Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo án - Bài giảng Trung học phổ thông Giáo án ngữ văn mùa lá rụng trong vườn...

Tài liệu Giáo án ngữ văn mùa lá rụng trong vườn

.PDF
5
269
114

Mô tả:

Mïa l¸ rông trong v­ên (trÝch) (Ma V¨n Kh¸ng) I/ Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Gióp häc sinh biÕt vµi nÐt vÒ th©n thÕ vµ sù nghiÖp v¨n häc cña nhµ v¨n Ma V¨n Kh¸ng, vÞ trÝ cña tiÓu thuyÕt “Mïa l¸ rông trong v­ên” trong ®êi v¨n cña «ng. - Häc sinh hiÓu t×nh nghÜa ch©n thµnh, ®»m th¾m, nÐt øng xö gi÷a nh÷ng ng­êi trong gia ®×nh «ng B»ng vµo mét chiÒu tÊt niªn; qua ®ã c¸c em hiÓu thªm v¨n ho¸ ViÖt ë ngµy TÕt nguyªn ®¸n. - Häc sinh c¶m thô tµi miªu t¶ néi t©m nh©n vËt – mét ph­¬ng diÖn thµnh c«ng cña Ma V¨n Kh¸ng ë tiÓu thuyÕt nµy. - Häc sinh vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt trªn ®Ó ®äc hiÓu nh÷ng néi dung cßn l¹i cña thiªn tiÓu thuyÕt nµy. 2.KÜ n¨ng: TiÕp tôc rÌn kÜ n¨ng ®äc hiÓu v¨n b¶n truyÖn cho häc sinh. 3. Th¸i ®é: Qua ®äan trÝch gióp häc sinh hiÓu vµ tr©n träng nh÷ng nÐt v¨n ho¸ trong nh÷ng øng xö cña ng­êi ViÖt ë nh÷ng kh«ng gian vµ thêi gian t­ëng chõng quen thuéc (gia ®×nh vµ ngµy tÕt cæ truyÒn). II/ Ph­¬ng ph¸p: Gi¸o viªn sö dông ph­¬ng ph¸p tÝch hîp (ngang vµ däc), däc diÔn c¶m, gi¶ng b×nh vµ nghiªn cøu SGK, trao ®æi th¶o luËn nhãm. III/ Ph­¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Thầy: Gi¸o ¸n, SGK, SGV, m¸y chiÕu projecter. 2. Trß: Vë ghi, vë so¹n, SGK, b¶ng phô. IV/ TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. æn ®Þnh tæ chøc, kiÓm tra sÜ sè: 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: a. Lêi vµo bµi: Trong c¬n lèc cña thêi kinh tÕ thÞ tr­êng, nhiÒu gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng ®ang dÇn phai nh¹t, trong ®ã cã nh÷ng gi¸ trÞ thuéc v¨n ho¸ gia ®×nh. Ma V¨n Kh¸ng ®· rung lªn håi chu«ng nh¾c nhë mçi chóng ta h·y biÕt gi÷ g×n vµ tr©n träng nh÷ng gi¸ trÞ cña truyÒn thèng qua tiÓu thuyÕt: “Mïa l¸ rông trong v­ên”. b. Néi dung bµi häc: Ho¹t ®éng cña thµy vµ trß KiÕn thøc cÇn ®¹t *Ho¹t ®éng 1(7 phót) I/ TiÓu dÉn: (?) Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ cuéc ®êi vµ 1. T¸c gi¶: v¨n nghiÖp cña Ma V¨n Kh¸ng? - Ma v¨n Kh¸ng sinh n¨m 1936 t¹i Kim Liªn, §èng §a, Hµ Néi. - Trong kh¸ng chiÕn chèng Mü, «ng ®Õn víi vïng nói cao cña miÒn b¾c ®Ó d¹y (?) TiÓu thuyÕt Mïa l¸ rông trong v­ên häc. ®­îc s¸ng t¸c vµo thêi gian nµo? - N¨m 1976, «ng chuyÓn vÒ Hµ Néi vµ HS ®äc néi dung tiÓu thuyÕt trong gi÷ nhiÒu chøc vô quan träng trong SGK, GV bæ sung lµm râ mét sè chi tiÕt ngµnh b¸o chÝ, v¨n häc n­íc nhµ, tõng liªn quan ®Õn ®o¹n trÝch. ®­îc nhËn nhiÒu gi¶i th­ëng v¨n ch­¬ng (?) T¸c phÈm ®­îc trao gi¶i th­ëng cã gi¸ trÞ. nµo - S¸ng t¸c chÝnh gåm tiÓu thuyÕt vµ truyÖn ng¾n. (SGK) 2. TiÓu thuyÕt Mïa l¸ rông trong v­ên: - S¸ng t¸c: 1985. - Tãm t¾t: SGK - VÞ trÝ: §­îc tÆng gi¶i th­ëng Héi nhµ v¨n ViÖt Nam n¨m 1986. II/ §äc hiÓu v¨n b¶n: * Ho¹t ®éng 2 (30 phót) - GV h­íng dÉn c¸ch ®äc vµ ®äc mÉu 1. §äc vµ tãm t¾t: - §äc. vµi ®o¹n. - Tãm t¾t trÝch ®o¹n: - GV gäi HS tãm t¾t trÝch ®o¹n. (?) §o¹n trÝch n»m phÇn nµo cña t¸c - VÞ trÝ trÝch ®o¹n. phÈm? - GV më réng tr×nh bµy nh÷ng t×nh tiÕt ë phÇn tr­íc liªn quan ®Õn trÝch ®o¹n. 2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt: a. Nh©n vËt chÞ Hoµi: - Thêi gian xuÊt hiÖn: chiÒu 30 tÕt. - Ngo¹i h×nh: + Ng­êi phô n÷ n«ng th«n, tr¹c 50 +Ng­êi thon gän trong chiÕc ¸o b«ng trÇn h¹t lùu +Khu«n mÆt réng cã cÆp m¾t ®»m th¾m vµ c¸i miÖng t­¬i. => §Ñp mét c¸ch gi¶n dÞ, t­¬i t¾n. - Hµnh ®éng: + BiÕt hÕt mäi viÖc trong nhµ-> vÉn chia sÎ víi gia ®×nh. + Mang quµ quª: g¹o nÕp vµ giß thñ do chång chÞ lµm v× «ng thÝch ¨n giß thñ l¾m ®Êy, chÞ vÉn nhí thãi quen, së thÝch cña cha chång. + Lóc gÆp «ng b»ng: ChÞ Hoµi gÇn nh­ C¸c nhãm nhËn nhiÖm vô, bÇu nhãm kh«ng chñ ®éng, lao vÒ phÝa «ng B»ng tr­ëng, th­ kÝ, giao tr¸ch nhiÖm cho c¸c (..) thèt lªn mét tiÕng nh­ tiÕng nÊc thµnh viªn, c¶ nhãm tËp trung gi¶i quyÕt + Ch¾p tay tr­íc bµn thê tæ tiªn ngay sau vÊn ®Ò. khi «ng B»ng lui gãt. §¹i diÖn nhãm lªn th«ng b¸o kÕt qu¶, + TÝu tÝt hái han kh¾p l­ît mäi ng­êi c¸c nhãm kh¸c bæ sung thèng nhÊt ý trong gia ®×nh. kiÕn. => Quan t©m, s¨n sãc mäi ng­êi th©n GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. t×nh - Ng«n ng÷: x­ng h« víi «ng B»ng vµ c¸c em rÊt th©n thiÕt. - Quan hÖ víi gia ®×nh «ng B»ng: lµ d©u tr­ëng (vî anh c¶ T­êng) nay ®· t¸i gi¸. (quan hÖ cña chÞ víi gia ®×nh nµy ®· thuéc vÒ qu¸ khø mµ chÞ cã quyÒn quªn). (?) Qua ®o¹n trÝch ta thÊy vÎ ®Ñp g× cña => VÎ ®Ñp cña nh©n vËt: ChÞ Hoµi lµ nh©n vËt chÞ Hoµi? ng­êi phô n÷ n«ng th«n ®Ñp ng­êi, ®Ñp nÕt, sèng t×nh nghÜa thuû chung (?) H×nh ¶nh chÞ Hoµi gîi nh¾c ®Õn nÐt *VÎ ®Ñp cña chÞ Hoµi lµ vÎ ®Ñp cña ®Ñp truyÒn thèng nµo cña ng­êi phô n÷ ng­êi phô n÷ ViÖt Nam trong truyÒn ViÖt Nam? thèng g¾n víi m« h×nh gia ®×nh nÒn nÕp gia phong, sèng nÆng nghÜa t×nh thuû chung son s¾t. - GV chia nhãm HS th¶o luËn: + GV nªu vÊn ®Ò, nhiÖm vô, c¸ch thøc tæ chøc ho¹t ®éng nhãm (Nhãm lín tõ 6 ®Õn 8 ng­êi). + Ho¹t ®éng nhãm: Thêi gian: 5 phót. NhiÖm vô: Nhãm 1,2,3: T×m c¸c chi tiÕt miªu t¶ ngo¹i h×nh, hµnh ®éng cña nh©n vËt chÞ Hoµi ? Nhãm 4,5,6: C¸ch x­ng h« cña chÞ Hoµi khi ë nhµ «ng B»ng cho thÊy t×nh c¶m cña chÞ víi gia ®×nh nh­ thÕ nµo? T¹i sao trong gia ®×nh nµy mäi ng­êi th­¬ng yªu chÞ nh­ng kh«ng d¸m kÐochÞ vÒ phÝa m×nh? (?)Ngo¹i h×nh «ng B»ng h«m nay cã g× kh¸c? b. Nh©n vËt «ng B»ng: - Ngo¹i h×nh: cao, gÇy h¬n mäi ngµy nh­ng trang träng vµ chØnh tÒ h¬n, g­¬ng mÆt ¸nh lªn c¶m xóc cña con (?)T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ diÔn biÕn ng­êi tr­íc ng­ìng cöa n¨m míi. t©m tr¹ng cña «ng B»ng khi thÊy Hoµi - T©m tr¹ng khi gÆp Hoµi: s÷ng l¹i, xuÊt hiÖn trong nhµ? tho¸ng ng¬ ngÈn, m¾t chíp liªn håi, m«i «ng lËt bËt kh«ng thµnh tiÕng, cã c¸i c¶m gi¸c «ng s¾p khãc oµ, giäng «ng khª ®Æc khµn rÌ, rót kh¨n tay chÊm kÐ m¾t. - GV cho HS ®äc l¹i ®o¹n v¨n miªu t¶ Nçi niÒm xóc ®éng r­ng r­ng t­ëng t©m t­ cña «ng B»ng khi ®øng tr­íc bµn chõng hiÕm cã ë mét ng­êi ®µn «ng. thê. - T©m tr¹ng khi ®øng tr­íc bµn thê: (?) Nh©n vËt tr¶i qua nh÷ng biÕn th¸i + Quªn hÕt mäi thø xung quanh kÓ c¶ t©m lÝ nµo? b¶n th©n. + Tr«i ng­îc vÒ qu¸ khø: tri ©n víi cha mÑ, tæ tiªn; t©m t×nh víi vî vµ con trai c¶. (?) Qua ®o¹n v¨n , em hiÓu g× vÒ quan + Trë l¹i thùc t¹i: m¾t cay xÌ, lßng l¹i niÖm t©m linh cña ng­êi ViÖt khi thê bån ngén. cóng tæ tiªn? (Thê cóng tæ tiªn lµ t­ëng ¤ng lµ g¹ch nèi gi÷a qóa khø vµ thùc t¹i nhí ®Õn ng­êi ®· khuÊt hay hµnh vi mª cña gia ®×nh Êy trong gi©y phót thiªng tÝn dÞ ®oan?) nµy. Sù g¾n bã, t×nh yªu th­¬ng cña ng­êi cßn sèng víi ng­êi ®· khuÊt khiÕn tæ tiªn lu«n sèng cïng con ch¸u; tr¸i tim ng­êi x­a lu«n thøc ®Ëp cïng nhÞp víi (?)Trong khi sèng víi t©m thøc, t¹i sao nh÷ng biÕn chuyÓn