Tài liệu Giáo án tin học 8 chuẩn 2 cột

Ngày soạn: 18/8/2014 Ngày dạy: 19/8/2014 Bài 1 - Tiết1 MÁY TÍNH VÀ CHƯƠNG TRÌNH MÁY TÍNH I. Mục tiêu bài học - Kiến thức: - Tìm hieåu veà con ngöôøi ra leänh cho maùy tính nhö theá naøo? - Tìm hieåu hoaït ñoäng cuûa RoâBoât queùt nhaø - Kỹ năng: -Biết một số khái niệm về thuật giải máy tính và ngôn ngữ máy tính - Biết được một lệnh trong cuộc sống hàng ngày và thực hiện một vài ví dụ - Thái độ: -Tư duy và yêu thích môn học. II. Phương pháp, phương tiện dạy học 1. Phương tiện dạy Giáo viên: Giáo án + Phòng máy +Tài liệu + Phấn + Bảng+ học: … Học sinh: Đồ dùng học tập 2. Phương pháp Tập trung vào phát huy tính tích cực của học sinh. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ Không 3. Bài mới Hoạt động Thầy + trò Nội dung Tìm hieåu veà con ngöôøi ra leänh I. Con ngöời ra leänh cho maùy tính nhö theá cho maùy tính nhö theá naøo? naøo? GV: Ñeå maùy tính thöïc hieän coâng vieäc theo mong muoán cuûa mình, con ngöôøi phaûi ñöa ra nhöõng chæ daãn thích hôïp cho maùy tính - Ñeå chæ daãn maùy tính thöïc hieän moät coâng vieäc naøo ñoù, con ngöôøi ñöa cho maùy tính moät hoaëc nhieàu leänh maùy tính seõ laàn löôït thöïc hieän caùc leänh naøy theo ñuùng thöù töï nhaän ñöôïc VD: Nhaùy ñuùp leân bieåu töôïng Ra leänh cho maùy tính thöïc hieän khôûi ñoäng moät chöông trình phaàn meàm VD1: Goõ chöõ A leân maøn hình  Ra leänh cho maùy tính ghi kyù töï ra maøn hình VD2: Sao cheùp moät ñoaïn vaên baûn  Yeâu caàu maùy tính thöïc hieän 2 coâng vieäc sau: ? Khi thöïc hieän sao cheùp moät ñoaïn Sao cheùp ñoaïn vaên baûn vaøo boä nhôù vaø sao vaên baûn ta ñaõ ra maáy leänh cho cheùp ñoaïn vaên baûn töø boä nhôù ra vò trí môùi maùy tính ? Ñoù laø nhöõng leänh naøo? Tìm hieåu hoaït ñoäng cuûa RoâBoât II. Ví duï : Roâ- boât queùt nhaø GV: Phùng Văn Kiệm -1- queùt nhaø GV: Chieáu treân maøn hình chieáu Giaû söû coù moät ñoáng raùc vaø moät RoâBoât ôû caùc vò trí nhö Hình 1 SGK, töø vò trì hieän thôøi cuûa RoBoât laøm sao ñeå RoâBoât nhaët raùc vaø boû raùc vaøo thuøng x RoâBoât Thuøng Raùc Neáu thöïc hieän caùc leänh sau ñaây Roâboât seõ hoaøn thaønh nhieäm vuï: 1. 2. 3. 4. 5. 6. TiÕn 2 bíc Quay tr¸i, tiÕn 1 bíc NhÆt r¸c Quay ph¶i, tiÕn 3 bíc Quay tr¸i, tiÕn 1 bíc Bá r¸c vµo thïng Raùc x x Giaû söû caùc leänh treân ñöôïc vieát vaø löu thaønh moät teäp vôùi teân “ haõy nhaët raùc” caùc leänh trong teäp ñoù seõ ñieàu khieån Roâboât töï ñoäng ? Nhìn vaøo hình em haõy moâ taû caùc thöïc hieän nhieäm vuï nhaët raùc v2 boû raùc vaøo böôùc ñeå RoâBoât coù theå nhaët raùc boû thuøng raùc. vaøo thuøng? 4. Củng cố: - Nhấn mạnh cách con người ra lệnh cho máy tính 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài theo vở ghi - Hoïc sinh hieåu ñöôïc baøi, bieát söû duïng caùc leänh haøng ngaøy ñeå ñöa vaøo maùy tính - Hoïc sinh töï laáy ví duï minh hoïa GV: Phùng Văn Kiệm -2- Ngày soạn: 19/8/2014 Ngày dạy: 20/8/2014 Bài 1 - Tiết2 MÁY TÍNH VÀ CHƯƠNG TRÌNH MÁY TÍNH I. Mục tiêu bài học - Kiến thức: - Kỹ năng: - Caùch vieát chöông trình, ra leänh cho maùy tính thöïc hieän - Tìm hieåu lyù phaûi vieát chöông trình - Biết rằng viết chương trình là viết các lệnh để chỉ dẫn máy tính thực hiện các công việc hay giải một bài toán cụ thể. - Biết ngôn ngữ dùng để viết chương trình máy tính gọi là ngôn ngữ lập trình. - Biết vai trò của chương trình dịch - Thái độ: -Biết hợp tác trong việc học nhóm. II. Phương pháp, phương tiện dạy học 1. Phương tiện dạy Giáo viên: Giáo án + Phòng máy +Tài liệu + Phấn + Bảng+ học … Học sinh: SGK, đồ dùng học tập… 2. Phương pháp Tập trung vào phát huy tính tích cực của học sinh. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ Con người ra lệnh cho máy tính như thế nào ? Lấy một ví dụ minh hoạ ? 