Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo án - Bài giảng Trung học phổ thông Giáo án tin học lớp 10 chuẩn ktkn_bộ 9...

Tài liệu Giáo án tin học lớp 10 chuẩn ktkn_bộ 9

.DOC
115
272
127

Mô tả:

Ngày soạn : 19/ 8 /2011 Tiết PPCT : 1 CHƯƠNG I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CỦA TIN HỌC §1. TIN HỌC LÀ MỘT NGÀNH KHOA HỌC I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: - Biết tin học là 1 nghành khoa học: có đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu riêng. - Biết máy tính vừa là đối tượng nghiên cứu, vừa là công cụ. - Biết được sự phát triển mạnh mẽ của tin học do nhu cầu xã hội; - Biết các đặc tính ưu việt của máy tính; - Biết được một số ứng dụng của tin học và máy tính điện tử trong các hoạt động của đời sống. 2. Về kỹ năng: Nhận biết được các bộ phận của máy tính: màn hình, chuột, bàn phím … 3. Về thái độ: - Nhìn nhận tin học là một ngành khoa học mới mẽ cần phải nghiên cứu. - Học sinh cần nhận thức được tầm quan trọng của môn học, vị trí của môn học trong hệ thống kiến thức phổ thông và những yêu cầu về mặt đạo đức trong xã hội tin học hóa. II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ : không 3. Tiến trình bài học mới: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Tin học là một ngành khoa học GV: Chóng ta nh¾c nhiÒu ®Õn tin häc nhng nã thùc chÊt lµ g× th× ta cha ®îc biÕt hoÆc nh÷ng hiÓu biÕt vÒ nã lµ rÊt Ýt. GV: Khi ta nãi ®Õn tin häc lµ nãi ®Õn m¸y tÝnh cïng c¸c d÷ liÖu trong m¸y ®îc lu tr÷ vµ xö lý phôc vô cho c¸c môc ®Ých kh¸c nhau trong mçi lÜnh vùc trong ®êi sèng x· héi ( nh nghµnh y tÕ th× cÇn lu tr÷ th«ng tin vÒ bÖnh nh©n vµ bÖnh ¸n cña ngêi bÖnh, th viÖn th× cÇn lu tr÷ th«ng tin cña s¸ch, ngêi mîn...). VËy Tin häc lµ g×? tríc tiªn ta ®i xem xÐt sù ph¸t triÓn cña tin häc trong mét vµi n¨m gÇn ®©y Hoạt động 2: GV: Thùc tÕ cho thÊy tin häc lµ ngµnh ra ®êi cha ®îc bao l©u nhng nh÷ng thµnh qu¶ mµ nã mang l¹i cho con ngêi th× v« cïng lín lao. Cïng víi tin häc, hiÓu qu¶ c«ng viÖc ®îc t¨ng lªn râ rµng nh÷ng còng chÝnh tõ nhu cÇu khai th¸c th«ng tin cña con ngêi ®· thóc ®Èy cho tin häc ph¸t triÓn. GV: H·y kÓ tªn nh÷ng nghµnh trong thùc tÕ cã dïng ®Õn sù trî gióp cña tin häc? HS: tr¶ lêi c©u hái GV: Trong vµi thËp niªn gÇn ®©y sù ph¸t triÓn nh vò b¶o cña tin häc ®· ®em l¹i cho loµi ngêi mét kØ nguyªn míi “kû nguyªn c«ng nghÖ th«ng tin” víi nh÷ng s¸ng t¹o mang tÝnh vît bËc ®· gióp ®ì rÊt lín cho con ngêi trong cuéc sèng hiÖn ®¹i. c©u hái ®Æt ra lµ v× sao nã l¹i ph¸t triÓn nhanh chãng vµ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho con ngêi ®Õn thÕ? GV: Trong thêi k× c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, con ngêi muèn lµm viÖc vµ s¸ng t¹o ®Òu cÇn th«ng tin. chÝnh v× nhu cÇu cÊp thiÕt Êy mµ m¸y tÝnh cïng víi nh÷ng ®Æc trng riªng biÖt cña nã ®· ra ®êi. Qua thêi gian, tin häc ngµy cµng Nội dung ph¸t triÓn vµ nhËp vµo nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau trong cuéc sèng ( y tÕ, giao th«ng, truyÒn th«ng...) GV: ban ®Çu m¸y tÝnh ra ®êi víi môc ®Ých gióp ®ì cho viÖc tÝnh to¸n thuÇn tuý. Song th«ng tin ngµy cµng nhiÒu vµ cµng ®a d¹ng ®· thóc ®Èy con ngêi kh«ng ngõng c¸i tiÕn m¸y tÝnh ®Ó phôc vô cho nhu cÇu míi. GV: Tríc sù bïng næ th«ng tin hiÖn nay m¸y tÝnh hiÖn nay ®îc coi nh lµ kh«ng thÓ thiÕu cña con ngêi. Trong t¬ng lai kh«ng xa mét ngêi kh«ng biÕt g× vÒ m¸y tÝnh cã thÓ coi lµ kh«ng biÕt ®äc s¸ch. V× vËy cµng nhanh tiÕp xóc víi m¸y tÝnh nãi riªng vµ tin häc nãi chung th× cµng cã nhiÒu c¬ héi hoµ nhËp víi cuéc sèng hiÖn ®¹i. GV: vÝ dô 1 ®Üa mÒm ®êng chÝnh 8,89cm cã thÓ lu néi dung mét quyÓn s¸ch dµy 400 trang. GV: §iÒu nµy dÔ thÊy nhÊt lµ m¹ng Internet mµ c¸c em ®· ®îc biÕt. Hoạt động 3 GV: Tõ nh÷ng t×m hiÓu ë trªn ta ®· cã thÓ rót ra ®îc kh¸i niÖm tin häc lµ g×. Líp: ®äc phÇn in nghiªng trong SGK trang 6 GV: H·y cho biÕt tin häc lµ g×? HS: tr¶ lêi c©u hái GV: tãm t¾t l¹i ý chÝnh vµ ghi lªn b¶ng. 1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tin häc. - Tin häc lµ mét nghµnh khoa häc míi h×nh thµnh nh÷ng cã tèc ®é ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn ®ã lµ do nhu cÇu khai th¸c tµi nguyªn th«ng tin cña con ngêi. - Tin häc dÇn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trë thµnh mét nghµnh khoa häc ®éc lËp, víi néi dung, môc tiªu vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu mang ®Æc thï riªng. 2. §Æc tÝnh vµ vai trß cña m¸y tÝnh ®iÖn tö. * Vai trß - Ban ®Çu m¸y tÝnh ra ®êi chØ víi môc ®Ých tÝnh to¸n ®¬n thuÇn, dÇn dÇn nã kh«ng ngõng ®îc c¶i tiÕn vµ hç trî cho rÊt nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. - Ngµy nay th× m¸y tÝnh ®· xuÊt hiÖn ë kh¾p n¬i, chóng hç trî hoÆc thay thÕ hoµn toµn con ngêi. * Mét sè tÝnh n¨ng (®Æc tÝnh) gióp m¸y tÝnh trë thµnh c«ng cô hiÖn ®¹i vµ kh«ng thÓ thiÕu trong cuéc sèng cña chóng ta: - MT cã thÓ lµm viÖc 24/24 mµ kh«ng mÖt. - Tèc ®é xö lý th«ng tin nhanh - §é chÝnh x¸c cao - MT cã thÓ lu tr÷ mét lîng th«ng tin lín trong mét kh«ng gian h¹n chÕ. - C¸c m¸y tÝnh c¸ nh©n cã thÓ liªn kÕt víi nhau thµnh mét m¹ng vµ cã thÓ chia sÎ d÷ liÖu gi÷a c¸c m¸y víi nhau. - MT ngµy cµng gän nhÑ, tiÖn dông vµ phæ biÕn. 3. ThuËt ng÷ tin häc Mét sè thuËt ng÷ tin häc ®îc sö dông lµ: Infomatics Infomaticque Computer Science * Kh¸i niÖm vÒ tin häc - Tin häc lµ mét nghµnh khoa häc dùa trªn m¸y tÝnh ®iÖn tö. - Nã nghiªn cøu cÊu tróc, tÝnh chÊt chung cña th«ng tin. - Nghiªn cøu c¸c quy luÖt , ph¬ng ph¸p thu thËp , biÕn ®èi, truyÒn th«ng tin vµ øng dông cña nã trong ®êi sèng x· h«i. 4. Củng cố: 1. Hãy nói đặc điểm nổi bật của sự hình thành và phát triển của máy tính? 2. Vì sao tin học được hình thành và phát triển như ngành khoa học? 3. Nêu những đặc điểm ưu việt của máy tính? 5. Dặn dò - Xem lại bài đã học - Chuẩn bị bài “ Thông tin và dữ liệu” Ngày soạn : 19/8/2011 Tiết PPCT : 2 § 2. THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU (T1)  II. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức : Biết khái niệm thông tin, lượng thông tin, các dạng thông tin, mã hóa thông tin cho máy tính. Biết các dạng biễu diễn thông tin trong máy tính. 2. Về kỹ năng : Bước đầu mã hóa thông tin đơn giản thành dãy bit, chuyển từ hệ 2, 16 sang hệ thập phân. 3. Về thái độ: Học sinh cần nhận thức được tầm quan trọng của môn học, vị trí của môn học trong hệ thống kiến thức phổ thông và những yêu cầu về mặt đạo đức trong xã hội tin học hóa. II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ : Nêu những đặc điểm ưu việt của máy tính? 3. Tiến trình bài học: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY Hoạt động 1: I.Khái niệm thông tin và dữ liệu: + Mời hs cho 1 ví dụ về thông tin trong cuộc sống hằng + Xem nội dung trong mục 1 SGK trang 7 ngày? Tương tự cho ví dụ dữ liệu? + Thông tin là những hiểu biết có thể có + Học sinh phát biểu. được về 1 thực thể nào đó. + Các hs khác bổ sung hoàn chỉnh. + Dữ liệu là thông tin đưa vào máy tính để + Thế nào là thông tin và dữ liệu? + Ghi nội dung khái xử lý. niệm. + Học sinh thảo luận . + Ghi nội dung khái niệm Hoạt động 2: II.Đơn vị đo lượng thông tin. + Đơn vị đo lượng thông tin là gì? + Xem nội dung trong mục 2 SGK trang 7,8 + Học sinh định nghĩa khái niệm bit + Đơn vị cơ bản để đo lượng thông tin là + Hs trao đổi. bit. Bit có 2 trạng thái với khả năng xuất + Lấy ví dụ tung đồng xu, hình thành khái niệm bit hiện như nhau. + Ví dụ 8 bóng đèn cho lương thông tin là bao nhiêu.? Ví dụ: Đồng xu có 2 mặt. + Lương thông tin cho ta là 8 bit. Ví dụ: 8 bòng đèn với 2 trạng thái tắt cháy + Giới thiệu bảng ký hiệu các đơn vị đo thông tin, đặt như nhau, cho lương tt 8 bit câu hỏi trả lời. + Hs xem hình 2 + Vẽ bảng ký hiệu. + Vẽ bảng ký hiệu Hoạt động 3: III.Các dạng thông tin. + Hãy liệt kê các loại thông tin? * Thông tin có 2 loại: loại số và phi số. + Loại thông tin phi số có mấy dạng? Cho ví dụ? Dạng văn bản, hình ảnh, âm thanh. + Có 2 loại: loại số và phi số. Hs xem hình 4,5,6 SGK trang 9 Có 3 dạng: văn bản, hình ảnh, âm thanh. 4. Củng cố: - Hãy nêu 1 vài ví dụ về thông tin? Với mỗi loại thông tin cho biết dạng của nó? - Hãy phân biệt bộ mã ASCII và bộ mã UNICODE? 5. Dặn dò: - Xem lại phần đã học - Chuẩn bị phần V của bài 2 Ngày soạn : 26/8/2011 Tiết PPCT : 3 § 2. THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU (T2)  I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức : Hiểu đơn vị đo thông tin là bit và các đơn bị bội của bit. Biết các hệ đếm cơ số 2, 16 trong biểu diễn thông tin. 2. Về kỹ năng : Bước đầu mã hóa thông tin đơn giản thành dãy bit, chuyển từ hệ 2, 16 sang hệ thập phân. 3. Về thái độ: Học sinh cần nhận thức được tầm quan trọng của môn học, vị trí của môn học trong hệ thống kiến thức phổ thông và những yêu cầu về mặt đạo đức trong xã hội tin học hóa. II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ : Đơn vị đo thông tin là gì? Kể tên những đơn vị đo thông tin thường dùng? 3. Tiến trình bài học: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY Hoạt động 4: IV.Mã hoá thông tin trong máy tính. + Thế nào là mã hoá thông tin? Hs xem hình 6 SGK trang 10 + Thông tin được biến thành dãy bit để máy tính + Mã hóa tt là tt biến thành dãy bit. xử lý. + Để mã hoá thông tin dạng văn bản ta dùng bộ +Việc mã hóa thông tin dạng văn bản được mã mã ASCII để mã hoá các ký tự. Mã ASCII các hóa như thế nào? Cho ví dụ? ký tự đánh số từ: 0 đến 255 + Ta dùng bộ mã ASCII để mã hóa ký tự. Bộ mã + Bộ mã Unicode: có thể mã hóa 65536 =216 ký ASCII sử dụng 8 bit để mã hóa ký tự. tự, có thể mã hóa tất cả các bảng chữ cái trên Ví dụ: thế giới. A có mã thập phân là 65 a có mã thập phân là 97 + giới thiệu bộ mã ASCII cơ sở trang 169. + Mã ASCII mã hóa phạm vi bao nhiêu, gặp khó khăn gì? + Mã hóa 256 ký tự, chưa đủ mã hóa tất cả các bảng chữ cái trên TG. + Giới thiệu bộ mã Unicode Hoạt động 5: V. Biểu diễn thông tin trong máy tính. + TT loại phi số được mã hóa như thế nào? a. Thông tin loại số: + Chúng được mã hóa chung thành dãy bit.  Hệ đếm: + Thế nào là hệ đếm phụ thuộc vào vị trí và không Hệ đếm La Mã không phụ thuộc vào vị trí. tập thuộc vào vị trí? ký hiệu: + Chúng ta sẽ mở rộng hệ đếm, trong cuộc sống Các ký hiệu dùng trong hệ đếm là: 0,1,…,b – chúng ta sử dụng hệ đếm cơ số 10 gọi là hệ thập 1. Số ký hiệu này bằng cơ số của hệ đếm. phân gồm 10 chữ số: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9. Cho ví Trong hệ đếm cơ số b, giả sử số N có biểu dụ về hệ nhị phân 9 (cơ số mấy), và hệ cơ số 16? diễn: Ví dụ: dndn-1dn-2…d1d0,d-1d-2...d-m VI và IV, V có giá trị là 5 không phụ thuộc vi trí. trong đó n+1 là chữ số bên trái, m là số thập Số 15 và 51 pà phụ thộc vào vị trí phân bên phải. + Các nhóm thảo luận cho VD: N = dnbn + dn-1bn-1 +… + d0b0 + d-1b-1 + …+ d-m + Hs lên bảng biểu diễn. mb Hệ nhị phân: (cơ số 2) gồm 2 ký hiệu 0, 1 < 2 Hệ thập phân: (cơ số 10) Hệ thập phân: (cơ số 10) gồm 10 chữ số Kí hiệu gồm 10 chữ số: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 < 10 * Các hệ đếm thường dùng trong tin học: Hệ thập lục phân: (cơ số 16) gồm 16 ký hiệu Hệ nhị phân: (cơ số 2) chỉ sử dụng 2 ký hiệu 0 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F < 16 và 1 + Giả sử số N là số có hệ đếm cơ số b, hãy biểu Ví dụ: 10102 = ? 10 diễn tổng quát số hệ b phân trên? Hệ thập lục phân:(cơ số 16, hay gọi là hexa) + Học sinh thảo luận và phát biểu ý kiến khác sử dụng ký hiệu: nhau. 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F trong đó A,B,C,D,E,F có giá trị là + Gợi ý học sinh thảo luận. 10,11,12,13,14,15. + Viết các ví dụ vừa trình bày. Ví dụ: 22F16 = ? 10 + Các nhóm thực hiện. + Các nhóm thực hiện. + Hãy đổi các số trong hệ nhị phân và thập lục phân sang hệ thập phân. + Hs trao đổi. + Số nguyên có dấu quy ước: bit cao nhất là bit dấu (bit 7), số 1 là dấu âm, 0 là dấu dương. Ví dụ: 101010102 thanh số nguyên có dấu? + Các nhóm thực hiện. 4.Củng cố bài học: -Hệ đếm cơ số 16 sử dụng các ký hiệu nào? -Hãy nêu cách biểu diễn số nguyên, số thực trong máy tính? - Phát biểu “Ngôn ngữ máy tính là ngôn ngữ nhị phân (chỉ dung 2 ký hiệu 0 và 1)” là đúng hay sai? Giải thích? Ngày soạn : 26/8/2011 Tiết PPCT : 4 § 2. THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU (T3)  I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức : Hiểu đơn vị đo thông tin là bit và các đơn bị bội của bit. Biết các hệ đếm cơ số 2, 16 trong biểu diễn thông tin. 2. Về kỹ năng : Bước đầu mã hóa thông tin đơn giản thành dãy bit, chuyển từ hệ 2, 16 sang hệ thập phân. 3. Về thái độ: Học sinh cần nhận thức được tầm quan trọng của môn học, vị trí của môn học trong hệ thống kiến thức phổ thông và những yêu cầu về mặt đạo đức trong xã hội tin học hóa. II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 2. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ : Đơn vị đo thông tin là gì? Kể tên những đơn vị đo thông tin thường dùng? 3. Tiến trình bài học: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY Hoạt động 6:  Biểu diễn số nguyên: + Học sinh thảo luận và phát biểu ý kiến khác + Số nguyên có dấu: dung bit cao nhất để thể nhau. hiện dấu. Quy ước: 1 là dấu âm, 0 là dấu dương. 1 byte + Gợi ý học sinh thảo luận. biễu diễn được số nguyên -127 đến 127 + Viết các ví dụ vừa trình bày. + Số nguyên không âm: phạm vi từ 0 đến 255. + Các nhóm thực hiện.  Biểu diễn số thực: + Các nhóm thực hiện. Mọi số thực đều biễu diễn dưới dạng + Hãy đổi các số trong hệ nhị phân và thập lục Mx10 K (được gọi là dấu phẩy động).Trong phân sang hệ thập phân. đó: + Hs trao đổi. 0,1 < M < 1 gọi là phần định trị. K là phần bậc + Số nguyên có dấu quy ước: bit cao nhất là bit (nguyên, không âm) dấu (bit 7), số 1 là dấu âm, 0 là dấu dương. Máy tính sẽ lưu thông tin gồm dấu của số, phần định trị, dấu của phần bậc và phần bậc. Ví dụ: 101010102 thanh số nguyên có dấu? b. Thông tin loại phi số: + Các nhóm thực hiện.  Văn bản: + Các em xem nội dung bài trang 13 biểu diễn số Máy tính dùng dãy bit đễ biễu diễn 1 ký tự, thực và thảo luận? Ví dụ: biễu diễn xâu ký tự TIN. + Học sinh thảo luận. + Hãy biễu diễn dưới dạng dấu phẩy động các số  Các dạng khác: Các dạng phi số như hình ảnh, âm thanh… để xử sau: lý ta cũng phải mã hoá chúng thành dãy bit. 11545; 25,1065 ; * Nguyên lý mã hóa nhị phân: (SGK – trang 0,00005678 13) + Các nhóm thực hiện. + Biễu diễn chữ ‘TIN HOC’ dưới dạng nhị phân? + Các nhóm thảo luận, lên bảng trình bày. + Nguyên lý mã hóa nhị phân có chung 1 dạng mã hóa là gì? (xem SGK trang 13) + Học sinh trả lời. 4.Củng cố bài học: -Hệ đếm cơ số 16 sử dụng các ký hiệu nào? -Hãy nêu cách biểu diễn số nguyên, số thực trong máy tính? - Phát biểu “Ngôn ngữ máy tính là ngôn ngữ nhị phân (chỉ dung 2 ký hiệu 0 và 1)” là đúng hay sai? Giải thích? 5. Dặn dò: - Xem lại các bài đã học. - Chuẩn bị bài tập thực hành 1. Ngày soạn : 02/9/2011 Tiết PPCT : 5 BÀI TẬP VÀ THỰC HÀNH 1 LÀM QUEN VỚI THÔNG TIN VÀ Mà HÓA THÔNG TIN  I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức : Cũng cố lại hiểu biết ban đầu về tin học, máy tính. 2. Về kỹ năng : Sử dụng bộ mã ASCII để mã hóa xâu ký tự, số nguyên. Chuyển đổi mã cơ số 2, 16 sang hệ thập phân. Viết được số thực dưới dạng dấu phẩy động. 3. Về thái độ: Học sinh cần nhận thức được tầm quan trọng của môn học, vị trí của môn học trong hệ thống kiến thức phổ thông và những yêu cầu về mặt đạo đức trong xã hội tin học hóa. II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ : - Dùng bảng mã ASCII mã hóa chuổi kí tự ‘Informatic’ thành mã nhị phân. - Đổi sang hệ thập phân: 010011102; 22F16 - Viết dưới dạng dấu phẩy động: 25,567; 0,00345 3. Tiến trình bài học: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS VÀ CỦA HS NỘI DUNG BÀI DẠY Nội dung: a) Tin học, máy tính a1) Chọn khẳng định đúng. (A) S (B) S (C) Đ (D) Đ a2) Chọn các khẳng định đúng? (A) S (B) Đ (C) S A3) Dùng 10 bit để biễu diễn 10 hs chụp ảnh. Quy ước : Nam là 1, nữ là 0 Biễu diễn: 10101010 b) Sử dụng bảng má ASCII để mã hóa và giải mã: b1) Chuyển xâu ký tự thành mã nhị phân “VN”, “Tin” b2) Dãy dãy bit thành mã ASCII. c) Biễu diễn số nguyên và số thực: c1) Mã hóa số nguyên -27 cần bao nhiêu byte? C2) Viết dưới dạng dấu phẩy động: 11005l; 25,879; 0,000984 * Giới thiệu cách chuyển đổi từ hệ thập phân sang hệ cơ số 2, 16. Chuyển đổi từ hệ nhị phân sang hệ hexa. + Dựa vào kiến thức đã học các nhóm thảo luận đưa ra phương án đúng và trình bày? + Các em nhắc lại đơn vị bội của byte? + Hs thảo luận và trình bày. + Gợi ý: ta sử dụng bao nhiêu bit? Quy ước: nam là bit 0, nữ bit 1 hoặc ngược lại. Gọi các nhóm lên trình bày? + Hs thảo luận và trình bày. + Hướng dẫn lại bảng mã ASCII? Các nhóm xem và trình bày? + Số nguyên có dấu có phạm vi biễu diễn trong phạm vi nào? + Các nhóm thảo luận, đại diện nhóm trình bày + Nhắc lại cách biễu diễn dưới dạng dưới dạng dấu phẩy đông? Phần định trị (M) nằm trong khoảng nào? + Các nhóm thực hiện. + Nêu ví dụ: Chuyển 5210 sang nhị phân và hệ hexa. Chuyển 101010102 sang hexa. 4. Củng cố bài học: - Hãy chọn câu đúng và giải thích? a) 65536 Byte = 64 MB b) 65535 Byte = 64 MB c) 65535 Byte = 65.535 MB - Dùng bảng mã ASCII mã hóa chuổi kí tự ‘Informatic’ thành mã nhị phân 5. Dặn dò: - Xem lại bài đã học. - Chuẩn bị bài “ Giới thiệu về máy tính” Ngày soạn : 2/9/2011 Tiết PPCT : 6 §3. GIỚI THIỆU VỀ MÁY TÍNH  I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức : -Biết chức năng thiết bị chính của máy tính. -Biết máy tính làm việc theo nguyên lý J. Von Neumann. 