cuéc sèng h«m nay. «ng B»ng kh«ng nh¾c ®Õn ng­êi con thø - Trong lêi khÊn cña «ng kh«ng nh¾c ®Õn t­? ng­êi con trai thø t­ (Cõ) v× anh ®· v­ît biªn trèn ra n­íc ngoµi. §ã lµ nçi ®au (?) NhËn xÐt chung vÒ nh©n vËt? cña gia ®×nh «ng. - HS nhËn xÐt, GV bæ sung tæng kÕt vµ ¤ng B»ng cã thÓ xem nh­ kiÓu nh©n chuyÓn ý. vËt ®Æc tr­ng cho líp ng­êi rÊt phæ biÕn trong x· héi ta mét thêi: träng ®¹o ®øc gia ®×nh vµ c¸c chuÈn mùc x· héi truyÒn thèng nh­ng ®ang ph¶i g¸nh chÞu nçi ®au tõ c¬n lèc thÞ tr­êng tµn ph¸ vµo gi¸ trÞ gia ®×nh. c. Khung c¶nh tÕt trong nhµ «ng B»ng (?)Trong chiÒu 30 tÕt, mäi ng­êi trong vµ truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc: gia ®×nh «ng B»ng ®· lµm nh÷ng g×? - ChiÒu 30 TÕt: gia ®×nh sum häp, th¨m hái lÉn nhau, d©ng cóng tæ tiªn råi cïng nhau ¨n b÷a tÊt niªn mµ ai nÊy ®Òu h©n hoan kh¸c th­êng. - Dßng t©m t­ cña «ng B»ng khi ®øng trø¬c bµn thê gia tiªn: tri ©n tæ tiªn, t­ëng nhí nh÷ng lêi gia huÊn; t©m t×nh víi ng­êi ®· khuÊt. ¤ng thÊy qu¸ khø vµ (?) Gi¸ trÞ nh©n b¶n to¸t lªn tõ c¸ch øng thùc t¹i kh«ng t¸ch rêi “Tæ tiªn kh«ng xö cña c¸c nh©n vËt víi chÞ Hoµi vµ t¸ch rêi con ch¸u. TÊt c¶ liªn kÕt mét chÞ Hoµi víi c¸c em ë ®©y lµ g×? (liªn m¹ch bÒn chÆt, thuû chung.” hÖ ®Õn x· héi phong kiÕn ng­êi phô n÷ - C¸ch øng xö gi÷a c¸c nh©n vËt giµu gi¸ ph¶i thñ tiÕt thê chång) trÞ nh©n b¶n. GV tæng kÕt. * BiÓu hiÖn cña v¨n ho¸ d©n téc: truyÒn thèng gia ®×nh, y thøc ®Æt gia ®×nh trong mèi t­¬ng quan víi céng (?) §o¹n trÝch kh«ng nhiÒu t×nh tiÕt, dång. kh«ng cã m©u thuÉn xung ®ét gay g¾t d. NghÖ thuËt: nh­ng hÊp dÉn bëi sù thÊm thÝa ý nghÜa - X©y dùng kÕt cÊu truyÖn hîp lÝ. tõ chÝnh c©u v¨n. §iÒu g× lµm nªn thµnh - Thµnh c«ng trong nh÷ng ®o¹n v¨n miªu c«ng ®ã? t¶ diÔn biÕn t©m lÝ con ng­êi. * Ho¹t ®éng 3 (3 phót) (?) Em thö ®Æt tªn cho trÝch ®o¹n vµ gi¶i III/ LuyÖn tËp cñng cè: thÝch v× sao ®¨t tªn nh­ thÕ? Cã thÓ ®Æt tªn cho ®o¹n trÝch lµ: ChiÒu tÊt niªn. 4/ H­íng dÉn häc ë nhµ: (?)Trong dßng t©m t­ cña «ng B»ng tr­íc bµn thê ta thÊy nhµ v¨n ®Æc biÖt chó ý lµm râ mèi liªn kÕt nµo? - T×m ®äc trän vÑn t¸c phÈm. - ViÕt mét ®äan v¨n bµn vÒ thanh niªn vµ c¸c gi¸ trÞ gia ®×nh truyÒn thèng h«m nay. - So¹n: Mét ng­êi Hµ Néi.
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan