Tài liệu Giáo án tích hợp liên môn ngữ văn 12 bài “tuyên ngôn độc lập” – tiết 1

PHIẾU MIÊU TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC DỰ THI 1. Tên hồ sơ: TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG DẠY HỌC BÀI “TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP” – TIẾT 1 (HỒ CHÍ MINH) 2. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh thấy được: - Giá trị nhiều mặt và ý nghĩa to lớn của bản “Tuyên ngôn độc lập”. - Hiểu vẻ đẹp của tư tưởng và tâm hồn tác giả qua bản “Tuyên ngôn độc lập”. - Mở rộng hiểu biết về bản “Tuyên ngôn độc lập” bằng sự bổ sung kiến thức liên môn lịch sử, địa lí, giáo dục công dân… 3. Đối tượng dạy học: -Học sinh lớp 12 trường THPT Hoàng Cầu. 4. Ý nghĩa của bài học: - Giúp học sinh có kiến thức sâu về bài học dựa trên kiến thức tổng hợp liên môn lịch sử, địa lí, giáo dục công dân….để thấy được giá trị nhiều mặt của bản Tuyên ngôn độc lập. - Nâng cao tư duy tổng hợp, vận dụng kiến thức cho học sinh, đáp ứng yêu cầu đào tạo con người mới. 5. Thiết bị dạy học, học liệu: - Máy tính, máy chiếu, tranh ảnh minh họa - Phiếu học tập 6. Tiến trình dạy học: a. Lời vào bài: “Nhân dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quí báu của dân tộc ta”, chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định truyền thống cao quí và thiêng liêng của dân tộc Việt Nam được hun đúc từ những cuộc đấu tranh lên tục, gian khổ và kiên cường chống giặc ngoại xâm. Những mốc son trong lịch sử đấu tranh và chiến thắng đã ghi dấu trong lịch sử văn học dân tộc qua những áng văn hùng tráng còn mãi với muôn đời. “Tuyên ngôn độc lâp” là áng 1 “thiên cổ hùng văn” như thế.Bài học hôm nay, cô cùng các con sẽ đi tìm hiểu tác phẩm. Phương pháp Phương pháp dự án: Nội dung bài học I.Tìm hiểu chung: Tích hợp liên môn Học sinh chuẩn bị bài tập 1.Hoàn cảnh sáng tác: tìm hiểu hoàn cảnh ra đời -Trên thế giới: chiến tranh thế của bản “Tuyên ngôn độc giới thứ 2 kết thúc. lập”. -Trong nước: HS trình bày dự án được +19/8/45: cách mạng Tháng giao. Tám thành công. GV nhận xét, chốt kiến +26/8/45: chủ tịch Hồ Chí thức. Minh về Hà Nội viết “Tuyên ngôn độc lập”. +2/9/45: Người đọc “Tuyên ngôn độc lập” khai sinh ra nước Việt Nam mới. GV tích hợp kiến GV mở rộng: thức lịch sử lớp 12 – -Phim tư liệu về tình thế Bài 17: Nước Việt “ thù trong, giặc ngoài” Nam dân chủ cộng hòa của nước ta khi Người từ ngày 2 – 9 – 1945 đọc đến trước ngày 19 – 12 “Tuyên ngôn độc lập”. - 1946 GV tích hợp kiến - Bản đồ hóa hoàn cảnh thức lịch sử, địa lí: lịch sử nước ta. - Bản đồ Việt Nam - Bản đồ Hà Nội và quảng (Bài 2 – Địa lí lớp 12: trường Ba Đình. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ). 2 - Bản đồ Hà Nội và quảng trường Ba Đình (Bài 43 – Địa lí lớp 12: Địa lí địa phương): Quảng không trường gian là thiêng liêng của Thủ đô gắn liền với những dấu ấn lịch sử và những kiến trúc tâm linh hiện hữu như: Hoàng thành Thăng Long, lăng chủ tịch Hồ Chí Minh, Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ… . Quảng trường Ba Đình được Người lựa chọn đọc “Tuyên ngôn độc lập” có một ý nghĩa đặc biệt.Ba Đình là tên của cuộc khởi nghĩa đầu tiên diễn ra ở Thanh Hóa2.Đối tượng và mục đích: khởi nguồn của phong trào Cần Vương chống Pháp do vua Hàm GV thuyết giảng và phát Nghi khởi xướng, vấn: trong hệ thống quan đứng đầu. điểm sáng tác của mình GV tích hợp kiến 3 Người coi việc viết văn thức nếp sống văn chương trước hết không minh-thanh lịch của phải là HS Hà Nội: hành vi văn chương mà là một hành vi a.Đối tượng: “Tuyên ngôn độc lập” cách mạng. Hoạt động -Đồng bào cả nước. được cách mạng bao giờ cũng -Nhân dân thế giới. trọng tuyên bố tại có đối tượng và mục đích -Kẻ thù của dân tộc. quảng trường Ba Đình cụ thể.Vậy: lịch sử- trái tim của Người trịnh thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến, văn hóa -Bản “Tuyên ngôn độc b.Mục đích: một lần nữa nêu cao lập” hướng tới đối tượng -Khẳng định quyền độc lập- truyền thống yêu nước, nào? tự do của dân tộc. khát vọng hòa bình với -Tố cáo tội ác xâm lược của hào khí Thăng Long thực dân Pháp. hùng tráng. -Cương quyết bác bỏ luận điệu xảo trá của kẻ thù. -Nêu cao tinh thần đấu tranh -Tác phẩm được nhằm mục đích gì? viết bảo vệ tổ quốc. 3.Giá trị tác phẩm: a.Giá trị lịch sử: - Xóa bỏ chế độ thực dân phong kiến. - Khẳng định quyền tự chủ và quyền bình đẳng của dân tộc ta trên thế giới. GV phát vấn: Qua việc - Mở ra kỉ nguyên độc lập tư tìm hiểu tác do. phẩm, em hãy nêu những b.Giá trị văn chương: 4 giá trị nhiều mặt của bản - Là áng văn chính luận mẫu “Tuyên ngôn độc lập”? mực, đặc sắc. c.Giá trị tư tưởng: - Kết tinh khát vọng cháy bỏng về nền độc lập, hòa bình của dân tộc. II. Đọc -hiểu văn bản: 1. Đọc và tìm hiểu bố cục: *Bố cục: GV cho học sinh nghe - Phần 1 (từ đầu… “chối cãi băng ghi âm Chủ tịch Hồ được”): cơ sở pháp lí . Chí Minh đọc “Tuyên - Phần 2 (“thế mà…được độc ngôn độc lập”. lập”): cơ sở thực tế. - Phần 3 (còn lại): lời tuyên ngôn. GV phát vấn: 2.Cơ sở pháp lí của bản Qua việc chuẩn bị bài, các tuyên ngôn: con hãy chia bố cục *Người trích dẫn hai bản bản“Tuyên lập”? ngôn độc tuyên ngôn: - Tuyên ngôn độc lập của nước Mĩ (1776). - Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của nước Pháp (1791). GV thực hiện phương =>Quyền con người: tự do, 5 pháp làm việc nhóm (3 bình đẳng và mưu cầu hạnh nhóm): phúc. - Nhóm 1:Bản tuyên ngôn dựa trên những cơ sở pháp lí nào? Nêu chung vấn đề gì? - Nhóm 2:Mục đích của việc nêu cơ sở pháp lí? - Nhóm 3: Những đặc trưng phong cách nghệ *Mục đích: GV tích hợp kiến thuật chính luận được sử - Tạo thế bình đẳng, vững thức lịch sử: Bài 30 – dụng? Ý nghĩa? chắc về quyền độc lập, tự do Lịch sử 10: Chiến của Việt Nam . tranh giành độc lập - Chặn đứng âm mưu xâm của 13 bang thuộc địa lược của Pháp và Mĩ . Anh ở Bắc Mĩ – Sự - Khẳng định Nhân dân VN thành lập Hợp chúng tán đồng, chung ý tưởng lớn quốc Mĩ) & Bài 31 – với nhân loại tinh thần nhân Lịch sử 10 (Cách đạo và văn minh. mạng tư sản Pháp) *Nghệ thuật: - Tuyên ngôn độc lập - Lập luận “gậy ông đập lưng của nước Mĩ (1776) là ông”. văn bản do Jefferson - Bằng chứng: chứng cớ lịch soạn thảo tuyên bố li sử (2 bản tuyên ngôn Pháp và khai khỏi Anh của 13 Mĩ). bang thuộc địa Bắc - Ngôn ngữ, lí lẽ đanh thép: Mĩ. “bất hủ:, “lẽ phải”, “không ai - Tuyên ngôn Nhân chối cãi được” . quyền và Dân quyền => Thể hiện đặc trưng văn của nước Pháp (1791) 6 phong chính luận mẫu mực, do những người đại sắc bén của chủ tịch Hồ Chí diện cho Nhân dân Minh. Pháp tổ chức thành *Ý nghĩa: một quốc hội công bố, - Nêu cao tư tưởng đẹpnhất là văn bản chính trị của dân tộc là độc lập, tư nền tảng cho cách tưởng nhân bản về quyền con mạng Pháp. người là tự do, hạnh phúc. - Là một hành vi cách mạng táo bạo, tài tình trong cuộc đấu trí với Pháp và Mĩ. - Là sự sáng tạo khi nâng vấn đề con người thành vấn đề dân tộc, quyền con người thống nhất trong quyền dân tộc. =>Là phát súng hiệu lệnh của phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa. 7 GV tích hợp kiến thức lịch sử, địa lí: - Bài 4 – Lịch sử 11: Các nước Đông Nam Á (cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX) Bản đồ lịch sử các nước Đông Nam Á giành độc lập. GV tích hợp kiến thức giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh: Bài 3 – GDCD lớp 12: Công dân bình đẳng trước pháp luật. Bài 6 – GDCD lớp 12: Công dân với các quyền tự do cơ bản. “Đứng trên lập trường giải phóng dân tộc, lấy 8 quyền lợi dân tộc là tối cao. Tất cả mọi vấn đề của cách mạng phải nhằm mục đích ấy để giải quyết.” Bản “Tuyên ngôn độc lập” và sự ra đời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa là thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh vĩ đại – nguồn trí tuệ, nguồn động lực to lớn soi sáng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đổi mới và phát triển đất nước vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ , văn minh”. * Củng cố: -Tiết học giúp HS nắm được hoàn cảnh đặc biệt ra đời, đối tượng, mục đích của bản Tuyên ngôn độc lập. -Ý nghĩa, giá trị cơ sở pháp lí của Tuyên ngôn độc lập. * Dặn dò: - HS ôn tập bài học (tiết 1). 9 - Soạn tiết 2: Tuyên ngôn độc lập. 7. Kiểm tra đánh giá: (Phiếu dự giờ) 8. Các sản phẩm của học sinh: Kẻ thù nước ta sau cách mạng tháng Tám 10 Quảng trường Ba Đình lịch sử 11 Hoàng thành Thăng Long Đài liệt sĩ 12 Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc “Tuyên ngôn độc lập” (2 – 9 – 1945) 13 Tuyên ngôn độc lập của Mĩ 1776 Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp 1791 14 Lược đồ phong trào giải phóng dân tộc ở khu vực Đông Nam Á (từ sau chiến tranh thế giới II) 15