3. Bài mới Hoạt động Thầy + trò Nội dung Caùch vieát chöông trình, ra leänh III. Vieát chöông trình – ra leänh cho maùy tính cho maùy tính thöïc hieän thöïc hieän - Vieäc vieát caùc leänh ñieàu khieån Trôû laïi ví duï veà Roboât nhaët raùc, chöông trình coù Roâboât thöïc chaát cuõng laø vieát theå coù caùc leänh nhö sau: chöông trình - Khi thöïc hieän chöông trình maùy tính seõ thöïc hieän caùc leänh coù trong chöông trình moät caùch tuaàn töï G : Lí do cần phải viết chương trình để điều khiển máy tính H : Dựa vào khái niệm chương Viết chương trình là hướng dẫn máy tính thực trình để để trả lời. G : Đưa khái niệm viết chương hiện các công việc hay giải một bài toán cụ thể trình trên màn hình. -3- Tìm hieåu lyù phaûi vieát chöông IV. Taïi sao phaûi vieát chöông trình? trình - Maùy tính noùi vaø hieåu baèng moät ngoân ngöõ rieâng - Ñeå thöïc hieän coâng vieäc, maùy goïi laø ngoân ngöõ maùy tính tính phaûi hieåu caùc leänh ñöôïc vieát - Ngôn ngữ lập trình là ngôn ngữ dùng để viết trong chöông trình. Vaäy laøm theá các chương trình máy tính. naøo ñeå maùy tính hieåu ñöôïc caùc - Vieát chöông trình laø söû duïng caùc töø coù nghóa leänh cuûa con ngöôøi? Ta coù theå ra (thöôøng laø tieáng Anh) leänh cho maùy tính baèng caùch noùi - Caùc chöông trình dòch ñoùng vai troø ngöôøi vaø goõ phím baát kyø ñöôïc khoâng? phieân dòch, dòch nhöõng chöông trình ñöôïc vieát - Caùc ngoân ngöõ laäp trình ra ñôøi baèng ngoân ngöõ baäc cao sang ngoân ngöõ maùy tính ñeå giaûm nheï khoù khaên trong vieäc ñeå maùy tính coù theå hieåu ñöôïc vieát chöông trình  Nhö vaäy nhöõng chöông trình ñöa vaøo maùy - Moâ taû treân maùy chieáu vieäc ra tính phaûi ñöôïc chuyeån ñoåi thaønh daïng daïy Bit leänh cho maùy tính thöïc hieän ( goàm caùc soá 0 vaø 1) - Chương trình soạn thảo và chương trình dịch thường được kết hợp vào một phần mềm, được gọi là môi trường lập trình 4. Củng cố: - Nhấn mạnh cách viết chương trình và nguyên lý viết GHI NHỚ 1. Con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện công việc thông qua các lệnh. 2. Viết chương trình là hướng dẫn máy tính thực hiện các công việc hay giải một bài toán cụ thể. 3. Ngôn ngữ dùng để viết các chương trình máy tính được gọi là ngôn ngữ lập trình. 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài theo vở ghi - Tại sao người ta tạo ra các ngôn ngữ khác để lập trình trong khi các máy tính đều đã có ngôn ngữ máy của mình? - Sau khi thực hiện lệnh “Hãy quét nhà” ở trên, vị trí mới của rô-bốt là gì ? Em hãy đưa ra các lệnh để rô-bốt trở lại vị trí xuất phát của nó (góc dưới bên trái màn hình). -4- Ngày soạn: 2508/2014 Ngày dạy: 26/08/2014 Bài 2 - Tiết3 LÀM QUEN VỚI CHƯƠNG TRÌNH VÀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH I. Mục tiêu bài học - Kiến thức: - Kỹ năng: - Giới thiệu về ngôn ngữ lập trình, tên, quy tắc đặt tên, từ khóa - Biết ngôn ngữ lập trình gồm các thành phần cơ bản là bảng chữ cái và các quy tắc để viết chương trình, câu lệnh. - Biết ngôn ngữ lập trình có tập hợp các từ khóa dành riêng cho mục đích sử dụng nhất định. - Biết tên trong ngôn ngữ lập trình là do người lập trình đặt ra, khi đặt tên phải tuân thủ các quy tắc của ngôn ngữ lập trình. Tên không được trùng với các từ khoá. - Thái độ: -Biết hợp tác trong việc học nhóm. II. Phương pháp, phương tiện dạy học 1. Phương tiện dạy Giáo viên: Giáo án + Phòng máy +Tài liệu + Phấn + Bảng+ học … Học sinh: SGK, đồ dùng học tập… 2. Phương pháp Tập trung vào phát huy tính tích cực của học sinh. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ 1. Viết chương trình là gì ? tại sao phải viết chương trình ? 2. Ngôn ngữ lập trình là gì ? tại sao phải tạo ra ngôn ngữ lập trình ? 3. Bài mới Hoạt động Thầy + trò Nội dung Học sinh hiểu thế nào là ngôn ngữ 1. Ví dụ về chương trình lập trình * Ví dụ về một chương trình đơn giản viết bằng G : Đưa ra ví dụ về một chương Pascal. trình đơn giản viết trong môi trường Pascal. H : Quan sát cấu trúc và giao diện của chương trình Pascal. G : Theo em khi chương trình được dịch sang mã máy thì máy tính sẽ - Sau khi chạy chương trình này máy sẽ in lên đưa ra kết quả gì ? màn hình dòng chữ Chao cac ban. H : Trả lời theo ý hiểu. Học sinh hiểu ngôn ngữ lập trình 2. Ngôn ngữ lập trình gồm những gì? gồm những gì GV: Nguyễn Văn Lợi -5- - Ngôn ngữ lập trình là tập hợp các kí hiệu và G : Khi nói và viết ngoại ngữ để quy tắc viết các lệnh tạo thành một chương trình người khác hiểu đúng các em có cần hoàn chỉnh và thực hiện được trên máy tính. phải dùng các chữ cái, những từ cho phép và phải được ghép theo đúng quy tắc ngữ pháp hay không ? H : Đọc câu hỏi suy nghĩ và trả lời. G : Ngôn ngữ lập trình gồm những gì ? 3. Từ khoá và tên Tìm hiểu thế nào là từ khoá và tên - Từ khoá của một ngôn ngữ lập trình là những trong chương trình G : Đưa ra ví dụ về chương trình như phần trước. H : Nghiên cứu G : Theo em những từ nào trong chương trình là những từ khoá. H : Trả lời theo ý hiểu. G : Chỉ ra các từ khoá trong chương trình. G : Trong chương trình đại lượng nào gọi là tên. H : Trả lời theo ý hiểu. từ dành riêng, không được dùng các từ khoá này cho bất kì mục đích nào khác ngoài mục đích sử dụng do ngôn ngữ lập trình quy định. - Tên được dùng để phân biệt các đại lượng trong chương trình và do người lập trình đặt theo quy tắc : + Hai đại lượng khác nhau trong một chương trình phải có tên khác nhau. + Tên không được trùng với các từ khoá. G : Tên là gì ? 4. Củng cố: ? Qua tiết học em đã hiểu được những điều gì. ? Hãy đặt hai tên hợp lệ và hai tên không hợp lệ G : Tên hợp lệ trong ngôn ngữ lập trình Pascal không được bắt đầu bằng chữ số và không được chứa dấu cách (kí tự trống). Do vậy chúng ta có thể đặt tên STamgiac để chỉ diện tích hình tam giác, hoặc đặt tên ban_kinh cho bán kính của hình tròn,.... Các tên đó là những tên hợp lệ, còn các tên Lop em, 10A,... là những tên không hợp lệ. 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài theo vở ghi 1. Học thuộc khái niệm ngôn ngữ lập trình và hiểu về môi trường lập trình là gì. 2. Hiểu, phân biệt được từ khoá và tên trong chương trình. GV: Nguyễn Văn Lợi -6- Ngày soạn:26 08/2014 Ngày dạy: 27/08/2014 Bài 2 - Tiết4 LÀM QUEN VỚI CHƯƠNG TRÌNH VÀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH I. Mục tiêu bài học - Kiến thức: - Kỹ năng: - Thái độ: - Cấu trúc một chương trình Pascal Biết cấu trúc chương trình bao gồm phần khai báo và phần thân chương trình. -Tư duy và yêu thích môn học II. Phương pháp, phương tiện dạy học 1. Phương tiện dạy Giáo viên: Giáo án + Phòng máy +Tài liệu + Phấn + Bảng+ học … Học sinh: SGK, đồ dùng học tập… 2. Phương pháp Tập trung vào phát huy tính tích cực của học sinh. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ 1. Ngôn ngữ lập trình gồm những gì ? 2. Thế nào là từ khoá và tên trong chương trình ? 3. Bài mới Hoạt động Thầy + trò Nội dung Học sinh hiểu cấu trúc của một 4. Cấu trúc chung của chương trình chương trình - Cấu trúc chung của mọi chương trình gồm: G : Đưa ví dụ về chương trình Phần khai báo o Khai báo tên chương trình; o Khai báo các thư viện (chứa các lệnh viết sẵn có thể sử dụng trong chương trình) và một số khai báo khác. G : Cho biết một chương trình có những phần nào ? H : Quan sát chương trình và nghiên cứu sgk trả lời. G : Đưa lên màn hình từng phần của chương trình. H : Đọc G : Giải thích thêm cấu tạo của từng phần đó. Học sinh hiểu một số thao tác chính trong NNLT Pascal G : Khởi động chương trình T.P GV: Nguyễn Văn Lợi Phần thân của chương trình gồm các câu lệnh mà máy tính cần thực hiện. Đây là phần bắt buộc phải có. - Phần khai báo có thể có hoặc không. Tuy nhiên, nếu có phần khai báo phải được đặt trước phần thân chương trình. 5. Ví dụ về ngôn ngữ lập trình - Khởi động chương trình : -7- để xuất hiện màn hình sau : - Màn hình T.P xuất hiện. - Từ bàn phím soạn chương trình tương tự word. - Sau khi đã soạn thảo xong, nhấn phím Alt+F9 để dịch chương trình. Để chạy chương trình, ta nhấn tổ hợp phím Ctrl+F9 G : Giới thiệu màn hình soạn thảo 1. Chương trình nhập năm sinh,in ra tuổi: của T.P Program nhapnamsinhintuoi; H : Quan sát và lắng nghe. Var namsinh,tuoi:integer; G : Giới thiệu các bước cơ bản để Begin làm việc với một chương trình Write(‘Haõy cho biết bạn sinh năm naøo’); trong môi trường lập trình T.P Readln(namsinh); Tuoi:=2008-namsinh; Write(‘Năm nay bạn :’,tuoi,’tuổi’); Readln; End. 2. Chương trình in caâu “Xin chao cac ban” ra maøn hình. Program xinchao; Begin Write(‘Xin chaøo caùc bạn’); Readln; End. 4. Củng cố: ? Qua tiết học em đã hiểu được những điều gì. H : Nhắc lại kiến thức trọng tâm. G : Chốt lại những kiến thức cần nắm vững trong tiết học 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài theo vở ghi 1. Hiểu cấu trúc của chương trình thường gồm những phần nào ? 2. Học thuộc các bước cơ bản để làm việc với chương trình trong môi trường T.P GV: Nguyễn Văn Lợi -8- Ngày soạn:02/09/2014 Ngày dạy:03/09/2014 Tiết5 BÀI THỰC HÀNH 1 LÀM QUEN VỚI TURBO PASCAL I. Mục tiêu bài học - Kiến thức: - Kỹ năng: - Thái độ: - Làm quen với màn hình TP, cấc thành phần chính và chạy một chương trình mẫu - Thực hiện được thao tác khởi động/kết thúc TP, làm quen với màn hình soạn thảo TP - Thực hiện được các thao tác mở các bảng chọn và chọn lệnh. - Soạn thảo được một chương trình Pascal đơn giản. -Tư duy và yêu thích môn học II. Phương pháp, phương tiện dạy học 1. Giáo viên: Giáo án + Phòng máy +Tài liệu + Phấn + Bảng+… 2. Học sinh Đồ dùng học tập III. Hoạt động dạy học Lớp Sĩ số Tên học sinh vắng 1. Tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ 1. Cấu trúc chung một chương trình gồm những phần nào ? Đọc tên và chức năng của một số từ khoá trong chương trình. 2. Nêu các bước cơ bản để làm việc với một chương trình trong Turbo Pascal. 3. Bài mới Hoạt động Thầy + trò Nội dung Giáo viên chia lớp thành 3 nhóm/ 3 A. Tổ chức - Ổn định chỗ ngồi trong phòng máy dãy. -Kiểm tra an toàn điện, an toàn thiết bị. Mỗi máy từ 2 3 học sinh B. Thực hành I. Khởi động máy Học sinh thực hiện Giáo viên kiểm tra II. Nội dung G : Giới thiệu biểu tượng của Bài 1. Làm quen với việc khởi động và thoát khỏi chương trình và cách khởi động Turbo Pascal. Nhận biết các thành phần trên chương trình bằng 2 cách. màn hình của Turbo Pascal. H : Theo dõi và quan sát tìm biểu a. Khởi động Turbo Pascal bằng một trong hai cách: GV: Nguyễn Văn Lợi -9- tượng của chương trình trên máy của mình. G : Giới thiệu màn hình TP. H : Quan sát khám phá các thành phần trên màn hình TP. G : Giới thiệu các thành phần trên màn hình của Turbo Pascal. H : Quan sát. G : Giới thiệu và làm mẫu cách mở hệ thống thực đơn (menu) và cách di chuyển vệt sáng, chọn lệnh trong thực đơn. H : Làm theo trên máy của mình và quan sát các lệnh trong từng menu. G : Giới thiệu cách thoát khỏi TP H : Làm thử trên máy tính của mình. G : Theo dõi quan sát các thao tác thực hiện của H trên từng máy và hướng dẫn thêm. H : Gõ chương trình phần a trong sgk G : Mở chương trình đã chuẩn bị sẵn từ trong máy chủ. H : Đọc và hiểu chú ý sgk. H : Làm theo một cách tuần tự các