Tài liệu Giáo án vật lí 7 cả năm

NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 Ph©n phèi ch¬ng tr×nh VËt Lý 7 Häc kú I - 19 tuÇn ( 18 tiÕt) TuÇn 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 PPCT Tªn bµi (Néi dung) 1 Nhaän bieát aùnh saùng – Nguoàn saùng vaø vaät saùng 2 Söï truyeàn aùnh saùng 3 Öùng duïng ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng 4 Ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng 5 Aênh cuûa moät vaät taïo bôûi göông phaúng 6 Thöïc haønh: Quan saùt vaø veõ aûnh cuûa moät vaät taïo bôûi göông phaúng 7 Göông caàu loài 8 Göông caàu loõm 9 Oân taäp toång keát chöông I: Quang hoïc 10 Kieåm tra 11 Nguoàn aâm 12 Ñoä cao cuûa nguoàn aâm 13 Ñoä to cuûa nguoàn aâm 14 Moâi tröôøng truyeàn aâm 15 Phaûn xaï aâm – Tieáng vang 16 Choáng oâ nhieãm tieáng oàn 17 Oân taäp toång keát chöông II: Aâm hoïc 18 Kieåm tra hoïc kì I Häc kú II - 18 tuÇn ( 17 tiÕt) 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 32 31 33 34 35 36 32 33 34 35 Nhieãm ñieän do coï xaùt Hai loaïi ñieän tích Doøng ñieän – nguoàn ñieän Chaát daãn ñieän vaø chaát caùch ñieän – Doøng ñieän trong kim loaïi Sô ñoà maïch ñieän – Chieàu doøng ñieän Taùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa nguoàn ñieän Taùc duïng töø, taùc duïng hoaù hoïc vaø taùc duïng sinh lí cuûa doøng ñieän Oân taäp Kieåm tra 1 tieát Cöôøng ñoä doøng ñieän Hieäu ñieän theá Hieäu ñieän theù giöõa hai ñaàu duïng cuï doøng ñieän Thöïc haønh: Ño cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá ñoái vôùi ñoaïn maïch noái tieáp. TH: Ño cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá ñoái vôùi ñoaïn caïch song song An toaøn khi söû duïng ñieän Oân taäp toång keát chöông III: Ñieän hoïc Kieåm tra hoïc kì II Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... 1 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 ch¬ng I : quang häc TiÕt 1: NhËn biÕt ¸nh s¸ng Nguån s¸ng vËt s¸ng I. môc tiªu 1- KiÕn thøc - B»ng thÝ nghiÖm, häc sinh nhËn thÊy : Muèn nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng th× ¸nh s¸ng ®ã ph¶i truyÒn vµo m¾t ta ; ta nh×n thÊy c¸c vËt khi cã ¸nh s¸ng tõ c¸c vËt ®ã truyÒn vµo m¾t ta. - Ph©n biÖt ®îc nguån s¸ng vµ vËt s¸ng. Nªu ®îc thÝ dô vÒ nguån s¸ng vµ vËt s¸ng. 2- Kü n¨ng - Lµm vµ quan s¸t c¸c thÝ nghiÖm ®Ó rót ra ®iÒu kiÖn nhËn biÕt ¸nh s¸ng vµ vËt s¸ng. 3- Th¸i ®é - Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm quan s¸t hiÖn tîng khi chØ nh×n thÊy vËt mµ kh«ng cÇm ®îc, vµ trong ho¹t ®éng nhãm. II. chuÈn bÞ  hép kÝn bªn trong cã bãng ®Ìn vµ pin iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv.. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra 3- Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß *H§ 1 :T×m hiÓu khi nµo ta nhËn biÕt I / NhËn biÕt ¸nh s¸ng ®îc ¸nh s¸ng * Quan s¸t vµ thÝ nghiÖm - Yªu cÇu HS ®äc SGK ®Ó tr¶ lêi c©u - HS ®äc vµ tr¶ lêi hái trong c¸c trõ¬ng hîp ®· cho trêng - Trêng hîp 2 vµ 3 m¾t ta nhËn biÕt ®îc ¸nh hîp nµo m¾t ta nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng s¸ng ? C1 .M¾t ta nhËn biÕt ®îc cã ¸nh s¸ng cã ®iÒu - Tõ ®ã tr¶ lêi c©u hái C1 SGK kiÖn gièng nhau lµ : Cã ¸nh s¸ng vµ më m¾t - Qua c©u hái d· t×m hiÓu h·y chän tõ nªn ¸nh s¸ng lät vµo m¾t. thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong kÕt - KÕt luËn : M¾t ta nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng luËn ? khi cã ¸nh s¸ng truyÒn vµo m¾t ta * H§ 2 : Nghiªn cøu ®iÒu kiÖn nµo ta II / Nh×n thÊy mét vËt nh×n thÊy vËt * ThÝ nghiÖm - Ta ®· biÕt nh×n thÊy ¸nh s¸ng khi nµo - HS ®äc, quan s¸t, lµm thÝ nghiÖm ®Ó tr¶ lêi vËy muèn nh×n thÊy mét vËt th× ph¶i c©u hái. cã ®iÒu kiÖn g× ? ta sang phÇn II C2 . Ta nh×n thÊy m¶nh giÊy tr¾ng trong trêng - Cho HS ®äc SGK vµ quan s¸t h×nh hîp h×nh 1.2a ®Ìn s¸ng 1.2a , 1.2b V× cã ®Ìn t¹o ra ¸nh s¸ng, ¸ng s¸ng chiÕu - GV híng dÉn vµ ph¸t dông cô cho ®Õn trang giÊy tr¾ng, ¸ng s¸ng tõ trang giÊy c¸c nhãm quan s¸t ®Ó tr¶ lêi C2 ? tr¾ng ®Õn m¾t ta th× nh×n thÊy trang giÊy - HD ®Æt m¾t gÇn èng tr¾ng. - Nguyªn nh©n nh×n thÊy tê giÊy - KÕt luËn : Ta nh×n thÊy mét vËt khi cã tr¾ng ? ¸nh s¸ng tõ vËt truyÒn vµo m¾t ta. - ¸nh s¸ng kh«ng ®Õn m¾t cã nh×n thÊy tê giÊy kh«ng ? III / Nguån s¸ng vµ vËt s¸ng - Qua C2 h·y tr¶ lêi c©u hái ®iÒn tõ ®Ó C3.-VËt tù ph¸t ra ¸nh s¸ng : D©y tãc bãng cã kÕt luËn ? ®Ìn. * H§ 3 : Ph©n biÖt nguån s¸ng vµ vËt -VËt h¾t l¹i ¸nh s¸ng do vËt kh¸c chiÕu tíi s¸ng : Tê giÊy tr¾ng - Yªu cÇu ®äc c©u hái SGK ®Ó tr¶ lêi - KÕt luËn : D©y tãc bãng ®Ìn tù nã ph¸t ra ¸nh s¸ng c©u hỏi C3 gäi lµ nguån s¸ng. - Tõ ®ã ®iÒn vµo kÕt luËn SGK D©y tãc bãng ®Ìn ph¸t s¸ng vµ m¶nh giÊy 2 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 - VËy vËt h¾t l¹i ¸nh s¸ng lµ g× ? Nguån s¸ng lµ g× ? lÊy vÝ dô minh ho¹ ? * H§ 4 : VËn dông - Yªu cÇu ®äc ghi nhí, vËn dông kiÕn thøc ®· häc tr¶ lêi c©u hái vËn dông SGK tr¾ng h¾t l¹i ¸nh s¸ng tõ vËt kh¸c chiÕu vµo nã gäi chung lµ vËt s¸ng IV/ VËn dông C4. – B¹n Thanh ®óng v× ¸nh s¸ng ®Ìn pin kh«ng chiÕu vµo m¾t nªn m¾t kh«ng nh×n thÊy ®îc. C5. – Khãi gåm c¸c h¹t nhá li ti, c¸c h¹t nµy ®îc chiÕu s¸ng vµ trë thµnh vËt s¸ng. ¸nh s¸ng tõ c¸c h¹t nµy truyÒn tíi m¾t. - C¸c h¹t xÕp gÇn liÒn nhau n»m trªn ®êng truyÒn cña ¸nh s¸ng t¹o thµnh vÖt s¸ng m¾t nh×n thÊy. 4- Cñng cè (3’ ) - Qua bµi häc h«m nay c¸c em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×? - Häc bµi, ®äc “Cã thÓ em cha biÕt”. 5. D¨n dß (1’)- Lµm bµi tËp 1.1 ®Õn 1.5 SBT V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... --------------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... TiÕt 2: Sù truyÒn ¸nh s¸ng I/ môc tiªu 1- KiÕn thøc - BiÕt lµm thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh ®îc ®êng truyÒn cña ¸nh s¸ng. - Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng. - BiÕt vËn dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng vµo x¸c ®Þnh ®êng th¼ng trong thùc tÕ. - NhËn biÕt ®îc ®Æc ®iÓm cña ba lo¹i chïm s¸ng. 2- Kü n¨ng  Bíc ®Çu biÕt t×m ra ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng b»ng thùc nghiÖm.  BiÕt dïng thÝ nghiÖm ®Ó kiÓm chøng l¹i mét hiÖn tîng vÒ ¸nh s¸ng. 3- Th¸i ®é  Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm vµ ho¹t ®éng nhãm  BiÕt vËn dông kiÕn thøc vµo cuéc sèng. II/ chuÈn bÞ èng nhùa cong, èng nhùa th¼ng  nguån s¸ng dïng pin  mµn ch¾n cã ®ôc lç nh nhau  ®inh ghim m¹ mò nhùa to iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv.tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra  HS1 : -Khi nµo ta nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng ? Khi nµo ta nh×n thÊy vËt ? -Gi¶i thÝch hiÖn tîng nh×n thÊy vÖt s¸ng trong khãi h¬ng ?  HS2 : Ch÷a bµi tËp 1.2 vµ 1.1 SBT ? 7A:..................................................................7B.............................................................. 7C:................................................................... 3- Bµi míi 3 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 Ho¹t ®éng cña thÇy *H§1 : Nghiªn cøu t×m hiÓu quy luËt cña ®êng truyÒn ¸nh s¸ng - ¸nh s¸ng ®i theo ®êng cong hay gÊp khóc ? Nªu ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm ? - Chóng ta cïng lµm TN - GV ph¸t dông cô thÝ nghiÖm cho c¸c nhãm yªu cÇu tõng HS quan s¸t d©y tãc bãng ®Ìn qua èng th¼ng vµ qua èng cong ®Ó tr¶ líi C1 SGK - Kh«ng cã èng th¼ng th× ¸nh s¸ng cã truyÒn theo ®êng th¼ng kh«ng ? Nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra? - GV kÕt luËn suy ra C2 yªu cÇu ®äc vµ híng dÉn lµm TN ®Ó tr¶ lêi - Víi c¸c m«i trêng trong suèt kh¸c nh thuû tinh, níc … ta còng cã kÕt luËn nh trªn - Mäi vÞ trÝ trong m«i trêng cã tÝnh chÊt nh nhau gäi lµ m«i trêng ®ång tÝnh c¸c nhµ b¸c häc ®· rót ra ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng nh sau : - yªu cÇu mét vµi HS ®äc sau ®ã nh¾c l¹i * H§2 : Nghiªn cøu thÕ nµo lµ tia s¸ng, chïm s¸ng - Cho HS ®äc SGK - GV th«ng b¸o vµ cho ghi, vÏ h×nh, biÓu diÔn trªn tÊm b×a - Thùc tÕ thêng gÆp chïm s¸ng gåm nhiÒu tia s¸ng. vËy gåm nh÷ng lo¹i chïm s¸ng nµo ? - Cho HS ®äc SGK - GV lµm thÝ nghiÖm t¹o ra ba lo¹i chïm s¸ng, yªu cÇu quan s¸t vµ tr¶ lêi c©u hái C3 SGK Ho¹t ®éng cña trß I / §êng truyÒn cña ¸nh s¸ng - HS nªu ph¬ng ¸n TN * ThÝ nghiÖm : - HS ®äc SGK -HS lµm thÝ nghiÖm C1. ¸nh s¸ng tõ d©y tãc bãng ®Ìn truyÒn trùc tiÕp ®Õn m¾t ta theo èng th¼ng -HS nªu ph¬ng ¸n, -C2 Lµm TN theo híng dÉn cña GV Ba lç A, B, C th¼ng hµng vËy ¸nh s¸ng thuyÒn theo ®êng th¼ng -KÕt luËn : §êng truyÒn cña ¸nh s¸ng trong kh«ng khÝ lµ ®êng th¼ng * §Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng : Trong m«i trêng trong suèt vµ ®ång tÝnh, ¸nh s¸ng truyÒn ®i theo ®êng th¼ng II/ Tia s¸ng vµ chïm s¸ng - HS ®äc SGK *BiÓu diÔn ®êng truyÒn cña tia s¸ng - Quy íc biÓu diÔn ®êng truyÒn cña tia s¸ng b»ng mét ®êng th¼ng cã mòi tªn chØ híng lµ mét tia s¸ng *Ba lo¹i chïm s¸ng C3. a) Chïm s¸ng song song gåm c¸c tia s¸ng kh«ng giao nhau trªn ®êng truyÒn cña chóng. b) Chïm s¸ng héi tô gåm c¸c tia s¸ng - GV vÏ h×nh vµ híng dÉn häc sinh vÏ h×nh vµo vë, ®iÒn tõ thÝch hîp vµo chç giao nhau trªn ®êng truyÒn cña chóng. trèng -GV quan s¸t vµ söa ch÷a cho HS c) Chïm s¸ng ph©n k× gåm c¸c tia s¸ng loe - VËy chïm s¸ng nh thÕ nµo gäi lµ réng ra trªn ®êng truyÒn cña chóng. chïm s¸ng ph©n k×, héi tô, song song, h·y biÓu diÔn ? III/ VËn dông * H§ 3 : VËn dông C4. ¸nh s¸ng tõ ®Ìn ph¸t ra ®· truyÒn ®Õn - Yªu cÇu ®äc ghi nhí - VËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó tr¶ lêi m¾t ta theo ®êng th¼ng. C5 . - §Æt m¾t sao cho chØ nh×n thÊy kim gÇn C4, C5 SGK - GV híng dÉn vµ cho häc sinh ghi bµi m¾t nhÊt kh«ng nh×n thÊy hai kim cßn l¹i. - Gi¶i thÝch : Kim 1 lµ vËt ch¾n s¸ng cña ®¸p ¸n ®óng - Khi ng¾m ph©n ®éi em th¼ng hµng em kim 2, kim 2 lµ vËt ch¾n s¸ng cña kim 3. Do ¸/s¸ng truyÒn theo ®êng th¼ng nªn ph¶i lµm thÕ nµo ? Gi¶i thÝch ? ¸/sáng tõ kim 2, kim 3 bÞ ch¾n kh«ng tíi m¾t. 4 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 4- Cñng cè (3’ ) - Qua bµi häc h«m nay c¸c em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×? - Häc bµi, ®äc “ Cã thÓ em cha biÕt ”. 5. D¨n dß (1’) - Lµm bµi tËp SBT 2.1 ®Õn 2.4 V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... TiÕt 3: øng dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng I. môc tiªu 1- KiÕn thøc - NhËn biÕt ®îc bãng tèi. Gi¶i thÝch ®îc v× sao cã hiÖn tîng nhËt thùc vµ nguyÖt thùc. 2- Kü n¨ng - VËn dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng trong thùc tÕ vµ hiÓu ®îc mét sè øng dông cña ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng. 3- Th¸i ®é - Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm vµ ho¹t ®éng nhãm II. chuÈn bÞ  §Ìn pin, pin tiÓu, tÊm b×a, mµn ch¾n iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra HS1: Ph¸t biÓu ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng ? §êng truyÒn cña ¸nh s¸ng ®îc biÓu diÔn nh thÕ nµo ? H·y biÓu diÔn ®êng truyÒn cña tia s¸ng , BT 2.2 SBT HS2 : Nªu ba lo¹i chïm s¸ng, BiÓu diÔn trªn h×nh vÏ ? 7A:..................................................................7B.............................................................. 7C:................................................................... 3- Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß *H§1 : Quan s¸t h×nh thµnh kh¸i I/ Bãng tèi- bãng nöa tèi niÖm bãng tèi, bãng nöa tèi * ThÝ nghiÖm 1 : - Yªu cÇu ®äc TN, nªu dông cô TN - HS ®äc TN, nghiªn cøu vµ lµm thÝ nghiÖm theo - HD : §Ó ®Ìn ra xa ®Ó quan s¸t nhãm díi sù HD cña GV®Ó tr¶ lêi c©u hái bãng ®Ìn râ h¬n, chó ý quan s¸t C1 . Trªn mµn ch¾n vïng tèi ë gi÷a, vïng s¸ng ë vïng s¸ng, tèi ®Ó tr¶ lêi c©u hái C1 xung quanh. - Vïng tèi : Do vËt c¶n nªn kh«ng nhËn ®îc ¸nh - Yªu cÇn tr¶ lêi c©u hái SGK. s¸ng tõ nguån s¸ng chiÕu tíi. - Vïng s¸ng : NhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ nguån s¸ng chiÕu tíi. * NhËn xÐt : - Tõ ®ã ®iÒn côm tõ thÝch hîp vµo Trªn mµn ch¾n ®Æt phÝa sau vËt c¶n cã mét vïng nhËn xÐt kh«ng nhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ nguån s¸ng tíi gäi lµ bãng tèi. * ThÝ nghiÖm 2 : - Yªu cÇu ®äc TN SGK - HS lµm TN theo HD - HD : Thay 1 bãng ®Ìn b»ng 2 C2 . Vïng tèi : Vïng 1 bãng ®Ìn ®Ó t¹o nguån s¸ng réng, Vïng ®îc chiÕu s¸ng ®Çy ®ñ : Vïng 3 quan s¸t t¬ng tù TN 1 ®Ó tr¶ lêi C2 5 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 Vïng cßn l¹i : Vïng 2 ( S¸ng h¬n vïng 1, tèi - V× sao cã vïng s¸ng hoµn toµn vµ h¬n vïng 3) – s¸ng mê vïng tèi hoµn toµn, vïng s¸ng mê ? - Gi¶i thÝch : + Vïng tèi : Hoµn toµn kh«ng nhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ nguån tíi. + Vïng s¸ng : NhËn ®îc tÊt c¶ ¸nh s¸ng tõ c¸c phÇn cña nguån s¸ng chiÕu tíi. + Vïng s¸ng mê : NhËn ®îc mét Ýt ¸nh s¸ng (tõ - H·y ®iÒn côm tõ thÝch hîp vµo mét phÇn cña nguån s¸ng chiÕu tíi). nhËn xÐt? * NhËn xÐt : Trªn mµn ch¾n ®Æt phÝa sau vËt c¶n cã vïng chØ nhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ mét phÇn cña *H§2 : H×nh thµnh kh¸i niÖm nhËt nguån s¸ng tíi gäi lµ bãng nöa tèi. thùc vµ nguyÖt thùc. II/ NhËt thùc – NguyÖt thùc - Yªu cÇu ®äc th«ng tin SGK 1. NhËt thùc: Khi MÆt Tr¨ng n»m trong kho¶ng - GV kÓ c©u truyÖn gÊu ¨n mÆt tõ MÆt Trêi ®Õn Tr¸i §Êt th× trªn Tr¸i §Êt xuÊt tr¨ng vµ ®éi qu©n La M·. hiÖn bãng tèi vµ bãng nöa tèi , ®øng ë chç bãng - NhËt thùc lµ g× ? tèi kh«ng nh×n thÊy MÆt Trêi gäi lµ nhËt thùc - Ban ngµy lóc MÆt Tr¨ng ë kho¶ng toµn phÇn, ®øng ë chç bãng nöa tèi chØ nh×n gi÷a Tr¸i §Êt vµ MÆt Trêi. Bãng tèi thÊy mét phÇn cña MÆt Trêi gäi lµ nhËt thùc cña MÆt Tr¨ng n trªn Tr¸i §Êt. Lóc mét phÇn. nµy ®øng ë chç bãng tèi ta cã quan C3. §øng ë n¬i nhËt thùc toµn phÇn ta kh«ng s¸t ®îc MÆt Trêi kh«ng ? nh×n thÊy MÆt Trêi. Trêi tèi l¹i v× lóc ®ã MÆt - Yªu cÇu tr¶ lêi C3 ? Tr¨ng che hÕt MÆt Trêi ( vËt ch¾n ) kh«ng cho ¸nh s¸ng tõ MÆt Trêi ®Õn Tr¸i §Êt. - MÆt Tr¨ng ph¶n chiÕu ¸nh s¸ng 2. NguyÖt thùc MÆt Trêi nªn ban ®ªm ta nh×n thÊy - PhÝa sau Tr¸i ®Êt kh«ng nhËn ®îc ¸nh s¸ng MÆt Tr¨ng. MÆt Trêi ( ®iÓm A) - Quan s¸t H3.4 cho biÕt chç nµo - VÞ trÝ 1 lµ bãng tèi cña Tr¸i §Êt trªn Tr¸i §Êt lµ ban ®ªm ? * Khi MÆt Tr¨ng bÞ Tr¸i §Êt che kh«ng ®îc MÆt - ChØ ra MÆt Tr¨ng ë vÞ trÝ nµo th× Trêi chiÕu s¸ng n÷a, lóc ®ã ta kh«ng nh×n thÊy kh«ng nhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ MÆt MÆt Tr¨ng gäi lµ hiÖn tîng nguyÖt thùc. Trêi, kh«ng nh×n thÊy MÆt Tr¨ng C4. MÆt Tr¨ng ®øng ë vÞ trÝ 1 th× cã nguyÖt thùc, gäi lµ nguyÖt thùc ? vÞ trÝ 2 th× Tr¨ng s¸ng. - Yªu cÇu tr¶ lêi C4. II/ VËn dông * H§ 3 : VËn dông C5.MiÕng b×a c¸ng gÇn mµn ch¾n th× vïng bãng - Yªu cÇu ®äc ghi nhí nöa tèi cµng thu hÑp, khi miÕng b×a s¸t mµn - Tr¶ lêi vËn dông ch¾n th× vïng bãng nöa tèi hµu nh mÊt h¼n chØ cßn bãng tèi. - Híng dÉn HS lµm TN ®Ó tr¶ lêi C6. – Bãng ®Ìn sîi ®èt ( d©y tãc ) : Nguån s¸ng hÑp nªn phÝa sau quyÓn s¸ch lµ vïng tèi. - Bãng ®Ìn èng : Nguån s¸ng réng nªn phÝa sau quyÓn s¸ch cã mét vïng tèi vµ vïng nöa tèi 4- Cñng cè (3’ ) - Qua bµi häc h«m nay c¸c em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×? - Lµm bµi tËp SBT 5. D¨n dß (1’) - Lµm l¹i TN víi miÕng b×a, quyÓn s¸ch V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ---------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... TiÕt 4: §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng I. môc tiªu 6 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 1- KiÕn thøc - TiÕn hµnh ®îc TN ®Ó nghiªn cøu ®êng ®i cña tia s¸ng ph¶n x¹ trªn g¬ng. BiÕt x¸c ®Þnh tia tíi, tia ph¶n x¹, gãc tíi, gãc ph¶n x¹. Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. - BiÕt øng dông ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng ®Ó ®æi híng ®êng truyÒn ¸nh s¸ng theo mong muèn. 2- Kü n¨ng - BiÕt lµm TN, ®o gãc, quan s¸t ®êng truyÒn cña ¸nh s¸ng ®Ó t×m ra quy luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. 3- Th¸i ®é - Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm vµ ho¹t ®éng nhãm II. chuÈn bÞ  G¬ng ph¼ng. Nguån s¸ng t¹o tia s¸ng Thíc ®o ®é,Tê giÊy, hép vu«ng iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra  HS1: H·y gi¶i thÝch hiÖn tîng nhËt thùc vµ nguyÖt thùc?  HS2: KiÓm tra vë bµi tËp 7A:................................................................ 7B.............................................................. 7C:................................................................... 3- Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß * H§1: Nghiªn cøu s¬ bé t¸c dông cña I/ G¬ng ph¼ng * Quan s¸t ¸nh s¸ng - Cho HS soi g¬ng - HS lµm theo HD cña GV - ThÊy hiÖn tîng g× trong g¬ng ? - H×nh ¶nh cña mét vËt quan s¸t ®îc trong g- GV th«ng b¸o KN ¶nh cña vËt trong ¬ng gäi lµ ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng. g¬ng. C1. VËt nh½n bãng, ph¼ng ®Òu cã thÓ lµ g¬ng - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 ph¼ng vÝ dô : TÊm kÝnh, tÊm kim lo¹i, mÆt n- VËy ¸nh s¸ng tíi g¬ng th× ®i tiÕp nh íc ph¼ng…. thÕ nµo ? II/ §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng *H§3 : h×nh thµnh kh¸i niÖm ph¶n x¹ * ThÝ nghiªm : ¸nh s¸ng vµ ®Þnh luËt - HS lµm TN theo HD - Yªu cÇu ®äc TN, nªu dông cô, GV - SI : Tia tíi ; IR : Tia ph¶n x¹ giíi thiÖu dông cô vµ HD HS lµm TN. - VÏ h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái - GV chØ ra tia tíi, tia ph¶n x¹ S N R - ¸nh s¸ng ®Õn g¬ng ph¼ng sau ®ã cßn cã híng cò n÷a hay kh«ng ? I - GV giíi thiÖu ®êng ph¸p tuyÕn vµ mÆt HiÖn tîng ¸nh s¸ng ®Õn g¬ng ph¼ng bÞ ®æi ph¼ng chøa tia tíi vµ ®êng ph¸p tuyÕn híng gäi lµ hiÖn tîng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. - Yªu cÇu HS lµm TN, quan s¸t xem tia 1. Tia ph¶n x¹ n»m trong mÆt ph¼ng nµo ? ph¶n x¹ n»m trong mÆt ph¼ng nµo C2 .IN : §êng ph¸p tuyÕn - HD : §Æt tê giÊy trïng víi mÆt ph¼ng - HS lµm theo HD chøa tia tíi vµ ®êng ph¸p tuyÕn sau ®ã * KÕt luËn : thay ®æi mÆt ph¼ng tê giÊy quan s¸t Tia ph¶n x¹ n»m trong cïng mÆt ph¼ng víi xem cã høng ®îc tia ph¶n x¹ kh«ng tia tíi vµ ®êng ph¸p tuyÕn - Tõ TN h·y ®iÒn kÕt luËn SGK ? 2. Ph¬ng cña tia ph¶n x¹ quan hÖ thÕ nµo - Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin vÒ gãc tíi víi ph¬ng cña tia tíi ? Gãc SIN = i gäi lµ gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹ SGK - H·y dù ®o¸n vÒ sè ®o cña gãc ph¶n x¹ Gãc NIR = r gäi lµ gãc ph¶n x¹ a) HS dù ®o¸n so víi gãc tíi ? 