹i sao líp nµy cã thÓ cã trÞ sè ®iÖn Tõng häc sinh thùc hiÖn C8,C9 trë lín - ®Ò nghÞ häc sinh ®äc trÞ sè cña ®iÖn Quan s¸t ¶nh hoÆc ®iÖn trë thËt trë h×nh 10.4a, 1 sè häc sinh kh¸c thùc hiÖn C9 - ®Ò nghÞ häc sinh quan s¸t ¶nh mµu sè 2 trang 3 SGK ®Ó nhËn biÕt mÇu vßng Ho¹t ®éng 5: Cñng cè - vËn dông - yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn c10 - NÕu häc sinh khã kh¨n cã thÓ gîi ý + tÝnh chiÒu dµi d©y ®iÖn trë Tr¶ lêi C10 + tÝnh chiÒu dµi cña 1 vßng d©y cuèn quanh trßn Theo gîi ý cña gi¸o viªn + tÝnh sè vßng d©y cña biÕn trë - yªu cÇu häc sinh ®äc, ghi vë SGK TiÕt 11 Ngµy so¹n: / /200 Bµi tËp vËn dông ®Þnh luËt «m vµ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn I, Môc tiªu VËn dông ®Þnh luËn «m vµ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn ®Ó tÝnh ®îc c¸c ®¹i lîng cã liªn quan ®èi víi ®o¹n m¹ch gåm nhiÒu nhÊt lµ 3 ®iÖn trë mÆc nèi tiÕp song song hoÆc hçn hîp II, ChuÈn bÞ Häc sinh: «n tËp ®Þnh luËt «m «n tËp c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë III, C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 19 Trêng: THCS T©n Pheo NguyÔn M¹nh Th¾ng nhiªn Tæ: Khoa häc tù Ho¹t ®éng 1: ¤n tËp lý thuyÕt Gäi häc sinh tr¶ lêi c©u hái - ph¸t biÓu ®Þnh luËt «m cho ®o¹n m¹ch - viÕt hÖ thøc tÝnh H§T, C§D§, ®iÖn trë cho ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp - viÕt hÖ thøc tÝnh H§T, C§D§, ®iÖn trë cho ®o¹n m¹ch m¾c song song - nªu c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn Ho¹t ®éng 2: Gi¶i bµi tËp 1 - yªu cÇu häc sinh ®äc néi dung bµi 1 Tõng häc sinh tù gi¶i bµi tËp vµ gi¶i - ®Ò nghÞ häc sinh nªu râ tõ d÷ kiÖn T×m hiÓu vµ ph©n tÝch ®Çu bµi, ®Ó t×m C§ D § th× ph¶i t×m ®¹i lîng nµo? D©y ni cr«m ? ¸p dông c«ng thøc nµo ®Ó tÝnh ®iÖn l = 30m trë cña d©y dÉn theo d÷ kiÖn ®Çu bµi S = 0,3mm2 = 3.10-6m2 U = 220V ®Ó tÝnh ®îc c«ng C§ D § ta ¸p dông c«ng thøc nµo I=? Gi¶i TÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn 1,1.30 ADCT : R= P l  R = = 110 S 0,3.  TÝnh C§D§ ch¹y qua d©y dÉn ADCT : I = U  I = 220 = 2A R 110 Ho¹t ®éng 3: Gi¶i bµi tËp 2 - yªu cÇu häc sinh c©u a ®äc ®Ò bµi tãm t¾t vµ nªu c¸ch gi¶i - ®Ò nghÞ häc sinh nªu c¸ch gi¶i ®Ó c¶ R1 = 7,5  líp th¶o luËn ( nªu c¸ch gi¶i ®óng cho I = 0,6 A häc sinh lµm) M¾c nèi tiÕp Rb Gi¸o viªn theo dâi gióp ®ì häc sinh U = 12V häc sinh tãm t¾t ®Ò bµi a) R2 = ? b) Rb =30  lµ d©y Nikelin S = 1 mm2 = 10-6 m2 ( cßn thêi gian gîi ý cho häc sinh gi¶i l = ? c¸ch kh¸c) Gi¶i  a) §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch lµ: C2: ta cã U= U1+U2 U= I1.R1+I.R2 12  12 = 7,5.0,6 + 0,6.R2 ADCT: R = U = = 20  0,6 12  7,5 x 0,6 I = 12,5   R2= V× m¾c nèi tiÕp ta cã R = R1 + R 2 0,6  R2 = R - R1 = 20 - 7,5 = 12,5  Gîi ý cho häc sinh lµm tiÕp phÇn b b) ChiÒu dµi d©y ®iªn trë häc sinh tù lµm 20 Trêng: THCS T©n Pheo