bước b, c, d sgk. G : Theo dõi và hướng dẫn trên các máy. G : dịch và chạy chương trình trên máy chủ. H : Quan sát và đối chiếu kết quả trên máy của mình. Cách 1: Nháy đúp chuột trên biểu tượng trên màn hình nền; Cách 2: Nháy đúp chuột trên tên tệp Turbo.exe trong thư mục chứa tệp này (thường là thư mục con TP\BIN). b. Quan sát màn hình của Turbo Pascal và so sánh với hình 11 SGK c. Nhận biết các thành phần: Thanh bảng chọn; tên tệp đang mở; con trỏ; dòng trợ giúp phía dưới màn hình. d. Nhấn phím F10 để mở bảng chọn, sử dụng các phím mũi tên sang trái và sang phải ( và ) để di chuyển qua lại giữa các bảng chọn. e. Nhấn phím Enter để mở một bảng chọn. f. Quan sát các lệnh trong từng bảng chọn. - Mở các bảng chọn bằng cách khác: Nhấn tổ hợp phím Alt và phím tắt của bảng chọn (chữ màu đỏ ở tên bảng chọn, ví dụ phím tắt của bảng chọn File là F, bảng chọn Run là R,...). g. Sử dụng các phím mũi tên lên và xuống ( và ) để di chuyển giữa các lệnh trong một bảng chọn. h. Nhấn tổ hợp phím Alt+X để thoát khỏi Turbo Pascal.NhÊn Enter ®Ó quay vÒ mµn h×nh so¹n th¶o. Nh vËy, chóng ta ®· viÕt ®îc mét ch¬ng tr×nh hoµn chØnh vµ ch¹y ®îc. Bài 2. Soạn thảo, lưu, dịch và chạy một chương trình đơn giản. program CT_Dau_tien; uses crt; begin clrscr; writeln('Chao cac ban'); write('Toi la Turbo Pascal'); end. - Nhấn tổ hợp phím Alt+F9 để dịch chương trình - Nhấn tổ hợp phím Ctrl+F9 để chạy chương trình. - Sau đó nhấn Alt+F5 để quan sát kết quả. 4. Củng cố: - Nhận xét giờ thực hành, đánh giá và cho điểm học sinh. - Nhấn mạnh những kiến thực mà học sinh chưa tiếp thu để thực hành được 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài theo vở ghi. - Làm lại các thao tác trên GV: Nguyễn Văn Lợi - 10 - Ngày soạn:03/09/2014 Ngày dạy:04/09/2014 Tiết6 BÀI THỰC HÀNH 1 LÀM QUEN VỚI TURBO PASCAL I. Mục tiêu bài học - Kiến thức: - Kỹ năng: - Thái độ: - Caùch vieát chöông trình, ra leänh cho maùy tính thöïc hieän - Tìm hieåu lyù phaûi vieát chöông trình - Biết cách dịch, sửa lỗi trong chương trình, chạy chương trình và xem kết quả. - Biết sự cần thiết phải tuân thủ quy định của ngôn ngữ lập trình -Tư duy và yêu thích môn học II. Phương pháp, phương tiện dạy học 1. Phương tiện dạy Giáo viên: Giáo án + Phòng máy +Tài liệu + Phấn + Bảng+ học: … Học sinh: Đồ dùng học tập 2. Phương pháp Thực hành trên máy tính. III. Hoạt động dạy học Lớp Sĩ số Tên học sinh vắng 1. Tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ 1. Cấu trúc chung một chương trình gồm những phần nào ? Đọc tên và chức năng của một số từ khoá trong chương trình. 2. Nêu các bước cơ bản để làm việc với một chương trình trong Turbo Pascal. 3. Bài mới Hoạt động Thầy + trò Nội dung Giáo viên chia lớp thành 3 nhóm/ 3 A. Tổ chức - Ổn định chỗ ngồi trong phòng máy dãy. -Kiểm tra an toàn điện, an toàn thiết bị. Mỗi máy từ 2 3 học sinh Học sinh thực hiện Giáo viên kiểm tra B. Thực hành I. Khởi động máy II. Nội dung Bµi 3. ChØnh söa ch¬ng tr×nh, lu vµ kÕt thóc. Xo¸ dßng lÖnh begin. Biªn dÞch ch¬ng tr×nh vµ H : Làm theo các bước yêu cầu quan s¸t th«ng b¸o lçi nh h×nh díi ®©y: trong SGK. G : Thường xuyên đi các máy GV: Nguyễn Văn Lợi - 11 - kiểm tra, theo dõi và hướng dẫn cụ thể. G : Làm các bước a, b trên máy NhÊn phÝm bÊt k× vµ gâ l¹i lÖnh begin. Xo¸ dÊu chủ và giải thích một số lỗi cho H chÊm sau ch÷ end. Biªn dÞch ch¬ng tr×nh vµ quan s¸t th«ng b¸o lçi. hiểu. H : Quan sát và lắng nghe giải thích.. Lu ý. Qua c¸c th«ng b¸o lçi trªn, ta thÊy r»ng phÇn th©n cña mét ch¬ng tr×nh Pascal bao giê còng b¾t ®Çu b»ng tõ khãa begin. Nãi chung c¸c c©u lÖnh cña Pascal ®Òu kÕt thóc b»ng dÊu chÊm ph¶y (;), riªng tõ khãa end. kÕt thóc phÇn th©n ch¬ng tr×nh lu«n cã mét dÊu chÊm (.) ®i kÌm. NhÊn Alt+X ®Ó tho¸t khái Turbo Pascal, nhng kh«ng lu c¸c chØnh söa. TæNG KÕT 1. C¸c bíc ®· thùc hiÖn:  Khëi ®éng Turbo Pascal;  So¹n th¶o ch¬ng tr×nh; G : Đưa lên màn hình nội dung  Biªn dÞch ch¬ng tr×nh: Alt + F9;  Ch¹y ch¬ng tr×nh (Ctrl + F9) ; chính cần đạt trong tiết thực hành Pascal kh«ng ph©n biÖt ch÷ hoa, ch÷ thêng: begin, BeGin, hay BEGIN ®Òu ®óng. này (SGK) C¸c tõ kho¸ cña Pascal trong bµi lµ: program, begin, end. H : Đọc lại. LÖnh kÕt thóc ch¬ng tr×nh lµ end. (cã dÊu chÊm), mäi H : Đọc phần đọc thêm SGK th«ng tin ®øng sau lÖnh nµy bÞ bá qua trong qu¸ tr×nh dÞch ch¬ng tr×nh. G : Có thể giải thích thêm. Nãi chung c¸c c©u lÖnh Pascal ®Òu ®îc kÕt thóc b»ng dÊu chÊm phÈy (;). LÖnh writeln in ra mµn h×nh vµ ®a con trá xuèng ®Çu dßng tiÕp theo. Th«ng tin cÇn in ra cã thÓ lµ v¨n b¶n, cã thÓ lµ sè,... vµ ®îc ph©n c¸ch bëi dÊu phÈy. LÖnh write t¬ng tù nh writeln, nhng kh«ng ®a con trá xuèng ®Çu dßng tiÕp theo. 2. C©u lÖnh clrscr dïng ®Ó xãa mµn h×nh vµ chØ sö dông ®îc khi ®· khai b¸o th viÖn crt. Th viÖn crt chøa c¸c lÖnh viÕt s½n ®Ó thao t¸c víi mµn h×nh vµ bµn phÝm. 4. Củng cố: - Nhận xét giờ thực hành, đánh giá và cho điểm học sinh. - Nhấn mạnh những kiến thực mà học sinh chưa tiếp thu để thực hành được 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài theo vở ghi. - Làm lại các thao tác trên GV: Nguyễn Văn Lợi - 12 - Ngày soạn:09/09/2014 Ngày dạy:10/09/2014 Bài 3 - Tiết7 CHÖÔNG TRÌNH MAÙY TÍNH VAØ DÖÕ LIEÄU I. Mục tiêu bài học - Kiến thức: - Giới thiệu các kiểu dữ liệu và thực hiện phép toán với dữ liệu số - Kỹ năng: - Bieát ñöôïc caùc kieåu döõ lieäu vaø döõ lieäu nhaäp vaøo maùy tính - Bieát duøng caùc pheùp toaùn veà döõ lieäu - Thái độ: -Tư duy và yêu thích môn học II. Phương pháp, phương tiện dạy học 1. Phương tiện dạy Giáo viên: Giáo án + Phòng máy +Tài liệu + Phấn + Bảng+ học: … Học sinh: Đồ dùng học tập 2. Phương pháp Tập trung vào phát huy tính tích cực của học sinh. III. Hoạt động dạy học Lớp 1. Tổ chức Sĩ số Tên học sinh vắng 2. Kiểm tra bài cũ 3. Bài mới Hoạt động Thầy + trò Nội dung Döõ lieäu vaø kieåu döõ lieäu -Thoâng tin raát ña daïng khi ñöa vaøo maùy tính neân caùc döõ lieäu lieân quan ñeán thoâng tin ñoù cuõng raát ña daïng. - Caùc kieåu döõ lieäu khaùc nhau thì coù chieàu daøi, giaù trò nhaän vaøo cuûa moãi kieåu döõ lieäu laø khaùc nhau - Moät soá kieåu döõ lieäu hay söû duïng thì ñöôïc ngoân ngöõ laäp trình ñònh nghóa saün vaø caùch löu tröõ vaø söû duïng caùc kieåu döõ lieäu naøy theo nhöõng vaán ñeà khaùc nhau. - ÔÛ ngoân ngöõ laäp trình Pascal söû duïng döõ lieäu kieåu soá nhöng cuõng coù theå bieán caùc döõ lieäu kieåu soá I. Döõ lieäu vaø kieåu döõ lieäu Ví dụ 1: Minh hoạ kết quả thực hiện một chương trình in ra màn hình với các kiểu dữ liệu quen thuộc là chữ và số. GV: Nguyễn Văn Lợi - Caùc ngoân ngöõ laäp trình thöôøng phaân döõ lieäu thaønh caùc kieåu khaùc nhau: Chöõ, soá nguyeân, soá thaäp phaân, .... - Caùc kieåu döõ lieäu ñöôïc xöû lí theo caùc caùch khaùc nhau. - Ngoân ngöõ laäp trình ñònh nghóa saün moät soá kieåu döõ lieäu cô baûn, kieåu döõ lieäu xaùc ñònh giaù trò coù theå coù cuûa döõ lieäu vaø caùc pheùp toaùn coù theå thöïc hieän: - 13 - naøy thaønh döõ lieäu kieåu chuoãi baèng caùch theâm vaøo tröôùc vaø sau daõy caùc kí soá naøy caëp daáu nhaùy ñôn ‘ ‘ + Soá nguyeân +Soá thöïc +Xaâu kí töï - Moät soá kieåu döõ lieäu trong ngoân ngöõ laäp trình Pascal Tªn kiÓu KiÓu sè nguyªn KiÓu sè thùc KÝ hiÖu Integer KiÓu kÝ tù KiÓu x©u char string Ph¹m vi gi¸ trÞ Sè nguyªn trong kho¶ng 215 ®Õn 215  1 Sè thùc trong kho¶ng 10-38 ®Õn 1038 Mét kÝ tù trong b¶ng ch÷ c¸i D·y tèi ®a gåm 255 kÝ tù real II. Caùc pheùp toaùn vôùi döõ lieäu kieåu soá Caùc pheùp toaùn vôùi döõ lieäu kieåu soá - Trong moïi ngoân ngöõ laäp trình ñeàu coù theå thöïc hieän nhöõng pheùp toaùn soá hoïc: coäng, tröø nhaân, chia,... - Caùc pheùp toaùn soá hoïc trong ngoân ngöõ laäp trình Pascal coù caùch bieåu dieãn coù gioáng nhö caùch vieát caùc pheùp toaùn soá hoïc bình thöôøng khoâng? - Caùc pheùp toaùn soá hoïc coù gì khaùc so vôùi caùc pheùp toaùn tính toaùn baèng tay hay khoâng? - Trong tröôøng hôïp caàn thöïc hieän moät luùc nhieàu pheùp tính khaùc nhau thì ngoân ngöõ Pascal coù ñaùp öùng ñöôïc hay khoâng? - Caùc pheùp toaùn coù söï öu tieân naøo khaùc nhau trong quaù trình tính toaùn hay khoâng? - Trong caùc pheùp toaùn ñöôïc tính toùan trong pascal coù tuaân thuû theo caùc qui taéc tính toaùn soá hoïc hay khoâng? KÝ hiÖu + Tªn phÐp to¸n céng  trõ * nh©n / chia div mod chia lÊy phÇn nguyªn chia lÊy phÇn d KiÓu d÷ liÖu sè nguyªn, sè thùc sè nguyªn, sè thùc sè nguyªn, sè thùc sè nguyªn, sè thùc sè nguyªn sè nguyªn Ví duï: 5/2=2.5 -12/5=-2.4 5 div 2 =2 -12 div 5=-2 5 mod 2= 1 -13 mod 4 =-1 - Coù theå keát hôïp caùc pheùp toaùn soá hoïc ñeå trôû thaønh caùc pheùp toaùn phöùc taïp hôn. Ví duï: a x b –c+d a*b-c+d a 15 + 5 x 2 15+5*(a/2) x 5 y  ( x  2) 2 a 3 b 5 (x+5)/(a+3)-y/ (b+5)*(x+2)*(x+2) Caùc qui taéc tính caùc bieåu thöùc soá hoïc: - Caùc pheùp toaùn trong ngoaëc thöïc hieän tröôùc tieân - Pheùp toaùn nhaân chia tröôùc - Coäng tröø theo thöù töï traùi sang 4. Củng cố: Nhắc lại kiến thức trọng tâm. 5. Hướng dẫn về nhà: GV: Nguyễn Văn Lợi - 14 - - Học bài theo vở ghi, làm bài tập 1, 2, 3, 4 - Đọc trước phần 3,4 bài 2 GV: Nguyễn Văn Lợi - 15 - Ngày soạn:10/09/2014 Ngày dạy:11/09/2014 Bài 3 - Tiết8 CHÖÔNG TRÌNH MAÙY TÍNH VAØ DÖÕ LIEÄU I. Mục tiêu bài học - Kiến thức: - Các phép toán so sánh - Giới thiệu sự giao tiếp giữa người và máy - Kỹ năng: - Bieát caùch con ngöôøi giao tieáp vôùi maùy tính - Biết các phép toán so sánh trong ngôn ngữ lập trình - Thái độ: -Tư duy và yêu thích môn học II. Phương pháp, phương tiện dạy học 1. Phương tiện dạy Giáo viên: Giáo án + Phòng máy +Tài liệu + Phấn + Bảng+ học: … Học sinh: Đồ dùng học tập 2. Phương pháp Tập trung vào phát huy tính tích cực của học sinh. III. Hoạt động dạy học Lớp Sĩ số Tên học sinh vắng 1. Tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ (?) Nêu một số kiểu dữ liệu mà em được học? Lấy ví dụ minh hoạ? (?) Nêu một số các phép toán số học có trong ngôn ngữ Pascal? Lấy ví dụ? (?) Hãy nêu ít nhất hai kiểu dữ liệu và một phép toán có thể thực hiện được trên một kiểu dữ liệu, nhưng phép toán đó không có nghĩa trên kiểu dữ liệu kia. (?) Dãy chữ số 2010 có thể thuộc những kiểu dữ liệu nào? 3. Bài mới Hoạt động Thầy + trò Nội dung ý nghĩa và cách viết các phép 3. Các phép so sánh toán so sánh trong TP G : Đưa lên màn hình bảng kí - Bảng kí hiệu các phép so sánh viết trong ngôn hiệu các phép toán so sánh trong ngữ Pascal: toán học. Kí hiệu toán G : Các phép toán so sánh dùng Kí hiệu trong Phép so sánh Pascal học để làm gì ? G : Đưa ra ví dụ : = Bằng = <> Khác ? a) 5  2 = 9 < Nhỏ hơn < b) 15 + 7 > 20  3 <= Nhỏ hơn hoặc bằng = c) 5 + x = 10 > Lớn hơn > >= GV: Nguyễn Văn Lợi Lớn hơn hoặc bằng = - 16 - H : Viết bảng phụ kết quả so sánh của a, b, c. G : Theo em các phép so sánh này viết trong ngôn ngữ TP có giống trong toán học không ? làm quen với một số dạng màn hình giao tiếp với máy tính G : Đưa ví dụ về bảng thông báo kết quả. 4. Giao tiếp người - máy tính a) Thông báo kết quả tính toán - Lệnh : write('Dien tich hinh tron la ',X); - Thông báo : H : Quan sát, lắng nghe G giải b) Nhập dữ liệu thích. - Lệnh : write('Ban hay nhap nam sinh:'); read(NS); G : Đưa lên màn hình hộp thoại - Thông báo : nhập dữ liệu. G : Em phải làm gì khi xuất hiện hộp thoại này ? c) Chương trình tạm ngừng H : Trả lời theo ý hiểu. - Lệnh : G : Nhận xét và giải thích. Writeln('Cac ban cho 2 giay nhe...'); Delay(2000); G : Nêu hai tình huống tạm Thông báo : ngừng tại màn hình kết quả thông qua các lệnh và hộp thoại. - Lệnh : G : Giải thích từng tình huống. writeln('So Pi = ',Pi); read; {readln;} H : Lắng nghe để hiểu . - Thông báo : G : Đưa ra ví dụ về hộp thoại. d) Hộp thoại H : Quan sát và lắng nghe G giải thích. 4. Củng cố: Câu hỏi: Thế nào là quá trình giao tiếp giữa người – máy tính?  Trả lời: Quá trình trao đổi dữ liệu hai chiều giữa người và máy tính khi chương trình hoạt động thường được gọi là giao tiếp hợac tương tác giữa người và máy tính. Câu hỏi: Trong NNLT pascal có những phép so sánh nào?  Trả lời: =, <>, <, <=, >, >=. 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài theo vở ghilàm các bài tập 6, 7 trong SGK/ 22. - Xem lại tiết 7, 8 chuẩn bị cho bài thực hành 2 GV: Nguyễn Văn Lợi - 17 - GV: Nguyễn Văn Lợi - 18 - Ngày soạn:20/09/2014 Ngày dạy:22/09/2014 Tiết 9 BÀI THỰC HÀNH 2 VIẾT CHƯƠNG TRÌNH ĐỂ TÍNH TOÁN I. Mục tiêu bài học - Kiến thức: - Kỹ năng: Giúp học sinh tiếp tục làm quen cách soạn thảo, chỉnh sửa, biên dịch và chạy chương trình. Giúp học sinh làm quen với các biểu thức số học trong chương trình Pascal - Thành thạo thực hiện - Thái độ: -Tư duy và yêu thích môn học II. Phương pháp, phương tiện dạy học 1. Phương tiện dạy Giáo viên: Giáo án + Phòng máy +Tài liệu + Phấn + Bảng+ học: … Học sinh: Đồ dùng học tập 2. Phương pháp Thực hành trên máy. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức HS1: Hãy phân biệt ý nghĩa của các câu lệnh Pascal sau đây: 2. Kiểm tra bài cũ Writeln('5+20=','20+5'); và Writeln('5+20=',20+5); Trả lời: câu lệnh: Writeln('5+20=','20+5') sẽ in ra màn hình: 5+20=20+5. Câu lệnh: Writeln('5+20=',20+5); sẽ in ra màn hình: 5+20=25. HS2: Xác định kết quả của các biểu thức dưới đây: a) 15  8 ≥ 3; b) (20  15)2 ≠ 25; Trả lời: a) True; b) Fales 3. Bài mới Hoạt động Thầy + trò Nội dung Giáo viên chia lớp thành 3 nhóm/ 3 A. Tổ chức - Ổn định chỗ ngồi trong phòng máy dãy. -Kiểm tra an toàn điện, an toàn thiết bị. Mỗi máy từ 2 3 học sinh B. Thực hành I. Khởi động máy Học sinh thực hiện Giáo viên kiểm tra Học sinh thực hiện trong vở GV: Nguyễn Văn Lợi II. Nội dung Bài 1. Luyện tập gõ các biểu thức số học trong chương trình Pascal. - 19 - Học sinh thực hiện Giáo viên kiểm tra a) Viết các biểu thức toán học sau đây dưới dạng biểu thức trong Pascal: 10  5 18  ; 3 1 5 1 a) 15 4  30 12 ; b) (10  2) 2 c) ; (3  1) (10  2) 2  24 d) . (3  1) Lưu ý: Chỉ được dùng dấu ngoặc đơn để nhóm các phép toán. b) Khởi động Turbo Pascal Thực hiện đoạn chương trình sau vào máy Học sinh thực hiện Giáo viên kiểm tra Khởi động Turbo Pascal và gõ chương trình sau để tính các biểu thức trên: begin writeln('15*4-30+12 =',15*4-30+12); writeln('(10+5)/(3+1)-18/(5+1) =',(10+5)/(3+1)-18/ (5+1)); writeln('(10+2)*(10+2)/(3+1)=',(10+2)*(10+2)/(3+1)); write('((10+2)*(10+2)-24)/(3+1)=',((10+2)*(10+2)-24)/ (3+1)); readln end. Giáo viên nêu một số lưu ý khi thực hiện chương trình Pascal c) Lưu ý: Các biểu thức Pascal được đặt trong câu lệnh writeln để in ra kết quả. Em sẽ có cách viết khác sau khi làm quen với khái niệm biến ở bài 4. Lưu chương trình với tên CT2.pas. Dịch, chạy chương trình và kiểm tra kết quả nhận được trên màn hình. 4. Củng cố: - Nhận xét giờ thực hành, đánh giá và cho điểm học sinh. - Nhấn mạnh những kiến thực mà học sinh chưa tiếp thu để thực hành được 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài theo vở ghi. - Làm lại các thao tác trên 6. Rút kinh nghiệm GV: Nguyễn Văn Lợi - 20 -