2. Về kỹ năng : Nhận biết được các bộ phận chính của máy tính. 3. Thái độ: Học sinh cần nhận thức được tầm quan trọng của môn học, vị trí của môn học trong hệ thống kiến thức phổ thông và những yêu cầu về mặt đạo đức trong xã hội tin học hóa II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ : không 3. Tiến trình bài học: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY Hoạt động 1: I.Khái niệm hệ thống tin học. + Hệ thống tin học gồm bao nhiêu phần? Hệ thống tin học dung để nhập, xử lý, xuất, + Cho ví dụ về phần cứng và phần mềm máy vi truyền và lưu trữ thông tin. tính? Hệ thống tin học gồm 3 thành phần: * Hs thảo luận: * Phần cứng (Hardware) gồm máy tính và một Gồm 3 phần: Phần cứng, phấn mềm, sự điều số thiết bị liên quan. khiển của con người. * Phần mền (Software) gồm các chương trình. Ví dụ: Ổ đĩa cứng, ổ đĩa CD. * Sự quản lý và điều khiển của con người. Hoạt động 2: II.Sơ đồ cấu trúc của một máy tính. Qua sơ đồ cấu trúc của máy tính cho ví dụ Máy tính là thiết bị dùng để tự động hóa quá từng bộ phận trong cấu trúc máy? trình thu thập, lưu trữ và xử lý thông tin. + Thiết bị vào: bàn phím, chuột, máy quét, Vẽ sơ đồ cấu trúc máy tính micro, webcam… + Thiết bị ra: màn hình, máy in, máy chiếu, mođem Hoạt động 3: CPU có mấy bộ phận chính? Chức năng của từng bộ phận ? + Bộ điều khiển: (CU) không trực tiếp thực hiện chương trình mà hướng dẫn các bộ phận khác thực hiện. + Bộ số học/logic(Arithmetic/logic unit) thực hiện các phép toán số học và logic, các thao tác xử lý thông tin đều là tổ hợp của các phép toán này? Ngoài những bộ phận chính, hãy kể các thành phần khác? + Các bộ phận khác như; thanh ghi, bộ nhớ truy cập nhanh. Giới thiệu một số loại CPU trong hình 11. Sử dụng các thiết bị đã có từ phòng máy để giứi thiệu các em. Hoạt động 4: Kể các thành phần của bộ nhớ trong?Các đặc tính của từng bộ phận? + GV hướng dẫn để hs hoàn thiện câu trả lời. + ROM (Read Only Memory – Bộ nhớ chỉ đọc) chưa chương trình hệ thống được hãng sản xuất nạp sẵn. Dữ liệu không xóa. Dữ liệu không mất đi. +RAM (Random Access Memory – Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên) là phần bộ nhớ có thể đọc, ghi dữ liệu trong lúc làm việc. Dữ liệu trong RAM sẽ bị mất đi khi tắt máy. + Các địa chỉ trong bộ nhớ trong thường được viết trong hệ hexa. Giới thiệu Main máy tính, các thanh RAM (mượn thiết bị từ phòng máy) (Hình 10) III.Bộ xử lý trung tâm (CPU – central processing Unit). CPU là thành phần quan trọng nhất của máy tính, đó là thiết bị chính thực hiện và điều khiển việc thực hiện chương trình. (Xem hình 11. Một số loại CPU) CPU có 2 bộ phận chính: + Bộ điều khiển (CU – Control Unit): Không trực tiếp thực hiện chương trình mà hướng dẫn các bộ phận khác thực hiện. + Bộ số học/logic (ALU – Arithmetic/Logic Unit) thực hiện các phép toán số học và logic. + Các thành phần khác: Thanh ghi (Register) và bộ nhớ truy cập nhanh (Cache). Tốc độ truy cập đến Cache khá nhanh, chỉ sau tốc độ truy cập thanh ghi. IV.Bộ nhớ trong (Main Memory) Bộ nhớ trong còn có tên là bộ nhớ chính. Bộ nhớ trong là nơi chương trình được đưa vào để thực hiện và là nơi lưu trữ dữ liệu đang được xử lý. Bộ nhớ trong gồm 2 thành phần: + ROM (read only memory) chứa một số chương trình hệ thống được hãng sản xuất nạp sẵn. Chương trình trong ROM ktra các thiết bị và tạo sự giao tiếp ban đầu với các chương trình. Dữ liệu trong ROM không xóa được và cũng không bị mất đi. + RAM (random access memory) là phần bộ nhớ có thể đọc và ghi dữ liệu trong lúc làm việc. Khi tắt máy dữ kiệu trong RAM sẽ bị mất đi. Các địa chỉ trong máy được ghi trong hệ Hexa, mỗi ô nhớ có dung lượng 1 byte. 4.Củng cố: - Máy tính chưa có phần mềm có thể hoạt động được không? Vì sao? - Hãy giới thiệu sơ đồ cấu trúc tổng quát của máy tính 5. Dặn dò - Xem lại bài dã học - Chuẩn bị phần tiếp theo của bài. Ngày soạn : 9/9/2011 Tiết PPCT : 7 § 3. GIỚI THIỆU VỀ MÁY TÍNH (Tiết 2)  I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức :Biết chức năng thiết bị chính của máy tính. Biết máy tính làm việc theo nguyên lý J. Von Neumann. 2. Về kỹ năng : Nhận biết được các bộ phận chính của máy tính. 3. Về thái độ: Học sinh cần nhận thức được tầm quan trọng của môn học, vị trí của môn học trong hệ thống kiến thức phổ thông và những yêu cầu về mặt đạo đức trong xã hội tin học hóa II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ : - Hệ thống tin học gồm những gì? - ROM khác với RAM như thế nào? 3. Tiến trình bài học: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY Hoạt động 5: V.Bộ nhớ ngoài (Secondary Memory) ? Hãy cho ví dụ một vài bộ nhớ ngoài? Bộ nhớ ngoài dùng để lưu trữ lâu dài dữ liệu + Đĩa mềm (đĩa A), đĩa cứng, đĩa CD, USB. và hỗ trợ cho bộ nhớ trong. + Nêu điểm khác biệt giữa bộ nhớ trong và bộ nhớ Bộ nhớ ngoài của máy tính thường là đĩa ngoài. cứng, đĩa mềm, đĩa CD, thiết bị nhớ flash. + Dữ liệu trong RAM chỉ tồn tại khi máy tính đang (Xem hình 14: Bộ nhớ ngoài). hoạt động, còn dữ liệu bộ nhớ ngoài có thể tồn tại khi máy tính đang hoạt động. + Giới thiệu học sinh xem ổ cứng, đĩa mềm, CD, USB giải thích các chức năng và cách sử dụng. Hoạt động 6: VI.Thiết bị vào (Input Device) ? Hãy cho ví dụ một vài thiết bị vào? Thiết bị vào dung để đưa thông tin vào máy + Các thiết bị: Bàn phím, chuột, máy quét. tính + Bàn phím được chia thành mấy nhóm? a) Bàn phím (keyboard) + Giới thiệu bàn phím, cấu tạo bên trong. Xem hình 15: Bàn phím máy tính. + Chức năng của chuột? b) Chuột: (Mouse) + Chia thành nhiều nhóm như: ký tự, chức năng… (Xem hình 16) + Chức năng của máy quét? c) Máy quét: (Scanner) + Thực hiện lựa chọn nào đó. (Xem hình 17) + Chức năng của webcam, ngoài ra còn có các thiết bị d) Webcam nào tương tự? La camera kỷ thuật số, dung để thu hình truyền trực tuyến qua mạng. Hoạt động 7: VII.Thiết bị ra (Output Device) ? Hãy cho ví dụ một vài thiết bị ra? Thiết bị ra dùng để đưa dữ liệu ra từ máy tính. + Các thiết bị: Màn hình, máy in, loa… a) Màn hình (Monitor) +Để được màn hình có chất lượng thì phải phụ thuộc Cấu tạo tương tự tivi, ta co thể xem màn hình vào yếu tố nào? là tập hợp các điểm ảnh (pixel), mỗi điểm có + Hai yếu tố: Độ phân phải, chế độ màu. thể có độ sáng, màu sắc khác nhau. + Ví dụ về một số độ phân giải của màn hình? + Độ phân giải: + Ví dụ: 640x480 ; 800x600 Số lượng điểm ảnh trên màn hình. Ví dụ màn ! Màn hình có độ phân giải càng cao thì hình ảnh càng hình có độ phân giải 640x480. sác nét và đẹp. + Chế độ màu: các màn hình có thể có 16 hay + Ghi các chức năng của từng thiết bị. 256 màu, thậm chí có hàng triệu màu khác + Ví dụ một vài loại máy in? + In kim, in phun, in nhau. laser. b) Máy in: (Printer) + Học sinh ghi các chức năng của các thiết bị. (Xem hình 19) c) Máy chiếu (Projector) Hoạt động8: d) Loa và tai nghe: (Speaker and Headphone) + Thế nào là chương trình? Chương trình trong máy (Xem hình 20) tính hoạt động như thế nào? e) Môđem (Modem) * HS thảo luận và trả lời: VIII. Hoạt động của máy tính: + Chương trình là 1 dãy lệnh cho trước. Nguyên lý điều khiển bằng chương trình. + Chương trình là 1 dãy lệnh cho trước. Máy tính có thể Mọi máy tính hoạt động theo chương trình. thực hiện chương trình mà không cần sự tham gia trực Nguyên lý lưu trữ chương trình tiếp của con người. Lệnh được đưa vào máy tính dưới dạng mã nhị + Máy tính có thể thực hiện khoảng bao nhiêu lệnh phân để lưu trữ, xử lý như những lệnh khác. trong 1 giây? Nguyên lý truy cập theo địa chỉ + Thực hiện rất nhanh Việc truy cập dữ liệu trong máy tính được thực + Thông tin của 1 lệnh gồm bao nhiêu thành phần? hiện thông qua địa chỉ nơi lưu trữ dữ liệu đó. + Học sinh trả lời và ghi bài. Nguyên lý Phôn – Nôi-man + Dữ liệu trong máy tính được xử lý như thế nào? Và Mã hóa nhị phân, điều khiển bằng chương có chung tên gọi là gì? trình, lưu trữ chương trình và truy cập theo địa + Dữ liệu không xử lý từng bit mà xử lý đồng thời 1 chỉ tạo thành 1 nguyên lý chung gọi là nguyên dãy bít gọi là từ máy. Độ dài từ máy có thể là 8, 16, 32 lý Phôn – Nôi-man. hay 64. + Khi học nguyên lý Phôi – Nôi-man cần lưu ý điều gì? Thực hiện các bước tuần tự như thế nào? + Trao đổi. 4. Củng cố bài học: - Hãy kể tên một số các thiết bị vào ra ? - Có thiết bị nào vừa là thiết bị vào vừa là thiết bị ra? 5. Dặn dò - Xem lại bài đã học. - Chuẩn bị phần tiếp theo của bài. Ngày soạn : 9/9/2011 Tiết PPCT : 8,9 BÀI TẬP THỰC HÀNH 2 LÀM QUEN VỚI MÁY TÍNH  I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức : Biết được các bộ phận chính của máy tính và một số thiết bị như: bàn phím, chuột, đĩa, ổ đĩa, cổng USB,…. 2. Về kỹ năng : Làm quen và tập một số thao tÁc sử dụng bàn phím, chuột. 3. Về thái độ Học sinh cần nhận thức được tầm quan trọng của môn học, vị trí của môn học trong hệ thống kiến thức phổ thông và những yêu cầu về mặt đạo đức trong xã hội tin học hóa. II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ : không 3. Tiến trình bài học: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY Nội dung 1: A. Làm quen với máy tính. + Giới thiệu một số bộ phận thiết bị cho học sinh +Mang các thiết bị vào/ra đặt trên bàn giáo quan sát và các em phân biệt? viên. + HS trao đổi và nhận biết các thiết bị +Giới thiệu một số kiểu thiết bị thường sử + Khởi động máy máy và quan sát (bật nút dụng trong thời gian gần đây. power trên CP, màn hình bậc nút ON) quá trình +Khởi động máy tính. khởi động? + Các đèn tín hiệu trên các thiết bị sang lên + Có sự kiểm tra thiết bị của ROM với các trong giây lát. Có quá trình kiểm tra của ROM. thiết bị. + Hãy quan sát các thiết bị (phím, chuột, ổ CD, ổ đĩa mềm A) Nội dung 2: B. Sử dụng bàn phím. +Dựa vào kiến thức phận biệt các nhóm phím. + Chiếu hình 15 trang 23 – bàn phím máy + Hs quan sát và phân biệt tính. + Giáo viên mở một chương trình ứng + Mở 1 chương trình ứng dụng. dụng( Word, Notepad), yêu cầu tất cả hs gõ 1 đoạn (không dấu) bất kỳ trong bài đọc thêm 3 + Gõ 1 dòng văn bản tùy chọn. + Hs thực hiện. + Cách đánh ký tự in hoa, từ ký tự thường + Ấn phím S, sau đó giữ phím Ctrl và ấn S(Ctrl chuyển sang ký tự hoa. – S) để phân biệt? + Hướng dẫn từng học sinh thực hiện, các học + Ấn phím S, sau đó giữ phím Ctrl và ấn sinh thực hiện đạt yêu cầu hướng dẫn các bạn S(Ctrl – S) xuất hiện hội thoại. khác. + Đânhs tiếp tục các dòng văn bản tùy ý. + Thực hiện, khi ấn Ctrl – S xuất hiện cửa sổ. + HS thực hiện. Nội dung 3: C. Sử dụng chuột + Hướng dẫn các học sinh các thao tác sử dụng * GV sử dụng máy chiếu thực hiện. HS chuột, cách đặt tay như thế nào? quan sát và thực hiện theo. + Chú ý (ngón trỏ đặt vào chuột trái, ngón giữa + Di chuyển chuột: Thay đổi vị trí trên mặt đặt vào chuột phải) phẳng. + Thực hiện di chuyển chuột và quan sát Chuột có thể di chuyển mọi hướng theo yê * Giáo viên hướng dẫn thực hiện các học sinh cầu của chúng