7 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 - HD HS lµm TN vµ ®o gãc tíi, gãc b) TN kiÓm tra ph¶n x¹ so s¸nh ®iÒn vµo b¶ng kÕt qu¶. Gãc tíi Gãc ph¶n x¹ 0 60 600 0 45 450 0 30 300 * KÕt luËn : Gãc ph¶n x¹ lu«n lu«n b»ng gãc tíi. - Tõ TN h·y ®iÒn tõ vµo kÕt luËn. - KÕt luËn trªn còng ®óng víi c¸c m«i 3. §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng SGK trêng trong suèt kh¸c. - Yªu cÇi ®äc 2 kÕt luËn SGK, ®ã lµ néi 4. BiÓu diÔn g¬ng ph¼ng vµ c¸c tia s¸ng trªn giÊy. dung ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng S N R - Yªu cÇu ®äc th«ng tin SGK . G I GV vÏ vµ HD HS vÏ theo. G : G¬ng ph¼ng SI : Tia tíi IR : Tia ph¶n x¹ Gãc SIN = i gäi lµ gãc tíi - Yªu cÇu HS vÏ tia ph¶n x¹ ë C3 - HD : Muèn vÏ tia ph¶n x¹ ta ph¶i biÕt Gãc NIR = r gäi lµ gãc ph¶n x¹ IN : Ph¸p tuyÕn ®iÒu g× ? - H·y ®o gãc tíi ®Ó vÏ tia ph¶n x¹ sao C3 . – HS lªn b¶ng vÏ - HS ®äc ghi nhí cho gãc tíi b»ng gãc ph¶n x¹ ? C4. a). HS tù vÏ - Cho HS lµm C4 N R - HD : b) VÏ tia ph¶n x¹ th¼ng ®øng tõ b) S díi lªn VÏ ph¸p tuyÕn lµ ph©n gi¸c cña gãc hîp G bëi tia tíi vµ tia ph¶n x¹ VÏ g¬ng vu«ng gãc víi ph¸p tuyÕn I 4- Cñng cè (3’ ) - Qua bµi häc h«m nay c¸c em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×? 5. D¨n dß (1’) - Häc bµi Lµm bµi tËp SBT V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ---------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... TiÕt 5: ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng I. môc tiªu 1- KiÕn thøc  Nªu ®îc tÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng.  VÏ ®îc ¶nh cña mét vËt ®Æt tríc g¬ng ph¼ng. 2- Kü n¨ng  Lµm ®îc thÝ nghiÖm t¹o ¶nh cña vËt qua g¬ng ph¼ng vµ x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña ¶nh ®Ó nghiªn cøu tÝnh chÊt cña ¶nh qua g¬ng ph¼ng. 3- Th¸i ®é  Nghiªm tóc khi nghiªn cøu hiÖn tîng trõu tîng. II. chuÈn bÞ G¬ng ph¼ng. TÊm kÝnh trong. 2 qu¶ pin. 8 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014  Tê giÊy. iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra (5’ ) HS1: Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng ? X¸c ®Þnh tia tíi trong h×nh vÏ ? R I  HS2 : BT 4.1 SBT 7A:..................................................................7B.............................................................. 7C:................................................................... 3- Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß * H§1: Nghiªn cøu tÝnh chÊt cña ¶ng I TÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng t¹o bëi g¬ng ph¼ng *ThÝ nghiÖm : - Yªu cÇu HS ®ọc TN, quan s¸t, lµm TN - HS lµm theo HD NhËn xÐt : theo HD + So s¸nh ¶nh víi vËt, dù ®o¸n - Yªu cÇu lµm TN ®Ó nªu nhËn xÐt + KÝch thíc ¶nh so víi vËt ( b»ng nhau ) + ¶nh gièng vËt kh«ng ? +Dù ®o¸n : KÝch thíc ¶nh so víi vËt. + Kho¶ng c¸ch tõ ¶nh ®Õn g¬ng vµ kho¶ng Kho¶ng c¸nh tõ ¶nh ®Õn g¬ng vµ kho¶ng c¸ch tõ vËt ®Õn g¬ng(b»ng nhau) - HS nªu ph¬ng ¸n TN c¸nh tõ vËt ®Õn g¬ng 1. ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng cã - Lµm thÕ nµo ®Ó kتm tra dù ®o¸n ®ã ? høng ®îc trªn mµn ch¾n kh«ng ? C1. – HS lµm TN - Yªu cÇu HS lµm C1 SGK ®Ó ®iÒn kÕt * KÕt luËn : ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng luËn kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n, gäi lµ ¶nh ¶o. - VËy ¶nh ¶o lµ g× ? - V× sao kh«ng høng ®îc ¶nh trªn mµn ch¾n ? ( HD : ¸nh s¸ng cã truyÒn qua ®îc g¬ng ph¼ng kh«ng ? NÕu thay g¬ng ph¼ng b»ng tÊm kÝnh trong lµm thÝ 2. §é lín cña ¶nh cã b»ng ®é lín cña vËt nghiÖm th× KL cã ®óng kh«ng ? ) kh«ng - GV HD rót ra KL ®óng - VËy ®é lín cña ¶nh so víi vËt th× sao ? - HS ®äc TN - GV yªu cÇu ®äc TN - HD HS lµm TN lu ý ®¸nh dÊu vÞ trÝ cña C 2:- Lµm TN theo HD qu¶ pin sau tÊm kÝnh ( g¬ng ), ®Æt giÊy ë * KÕt luËn : §é lín cña ¶nh cña mét vËt díi kÝnh, kÎ ®êng th¼ng, ®Æt qu¶ pin ë tr- t¹o bëi g¬ng ph¼ng b»ng ®é lín cña vËt. íc g¬ng ( vËt ) vµ qu¶ pin ë sau g¬ng 3. So s¸nh kho¶ng c¸ch tõ mét ®iÓm cña vËt ®Õn g¬ng vµ kho¶ng c¸ch tõ annhr trïng ¶nh trªn ®êng th¼ng ®ã. cña ®iÓm ®ã ®Õn g¬ng.Dïng TN ë H 5.3 - Yªu cÇu ®iÒn KL ®Ó dù ®o¸n. - Tõ ®ã ®iÒn KL 3 sau khi ®o vµ so s¸nh * KÕt luËn : §iÓm s¸ng vµ ¶nh cña nã t¹o ( do HD lµm gép ) bëi g¬ng ph¼ng c¸ch g¬ng ph¼ng mét kho¶ng b»ng nhau. II/ Gi¶i thÝch sù t¹o thµnh ¶nh bëi g¬ng ph¼ng. - HS ®äc * H§2 : Gi¶i thÝch sù t¹o thµnh ¶nh bëi - Lªn b¶ng lµm theo HD g¬ng ph¼ng. 9 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 - Yªu cÇu ®äc C4 vµ lµm theo C4 : - GV gäi HS lªn b¶ng lµm tõng bíc nh * KÕt luËn : Ta nh×n thÊy ¶nh ¶o S’ v× c¸c HD SGK tia ph¶n x¹ lät vµo m¾t cã ®êng kÐo dµi ®i + a) LÊy ®èi xøng qua ¶nh S’. + b) Theo ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. * ¶nh cña mét vËt lµ tËp hîp ¶nh cña tÊt kÐo dµi hai tia ph¶n x¹ gÆp nhau t¹i S’ c¶ c¸c ®iÓm trªn vËt. - Yªu cÇu ®iÒn KL - HD : §iÓm giao nhau cña hai tia ph¶n III/ VËn dông x¹ xuÊt hiÖn ë ®©u ? C5 : -¶nh cña mét vËt qua g¬ng ph¼ng lµ g× C6:Bãng c¸i th¸p ë díi níc chÝnh lµ ¶nh H§ 3 : VËn dông Cña th¸p qua g¬ng ph¼ng lµ m¾t níc - Lµm C5, C6 SGK 4- Cñng cè (3’ ) - Qua bµi häc h«m nay c¸c em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×? - Yªu cÇu ®äc ghi nhí 5. D¨n dß (1’) - Häc bµi Lµm bµi tËp SBT V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ---------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... ( LÊy ®iÓm 15 phót ) TiÕt 6: Thùc hµnh: Quan s¸t vµ vÏ ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng I. môc tiªu 1- KiÕn thøc - X¸c ®Þnh ®îc ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng 2- KÜ n¨ng - Lµm thùc hµnh vµ b¸o c¸o thùc hµnh 3- Th¸i ®é - Nghiªm tóc trong ho¹t ®éng nhãm II. ChuÈn bÞ + G¬ng ph¼ng + MÉu b¸o c¸o thùc hµnh + Bót ch× + Thíc ®o ®é iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng Iv. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc 1- æn ®Þnh 2- KiÓm tra  HS1 : Nªu c¸ch vÏ ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng ? 7A:................................................................ 7B.............................................................. 7C:................................................................... 3- Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß *H§1 : thùc hµnh I/ Néi dung thùc hµnh 1.X¸c ®Þnh ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng - Cho HS ®äc C1 ph¼ng - HD HS lµm TN nh SGK C1: HS lµm theo nhãm díi sù HD cña GV - PhÇn vÏ ¶nh ®Ó sau vÏ vµo b¸o c¸o 2. X¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng - Cho HS ®äc C2 ph¼ng - HD : §Æt g¬ng lªn cao trªn ®Çu ®Õm C2 : Lµm thÝ nghiÖm lÇn lît ®Ó rót ra kÕt luËn c¸c b¹n nh×n thÊy trong g¬ng, sau ®ã vÒ bÒ réng vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng ®a g¬ng ra xa ®Õm c¸c b¹n nh×n thÊy C3 : HS lµm TN theo HD trong g¬ng råi rót ra KL C4: ( MÉu b¸o c¸o ) - Yªu cÇu lµm C4 trªn b¸o c¸o 10 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 II/ MÉu b¸o c¸o thùc hµnh 1. X¸c ®Þnh ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng * H§2 : B¸o c¸o thùc hµnh - GV ph¸t mÉu b¸o c¸o thùc hµnh, yªu ph¼ng a) §Æt bót ch× song song víi g¬ng cÇu HS lµm b¸o c¸o theo c¸ nh©n §Æt bót ch× vu«ng gãc víi g¬ng - Thang ®iÓm b) VÏ h×nh ( 1 ®iÓm ) ( 1 ®iÓm ) ( 3 ®iÓm ) (a) (b) - Thu bµi, nhËn xÐt 4. §¸nh gi¸ thùc hµnh: + ý thøc thùc hµnh cña häc sinh: + An toµn khi thùc hµnh: + VÖ sinh sau thùc hµnh: 5. D¨n dß (1’) - Häc bµi Lµm bµi tËp SBT V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... TiÕt 7: G¬ng cÇu låi I/ môc tiªu 1- KiÕn thøc  Nªu ®îc tÝnh chÊt ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng cÇu låi.  NhËn biÕt ®îc vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi réng h¬n vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc  Gi¶i thÝch ®îc c¸c øng dông cña g¬ng cÇu låi 2 - KÜ n¨ng  Lµm thÝ nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh ®îc tÝnh chÊt ¶nh cña g¬ng cÇu låi. 3- Th¸i ®é  BiÕt vËn dông c¸c ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm ®Ó t×m ra ph¬ng ¸n kiÓm tra tÝnh chÊt ¶nh cña vËt qua g¬ng cÇu låi. II/ chuÈn bÞ  G¬ng cÇu låi  G¬ng ph¼ng cïng kÝch thíc  Hai qu¶ pin gièng nhau iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng IV. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra 3- Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß *H§1 : ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g- I/ ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu låi ¬ng cÇu låi * Quan s¸t: - Yªu cÇu HS ®äc C1, nªu dông cô TN C1 : HS lµm TN theo nhãm ®Ó tr¶ lêi - GV ph¸t dông cô TN, HD HS lµm TN 1. ¶nh ¶o v× kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n 11 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 ®Ó tr¶ lßi C1 - VËy chóng ta lµm TN nh thÕ nµo ®Ó kiÓm tra ¶nh nhá h¬n vËt, ¶nh ¶o? -GV HD HS lµm TN dïng mµn ch¾n høng ¶nh ®Ó kÕt luËn ¶nh ¶o. So s¸nh ¶nh qua g¬ng ph¼ng ®Ó kÕt luËn ¶nh nhá h¬n vËt *H§2 : X¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi. - Muèn so s¸nh ®é réng vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi cã cïng kÝch thíc ta lµm nh thÕ nµo ? - Cho HS lµm TN tr¶ lêi C2 2. ¶nh nhá h¬n vËt * ThÝ nghiÖm kiÓm tra : - HS nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra - Lµm TN nh SGK ®Ó tr¶ lêi c©u hái * KÕt luËn : 1. Lµ ¶nh ¶o kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n. 2. ¶nh nhá h¬n vËt II/ Vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi *ThÝ nghiÖm : - HS nªu ph¬ng ¸n tN - Lµm TN theo nhãm * KÕt luËn : Nh×n vµo g¬ng cÇu låi, ta quan s¸t ®îc mét vïng réng h¬n so víi khi nh×n vµo g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc. III/ vËn dông C3: G¬ng cÇu l«id ¬e xe « t«, xe m¸y gióp ngêi l¸i xe quan s¸t ®îc vïng réng h¬n ë phÝa sau. C4: Chç ®êng gÊp khóc g¬ng cÇu låi gióp ngêi l¸i xe nh×n thÊy ngêi, xe cé vµ c¸c vËt c¶n bªn ®êng che khuÊt tr¸nh tai n¹n. * H§ 3 : VËn dông - Yªu cÇu ®äc ghi nhí SGK - Cho tr¶ lêi vËn dông C3 - GV cã thÓ cho HS quan s¸t vïng nh×n thÊy ë chç khuÊt víi g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi. - Yªu cÇu HS vÏ tia ph¶n x¹ trong trêng hîp ë g¬ng cÇu låi theo ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. Coi g¬ng cÇu låi lµ mét tËp hîp c¸c g- - Do g¬ng cÇu låi lµ tËp hîp c¸c g¬ng ph¼ng ¬ng ph¼ng nhá ghÐp l¹i víi nhau. VÏ nhá ghÐp l¹i víi nhau, mçi g¬ng ph¼ng quay g¬ng ph¼ng nhá tiÕp xóc víi g¬ng cÇu ®i mét híng nªn vïng nh×n thÊy cña g¬ng låi cÇu låi réng h¬n g¬ng ph¼ng cïng kÝch thíc - V× sao g¬ng cÇu låi cã vïng nh×n vµ quan s¸t ®îc chç gÊp khóc. thÊy réng h¬n g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thø¬c, Quan s¸t ®îc chç ®êng gÊp khóc 4- Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i néi dung võa häc - Häc bµi lµm bµi tËp SGK 5- D¨n dß - VÏ vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ---------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... TiÕt 8: G¬ng cÇu lâm I. môc tiªu 1- KiÕn thøc  NhËn biÕt ®îc ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu lâm  Nªu ®îc tÝnh chÊt cña ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÊu lâm.  Nªu ®îc t¸c dông cña g¬ng cÇu lâm trong cuéc sèng, trong kü thuËt 2- Kü n¨ng  Bè trÝ ®îc thÝ nghiÖm ®Ó quan s¸t ¶nh ¶o cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu lâm  Bè trÝ ®îc nguån s¸ng ®Ó t¹o ra chïm tia ph¶n x¹ trªn g¬ng cÇu lâm lµ chïm song song vµ chïm héi tô 3- Th¸i ®é 12 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014  Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm vµ ho¹t ®éng nhãm II. chuÈn bÞ G¬ng cÇu lâm cã gi¸ ®ì th¼ng ®øng.  g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc víi g¬ng cÇu lâm.  qu¶ pin tiÓu  bé nguån dïng pin t¹o chïm s¸ng.  mµn ch¾n cã gi¸ di chuyÓn ®îc.  ®Ìn pin cã pin iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Thí nghieäm + Dieãn giaûng IV. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra  HS1: H·y nªu ®Æc ®iÓm cña ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu låi?  HS2: VÏ vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi (Tr×nh bµy c¸ch vÏ) 7A:...............................................................7B................................................................. 7C:......................................................................... 3- Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß *H§1- Nghiªn cøu ¶nh cña mét vËt I/ ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu lâm t¹o bëi g¬ng cÇu lâm *ThÝ nghiÖm : nghiÖm - Gi¸o viªn yªu cÇu ®äc thÝ nghiÖm, - HS ®äc, nªu dông cô, c¸ch tiÕn hµnh, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. nªu dông cô, c¸ch tiÕn hµnh. - GV híng dÉn: + b1- Thay c©y nÕn b»ng qu¶ pin, ®Æt qu¶ pin s¸t tríc g¬ng råi quan s¸t C1. ¶nh lín h¬n vËt, ¶nh ¶o. C2. HS nªu ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm dïng g¶nh + b2- Di chuyÓn c©y nÕn tõ tõ ra ¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc nh bµi tríc. xa g¬ng ®Õn khi kh«ng nh×n thÊy ¶nh - HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm *KÕt luËn : n÷a §Æt mét vËt gÇn s¸t g¬ng cÇu lâm, nh×n vµo - Yªu cÇu tr¶ lêi c©u hái c1. - §Êy lµ ta quan s¸t b»ng m¾t, vËy lµm g¬ng thÊy mét ¶nh ¶o kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n vµ lín h¬n vËt thÝ nghiÖm nh thÕ nµo ®Ó kiÓm tra? - Chïm s¸ng song song, chïm s¸ng héi tô, -Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm, quan s¸t chïm s¸ng ph©n k× vµ ®iÒn kÕt luËn. II/ Sù ph¶n x¹ ¸nh s¸ng trªn g¬ng cÇu lâm 1- §èi víi chïm tia tíi song song *H§2- Nghiªn cøu sù ph¶n x¹ ¸nh *ThÝ nghiÖm - HS ®äc thÝ nghiªm, nªu dông cô s¸ng trªn g¬ng cÇu lâm -HS lµm thÝ nhgiÖm theo nhãm - Nªu c¸c lo¹i chïm s¸ng ®· häc ? - C¸c chïm s¸ng nµy qua g¬ng cÇu - C3. Chïm tia ph¶n x¹ héi tô t¹i mét ®iÓm *KÕt luËn : lâm cho tia ph¶n x¹ nh thÕ nµo ? ChiÕu mét chïm tia tíi song song lªn mét - GV híng dÉn: thay ®Ìn pin b»ng bé nguån, híng dÉn c¸ch ®Æt thÝ nhgiÖm, g¬ng cÇu lâm, ta thu ®îc mét chïm tia ph¶n lµm thÝ nhgiÖm, quan s¸t chïm tia x¹ héi tô t¹i mét ®iÓm ë tríc g¬ng. C4. MÆt trêi ë rÊt xa nªn ¸nh s¸ng tõ mÆt trêi ph¶n x¹ vµ nªu ®Æc ®iÓm cña nã. ®Õn g¬ng lµ chïm s¸ng song song cho chïm - H·y ®iÒn vµo kÕt luËn. ph¶n x¹ lµ chïm héi tô t¹i mét ®iÓm tríc g- Yªu cÇu tr¶ lêi c4 SGK. - Híng dÉn : Do mÆt ë rÊt xa nªn coi ¬ng: V× ¸nh s¸ng mÆt trêi cã nhiÖt n¨ng nªn chïm s¸ng tõ mÆt trêi ®Õn g¬ng lµ vËt ®Ó chç ¸nh s¸ng héi tô sÏ nãng lªn. 13 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 chïm s¸ng song song. 2-§èi víi chïm tia tíi ph©n kú * ThÝ nghiÖm : C5. HS lµm thÝ nghiÖm * KÕt luËn : Mét nguån s¸ng nhá S ®Æt tríc g¬ng cÇu lâm ë mét vÞ trÝ thÝch hîp, cã thÓ cho mét chïm tia ph¶n x¹ song song. III/ VËn dông * T×m hiÓu cÊu t¹o ®Ìn pin - Pha ®Ìn gièng nh mét g¬ng cÇu lâm, bãng ®Ìn ®Æt tríc g¬ng cã thÓ di chuyÓn ®îc. C6. Nhê cã g¬ng cÇu lâm trong pha ®Ìn pin khi bãng ®Ìn pin ë vÞ trÝ t¹o chïm tia tíi ph©n kú cho chïm tia ph¶n x¹ song song tËp trung ¸nh s¸ng ®i xa. C7. Bãng ®Ìn ra xa t¹o chïm tia tíi song songchïm tia ph¶n x¹ tËp trung t¹i mét ®iÓm. - Lµm thÝ nghiÖm t¬ng tù trªn nhng ta ®iÒu chØnh ®Ìn sao cho cã chïm tia tíi lµ chïm ph©n kú. Di chuyÓn bé nguån sao cho thu ®îc chïn ph¶n x¹ lµ chïm song song. Tõ thÝ nghiÖm trªn h·y ®iÒn kÕt luËn ? * H§ 3 : VËn dông -Ta vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ sù ph¶n x¹ ¸nh s¸ng trªn g¬ng cÇu lâm ®Ó t×m hiÓu ®Ìn pin - GV híng dÉn c¸c nhãm më pha ®Ìn pin ®Ó HS quan s¸t. - Pha ®Ìn vµ bãng ®Ìn cã ®Æc ®iÓm g×? - GV híng dÉn xoay pha ®Ìn ®Ó ®îc chïm ph¶n x¹ song song, yªu cÇu HS tr¶ lêi C6 SGK - Yªu cÇu tr¶ lêi C7SGK 4- Cñng cè + ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu lâm khi ®Æt vËt gÇn s¸t mÆt g¬ng cã nh÷ng tÝnh chÊt g×? + ¸nh s¸ng chiÕu tíi g¬ng cÇu lâm cã nh÷ng tÝnh chÊt g×? + H·y cho biÕt ®Æc ®iÓm vµ t¸c dông cña g¬ng ph¶n x¹ trong ®Ìn pin ? 5- D¨n dß - Häc bµi Lµm bµi tËp SBT V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ---------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... TiÕt 9: ¤n tËp tæng kÕt ch¬ng 1: Quang häc I. môc tiªu KiÕn thøc - Häc sinh n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n cña ch¬ng I : Quang häc KÜ n¨ng - BiÕt vËn dông kiÐn thøc ®Ó gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng liªn quan vµ lµm bµi tËp Th¸i ®é - Cã ý thøc häc tËp bé m«n II. ChuÈn bÞ  Nghiªn cøu SGK, tµi liÖu iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra 3- Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß 14 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 * H§1 : Tr¶ lêi c©u hái tù kiÓm tra - GV cho HS tr¶ lêi lÇn lît c¸c c©u hái tù kiÓm tra sau ®è nhËn xÐt vµ söa l¹i. 1. Chän c©u ®óng : Khi nµo ta nh×n thÊy mét vËt ? 2. TÝnh chÊt ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng ? 3. §iÒn tõ, côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng ®Ó ®îc néi dung ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng. 4. T¬ng tù c©u 3 ®Ó ®îc néi dung ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. 5. Nªu tÝnh chÊt ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng ? 6. So s¸nh tÝnh chÊt ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi suy ra ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau ? 7. VËt ë kho¶ng nµo cña g¬ng cÇu lâm th× cho ¶nh ¶o, so s¸nh ®é lín c¶u ¶nh vµ vËt ? 8. §Æt ba c©u cã nghÜa trong ®ã mçi c©u cã 4 côm tõ trong 4 cét SGK (25) 9. So s¸nh vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi cã cïng kÝch thíc *H§2 : VËn dông - Yªu cÇu HS ®äc, cho vÏ a) VÏ ¶nh ¶o cña mçi ®iÓm s¸ng t¹o bëi g¬ng ph¼ng. b) VÏ chïm tia tíi l¬n sau ®ã vÏ chïm ph¶n x¹ t¬ng øng c) ®Ó m¾t trong vïng nµo th× ®ång thêi nh×n thÊy c¶ hai ¶nh ? - C2. GV yªu cÇu ®äc c©u hái, HD lµm I/ tù kiÓm tra 1. C 2. B 3. …trong suèt……..®ång tÝnh…… ®êng th¼ng 4. a) …tia tíi….ph¸p tuyÕn b)………gãc tíi 5. ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng : - ¶nh ¶o - §é lín b»ng vËt - Kho¶ng c¸ch tõ ¶nh ®Õn g¬ng b»ng kho¶ng c¸ch tõ vËt ®Õn g¬ng 6. ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi cã nh÷ng tÝnh chÊt gièng vµ kh¸c nhau: + Gièng : §Òu lµ ¶nh ¶o + Kh¸c : ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng b»ng vËt ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu låi nhá h¬n vËt. 7. Khi vËt ë gÇn g¬ng cÇu lâm cho ¶nh ¶o lín h¬n vËt. 8. ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu lâm kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n vµ lín h¬n vËt. - ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu låi kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n vµ nhá h¬n vËt. - ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu ph¼ng kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n vµ lín b»ng vËt. 9. Vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi réng h¬n vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc. II/ VËn dông §Ó m¾t trong vïng giíi h¹n bëi hai tia IK vµ HM th× nh×n thÊy ®ång thêi c¶ ¶nh S’1 vµ S’2 C2: ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng ph¼ng, g¬ng cÇu låi, g¬ng cÇu lâm cã nh÷ng tÝnh chÊt: + Gièng nhau : §Òu lµ ¶nh ¶o, gièng vËt + Kh¸c nhau : ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng ph¼ng b»ng vËt ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu låi nhá h¬n vËt ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu lâm lín h¬n vËt C3 : An An Thanh H¶i Hµ * C3. GV HD HS vÏ tia s¸ng lµ ®êng * truyÒn tõ mçi HS ®Õn nhau, nÕu kh«ng cã vËt c¶n th× nh×n thÊy nhau, cã vËt c¶n th× kh«ng nh×n thÊy nhau. III/ Trß ch¬I « ch÷ * H§3 : Trß ch¬i « ch÷ v Ë t s ¸ - GV cho hS ch¬i trß ch¬i « ch÷ n g u å n - Chia thµnh hai ®éi ¶ n h - §äc c©u hái cho tr¶ lêi n g « i s - GV lµm träng tµi p h ¸ b 15 ã n Thanh * H¶i * * Hµ * * * n g ¶ a p g g s o o t t ¸ n G u è y i Õ n NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 g ¬ n g p H ¼ n g 4- Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i néi dung võa häc 5. D¨n dß - VÒ nhµ «n tËp - Giê sau kiÓm tra 1 tiÕt V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ---------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... TiÕt 10: KiÓm tra I. môc tiªu  HS n¾m v÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña ch¬ng ®Ó vËn dông lµm bµi kiÓm tra  Gi¸o dôc HS tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, nghiªm tóc trong thi cö. II. chuÈn bÞ  §Ò bµi, ®¸p ¸n iii. ph¬ng ph¸p: KiÓm tra viÕt IV. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- §Ò Bµi I- Chän ph¬ng ¸n ®óng: 1. Nguån s¸ng cã ®Æc ®iÓm g× ? A. TruyÒn ¸nh s¸ng ®Õn m¾t ta B. ChiÕu ¸nh s¸ng vËt xung quanh C. Ph¶n chiÕu ¸nh s¸ng D. Tù nã ph¸t ra ¸nh s¸ng 2. ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng cã tÝnh chÊt g× ? A. Lµ ¶nh ¶o, bÐ h¬n vËt B. Lµ ¶nh thËt, b»ng vËt C. Lµ ¶nh ¶o, b»ng vËt D. Lµ ¶nh ¶o, lín h¬n vËt 3. Cïng mét vËt ®Æt tríc ba g¬ng( G¬ng ph¼ng, G¬ng cÇu låi, G¬ng cÇu lâm) c¸ch c¸c g¬ng cïng mét kho¶ng vµ ®Òu cho ¶nh ¶o. G¬ng nµo cho ¶nh nhá nhÊt? A. G¬ng ph¼ng C. G¬ng cÇu låi B. G¬ng cÇu lâm D. Kh«ng g¬ng nµo 4. Ba g¬ng( G¬ng ph¼ng, G¬ng cÇu låi, G¬ng cÇu lâm) cã cïng mét kÝch thíc. G¬ng nµo cã vïng nh×n thÊy nhá nhÊt? A. G¬ng ph¼ng C. G¬ng cÇu låi B. G¬ng cÇu lâm D. Kh«ng g¬ng nµo 5.Mèi quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹ khi tia s¸ng gÆp g¬ng ph¼ng nh thÕ nµo? A. Gãc tíi gÊp ®«i gãc ph¶n x¹ B. Gãc tíi lín h¬n gãc ph¶n x¹ C. Gãc tíi b»ng gãc ph¶n x¹ D. Gãc ph¶n x¹ lín h¬n gãc tíi 6. ChiÕu mét tia s¸ng hîp víi g¬ng ph¼ng mét gãc 350 th× gãc ph¶n x¹ cã gi¸ trÞ nµo trong c¸c gi¸ trÞ sau ? A. 550 B. 350 C. 450 D. 650 II- §iÒn tõ, côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng: 1. Trong níc nguyªn chÊt, ¸nh s¸ng truyÒn ®i theo (1)………...................... 2. Ta nh×n thÊy mét vËt khi cã(2)…………................................................................ 3. ¶nh(3)…….............. .t¹o bëi g¬ng cÇu lâm kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n 16 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 4. G¬ng cÇu lâm ®îc g¾n vµo pha ®Ìn xe m¸y ®Ó khi bËt ®Ìn th×(4)........................................ III/ Tr¶ lêi c©u hái sau : 1. Cho mòi tªn AB ®Æt vu«ng gãc víi g¬ng ph¼ng a) VÏ ¶nh cña mòi tªn t¹o bëi g¬ng ph¼ng ? b) VÏ mét tia tíi AI trªn g¬ng vµ mét tia ph¶n x¹ t¬ng øng ? A B ’ ’ c) §Æt AB nh thÕ nµo th× ¶nh A B cïng chiÒu víi vËt ? G ---------------------HÕt---------------------§¸p ¸n- Thang ®iÓm I/ Mçi c©u ®óng 0,5 ®iÓm 1- D, 2–C, 3–C, 4–B 5–C 6–A II/ Mçi c©u ®iÒn ®óng 0,5 ®iÓm 1. Th¼ng 2. ¸nh s¸ng tõ vËt ®ã truyÒn vµo m¾t ta 3. ¶o 4. ¸nh s¸ng chiÕu réng h¬n vµ xa h¬n. III/ 6 ®iÓm 1. a) VÏ ®îc ¶nh ( 2®iÓm ) b) VÏ ®îc tia tíi vµ tia ph¶n x¹ t¬ng øng ( 2 ®iÓm ) c)(1 ®iÓm) – vËt AB ®Æt song song víi g¬ng ph¼ng 4. KÕt qu¶ kiÓm tra : §iÓm 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Sè lîng ChÊt lîng Giái kh¸ TB×nh YÕu KÐm SL % 5. §¸nh gi¸ ý thøc chuÈn bÞ kiÓm tra :.............................. ý thøc kiÓm tra :.................................... V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ---------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... Ch¬ng 2 : ©m häc TiÕt 11: Nguån ©m I. môc tiªu 1- KiÕn thøc - Nªu ®îc ®Æc ®iÓm chung cña c¸c nguån ©m. - NhËn biÕt ®îc mét sè nguån ©m thêng gÆp trong cuéc sèng. 2- KÜ n¨ng - Quan s¸t TN kiÓm chøng ®Ó rót ra ®Æc ®iÓm chung cña nguån ©m lµ dao ®éng. 3- Th¸i ®é Yªu thÝch m«n häc II. ChuÈn bÞ Sîi d©y cao su m¶nh, MÈu l¸ chuèi, Trèng, dïi, ¢m thoa, bóa cao su iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra 3- Bµi míi 17 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 Ho¹t ®éng cña thÇy * H§1 : NhËn biÕt nguån ©m - Yªu cÇu ®äc C1 vµ t¶ lêi - GV th«ng b¸o vËt ph¸t ra ©m gäi lµ nguån ©m - H·y lÊy vÝ dô vÒ nguån ©m ? *H§2 : T×m hiÓu ®Æc ®iÓm chung vÒ nguån ©m - Cho HS ®äc TN1 - VÞ trÝ c©n b»ng cña gi©y lµ g× ? - Cho c¸c nhãm lµm TN - Yªu cÇu tr¶ lêi C3 - GV lµm TN2 - Yªu cÇu quan s¸t ®Ó tr¶ lêi C4 - HD : VËt nµo ph¸t ra ©m ? VËt ®ã cã rung ®éng kh«ng ? NhËn biÕt b»ng c¸ch nµo ? ( ë TN nµy GV cã thÓ thay cèc TT b»ng trèng vµ dïi ) -Yªu cÇu tr¶ lêi t¬ng tù - GV th«ng b¸o KN dao ®éng - Yªu cÇu HS lµm TN3 quan s¸t vµ tr¶ lêi C5 - Cho ®iÒn KL H§3- VËn dông - Yªu cÇu ®äc ghi nhí - Cho lµm C6 - T×m hiÓu xem bé phËn nµo dao ®éng ph¸t ra ©m ë mét sè nh¹c cô ? Yªu cÇu tr¶ lêi C8 - Cã thÓ cho HS thæi n¾p bót, yªu cÇu nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra cét kh«ng khÝ trong èng dao ®éng. - GV lµm TN ®µn èng nghiÖm, cho HS quan s¸t vµ tr¶ lêi Ho¹t ®éng cña trß I/ NHËn biÕt nguån ©m C1: HS tù nªu - VËt ph¸t ra ©m gäi lµ nguån ©m C2: Trèng, ®µi, …. II/ C¸c nguån ©m cã chung ®Æc ®iÓm g× ? * ThÝ ngiÖm : 1- VÞ trÝ c©n b»ng cña sîi d©y cao su lµ vÞ trÝ ®øng yªn, n»m trªn ®êng th¼ng. -HS lµm TN C3: D©y cao su rung ®éng vµ nghª ®îc ©m ph¸t ra 2-Gâ vµo thµnh cèc thuû tinh máng C4: VËt ph¸t ra ©m lµ thµnh cèc thuû tinh VËt ®ã cã dao ®éng NhËn biÕt : Sõ tay hoÆc ®æ níc vµo trong cèc thÊy níc dao ®éng. ( VËt ph¸t ra ©m lµ mÆt trèng, mÆt trèng cã dao ®éng, nhËn biÕt b»ng c¸ch : §Æt mÈu giÊy lªn mÆt trèng thÊy giÊy nÈy lªn hoÆc dïng qu¶ cÇu bÊc treo vµo gi¸ ®Æt s¸t mÆt trèng th× khi ®ã qu¶ cÇu n¶y lªn ) * Sù rung ®éng ( chuyÓn ®éng) qua l¹i vÞ trÝ c©n b»ng gäi lµ dao ®éng. 3- HS lµm TN theo nhãm C5: ¢m thoa cã dao ®éng KiÓm tra : Dïng qu¶ cÇu treo trªn gi¸ ®Æt s¸t vµo mét nh¸nh ©m thoa th× qu¶ cÇu n¶y lªn khi ©m thoa dao ®éng. KL: Khi ph¸t ra ©m c¸c vËt ®Òu dao ®éng III/ VËn dông C6: Tê giÊy : Bóng vµo tê giÊy nã dao ®éng vµ ph¸t ra ©m L¸ chuèi lµm t¬ng tù hoÆc cuén vµo lµm kÌn thæi C7: S¸o : Cét kh«ng kÝ trong èng s¸o dao ®éng ph¸t ra ©m. §µn ghi ta: D©y ®µn dao ®éng ph¸t ra ©m. §µn bÇu: D©y ®µn vµ cét kh«ng khÝ trong ®µn dao ®éng ph¸t ra ©m. C8: - HS lµm theo HD cña GV KiÓm tra : Gi¸n m¶nh giÊy nhá ë trªn miÖng èng khi thæi th× giÊy dao ®éng. C9: HS th¶o lu©n tr¶ lêi c©u hái 4- Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i néi dung võa häc 18 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 - Häc bµi - §äc cã thÓ em cha biÕt 5- D¨n dß - Lµm bµi tËp SBT vµ ®äc tríc bµi sau V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ---------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... TiÕt 12: §é cao cña ©m I. môc tiªu 1- KiÕn thøc HS hiÓu ®îc mèi quan hÖ gi÷a dao ®éng nhanh, chËm – TÇn sè, ©m cao, ©m thÊp phô thuéc vµo tÇn sè nh thÕ nµo ? 2- KÜ n¨ng Lµm thÝ nghiÖm rót ra lÕt luËn 3- Th¸i ®é Nghiªm tóc trong lµm thÝ nghiÖm vµ ho¹t ®éng nhãm II. ChuÈn bÞ  Gi¸ treo TN Hai con l¾c cã l = 20cm vµ l = 40cm §ång hå ®Õm thêi gian  Thíc thÐp, Hép gç, §Üa nhùc ®ôc lç, Nguån ®iÖn, MiÕng phim nhùa iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra (3’ ) C¸c nguån ©m cã chung nhau ®Æc ®iÓm g× ? H·y lÊy vÝ dô vÒ nguån ©m ? 7A:................................................................7B................................................................ 7C:................................................................. 3- Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß * H§1 : T×m hiÓu mèi quan hÖ I/ dao ®éng nhanh, chËm – TÇn sè gi÷a dao ®éng nhanh, chËm vµ * ThÝ nghiÖm 1: kh¸i niÖm tÇn sè - Yªu cÇu ®äc TN, nªu dông cô TN C1: - GV HD HS t×m hiÓu nh thÕ nµo lµ mét dao ®éng Con Dao ®éng Sè dao Sè dao - H·y quan s¸t vµ ®Õm sè dao ®éng l¾c nhanh, ch©m ®éng/1s ®éng/1s cña tõng con l¾c trong 10s vµ ghi a d ® chËm 20 2 kÕt qu¶ vµo b¶ng - GV thuyÕt tr×nh kh¸i niÖm tÇn sè b d ® nhanh 30 3 vµ yªu cÇu HS ghi vë - Yªu cÇu tr¶ lêi C2 ®Ó ®iÒn tõ thÝch Sè dao ®éng trong 1s gäi lµ tÇn sè hîp vµo nhËn xÐt §¬n vÞ cña tÇn ssã lµ hÐc kÝ hiÖu lµ HZ C2 :* NhËn xÐt : Dao ®éng cµng nhanh ( chËm ) tÇn sè dao ®éng cµng lín (nhá ) II/ ¢m cao (©m bæng), ©m thÊp (©m trÇm) * H§2 : T×m hiÓu ©m cao (bæng), * ThÝ nghiÖm 2 :- HS lµm TN - C3: PhÇn tù do cña thíc dµi dao ®éng chËm ©m thÊp ( trÇm) ©m ph¸t ra thÊp - Cho HS ®äc TN2, nªu dông cô -Yªu cÇu c¸c nhãm lµm TN ®Ó tr¶ PhÇn tù do cña thíc ng¾n dao ®éng lêi C3 nhanh ©m ph¸t ra cao 19 NguyÔn ThÕ Vinh - Trêng THCS NguyÔn Tr·i – VËt lý 7 - N¨m häc 2013-2014 - T¬ng tù TN3 tr¶ lêi C4 *ThÝ nghiÖm 3 : C4: Khi ®Üa quay chËm, gãc miÕng b×a dao ®éng chËm, ©m ph¸t ra thÊp Khi ®Üa quay nhanh, gãc miÕng b×a dao ®éng - Tõ TN 1,2,3 h·y ®iÒn vµo kÕt luËn nhanh, ©m ph¸t ra cao * KÕt luËn : Dao ®éng cµng nhanh ( chËm ), tÇn sè dao ®éng cµng lín ( nhá ) ©m ph¸t ra cµng cao (thÊp) III/ vËn dông C5: VËt cã tÇn sè 70HZ dao ®éng nhanh h¬n VËt cã tÇn sè 50HZ ph¸t ra ©m thÊp h¬n H§3 VËn dông C6: Khi vÆn d©y ®µn c¨ng nhiÒu th× tÇn sè dao - Yªu cÇu ®äc ghi nhí ®éng lín ©m ph¸t ra cao. - Cho lµm C5 - Khi vÆn ®ay ®µn c¨ng nhiÒu, c¨ng Khi vÆn d©y ®µn c¨ng Ýt th× tÇn sè dao ®éng nhá Ýt, th× ©m ph¸t ra cao thÊp nh thÕ ©m ph¸t ra thÊp. nµo ? TÇn sè lín nhá ra sao ? C7: Ch¹m miÕng b×a vµo hµng lç ë gÇn t©m ®Üa - Trong TN H11.3 th× ch¹m miÕng ©m ph¸t ra cao h¬n b×a vµo hµng lç ë gÇn vµnh ®Üa vµ hµng lç ë gÇn t©m ®Üa trêng hîp nµo ©m ph¸t ra cao h¬n ? 4- Cñng cè - Häc bµi, ®äc cã thÓ em cha biÕt 5- D¨n dß - Lµm bµi tËp SBT V. Rót kinh nghiªm sau bµi gi¶ng: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ---------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng: ............................... Líp:............................................... TiÕt 13: §é to cña ©m I. môc tiªu 1- KiÕn thøc: HiÓu mèi quan hÖ gi÷a biªn ®é dao ®éng vµ ®é to cña ©m, biªn ®é cµng lín ©m cµng to BiÕt ®îc ®¬n vÞ ®é to cña ©m lµ §ªxiben. VËn dông ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái thùc tÕ 2- KÜ n¨ng: Lµm TN ®Ó rót ra kÕt lu¹n vÒ ®é to cña ©m phô thuéc vµo biªn ®é dao ®éng nh thÕ nµo ? 3- Th¸i ®é : Nghiªm tóc trong ho¹t ®éng nhãm II. chuÈn bÞ  Hép gç, ThÐp ®µn håi, Trèng, dïi, Qu¶ cÇu bÊc iii. ph¬ng ph¸p: -Vaán ñaùp, gôïi môû + Dieãn giaûng IV. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc 1- Tæ chøc 2- KiÓm tra(5’ )  HS1 : Nªu mèi quan hÖ gi÷a ®é cao cña ©m vµ tÇn sè ? §¬n vÞ cña tÇn sè lµ g× ?  HS2 : BT 12.1, 12.2 SBT 7A:................................................................7B:............................................................... 7C:...................................................................... 3- Bµi míi 20