ta. thực hiện theo. + Nháy chuột: Nhấn nút trái chuột rồi thả + Trở về màn hình DESKTOP, di chuyển chuột ngón tay. và quan sát. Để xem thông tin, thuộc tính hoặc thực + Các biểu tượng đổi thành màu khác. thi 1 chương trình nào đó. + Di chuyển chuột đến các biểu tượng trên màn hình, click nút chuột trái rồi thả ngón tay và + Kéo thả chuột: Nhấn và giữ nút trái của quan sát? chuột, di chuyển con trỏ chuột đến vị trí cần + Thấy có bảng thông báo xuất hiện với các thực thết thì thả ngón tay nhấn giữ chuột. đơn. Ứng dụng theo từng chương trình (lệnh) + Tương tự nhưng click chuột phải và quan sát. khác nhau. + Di chuyển chuột đến vị trí các biểu tượng, + Nháy đúp chuột: Nháy chuột nhanh 2 lần click trái và kéo đến vị trí trống trên màn hình liên tiếp. rồi thả ra, các em quan sát? Dùng để thực thi một chương trình (lệnh) + HS thực hiện, quan sát thấy các biểu tượng di nào đó chuyển đi đến vị trí thả chuột. * HS chủ động thực hiện các thao tác trên + Đưa trỏ chuột đến biểu tượng (MS Word, để tự tìm hiểu, phát huy khả năng. Vietkey, Internet Explore,…) và click đúp (Double Click) vào biểu tượng đó? + Học sinh thực hiện. + Có thể cho học sinh chủ đọng thực hiện, GV quan sát hướng dẫn. 4.Củng cố Các bước để tắt mở máy, các thao tác cơ bản với chuột và mbàn phím. 5. Dặn dò - Xem lại những bài đã học. - Chuẩn bị bài “ Bài toán và thuật toán” Ngày soạn : 16/9/2011 Tiết PPCT : 10 § 4. BÀI TOÁN VÀ THUẬT TOÁN(T1)  I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Biết khái niệm bài toán và thuật toán, các đặc trưng chính của thuật toán 2. Kĩ năng: Xác định được Input và Output của một bài toán. 3. Thái độ: Luyện khả năng tư duy lôgic khi giải quyết một vấn đề nào đó. II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Hỏi: Nêu nguyên lí hoạt động của máy tính? Đáp: Hoạt động theo chương trình. 3. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Nội dung 1. Bµi to¸n Hoạt động 1 Hoạt động của thầy và trò GV: §Æt vÊn ®Ò: §Ó viÕt ®îc ch¬ng tr×nh cho m¸y tÝnh thùc hiÖn ta cÇn biÕt thÕ nµo lµ thuËt to¸n vµ bµi to¸n. §ã chÝnh lµ néi dung cña bµi häc h«m nay. GV: Trong to¸n häc "Bµi to¸n" ®îc hiÓu lµ nh÷ng viÖc mµ con ngêi cÇn ph¶i thùc hiÖn sao cho tõ nh÷ng d÷ liÖu ®· cã ph¶i t×m ra kÕt qu¶ hay chøng minh mét kÕt qu¶ nµo ®ã. VËy kh¸i niÖm "Bµi to¸n" trong Tin häc cã g× kh¸c kh«ng ? GV: Trong nhµ trêng cã phÇn mÒm qu¶n lý häc sinh : NÕu ta yªu cÇu ®a ra nh÷ng häc sinh cã ®iÓm trung b×nh tõ 7 trë lªn, ®ã lµ bµi to¸n. Hay ®¬n gian h¬n yªu cÇu m¸y tÝnh cho ra kÕt qu¶ cña mét phÐp tÝnh nh©n, chia,... §ã còng lµ bµi to¸n. VËy bµi to¸n lµ g× ? GV: §Ó gi¶i ®îc mét bµi to¸n th× c«ng viÖc ®Çu tiªn ta cÇn lµm lµ g× ? HS: C«ng viÖc ®Çu tiªn lµ ®i x¸c ®Þnh ®©u lµ d÷ kiÖn ®· cho vµ ®©u lµ c¸i cÇn t×m. GV: RÊt ®óng, ta cÇn ®i x¸c ®Þnh ®Çu vµo (Input) vµ ®Çu ra (Output) cña bµi to¸n. Input lµ th«ng tin ®îc ®a vµo m¸y, Output lµ th«ng tin cÇn lÊy ra khái m¸y. Nội dung * Kh¸i niÖm: Bµi to¸n lµ nh÷ng viÖc mµ con ngêi muèn m¸y tÝnh thùc hiÖn. VÝ dô: Gi¶i mét ph¬ng tr×nh, qu¶n lý th«ng tin vÒ häc sinh ... ®ã lµ nh÷ng bµi to¸n. * C¸c yÕu tè: Khi m¸y tÝnh gi¶i bµi to¸n cÇn quan t©m ®Õn 2 yÕu tè: - Input (Th«ng tin ®a vµo m¸y) - Output (Th«ng tin muèn lÊy ra tõ m¸y) * C¸c vÝ dô: (SGK trang 30) Líp : Më SGK trang 30 GV: Ghi vÝ dô lªn b¶ng vµ hái. VÝ dô 1: H·y x¸c ®Þnh Input vµ Output cña bµi to¸n T×m UCLN cña 2 sè M vµ N. Tr¶ lêi: Input: M, N lµ 2 sè nguyªn d¬ng Output cña bµi toµn lµ g× ? Output: UCLN(M, N) HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái GV: Ghi c©u tr¶ lêi lªn b¶ng vµ gi¶i thÝch thªm VÝ dô 2: Cho biÕt Input vµ Output cña bµi to¸n GV: cho häc sinh lÊy thªm vÝ dô vµ ph©n tÝch gi¶i ph¬ng tr×nh bËc 2 ax2+ bx+ c = 0 Tr¶ lêi: Input: a, b, c lµ c¸c sè thùc ®©u lµ Input vµ ®©u lµ Output. Output: NghiÖm x cña ph¬ng tr×nh. VÝ dô 3: KiÓm tra n cã ph¶i lµ mét sè nguyªn tè hay kh«ng ? Tr¶ lêi: Input: n lµ sè ngyuªn Output: Tr¶ lêi c©u hái "n cã ph¶i lµ mét sè nguyªn tè hay kh«ng ? VÝ dô: Cho biÕt Input vµ Output cña bµi to¸n xÕp lo¹i häc tËp. Tr¶ lêi: Input: B¶ng ®iÓm cña häc sinh Output: B¶ng xÕp lo¹i häc tËp 4. Cñng cè: - Kh¸i niÖm bµi to¸n trong tin häc - C¸c yÕu tè cÇn x¸c ®Þnh trong viÖc gi¶i bµi to¸n 5. Bµi vÒ nhµ - Nªu thªm 5 vÝ dô vÒ bµi to¸n trong tin häc Input cña bµi toµn lµ g× ? Ngày soạn : 16/9/2011 Tiết PPCT : 11 §4. BÀI TOÁN VÀ THUẬT TOÁN (T2) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: – Hiểu cách biểu diễn thuật toán bằng sơ đồ khối và bằng liệt kê các bước. – Hiểu một số thuật toán thông dụng. 2. Kĩ năng: Biết xây dựng thuật toán của một số bài toán thông dụng bằng 1 trong 2 cách 3. Thái độ: Luyện khả năng tư duy lôgic khi giải quyết một vấn đề nào đó. II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Hỏi: Để xác định một bài toán ta cần quan tâm đến các yếu tố nào? Cho ví dụ. Đáp: Input, Output. 3. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 GV: Bµi tríc ta ®· häc vÒ bµi to¸n trong tin häc, nhng muèn m¸y tÝnh ®a ra ®îc Output tõ Input ®· cho th× cÇn ph¶i cã ch¬ng tr×nh, mµ muèn viÕt ch¬ng tr×nh th× cÇn ph¶i cã thuËt to¸n. VËy thuËt to¸n lµ g× ? GV: Gi¶i thÝch thªm vÒ c¸c kh¸i niÖm nh: D·y h÷u h¹n c¸c lÖnh, s¾p xÕp theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. GV: §a ra vÝ dô t×m UCLN cña 2 sè M vµ N. X¸c ®Þnh Input vµ Output cña bµi to¸n. HS: §øng t¹i chç x¸c ®Þnh Input vµ Output GV: Ghi thuËt to¸n lªn b¶ng GV: LÊy vÝ dô cô thÓ víi 2 sè (12,8) vµ gi¶i thÝch thuËt to¸n qua tõng bíc: B1: NhËp M=12, N=8 --> M>N B2: M=12-8=4, N=8-->N>M B3: M=4, N=8-4=4 --> M=N => UCLN(M,N)=4 Nội dung 2. ThuËt to¸n - Kh¸i niÖm thuËt to¸n: Lµ mét d·y h÷u h¹n c¸c thao t¸c ®îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù x¸c ®Þnh sao cho sau khi thùc hiÖn d·y thao t¸c ®ã, tõ Input cña bµi to¸n nµy ta nhËn ®îc Output cÇn t×m. - T¸c dông cña thuËt to¸n: Dïng ®Ó gi¶i mét bµi to¸n. - VÝ dô: ThuËt to¸n t×m UCLN cña 2 sè M, N. * X¸c ®Þnh bµi to¸n + Input: M, N + Ontput: UCLN(M, N) * ý tîng: - NÕu M = N th× g¸n UCLN=M - NÕu M > N th× g¸n M = M - N - NÕu M < N th× g¸n N = N - M * Thu©t to¸n: (Theo c¸ch liÖt kª tõng bíc) -B1: NhËp M, N -B2: NÕu M = N th× UCLN = M -B3: NÕu M > N th× thay M= M - N, råi quay l¹i B2. GV: C¸ch viÕt thuËt to¸n theo tõng bíc nh -B4: NÕu MN ? §óng C¸c tÝnh chÊt cña thuËt to¸n: + TÝnh dõng: M <= M - N + TÝnh x¸c ®Þnh: + TÝnh ®óng ®¾n 4. Cñng cè: - ThuËt to¸n: C¸ch gi¶i bµi to¸n - DiÔn t¶ thuËt to¸n 5. Bµi vÒ nhµ - Lµm l¹i bµi tËp vÝ dô ®· ch÷a, lÊy thªm mét sè vÝ dô kh¸c t¬ng tù. - §äc tríc môc 3 ®Ó giê sau häc tiÕp bµi : Bµi to¸n vµ thuËt to¸n. Ngày soạn : 22/9/2011 Tiết PPCT : 12,13 §4. BÀI TOÁN VÀ THUẬT TOÁN (T3, 4)  I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: – Hiểu cách biểu diễn thuật toán bằng sơ đồ khối và bằng liệt kê các bước. – Hiểu một số thuật toán thông dụng. 2. Kĩ năng: Biết xây dựng thuật toán của một số bài toán thông dụng. 3. Thái độ: Luyện khả năng tư duy lôgic khi giải quyết một vấn đề nào đó. II. CHUẨN BỊ: 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Học sinh: Sách giáo khoa, vở ghi. Đọc bài trước. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Hỏi: Nêu các cách diễn tả thuật toán? Đáp: Liệt kê, Sơ đồ khối. 3. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 GV: §Æt vÊn ®Ò: Trong cuéc sèng ta thêng gÆp nh÷ng bµi to¸n s¾p xÕp vÝ dô s¾p ®iÓm tõ thÊp ®Õn cao hay s¾p xÕp häc sinh theo ABC.v.v... H«m nay chóng ta ®i t×m hiÓu mét sè thuËt to¸n s¾p xÕp c¬ b¶n. GV: §a ra vÝ dô vÒ thuËt to¸n s¾p xÕp råi cho häc sinh x¸c ®Þnh input, output vµ ý tîng thuËt to¸n. HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi. GV: Ghi lªn b¶ng vµ ph©n tÝch ý tëng thuËt to¸n råi gäi häc sinh lªn b¶ng viÕt thuËt to¸n. HS: Lªn b¶ng viÕt thuËt to¸n Nội dung 3. Mét sè vÝ dô vÒ thuËt to¸n Cho d·y A gåm N sè nguyªn a1, a2,..., aN. CÇn s¾p xÕp c¸c sè h¹ng ®Ó d·y A trë thµnh d·y kh«ng gi¶m (tøc lµ sè h¹ng tríc kh«ng lín h¬n sè h¹ng sau). ThuËt to¸n S¾p xÕp b»ng tr¸o ®æi (Exchange Sort) * X¸c ®Þnh bµi to¸n - Input: Sè nguyÔn d¬ng N, d·y a1, a2,., aN. - Output: D·y a1, a2,., aN ®îc s¾p xÕp thµnh d·y kh«ng gi¶m. * ý tëng: Ta so s¸nh lÇn lît c¸c cÆp sè h¹ng ®øng liÒn kÒ trong d·y, nÕu sè tríc lín h¬n sè sau ta ®æi chç chóng cho nhau. ViÖc ®æi chç ®îc lÆp l¹i, cho ®Õn khi kh«ng cã sù ®æi chç nµo x¶y ra n÷a. * ThuËt to¸n a) C¸ch liÖt kª Bíc 1: NhËp N, vµ d·y a1, a2,..., aN; Bíc 2: M  N; Bíc 3: NÕu M < 2 th× ®a ra d·y A ®· ®îc s¾p xÕp råi kÕt thóc; Bíc 4: M  M – 1, i  0; GV: Gäi häc sinh kh¸c nhËn xÐt vÒ thuËt to¸n trªn. HS: §øng t¹i chç nhËn xÐt. GV: Téng hîp l¹i, chÝnh söa thuËt to¸n cho phï hîp vµ ph©n tÝch c¸c bíc ho¹t ®éng cña thuËt to¸n. VÝ dô: : 6, 1, 5, 3, 7, 8, 10, 7, 12, 4 GV Cho häc sinh tÝnh to¸n cô thÓ víi vÝ dô trªn (SGK) ®Ó minh ho¹ vµ ®a ra nhËn xÐt. Bíc 5: i  i + 1; - NhËn xÐt: Ta thÊy qu¸ tr×nh so s¸nh vµ ®æi Bíc 6: NÕu i > M th× quay l¹i bíc 3; chç sau mçi lît chØ thùc hiÖn víi d·y ®· bá Bíc 7: NÕu ai > ai+1 th× ®æi chç ai vµ ai+1 cho bít sè h¹ng cuèi d·y. §Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã nhau; trong thuËt to¸n sö dông biÕn nguyªn M cã gi¸ trÞ khëi t¹o lµ N, sau mçi lît M gi¶m mét Bíc 8: Quay l¹i bíc 5. ®¬n vÞ cho ®Õn khi M < 2. - Trong thuËt to¸n trªn, i lµ biÕn chØ sè c¸c sè b) S¬ ®å khèi NhËp N vµ a1, a2,..., aN h¹ng cña d·y cã gi¸ trÞ nguyªn thay ®æi lÇn lît tõ 0 ®Õn M + 1. MN M<2? Sai M  M – 1; i  0 ii+1 Đúng i>M? Sai Tr¸o ®æi ai vµ ai+1 Đúng ai > ai+1 ? Sai 4. Cñng cè: - HiÓu ý tëng thuËt to¸n - Tr×nh bµy thuËt to¸n b»ng 2 c¸ch - M« pháng ®îc ho¹t ®éng cña thuËt to¸n 5. Bµi vÒ nhµ - Lµm l¹i bµi tËp vÝ dô ®· ch÷a, lÊy thªm mét sè vÝ dô kh¸c t¬ng tù. - ViÕt thuËt to¸n s¾p xÕp d·y sè nguyªn theo thø tù kh«ng t¨ng Đúng §a ra A råi kÕt thóc - Xem tríc thuËt to¸n vÒ bµi to¸n t×m kiÕm ®Ó giê sau häc tiÕp bµi: Bµi to¸n vµ thuËt to¸n (tiÕp). Ngày soạn : 29/9/2011 Tiết PPCT : 14 §4. BÀI TOÁN VÀ THUẬT TOÁN (T5)  I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: – Hiểu cách biểu diễn thuật toán bằng sơ đồ khối và bằng liệt kê các bước. – Hiểu một số thuật toán thông dụng 2. Kĩ năng: Biết xây dựng thuật toán của một số bài toán thông dụng 3. Thái độ: Luyện khả năng tư duy lôgic khi giải quyết một vấn đề nào đó. II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Hỏi: Nêu thuật toán sắp xếp bằng thuật toán tráo đổi. 2. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Nội dung 3. Mét sè vÝ dô vÒ thuËt to¸n (TiÕp theo) GV: §Æt vÊn ®Ò: Trong cuéc sèng t×m kiÕm lµ XÐt bµi to¸n t×m kiÕm sau: viÖc thêng xuyªn x¶y ra vi dô t×m mét quèn Cho d·y gåm N sè nguyªn kh¸c nhau: a1, a2,..., aN s¸ch trªn gi¸ s¸ch hay t×m mét häc sinh trong vµ mét sè nguyªn k. CÇn biÕt cã hay kh«ng chØ sè i líp .v.v... H«m nay chóng ®i t×m hiÓu mét sè (1  i  N) mµ thuËt t×m kiÕm c¬ b¶n. ai = k. NÕu cã h·y cho biÕt chØ sè ®ã. GV: §a ra vÝ dô bµi to¸n + ThuËt to¸n T×m kiÕm tuÇn tù: GV: Gi¶i thÝch, gîi ý ®Ó häc sinh ®a ra ý tëng * X¸c ®Þnh bµi to¸n thuËt to¸n. - Input: D·y gåm N sè nguyªn ®«i mét kh¸c nhau Trong vÝ dô trªn k lµ kho¸ t×m kiÕm a1, a2,..., aN vµ sè nguyªn k; VÝ dô, cho d·y A gåm c¸c sè: - Output: ChØ sè i mµ ai = k hoÆc th«ng b¸o kh«ng 5, 7, 1, 4, 2, 9, 8, 11, 25, 51. cã sè h¹ng nµo cña d·y cã gi¸ trÞ b»ng k. * Víi kho¸ k = 2, trong d·y trªn cã sè h¹ng a 5 cã gi¸ * ý tëng: LÇn lît tõ sè h¹ng thø nhÊt, ta so s¸nh gi¸ trÞ b»ng k. VËy chØ sè cÇn t×m lµ i = 5. trÞ sè h¹ng ®ang xÐt víi kho¸ k cho ®Õn khi hoÆc * Víi kho¸ k = 6 th× kh«ng cã sè h¹ng nµo gÆp mét sè h¹ng b»ng kho¸ k hoÆc d·y ®· ®îc xÐt cña d·y A cã gi¸ trÞ b»ng k. hÕt vµ kh«ng cã gi¸ trÞ nµo b»ng kho¸ k. GV: Cho häc sinh lªn b¶ng viÕt thuËt to¸n. * ThuËt to¸n HS: Lªn b¶ng viÕt thuËt to¸n a) C¸ch liÖt kª Bíc 1. NhËp N, c¸c sè h¹ng a1, a2,..., aN vµ kho¸ GV: NhËn xÐt, chØnh söa thuËt to¸n cho ®óng k; vµ cho vÝ dô m« pháng qu¸ tr×nh thùc hiÖn Bíc 2. i  1; thuËt to¸n. GV: D·y sè trªn víi k=2 vµ k=6 ta cã kÕt qu¶ Bíc 3. NÕu ai = k th× th«ng b¸o chØ sè i, råi kÕt NhËp N vµ a , a ,..., a ; k thóc; t×m kiÕm sau: GV: Ph©n tÝch thuËt to¸n kü lìng vµ cho häc Bíc 4. i  i + 1; k = 6 vµ N = 10 Bíc 5. NÕu i > N th× TB d·y A kh«ng cã sè h¹ng A 5 7 1 4 2 9 8 11 25 51 råi 1 kÕt thóc; nµo cã gi¸ trÞ b»ngi k, i 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Bíc 6. Quay l¹i bíc 3. 1 Víi mäi i tõ 1 ®Õn 10 kh«ng cã ai cã gi¸ trÞ b»ng 6. 2 N §óng b) S¬ ®å khèi ai = k Sai A i 5 7 1 2 k = 2 vµ N = 10 1 4 2 9 8 11 25 51 3 4 5 - - Víi i = 5 th× a5 = 2. i i+1 Sai i>N? §óng Th«ng b¸o d·y A kh«ng cã sè h¹ng cã gi¸ trÞ b»ng k råi kÕt thóc §a ra i råi kÕt thóc Hoạt động của thầy và trò Nội dung 4. Cñng cè: - HiÓu ý tëng thuËt to¸n - Tr×nh bµy thuËt to¸n b»ng 2 c¸ch - M« pháng ®îc ho¹t ®éng cña thuËt to¸n 5. Bµi vÒ nhµ - Lµm l¹i bµi tËp vÝ dô ®· ch÷a, lÊy thªm mét sè vÝ dô kh¸c t¬ng tù. - Xem l¹i toµn bé kiÕn thøc ®· häc tõ ®Çu n¨m ®Õn giê ®Ó giê sau ch÷a bµi tËp vµ «n tËp chuÈn bÞ kiÓm tra 1 tiÕt. Ngày soạn: 06/10/2011 Tiết PPCT : 15 BÀI TẬP  I. MỤC TIÊU: Kiến thức: – Hiểu một số thuật toán đã học như sắp xếp, tìm kiếm. Kĩ năng: – Biết cách tìm thuật toán giải một số bài toán đơn giản. Thái độ: – Luyện khả năng tư duy lôgic khi giải quyết một vấn đề nào đó. II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK Tin 10, SGV Tin 10, máy tính, máy chiếu. 2. Chuẩn bị của học sinh: Sách GK tin 10, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Hỏi: Nêu thuật toán giải bài toán: Tìm giá trị lớn nhất của một dãy số nguyên ? 3. Bài mới: Nội dung Hoạt động của Giáo viên và Học sinh Hoạt động 1: Luyện tập cách xác định bài toán  Cho các nhóm thảo luận, gọi 1 HS bất kì trong nhóm trả Bài 1: Hãy xác định các bài toán sau: lời. a) Tính chu vi hình chữ nhật khi cho biết chiều  HS trả lời dài và chiều rộng của hình chữ nhật đó. a) Input: chiều dài, ciều rộng b) Tìm giá trị lớn nhất của 2 số a, b. Output: chu vi b) Input: a, b Output: GTLN của a và b. Hoạt động 2: Mô tả thuật toán giải các bài toán bằng cách liệt kê hoặc bằng sơ đồ khối. Bài 2: Cho N và dãy số a1, a2, …, aN. Hãy tìm  Cho các nhóm thực hiện lần lượt các bước để tìm thuật thuật toán cho biết có bao nhiêu số hạng trong toán. dãy có giá trị bằng 0. Gọi 1 HS bất kì trong nhóm trả lời. H1. Xác định bài toán? Đ1. Input: N, a1, a2, …, aN Output: số Dem cho biết số lượng số 0 có trong dãy số trên. H2. Nêu ý tưởng thuật toán? Đ2. – Ban đầu Dem = 0 – Lần lượt duyệt qua dãy số, nếu gặp số hạng nào bằng 0 thì tăng giá trị Dem lên 1.  Thuật toán:  Hướng dẫn HS liệt kê các bước của thuật toán và vẽ sơ a) Liệt kê: đồ khối. B1: Nhập N, a1, a2, …, aN B2: i  0; Dem  0 B3: i  i + 1 B4: Nếu i > N thì thông báo giá trị Dem, rồi kết thúc. B5: Nếu ai = 0 thì Dem  Dem + 1. B6: Quay lại B3. Mô phỏng việc thực hiện thuật toán: a) N = 10, dãy A: 1, 2, 0, 4, 5, 0, 7, 8, 9, 0  Dem = 3 b) N = 10, dãy A: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10  Dem = 0 4: Củng cố : Cho HS nhắc lại các bước tìm thuật toán giải 1 bài toán. 5. Bài tập về nhà – Xem lại các thuật toán đã học. – Chuẩn bị kiểm tra 1 tiết. Ngày soạn : 12/10/2013 Tiết PPCT : 16 Ngày dạy: KIỂM TRA 1 TIẾT I. MỤC TIÊU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức đã học về: thông tin và dữ liệu, cấu trúc máy tính, bài toán và thuật toán. Kĩ năng: Biết mã hoá thông tin, mô phỏng việc thực hiện một thuật toán. Thái độ: Rèn luyện tính nghiêm túc trong khi làm bài. II. CHUẨN BỊ: Giáo viên: Đề bài kiểm tra. Học sinh: Ôn lại kiến thức đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kiểm tra bài cũ:Không 3. Giảng bài mới: Nội dung Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh  GV phát đề kiểm tra Đề kiểm tra  HS làm bài I. Trắc nghiệm Câu 1) Bộ nhớ trong của máy tính gồm: A) Thanh ghi và Ram B).Đĩa cứng, đĩa mềm, đĩa CD C) Rom và Ram D) CPU, đĩa từ Câu 2). Phát biểu nào sau đây là không đúng ? A) Giá thành máy tính ngày càng tăng B) Dung lượng đĩa cứng ngày càng lớn. C) Dung lượng bộ nhớ ngày càng tăng. D) Tốc độ xữ lý ngày càng tăng. Câu 3). 1MB bằng bao nhiêu Kilobyte (KB). A). 8 B). 1000 C). 1024 D). 512 Câu 4). Thuật toán có tính chất nào sau đây : A). Tính dừng B). Tính đúng C). Tính xác định D) Cả ba tính chất trên. II. Tự luận: Câu 5 : Xác định Input và Output của bài toán sau : Tính tổng S = 1 + 2 + 3 + … + n Câu 6 : Cho thuật toán sau: B1: Nhập n B2: i  1; S  1; B3: Nếu i > n thì đua ra S và kết thúc. B4: i  i + 1; S  S + i ; Quay lại bước 3 a) Xác định tính dừng của thuật toán b) Mô tả lại thuật toán trên . Đáp án 1 2 3 4 C A C D Mỗi câu đúng được 1 điểm. Tự luận: Câu 5 : Input : Số nguyên dương n (1 điểm) Output : Tổng S = 1+ 2 + … + n hoặc tổng các số từ 1 đến n (1 điểm) Câu 6 : a) Thuật toán dừng khi i>n (1 điểm) b) Trình bày thuật toán đúng mỗi bước được 0,5 điểm (4 bước x 0,5 = 2,0) Đưa ra được kêt thúc được 0,5 điểm. Mũi tên chỉ thứ tự đúng được 0,5 điểm 4. Tổng kết nội dung, đánh giá cuối bài :
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan